Binnenland
Nog eens: jjnze financiën.
Rubriek van den Arbeid.
Hezen de bewoners van de Oude
Gracht eiken week een zesde aan tijd
en gelegenheid om zaken te doen.
Wanneer de markt blijft, zullen de
buizen door ook in waarde achteruit
gaan. De voordoden die Haarlem als
gemeenschap van de markt heeft- zijn
nul. Want wat aan den eenen kant
door de gemeente rechtstreeks wordt
ontvangen, wordt langs een omweg
weer door de burgers verioren. De
winst blijft aan de marktkooplieden.
En voor hen behoeft do gemeente niet
te zorgen, omdat het voor negen tien
den niet-Haarlemmers zijn.
Wil de gemeente altruïsme toepas
sen. dan is daartoe de gelegenheid
door verplaatsing naar de Volders
gracht.
De markt op de Oude Gracht laten
is altruïsme te uitfcluilenü in hel be
lang van de marktkooplieden alleen.
De meening van Mr. Molenaar.
Een hoogst onbevredigende toestand.
In De Nederlandse he
Nijverheid beschouwt mr. Mole
naar het perspectief der Nederland-
sche financiën. Van de perspectivische
bezuinigingen, waardoor heb tekort
van. 37Vh millioen zou verdwijnen, be
toogt de schrijver, is bitter weinig te
recht gekomen en nieuw© lasten sta
pelen zich op.
Het hierboven reeds vermelde tekort
van 37% millioen zou op den duur ge
dekt worden door toen in voorberei
ding gebrachte wettelijke maatrege
len. Het Departement van Onderwijs,
dat bij de indiening van de begroo
ting, in stede van een bezuiniging van
25 millioen en dus, zijn noodzakelijk
bezuiiiigings-percentage in aanmer
king genomen, 35 millioen zou moeten
bezuinigen, dacht 29 millioen te vinden
uit de sedert door den wetgever aan
genomen wijziging der Lager Onder
wijswet. De Vlootwetcommissie, waar
in ook de Thesaurier-Generaal van het
Departement van Financiën zitting
had, heeft reeds de ontgoochelende me
dedeeling gebracht, dat van deze be
zuiniging niet veel meer dan 12 mil
lioen zal terecht komen. Een gaping
aus van 8 millioen. En ook andere
door het Departement van Onderwijs
in uitzicht gestelde versoberingen moe
ten niet- hei resultaat dreigen op te
leveren, dat men er van had verwacht
ofmisschien slechts gehoopt. In
tegendeel, Onderwijs zorgt voor nieu
we tegenvallers. Gaat niet het, blijk
baar voor tegenspraak weinig vatbare
gerucht, dat voor dit jaar de •onder
wijzerssalarissen 9 a 10 millioen te
laag zijn geraamd? Ziehier reeds de
helft zoek van de in uitzicht gestelde
bezuiniging op onderwijs van 35 mil
lioen.
De herziening van de verzekerings
wetten zou 3% millioen in het laatje
brengen. Een deel daarvan zou naar
de Minister ïn zijn millioenennota, op
de optimistische inblazingen van zijn
collega Aalberse, mededeelde, waar
schijnlijk nog aan het budget van
3923 ten goede konten. Thans staat
wel vast, dat daarvan geen sprake is.
Ja zelfs is in Commissie XI van den
Hoogen Raad van Arbeid de vraag ge
rezen of deze reorganjpatie, die in
geen geval voor 1925 haar beslag
krijgt niet op een vermeerdering
der uitgaven zal komen te staan.
Neen, de tegenvallers zijn voor het
grijpen.
Is voorts uit het Regeermgsant-
woord op een vraag van den heer H.
Colijn niet gebleken, dat het Depar
tement van Binnenlandsche Zaken op
'geen stukken na met.het hem toege
dachte bedrag van 4 millioen zal uit
komen voor de steunregeling aan
werkloozen Het bedrag van 4 mil
lioen zal tenminste moeten worden ver
dubbeld. Dientengevolge moet op
nieuw 4 millioen aan het tekort wor
den toegevoegd. Nu weten wij wel,
dat deze miliioenen op den crisisdienst
worden gebracht, maar dit is slechts
een boekingskwestie, voor de tekorten
op den gewonen dienst en den crisis
dienst moet evenals voor die op den
buitengewonen dienst worden geleend.
Hoe "staat het met de resultaten van
het post- en spoorwegbedrijf, aan
welker tekorten immers onverbidde
lijk een einde moest worden gemaakt?
Welnu, de spoorwegen hebben dit jaar
wederom op 30 millioen staats bijdrage
aanspraak gemaakt. En vast staat,
dat 'dit tekort 'in de eerste jaren niet
zal verdwijnen, misschien wat lager
zal zijn, maar in elk geval de optimis
tische verwachting der Commissie Pa-
fijn. dat het voor dit jaar ongeveer
15% mülioen za! bedragen, moet be
schamen. Hiermede is volgens de ver
klaring van den minister zeli komen
vast te staan, dat dit tekort niet meer
op de crisis-uitgaven mag worden ge
boekt, maar op de gewone begrooting
moet worden gebracht.
Ten aanzien van het postbedrijf wet-
figen de over het eerste halfjaar ge
publiceerde cijfers der opbrengst het
vermoeden dat de baten uit dit staats
bedrijf ongeveer 10 millioen onder de
raming zuilen blijven. Excusez du peu.
Ook hierop heeft de miuisier niet ge
rekend.
Is het wonder, dat de heer de Geer,
die op deze wijze zijn perspcctivisii-
seae bezuinigingen, de een na de ander
ziet wegvallen eivdie ervaart dat dooi
de andere departementen de noodza
kelijke medewerking met wordt ver
leend, eindelijk er den brui van geeft?
En stond nu tegenover al dis tegen
vallers op de begrooting nog maar
een accres onder de middelen, dan zou
de hec-r de Geer hierin wellicht nog
aanleiding hebben gevonden zich zelf
er-u riem onder het hart te steken,
klaar alles bijeen genomen, is ook
hieruit weinig hoop te putten.
Zeker-, de inkomstenbelasting heeft
schijnbaar een buitengewoon bevredi
gend verloop gehad, maar de op-
lu-engst der afgeloopen maanden komt
grootendeels nog aan hét vórig
dienstjaar ten goede.
D© successiebelasting maakt geen
slecht figuur. Maar daarnaast sfcnon
vele tegenvallers. De tabaks-accijns,
de gedislilleerdaccijns, cte opbrengst
van de Nederlandsche Bank, de in
voerrechten, de zegel- en registratie
rechten zullen miliioenen bij de ra-
mine achterblijven, zoodat zekerheids
halve de verwachtingen maar niet
honger gesteld moeten worden dan
dat aan het einde van het jaar zal
blijken dnt de opbrengst der middelen
niet beneden de raming is gebleven.
Dan zal toch voor 1921 de raming la
ger ge.-teld moeten worden. En wat
tien stand der vlottende schuld be
treft, een factor van zoo uitermate
lioog_ belang juist met het oog op 'de
„veiligheidsstelling van den gulden",
te dezen aanzien kan van een gerin
gen vooruitgang gesproken worden, al
mag de regelmatige vermindering dei-
vlottende schuld sedert Februari met
circa 200 millioen nog niet tot over
matig groote vreugde aanleiding ge
ven. liet is n.l. niet onwaarschijnlijk,
dat binnen korten tijd de daling
weer voor een stijging zal moeten
plaats maken. De voorschotten aan
de gemeenten zijn afgenomen, maar
dit is een seizoenverschijnsel; de voor
schotten aan do koloniën liepen terug
door het plaatsen der Indische leening
en voorts droeg het uitgeven van de
eerste coupure der Staalsleening 1923
een goed deel bij tot het terugloopen
van onze vlottende schuld.
Maar liet meest tot voldoening stemt
ongetwijfeld dat do voorschotten inge
volge de Woningwet en die voor den
premie-woningbouw niet minder kwis
tige hand worden verstrekt. Dit is
van blijvenden invloed op den stand
onzer vlottende schuld. Maar ondanks
dit alles is een bedrag van 550 a
millioen aan vlottende schuld voor
ons land toch 'e hoog. Daarin blijft
voor ons bij voortduring een gevaar
schuilen, vooral nu uit Zwitserland
reeds het bericht komt, dat men daar
den invloed ondervindt van het weg
trekken der Duitsche saldi. Gaat zich
ook voor de in Nederland gekweekte
reserves van het Duitsche vermogen
de noodzakelijkheid openbaren deze
aan te spreken, dan is de kans groot,
dat de Staat langzamerhand moeilij
ker zijn schatkistbiljetten en promes
sen za! kunnen onderbrengen.
Men ziet, de toestand van 's lands
financiën is nog hoogst onbevredigend.
Brand te Hilversum
Esn kind in de vlammen
omgekomen
Tc Hilversum is Donderdagavond
brand ontstaan in perceel Neuwog
258, bewoond door moj. Jansen. De
bovenverdieping brandde geheel uit.
liet vierjarig dochterte, dat alleen
thuis was, kwatn jammerlik iu de
vlammen om. De oorzaak van den
brand is vermoedelijk spelen met
lucifers door de kleine.
HET JUBILEUM BIJ HET GAS
BEDRIJF TE AMSTERDAM.
De Tel. schrijft hiervan nog nader
Donderdag was het 25 jaren gele
den, dat het particuliere gasbedrijf
bier ter stede overging naar de ge-,
meente. Dit particuliere gasbedrijf
was de Imperial Continental Gas-As-
sociatioa- Op sommig® deksels van ou-
de putjes komen de initialen I.C.G.A.
nog voor en een grappenmaker zag
hierin een afkorting van: ,,lk com
mandeer geheel Amsterdam." Erg
overdreven was dit, zooais sommigen
onzer lezers zich nog wel zullen her
inneren, niet, want herhaaldelijk kwa
aien stribbeliDgen met de g<
e bouw van de fabriek, thans gas
fabriek West, had plaats in 1853 op
een open terrein nabij de Haarlem
merweg-
In September 1SS5 had de eerste af
levering door de buizen plaats. Het
gevolg van het Inbedrijf-stellen dezer
fabriek was oorzaak, dat de Rolland-
sche Gasfabriek, die aan de Wetc
ringschans stond moest ophouden met
produeeeren. De 1 a-atste levensdag van
de fabriek aan de Weteringschans was
waarlijk emotioneel en wie het belang
wekkende boek van den heer Zafcn
..De geschiedenis der verlichting van
Amsterdam" er op naleest, za'. een
spannend relaas van het ge&eurde
aantreffen
Nadien heeft de gas-oor!og nog lan
ge jaren in Amsterdam gewoed Even
als de Holiandsche Gasfabriek eens
haar vlag had moeten strijken, zoo
moest ook de I.C.G.A. dat doen. Van
daag voor een kwart eeuw exploiteer
de uitsluitend de gemeente her. gas
bedrijf.
De ec sto directeur was de heer D
van der Horst. Deze wist de verflauw
de belangstelling 'voor het gas weer
aan te wakkeren en aan hém is het
te danken dat meij jtuag dat gas ook
uitstekend voor koken en verwarming
te gebruiken was.
Na de Westergasfabnek kwam Uost,
daarna kwam Zuid en Noord. Een be
langrijke verandering kwam op de
Westergasfabriek tot stand, daar de
horizontale retorten van een der stook
huizen afgebroken on vervanger, wer
den door de meer moderne verticale-
DE VICE-ADMIRAAL UMBCROVE
TERUGGEKEERD,
Met het s.s, „Rembrandt" van de
Mij. „Nederland" is Vrijdag uit ln-
dié te Amslerdam aangekomen de
vice-admiraal W. J. J. Umbgrove, die
ontslag heeft genomen als comman
dant vnn de zeemacht in Ned.-Indië
en het bevel aldaar heeft overgedra
gen aan den kapitein ter zee Tissot
van Patot.
Zooals do Tel. gemeld heeft, is mee-
ningsverschil met den gouverneur-ge
neraal Mr. Fock over intieme marine-
aangelegenheden de oorzaak van het
plotseling heengaan van den heer
Umbgrove.
ONTSNAPT.
Vrijdagmorgen is uit het politie
bureau in do Groote Pauwenr-tceg te
Rctteriam cr.t-p.aut de SS-jarigs II.
H. K.. die daar als verdacht van rij -
wic-1verduisteling opzc-loten was. Tot
j in den Hang wfrd lui nagezet, daar
I verloor men zijn spoor.
Familiedrama te Leiden
Jaloerschheid de corzaak?
De Tel. meldt: Aan de Mare te
Leiden woont eon 24-jarige weduwe
bij haar schoonvader in. Donderdag
werd zij plotseling aangevallen door
ljaar zwager St. Deze had eerst in
een aparte kanjer zitlen studeeren tn
as daarna zonder eenige aanleiding
met een mes op zijn schoonzuster af
gestoven. llij bracht haar eenige ste
ken toe, die naderhand niet ernstig
bleken te zijn. De man werd in zijn
opzet verhinderd, doordat llefc mes
brak.
Er bestond tusschen het jonge
weeuwtje en den schoonbroeder reeus
ïimen tijd een gespannen verhou
ding. De oorzaak hiervan is, dat de
verloofde van den dader het vrouwtje
niet kon uitstaan.
Do politie heeft St. gearresteerd.
I-Iet onderzoek zal moeten uitwijzen,
of de dader met voorbedachten rade of
in overspannen toestand gehandeld
heeft.
AMBTSGEWAAD VOOR VROUWE
LIJKE KAMERLEDEN.
Men schrijft hierover nader aan Do
Tijd1
Het feit. dat in 1922 verscheidene
vrouwen gekozen zijn tot leden dor
TweeUe Kanier, heeft de firma C. Far-
wick-Ariëns te 's Hertogen bosch ertoe
•eleid een ambtsgewaad te doen ont-
verpen voor vrouwelijke Kamerle
den.
De firma is daarbij uitgegaan van
de gedachte de etoffase en garneeving
in overeenstemming te brengen met
het bestaande ambtsgewaad voor le
den der Eerste- en Tweede Kamer,
terwijl zii er in slaagde de elegante
coupe van het te ontworpen gewaad
zoodanig aan te geven, dat het snit 't
apart houdt, vereischt vcor een amb
telijk gewaad. Zelfs hield de fiima er
practisch rekening mede. dat dames-
kleeding aan mede onderhevig is, (wat
trouwens ook geldt voor liecrcnklee-
ding) en heeft in de lijnen van het ge
heel dit bezwaar voortreffelijk weten
te ondervangen, terwijl zii tevens be
dacht was? op eventueel te wenscheu
'iizï gingen.
De firma C. FarwickAriëns heeft
naast het deskundige omtrent coupe
en "bewerking ook do hoogste eïsohen
willen stejlen uan dc uitvoering van
het ontwerp, zooals zii het wenschte
aan te bieden. Daarom heeft de firma
teekening van het model ter uil-
ring voorgelegd aan TIermau
Moerkerk te 's-Hertogenbosch.
Wat de firma zich had gedacht,
heeft Herman Moerkerk op buitenge
woon voortreffelijke wijze hoogst ar
tistiek in een schitterend ontwerp v. ?-
vast te leggen. De firma heeft in
deze zoo geheel bijzondere aangelegen
heid uitsluitend den aangegeven of-
ficieelen weg gevolgd'. Om zich te ver
gewissen van het oordeel der hoogste
autoriteiten heeft zij zioh m een
audiëntie gewend tot ilir. mr. Ruys de
Beerenbrouok, Minister van Binnen
landsche Zaken. mr. A. Baron van
Voorst tot Voorst, Commissaris dei-
Koningin in Noord-Brabant en jhr.
A. F. O. van Sassé van IJsselt,
lid van de Tweede Kamer, 's-JIerto-
genibosch. De firma mocht van ge
noemde autoriteiten aan wïen Her
man Moerkerk's ontwerp werd voor
gelegd volle belangstellling onder-
inden.
Met oe voor dat College Ie ver-
eisohen afwijkingen kan een gewaad
naar bedoeld ontwerp vervaardigd,
ook dienen voor vrouwelijke leden van
Prov. Staten.
OM AAN VERZEKERINGSGELDEN
TE KOMEN.
Door de politie te Kerkrade is gear-
jsteerd en naar de strafgevangenis te
Maastricht overgebracht, Eekete N.,
die verdacht wordt brand in zijn wo-
nïnc te hebben willen stichten om de
erzekerïngsgelien te kunnen opstrij
ken.
TRAMONTSPORING,
De stoomtram Lochem—Deventer,
die ie 3.33 Donderdagmiddag te De
venter moest aankom en, is nabij het
landgoed „Het Ilassink", gedeelte! u
ontspoord. Een goederenwagen wer.l
geheel uit de rails geworpen, meege
sleurd en viel om, van een anderen
goederenwagen werd het onderstel af
gerukt.
Onmiddellijk vertrok van Deventer
een trein niet personeel en hulpmid
delen, om do lijn weer vrij te maken.
Intusschcn onderging- het verkeer
belangrijke vertraging,
DE HUURWETTEN TF. DEVENTER
De hmircommissie heeft zich tot B-
en W. gewend met het verzoek, zich
tot den Minister van Arbeid te rich
ten teneinde Deventer te doen vallen
onder de plaatsen, waar, evenals in
Amsterdam, de vrije huurverhooging
hoogstens 40 procent, (voor duurdere
woningen 30 procent) mag beuragen
boven den huurprijs van 1 Januari
1916 (respectievelijk 1918).
B. en W. hebben de commissie ver
zocht, de noodige gegevens over te
leggen, om de gegrondheid van een
dergelijke aanvraag te kunnen aantoo-
de gevaarlijke electrisciie
draad.
Te Priicenhago is de 27-jarige los
se arbeider H. M. in aanraking ge
komen met een electrfeohen draad,
waarop een sterke stroom stond. Hij
as dadelijk dood.
vreemdelingen op de middel
burg sc he markt.
Donderdag hebben ruim 1000 vreem
delingen, in hoofdzaak Engelschcn,
Franschen en Belgen, den marktdag
te Middelburg bezocht.
VILLA AFGEBRAND.
Donderdagnacht is do villa De Vol
vo, aan den Gronn.nschemveg te T,on-
neker, bewoond door mr. li. j. ten
Bruggoncate, geheel afgebrand.
E NTERPAFSLSiVüHMT AIRE CONFE-
FERENTIE.
De heeren mr. D. A. P. N. Kooien,
voorzitter van de Tweede Kamer en
baron F- B. F. F. Wittert van ilnoc
tand. lid der Eerste Kamer zijn Vrij.
dagoehtend reeds vertrokken tiaar Ko
penhagen tot het bijwonen der inter
parlementaire conferentie, aangezien
zij conïnusie ver gade ringen moeten bij
wonen betreffende die "conferentie.
Moord?
Te Wassenaar het lijk van een
man gevonden.'
Woensdagmorgen werd nabij Blan
kenburg te Wassenaar door militairen
in een sloot het lijk gevonden van een
naar schatting 40-jarige man. Het ver
toonde een gapende wonde aan de hals
cn een snede over een der polsen. De
politie stelde onmiddellijk een uitge
breid onderzoek in. Tot heden is ech
ter niet beleend, of men met misdaad
of met zelfmoord te doen heeft. Een
mes of ander scherp voorwerp werd
niet gevonden.
REPTIELEN GRIEZEL.
Men schrijft ons
liet Reptielenhuis van Artis, dat ïn
zijn zeven groote Prairie en Timberra-
telslangen, zijn Egyptische brilslang,
de As/pis- of Uracns slang, en eenige
kleinere soorten reeds een interres-
sante verscheidenheid aan gifslangen
boonen lean, heeft plots een belang
rijke aanwinst gekregen. Vijf pracht
exemplaren van de Afrikaansehe
Zwartkeelige Spuw-brilslang de
Cobra-Cuspidera der Portugee-
sche kolonisten werden er gisteren
wel verzekerde bewaring genomen.
Voorzichtigheid was hier de bood
schap, want deze lichtgeraakte „Spit
ting Cobra" ent niet alleen vijand of
prooi met have naaldscherpe gifttan-
den, doch bovendien spuwt ze in let
terlijken zin venijn, als ze zich veront
rust voelt.
Met de reeds vele; jaren in_ Artis le
vende Egyptische brilslang (Naga ha je)
vormen deze Spuw-cobra's (Naja-nigri
collis) do keurbende der slangenver
zameling.
Ook of juist wijl in tegenstelling tot
de meest trage adders en met vergifti
ge slangen de Brilslangen zoo ge
noemd naar de met een bril wormige
halsteekening gesierde Indischs „Co
bra di Capello" vooral tegen den
avond nogal temperament toonen, en
bij dc minste argwaan bun karakteris
tieke, onheilspellende imponeerhou
ding aannemen, waarbij de slang zich
plotseling met- sterk verbresde hals in
wiegelenoe houding dreigend en aan-
vals-rec opricht Evenals de in Engelsch
Tndic zoo gevreesde „Erait" bepalen
de spuw-cobra's zich echter niet tor de
ze afwachtende en verdedigende hou
ling, manr zien er geen been in plot
seling op los te trekken en zelfs him
vijand over vrij groote afstand achter
na te- zitten.
In de veilige en doelmatig ingerich
te gifslabgenverblijven van Artis, kan
het personeel deze gevaarlijke sujet
ten naar den eisch behandelen, zon
der dat men ze zeer behoeft te veront
rusten. Ook wennen ze na korten of
langer tijd wel aan hun verzorger. Ten
overvloede houdt men Dr. Ca'mettes
antivenemirie serum bij de hand en
maakt de oppasser bij het, behandelen
der Spinv-Oobrs's gebruik van een au-
tobril Wie helpt Artis nu ook eens aan
één of meer Drentsche adders?
EEN KV/ES K3GHOOLLEERA AR
ALS RAADSLID TOEGELATEN-
Onlangs werden in een openbare
.-ei'gadering van Ged. Staten van
Noord-Brabant partijen gehoord in
verband met een besluit van den Ge
meenteraad van Vugbt, waarbij de
heer J. G. Onland, bij de jongste- ver
kiezing als raadslid gekozen, niet
werd toegelaten, op grond van het
feit, dat het ambt van onderwijzer
(de heer Onland is onderwijzer aan een
bijzondere kweekschool voor onderwij
zeressen en hoofdonderwijzeressen te
's-IIertogenbosch) onvereenigbaar is
met het raadslidmaatschap, en tegen
welk raadsbesluit de heer Onland een
bezwaarschrift had ingediend.
Gedeputeerde Staten van Noord-
BrabsnC hebben thans besloten, met
vernietiging in zooverre van het be
streden besluit van den raad der ge
meente Yught, te bepalen, dat de heer
J. G. Onland alsnog moet worden toe
gelaten als lid van den raad der ge-
een te Yught.
Het college heeft daarbij o.m. over
wogen: dat volgens art. 23 sub i der
"cnieer.tewet niet ais lid van den raad
kan worden toegelaten een onderwij
zer voor het lager of middelbaar on-
derv. ijsdat deze bepaling in. strikten
zin moet worden opgevat, wijl de wet
gever uitdrukkelijk heeft erkend, dat
„zal de raad een voldoend aantel ge
schikte' leden erlangen, geen meerdere
uitsluitingen behooren te worden be
paald" dat de heer Onland in geen
geval is te beschouwen als onderwij
zer voor het 31-0dat voor de beant
woording der vraag of adressant, on
derwijzer voor het L.O. is, is na te
gaan of de wetgever het kweekschool-
onderwijs als lager onderwijs bestem
peld heeft; dat uit'de art-t. 1 tot en
:aet 3 der L. O. wet 1920 blijkt wat de
wetgever onder L.O. verstaat en wie
geacht moet worden te zijn onderwij
zer voor het L.O. dat hieronder niet
gerekend wordt het kweekseboolon-
ilerwijs, waarvoor art- 143 jo. art. 157
der L.O.-wet een geheel afzonderlijke
regeling bevat, terwij! uit de par. 2 en
3 van den zesden titel der L.O.-wet
1920 blijkt, dat de wetgever de leera
ren hij de kweekscholen, openbare
zoowel als bijzondere, uitdrukkelijk
onderscheidt van onderwijzers voor het
L.O.dat voorts uit het le en 3e lid
van art. 179 der L.O--wet 1920 blijkt
dat met scholen voor L.O. niet mogen
worden gelijk gesteld kweekscholen
voor onderwijzersdat ook de aard,
de omvang en het doel van het kweek-
schoolonderwijs verschillen van die
van het L.O.
Op grond van een en ander moet
worden aangenomen, dat de heer On
land niet is onderwijzer voor het L.O..
en dat hij derhalve ten onrechte niet
is toegelaten als lid van jjen raad-
BRAND IN EEN KUIPERIJ.
Donderdagavond is door onbekende
oorzaak brand uitgebroken in de kui
perij van den heer J. Hofland te
Vlaardingen. In deze kuiperij werden
bijna uitsluitend gebruikte vetvaten
bewerkt, waardoor het vuur snél om
zich heen Icon grijpen. In korten tijd
was het gebouw geheel uitgebrand
een groote partij fust, in het gebouw
en op de aangrenzende opslagplaats
aanwezig, was eveneens spoedig een
prooi van de vlammen. Met moeite
ken de brandweer een belendende kui
perij voor vetfust cn de gebouwen van
de coöperatieve verbruiksvéreenigïng
Do Yoorlooper voor het vuur be
ren. Yerzekering dekt 'de schade.
De heer Coüjn benoemd
Bij K.B- is met ingang van 11 Aug.
in jhr. de Geer op zijn verzoek on
der dankbetuiging eervol ontslag ver
leend als Minister van Financiën, en
met ingang van den zelfden datum
als zoodanig benoemd liet Tweede Ka
merlid dc heer H. Colijn.
OVERREDEN EN GEDOOD.
Het 4-jarig dochtertjfe van den heer
31. te Buiuen is aldaar door een trein
overreden; het kind was op slag dood.
REKENKUNDE EN PRACTISCH
REKENEN.
In 'de Tel. lezen wij
In de opvoedkundige brochurereeks,
uitgegeven door de drukkerij v.h. R.
K. Jougeusweeshuis te Tilburg is als
no. 15 verschenen „Een stervend vak"
door J. \V. Smeelen. Mot dit vak dat
zijn einde tegemoet gaat, meent de
heer Smeelen rekenkunde cn practisch
■ekenen.
In de eerste plaats beredeneert hi)
in zijn hoek, d«t rekenkunde geen vol
doende reden van bestaan heeft, dab
meest doo'de kennis kweekt, die
nergens iu 't praclische leven beoefend
wordt en dat er op liet lager onder
wijs een nadeelige invloed van uit
gaat. Hij zou dus wenschen, dat er
slechts een minimale hoeveelheid van
aanwezig blijve, voor zoover die noo-
dig is als grondslag voor de alggbra;
van onze bestaand© rekenkundeboeken
worde dus 95 geschrapt, of liever,
men deponeer© ze in de pnedagogische
bibliotheek, afdeeling: geschiedenis
van ons rekenonderwijs, Tan opzichte
■an het practische rekenen komt do
heer Smeelen tot het volgend resul
taat:
De meeste onzer practische sommen
hebben geen reden van bestaan, om
dat ze geen feitelijk© leerstof te ver
werken geven.
Bovendien is de inhoud vaak ver
ouderd, of van onmogelijken aard; de
gevallen zijn veelal in 't dagelijksch
leven niet denkbaar, er is niemand,
die ze buiten de school ontmoet, iu
well:© betrekking dan ook; ze ver
vreemden van de practijk.
Dit practische rekenen veroorzaakt
in de lagere school zeer vepl tijdver
lies; het maakt bovendien op de kweek
school de wiskundige vorming onmo
gelijk.
't Sommen maken is 'n louter tech-
sclie vaardigheid, die zeer vluchtig
is en alleen bij geregelde training aan
wezig blijft; de verstandelijke ontwik
keling is daarop van zeer weinig in-
.'loed, zooals in de practijk herhaalde
lijk gebleken is.
't Cijferen wordt vooral op do la
gere school onrustbarend overdreven.
Ter bereiking van een gezonden toe-
land doet de heer Smeelen de vol
gende voorstellen ten opzichte van de
kweekscholen:
De rekenkunde kan in hoofdzaak
worden afgeschaft.; men behoudt al
leen, wat voor de algebra als inleiding
noodig is; dit zijn voornamelijk de
'genschappen der rekenkunstige be-
erkingeh, die op een of andere ea-
ier kunnen worden veraanschouwe
lijkt of bewezen; dezo leerstof is in
eenige maanden door te werken.
INGEZONDEN MEDEOEELINCEN
a 60 Cts. per regel.
De afmattende warmte
veroorzaakt slapeloosheid en ©en be
nauwd, onrustig gevoel. Een paar
Mijnhardt's Zenuw'tabletten nemen dit
veg en bezorgen U een rustigen en
erkwikkenden slaap. Prijs per koker
75 et. Bij apoth. en drogisten.
Het practische rekenen kan in hoofd
zaal; worden afgeschaft; men behoudt
alleen die vraagstukjes, die werkelijk
rekenleerstof te verwerken geven met,
vermijding van zoogenaamde berede
neerde oplossingen.
Beid© voorstellen geven voor 'do
kweekschool te zamen de beschikking
over pl.m. 5 uren in de week, gedu
rende 4 jaar.
Van deze 4 maal 5 uren kunnen on
geveer 15 uren worden bestemd voor
wiskunde, d.w.z. voor 't onderwijs in
algebra, planimetrie, stereometrie, en
gonio- (trigone) meirie. I-Iet is mij ge
bleken, dat 't mogelijk is in dezen lijd
'n alleszins voldoende geheel van ele
mentaire kennis grondig te verwerken;
een tot in onderdeelen uitgewerkt
plan volgt 'hierachter.
Do overige rijf uren kunnen worden
besteed aan, handelskennis en hoek-
houdeij.
EEN GENEESHEER GEEN FO
RENS. Ged. Staten van 'Zeeland heb
ben naar aanleiding van een bezwaar
schrift van een arts, die in een andere
gemeente als forens was aangeslagen ia
de inkomstenbelasting, diens aanslag
vernietigd, op grond, dat een genees
heer, die patiënten bezoekt woonachtig
buiten de gemeente zijner inwoning,
niet gezegd kan worden in deze gemeen
te aanwezig te zijn tot vervulling van
een betrekking in den zin van nrl. 244
der gemeentewet, aangezien bet hier be
treft de vrije uitoefening van een geko
zen beroep, cn dat voorts uit het feit,
dat boodschappen voor en door beia
worden afgegeven bij een bepaalden
herbergier, niet mag worden" afgeleid,
det hij gedurende meer dan 90 dagen
van liet belastingjaar bij dien herber
gier de beschikking heeft over een vas;e
inrichting, tot uitoefening van een be
trekking, beroep of bedrijf.
NEUTRALE GOEDS TEMPE
LIEREN.
Onder voorziiterschap van prof. dr. J.
van Rees is in Den Haag de internatio
nale zitting van de I. O. G. T. N. ge
opend. Behalve de grijze stióhtcr van
de orde, prof. dr. Aug. Forel, waren
aanwezig vertegenwoordigers uit Zwit
serland, Duitsch-Oostenrijk. Frankrijk,
België, Bulgarije en Nederland.
Bij de opening werd gewezen op de
historische (beteekenis van deze zit-
ting, in verhand met de hereeniging me*
de I. O. G. T.
Een delegatie, bestaande uit prof. dr.
Joseph Longo, uit Wccnen, den heer
Steiger, uit Zurich, en den heer A. Don,
uit Rotterdam, die de vorige week naar
Londen is gegaan om met dc I. O. G,
T. de hereeniging van de beide orden
te bespreken, kon de gunstigste beiich-
I ten over haar onderhandelingen .geven.
De verlenging van den arbeidstijd.
Arbeidstijdverlenging dn loonsverlaging in de
Twentsciie Textielindustrie.
DE MEENING VAN HENRI POLAK
OVER DE VERLENGINC VAN DEN
ARBEIDSTIJD.
In het „Weekblad" van den A. N.
D. B. behandelt Henri Polak den
brief van den directeur-generaal van
u'en ai'heid aan den Metaal bewerkers-
bond inzake de 56 1/2-urige werk
week 'bij Wilton. „Een gewichtig do
cument" noemt H, P. dit schrijven cn
hij vraagt
Zijn de motieven, die den directeur-
generaal van den Arbeid geleid heb
ben tot hot verkenen tan verlof toi
verlenging ran de arbeidsweek met in
wezen 11 l,'2,uren, gegrond
Do schrijver beantwoordt deze
vraag o.a. met de volgende opmerkin
gen:
Het is eon zeer lastige quaestie, die
niet met oen groot gebaar ter zijde
gesteld kan worden. Zii vereischt
grondige overweging. Want als inder
daad de wettelijko maximale arbeids
duur het concurrentievermogen der
Nederlandsche nijverheid ten opzichte
van de buitenlandsche belemmeren,
laat stasn vernietigen, c-n dus groote
werkloosheid veroorzaken zou. dan
ware het erger dan dwaasheid de be
treffende bepalingen te handhaven.
Niet ontkend kan worden, dat er
zeer veel waarheid ge-legen 16 in de
besohouwingen die de heer Zaalberg
in rijn brief aan den Metaalbewerkers
bond geeft. De productiekosten zijn
hier ongetwijfeld hooger dan jn vele
andere Handenhet is inderdaad niet
te verwachten, dat in-die landen „zeer
spoedig het bedrijfsleven in gezonder
positie zal komen."
In het algemeen kan er dit van ge
zegd worden, dat de arbeidsvoorwaar
den hier to lande onmogelijk zoo laag
gesteld kunnen wol'den. da.t concur
rentie met Duitschland of Doeteuriik
er mogelijk door gemaakt wordt. Dit
wordt door de hier hearschende kos
ten van het levensonderhoud onmoge
lijk gemaakt.
Daar zijn 'bijvoorbeeld, Denemar
ken en Noorwegen waar de gulden
wel agio doet. doch in betrekkelijk be
scheiden mateen daar zijn ook Bel
gië en Frankrijk, waar dit in wol gi'oo
tere-mate het geval is, doch niettemin
het gelid' n-og lang niet nagenoeg vol
komen wsfcr-delcips geworden is, De
vraag is nu, kan de gedragslijn, thans
gevolgd door den directeur-generaal
van den Arbeid, natuurlijk in over
eenstemming met ten deze geldende
opinies van den Minister van Arbeid,
de mogelijkheid ven concurrentie met
zulke landen scheppen?
Men zal zich moeten vergewissen,
hoe hoog do voorbereiding!--osten der
in aanmerking komende artikelen z.j'n
daar ginds, en hoe hoog eii zijn hier.
Dan eerst zal hc-t mogelijk wezen, de
kwestie te b-.oordeelen en vast ie stel
len of, e:t zoo ja, welke maatregelen
gevorderd worden.
Thans hangt vrijwel alles in de lucht
De arbeiders zullen niet de ödmheid
hebben/zich vaét te klemmen aan re
gelingen en bepalingen, die lien in de
gegeven omstandigheden 111 het ver
derf zouden storten. Zii zullen stellig
bewilligen deze to laten wijzigen, in
dien dit onvermijdelijk is. Doch de
onvermijdelijkheid moet hun dan ook
gebleken ziin. Duidelijk móeten zij
dan kunnen zien, dat ihet niet moge
lijk is het bestaande ongerept te hand
haven duidelijk, met te controlee-
ren "ciifers on feitelijke gegevens. De
verklaringen en verlangens van do
werkgevers zijn daartoe niet voldoen
de.
Van hier en daar.
DE CRISIS IN DE TWENTSCHE
TEXTIELINDUSTRIE.
Donderdagmiddag confereerden do
besturen van alle Twentsehe Textiel
arbeidersorganisatie met het bestuur
van de Twenische Fabrikantenver-
eeniging.
De vree-voorzatter van de Fabrikan-
tenvereeniging besprak in zijn ope
ningsrede de heei'schende crisis in ue
textielindustrie en de werkgevers za
gen geen anderen weg open dan den
werktijd op 73 uren te brengen en de
loonen mee 10% xe verlagen, zooüat
men cp hetzelfde weekloon bleef. Ze
hoopten hierbij op de volle medewer
king van de werknemersorganisaties.
Deze zullen in de verschillende leden
vergaderingen het voorstel nader be
spreken.
Het bestuur van de Tw. Fabrikan
ten vér eeniging had gaarne voor 23
Aug. a.s. antwoord terug, doch o,p ver
zoek van de Textielarbeidersorganisa
ties is deze termijn verlengd tot 30
Aug- a.s.
BOUWVAKARBEIDERS.
Do AmsLerdamsche Federatie van
.Bouwvakarbeiders heeft de volgende
motie aangenomen:
De vergadering, enz., kennis geno
men hebbende van den brief d.d. 25
Juli, gezonden door B. en YV. naar
aanleiding van de uitsluiting van de
arbeiders op het werk van Kossel's
Betonbouw "Watergraafsmeer, en
waarin wordt gezegd, dat bij niet op
heffing van het conflict uiterlijk op
30 Juli, dooi' 13. en W. verdere maat
regelen zullen worden genomen; pro
testeert tegen een dergelijk optreden
van B. en VV., waardoor bij elk con
flict do werkloozen van steun van do
crisis-commissie verstoken worden;
besluit, geen enkele verantwoording
voor de gevolgen van dergelijke
dwangmaatregelen to aanvaarden;
verklaart, tegen deze bedreigingen
met kracht stelling te zullen nemen;
wekt cle aLeiders in het algemeen,
maar de bouwvakarbeiders in hei bij
zonder op, zich pereed te ntaken oirt
bovengenoemde reactionaire maatre
gelen met alle «ten dienste staande
middelen te kunnen weerstaan.
