HAARLEM'S DAGBLAD
Rubriek van den Arbeid.
gen'
Woensdag 12 September 1923
DERDE BLAD
Lichamelijke Opvoeding
xcv.
De sport in tie feestprogram
ma's. Koninklijke belangstel
ling, in liet bijzender voor de
watersport. Gymnastiok wei-
nig in trok bij bet publiek.
Ceringe vooruitgang In tie
schooigymnastiok.
De voorstanders van sport, van licha
melijke oefening, 'hebben zich er niet
over te beklagen, dat in de laatste da
gen, waarin het regeeringsjubileum van
onze Koningin werd gevierd, t;e weinig
aandacht is geschonken aan deze za
ken, In bijna geen enkele gemeente is
vergeten de sport in een of anderen vorm
naar voren te brengen om zoodoende te,
getuigen van de groote plaats, die zij
inneetnt, en ik mag wel zeggen de be
langrijkheid, die haar tegenwoordig
wordt toegekend. Het was dus juist, dat
op dc meeste feestprogramma's de gym
nastiek of de sport vertegenwoordigd
was. Wij zouden ons de huidige samen
leving moeilijk meer kunnen voorstellen
zonder sportzij zou zonder eenigen
twijfel veel saaier zijn dan thans. Door
de sport wordt er kleur en emotie aan
gegeven, vooral voor de jongeren.
Het is dan ook voor allen, die het niet
de beteekenis van lichaamsoefeningen
goed meenen, een groote voldoening ge
weest om te zien of te lezen, hoe onze
jubileerende Koningin met groote be
langstelling in Den Haag en Amster
dam verschillende oefeningen en betoo
gingen heeft gevolgd. Dat daarbij de
watersport meer nog dan andere
lichaamsvaardigheden op het eerste plan
werd gebracht vlootrevue op het IJ,
roei- en zwemwedstrijden op den Am-
stel.heeft mij bijzonder goed gedaan.
Eh wel om twee redenen. De ontwikke
ling van de watersport, zwemmen, roeien
en zeilen, heeft in het laatste tijdperk
van 25 jaren een bijzonder groote vlucht
genomen. Het was dus goed gezien,
van het tegenwoordig peil dier sport een
indruk te geven bij de pas gehouden
feesten. De andere reden, waardin ik mij
zoo verheugd heb in de bijzondere aan
dacht, aan de watersporten geschonken,
is gelegen in de -omstandigheid, dat ik
nu eenmaal van meening ben, dat wij
in een land wonen, dat het tot een ge
biedende noodzakelijkheid maakt ons
rustig en veilig te gevoelen op en in het
water. Om het zoover te brengen is de
eerste vereischtegoed leeren zwem-
.men, zoo goed, dat men geruimen tijd in
het water kan blijven zonder overmatig
zijn ieder !kind behoprt te leeren zwem
men. Is het zoover, dan kan de beoefe
ning der overige takken van watersport
weinig gevaren meer met zich brengen.
Het was mij dan ook een groot genoe
gen te lezen, dat voor de Koninklijke
familie, zoo-wel door dames als heeren
een zwemwedstrijd .is gehouden. Vol
gens de, ver slagen "inde' bladen', klapte
cle Prinses bij het damêsniimmer geest
driftig'iii de handen. "l-Iet zwemnummef
heeft dus niet nagelaten bewondering te
wekken.
De feestdagen hebben ons ook op
velerlei gebied overzichten gebracht om
trent den groei en ontwikkeling in do
laatste 25 jaren. Het jubileumnummer
van het Alg. Handelsblad gaf een uit
voerig artikel over de ontwikkeling van
de sport. Men kan er uit lezen, welke
sportvereenigingen én -bonden in dit
tijdvak opgericht werden en hoe zij in
bloei toenamen. Het leger heeft in de
jaren 19141918 stellig niet weinig bij
gedragen om de Nederlandsche jonge
lingschap met de verschillende takken
van sport meer hekend en vertrouwd te
maken. Zonder het in détails voor zich
te zien behandeld, zal ieder de groote
vooruitgang in de algemeene sportbe
oefening willen gelooven. Hoe staat het
evenwel met de gymnastiek? Ja zeker,
het aantal vereenigingen, aangesloten
bij het Kon. Ned. Gymnastiekverbondi is
gestegen en het gezamenlijk aantal le
den zelfs zeer sterk; maar het vak zelf,
hoe is het daarmee gesteld? Ziet dat er
belangrijk anders uit dan 35 jaren ge
leden? In de vereenigingen gymnasti-
seert men natuurlijk in de eerste plaats
voor zijn genoegen. Alles wat vervelend
is of geacht wordt, wordt dus nagelaten
of stiefmoederlijk behandeld. In de eer
ste plaats moet de vereeniging- bloeien
en dat gebeurt niet, wanneer de ledi
bedanken omdat de oefenavonden niet
voldoende aantrekkelijk zijn. In hoofd
zaak wordt dus het animeerende be
oefend bovendien geeft een vereeni
ging die prijs stelt op behoud van haar
leden en donateurs, jaarlijks een uitvoe
ring of neemt deel aan wedstrijden. Vooi
beide doeleinden moet iets vertoond wor
den, dat het aankijken waard is, dus dat
niet te gemakkelijk is en vooral niet
vervelend. Het aanleeren van velerlei
kunststukjes s'aat dus voorop en zelfs
dit vindt dan vaak nog alleen bewonde
ring in de naaste omgeving van de tur
ners. De groote „men" gevoelt over het
algemeen weinig voor een gymnastiek-
uitvoering. Twee voorbeelden ter illus
tratie De gymnastiek, op 1 September
vertoond ter gelegenheid van de feesten
in onze stad, trok slechts de aandacht
gedurende het korte oogenblik, dat men
gedwongen was er langs te wandelen
om op het naburige kermisterrein te ko
men. In dien tijd wilde men wel met
één oog even in de richting van de tur
ners kijken, doch van blijven was slechts
bij enkelen sprake. Men geloofde het
wel. Over het jubileum-sportfeest te Den
Haag las ik in De Sportkroniek het vol
gende
„Geen nationaal feest zonder sportbi
toogingl Dal dit door alle orgamseerci
dc commissies ais vanzelfsprekend be
schouwd wordt, bewijst wel de groote
populariteit van de sport, welke daarbij
dan in den regel met de gymnastiek ver
eenzelvigd woidt, Die combinatie van
gymnastiek en sport heeft natuurlijk haar
bezwaren. Het programma moet zoo
danig ingericht werden, dat allen op hun
beurt naar voren komen; er moet gewoe
kerd worden met den tijd en geschip
perd met de ruimte c-n <-r moet over ca
weer wat toegegeven worden. Wij, sport
lieden,' houden niet erg van gezamenlij
ke opmarsdien, vlaggenpnradcs en van
vrije oefeningen in '1 groot, waarbij
1000 of. nog meer turners als automa-
■op commando van 'één man precies
dezelfde beweging uitvoeren. Militairen
en gymnasten vinden dat prachtig. Om
gekeerd vinden zij misschien de sport te
individuceren te vrij. Soit! Het blijft een-
moeilijke combinatie. Er is maar één
factor, die zulk een gemengde uitvoe
ring kan redden en dat is geestdrift
bij de toeschouwers, niet om het matige,
'dat vertoond wordt, maar om het ju
bileum, ter eere waarvan de vertooning
werd opgezet."
Ik heb het overigens reeds dikwijls
mogen opmerken^ dat de gymnastiek het
groote publick weinig trekt; de toe-
chouwcrs bestaan uit familie en vrien
d-en der deelnemers en andere turners.
En hoe; staat het met 'de gymnastiek
zelf? Ik heb wel eens hooren fluisteren,
dat vele vereenigingen zich alleen staan
de houden door mede andere sporten,
tbletiek of voetbal enz., te beoefenen.
Zekerheid, daaromtrent heb ik evenwel
Voor wat de schoolgymnasiic": betreft,
in ik helaas niet constatecrcn, dat deze
ingrijpende veranderingen heeft onder
gaan. Er Is een vaak felle strijd gevoerd
tusschen de voorstanders van Duitsche
en Zweedsche gymnastiek, echter zonder
veel resultaat. Men heeft elkaar niet kun
nen overluigèn. In de laatste jaren wordt'
doof de Haagsche Kweekschool een me
thode gepropageerd, die ofschoon
zulks door de samenstellers niet volmon
dig wordt erkend voor mijn gevoel
duidelijk op Zweedschen stam is geént,
Ik geloof, dal. deze methode een toekomst
heeft. Te meer nu vele jongeren door
drongen zijn van het goede in dè Zweed
sche grondslagen. Dit wat betreft de
wijze van onderricht in de schoolgyGi-
nastiek. De belangrijkste maatregel in
het belang van cle ontwikkeling van het
vak aeht ik wel de 'benoeming van een
privaat-docent in de wetenschap der li
chamelijke opvoeding aan de Universi
teit te Leiden. Hierin ligt misschien wel
de kiem voor de ontwikkeling van eer,
centraal punt ter wetenschappelijke vor
ming van de benocdigde leerkrachten,
II. L. WARNIER.-
Het vraagstuk van den achturendag in ons land.
Op het N.V.V. congres stelt R. Stenhuis voor tot de
mobilisatie van de arbeidersbeweging voor het
behoud van den verkorten arbeidsdag,
over te gaan.
Een program voor samenwerking der vakoentralen
ontwikkeld.
Het dreigement van het proclameersn eener staking
Hoe de werkgevers over den 8 urendag oordeelen
Een pleidooi voor een langeren werktijd.
Het N. V. V.-congres.
Te Amsterdam had Dinsdag een bui-
tengewonop vergadering plaats van
Hopfdbesturep van bij het Neder
landsch Verbond van Vakvereonigiin-
gen aangesloten organisaties ter be
spreking van het vraagstuk van den
achturendag in ons land.
Als leider trad
op de heer Pt.
,.@«4 Sttnliuis,
S|j8pp>P'& die -aside, dat
«pS» '«el opheffing van de
«HW 48-ureiiiweali
vÈ&ïïÊiab teekent het
JBpps/ niebdoeu van het
kostelijkste goed
dat de arbeider
klasse zich in tl
bewogen tijden
die achter oua
liggen' verwerd
heeft, omdat het ook een ideéel goed
Er dienen zeer 'dringende redenen
te zijn, er moet ee#economische nood
zakelijkheid zijn 0111 den arbeidstijd
langer dan- aolit uur per dag., te ma
ken. Deze economische noodzakelijk
heid besta'at -niet, omdat hot produc
tie-organisme voor een belangrijk ge
deelte stilstaat ten gevolge van de ma
laise in het hoogoven bedrijf, dat toch
immors de indu-strieole productiemid
delen .voortbrengt.
Maar zelfs als de objectieve noodza
kelijkheid vaststond, zou aldus
spr. aan do opheffing van den
achturendag moeten verbonden zijn
een stelsel van controle door de ar
beidersklasse zelf, of die noodzakelijk
heid inderdaad aanwezig is. De vak
beweging 'heeft meermalen haar be
reidwilligheid uitgesproken om bin
nen het raam van den achturendag
de productie op te voeren door een
betere organisatie van den arbeid,
maar het ondernemersdoin is doof aan
dit oor.
De burgerlijke intellectueelen heb
ben den strijd tegen den achturendag
ingezet als een strijd tegen de macht
der vakvereepigingen. Maar ondanke
hun door verbittering en gramschap
ingegeven strijdmiddelen moet' dc ar
beidersklasse vasthouden aan den
strijd tegen verlenging van den ar
beidstijd, waaraan eerst gedacht mag
worden als de ondernemers hunner
zijds dén. prijs van hun producten niet
langer hoog willen houden en de con
trole daartegen van de arbeidersklas
se aanvaarden.
Van al de schoone woorden van mi
nister Aalberse is niets meer overge
bleven. Zijn heele beleid is geleidelijk
geworden het buigen van de onderne
mersbelangen door een slappeling zon
der ruggegraat. En het toppunt ie
hiermede bereikt met de overwerk ver
gunning aan de firma Wilton. A oc.r
gansch andere doeleinden 'dan waar
voor de Arbeidswet .de bevoegdheid tot
het verkenen daarvan vastlegt-, gaat
het departement van arbeid ze geven.
Het is niets dan een speculatie op de
slapheid van de Nederlandsche arbei
ders om te aanvaarden wat de arbei
ders in andere landen eenvoudig af
wijzen. Men wil de Nederlandsche ar
beiders maken tot permanente onder
kruipers onder het wereldproletariaat,
ook zelfs nog als de 48-urige arbeids
week in de andere landen niet blijft
bestaan.
Tegen de aanslagen gericht op dei
ter van den Algemeen Nederlandschen
Bond van handels- en kantoorbedien
den, betoogde vervolgens de wensche-
lijkheid van uitbreiding van de Ar
beidswet voor allen die in loondienst
werkzaam zijn.
Daarna kwam in behandeling
volgende resolutie:
De vergadering enz.,
constateei-ende, dat de huidige Mi
nister Van Arbeid in gebreke blijft de
plicht van den wetgever, om de arbei
ders in tijden van depressie te bescher
wijzigingen noodig zijn gebleken in
verband met de#i precairen toestand
der industrie, dus ook in de eerste
plaats in liet belang van cle werklie
den.
Vasthoudend aan het dogma van
denacht-urigen werkdag in alle be
drijven. verzetten 'de v'akvereenigingeD
zich thans nog met hand en tand te
gen do ingevoerde wijzigingen, maai'
in allerlei bedrijven zullen Zij moeten
toegeven, dat een langere werktijd
dan 48 uren per week, om onze in
dustrie te behouden, voorloopig ten
minste zéker noodig is. Men zal bo
vendien hoe langer hoe mepr facilitei
ten moeten toestaan bij' dé uitvoering
an de wet, wat overuren enz. betreft.
Zt zijn de voorspellingen der veree
niging reeds in vervulling gegaan.
Echter is in den tusschentijd veel on
heil gesticht, doordat de politiek, die
zich van deze zuiver economische
kwestie meester had gemaakt, doof is
gebleven veer alle vermaningen
de zijde der industrie.
Niet onaardig is er aldus spreker
onlangs in het Handelsblad en
daarna in de Economist, op gewezen,
dat eenzelfde voorstel (48-urige in
plaats van 45-urige werkweek) dat
indertijd zeker ook naar aanleiding
van ons aandringen 'door den heer
Dresselhuys in de Tweede Kamer is
verdedigd, en toen met groote mecr-
lieidheid is verworpen, eenige weken
gelegen door socialistische wetkoudei'E
in Amsterdam, verdedigd werd tegen
over de communisten.
Pleidooi voor een lan
goren werktijd.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Tilburg zond een adres
aan den minister van Arbeid, waar
in uiteengezet wordt, dat als een ge
volg van de verkorting van den ar
beidstijd de productiekosten der Nij
verheid ontzettend zijn gestegen, wal
met cijfers ontleend aan de Tilburg-
sche. wolion stoffenindustrie nader ge
motiveerd wordt. Verschillende bezwa
ren tegen de Arbeidswet 1919 worden
dan" nader ontwikkeld en geconclu
deerd wordt, dat een meer soepele toe
passing der wet en een ruim verleu
nen van overwerkvergunningen die be
zwaren niet kunnen te niet doen.
Het systeem van overwerkvergun
ningen is aklns het adres te
eenenmale onvoldoende om een n
dustrie, 'die door te hooge productie
kosten tot werkloosheid gedoemd is,
weer in'gang te brengen. Noodig is
een langere arbeidsweek als nieuwe
basis der berekening van den koster.-
den prijs. I-Iet is voor den industrieel
ondoenlijk zijn prijzen te berekenen
op de basis van eene voor eenige maan
den verleende overwerkvergunning ctie
Het
ers in tijcten van depressie t® besciier yyv,f
.en togen de aanvallen der onderne-bovendien elk .oogenblik kan worden
ingetrokken, en wier verlenging at-
liankelijk is van het inzicht van bui
ten de verantwoordelijke bedrijfslei
ding staande ambtenaren.
En wat zal het gevolg zijn, indien
het buitenland eveneens den door ons
bepleiten w-eg van een langeren werk
tijd inslaat? In herinnering brengen
de, dat nog vele landen, o.a. het groo
te industrieland der Vereenigde Sta
ten van Noord-Amerika enz., den
achturendag neg in het geheel
kennen,ontkenneivwij ten sterkste, dat
wij hier geen voordeel van wèrktïjd-
weïlenging zouden hébben al' mocht
ook het buit&ulaucl tot een lange
werktijd besluiten. 1
Het is hier niet op dc eerste plaaie
een kwestie van concurrentie, van
achterstand bij het buitenland. Di
langere arbeidsweek zal ons in staat
stellen goedkoc-per te juduceeren en
daardoor dc hoofdoorzaak der huidige
.malaise, do on'der-consuraptte door g«
aarop zij aan debrok aar. koopkracht to vernietigen,
verleend, indienj Onze artikelen zijn te duur, het pil
let koop en, vandaar do
roots ma',also in het geheele land.
Dit geldt niet alleen voor de prijzen
der goederen, evenzeer voor de prij
zen der diensten. Door de Steeds vei-
deva opdrijving der tarieven van spoor
en tramwegen, van post, telegraaf
telefoon, is liet gebruik, dezer midde
len van verkeer voor het publiek steeds
bezwaarlijk geworden. In plaats van
'een reis naar een zaken- of familie
relatie schrijft men een brief. Men
offert ter wille der kosten de snelheid
en ziet af van telegram of inter-
locaal gesprek. In de plaats zijner in
woning laat men zijn correspondentie
door eigen personeel bezorgen. En ter
wijl de gemeenschap aan bovenge
noemde verkeersmiddelen steeds meer
yeldeu ten koste legt, wordt het gerief
derzelve voor het publiek steeds ge
ringer.
Het is op grond van het. bov
gevoerde dat de Kamer den minister
met den mecsten aandrang in over
weging geeft, om tot herstel der ge
schokte Nederlandsche welvaart het
initiatief te nemen tot een zoodanige
herziening der arbeidswet, dat deze
niet langer een hinderpaal is om tot
de noodzakelijke verlaging der pro
ductiekosten in het bedrijfsleven hier
te lande geraken.
mers, to vervullen, doch
daarvan bereidwillig meewerkt aan
de verlenging van den werktijd van
duizenden arbeiders;
spreekt als liare meeuing uit, dat
het thans meer dan ooit tot de taak
der vakbeweging behoort de 48-uren-
week te handhaven en hare toepassing
uit te breiden tot die groepen, waar
voor nog langoren arbeidstijd bestaat;
wijst do Nederlandsche arbeiders er
op, dat deze taak slechts kan worden
vervuld, wanneer, nevensdo noodzar
kclijKo^wersterking. der .vakbeweging,
de verschillende richtingen voor zoo
ver zij beteekenis hobben, gesloten op
treden;
verklaart zich uit dien hoofde bereid
tot een samenwerking met andere
vakcentralen, op den grondig van
het volgende program:
1. De vakbeweging zal in de bedrij
ven, waar een overwerkvergunning
wordt gegeven, op dezelfde of soortge
lijke grónden als
firma Wilton is
ecnigszins mogelijk, de stading procla- bliek kan
meeren;
2. In de bedrijven waar de 4S-uireri-
week nog niet is ingevoerd, zal door
de betrokken vakvereenigingen. een
sterke .actie worden ingezet, om te po
gen. door de middelen van den vak-
vereenigmgsatrijd tot invoering van
de 48-urenweek te geraken;
3. In het land worden door de vak
centralen een reeks van protestvei'ga-
deringen tegen de huidige politiek van
de Rogeering in zake den arbeidstijd
belegd;
4. De afdeeliug-en van alle vakbon
den in Nederland worden uibgenoO-
digd op hunne huishoudelijke verga
deringen tegen de gevolgde politiek
ten opzichte van de overwerkvergun
ningen te protesteeren en dit protest
ter kennis van de Regeering te bren-
De algemeene vergadering draagt
het bestuur van het N. V. V. op zich
tot andere vakcentralen te wenden,
om op dezen grondslag met het N.; V.
V. samen te werken;
roept de arbeiders van Nederland op,
door toetreding tot de moderne vak
beweging het verzet der arbeiders
klasse zoo sterk mogelijk te doen zijn
en door een massale opkomst naar de
demonstratie van N. V. V. en S. D. A.
P. op 23 September uiting te geven
aan hun onverzettelijken wil, de 48-
urenweek in Nederland te handhaven.
Na eenige gedachtenwisseling, werd
deze resolutie aangenomen.
Do meening van de
werkgevers.
Op 'de jaarlijksche algemeene verga
dering va.u de vereeniging van Neder
landsche werkgevers, Dinsdag te Delft
gehouden, memoreerde de voorzitter.
Stork, den strijd,
erkorten arbeidstijd moeten, beloog-1 vereeniging heeft gevoerd tegen het
de spr., de verschillende stroominge:
in 'de vakbeweging gesloten optrekken
en dan onder leiding v.an het N. V. V.
Als de vakbeweging eenparig dreigt
met het in onrust brengen van de ge-
heele industrie, zal aldus spreker
ten slotte geen regeering het aan
durven. den achturendag aan te tas
ten. Wij stellen daarom de christelijk©
wetsontwerp op den arbeidstijd, niet
omdat zij ontkende, zoo zeide spr.,
dat verkorting van overmatig langen
arbeidsduur ter verbetering van socia
le toestanden zou kunnen strekken,
maar omdat zij de voorgestelde maat
regelen onpractisch en -in liun alge
meenheid onuitvoerbaar achtte
overtuigd was, dat zij voor talrijke ia
ën neutrale vakbeweging voor, tot 'de dustrieën verderfelijk zouden worden
mobilisatie van de arbeidersbeweging I in de tijden, die voor ons lagen,
voor het behoud van den verkorten! Gebleken is, ging hij voort, dat de
arbeidsdag over te gaan. De zooge-oppositie togen den bij de wet gèré-
naamde revolutieman1® vakbeweginggelden acht-wigen arbeidsdag volko-
zal zich aan onze voorwaarden toch j men gemotiveerd is geweest. Dc 45-
niet houden: zij is trouwens van min-urig-d werkweek is verlaten, op do
der beteekenis! Weigeren do confcs-48-urig® werkweek zijn een aantal uif-
sioneele vakcentrales, dan zal de po- zonderingen toegelaten en "clit aantal
e dei' modernen moeilijker wordei
maar dan zullen wij tegen cte sabotage
van de 48-urige werkw.ri: strijden in
de bedrijven waarin csizs macht hel
toelaat.
Do heer G. J. A. Smit jr., voorzit-
vergroct
u de hand worden gelicht. De
Varia.
Het personeel, georganiseerd in de
Ned. Vereeniging van Spoor- eu
Tramwegpersoneel heeft verklaard de
'door de R. E. T. M. voorgestelde
loonsverlaging niet te kunnen aau-
vaarden.
Naar de Maasbode verneemt heeft
de Néd. Vereeniging van fpoor-
Tranrwegpersoneel geweigerd te tre
den in de uitnoodiging van den Bond
van Ambtenaren in dienst del' Ned.
Spoorwegen, om deel te nemen aan
een algemeene samenwerking. Dien
tengevolge heeft de Bond zijn pogin
gen voorloopig gestaak en komt
dus geen samenwerking.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken heeft toegestaan dat aan arbei
der?, werkzaam bij het kanaal Beilen
Nieuweroord, welke in barakk
zijn gehuisvest, iu den komenden w
ter cursussen worden gegeven over di
verse onderwerpen.
Voor het lidmaatschap van de In
ternationale Transportarbeiders Fede
ratie hebben zich aangemeld de Fede
ratie van Argent ij nsfiio Zeelieden
de P.nnd van Locomotief personeel
Argentic
In v
u-Band met de verwekte uit
.uiting van do werknemers in cle te
ijtindustrie is ook het ^cuuuw-el cle;
hoogste ambtenaren, met cle uitvo'e-Koninklijke Vcresnigds fapijtfabrie
ring van do wet belas!, komen er vond kou tc Deventer ontslag aangezegd te
voor uit, dat belangrijke principieel® gen 22 September,
BisasiM
Regseringsjubileusn
der Koningin.
Een geschenk van de Hon
garen aan Koningin WHhol-
mina.
Yaz Dias seint uit Boedapest
In -hei atelier van den schilder Mar-
th werd door verschillende gasten in
0 ogen schouw genomen een prachtig
kunstwerk, dar. aan Koningin Wilhelmina
zal worden aangeboden als blijk van
de dankbaarheid d-er Hongaren voor de
,n hun kinderen ten deel gevallen hulp.
Dit kunstwerk is een geschilderd
am, dat, bestemd voor één der zalen
.n het Koninklijke Paleis te 's-Graven-
hage, reeds door de Koningin is geac
cepteerd.
Het gelukkige idee, om de Koningin
et dit geschenk te vereeren, is uitge
gaan van d""' Secretaris-Generaal der
Regcering, dr. Paul V. Masowsky, op
voorstel de Hongaarsch-Holland-
sche Vereeniging den schilder Ragh, dc
jdrach: gaf tot het ontwerpen van een
passende compositie.
De kunstenaar heeft zijn taak schitte
rend uitgevoerd.
Met bijzondere erkenning verdient
melding gemaakt van de uitvoering van
het raam, waarop de figuur van de Ko
ningin den vorm en inhoud geheel be-
heerscht.
De Landsvrouwe spreidt Hare armen
beschermend uit over twee kinderen, die
hunne hoofd-en in .den schoot van Hare
Majesteit leggen. Groepen van kinderen
zijn daarnevens aan twee kanten zicht
baar, die heidebloemen, chrysantemum!
ozen in de handen dragen, die den
achtergrond vullen.
Aan den onderkant van het raam zij-.:
vee denkbeeldige historische afbeeldin
gen zichtbaar.
Een film voor de
Koningin.
De Amerikaansche filmonderneming
„Fox Film Corporation" zal tusschen
5 September de Koningin
film aanbieden. Deze film bevat een serie.
Nederlandsche actualiteiten, die opgeno
men werden door den Hollandschen
operateur, den heer Van Lier.
Telegram van de Ver-
eeniging van Nederlandsche
Werkgevers.
Vereeniging van Nederlandsche
Werkgevers zond aan de Koningin het
volgende telegram
De Vereeniging van Nederlandsche
Werkgevers, in hare jaarlijksche leden
vergadering te Delft bijeen, betuigt Uwe
Majesteit hare oprechte hulde en biedt
Uwe Majesteit hare gelukwenschen
bij gelegenheid der.herdenking van Hare
regeering. De vereeniging
zich met dankbaarheid de
groote belangstelling welke Uwe Ma-
esteit steeds voor'de Nederlandsche nij-
erheid heeft -betoond, waarvan de be
zoeken, waarmede Uwe Majesteit velen
der leden vereerde, een blijk waren. Al;
vertegenwoordigs'cr van een zoo groot
deel der Nederlandsche industrie weascht
zij Uwe Majesteit ook voor het aange
broken regeeringstijdvak veel voorspoed
voor Haarzelf en Haar gezin. De
giog spreekt daarbij de -hoop uit, dat
het Uwet Majesteit gegeven moge zijn,
i de- ongunstige economische omsïan-
gheden, waarin wij thans verkeeren,
getuige te wezen van een hernieuwden
der nijverheid en daarmede samei
gaanden nieuwen voorspoed van het Ni
derlandsche Volk. dat het voorrecht gi
door Uwe Majesteit geregeerd te
worden,
HET CEVAAR VAN DE GERMA
NISMEN.
De. Hoefijzercotrespondent van li
Hbld-., die al eens meer in het krijt !rr
jr de handhaving- van dc zuiverheid
van onze taal, maakt thans weder de
■olgende opmerkingen
Niet óók Duitsch, maar alléén Duitsch.
?uur Duitsch. „Uitwijzen", „deviezen",
.verliefd zijn in", en een -officier
ït-eelitbimik.
Hoe bedoel je dat?
Wel, je moet zweren, dat je de waar
heid zult zeggen en als je de waarheid
zegt, komt er oen advocaat en die hcoft er
GEEN GOED PSEUDONIEM.
Dichter: Ik denk, dat ik mijn gedich
ten zal uitgeven onder hel pseudoniem
Jaji Smit.
Vriend: Zou je dat nu wel doen?
Dichter: Waarom niet?
Vriend: Denk, aan al die menschen
die óók Jan Smit heetea eu onschuldig
verdacht 2ullen worden!
-WlJZi
i is Du
c h voor hc
deviezen i
Nederlandsche „verb:
Duitsch voor buitenland:
(las men, vóór cle valutacrisis, niet steeds
van de „buitenland;chc-wissel"-portc-
feuille?), een Hollander is verliefd o p ea
niet (Duitsch) i n zijn meisje (zooals de
zer da-gen nota bene een bekende
Nederlandsche 1 e 11
driemaal toe schreef!). En een officier
is Duitsch (a. d.) voor een ge-
pensionneerd of op non-activiteit gesteld-
officier. Dit laatste is óók geen goed
Nederlandsch, zal men zeggen. Zeker,
maar -het is ten minste geen Duitsch en
het blijft, evenals al zulke Romaanscke
vreemde woorden, gemerkt als vreemde
ling in -onze taal. Terwijl wij niet genoeg
kunnen herhalen Het gevaar juist van'
de germanismen is, dat ze zoo gauw
Hollandsch gaan lijken. En zoo den
vreemden geest insmokkeleD, door de
taal, in onzen .geest.
DE MOORD IN DEN TREIN TE
SCHÜTTORF.
Naar het Hbld. verneemt, is de toe
stand van mevrouw Ruben wel eenigs,
zins vooruitgaande. Haar dochtertje is
heel wat beter en mag al weer naar
buiten om te spelen,
OVERHEIDSPERSONEEL.
Het Comité ter behartiging van de
algemeene belangen van overheidsperso
neel (A, C. O. P.) is Maandag bijeengcf
komen ter bespreking van het verhan
delde in de Zaterdag gehouden vergade
ring van de Centrale commissie voor ge
organiseerd overleg in ambtenarenzaken.
Besloten werd de R.-K., Christelijke en
Neutrale centrales van overheidsperso
neel .tot een nadere bespreking uit te
noodigen.
DE WONINGBOUW.
Volgens dc gegevens van het Maand
schrift van het Centraal Bureau voor do
Statistiek betreffende het bouwbedrijf in,
den lande bedroeg de netto vermeerde
ring van den woningvoorraad in de
maand Juni 4101 (zijnde het verschil tus
schen 4326 voltooide en 225 onbewoon-i
baar verklaarde", gesloopte en aan haat
bestemming onttrokken woningen). De
cijfers waren voor: Juni 1922 ond. 3309
(3477 en 168) Juli 4011 ^'.262 en 251)
Augustus 3S72 (30S2 en no); September
40:6 (417S en 162) Ocober 4392 (478S en
19O) November 4of;S (5144 en De-
ceivibrr 29SÜ (3174 en 18S) Januari 1923
=383 (-545 ea ió;i; Februari 1044
en 325); Maart 32S9 (3457 c-ü 16S) April
344S (3Ó41 en 193)Mei 4073 (4322 en
|249).
öaze IsGhlook
A.ï
MOEILIJK I
Onot loeli maar raar loe bij de
Het spoorwegongeluk
bij Hannover.
Vrager, van een Tweede
Kamerlid
De Duitsohe gezant in den Haag heeft
den minister van bnitenlandsche zaken,
jlir. nr. dr. Van Karnebeek opgezocht,
om hem de hartelijke .deelneming van de
Duitsche regeering te betuigen, naar
aanleiding van den dood van Nederland
sche staatsburgers bij het spoorwegonge
luk nabij Hannover.
Het lid van de Tweede Kamer, de heer
Ter I-Iall heeft tot den minister van wa
terstaat de volgende vragen gericht:
1. Is het waar, dat bij de onlangs plaats
gehad hebbende spoorwegramp bij Han
nover, waarbij Nederlanders zijn gedood
of gekwetst, ook da Nederlandsche wa
gons vam den trein niet Woorziea. ^*tren
van reddingmateriaal?
2. Indien het antwoord op de eersta
vifliig bevestigend mocht luiden, is de
minister dan bereid te bevorderen, dat
onverwijld maatregelen worden genomen,
dat een zoo ernstig verzuim, dat wel
licht schromelijke gevolgen heeft gehad
voor landgenooten, die in dien trein
reisden, in de toekomst niet meer kaai
voorkomen
Wolff meldt nit Hannover, da-t deneer
Jan Arkoma, die bij bet spoorwegonge
luk bij" W.unsdorf ennstig "werd gewond,
Dinsdag in het ziekenhuis is overleden.
CURSUS VAN DR. MARIA MON-
TESSORI IN NEDERLAND.
Het uitvoerend comité voor boven*
genoemden cursus meldt, dat -door vol
doende deelneming tiians definitief
is vastgesteld dat de bekende Italiaan-
sche opvoedkundige, dr. Maria M011-
tessori, van 1 November '23 tot 15 "Fe
bruari 1924 te Amsterdam een cursus
geeft, waarin zij haar methode voor
het voorbereidend en lager onderwijs,
zoowel als baar algemeen opvoed
kundige denkbeelden zal uiteenzetten.
Dr. Montessori zal drie avonden par
week spreken, achtereenvolgens ge=
wijd aan de didactiek harer leermid
delen, hun opvoedkundige waarde en.
den achtergrond harer paedagogische
denkbeelden.
Voorts zal mej. Maccheroni, de leid
ster en medewerkster van dr. Montes
sori, die gedurende den tijcl dat zij
reeds in ons land vertoeft, voor vele
geïnteresseerden in de Montessori-
methode de vraagbaak is geweest om
trent verschillende punten uit de prak
tijk, haar medewerking aan den cur
sus verleenen. Alle voordrachten wor
den in liet Hollandsch vertaald. Aan.
de cursisten zal tevens ruimschoots
gelegenheid worden gegeven, zicli
practisch met de leermiddelen te
oefenen in een daartoe bestemd lokaal,
waartoe waarschijnlijk, evenals te
Londen, gedurende den cursus, klas
sen van „volwassen" Montessori-leer-
lïngeii zal gevormd worden.
I11 verschillende bestaande Montes-
sori-klasssn voor voorbereidend- eu
lager-onderwijs zullen de deelnemers
de verschillende stadia, waarin eén
Montessori-klasse zich kan bevinden,
al naarmate de kinderen er korter of
langer zijn, enz, kunnen waarnemen.
Ten slotte worden tijdens den cursus
van da'. Montessori enkele harer denk
beelden, waar zij dit wenscht, op bio
logisch of phychologisch gebied dooi*,
mannen van het vak uitvoeriger toe
gelicht.
Tegen loonsverlaging sn
'verslechtering tier
sociale wetgeving.
Een üemonsirsïief cor.gres te
den Haag
liet Algemeen Nederlandsch Vak
verbond heeft besloten, op Zaterdag
22 September des middags 3 uur in
Den Haag een demonstratief congres
te houden. Het onderwerp van behan
deling op dit congres zal zijn: de plan
nen der regiering tot loonsverlaging
van heb overheids- en spoorwegperso
neel en tot verslechtering van de so
ciale wetgeving en van het onderwijs,
benevens cle invoering van de Vloot
wet op 1 Januari 1924. Als sprekers
zullen optreden de heeren rar. A. 11.
van cle Laar, oud-lid van de Tweede
Kamer, te Ger.dringen, en .T. G. van
der Jagi, voorzitter van den Centra-
len Bond van Nederl. post-, telegraaf-
en telefoonpersoneel.
GEEN VERHEFFING EN DEN
ADELSTAND.
Naar Het Vaderland verneemt, is
er indertijd wel sprake van geweest,
een aantal mannen an verdienste in
den adelstand te verheffen naar
aanleiding van een paar aanvragen
maar is er besloten, niet af (e wij
ken van den regel, die is, dat alleen
families 'die, naar de gestalde rege- -
Ion, hun patricische afkomst bewijzen
in den aó.elstenl kunnen werden op
genomen,-
SALARIS VEiU A OlNCi.
verband met de cmstaiabghe
Ie rechterlijke dit en de "cd
en wetsontwerp,
deze ai ibtenn-en
mogelijk wordt.
