HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
.Faiiiieiiei'ieMes
Rubriek voor onze Jeugd.
Raadseloplossingen
Railrnlirlek
Ds Sint Ntealaaswadstryd
Brievetilms
zijn kleine Advertentiën,
in liet Aig, Handelsblad
De verborgen
documenten
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1923 - TWEEDE BLAD
(Nieuw® reeks.)
No. 182
De Nood der Beeldende Kunstenaars
Interview met den heer E. R. D. Schaap,
voorzitter van Sint Lucas
li.
Hebben wij in ons vorig artikel uit
voerig geschreven over den nood dei'
beeldende* kunstenaars in. ons land en
do oorzaken van de tegenwoordige ma
laise, thans willen wij liet meer bij-
zender hebben over de pogingen, die
men in bet werk heeft gesteld om de
zen nood zoo vec-1 mogelijk te lenigen.
De heer Schaap, die als voorzitter van
het Nederlandsch Steuncomité voor
Beeldende Kunstenaars de steun actie
van het begin der oprichting van het,
comité af heeft geleid, deelde ons
pïifjfómrént het volgende mede.
„Toen in 1914 de oorlog uitbrak,
V'a re li liet de beeldende kunstenaars
in ons land, die allereerst te lijden
lradden van den fnieuw ingetreden toe
stand. Er werden door 'liet publiek
geen schilderijen meer gekocht en in
vele kunstenaarsgeziunen stond de'er-
moede voor de deur. Sint Lucas be
greep, dat steun dringend noodig v.
en de kunstenaars door dezen mo
lijkeu tijd heen geholpen moesten wi
den. Op initiatief van Sint Lucas
toen opgericht „het Nederlandsch
Steuncomité, voor beeldende kunste
naars", van welk comité H. A. van
Oosterzee te Rijswijk penningmeester,
I.een Verhoeve uit Dordrecht, secre
taris en ik voorzitter ben. Bij dit Ne
derlandsch Steuncomité zijn - met
uitzondering van Arti et Amicitae
alle schildersvereenigingen in
land zooals Sint Lucas, Pulchri, De
Haagsohe Kunstkring, De Ónafhanke-
lijken, Pietura Veluvensis, Kunst rij
ons Doel uit Haarlem en Pietura uit
Dorclt aangesloten. Verder de grafi
sche vereenigingen en de lering van
beeldhouwers. Niet er bij aangesloten
zijn de „kunstnijveren", <lie een eigen
vereen, bobben De Vank en de
architecten.Arti et Amicitae heeft zich
van liet begin afzonderlijk gehouden,
'omdat het van oordeel was, dat elke
vereeniging zelfstandig moest blijven
en Arti door verlotingen en,'een eigen
fc-nds het Davidfonds reeds lang
uitkeeringen deed aan noodlijdende
kunstenaars.
De groote vraag voor ons was, hoe
wij de kunstenaars voor ondergang
konden behoeden. In het begin heb
ben wij samenwerking gezocht en ver
kregen met het toen ook juist opge
richte Koninklijk Nationaal Steun
comité.
Het Kon, Nat, Steuncomité organi
seerde een groote verloting en ontving
daarvoor van alle kanten zeer belang
rijke prijzen; Voor een groot deel werd
er echter zooals trouwens bij elke
weldacligh eiicfev e rioting gerekend -
op'bijdragen van kunstenaars. liet be
stuur van .het toen juist opgericht©
-Neder]. Steuncomité voor Beeldende
Kunstenaars richtte zich. toen tol, het
bestuur wan het Kon. Nat. Steunco
mité met het volgende voorstel„Wij
zullen zorgen, dat de schilders enz., nu
eens niet klein© schetsjes onz. afstaan,
inaar dat zij ditmaal van hun beste- en
belangrijkste welk gevenook zullen
wij alles in het werk stellen, dat vrij
wel allen meedoen. Zoodoende zal uwe
collectie prijzen zeer belangrijk wor
den. Maar daar dit dus in hoofdzaak
verkregen wordt door dc medewerking
der beeldende kunstenaars, vragen wij
van ugeef ons dan een belangrijk
percentage van uw inkomsten, waar
voor w ij' dlan den steun aan beei'.dende
kunstenaars ook geheel vooron-
z e r e k e li i ii g 'n e m e n." Hierop
ging het Kon. Nat. Steuncomité- gaar
ne in, ook omdat het overtuigd w«s,
dat het onderzoek naar de noodlij-
éendliead dan in der zake kundige
handen kwam. Ruimschoots hebben de
altisten voldaan aan hetgeen van hen
.gevraagd, werd. Zelfs werden hier en
daar plaatselijke comités opgericht,
die de in kuil omgeving bijeengebrach
te kunstwerken exposeerden en met
medewerking dér autoriteiten tevens
loten verkochten 'voor liet Kon. Nat.
Steuncomité," wat overal zeer groot
succes had.
In het begin gingen wij van het
principe uit.- geen geld geven! Wij
meenden de kunstenaars niet beter
te kunnen heipen dan door schilderijen
van hen te koopen en die schilderijen
daarna weer ten bate van de kas van
het comité to verkoopen. Deze schil
derij enverkoop. hoe goed ook bedoeld,
heeft heel wat ellende gegeven. Da
opbrengst in dien tijd van malaise was
namelijk een groote teleurstelling en
het werk van vete schilders werd er
dooi» gedeprecieerd. Wij hebben daar
om noodgedwongen van dleze wijze
van steun moeten afzien en zijn moe
ten overgaan tot rechtstreeksohe finan
cieel© hulp.
Ook zijn iu de eerste jaren tot
steun van de beeldende kunstenaars
groote tenfoontsellingen zooge
naamde s t.e u nt e n t o o n s t e 1-
1 i n g e n gehouden. Dat waren
tentoonstellingen zonder jury, waarop
ieder schilder mocht inzonden en ver
koopen. Er waren op de eerste ten
toonstelling le Amsterdam zooveel in
zendingen, dlat de zaleu van liet Stede
lijk Museum te klein bleken te zijn en
een tweede tentoonstelling moest wor
den geopend. Ook niet noodlijdende
kunstenaars konden op deze tentoon
stellingen inzenden, op voorwaarde,
dat zij een zeker vrij hoog per
centage van de ontvangst van op de
tentoonstelling eventueel verkochte
schjïdiertien aan liet steuncomité moes
ten afdragen. Deze eerste steuuten-
fcoonstelling was een zeer groot suc
ces. Er werd vrij vee! verkocht, zoodat
oolc in Pulchri Studio in 's-Gravenhage
en later in de Itotterdainsclie Acade
mie en in Arnhem dergelijke tentoon
stellingen- werden georganiseerd. Toen
echter was de animo er af on van der
gelijke süeuntentoonstellingen is in
dezen tijd weinig of geen resultaat
meer te verwachten.
Intusschen zijn de tijden voor do
beeldende kunstenaars al slechter en
slechter geworden. In het begin
stroomde het geld voor het Kon. Nat.
Steuncomité, waarvan ook wij ons deel
kregen, van alle kanten toe en gewer
den oris van _v.eel zijden belangrijke
particuliere giften. Het Kon. Nat.
Steuncomité is echter opgeheven maai
de nood onder de kunsteiftiars is ge
bleven. Ons comité, dat permanent is,
moet tihans zelfstandig geld zien te
krijgen. Onze kas is dan ook zoo goed
als leeg .'en dat. terwijl nood onder
do beeldende kunstenaars hoe langer
hoe meer is gestegen".
Met bijzondere waardeering sprak
dc heer Schaap over den grooten
steun, dien het comité steeds van
1-1. M. de Koningin heeft mogen on
dervinden. Zoowel door giften in geld
als door aankoop van schilderij'
heeft de Koningin, die zoo zei de
heer. Schaap een uitnern enden blik
op schilderkunst heeft, in deze jaren
Haar groote belangstelling in het lot
der beeldende kunstenaars daad-werke
lijk getoonö-
jolt nóé-mde d© heer Schaap in
dit- verband met warmte den naam
•au meyrou-w Therèse van Duyl
Schwartz©, die als afgevaardigde van
Sint Lucas in de laatste jaren van
haar leven zoo veel voor haar arme
„...iübroedera en kunstzusters heeft
gedaan. Bijna nooit kwam zij op een
vergadering van het comité, of zij
bracht giffen mee. Weinigen hebben
het comité" zoo gesteund als Therèse
an Duyl—Schwarlze.
Na het overlijden van mevrouw. Van
Duyl heeft Sint Lucas het initiatief
genomen tot do oprichting van de
Therèse van Duyl-Schwartze-stiohiing.
Deze stichting, die ten doel heeft de
nagedachtenis van mevrouw Van Duyl
te eeren, solirijft om de 3- jaren een
partretprijs'uit. De rente van het ka
pitaal van de Therèse van Duyl-
Schwartzestichtiug wordt voor zoo
niet benoodi-gd van den portret-
.i afgedragen aan het steunco
mité? zoolang dat in zijn begenwoor-
digen vorm bestaat. Dat is het eenige
vaste inkomen vari het steuncomité,
maar het is uit der aard zoo klein,
dat het een druppel in de zee kan
worden genoemd
Behalye het Steuncomité dient ook
nóg melding gemaakt -van het N e-
d e r la. p d s c h Kunst v c v—
b o n'.d, welk verbond zich ten doel
stelt goede kunstwerken van Holla.nd-
sche kunstenaars te koopen en hier
door dus ook de beeldende kunste
naars steunt. Met het Ned. Kunstver
bond staat het Ned. Steuncomité voor
beeldende kunstenaars in recht
streekse® verband. Verder is er nog de
kunstgroep Bilthoven, die
noodlijdende beeldende kunstenaars
en musici finaniiccl steunt. Ondanks
groote waardeering voor het streven
van de kunstgroep Bilthoven heeft het
laten wij zeggen Amerikaansche
optreden van deze groep niet overal
sympathie gevonden. De kunstenaars
hebben zich altijd hoog gehouden, zei
de lieer Schaap, en liet heeft menig
Hollandsch kunstenaar dan ook ge
griefd, dat men heeft ge'meend op
deze. wijze bij-voorbeeld door het ge
ven van straatconcerten en het. hou
den van straabcoltectes gelden te
moeten inzamelen".-
Ten slotte kwamen wij op de. vraag,
ivat thaïis 'door 'de R'egeerlng w'ól'dt
gedaan voor 'den steun van noodlij
dende kunstenaars. Hierop deelde do
heer Schaap ons het volgende mede:
„Ons steuncomité heeft reeds 5 jaar
geleden aan de Regeering om steun
gevraagd; heb was van meening, 'dat
kunstenaars even goed recht op steun
van de Regeering hebben als arbei
ders. Onze pogingen bij het Departe
ment vau Kunsten en Wetenschappen
leden echter schipbreuk. De Regcering
verwees ons naar hetgeen zij reeds
voor de kunstenaars deed door aan
koop van schilderijen voor musea er
voor de academie enz. Wij hebben
-ons daarop tot eenige Kamerleden ge
wend met tob gevolg de interpellatie
Berensteyn. Het eindresultaat was
een post van 25000 gulden op de be
groeting „ter ondersteuning van die
noodlijdende, kunstenaars, die van zoo
groote waarde voor onze Vaderland-
sche Kunst moeten worden beschouwd,
dat bet behoud hunner gaven als een
landsbelang moet worden erkend''.
Het groote bezwaar van 'deze toe
zegging was, dab liet voor de commis
sie van advies en voor het steuncomi
té, dat - de lijsten van noodlijdende
kunstenaars namens de verschillende
vereenigingen behalve Arti, <Lat een
afzonderlijke lijst- indiende had op
gemaakt, niet mogelijk was te verkla
ren, dat de kunstenaars, die steun be
hoefden, ook aan de artistieke voor
waarden voldeden, door de Regeering
gestelek De moeilijkheden, die de 'toet
sing aan 'het door de Regeering ge
stelde criterium voor sbeunverleenihg
in de practijk met zich medebracht,
'was'oorzaak', dat de post ad 25000 gul
den weer door de Regeering werd in
getrokken.
Later is de Regeering op dat be
sluit teruggekomen en is weer op de
begrooting een- post uitgetrokken voor
steun aan beeldende kunstenaars, on
der voorwaarde dat ook de gemeenten,
die als kunstcentra van ons land zijn
te beschouwen gelden voor ditzelfde'
doel beschikbaar, zouden stellen. De
sommen, die de verschillende kunst
centra voor steun aan noodlijdende
kunstenaars zouden uittrekken, zou
den doc-r Int Rijk tot een gezamen
lijk bedrag voor het heele land van
25000 gulden worden verdubbeld.
Naar aanleiding van dit besluit is o.a.
dcmr Amsterdam 10.000 gulcleu -op de
beg'-'ooting gebracht, door Den Haag
5000 en door Laren 4000
Voor Haarlem is 2400 gulden be
schikbaar gesteld, zoodat in onze stad
een som van 4SOO gulden kan worden
besteed voor steun a.an beeldende
kunstenaars. Over de vraag, hoe deze
gelden èn voor de gemeente èn voor
do kunstenaars op de meest doeltref
fende wijzs kunnen worden besteed,
hebben de lieeren Grata ma en Vev-
kruvseu van advies gediend, zoodat
een beslissing hieromtrent spoedig
kan worden tegemoet gezien.
Het schijnt uiet de bedoeling van
de Regeering te zijn nogmaals een post
voor steun aan beeldende kunstenaars
op de begrooting te brengen. Op een
verzoek in dezen geest van Laren heeft
de Regeering althans Afwijzend be
schikt. Noodlijdende kunstenaars zul
len in de toekomst dus enkel aange
wezen zijn op den sceun va-n liet pu
bliek. Eu daarom wil ik nogmaals
herhalen, wat de heer Schaap aan het
slot van het interview tot mij zeide:
„De nood onder, de beeldende kunsle
naars is nog steeds zeer hoog en het
is eeu [algemeen en een nationaal be
lang de kunstenaars door dezen voor
hen'zoo moeilijken tijd heen te helpen.
Men kan dit- doen door bijdragen te
zenden aan ons Steuncomité pen
ningmeester. H. A. van Oosterzee te
Rijswijk door lid te worden van het
Nederlandsch Kunstv er-
bond secretaresse voor Haarlem
mevrouw J M. Sterck-Proot, Linnaeus
laan 10 en door en -dat is eigen
lijk de meest aangewezen weg kunst
niet langer als een overbodige luxe te
beschouwen. Door het koopen van
schilderijen, etsen, enz. verschaft men
zich zelve of anderen een blijven
de vreugde. Het bezitten van goede
kunstwerken is een voortdurend eu
naar mate men ze door dagelijks aan
schouwen meer en meer nader komt,
een steeds groeiend, genot voor den
bezitter. Niets kan meer tot hoogsr
levensgenie ten bijdragen dan het zich
in eigen omgeving' omringen van
kunstwerken, hét aldoor in contact
zijn met de uitingen van waarachtige
kunstenaars. Vooral wamïeèr men zich
tot de artisten zelf wendt, kunnen ve
len zich voor betrekkelijk weinig geld
deze blijvende vreugde bereiden. En
til' steunen hierdoor de kunstenaars,
die niets meer verlangen dan in dezen
tijd van malaise in de "gelegenheid t.e
worden gesteld te blijven producee-
ren.
.T. B. SCHUIL.
UIT ANDERE DAGBLADEN.
Overleden: J'khr. W. Hart-sen, 70 j. E. E.
van Mussclienjbroek, 35 j., Sainta Ciu-z. 22
Sept.: M. Butter, Amsterdam, 23 Sept.: S.
Hiegen'tlicli—van Oosten, Amsterdam. 24
Sept.: ,T. J. Honig, 80 j.. Zaandijk, J.
Wuuttmijsem, 62 j., Amsterdam.
Raadsels ontvangen van:
Kleine Zonnepit 5 Heidebloempje 6
Altalainta 6.
MET. H. BAUX, Toitssodestraat 102, wil
drie mooie swarte en zindelijke poesjes
weggeven. Wie er een van 'hebben wil,
mag het 's avonds tusseben 7. en 8 uur
komen halen.
Voor verzamel pars ontving ik postzegels
en koekbormer..
VAN EEN 3f.-.:"AitIGE DAME ontving ik
een zclfgeliaak*. kinderrokje, dat ook uit
nemend aio mcdel dienst kan -doen.
Doze week was ik even in 't Gasthuis
en vernam daar van eeu der zusters, dal
een lievelêngswemscb. is, poppen voor de
meisjes en spelletjes -voor de jongens.
Daar zullen we rekenring mee hou dan, hé 7
Het Gelukskind
door
W. B.—Z.
En terwijl mevrouw van Beerbruggen
haar toebereidselen maakte voor het
.groote feest van dezen avond, zat dokter
Boschboom op een laag stoeltje voor den
haard. Al zijn gasten zaten orn hem
heen geschaard, zelfs grootmoeder Huy-
ser vond het gezelliger in den grooten
familie-kring dan op haar kamer.
„U lijkt wel zoo'n grootvader die voor
komt op Engclsche platen," zei Flip
lachend tot zijn. vader.'
„Ja, zoo'n goede, oude grootvader, die
.vertelt van toen li ij nog een kind was,"
zei GTeet Huyser.
„Hè ja, vader, vertelt U ons eens wat,"
riep Joost.
„Maar niet iets treurigs," veryolgde
Brain, wiens gevoelig hart nriet tegen
droevige verhalen kon.
„De dokter moet het verhaal van gis
teren nog vervolgen," sprak opeens Maria,
„.Ta, ja. dat is zoo,;' klonk het, door el
kaar. Dokter Boschboom werd van alle
zijden bestookt.
„Zeker, belofte maakt schuld. Laten
jullie me nu alsjeblieft met rust, dam zal
ik me 'v-an mijn taak kwijten. Jullie
ten mu, wie de hoofdpersonen zijm, jullie
weten ook, dat o-nee kleine sClrat, (en de
dokter kon niet nalaten het kleine vrouw
tje op vaders 'knie even te knuffelen) ge
luk heeft, gebracht. Niet alleen in onze
woning, maar ook op Ruimzicht. Ze heeft
het beste dn het hart van mevrouw van
Beerbrugigen wakker- geschud. Mevrouw
van Beer bruggen heeft lèeren verstaan,
dat liet een zaligheid is, ie werken voor
een ander. Ze kam aiiet meer terugkeeren
tot haar oude leefwijze. En daarom wil
ze vanavond voor het eerst werkelijk
Kerstfeest vieien en wij allen zijn haar
gasten."
„Wij allen riep Joost verbaasd.
„Ik ook.'" vroeg Bram.
„En ikke?" vroeg Elsje.
„Wij aLlen, zooals we hier bijeen zijn.
Oud en jong, groot en klein, Hoe meei
zielen, hoe imeer vreugd, Moeder de
vrouw zal zorgen, dat we een half uur
vroeger aan -tafel gaan, want met 't oog
op de kleintjes, zal het feest reeds om
half zeven beginnen."
„Ilc mag mij zeker exouseeren, dokter.
De afstand zou -vóór anij te ver zijm,"
bracht grootmoeder Huyser in 't mid
den.
„Ook daarvoor is gezorgd mevrouw. U
en juffrouw Horst zullen met mijn vrouw
en mevrouw Huyser plus de babies met
de auto gebaald worden. De overigen
kunnen dunkt me den beenenwagen wel
gebruiken."
Nu kwamen de tongen los. 't Was een
vragen en veronderstellen, een gerede
neer vam belang. Groot-moeder Huyser
vond het toch maar beter, nog een uur-
Gerda's vader stond nu maast den dok
ter. Zeker, hij was mevrouw' van Beer-
hruggen liooest dankbaar .voor haar gift.
Hij had haar reeds schriftelijk zijn dank
baarheid betuigd, maar nu moest het af-
goloopen zijn. Haar ontmoeten, dat wilde
hij miet. En met huivering dacht hij aam
zijm Zwitsevsche reis.
Toch wist dokter Boschboom deoi man
te bepraten. De feeststemming zou geen
feeststemming meer zijn, als Gerda en
haar vader ontbraken.
t zoo werd er ten tweede male door
de groote familie Kerst-feest gevierd.
Ruimzicht geleek wel een kasteel uit
sn tooversprookje. Alle ramen waren ver
licht. Bedienden liepen af en aam. De
w des huizes was nog in- haar bou
doir. 't Was, of eenige beklemming haar
viel. Eerst geleek alles eoo% gemakke
lijk. zoo licht, maar a.ls men eens miet ge
loofde in haar goede bedoelingen, in haar
ommekeer? Als die mam, die vader van
Gerda belust was op wraak? En ook me
vrouw vam Beerbt'uggöti moest terug
denken aan Zwitserland. Ze had Aan dien
•aan zijm kind willen ontstelen I Neen, ze
durfde niet naar beneden gaam, waar ze
allen zaten, misschien lachend schou
derophalend om een gril wan een egoisti-
sölie vrouw. Maar wat hoorde zij daar?
Uit vele kelen, klonk daar; Het eere zij
God, vrede op aarde. En als door een
i bh tb are hand geleid, stond
i van Beerbrug'gon bp, liep 'de trappen Ar
en kwam in de feestzaal. Aller oogen wa
ren op haar gericht, m3ai zij 2ag alleen
het slanke figuurtje van Maria Breitmer,
dic haar een zegenbede toezong. De woor
den. waren in een andere taal, maar uit
de muziek sprak een wereld van warme
dankbaarheid. In degroote fauteuil, te
midden van kaar gasten; zette de uoogo
vrouwe zich neer Z© wilde spreken, maar
was haar stem nog miet meester.
Miaar opeens, daar rukte een klein© ge
stalt* zioll los van vaders knie. Gerda
had haar pleegmoeder herkend.
„Mamma, ma-mima!" Twee armpjes slo
ten zich om haar hals en vele kusjes
werden op haar wangen gedrukt.
't Was een ontroerend tooneeltje. De
jongens keken verlegen voor 2lch. Greet
kon zich .niet langer bedwingen- en hield
haar zakdoek voor de oogen. Maar daar
nam dokter Boschboom het woord, „Me
vrouw van Bcerbruggen van Nieuwerweli,
is voor ons allen een. bijzonder groot
genoegen hier én deze mooie feestzaal, bij
dien prachtigen boom kerstmis te m<
vieren. We hopen, dat U het ons wilt
veroorlooven om onze dankbaarheid af
toe uit te spreken i-n ons lied."
„Hartelijk welkom, dokter Boschboom
met uw familie en vrienden. I-Iet genoe
gen is aan mij. Maar ik hoop, dat- de her
innering aan dezen avond een goede en
blijvende mag zijn," antwoordde na de
gastv:
(Wordt vervolgd)".
Nieuwelingen1 zijn
II. F. VAN MEUSEN, Schoterweg 3, oud
12 jaar, 5de Nieuwelitng in de maand Sep
tember. De 10de nieuweling ontvangt een
boek in prachtband.
Brioven aan öe Redactie van de Kin-
derafdeoling moeten gezonden worden
aan Mevrouw BLOMBERG—ZEEMAN,
v. d. Vinnestraat 21rood.
(In de bus gooien zonder aanbellen.)
HEIDEBLOEMPJE. Leuk, dat je nu
ook met Montbretia hebt kennis gemaakt.
Ja, ik vind het ook heel treurig, dat
haar beer» za. moeten misser». Maar dat
toch verkieselijker, da-n altijd patient te
moeten zijn. Je leventje is heel bezet, dat
weet ik wel, maar als je eens tijd hebt.
herhaal je bezoek dan in Bennebroek, Ik
kan je nu vertellen, dat Montbretia al
'fc Gasthuis ligt. Maandagmorgen was
even bij haar.
PANTER. Ik beu maar wat blij dat
de Sint-Nicolaaswedstrijd oorzaak is, dat
jij Rubrïekcr bent geworden. Ben je al
aan' het restaureerenKan \k je in iets
van dienst zijn, dan gaarne. Kun je om
die krantjes van .Tong Nederland zelf geen
band maken? Desnoods oen portefeuille.
l)ag dikke Panter!
MOEDERS JONGSTE. Zijn jullie al
op orde in hot nieuwe huis? Neen; ik
weet de Karolingenstraat niet. Soms in
de huurt V3n 't Slachthuis? En wal ge
zellig dat jullie nu een eigen kamertje
Jo z
r zeker
•neer krijg je huiswerk? En wat zijn de
plannen voor den Sint-Nicolaaswedstrijd?
lloe is liet met Krullebol?
KEES DE MOPPERAAR. WeLceen, ik
deuk niets geen kwaad van je. Ik weet >vel,
dat je graag schrijft, dus ais je eens over
slaat is daar een bepaalde reden voor.
't Was zeker wel vreemd voor je, toen va
der' en moeder uit logeevon waren. Fijn
zeg, dat. de dokter tevreden over jo is,
al gaufhet dan ook met streepjes'vooruit.
Ik dank je wel voor je postzegels. Er zijn
liefhebbers genoeg voor. Je vindt het zeker
wel prettig, dat de lessen weer voortgang
hebben. Bezigheid is ook een soort medi
cijn. Wat jammer, dat je gedroogde bou
quet niet is verzonden. De volgende week
Maandag kom ik eens naar moeders foto's
kijken. Ik ben heel benieuwd naar je plan
nen den Sint Nicolaas-weds'lrijd betreffen
de. Je strikvragen zijn goed.
BRUINOOGJE TE HEEMSTEDE.
Blijf', het met moeder goed gaan'? En hoe
is -liet nu met vader? Ik hoop maar, dat
de pijn aan 't minderen is. Leuk, dat je
al zelf een poppekamer hebt gefabriceerd.
Wat zal het keurig behangen zijn. En de
vloerbedekking is ook ih orde. Wil ik in
de Ruil-Rubriek om een ameublementje
vragen? Weet je wel, dat je van garen-
klossen, lucifersdoosjes, kastanjes en,
eikels ja zelfs van kurken meubeltjes
kunt maken. We moeten er juist een eer
in stellen met weinig kosten veel te kun
Tien doen. De inzen-ding van Marlet je
Noppe wordt ook dankbaar aanvaard.;
Natuurlijk zijn poppekleerljes ook wel
kom, Een ander geeft wel weer eens een
póp. Ilc vind het aardig van Amton, dat
hij zijn paardenspel wil offeren. Als de
boeken er netjes uitzien zijn ze ook altijd
een prettig geschenk. l51i; beddegocd kun.
in e©n zelfgemaakt ledikantje leggen,
m een schoenendoos kun je b.v. een
;rdig ledikantje maken. Als je niet weet-
hoe, kóm je maar eens hij me. Met heel
veel genoegen zal ik je portret aaovaar-
WILLEM FAN DER L. 'k Had besl
?ns in Delft een kijkje willen memen. Jij
zeker ook wel. Ik vind het alleraardigst
van je, dat je ook een steentje wilt bij
ion voor den Sint-Nicolaaswedslrijd.
zal moeder in haar schik zijn met
nieuwen -vleugel. Is hij onbescha
digd overgekomen?
PIENE. Je was er deze week al heel
INGEZONDEN MEDEDEELINCEN
a 60 Cts. por regel.
Men koopÊ ©en Trefferbiljet bij
de advert.bur., bockhandel, do
Kiosken of ouzo agenten a 2.—
waardoor de advertentie is be
taald. Op-hei biljet wordt de
adv. geschreven en aan ons op
gezonden.
Agent voor Haarlem:
Fa. A. Vernout, WarmoBSStr. 10
vroeg bij. Mijn dank voot je boninen, diê
vinden hun weg wc!. Honderd heb ik er
nog niet, maat alio beetjes Uclpen. Kom
maar eens bij me kijken naar restjes wol.
I-k heb nog iéts over van verleden jaar.
Moet jé meer hebben, maak er dom maar.
een Ruil-aanvrnag van.
AAN ALLEN. 't Is nu de tijd, da£
Jullie moeders de kasien weer eens een!
goed© beurt gaan geven. „Uithalen" noe
men we dat op zijn Hollandsch. Als do
wdnterkleeren voor den dag komen, zal
moeder misschien met een zucht consta-
teeren, dat jullie uit menige jas. mantel
en jurk zijn gegroeid. Als moeder dan
aan 'i opruimen gaat, willen jullie dan
eens vertellen, dat de zusters -van 't Maat»
schappelijk werk alles kunnen gebruiken".
Boven- en ondergoed voor mannen, vrou
wen en kinderen. Ook oude dekens> ma
trasjes en wiegen. Vooral schoenen niet
te vergoten. De kasten zijn ledig en de
winter nadc-vt. Ten allen tijde kurn je een
en ander bezorgen aan Zuster Schouten,
St. Elisabeths-g as thuis, Zuster Havelaar,
Diaconessenliuis of zuster Cesamder, Ma»
ria-Stichtinig.
W. BLOMBERG—ZEEMAN,
v. d. Vinnestraat 21»acS.
Stadsnieuws
FAILLISSEMENTEN.
Dinsdag werden in staat van faillis
sement verklaard
ie. J. A. Callandt, brand-stoffenban-
dclaar te Haarlem, Olieslagerslaan nr.
17 rood.
Curator Mr. M. Slingenberg.
ae. J. YV. van den Bolt, te Zandvoorf,
Weststraat 2.
Curator Mr, F. A'. Davidson.
3e. H. Witleveen, te Schoten. Spaarn.
hoven weg' 13.
Curator Mr. II Pk .Visser 't Hooft.
4e. C. van Asperen, koopman te Haar
lem, Spaarne 6S.
Curator Mr. B. Bouman.
je. G. H. Schmidt, behanger en stof
feerder en koopman te Haarlem, Ged,
Oude Gracht. 121,
Curator Mr. J. Moolenibürgh.
6e. Albert de Vries, handelsreiziger te
Haarlem, Verspronckweg 60.
Curator Mr. Th. Fr. Roedt.
Rcchter-commissans in alle faillisse
menten Jhr. Mr. R. de Marees van Swin-
dcren.
Opgeheven werden de faillissementen!
van
de firma Roosen en Van Gaaien,
te Heemstede
P. .R. van Gaaien, te Haarlem, Am-
sterd.amschc Vaart 74 rood
3e. A. van Hcmcrt, te Haarlem, Kam
persingel 26
4e. P. H. Granneman, melkslijter, te
Hillegom
Se. G. Hendrickx, vroeger galanterie-
koopman, thans los werkman te Schoten,
Slaperdijk 5S.
6e. V. G. Piazza, granietwerker te
Haarlem. Witte Heerenstraat 47
7e. J. Mok, te Haarlem, Spaarnwouder-
straat óo,
HET MARKTVRAACSTUK.
De I-Iaai'temsche Marktbond „Helpt
Elkander" houdt, een groote openbare
vergadering op Donderdag 27 Sep
tember 1923, in de zaal van St. Bavo,
Smedestraat.
Als spreker treedt op de heer M. de
Goeije, voorzitter 'der Federatie van
Mai'ktl;ooj>liedenvereenigingen in Ne
derland met het onderwerp: 1. Het
ji'oote belang van een bloeiend© markt
voor de gemeente. 2. Do aangevraag
de verplaatsing der markt.
1 een circulaire wordt gezegd:
„Burgers van Haarlem! Er siaat voor
11 een zeer groot belang op het speL
Men wil de markt doen verplaatsen,-
en door een eventueel© verplaatsing
■zonden d© marktkramers genoodzaakt
zijn weg t© blijven. U weet dat een
markt prïjsregeletid optreedt. Steunt
'dooi- in groot-en getal© déze verga
dering to bezoeken.
Feuilleton
Naar het Engelsch
van
A. WILSON BARRETT.
(Geautoriseerde vertaling),
16)
Charles schudde het hoofd.
„Ne"n, zeide hij. „Ik heb haar ge
schreven dat ik gev'ailert ben, en na
dien tijd heb ik niets van haar. ge
hoord'".
Jell keek heel ernstig.
,,-lk zal er straks eeus heengaan en
zien, of.ik iets kan te weten komen",
zeide hij. „Had je haar den dag van
te voren nog gezien?"
„Ja", zeitia Charles, „en loeu was
zij gezond eu wel. Zij was erg bezorgd
over haar broeder, die niet zoo goed
vooruit ging als zij gehoopt had'
„Palzer laadt ©en zware verant
woordelijkheid op zich", zeide Jell, en
zijn gehuil', wo d stroef en koud.
„Maar hij speelt gewaagd spel. Ik
hoor dat het akpitaal voor zijn ninnt-
achappij driemaal oltcckend is. Maar
nu''heb ik nog lieelemaal niet naar je
toestand gevraagd, Freek".
„O, ik ben nagenoeg weer klaar",
zeide Charles. „Ik moent vandaag op
staan. en heb er geen kwade gevol
gen van ondervonden. En morgen
mag ik naar huis. Maar ik heb even
min gevraagd, hoe het met jou plan
nen geloopen is. Ik heb .onzen koet
sier nog niet kunnen opsporen".
,,Tk wel", zeide .Teil. „Een paar da
gen geleden, ©er ik je schreef. ITij reed
naar Paddingtou. Ik weet nu zelfs,
waar de schrijftafel is".
„Is liet.waar?" riep Charles.
De zuster, die in de nabijheid zat,
hief echter de hand op, en hij deed
zijn best, geen ongeduld te laten blij-
„Ja", antwoordde .Teil, doch niet
heel opgewekt. „Na heel veel moeite
ontdekt"© ik haar in ©en dorp dat
Cowthorp© heet, in Gloucestershire.
Daar moet zij wezen, maar ik vind
het bespottelijk, dat. ik het most zeg
gen wij zijn nog even ver als toen
ik je liet laatst gezien héb op een
eerlijke manier is er geen aankomen
aan". -
„E11 wie heeft haar?" vroeg Char
les verbaasd.
„Een van de grootste gekken, die
ik ooit heb bijgewoond", zeide Jell
1oorri>g „En toch is llii nte! sre1-. ll i
is e-n exfrinlwiski owte jij -n. 'u-U vrek
half verzaméhuv', die wo.'iit iu csn
huis, half brandkluis, half antiquitei
tenwinkel, in een dorp, dat zeker half
zoo gek is als hij. De inwoners schij
nen nauwelijks te durven ademhalen,
als zijn naam maar genoemd wordt.
Soms schijnt hij in eeus lust te krij
gen, .om de helft van hen den kost te
geven, terwijl hij het overig© van den
tijd met. hen kibbelt over een lialven
stuiver melk".
„Dena je dat hij de advertenties
gezien heeft?" vroeg Charles begeerig.
„Palzer's advertenties?"
„Waarschijnlijk wel", meende Jell.
„Ik geloof niet. dat den ouden zon
daar veel ontgaat. Maar maak je
daarover niet bezorgd. Palzer zal hem
niet beetnemen. Hij lcDeeg dadelijk
achterdocht- toen hij de schrijftafel
had, 'want, zo.oals ik reeds vermoed
de, kocht hii haa-r ver beneden de
waarde. Daarom nam hij haai' dade
lijk mee op het rijtuig, zonder te wach
ten of zijn naam oi> te geven. Hij
probeerde zelfs, haar rn.ee in. den coul
pé in den trein te nemen, en hij heeft,,
naar ik hooi', den 'reinheambten heel
wat last. bezoi'gl".
„Denk je dat hij het weet van de
schotsen?" vroeg Charles.
„De hemel mag weten, wat hij
weet", antwoordde Jell mistroostig.
„Eén ding is zeker, hij zal tie schrijf
tafel niet afstaan. Dat weet ik, want
ik I
hm
>roke
een bod op da schrijftafel
gedaan?"
„Zeker. Ilc heb meer geboden dan
moeder eu 11c samen bézitten. Heb Was
natuurlijk geen groot waagstuk, als.
de schetsen er in zitten, want ik weet
wat zij waard zijn ©n dat ik ten slotte
goed zou handelen, door de jongelui
111 het bezit te stellen van hetgeen
hun toekomt. Weet hij' Sets van de
schetsen? Heeft hij ze gevonden? Ik
weet het niet; ik weet alleen, dat hij
mij de schrijftafel zelfs niet wilde la
ten zien, ofschoon ik aanbood, daar
voor te betalen, en hij wel van zoo'n
voordeeltje gediend is. Wat mij be
treft, ik zou zeggen, dat hij weet dat
ze er in zijn".
„Maar in dat geval kan hij toch
gedwongen worden, ze terug te-go-
ven?" meende Charles.
Jell schudde het hoofd.
„Ilc heb heb aan den advocaat ge
vraagd, maar die gaf niet veel ho.op.
Welke bewijzen heb je, dat er papie
ren in de schrijftafel waren, zeide
hij, en als ze er in zijn, wat bewijst
dan dat ze aan de Byrons beboeren?
Het briefje, (lat hun vader achterliet,
droeg datum noch handteekening, of
schoon liet toch zijn hand was. Maar
dat briefje- is iu geen geval een be
wijs, dat hii werkelijk de schetsen iu
de schrijftafel heeft gelegd. Het geeft,
sl-chfs een aanwijzing. De schrijfta
fel werd 111 wetteliiken vorm door den
huisheer iu beslag genomen wegens
achterstallige huur, en Juj had het
recht, ze te verkoopen. Het is werke
lijk een juridische kwestie, of de in
houd van de schrijftafel daarbij be
hoort, zelfs al zijn heb schetsen van
waard©, en geen rechter ter wereld
zou iu deze zaak uitspraak doen zon
der meer bewijs dan wij kunnen bij-
brenzen. dat de schetsen er in zitten".
..Wat moeten wij dan beginnen?"
vroeg Charles verbijsterd. „Wii kun
nen toch niet blijven zitten als kleine
kinderen en ons overwonnen verlcla-
ren".
„Dat zullen wij ook niet doen",
antwoorclde Jell bedaard. „Er is maar
één manier om uit te maken, of die
schetsen er ziin of niet, en dat is, het
te onderzoeken. Maar dat zal bii nacht
moeten gebeuren eu clan moeten wij
nog verduiveld handig zijn er bij".
„Inbraak?" vroeg Charles.
„Iels van dien aard", zeide Jell. „Ik
heb het al geprobeerd".
„Heb je het geprobeerd?"-
Jell knikte.
„En ben niet geslaagd. En werd
bovendien bijna doodgeschoten. Die
oude man en zijn huis zijn net precies
een raad.sel. En ik kon in het dorp
niemand krijgen, die mij wilde hoi-
pen",
Charles lachte.
„Je schijnt zoo wat van alles be
proefd lo hebben", zeide hij.
„Ju", zeide Jell, „ik was woest-,
omdat ik er zoo dicht bij was. Maar
ik heb geen schade aan onze zaak ge
daan. Ik heb ec-n zeer geloofbaar ver
haaltje verteld. En niemand daar
ginds zou verbaasd zijn, wat men ook
van dien ouden schelm mocht willen
vertellen. Maar liet hielp mij niets,
dat hel) ik reeds gezegd. En ik kwam
naar de stad terug 0111 joul"
„Daar ben ik Deel blij om", zeida
Charles. „Ik hei) juist erg trek in zoo'n
klein rustig inbraak jé".
„Dat gaat op het oogenblik niet'\
zeide Jell schielijk. „Ik vrees, dat je
voor zooiets nog niet sterk genoeg
bent!"
„Laten we eens zien, morgen of
nog beter overmorgen", zeide Charles
op verlangenden toon. „Eén dag om
weer op streek te komen! Ik heb be
loofd dat ik do zaak zou ten uitvoer
brengen, en dui zal ik met een helpee
naast mij als jij. Wij zullen de oude
blauwe taxi er aan wagen. Het zal
wel niet veel kosten, eu ik ben nog
niet heelcmaal arm.-Eigenlijk heb ik
gespaard terwijl ik hier lag. Do rit
zal mij goed doeu, eu als ik het stuur
weer in handen heb, voel ik mij weer
frisch. Ik hoop maar, dat zij de oude
kar al opgeknapt hebben. Ik heb er
nu eenmaal hart voor gekregen".
„Nu, wij zullen zien, hoe je je voelt,
als jo eens een poosje in de lucht bent
geweest", zeide Jell nadenkend...Maar
liet zal geen grapje wezen, om die
