HAARLEM BELEGERD.
Buitenlandsch Overzicht
IX,
DE ZWARTE VLAG.
voorraad in handen speelde, konden
ze deze noodvlag verwisselen tegen
een wille, maar tenslotte beliield
zwart de overhand. Brood, moutkoe
ken, paardevleesch, houden en katten.
Zoo voortgaande kwamen de ongeluk-
kigen ertoe brood te bakken van hen
nep en raapzaad te kooken. Beesten
eer wordt menschenvoédsel, ossenhui-
Zoo naderde het einde, langzaam,
'als bij een slepende ziekte. Hopen en
vreezen. Wachters op den toren, wat
is er van den nacht? En onverander
lijk was het antwoord: het blijft don
ker. Ze tuurden naar 't Zuiden, van
waar de redding komen moest, maar
het ontzettingsleger werd op een af
stand gehouden door de nu overal op
geworpen vijandelijke schansen. Tel- den, die „de maeg niet koude vertee
kens werden de burgers teleurgesteld. 1 ren", voegt een berichtgever er naïef
Soms scheen het, alsof s Prinsen j bij, komen gekookt op tafel. De men-
vloot de hongerende stad zou berei-1 s'iien stierven op straat, en die nog
ken. Dan gingen de moedigsten haar; konden gaan en staan, „hadde de doot
tegemoet, „maer also de schepen niet op haer lippen, die daer dwaelden als
eens aen en quanten, so sijn sij seci schimmen en geesten, of haer lende-
mistroostig wederom na de stad ge-1 nen aen stuckeu geslagen waren". Met
heerd." zulke verzwakte verdedigers is het
Haarlem zieltoogde, en het einde goed vechten, daclit de Spaansdie be-
duurde lang. Het was al begonnen, velhebber, de zwarte vlag, die hij met
toen de onzeu, in de laatste dagen van voldoening aanzag, dat de burgers op
Mei, gedwongen werden de Meer aan hun hoede waren en moedig als
den vijand over te laten en de over- ren. Overigens bepaalde zich de
gave volgde pas den l'Jden Juli. Zes
weken van hittere ellende die wij ons
willen herinneren om den moed te be
wonderen, waarmee ze gedragen is.
Het is niet noodig erover uit te wei
den. Mijn dagboek spreekt ervan met
een soberheid, die past bij den ernst
van den toestand, en duidelijker dan
een uitvoerige beschrijving, laten zijn
korte aanteekeningen u zien, hoe de
honger neep en langzamerhand de be
legerden „moede ende inat,J maakte.
5 Juni. Dezen dagh is de burghers
het laeste broodt gegeven, soodat sij
van nu voort liaev moeten lijden met
gebakken mouten coecken; de jonge
kinderen, oude eu sieclce persoonen,
gequesle, crijgheu nogh al te niets
nog een fijn klevn blanck bollejën, liet
stuk voor een halve stuyver.
2G Juli. Desen dagh werden de vijff
menschen een moutcoeck uytgedeylt;
Sommige kregen niet met dal, daer
werden wel 16 paerden geslaegen; ook
werden elek weeraghtigh man een
pondt paerdevlees, en elck vrouw een
half pondt uytgedeelt.
27 Juni. Op desen dagh worden elck
weeraghtig man een half pondt tar-
wenbroodt eu een pondt paerdevlees
uytgedeeltde vrouwen half ^oo veel,
en de kinderen een vierde pardt, het-
welck was het leste broodt, dat in
de stadt was; sulcks, dat nu al kooren
en mondtkost op was, zoodatier een
grooien honger onder rijken soowei
als onder armen geleden worden,
maer het meeste elendt was aen de
kinderen te sien.
28 en 29 Juni. Op desen dagh was
ter een groot gekerm en droefheydt
onder de borger en soldalen, eensdeels
uyt vreesen voor verraet. en anderdeels
om de grooten hongersnood, die van
een ïegelyck geleeden worden; wandt
de burgers ontsaegen haer geen dingh
te eeten; .de daimen, pense ende
long van 'de paerden was sulken ge
loop, dat de menschen malkanderen
daarom geslagen hebben. Elck weei-
aghtig man creegh een half holleken
van een half pondt; daer werden veel
huysen bespght, daer sij nog veel
fictaly gevonden hebben, met veel vei-
borgen lakenen en cleederen ende an
dere kostelijckheijdt
30 Juni. Op desen dagh werden elck
wëeraghtig man een half pondt tar-
wsbroodl weder uylgedeijlt, maer de
vrouwen en kinderen niet met dallen;
daer was sulck gekarm onder de men
schen, die nu vreesden verlaten te
sijn, dat een sieenen hardt mochte
ontfarmen, wandt den eenen moghte
den anderen niet helpen, wandt daer
geen broodt in de stadt te krijgen was
om geli.
2 eu 3 Juli. Op desen tijdt waster
grooten honger in de stadt, wandt nu
aten katten en honden.
Eentonig, deze opopgesmukte mede-
deeliugen, maar* sprekend. En de toe
stand zou nog hopeloozer worden.
Hang hielden de hongerenden hun
nood voor den vijand verborgen, ze
wilden 't voor hem niet weten en zon
den een gevangene, van twee bollen
voorzien, naar de Spaansche leger-;
plaats, ten bewijze, dat ze nog geen
gebrek leden. Totdat het langer niet
1e harden was en zij uit den toren een
zwarte vlag uitstaken, „waerdeur sij
te kennen gaven d'uyfcerste benaut-
heyt en hongersnood."' Een enkele
maal, als een gelukkig toeval hun wat
strijd in deze laatste periode van het
beleg, tut onsamenhangende gevech
ten Hef graven naar de stad heeft
opgehouden, in de loopgraven is het
stil. Geen aanval op groote schaal
meer, de uitvallen worden zwakker
en zeldzamer. De vijandelijk© belang-
itelling geldt meer de koeien, die bui
ten de Zijl- eu Spnaruwouderpoorten
grazen. Hij wil ze van de stad verdrij
ven, muar de schans Rustenburg staat
hein daarbij in den weg. Een aanval
op de versterking wordt door de bezet
ting afgeslagen. Het is de „kleine
oorlog". Leer om leer, meende een
boer, wien de Spaanschen een koe
hadden afgenomen en hij stelde zich
schadeloos door bij hen een paard weg
te halen. Een vuurbal sticht brand in
de Koningstraat, hoek Stoofsteeg.
Soms komt er een treffer: een meisje,
dat aarde aandraagt, wordt doodolijk
gewond, de wijzerplaat van den toren
krijgt een schot „omtrent het getal
van elven". Men telt maar weinig
gesneuvelden, of het moest zijn onder
de postduiven, waarop de vijand heeft
leeren schieten. „De post bevaert do
lacht, die weg blijft ongesloten",
de duiven brachten niet dan „kleynen
troost en solieren bescheyt". Immers,
deze luchtpost kwam aan mei belol-
ten van hulp en redding, maar de red
ding zelf bleef uit. Telkens teleurge
stelde hoop. De zwarte vlag werd niet
meer ingehaald.
Wel was e-r dus afwisseling, midden
in de eentonigheid van den honger,
die langzaam maar zeker onze „vro
me" stad leilwong. De menschen aten
wat niel eetbaar was, en do surroga
ten, die het gewone voedsel vervingen,
wijzigden niet alleen het dieet, maar
ook de algemeene stemming. Er doen
zich verschijnselen voor van moede
loosheid, tuchteloosheid, achterdocht,
gebrek aan gemeenschapszin. Men
hamstert, do overheid moet huiszoe
king doen. Een der onzen is naar den
vijand overgel-oopen, anderen volgen
hem.Dit wekt achterdocht men noemt
het woord verraad, zoekt de schuldi
gen onder onschuldigen. Ik herinner
u slechts aan dien Pinksternacht, toen
Lambert Jacobsz Van Roosveld
Quirijn Dirksz Talesius, de vriend van
Erasmus, met anderen werden gevan
gen genomen eji den volgenden dag
op het bolwerk „godslasterlijk" wer
den opgehangen. Maar ook aan Qui-
rijus dochter, de moedige Ursula, die
haar vader, op weg naar de straf
plaats, bezwoer te volharden bij ziji
geloof, en zelf in de Bakenessergracht
den dood vond. Tuchteloosheid,
mers „de soldaten gaende als dul en
uytge'iaten én ongebonden, nergens
op passende, noch op straf, noch op
militaire tucht, begonnen op den roof
te leven". Al deze ongeregeldheden,
die den honger vergezelden, werkten
voor den vijand. Misschien was het om
aan den wensch der opgewonden me
nigte te gemoet te komen, dat de
overheid in onderhandeling met den
belegeraar trad, nog voordat de Prins
andermaal een legertje, thans onder
Batenburg, had gezonden om Haarlem
te ontzetten. Na diens nederlaag bij
het Manpad, was het einde gekomen.
De zwarte vlag maakte ylaats voor
die van den koning van Spanje.
H. E. KNAPPERT.
HOEVEEL KUNNEN DE DUITSCHERS BETALEN?
t EEN TOELICHTINC VAN DE BESLISSINC DIE HET BRITSCHE
MINISTERIE NAM TEN OPZICHTE VAN FRANKRIJK EN
DUITSCHLAND.
OVER INTERNATIONALE PROBLEMEN.
STAKINCEN IN DUITSCHLAND, GERUCHTEN OVER EEN ALCE-
MEENE STAKINC. DE BANKBILJETTENPERS STAAT STIL.
In ons vorig nummer is reeds ga-
meld, dat
het Britsche ministerie
een beslissing genomen
heeft ever de quaestïe der
Duitsche schadeloosstelling.
Zoowel de „Daily News" als de
„Westminster Gazette" leggen den na
druk op de eensgezindheid, die Don
derdag ia hét Britsche kabinet tot uit
drukking kwam, hoewel er omtrent de
besluiten alleen bekend is geworden,
dat Engeland niet voornemens is
Duitschland aan te raden het lijdelijk
verzet te staken.
De „Daily News" is geneigd dc
vroegere geruchten aangaande oneer,ig-
heid :n het kabinet met cenigcn twijfel
te beschouwen, terwijl de „Westminster
Gazette" en dc „Morning Post" volhou
den dat zij bestaat en haar toeschrijven
aan de machinaties van enkele oud-mi
nisters die dan volgens de „Mori.ing
Post" vooral Lloyd George, Chamber
lain en Birkenhead zouden zijn. Dit
blad voegt er aan loc, dat dc vcrb.aien
der radicalen als zouden -het dc Diehards
zijn, die het Baldwin moeilijk ma<cen
onjuist zijn, aangezien er geen Diehards
als zoodanig bestaan, doch de gehecle
conservatieve pa: tij aaneengesloten be
reid is tot het uiterste te gaan om de
Fransche belangen te steunen, zoolang
de Engelsche interessen daardoor niet
in den klem komen. In goed ingelicnig
Londensche kringen meent men, dat
déze nadruk op de eensgezindheid be
wijst, dat er op dc basis van een com
promis een verzoening bereikt word,
waardoor de feitelijke politiek van Bald,
win verzwakt zou kunnen worden. De
Engelsche documenten zullen worden
gepubliceerd, tezamen met het eenslui
dende, aan Brussel cn Parijs te zenden
antwoord der Engelsche regecring.
Het ligt niet in de bedoeling grooten
spoed te maken met het antwoord aan
Duitschland.
De diplomatieke medewerker van de
„Financier en Bullionist" zegt, dat hei j der,
ontwerp-antwoord aan België en Frank- niet
rijk reeds geheel gereed is, doch nog luxe-vcrtcringcn. Gelijk men
'niet definitief werd goedgekeurd. Het
kabinet komt niet voor het begin der
volgende weck weder bijeen, zoodat de
gissingen omtrent den vcrmoedelijken
inhoud van dit antwoord vrij spel heb
ben, Men vermoedt, dat het stuk kort
zal zijn en dat dc Engelsche regeering
meer dan in argumenten haar steun zal
zoeken in de publieke opinie van de we
reld, zoodra de documenten voor het
publiek toegankelijk zijn,
Met de gewone verschillen, afhangend
van het politieke standpunt der bladen,
zijn zij het er over eens, dat het ant
woord opnieuw een poging zou inhou
den om het Fransche standpunt te ver
zoenen met dat van Engeland, zonder
dat Engeland inbreuk maakt op de prin.
cipes, die het voor zich zelf heeft vast
gesteld.
De „Daily Herald" zegt. dat uit den
kabinetsraad is gebleken, dat de krach
ten die in hel Ministerie tot tiitdruk-
king komen volkomen tegen elkander
opwegen cn dat de resultaten dier krach
ten derhalve nihil is. Terwijl Baldwin
twijfelt, heeft Cuno den stier bij de
horens gevat en als hij thans zijn woord
houdt, zullen de icdustrieelen
Duitschland werkelijk worden aange
pakt en zullen zij, na langen weerstand,
door de vrees voor een revolutie er toe
worden gebracht in dc voorgestelde
belastingen te bewilligen, hetgeen
Duitschland een geringe kans geeft op
herstek
De Londensche correspondent van dc
„Manchester Guardian" zegt. o nut ent
het Engelsche antwoord aan Brussel en
Parijs, dat over het vraagstuk der onder
linge gelden handelt, waarvan het -bé-
gebruikt wordt als argument om
Engeland's recht aan te toonen op een
eigen meening ten aanzien van het
Duitsche betalingsvorm ogen, hetwelk
alleen is vast te stellen door een onpar
tijdig onderzoek. Tot de Duitsche draag,
kracht en de toekomstige mogelijkhe
den tot vergrooting daarvan bekend zijn,'
is het onmogelijk aan kwijtschelding dér
vorderingen op Frankrijk te denkeii
Vermoedelijk heeft men in Frankrijk
nooit gedacht aan de mogelijkheid, dat
de Engelsche regeering ooit zou over
gaan tot het aanbieden dier rekening,
doch het feit is, dat het kabinet in zijn
antwoord- juist op dit vraagstuk wcei
de aandacht vestigt.
De belangrijkste vraag voor de Euro-
peesche politiek is hoeveel kan Duitsch
land betalen? Niet hoeveel het wil,
maar hoeveel het kan. Daarover zijn dc
geleerden -het lang niet een;
Nu de kwestie van
do betalingscapac'teit
van Duitschland
actueel is geworden, is het niet van be
lang ontbloot, kennis te nemen van een
artikel van Lansburgh, onlangs gepu
bliceerd in het Duitsche financieele
gaan „Bank".
Duitschland is er in geslaagd, een
ontzettenden chaos :n het leven te tu<
pen. Het is onmogelijk, er een duuh
lijken kijk op te krijgen,- een balans,
een budget op te stellen, te weten, wat
de resultaten van een onderneming zijn.
wat daarvan aan de aandeclhoud:
valt, wat er in het bedrijf blijft. Men zal
de betalingscapaciteit van Duitschland
slechts kunnen schatten, wanneer
wéér orde is gebracht in de financiën
en wanneer het geld is gcstabilisi
en dan nog zou men staan voor'het zoo
duidelijke betoog van Lansburgh,
dat de befalingscapaciteit van een land
een subjectieve kwestie is en dat
afhangt van het vermogen der bevol
king om offers te brengen,
De kwestie van Duitschland's bcta-
lingsvermogen nagaande, beschouwd
als onzekeren cn varieerenden factor der
Duïltsche schuld, schroomt -Lansburgh
niet, te betoogen, dat de invoering
dezen foctor in de betrekkingen tus-
schen de staten leidt tot de insolvabili
teit van don debiteur, die niet alleen in
de verleiding wordt gebracht, maar ook
door de openbare ineening van het land
genoodzaakt wordt, armoede
zen om bij zijn schuldeischers medelij
den te wekken, zooal niet zich te ru:-
neeren om hen te kort te doen. Dit mo-
reele gevaar bereikt zijn hoogtepunt,
wanneer er een bepaling bestaat zooal:
art. 234, welke het der Commissie var
Herstel mogelijk maakt een willekeu
rig aantal malen over te gaan tot herzie
ning. Maar het bestaat ook, indien het
onderzoek naar de betalingscapachei'.
slechts een klein aantal malen moet ge
schieden binnen een kort tijdsverloop,
zooals werd voorzien in de beide laat
ste Duitsche voorstellen van Januari en
Mei. Lansburgh oordeelt trouwens, dat
dat onderzoek alleen een vermindering
of hoogstens handhaving, nooit
meerderen van de schuld zou -kunnen ten
gevolge heben. Dat maakt hem vrijer
in het ontwikkelen zijner conclusies,
waarbij hij de inmenging van iedere in
ternationale instantie in het scbadevOr-
goedingsprobleem verwerpt, ook al zou
haar beslissing onmiddellijk vallen
definitief zijn.
De buitenlandsche experts, zoo zegt
hij, zullen inderdaad over geen enkel ob
jectief middel van appreciatie beschik
ken, waarop ze hun oordeel moeten ba
seeren. Zullen ze soms probeeren, den
rijkdom van Duitschland cn de af
zonderlijke staten te taxccren? Het eer
ste oogenblik zouden ze tot optimisms
geneigd zijn, wanneer ze zien, dat de
Duitsche spoorwegen in 1914 25 milliard
goudmark waard waren en de geld-dè-
preciatie de Duitsche 'schuld, de vlot
tende inbegrepen, verminderd heeft tot
ongeveer isoomillioen góudmark,minder
dan een derde van de schuld van vóór
den oorlog. Maar weldra zullen ze be-
rrijpen, dat, daar al een verbetering
a den economiscicn toestand het ex
ploitatie-tekort niet in winst omzet, het
spoorwegnet niet op de balans kan
worden gebracht voor een hoogste
waarde dan het iizermatcriaal en d;t$
daarzonder, het Duitsche rijk niet we
zenlijk van de vermindering van zijn
schuld zal profiteeren, daar zijn schuld-
chers het equivalent van dc offers
die zij gebracht heben, nodi van het
Rijk kunnen ontvangen noch het elders
vandaan halen.
De experts zullen zich dus zetten aan
een onderzoek van den economischen
toestand- Daar de bétalingscapaci-eit
niet d-oor den onuet maar door de winst
wordt bepaald, zullen ze trachten, het
netto-inkomen van de bevolking le
schatten of juister, dat deel van het in
komen dat kan en zonder overdrijving
móét geofferd worden aan tic stij-
'ing der Duitsche schadovergoeding3-
kas het beloop van dat deeL wordt a
t in productief kapitaal
belastingen omgezet.
'ook Lansburgh, dat Duitschland aan
de schadcvergoedingsbetalingen niet
meer dan datgene wat het „overhoudt"
kan besteden..
De deskundigen zullen in de statistie
ken der douane en der belastingen nauw
keurige en volledige gegevens vinden
over de z.g-.- luxè-vcrtcfingcn, maar dan
zullen ze toch moeten oordeelcn, -of bet
„overschot" niet in zekeren zin onmis
baar is, en of de „levensstandaard"
zich eindeloos laat samenpersen, zonder
dat de bevolking iederen lust in het
leven en daarmee in den arbeid ver
liest. Ze zullen die allereerste waarheid
erkennen, „dat er voor de -betalingsca-
paciteit van een land geen ander crite
rium bestaat dan de opofferingsgezind
heid van zijn bewoners." Welnu, die ge
zindheid laat zich door een vreemdeling
niet dicteeren, ja zelfs niet bcoordcelcn.
Wanneer de deskundigen niet streven
naar het scheppen van nieuwe bronnen,
maar naar het schrappen van onnutte
uitgaven, zullen ze al niet minder moei
lijkheden ontmoeten. Natuurlijk zullen
ze beginnen met te probeeren, het aan
tal ambtenaren verminderd te krijgen,
maar ze zullen al gauw zien. dat wan-
het personeel al verdubbeld is, de
hoeveelheid werk in gelijke mate is toe
genomen, cn dat de ontwikkeling van
het administratief apparaat haar gtend
vindt in de diepste lagen van het poli
tiek en sociaal terrein, ja in het hart van
zelf. Zoo zou dus het zich ver
laten op het oordcel van vreemde ex
perts neerkomen op een beroep op poli
tieke charlatanerie of politiekén dwang.
Een schuldvordening uithoofde van her-
itelplicht is niets dan een machtsverhou
ding, en het beloop van de prestaties
waartoe een internationale instantie
Duitschland zou verplichten, zou slechts
een politiek compromis" zijn, onmiddel
lijk voortspruitende uit de oogenblikke'
lijke groepeering der mogendheden.
Ook hier maakt dus Lansburgh een
der axiorria's van de Duitsche poli.iêk
tot het zijne, mattr hij trekt er heel an-
dcre conclusies uit dan de officicele.
milieux. Inderdaad gelooft hij niet, ge
lijk de Wilhelmstrasse doet, dat heel
het streven der Duitsche polilick gericht
moet zijn op het uitwinnen van tijd
raanoeuvrecren om. via een wijziging
de groepcering der geallieerde mogend
heden, een in Duitschland gunstiger po
litiek compromis te vorkrijgen. ll|,
Lansburgh, wenscht klaarblijkelijk, dat
Duitschland de" internationale „procé
dure" en chicanes zal opgeven en, uit
vrijen wil en net zin tot het -bréngen
van offers, zich bij een vergoedingsbe-
.drag neerlegt, dat hoog genoeg is om
er zijn voornaamste crediteuren mee te
voldoen zoo merkt De Telegraaf op,
waaraan wij deze beschouwingen ont-
leenen.
Interessante problemen.
De Internationale Commissie, samen
gesteld door Poincaré uit het Kabinet
en den Staatsraad in Frankrijk, ueeft
hét probleem in beschouwing genomen:
hoe maken- wij de materialen, in beslag
genomen op de Duitschers in het Roer
gebied, zonder schade op de markt vooi
de Fransche industrieën 'productief?
De vergaderingen dier commissie
worden streng geheim gehouden, om
dat gevreesd wordt voor een oppositie
der dagbladen, die steeds scherpe critic-
kén bevatten, als zekere interessante
problemen, zooals b.v. het exploiteren
der Duitsche mijnen door een Lotharing-
sche maatschappij tegen een lage
in het openbaar behandeld worden. De
in beslag genomen goederen bevatten
meest finaal goedefen. Dit heeft' voor
Frankrijk geen waarde zonder een p ijs-
vermindering van ijzer en staal.
Dé mijnen-expioitatie zou moeten
overgenomen worden door een Lotha-
ringsche maatschappij een machtige
organisatie welke door het „Comité
des Forges", een comité uit de ijzerfa
brikanten gecontroleerd moet worden.
Het ijzer, dat op een dergelijke wijze
verkregen wordt, komt aan een parti
culiere maatschappij, aangesloten bij het
„Comité des Forges", doch niet aange
sloten bij de Schneider-Creusotwerken,
omdat Sckneider-Cteusot tegen de bezet
ting van het Roergebied is.
Het moeilijkste probleem is het pro
bleem der finaal goederen. De kabiaets-
eommissies zijn het er niet over eens
hoe dit probleem aan te pakken.
Zij bevatten o.m. 300.000 ton rails cn
andere staalproducten. Wanneer déze
producten op de Fransche markt gewor
pen zouden worden, dan zou men de
geheele staal-industrie tegen Poincaré
krijgen. De commissies hebben daarom
de mogelijkheid onder de oogen gezien
om een groot deel van deze materialen
aan de Bolsjewiki te verkoopen.
Stappen kunnen daartoe gedaan wor
den. Le Troquer, minister van Publieke
Werken, achtte dit voorstel alleen aan
neembaar, als men den Bolsjewiki de ge-
confiskeerde goederen niet met verlies
ging verkoopen.
Het Ministerie van Koloniën garan
deerde 25.000 ton over te zullen nemen,
die hij zou gebruiken om een spoorweg
dwars door.de Sahara aan te leggen^
Als de overblijvende 175.000 ton ver
kocht zouden kunnen worden, dan zot',
Frankrijk een groot gedeelte van het
schadevergoedingsbedrag kunnen bin
nenkrijgen. Men schijnt echter mecr.vooi;
een Lotharingsche maatschappij te voe
len.
Het napleiten
over do redo van Cuno
duurt voort.
In-het „Berl. Tageblati" betoogt Th,
Wolff dat de Rijksdag den tegenwoordi-
gen Rijkskanselier moet steunen, even
als alle andere personen, die de dragers
zijn van de Roerpolitiek en den tegen
stand. Ook de kringen die voorstander.^
zijn van de groote coalitie, gevoelen
wanne sympathie voor Cuno, die op
zijn post moet blijven, opdat de wereld
niet ten onrechte den indruk krijge, dat
in de politiek van het lijdelijk verzet een
verandering in voorbereiding is.
Do economlsohe nood
In Duitschland
stijgt nog steeds.
De betalingsmiddelennood hééft Vrii-
dag een hoogte béreikt zooals men op
d-it gebied nog nooit heeft beleefd. De
stormloop op de Rijksbank had Dö'n-
derdag reeds een reusachtigen omvang
aangenomendaar ieder geld noodig
or de uilbetaling van looncn, had
de Rijksbank besloten, alle voorraden
bankpapier, die zij maar ecnigszins
bij elkaar kon halen, uit tc geven, oiit J vnn eon
ook tenminste zooveel mogelijk in de bë-1 ders met in vervulling doen gaan. Ook
In hoeftc tc voorzien. Dientengevolge wa-1 Engeland heeft zich er v.nn onthouden
v'.r.dt j ren de voorraden van de Rijksbank Don. Duitschland hulp te vericonen. Cuno
'derdag al volkomen uitgeput, cn toch
had men niet meer dan 50 a 60 van
de gevraagde bedragen kunnen uithe-
talen. Vrijdagmorgen is nu aafa de.
Rijksbank een bekendmaking aange
plakt, waarin wordt medegedeeld,
wegens de boekdrukkersstaking geen
geld uitbetaald kan worden. De rijks
bank is gesloten en door een groote
politiemacht afgezetMenschen, die
Donderdagavond om 6 uur hun chèques
hadden afgegeven cn den heden nacl:
hadden gewacht, kregen Vrijdagochtend
liun chèques terug met de boodschap,
dat er geen geld was. In de Rijksbank
drukkerij zelf zijn de voorraden bank
papier eveneens uitgeput. Op het
oogenblik is nog niet beslist, of het
personeel van de rijksdrukkerij <jp grond
van 'het Donderdag gevallen stakings-
besluit het werk zal neerleggen. Eb
worden thans nog onderhandelingen
de arbeiders gevoerd, maar gezien de
opgewond-en stemming van het perso
neel is het waarschijnlijk, dat ook h'cr
het werk zal worden neergelegd.
Verschillende groote bedrijven
Berlijn heben Donderdag de looncn nog
kunnen uitbetalen, o.a. de „Deutsche
Werke" en „Orensten Koppel"; an
dere daarentegen, zooals de Siemens-
fabrieken, hadden niet genoeg geld yan
de Rijksbank gekregen, zoodat de
beiders en beambten slechts een deel van
hun loon ontvingen.
Vrijdag af zullen geen couranten
erschijnen, zoodat liet .publick niet
in staat is van de gebeurtenissen van
den dag kennis te nemen. De politieke
hoogspanning geeft natuurlijk aanlei
ding tot allerlei geruchten, die de a"._
meen heersohende opgewondenheid nog
vergrooten. Hardnekkig blijft het ge
rucht de ronde doen, dat een algemeene
staking voor de deur staat. Dit gerucht
is ontstaan doordat in verschillende be
drijven dc arbeiders plotseling met bui
tengewoon hooge eischcn kwamen er
wérd een toeslag van 10 a 15 raillioen
gevraagd. Dé directies moesten wegens
gebrék aan geld zich buiten staat ver
klaren dc2e eischen in te willigen. Een
feit is, dat op deze wijze het gevaar voor
een groot aantal stakingen zeer drei
gend is geworden.
Donderdagavond laat heeft het perso.
neél van de ondergrondsche spoor be
sloten in staking te gaan het gcnecle
bedrijf is Vrijdagochtend stopgezet.
Dit besluit vindt zijn oorzaak in het om
slag van drie arbeiders van de werk
plaatsen der Undergrundibahn, die do
aanstichters van de wilde slaking van
verleden week waren geweest en die dc
directie weigerde weer in dienst te ne-
Verspreid nieuws
DE RELLETJES OP DEN LINKER
RIJNOEVER.
De duurte-relletjes op den linker-Rijn-
over zijn mei name in Krefeld voortgezet.
De pt-iiiie moest :e Krefeld herhaaldelijk
met de blanke wapens optreden om de
straten van oproermakers, im hoofdzaak
jeugdige elementen to zuiveren. Er waren
ongeveer 12 gewonden.
Bij do loopbeweging in Krefeld en om
geving hebben zich thans ook de metaal
bewerkers aangesloten. Sedert Vrijdag
staat ook het tramverkeer daar door een
staking van het peisoneel volkomen stil.
Do toestand wordt nog vc-rsoherpt door
de buitengewone sehanrschte aan geld
middelen, niettegemstaande een groot aan
tal particuliere drukkerijen thans ook
bankpapier drukken, Sommige bamken
waren niet eens in slaat 35 van het
voor loonuitbetaling noodige bedrag voor
hamdel en industrie ter beschikking te
stellen. Dientengevolge hebben de ban
ken in de veisohillard* districten een
overeenkomst getroffen om op elkaar ge
trokken cheques uit te geven. Men vreest
in bankkringen, dat in de eerstkomende
dagen de geldsohaarschte nog eerder zal
toe- dan afnemen.
DE PARTIEELE STAKING DER MIJN
WERKERS iN' HET ROERGEBIED
VRIJWEL VERLOOPEN.
De partieels staking der mijnwerkers
in het Roergebied, die door de communis
ten was gec-nsceneerd, is bijna geheel
verloopen, zoo meldt liet Handelsblad.
Er zijn nog enkele duizenden mijnwer
kers in staking, deelt dezen zullen ver
moedelijk ook weldra het werk hervatten.
Bij de rechtbafik te Keulen is op aan
stichting van de vakvoreenïgingen tegen
verschillende firma's en warenhuizen, o.a.
ook het warenhuis van Tietz, een aan
klacht wegens woeker ingediend. Deze aan
klacht. wordt hiermede gemotiveerd, dat
deze firma's hun winkels willekeurig had
den gesloten, terwijl zij nog voorraad
hadden. Zij souden ook niet voldaan heb
ben aam de bepaling, dat de artikelen in
de etalages geprijsd moeten zijn.
HET GEHEIME COMMUNISTISCHE
DOCUMENT.
Naar aanleiding van de bewering der
„Rote Fahne", als zou het door de „Vor-
warts" gepubliceerde communistische ge
schrift vervalscht zijn, deelt de „Vor-
warts" mede, dat het document is gevon
den bij een medewerker der „Rote Fahne"
die to zamen met den reeds vroeger uitge
wezen RussisChen communist Routofslci
1-e Berlijn was gearresteerd. Routofski
heeft verklaard, dat hij de auteur is en
dat hel geschrift den inhoud weergeeft
van uitvoerige gesprekken met leidende
persoonlijkheden der Derde Internatio
nale." Tegen de beide gearresteerden is eon
(instructie geopend wegens poging tot
hoogverraad;
E MEDEDEELINCEN VAN
RAKOSKY VERVALSCHT?
Het commissariaat voor buitenland
sche aangelegenheden te Moskou ver
klaart, dat de mededeelingen toegeschrc-
aan Rakosky, welke hij volgens een
Engelsch blad.zou hebben gedaan in een
rede te Khar-koff en waarop de Brit
sche reg-eering o.a. een actie baseeidc
ïn verband met de benoeming van Ra
kosky te Londen, geheel oP een verval-
sching berustte.
Aan den Britschen vertegenwoordi
ger te Moskou zal een nota worden
erhandigd, waarin opheldering wordt
gevraagd ten einde verwikkelingen te
voorkomen.
EEN FELLE AANVAL VAN DEN
SAK3ISCHEN PREMIER OP DE RIJKS-
P.EGEERING.
Beipzig gehouden soc.-dem.
vergadering,- hield de Saksische minister
president een lange rede over den politie-
trin hij op zeer in -het
oog loopendo wijz© front roaakle togen de
Rijksregeerir-c en den Rijkskanselier. De
politiek van Cnr.o heeft de verwachting
ctie der buitenlandsche arhei
'heeft niet gezorgd voor voldoende mid
delen voor het verzet in het Roergebied en
is bij de steunactie door de bezittende
klasse in den steek gelaten. Voor de so
ciaal-democraten kam er slechts sprake
zijn van scherpen strijd tegen of hot af
treden van de regeering. De vergadering
nam daarop een motie aan, waarin zij
zich verklaarde voor de scherpste oppositie
tegen de groot-industrieën en met allo
krachten te werken voor de verwezenlij
king van de meest urgente eiscben van
het oogenblik, n.l. het beslag leggen op
do „Saöhwerte" en reorganisatie van de
Duitsoho financiën.
De Saksische regeering heeft een ver
ordening uitgevaardigd, waarbij het aan
hot onderwijspersoneel verboden wordt
do sabotage in hot Roergebied te verheer
lijken. Be regeering wijst cr op, dat ne
Roarbevolking daardoor slechts aan het
gevaar van represaillemaatregelen wordt
blootgesteld. Daarom mocat juist op het
verderfelijke van de sabotage worden ge-
EEN VICE-KANSELIER IN
DUITSCHLAND?
Naar in parlementaire kringen te Ber
lijn verluidt, is de vraag ter sprake ge
komen om den post van vree-kanselier
opnieuw in le stellen, daar Cuno thans
met werk overladen is, zoodal het nood
zakelijk is hem van een gedeelte zijmer
werkzaamheden te ontlasten. 31 en denkt
daarbij aan een persoonlijkheid, die in
staat zou zijn Cuno te vervangen, -vooral
im het verkeer met den Rijksdag. Daar
voor zou dus iemand uit de kringen van
hc-t parlement in aanmerking komen, die
noodige erv-ariug en slagvaardigheid
it-, om in de.n Rijksdag het woord to
voeren.
Gemengd nieuws.
DE VOLKENBOND.
De overeenkomst botrcffcnde
wederzijdsciie liulpverleoning.
De te Parijs vercado-rendo tremeng-
de commissie van den Volkenbond
voor de beperking dor bewapening
heeft, naar men heoft gelezen, den
tekst goedgekeurd van een pact, het
welk de hult», welke de staten ellkaar
bij een overval wederzijds moeten ver-
leenen, regelt. De Italiaanecho gede
legeerden, eraaf Bonin-Longare en
generaal de Napinis, hebben ernstig;
vorbehoud gemaakt. Zij zijn voor
standers van een algemeen waarborg-
verdra?. doch keeren zich tesen elk
soort van bijzondere overeenkomst,
waarin zij de mogelijkheid zien van
een voortzetting van het 6lelsel van
bondeonootsehappen, dat in het ver
leden een atmosfeer van wantrouwen
heeft eesclianen en tot den wedijver in
bowapenine heeft eeleid. Zij hebben
nochtans de mogelijkheid van bijzon
dere overeenkomsten aanvaard als
middel om tot een algemeen verdrag
to komen, doch zij zijn van oordeel,
diat zulke overeenkomsten onde-r de
voortdurende controle van den Vol
kenbond dienen te worden geplaatst.
Lord Robert Cecil verklaarde na af-
Ibop der zitting de bezwaren der Ita
lianen niet te kunnen begrijpen. De
'oordoelen om de bijzondere overeen
komsten binnen het kader van het al-
remeen verdrag te houden, ztullen
'crro 'boven de nadeelen uitreiken.
Volgens de thans tot stand gokomen
regeling zal elke bijzondere overeen
komst onder do oog-en van den Vol
kenbond komen om te zien of zij in
derdaad een defensief en niet een ver
holen agressief bondgenootschap is.
EEN MERKWAARDICE VROUW.
Engeland geniet op hot oogenblik
d'e eer van een bezoek van mrs. Mary
Ellen Smith, sinds 1918 lid van het
parlement in Br. Columbia en in
Januari 1921 benoemd tot minister
van onderwijs in dat land.
In hedl Britsch Columbia is zij be
kend als „onze Mary Ellen".
Mrs. Smith toout bijzondere belang
stelling voor sociale eu economische
aangelegenheden, die do belangen der
■ouwen en meisjes raken.
Zij is door Columbia naar Engeland
en andere Europeescho landen gezon
den in verband met emigratie-aange
legenheden.
Zij is in Devonshire (Engeland)
geboren, doch woont sinds dertig jaren
in Columbia.
EEN FUSIE TUSSCHEN DRIE VAK-
VEREEN I Gl N GEN IN ENGELAND.
Het drievoudig verbond, bestaande
uit de vakbonden der transport-,
spoorwegarbeiders en mijnwerkers, ie,
zooal3 bekend is. in 1921 gestrand c«p
de weigering der transportarbeiders
mco te doen aan de mijnwerkers-
staking. In verband daarmede is toen
Thomas, evenals verschillende andere
leiders, voor verrader uitgekreten.
Deze breuk in het Engelsche vak-
vereenigingsleven is thans voor een
groot deel goedgemaakt, doordien er
een amalgamate tot stand is geko
men tusschen de transportarbeiders
en het spoorwegpersoneel. Do bond
zal vermoedelijk in de toekomst de
machtigste combinatie in geheel En
geland blijken te zijn, daar thans liet
gohedU' verkeerswezen in handen
:r kleine groep van leiders is ge>-
bracht, terwijl iedere poging tot „on
derkruiping" on transportgebied zoo
goecl als uitgesloten moet worden ge
acht.
EEN BERC-MONUMENT IN
AMERIKA.
Stone Mountain. eon op zichzelf
staande granietmassa. 25 K.M. van
Atalanta, wordt getransformeerd in
hot grootste oorlogs-gedenkteeken ter
'crold.
Ongeveer 1000 massieve figuren
..orden „en Telief' uitgehouwen in
den herg. Er zal zal een plastische af
beelding gemaakt worden van gene
raal van der Le© en zijn soldaten in
den vrijheidsoorlog. De berg is een
geschenk van Samuel Hoyte Venable.
De beeldhouwer, die met de uitvoering
van het reusachtige werk is belast, is
G11 (zon Borglum.
Eenig denkbeeld van den omvang
au 't monument krnPt men, als men
.■eet, dat de naardenfiguren S2 voet
hcog worden en dat voor 't „houwen"
een oor van. elk der manschan-
pen een ladder noodig is om van zijn
nder bii ziin hoofd te komcit Het
hoofd wordt 17 voet hoog.
Onder de middengroep zal een groo
te zaal worden uitgehouwen mei 12
vensters en met een deur, versierd
met het wapen van Gcoreië.
1-Iet werk za/I vermoedelijk tien jaar
in beslag nemen.
