HAARLEM BELEGERD.
Buitenlandsch Overzicht
X,
DE OVERCAVE.
.Wanneer Schrevelius met zija ver
haal vac het heleg genaderd is tot de
gebeurtcuisstn die onmiddellijk aan
ae overgave voorafgingen, herinnert
hij zijn lezers aan een woord uit d>
Openbaring van Johannes: „en in die
dagen zullen de menschen den dood
zotfien en zullen dien niet vinden, er
zij zullen begeeren te sterven en d<
dood zal van hen vlieden". Do schrij
ver had geen beter woord kuuner
aanhalen om de wanhoop te teekeueu
waaraan de Haarlemmers ten prooi
waren. Ze verkeerden in den toestand
van hem, wien elke uitweg is afgc-
sneden, die wacht op don dood, die
niet komt, die zich zou verheugen,
wanneer hij zijn graf vond. Bordet
tastte door, en liet zich, in zijn wo
ning op den hoek van de Damstraat
bij'de Boek, doodschieten. Deze Fran-
sclie edelman, die zijn na de inne-
ming van Bergen afgelegd© belofte om
's Prinsen dienst te verlaten, had
broken, kon geen genade van den
vijand verwachten, en verhaastte zijn
doou. Ren wanhoopsdaad, in zulke
omstandigheden niet ongewoon, maar
te onnatuurlijk om veel navolging te
vinden. Dc wil om te leven wint het
doorgaans van het verlangen naar
<len dood, en als de mc-nsch geen uit
komst me-:r ziet, keert hij zich tot
„desperate racdtslaghen".
Zoo deden ook de belegerden. Ze
hadden niets ie eten en Stonden tegen
over een belegeraar, die „hun geen
billijk krijgsverdrag en wild© toe-
s'.aen". Dit was al gebleken in de eer
ste dagen van Juii, toen de beide te
genstanders een en andermaal met
elkander 111 overleg traden, maar tel
kens weer scheidden, wel met „onder
linge statelijke eerbiedinge", maar
„sonder iets te verrichten". Ze konden
"t niet eens worden, do Spanjaarden
verlangden onvoorwaardelijke over-
gave maar die van Haarlem „wilden
geenszins sonder geweer ends wapenen
uylbrecken".
Nog weigerden ds aanvoerders in
zulke vernederende Voorwaarden te
treden, en zij riepen, evenals in de
eerst© dagen van het beleg, de bur
gers in den Doelen bijeen. Hier be
sloot nun een poging te wagen om
zicli door den vijand been ie slaan,
met achterlating van al wie niet
strijdbaar was. Natuurlijk kon dit be
sluit s.iet geheim gehouden worden,
en ds droeve tocht van vrouwen, kin
deren en gebrekmgen, die des avonds
de stad doortrok, was ais een oio-
testopt'icht tegen het voorgênonmn
plan. „Help God!'\'zoo beschrijft een
berichtgever ens deze naargeestige
avondwandeling, „wat is daer een
ghehuyl en ghekerm gbewecst'." Ais
u:tge!utcn vlogen de vrouwen langs
den weg „als bacchanten, en de te
vergeefs riepen sy den naomo God te
aen. die de Houwelijcken Staet hee.'t
inghesteJt, riepen, van haer setveü,
dat sv wel onghehtckigh. waren,
scholden haer Mans voor loopers ende
Iïchtbreeckers".
Dit verzet, uit wanhoop geboren,
Was niet to breken, en net ligt voor
ue band, dat bet voornemen, opêter-
zulke omstandigheden, mislukte. Dan,
nieuwe onaerlianueimgen, uie weer c p
niets uitliepen.
Ten einde raad, komende de .wan
hopige, iioageiig© ïuenscUen Op UUn
eerst© plan terug. Maar nu zal nie
mand acuternlij'v cn soldaten voorop,
die een weg zuneu banen minden dour
de Spaanscüe legerniaRs, de magi
straal, de officieren van de schutte
rij, ue burgers met bun vrouwen cn
kmclercn zullen voigen, de rost van
bet dee: lijk gesionaeii nezitiiugsiegei-
tje zal den aftocht dekken. Gedenk
waardige uag, deze 10de Juli 1573, ionn
de gausehe bevolking," na ©en zwaar
en langdurig beleg, tot den uittocnt
gereed stond, en de ijverigsteu s.'oe-
gon de banden aan 't werk, haalden
de bruggen over 't Spaarne op, beton
de schepen, die daar lagen, zinken,
sleepten het geschut naar den water
kant om het iu de diepie le werpen-
Moedig© onderneming, niemand kou
welen of hij den dood tegemoet g.ng
of d© redding, maar vóórdat allen ge
reed waren tot het vertrek, kwam er
verdeeldheid in hun gelederen e;n
ook dit grootsche, schooit roekelooze
plan mislukte.
Verraad bad den Spaanscben op
perbevelhebber op de hoogte gebracht
.van hetgeen binnen de muren der stad
omging, en nu sloeg hein de sch:.k
Oin 't hart. Wat vermag niet ©cn lang
geplaagde menigte, door ontberingen
tot 't uiterst© gebracht! Hij weet, <lat
het „bijten van wilde, nu stervende
beesten, ulderfelsi" kan wezen, dat
hij zijn leger niet op éen punt kan
samentrekken. Op welk punt? Waar
z.H de woedende schare de vest© ver
laten.' Rn zoo de uitval al kan ver
hinderd worden, zullen dan de ;n het
nauw gebrachte wanhopige niet hun
toevlucht nemen tot de schrikkelijks te
gruwelen. .Als zij eens den dood ver
kezen boven het leven, en etendon
naa. d© eer „in de assebe an haer
vaderlant begraven t© leggen"^ Dan
had hij een verlaten stad vero ,-erdi
Don Frederik vreesde, en ..afleggende
hel Leeuvvevel he-eft de Vos aenghe-
tror.kcn", en toen de Duitsche benden
een onderhandelaar tot hem zonden,
liet hij hun weten, dat zijn goeder
tierenheid nog open stond, en dat er.
zoo dat stad zich overgaf, niemand
zou gestraft worden, die 't niet r-car
zijn eigen meening. verdiend had- De
Duitsche soldaten luisterden naar het
zooi gefluit van den vogelaar, ze wei
gerden deel t© nemen aan den gevaar
lijken tocht.
De Walen daarentegen, die wel wis
ten, dat zij op geen pardon konden
rekenen, trokken, van een aantal bur
gers en schutters vergezeld, op hun
eigen gelegenheid de Sehalkwijker-
poor uil. Daar dwaalden ze een tijd
lang rond, en keerden terug zonder
iets uitgericht te hebben. Natuurlijk,
zoo moest de afloop zijn, nu de krijgs
tucht wa? verslapt *r, eensgezind
heid had nlnp.ts gemaakt voor tivée-
dracht. Alles wees er op. dat hel ein
de van het tteurspel nabij was. Het
was niet langer de vraag, of de stad
zich zou overgeven, het ging er om,
de overheid voordeel ijzer voorwaar
den zon kunnen bedingen. Madr de
Spanjaard blec-f onverbiddelijk; op ge-
,nade of ongenade luidde onverander
lijk zijn eisch.
De ocdertiandeiingen van den 12en
Juli, die tof de overgave leidden,
brachten evenmin wijziging in dezen
eisch. Ia den namiddag waren de ge
volmachtigden van de oorlogvoerende
partijen bijeengekomen buiten de Zijl
poort, Onder hen „merkten we op",
zou een hedendaagsch verslaggever
zeggen, de heereu Van Vliet en Sten-
ver, burgemeesters van Haarlem, Van
Steenbacil en Vader. Duitsche over
sten, Rosoni, Waalsch hopman en en
kel© andere. Aan de Spaansoho zijde
stonden graaf Von Ebersteyn met de
voornaamste Duitsch© en Spaansche
bevelhebbers. Het ging er eenvoudig
toe. Van een der vorige onderhande
lingen heet liet: „nadat de geweldige
Provoost van den vijand simen
Bruynsvvijkschen hoed op syn Prc-
vooststock tot een teyken gesteken
had de, so hebben eerst twee Kapibey-
nen met malkanderen gesproken".
Zoo zal het ook nil weer zijn gegaan,
en evenals toen, was ook hier bet re
sultaat: genade of ongenade! Rosoni
v-eigercl^ deze harde' voorwaarden aan
te nemen, keerde naar de stad terug
en deelde ze aan zijn Walen mede.
Hoe, zij zouden zich laten slachten
door den vijand, die niet vergeten
was, dat zij hun te Bergen gegeven
woord-haddc-n gebroken.' Lipver nog
een kans gewaagd, en zij sloten dé
poort en lieten hun Duitsche kamera
den met do burgemeesters buiten
staan. Een uur later waren de Duit-
schers al weer in het bezit van de
poort en de burgemeesters gingen
rond en spraken bemoedigende woor
den puiet twijfelende of Don Frede-
rico sonde meer genade bewijsen als
men hem wel tooverlroiide".
Dit gevoelen behield de overhand
fin toen den volgenden morgen de
burgers en het grnizoen-voor de keus
werden gesteld op hoop van genade
i de stacl t© blijven of ongewapend
e stad te verlaten en zich aan den
Ijand over te geven, kozen zij het
eerste. Nog eens kwam men buiten de
Zijlpoort bijeen, thans om het accoord
vast te te stellen. De schutterij bewil
ligd jpn de overgave en de Walen,
geen uitweg meer ziende, berustten iu
hei onvermijdelijke.
„Op desen dagh werden alle clocken
van Haerïem geluydt tot een teken
van pcys", zoo meldt mijn dagboek.
Inderdaad, het was vrede.
En de nicord kon een aanvang ne-
II. E. KNAPPERT.
Sport 85 WsdstrpBD
LAWNTENNIS.
D£ ZANDVCORTSCHE WEDSTRIJDEN.
Er is Vrijdag betrekkelijk weinig ge-
spoeld. Pluvius het zioli ie vee! gelden
m de wedstrijdleiders gelegenheid Ie ge
en, een flink stuk van het. programma
to werken.
Do hoeren Single bracht Rlbbius in de
Uitzondermgsrande tegen M. Wetselttat,
wolke ontmoeting eindigde iu? een grootê
verwinning voor den laatste. Onze stad-
oolen Eroese en Jonge werkten zich ook
p tot <Je 3e ronde door resp. De Vlaming
i Loos ïe slaam.
De Ïleeien-Double gaf geen onverwach-
i uitslagen. ïouekens on Stork wonnen-
sn de Haarlemmers De Kamper en 3fie-
irus, evenwel Eihorst en Strumpliler,
die de Gears. Soarbeig van Smash (Arn-
ierdam) sloegen.
Heeren Single: M. Wetseiaar si. Rib-
bius 6-0, 6—3. G. Wetseiaar si. J. G.
Wijn 3—6, 5—2, 6—1, Dir. v. Renierehem
si. Brauns 64. 54. Rcydon si. Bertlïng
86, 6—0. Bierenbroodspot si. Lauwerse
1, 61, Stork si. Miezérus 6—0, 34.
Kroese De Vlaming 75, 6—2. Slag
bek sl. Hoef er 6—2, 6—0, De-Jonge sl.
4-6, 6—3, 6—4.
isren DoubleG. Wetseiaar en P. de
Graaf si. Göilnef eu Kroeso 61, C2,
Bertiing en Biezeveld sl. Stoel en Messer
6-4, 3-6, 7-5. Otterbeek en kir. v. Re-n-
tergihem sl. de Vlaming en P ried rich 6—1
7—5. Tonckens en Si.ork sl. de Kamper
Mie-zérus 63, 61, Strumpliler en
Eihorst sl. Gebrs. Saarbcrg 61, 7—5.
Mixed-Double: Mej. Pilelln en Over-
wijn sl. Mej. v. Meeuwen en Heslcnfeld
6—1, i75, Mej. von Zeppelin en Br,mos
sl. Mevr. Manns-Moss en R. Mouns 6—3,
6—3, Mej. A-ment on M. Wetseiaar sl.
Mej. Souget eu J. Lissauer 6—1, 6—0.
Mij. Alsbach en Duurcntijdt sl. Mej.
Bouvy en Slagbek 62, 6—2. Mej. de
Graaf en Oli sL Mevr. Gcrzon en Wein
ig 6-1, 6—1.
VOETBAL.
SERIEWEDSTRIJDEN R. C. H.
.s. Zondag worden de seriewedsirïjden
van R. G. H. voortgezet. Om eit uur
wordt begonnen met den wedstrijd voor
de derde afdeeüng tusschc-n D. I. O. en
een R. C. H.-combinatie.
Om half oen vangt de eindstrijd voor
de vierde afdeelicg aan tusschen hei
HaarL Scheidsrechters elftal en een R.
C. H.-combinatie.
Vervolgens komt he'. eerste elftal van
R. C. H. weer in het veld ditmaal tegen
e eerste kiasser Stormvogels.
Wij vermoeden dat vooral voor dezen
i?.tsten wedstrijd in IJmuiden .veel be
langstelling zal bestaan en voorspellen
eer een gezellige drukte op het R. C. H.
De laatste ontmoeting op dezen dag
zou oorspronkelijk gaan tusschen- Scho
en Zandvoort. Daar Schoten echter
op hel laatste moment bericht van ver
hindering heeft gezonden, zal getracht
worden mog een geschiktp tegenpartij te
vinden. Mocht R. t'. II. daarin niet sla
gen dan komt Zandvoort al op een zeer
gemakkelijke manier in den eindstrijd te
gen E. D. O., welke wedstrijd de volgende
week gespeeld zal worden.
MOTORSPORT.
KOMENDE M0T0RSP0RTWED-
STRIJDEN.
Het „Motorrijwiel" geeft een lijstje
van de dit iaar komende wedstrijden.
Het progTainma luidt aldus:
39 Aug. Snelheidswedstrijden te Win-
19 Aug. 5e K. N. M. V. distric'.swed-
strijd in. het Oosten des lands.
2S Aug. Snelheidswedstrijden te Alk-
i 2 Sept. Snelheidswedstrijden te Leeu
warden
6—11 Sept. Zesdaagsdhe K. N. M. V.
toertocht maar het Zuid-Oosten van Enge
land.
9 Sept. Snelheidswedstrijden to Gro
ningen.
23 Sept. Wedstrijd Motorclub Zuid-Hol
land en de Deiftsclie Studenten Motor
club, 6e IC. N. M. V. districtswedstrijd
7 Oct. Snelheidswedstrijden t© Sappe-
meer.
In October sullen tevens plaats hebben
de 7e K. N. 31. V. distrietswedsirijd In
het zuiden dc-s lands en de kampioen-
sehappem vaar de K. M. V.
Kerk en School
GEREF. KERKEN.
Tweetal te Aliridelburgds. J. J.
Miedema, Groningends. J. C. Rull-
inann, Utrecht.
Beroepen te Oosterend en Nijdaard
D. Rinsnald-a, cand'. te 's-Graven-
liase.
Financiëele Berichten
W. G. WENDELAAR.
Naar de Tel. verneemt, zal de heer
W. G. lAtendeloar, voorzitter van de
Vereenigintr voor den Effec.enhandel.
zich waarschijnlijk tegen het najaar
uit zijn zalten terugtrekken, hetgeen
zou insluiten een uittreden uit ge
noemde Yereenigine en haar lbe-
Êluur. .i
Pers-Overzlcfit
NOC EENS DE VLOOTWET,
„De Vrijheid" (het orgaan van den
Vrijheidsbond), over hot optreden van
den heer Colijn.als minister van Fi
nanciën schrijvende, merkt over de
Vlootwet het volgende op:
Wij YTagen ons af, of het doorzetten
van de behandeling der vlootwet wel
vereenigbaar is met de zorg voor
„veiligstelling van den gulden", wel
ke toch ooi; den heer Colijn zal ken
merken. Heeft niet nog pas de Belgi
sche ministerpresident verklaard, dat
de waarde van den Belgischen frank
mede bepaald wordt door het bescheid
op de vraag, of, in hoeverre en v
neer een sluitende begrooting mogelijk
is, en zal bestendiging van het sys
teem der tekorten niet eerlang ook
ons ruilmiddel en dus ons gansche
economische leven in gevaar brengen
Komt liet daartoe, dan zal vlootbouw
onmogelijk blijken, al staat de aller
mooiste vlootwet in het Staatsblad.
En als die tekorten gepaard gaan niet
een bestrijding van gewone uitgaven
uit buitengewone middelen alsmede
(waarvoor de hemel ons moge bewa
ren een ingrijpende tariefsherzie
ning, dan valt het leed niet te over
zien.
EEN AMERIKAAN OVER HET GOEDE RECHT VAN FRANKRIJK.
WAT POINCARé AAN BALDWIN ZAL ANTWOORDEN.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
EEN HERINNERINC AAN HET DREYFUS-PROCES.
Het laatste woord tusschcn
Frankrijk en Engeland
over de Duitsèhe quaestie is nog niet
geschreven en gesproken.
De „Matin" bericht, dat de Fran-
sche nota, die reeds geheel klaar is,
loor Poincaré te Sanipiguy zonder de
.rchievcn van den Quai d'Orsay op éen
enkelen dag is gemaakt. Dit pleit niet
alleen voor zijn goed geheugen, doch
ook voor de zekerheid, waarmede Poin-
dic antwoord geeft, dat het com
mentaar van de gchcele wereld zal on
dergaan. Behalve bet puntsgewijze ant-
roord aan de Biitscbe xegeering zal
Poincaré zich in een algemcene poli
tieke uiteenzetting niet slechts aar.
Baldwin, doch aan de gcheelc wereld
richten, zoowel over de Duitsche tekort
komingen, als over Frankrijk's mini-
r-eisch, de kwestie van de wettig-
van de .Roerbezetting en de condi-
v.a^-ircnder Frankrijk de bezetting
eindigen of verzachten zal.
De „Matin" wijst er nog eens op, dat
de door Frankrijk verlangde 26 milliard
niet eens toereikend zijn om de gedane
betalingen voor het verwoeste gebied
Naar de bladen verder melden, zal
het Fransche antwoord heden, aan de
Belgische regeering, ter inzage worden
toegezonden. Maandag a.s. zal het
waarschijnlijk te Londen worden over
handigd.
De „Temps" reproduceert een artikel
■an Arthur Hugh Frazier, den vroege-
en commissaris van de Vereenigde Sta
ten in Oostenrijk, in de „New York
Times", waaraan het volgende ont
leend is
.Sedert het begin van den oorlog tot
aan de or.derteckening van het vredes-
"rag, dus gedurende bijna vijf jaar.
heb ik in mijn hoedanigheid van lid
de A.mrcikaansche ambassade te
Parijs de buitengewone gelegenheid ge
had, de Franschen in hun doen en laten
gade te slaan. Aldus heb ik hun karak
en hun temperament nauwTkeurig
kunnen bestudeeren. In den loop van
tijdens mijn verblijf in Frankrijk gevoer
de gesprekken, heb ik geen enkelen kec-r
ook maar in eenig opzicht den indruk
gekregen, te spreken met een volk met
militaristische neigingen. Hetwelk
droomt van veroveringen en overheer-
sching, Allen schijnen echter vastbe
sloten zich alle opofferingen te ge
troosten, welke de toestand vereischt, lie-
ver. dan een nieuwe generatie aan een
herhaling van de verschrikkingen van
den grooten oorlog bloot te stellen. Of
schoon zij als goede democraten het
militarisme haten en hun gezond ver-
;tand hen zeer goed de verspillingen,
welke dit militarisme met zich brengt,
doen inzien, zijn de Franschen bereid
de lasten, veroorzaakt door het op de
been houden van een groot leger, te dra
gen, zoo lang dit noodig zal zijn ter be.
scherming van Frankrijk tegen een nieu
wen aanval. Indien wij de geschiedenis
van de laatste vijftig jaar in onze herin
nering terugroepen, lymnen wij, die vei
lig leven op ons werelddeel zoo be
sluit Frazier dan de leiders der Fran
sche xegeeringspoliliek laken voor het
nemen van alle voorzorgsmaatregelen
welke strekken tot het verkrijgen van
waarborgen voor Frankrijk's veilig
heid?"
Uit Londen wordt gemeld De „Ti-
es" merkt op, dat men ia sommige
Citykringen voor een afzonderlijke be
handeling der schadeloosstellingskwes-
tie en van het probleem der inlergeal-
lieerde schulden is, door aan Frankrijk
prioriteit te verleenen op 26 miliard
goudraark en het aan Engeland toeko
mende deel der schadeloosstelling aan
de geallieerden tc geven.-
De „Evening News" schrijft„Wij
hébben zeer goede redenen te gelooven,
dat de Britsche regeering een vriend
schappelijk antwoord van Poincaré zal
ontvangen. Indien dit zoo is, kan men
zeker van zijn, dat dc Engelsche re
geering niet zal vasthouden aan de kwes-
der wettigheid van de militaire be
zetting van het Roergebied, een aan
gelegenheid, wélke zij thans ongetwij
feld betreurt te hebben aangeroerd in
den voirn als uiteengezet in de jong
ste Engelsche nota."
De „Daily Chronicle" oefent scherpe
cikiek uit op dc jongste Engelsche
nota, welke het blad onhandig noemt,
althans wat den vorm betreft.
n Egypte
is het weer eens onrustig.
Het aftreden van den Egyptischen
minister van Financiën, Aluacb, heelt
opzienbarend© polemieken in de Egyp
tische pers uitgelokt zoo wordt uit
Cairo aan De Telegraaf gemeld. Het
aftreden van dezen minister had plaats
na' de ontdekking, dat het besluit Van
cle regeering tot aankoop van een groo
tê hoeveelheid katoen, ten einde de ka-
toenprijzen hoog te houden, enkele uren
te voren uitlekte, met het gevolg, dat
zekere speculanten daaruit flinke win
sten wisten te slaan. Moheb verklaarde
in een interview, cat de premier dit be
sluit 2 uur voor de officieele'aankondi
ging aan een- journalist mededeelde.
Moheb viel iu verband hiermede deu
premier heftig aan en noemde hem een
werktuig :n handen '»m den Britschen
Hoogen Commissaris, die zijn aftreden
als minister van Financiën zou hebben
verlangd. Deze bewering gaf aanleiding
tot groot rumoer in de Egyptische pers.
welke protesteerde tegen een dergelijke
inmenging.
Hei^ blad „Libcrté" publiceerde een
interview mei den waarnemenden Hoo
gen- Commissaris, die verklaarde, dat
zijn relaties met minister Mobeb steeds
van zeer vriendschappelijken aard ge
weest waren en dat hij nu Moheb had
bezocht, ten einde zijn leedwezen ovet
diens aantijging uk te drukken.- Dit
wi<yp nog meer stof hierover op en de
plaatselijke pers beweerde, dat blijkbaar
dc volle waarheid over het aftreden van
minister Moheb verzwegen werd.
Dc premier verklaarde lifter in een
interview, dat het niet in het belang
van Egypte is, de volle waarheid te ont
hullen. Dc prémier logenstrafte echtei
alle 'beweringen van Moheb, dien hij er
van beschuldigde, zich herhaaldelijk te
hebben bemoeid met aangelegenbeden,
welke buiten het ressort van zijn depar
tement lagen. Derhalve werd hem ver
zocht. zijn ontslag in te dienen. Moheb
verklaarde echter, dat zijn financieels
positie hem dat niet toeliet, weshalve de
premier hem de portefeuille van Onder
wijs gaf. Daarop weigerden alle minis
ters eenparig, met Moheb in het kabinet
te blijven. De premier stelde Moheb
vervolgens voor de keus vrijwillig af te
treden of te worden afgezet.
Verspreid nieuws
Uit het bezette gebied
Dultscho saboteurs ge
arresteerd.
Do Belgische veiligheidstroepen heb
ben te Aken vijftien personen, waar
onder de architect Monzel wegens het
plegen van sabotage in hechtenis ge
nomen. Een ingesteld onderzoek
bracht groote voorraden bommen, re-
vollvers, ponjaards en andere wape
nen. alsmede een aantal documenten,
betreffende organisatie van do sabo
tage aan het licht. Het onderzoek
wordt voortgezet. Men verwacht nog
meer arrestaties.
Smokkelaars.
Een patrouille heeft vier Duit
sche smokkelaars bij Dtisseldorp over
rompeld. Een van hen werd gedood,
de andere werden gearresteerd
De separatistische bewe
ging m het Rijnland.
Het bericht van de „Matin" betref
fende de verkregen overeenstemming
inzake de fu^ie tusschen de Rijnland-
sohe Volkspartij en de Partij voor de
Onafhankelijkheid van het, .Rijnland
ten doel hebbende een gemeenc-hap-
pelijke actie te voeren, wordt beves
tigd zoo wordt uit Dusseldotrf ge
meld.
Uit Keulen.
In Keulen zelf is alles rustig. Op het
platteland in de omgeving echter worden
door de .arbeiders ware strooptochten
gehouden cn alles, wat eetbaar is, wordt
van de velden geroofd. Het groote na
deel hiervan is, dat men hierbij het te
velde staande gewas, dat nog niet rijp
is, uitrukt en de kleine planten vertrapt,
waardoor de levensmtddelenvoorziening
voor de «naaste toekomst groot gevaar
loopt.
De boeren staan hier machteloos te
genover. Dc Kculsche poliiie heeft :n
enkele gevallen tegen dergelijke bencen
kunnen optreden, doch de stroonerijen
geschieden op zoovele plaatsen, dat
men er feitelijk niets tegen doen kan.
In Ehrenfeld, waar sedert Maandag
gestaakt werd, is men weer aan het werk
gegaan.
.Onrust op het
platteland,
Er heerscht groote opwinding onder
do bevolking van Gross-Gerau en Rus-
sclsheim, waar talrijke onruststokers uit
omliggende plaatsen zijn samengeko
men. Ook een gewapende afdceling boe
ren is te Russelsheim aangekomen. Uit
Maïnz zijn in vrachtauto's politie-agen-
ten te Russelsheim aangekomen. Men
vreest troebelen.
De ontevreden commu
nisten.
De „Rote Fahne" gaat te keer tegen
de verordening van minister Severing
inzake de ontbinding van de communis
tische bedrijfsradencentrale. Het blad
zegtDat is de eerste daad der groote
coalitie. Het beteekent een formcclc uit
zonderingswet tegen de millioenen pro
letariërs, die in de bedrijfsradencentrale
vertegenwoordigd zijn. De gerechtv
digde verbolgenheid der arbeidersklasse
tegen dezen aauslag zal ten gevolge
hebben, dat zij een tienmaal sterkeren
muur om haar bedrijfsraden zal optrek
ken. Slechts machtelooze vertwijfelings
politici kunnen gelooven, een zoo mach
tige klasse-beweging als de bedrijfsra-
denbeweging door een ministerieel de
creet dood te kunnen slaan.
Het noodgeld In hot
Roergebied.
Volgens de vakvereenigiugen iu het
Roergebied circuleeren aldaar thans
vijf millioen noodgeld van de industrie.
De valt vei eenigingen cischcn ccn uiterst
strenge controle door het Rijk over de
uitgifte van het noodgeld, daar de groot,
industrie deze voor credietdoeleinden
misbruikt. Waarschijnlijk bereidt de
Rijnlandcommissïe een verbod van
gifte van particulier noodgeld voor.
De mijnwerkers gaan
weer aan hot werk.
De toestand in het stakingsgebied is
aanmerkelijk verbeterd. Op dc me
Essener mijnen wordt volledig gearbeid.
DE TURKEN EN HET VERDRAC
VAN LAUSANNE.
De Nationale Vergadering van Angora
zal reeds heden, Zaterdag, aan aanvang
maken met het debat over het verdrag
van Lausanne, hetwelk reeds, zooals ge
meld, ter beoordceling aaa dc commissie
van buitenlandsche aangelegenheden ia
toegezonden. Men verwacht dat de
stemming over de bekrachtiging van
dit verdrag op 23 Augustus a.s. zal
plaats hebben. Dit is althans het voor
nemen van Moestafa Kemal, den nieu
wen voorzitter der Nationale Vergade
ring. Er gaan echter reeds stemmen op
tegen de groote macht; door hem uit
geoefend.Er wordt op gewezen, dat bü
de ministersverkiezing alle afgevaardig.
den hun slem eenparig op de gestelde
candidaten uitbrachten, blijkbaar op
instructie van Moestafa Kemal. De po
sitie van Moestafa Kemal is evenwel zoc
sterk, dat critiek het vooralsnog wei
nig kan deren.
DE TURKEN EN ARMENIë.
Volgens berichten in de Turksche per;
heeft onlangs een aantal Armeniërs in
hel district Van verzocht, naar Sovjet-
Armenië te worden gebracht. Dienover
eenkomstig werden zij door Turksche
gendarmen daarheen vervoerd.
Het is echter nog onzeker, of hun ver
huizing geheel vrijwillig geschiedde en
er zijn berichten, welke zeggen, üat
deze Armeniërs op dezelfde wijze wer
den behandeld als de Grieksche gede
porteerden en dat al hun bezittingen ver
beurd worden verklaard zonder schade
loosstelling.
UIT GRIEKENLAND.
Uit Athene wordt geseind
Herhaaldelijk komen berichten binnen
omtrent nieuwe plunderingen door de
koiriiadji's. In de streek vso Cdosa do
ken in den nacht van Woensdag plotse
ling vijf mannen op. die den boeren ge
lastten zich voor het raadhuis te ver
zamelen, daar lij den boeren een be
langrijke medcdceling hadden to doea.
De boeren werden echter gebonden en tot
bohond van hun leven gedwongen den
vijf mannen, waarvan een als officier
■le overigen a's soldaten gekleed war
al hun spaarpenningen ai to staan.
Dergelijke berichten komen ook uit Ka-
tharina bij Saloniki. Te Stroemïtza-is het
tot botsingen gekomen tusschen Servi
scire en Bulgaarsc-he kc-mitadji's, waarbij
vele gewonden vielen. Ook maken de
Griekscho dagbladen gewag van een groo-
tere activiteit van de komitadji's in de
Dobroodsja.
MAJOOR ESTERHAZY.
ons vorig nummer is reeds opgeno-
een Reuter-telegram uit Londen,
meldende het overlijden van majoor Es-
terhazy, den schrijver van het beruchte
borderel van de Dreyfusaaak. Esterhazy
stierf to Harpenden in Hertfordshire,
waar hij onder een aangenomen naam
leefde.
Dit overlijdensbericht roept zoo schrijft
het Hande'sblad de bewogen dagon
van de Dreyfuszaak in herinnering,
van de „affair©", die gedurende eenige
jaren heel het Fransche openbare leven
otc-rheerschi# en ook buiten Frankrijk
aller hartstochtelijke aandacht gespan
nen hield.
In December 1894 werd de Fransche ar-
tilieriekapitein Alfred Dreyfus door den
oppersten krijgsraad wegens spionnag6 en
vonaad van militaire geheimen aan een
buitenlandsiho mogendheid tct degrada-
jn levens'ange deportatie naar Cayen
ne veroordeeld. De familie van den ver
oordeelde, die van de c-nscbnld door
hem zelf steeds volgehouden van ka
pitein Dreyfus volkomen overtuigd was,
1 intussohen ondanks de veroordee
ling en de verbanning van Dreyfus naar
het Duivelseiland, hare pogingen om
dezo onschuld aan het licht te brengen
•oort, waarbij zij zich a'lereerat do hulp
verzekerde van den journalist Bernard
Lazare, die in broëhures en artikelen op
verschillende fouten en zonderlingheden
in de bewijsvoering der militaire aankla
gers de aandacht vestigde. Geleidelijk
Haagden verwanten en vrienden van
Dreyfus er in aldus belangstel'ing te
wekken voor het lot van den veroordeel-
van wiens „verraad" enkelen gebruik
maakten om een antisemitische stemming
Frankrijk te ontketenen. Allereerst was
het de Elzasser senator Scheurer-Kest-
ler (Dreyfus zelf was eveneens Elzasser)
iie V3n de ^wakheid der gronden van de
•eroordeeiing werd overtuigd en daarvan
getuigenis aflegde. Maar alle pogingen
de regenrir.g te overtuigen van ae
waarschijnlijkheid, dat hier een rechter
lijke dwaling had plaats gehad, stuiiten
af op de vrees der regeering voor de door
de nationalistische campagne bewerkte
openbare meening en op den invloed
den generalen staf. waartoe Dreyfus
had behoord, op welker getuigenissen
do veroordeellng berustte Sri die zijn mo
gelijk ongelijk niet wilde erkennen, om
dat dit tevens de erkenning zou betooke-
nen van de fouten, die do militaire recht
spraak Ihad begaan.
Het beste was, zoo' meende do toen
malige minister van oorlog, Mercier, om
de zaak maar te laten rusten. Do militaire
justitie had in hoogste instantie uitspraak
gedaan, zij kon niet dwalen.
Maar de vrienden van Dreyfus en de
door dezen overtuigde senator Scheurer
Kestner lieten zich niet afschrikken. De
zaak was aan de orde gesteld en bleef
aan de orde en geleidelijk werden er meer
van de onschuld van den veroordeelde
overtuigd. Frankrijk begon zich in twee
katupem ie splitsen in Dreyfusards en an-
li-Dreyfusards, en wat aanvankelijk slechts
de ^strijd was voor - een herstel van een
rechterlijke dwaling, werd nu tot een po-
litieken strijd.
De maam van den ongelukkigon balling
van het Duivelseiland werd tot een po
litieke leuze. In een nieuw opgericht
blad, de „Aurora", begon Clemenceau
zijn felle campagne. Fin intussohen, wer
den nieuwe beivijzen voor do onsehuid
vmn Dreyfus bijgebracht en een aanklacht
ingediendtegen den majoor Esterhazy,
dia het verraad zou hebben gepleegd,
waarvoor Dreyfus was veroordeeld. Maar
de militaire machthebbers bleven op hun
stuk 6taan, htm prestige liet nu zeker
geen erkenning van ongelijk meer toe,
meenden ze. Aan het gewijsde vonnis
mocht niet worden getornd en de krijgs-
raad sprak Esterhazy vrij. Er is geen af
faire-Dreyfus, verklaarde de minister
president Meüne in de Kamer
Toen kwam eindelijk op 13 Januari
1S93, het geweldige „J'Accuse" van
Emila Zola, dat het keerpunt in deze
langzamerhand de hartstochten in en
buiten Frankrijk tot het hoogste opzwee-
pende „affaire" zou beteekenen.
Mei all© macht van zijn talent en van
zijn passie voor de waarheid ontrafelde
Zoia de misdaden van de militaire macht
hebbers en van den generalen slaf, die
willens en wetens, om eigen prestige te
redden, een onschuldige lieten lijden.
„Ik' beschuldig het departement van
oorlog, dat het in de pers een afschu
welijke campagne heeft: gevoerd om de
openbare meening op een dwaalspoor
te brengen. Ik beschuldig den krijgs
raad het recht geweld te hebben aange
daan door een beklaagde op een ge
heim gehouden stuk te veroordeelen"
„De lieden, die ik beschuldig, ken ik
niet, ik heb ze nooit gezien; ik koester
noch wrok noch haat tegen hen. Zij
zijn voor mij slechts de dragers eencr
sociale ziekte. Ik heb slechts één harts
tocht voor 'het Ljcht. Laat men mij
voor de Assisen dagen, en laat het on
derzoek in het volle licht plaats heb
ben. Ik wacht!"
Zola kreeg zijn zin. Zijn artikel in de
.„Aurora" bracht hem voor het „Hof van
Assisen", waar mr. Labori en Alfred
Clemenceau, broeder van den oud-minis
ter, als zijn verdedigers optraden en
waar, 3?u 211 ^et v0"c licht der open
baarheid, al de knoeierijen en intriges
van de militaire machthebbers, al de fou
ten en verkeerdheden van de militaire
rechtspraak aan de kaak werden ge
steld. Daar passeerden ze de revue, al
de lieden, wier domheid of misdadig
heid een onschuldige het eerherstel wei
gerden. Mercier en Boisdeffre en Biliot
en Gonse. Daar zag men' den dwazen
Paty du Clam, den falsaris Henry -
die zelf een-eind aan zijn leven maakte,
toen 2ijn vervalschingen niet meer kon
den worden ontkend de collega's van
Dreyfus, die -bij de vervolging tegen
dezen en diens veroordeeling een zoo
groote en droeve rol hadden vervuld.
Daar zag men ook weer den majoor
Esterhazy. van wiens schuld ieder over
tuigd was, ook zelfs zij, die hem hadden
gered, omdat zij bij de vcroordeeling
begane fouten en dwalingen niet durf
den of wilden erkennen. Na dit proces-
.Zola was de quaestie van schuld of
onschuld ten voordeel© van Dreyfus in
het oog der wereld beslist.
DE RiJKSRECEERINC EN "3
PRUISEN.
In zijn laatste rede in den rijkdag
voor da wisseling van de regeoring
ueeft Slresemann het. trouwens al
reeds eerder geopperde, denkbeeld be
sproken om een nauwer verbinding
tusschen de rijksregeering en de Prui
sische regeering te vormen on wel
door een Pruisisoh minister minister
zonder portefeuille te maken in de
rijksregeering en omgekeerd een lid
der rijksregeering in liet Pruisisch,
kabinet ©en plaats te ge von.
Dit denkbeeld schijnt de nieuwe
kanselier ook bij de besprekingen bij
do vorming van rijn kabinet niet te
hebben losgelaten. Stresemann zou
zitting nemen iu het Pruisische kabi
net. en de Pruisische premier Braun
in de rijksregeering als minister zon
der portefeuille. Intusschen is daar
voor machtiging noodig van den Prui-
.sischen Landdag, die op 't oogenbük
op reces is.
De Berlijnsche correspondent van
de „Frankf. Zt-." acht dit gedwon
gen uitstel zeer nuttig, omdat men
daardoor gelegenheid krijgt de zaak
nog eens terdege te overleggen. Doel
van den maatregel is te komen tot de
grootst mogelijke samenwerking tus
schen beide regeeringen.
De. gedachte door persoonlijk con
tact een nauwe verbinding tusschen
beide regeeringen te krijgen, is op
zichzelf zeer verleidelijk. Maar of er
practisch. veel door gewonnen wordt,
betwijfelt de correspondent sterk.
Sinds eenigen tijd is ook zonder zulk
een maatregel de samenwerking tus
schen beide regeeringen veel beter dan
tusschen de rijksregeering en menig
andere landsregeering. Was samen
werking noodig, dan was bet enge
contact te verkrijgen ook zonder mi-
nisterdelegatie. Daar derhalve ook
op andere wijze het doell te bereiken
blijkt, waarschuwt de correspondent
voor een experiment, dat in zijn con
sequenties uiterst bedenkelijk kan
worden. Indien toch in dé naaste
toekomst de Pruisische regeering
door een zétel en stem in het rijks
kabinet is vertegenwoordigd, dan zal
men in de gegeven omstandigheden
niet lang behoeven te wachten of Beie
ren en Saksen en de andere landen
stellen eveneens den eisch om door een
vertegenwoordiger in de rijksregeering
aan haar besluiten deel te nemen.
Het gevaar ontstaat, dat óf Pruisen
een bevoorrechte positie wordt inge
ruimd. óf do rijksregeering :n strijd
met de grondwet een federatief karak
ter krijgt en een slechte conie van den
ijksraad wordt.
De correspondent vreest van den
maatregel een verzwakking van het
rijksgezag en een versterking van de
particularistische tendenzou.
