i
HAARLEM'S DAGBLAD
UIT DE WERELD
Rubriek voor onze Jeugd.
De verborgen
documenten
Een Assuradeur
ZATERDAG 6 OCTOBER 1923
EEN GRAPPENMAKER UIT VROECER TIJD.
Eon populair book. Dc naam Uilenspiegel, Heeft Uilenspiegel bastaan?
Een goodkoope maaltijd. Een too vorhoedjo. TIJI als wonderdokter.
Aan do Prosgscho Hoogeschcol. Dc Ullensplegolflguur In de nieuwere letter
kunde.
Zelden is aari een boek een popula
riteit te beurt gevallen als aan liet in
1519 te Straatsburg verschenen volks
boek. getiteld „Kurtzweilig Leken
von Dil Uilenspiegel'', een. bewerking
van een ouder, geheel verloren gegaan
werk. dat geschreven was óf in het
Vlaamsch óf in liet Saksisch. Deze le
vensbeschrijving van Tijl Uilenspiegel
heeft tallooze uitgaven bgleefd en is
in verschillende talen overgezet. Een
der oudste vertalingen er van was een
Nederlandsoke, die op haar beurt
weer stof leverde voor een Franrciie
bewerking (1579) later kwamen ook
vei'tafingeu in het Déensch, liet Eu-
gelsch, het Poolsch. om nog te zwijgen
van twee zier oude vertalingen in La-
tijnsoh© verzen.
Do naam Uilenspiegel beteekent let
terlijk spiegel der uilen, en, daar
de uil gold als zinnebeeld der wijsheid,
krijgen we de ieteckenis -. spiegel der
wijsheid. In het Duitsch luidt de
naam Eulenspicgel. in het Engelsen
Howleglass (van howle, thans cwl.
Holl. uil en glass. Holl. glas of spie
gel). in het Fransch Ulenspiege!. wel
ke naam de oorsprong is van het Fran
s-li e woord cspiègle, aai sclialk betee-
kent.
Of de held van liet volksboek wer
kelijk bestaan heeft, is door enkele
schrijvers in twijfel getrokkon. Maai
de Uilenspiegel-legende is zoo alge
meen' verbreid onder de volken van
Germaansehen stam, dat men we)
moet aannemen, dat zij een hislori-
sohen grond heeft. Volgens Diutsche
opvatting werd hij geboren in het
Bnmswijksche dorp Kueitlingon, om
streeks 1300 en stierf hij te Mö ln in
het hertogdom Lauenburg. alwaar zi.n
grafsteen, in de lSe eeuw vernieuwd,
behalve zim beeltenis en naam, he;
jaartal 1350 draagt. Ook te Dsmme in
Vlaanderen toonde men oudtijds een
i rijteen van Tijl Uilenspiegel met het
jaartal 1301.
Wat mag wel de oorzaak zijn ge
wenst van Tijls onovertroffen popula
riteit? Volgens alle verhalen was hij
een deugniet,een dagdief, een oplich
ter, die door allerlei streken zonder
werken aan den keet weet te komen;
maar zijn streken waren meestal zoo
geestig, zoo vernuftig bedacht, dat zij
eer lachlust dan verontwaardiging
wekten.
Dat er aan zijn grappen af en toe
een vies luchtje was, schaadde in den
ouden tijde toen men andore begrip-pen
van kicsehheid had dnn thans, hiafc
aan haar werking op de lachspieren.
We zullen hier een viertal van zijn
guitenstreken laten volgen, een keus
doend uil de door do Nederlandsch-
Maatschappij van .Sehoone Kunsten
uitgegeven „Vermakelijke Lotgeval
len van Tijl Uilenspiegel" (13*11).
Een van Tijls, aardigheden was, aan
iemands woorden een andere be teeke
nis te geven dan de spreker bedoelde.
Op zekeren dag kwam hij in een
Italiaansche stad voorbij een herberg,
waarboven de deur het opschrift prijk
te „Hier geeft men te eten en ts
drinken.'
Zoo, zoo, vroeg hij, gaat dat om
niet?
Neen, antwoordde de waardin
lacheud. men betaalt er voor.
En wat is oe gewone prijs-
Er 13 drieërlei prijs. Aan de tafel
der heeren geeft men acht stuivers,
aan die der burgers zes, en aan die der
buitenlui vier.
Goed. Dan neem ik de tafel van
de heeren.
Uilenspiegel at en dronk voor vlei
en na afloop zei hij
Ziezoo, signora. Ik heb de tafel
eer aan gedaan,ik hoop. dat u over mij
tevreien zult zijn. Willen wij nu even
afrekenen, want ik moet weg.
Zeker, signor. Het is acht stui
vers.
Dat weet ik. Geef maar op, het is
wel niet veel. want u zult toegeven,
dat ik gegeten heb voor vier, maar het
is in ieder gc-val meegenomen en het
treft goed. want mijn beurs is leeg.
Gelukkig voor Tijl was de herber
gierster een vroolijke juffer. Ha'f
lachend, halt' boos liet ?e den gast ver
trekken, die onder bet heengaan nog
Dat is ook wat moois Eerst be
looft u me acht stuivers, ik doe mijn
werk behoorlijk, en nu onthoudt u
mij mijn loonHet komt eigenlijk
niet te pas
Eens, toen Tijls geheele bezit nog
maar precies vier gulden bedi-oeg.
bedacht hij een middel om weer aan
geld te komen. Ditmaal zou zijn hoed,
een driekantig steekje, waarmee ieder
den gek stak. hem daarbij dienen. On:
der zijn kennissen namelijk telde hi]
twee officieren, die, zooals hij toeval
lig wist, juist goed bij kas waren.
Met het dlwaze hoedje op, ging hij hen
opzoeken en noodigde zo len oten. Zij
namen gaarne de uitnoodiging aan en
net drietal ging op weg. Toen zij dicht
bij de voornaamste herberg der stad
svaren. vroeg Uilenspiegel
Waar zullen wij gaan eten?
Wel hier. antwoordde een der of
ficieren, de tafel is uitstekend.
Dal was juist-, wat de schalk wilde.
Hij was er 's morgens al geweest en
was met de waardin overeengekomen,
dat zij hem en twee vrienden voor
vier gulden een prachtigen maaltijd
zou geven, had vooruit betaald en
nog het een en ander met haar afge
sproken. Het maal was voortreffelijk
(want in die dagen was vier gulden-
e-en flinke prijs), en de officieren wa
ren opgetogen ovor hst gul onthaal.
Toen meu van tafel zou opstaan, het
1'ijl de waardin komen .-
I-Ioeve&l kriigt u, alles te zamen?
Vier gulden.
Wel. vrienden, zei Tijl nu, zich
tot zijn gasten wendend, jullie lacht
altijd zoo om mijn hoofddeksel. Ik
zal je nu eens laten zien, waartoe het
mij dient.
Meteen zette hij het hoc-dje on zijn
rechterduim, zwaaide er viermaal
mee door de lucht en vrceg de waar
din
Vier gulden, niet waar? Is het
zoo goed?
Ja, mijnheer, en vriendelijk be
dankt. Bij belegenheid, als 't u Mich.
Tegelijk liet ze de guldens in haar
schort rammelen, groette beleefd en
ging weg. Vol verbazing hadden de
officieren het tooneelt-je aagischouwd
c-n met groote moeite liet Tijl zich be
wegen ann een van hen het waarde
volle hoedje vcor vierhonderd gulden
af te staan.
Den volgenden dag verzocht de koo-
oer ren groot asnta: vrienden ten e'cn
in dezdfde herberg on toen de maaltijd
was afgc-lcopen en 't zwaaien met het
hoedje een onvoldoend middel bleek
orn het diner te betalen, zocht men
woedend naar den handigen oplichter,
maar deze had juist den vorigen avond
begrepen,dat een onverwijlde verande
ring van lucht hem goed zou doen en
was verdwenen.
Op zijn zwerftochten kwam hij
o.a. te Neurenberg, waar hij zich uit
gaf voor dokter en aan de deuren der
kerken en van het stadhuis ligt aan
plakken, dat hij in het bezit was van
wonderdadige geneesmiddelenNu
heerscliie er juist een besmettelijke
ziekte ir. de stad, zoodat liet aant-a'
zieken grooter dan gewoonlijk en bet
stadsziekenhuis overvol was.Het stad?
bestuur wendde zich .in dezen nood tot
den nieuwen onderdpkter en deze
bood aan alle zieken, zonder onder
scheid' in ongelooflijk korten tijd te
genezen. „Gij zult mij eerst betalen",
zei hij, „als alle patiënten het zieken
huis erlaten hebben. Voor tweehon
derd gulden maak ik ze allen'beter."
De overeenkomst werd gesloten, en
den volgenden morgen begaf Tijl zich
naai' het- ziekenhuis, waar hij op zijn
vei hingen met de zieken werd alleen
gelaten.
Iïii sloot de deuren en liet de pa
tiënten zweren, dat zij het stilzwijgen
zouden bewaren omtrent hetgeen hij
hun zou zeggen. Toen allen den eed
hadden afge'egd. sprak hij
„Ik heb plechtig beloofd, waarde
vrienden, dat ik u allen zal oenezen en
ik zal mijn l-elofte vervullen; maar
daarvoor is liet nooclig, dat één uwer
zich voor de anderen opoffert..Dezeu
zal ik tot pulver verbranden en uit
zijn asch zal ik een geneesmiddel_ sa
men stellen, dat- u allen de gezondheid
zal wedergeven. Maar wie zal zich nu
opofferen Het is billijk, dat ik daar
voor uitkies dengene, die er blijkbaar
't slechtst van allen aan toe is. Ik ga
nu weg. straks kom ik aan de deur
der zaal u roepen. Dengene onder u,
die niet. in staat Z3l blijken om to
loepen en de zaal te verlaten, zal ik
verbranden en tot poeder maken om de
andoren te genezen.
Het is in orde, zei hij buiten ko
mende tot den opziener v-an het zie
kenhuis. Ze zijn allen hersteld.
Tegelijk opende hij de deuren en
riep luid
Laten zij, die niet meer ziek zijn
spoedig naar buiten komen
Op hetzelfde oogenblik e.ulstond er
in de zaal een gedrang van lieden, die
zich haastten naar buiten te komen.
Sommigen hadden, zich niet eens ien
tijd gegund om zich te kleeden, enke
len strompelden voort op krakken,
sommige kreupelen hadden zelfs hun
krukken vergeten en liepen of hun
niets mankeerdezieken,- die in geen
maanden liet bed verlaten hadden,
sleepten zich wel met moeite voort,
maar kwamen toch uit de zaal, het
was een gedrang, een gewoel, een ge
stommel. als in een ziekenhuis nooit
aanschouwd was.
Ziit ge niet meer ziek. vroc© de
opziener aan een grijsaard, die den
vorigen dag door den gewonen dokter
was opgegeven.
Ziek? Ik ziek? Man, ik beu zoo
gezond als een viseh.
En hij sukkelde do deur uit.
De wonderdokter nam behalve zijn
belooning den dank van het stadsbe
stuur in ontvangst, on haastte zich weg
te komen om, naar hij zeide, ook el
ders arme lijders van hun'kwalen te
bevrijden.
In de stad Praag, niet haar bloeien
de universiteit aangekomen, maakte
Tijl weldra kennis met verschillende
studenten en zelfs met professoren.
Eens ging hii na afloop vap een vroo-
lijken maaltijd de weddenschap aan,
dat hij in het openbaar alle vragen zou
beantwoorden, die hem door wie dan
ook zouden gesteld worden.
Op den bepaalden dag verscheen
Tiil in de eivolle groet© gehoorzaal,
men liet hem het spreekgestoelte be
stijgen en de rector der Academic stel
de hem als e.erste vraag
Gij meester, die alles weet, kunt
gij ons zeggen, hoeveel kau water de
zee bevat,
Vierhonderd vier en twintig mil-
lioen, zevenhonderd dertig duizend,
twee honderd drie en viiftto kan Keu]-
sche maat, antwoordde Tiil zonder
blikken of blozen A's gij alle slmo-
j men cn rivieren, die in zee uitloooen,
I kunt afsluiten, zuilen wij bet nameten,
Ik wil er mijn hoofd onder verwed
den dat er geen pintje aan zal ontbr-:-
keri.
Luide toejuichingen barstten los.
Goei geantwoord, hernam de
rcct-or.
Wel meester, zeg ons dan nu, waar
is het middelpunt der aarde?
Precies wnnr gii staat'. Als gij hel.
niet gelooft-, laat het dan inaar name
ten.
Nog andere vragen werden hem ge
steld. maar Tijl had steeds eou snedig
antwoord gereed, won glansrijk de
weddenschap en was weer voor een
poos goed bij kas.
De figuur van Tijl Uilenspiegel is
door dc-n Belgischen schrijver Charles
de Coster geïdealiseerd in zijn beroemd
epos in pioza. getiteld: De legende eu
heldhaftige, vroolijke en roemrijke
avonturen van Uilenspiegel en van
Lamme Goedzak in het land van
Vlaanderen en olders (1867), een werk,
.geschreven in het krachtige, gloed
volle Fransch van Rabelais en Mon
taigne. De dichter laat zijn held leven
in den tijd der hervorming en maakt
van hem de verpersoonlijking „van d-n
Vlaamsclien geest terwijl Tijls vurig
geliefde Nele.die is van het hart van
Vlaanderen, het lande dat slapen kan,
maar niet sterven."
Een ander Zuid-Nederlander helft
onder het pseudoniem Auctor een
volksroman in het licht gegeven onder
den titel„Tijl Uilenspiegel in Vla-n-
dersn" (190-1). Tijl leeft in den tijd dfr
Fransche overhecrsching. hii valt in
den strijd tegen dsn vreemden over
weldiger den vijand in handen en
wordt gefusilleerd. Maar zijn Nele
komt hem wekken uit den doodslaap.
„Tijl Uilenspiegel" zegt hii tof haar
hij zijn ve-riizenls, ..kan niemand ono
den Hij leeft, zoolang bet. Vltionrche
volk leeft. Doen r.iin vijanden hem
den laatst en sluimer slapen, dan komt,
de Misgd von Vlaanderen 1-em wc-k-
\V:i zijn eeuwig, Nc-'e."
Raadsels
(Deze raadsels zijn a'.ie ingezonden
door jongens en meisjes die „\oor
Jeugd" lezen.)
Iedere maand worden onder d« besla
oplossers dr:e boeken m prachtband vt-r
Da raatlseïp-ijzcn voor de maand Sep
tember zivn bij loting t.-n deel .-jevaik-n
aan: SNFSRUWBALLETXE, RAL'I'O en
MATROOS, die ze Woensdag 10 Octobei
bij mij mogen afhalen..
1. (Ingez. door Gems.)
lik lic.n een - waar gezc-gde van 27 letters.
I 2 3 4 5 is vloeibaar.
3 o 22 21 is een jongensnaam.
10 is de 12de letter van he: alfabet.
Wie niet waagt. 2» 25 26 27 niet.
Ik poets mijn 7 18 12 15 7 22 dage •.!•--
9 is de 19de letter van liet alfabet.
15 IS 17 7 3 is de gezondste drank.
G 7 8 is niet dichtbij.
II 12 is een voorzeis;!.
14 is 17.
13 19 20 21 22 23 is wleïk
2. (fr.gez. duor Goudvink.)
Mijn 1ste is een windstreek,- mijn 2de
-komt.van het schaap mijn 3de is een lid
woord. En mijn gohc-el is een plaats in
Friesland.
3. (Iingez. door Hitje.)
Ik ben een stad in Duilschland, zet er
een medeklinker voor en ik behoor op uw
bed.
4. (Ingez. door Bijdehandje.)
Ik ken een riv.er in N. Brabant, ver
ander één van mi.in medek,Inkers en ik
word een rivier in Overijsel.
5. (Ingez. door Spartaan.)
lik ben e«n werelddeel en besia uit 32
lettere.
12 1 8 7 2 3 1 is een bloem en een schuil
naam voor een Rubriekertje.
5 10 11 is niet mager.
9 6 12 4 is niet gewoon.
6. Strikvragen.
a. (Ingez. door Aeriemoon.)
Mijn le deel is zuiver wit, geen mensch
die 't maken kan.
Des winters vormt een spelend kind
.2de deel ervan,
Wanneer de lieve ler.te komt, versier
ik mee het. land,
Mij dan te maken is een werk, dat kan
geen meusehenhamd.
b. (Ingez. door Hitje.)
Hoeveel boterhammen zoudfc gij 'smor-
gens kunnen eten, terwijl gij nuchter zijl?
c. Waarom at Keizer Karei V nooit
aardappelen met groente?
d. Welke lade wordt niet opengetrok
ken?
e. (Ingez. door Kees de Mopperaar).
Wat kan men vatten zonder er naar te
grijpen T
f. Waar eindigt, alles mee?
g. Wie heeft ziju oogen vain achteren
'h. Welke overeenkomst is er iusschen
de letter t en een eiland?
de boeken maar voor 't grijpen hebt
Boeken van Kievit, Sehuyl, Osselon-van
Delden, Nellie van Hichtum, Marie Bod-
daert, Hille Gaerthé en nog vele, vele
anderen. Ook tijdschriften cooals Je
Kinderwereld en De Jeugd en dan die
mooie 1W1 nachtsprookjes, Ieder kind
krijgt zijn eigen bladwijzer, waarop naam
en nummer staat. Heb je het bock niet
uit, dan geef je het aan een der dames
rug mot je bladwijzer erin. Dan kun je
het de lotgende keer weer vervolgen.
Behalve 's Woensdags en Zaterdags
:s de zaal op andere werkdagen geopend
van 4 tot 0. Dus na schooltijd kun je
altijd gebruik van maken. De zaal biedt
ruimte aan 60 kinderen. De beide vi
delijke dames, die voor alles zorgen,
len ju graag raden, welk boek voor je
leeftijd geschikt is. Jongens en meisjes
van 8 tot 14 jaar zijn welkom en vinden er
ook boeken naar hun gading.
In de zaal stonden hier en daar vaasje»
me; bloemen, wat aan 't geheel zoo iels
huiselijks gaf. Ga er eens een kijkje ne
men, ik durf voorspellen, dat je een ge-r.>
geM leeszaal-bezoek ei: je werd:.
Bi'ievcnhas
Raadseloplossingen
De raadseloplossingen der vorige week
1. Hooge bcomen vangen veel wind.
2. Hittegolf.
3. Burgofnecstcr.
4. Rotterdam.
5. Marken.
6. a. lepel, b. veer. c. Die hem vangt,
cl. klokhuis, c. oogappel, f. kom van een
dorp, g. op bet water, h. de k'.olt, i. do
letter e. j. Hargwovsten, k. Je schoorsteen
Goede oplossingen ontvangen van:
Laatste kwartier 6 Lentebode 6 Sneeuw
balletje 6 Neerland la 6 Boschwachlet 6
Dolfje Verspoor 6 Rappo 6 Jacob 'Labeur
Kosmos 5 Zonneprinsesje 5 Pinokkio 5
Lachebekje 5 Willem III 6 Denappeltje G
Autoped s t-ogehje 6 Mandarijntje 6 Kra-
ienrijgetertje 6 Piene 6 Pierewiet 6 Hei
deprinsesje fi De kleine Vogelvriend 6 Dc
kleine vio'lst 6 Maaneïfje 6 Boelar.
5 Juffertje Onrust 6 Vrijer 6 Vliegenier 6
Behangcztje 6 Poesje 6 1 6 Zonnebloem
6 Witte Muis C Ki nizeiuuntje 6 Wilgen
roosje 6 Pieter J. Oschalz 6, Theeroosje G
Matroos 6 Anemoon G Gecns-,6.
Railrufiriek
BEHANGERTJE, Waldeck Pyrmontstr. j
Ï2f„ vraagt om een kistje.
DE KLEINE VIOLIST Brederodeweg
5b, Station Santpoort vraagt soldaatjes.
De meisjes VAN PUTTEN, Regulier-
straat 28, hebben oen voorraad leege ga-
renklossen. die b.v. voor meubeltjes kun
nen gebruikt worden.
PIENE. Gen. do Wetstraat IS. vraagt
restjes wol om pepneijes op eienvarmers
te maken.
WILDEBRAS, Aelbertsbergslraat 46
vraagtwie met hem postzegels wil ruilen.
GEMS laat aan Zoiw-.eprinsesje weten, dat
zijn adres is: Karohngenstraat 13.
Eenl eeszaa! voor de Jeugd
•Ta, die is er in Haarlem.cn een hee'.e
gezellige ook met ruim 400 boeken. Waar
die is? In do Lange Veerstr-aat, in 't Ge
bouw van 't Nut van 't Algemeen. Woens
dagmiddag ben ik er eens een kijkje gaan
nemen. De deur staal open. dus bellen is
niet zioodig. Je loopt de lange marmeren
gang maar door tot he: einde. Daar ls de
Iceseaal. Aan groote en kleine tafeltjes z:t-
Ion de lezers en lezeressen. Je kunt er da
delijk uitpikken wie de belangstel lenden
en wie de nieuwsgierigen zijn. De laatsten
doen zoo'n beetje branic-achtig. Maar ik
hoop, dat er velen vam jullie tol de eerste
soort zullen gaan hehooren. 't Wandel- en
uitgaamsweer raakt zoo zoetjes voorbij en
nu kun je' daar eon gezelligeai Woensdag
en Zaterdagmiddag hebben. Het leesgeld
is 1 cent. En de leestijd is op de beide
middagen van 2 to; half 5. Het hindert
niet, hoe Iaat je komt, als je maar rustig
loopt. Je begrijp:, dat ce echte lezers
spoedig in de textuur verdiept zijn. Er
zijn drie flinke kasten in de zaal, de
gordijnen zijn weggeschoven, zoodat Je
ivruag
Nieuwelingen zijn
LIESJE PAL, oud S jaar, Aelbciisherg
straat 46, 2de nieuweling in de maand
October.
MARTTNUS PLANT, oud 10 jaar, en
IÏENDRIK PLANT, oud 8 jaar. Adriaan
Loosjesstrant 38, 3de en 4-do nieuweling
In de maand October.
Brieven aan do Redactie van de Kin
deraf Jeeltcg moeten gezonden worden
aan Mevrouw BLOMBERG—ZEEMAN,
v. d. Vïnnestraat 21rood.
(Ia de bus gooien zonder aanbellen.)
THEEROOSJE. Je was nu prachtig
op tijd. Jammer hè, dat de poppen weg
v.-aren. Misschien krijg ik er oog wel eens
een. Ben je nog azo de das begonnen
Nog hartelijk bed.wikt voor je prachtige
bloeroen. Hoe gaai liet met de wieg
MEVR. K. 'k Heb later bedacht, dat
H. •misschien ook wel een eenvoutligen
nachtzak kon breien of haken, b.v. van
ongebleekte katoen. Hoe zou U zoo iets
vinden
MEVR. M. IC. Ja, de poppen zijn
weggevlogen. Misschien kau Wou een lap
penpop maken, 't Zat me zeer aangenaam
zijn. als tl me eens wilt komen bezoeken,
maar mag ik he: dan vooraf weten. Want
ik heb 't in dezen tijd zoo druk als een
DE HEER J. H. Wat treurig voor U,
dat N. weer ziek is. '3c Hc-op spoedig
tere berichten te krijgen. Die hc
koortsen zijn altijd een bron van zorg
Heeft ze pijn in de koel Ik kan me voor
stellen, dat het U beiden droeT te moede
i; en van harte wensch ik U het beste
Acn N. mijn vriendelijke groeten.
DENAPPELTJE. Ja, 't was Zondag
'n omersche dng, Zoo nog een paar ma.An-
den door hè?
PIENE. 'k Hoop, dat Je
resultaat heeflDie eiorwarmcr
tijd dienstig voor patiënten. Als je druk
bezig bent. vliegt de tijd voorbij. Blijft
net inec vader g-ieil gaan?
HEIDEPRI.NSEKIE. 't Deed me hee?
veel genoegen weer eens wa: van jou le
hooien. Wat ben je keurig gaan schrijven
Een echt jónge dameshondje I Ik kan me
hegrijpen, dat je het nu veel drukker hebt
dan op de Lagere school. Maar, als je ge
zond bent hindert dat inicts. Vorder je
flink op de piano? Ik neb juist lice) veel
verwachting van jullie Sint-Nieolaas-in
zending. Ik keu mijn oude Pappenhei
rnertjes wel. Een karretje ts altijd welkom
en een baby in oen lcdikanfje is meer dan
welkom.
Natuurlijk mng je vriendinnetje mee
doen. vee! handen tnaken licht werk.
COLUMBUS EN TROMP tnogen hun
schuilnamen houden.
DE KLEINE VIOLIST. - Waarvoor
hebben jullie de soldaatjes noodig? A!s
ik ze sc-ins .ontvang, zal ik he: jullie in
de volgende rubriek melden.
MAANELFJE. Da poppen waren al
verdwenen, voor ik je 'briefje gelezen hsd.
Ik geloof, als ik. stemming onder jullie
hield welke wedstrijd de prettigste was,
de Sint Nicolaaswedslrijd het grootste
aantal stemmen verkreeg. Hoe vond je de
tentoonstelling in hel Brongebouw?
BOELAN. "Ik kijk niet zoo gauw
raar op. Ik wee: bij ervaring, dat nis de
winter nadert, de Oude Rubriokertjes
weer naar de Rubriek grijpen. Maar je
belofte om weer een ijverig Rubriekertje
le worden, doet ine heel veel plezier.
VRIJER. Jullie waren zeker we! blij,
toen vader eu moeder weer thuis waren.
Hoe gaat het nu met de kruidenierszaak
A-s je hout noodig hebt, wil ik er in de
Rusl-Rubriek wel om vragen.
VLIEGENIER. Ik vond het zoo leuk,
dat moeder me schreef, dat jullie allemaal
druk aan werk waren voor den wed
strijd. Ben je toch tot c-eu wankel beslo
ten? Heb je nu hout? Anders maar vragen
De werehi is vol van behulpzame men
sehen. Wanneer is vader jarig? Gezellig,
dat de grootouders dan komen. Bon je nog
met moeder naar het Frans Halsmuseum
geweest
BEHANGERTJE. - Prettig hoor. dat
het boek zoo naar je zin is. Iieoft zus het
ook gelezen Aan sigarenkistjes kan ik
je wel helpen.
MATROOS. - Je hebt je maar kranig
gehouden bi} den tandarts. Maar ik ben
het hartgrondig mei je eens, dn: je be
ier een heel moeilijke les kunt leeren,1
SE e as i 11 e t n
Naar Let Eugelsch
van
A. WILSON BARRETT.
(Geautoriseerde vertaling).
„Je had hem bijna goedkooper ge
kregen' zeide hij. ..Als het nog een
minuut geduu:d hr.d, geloof ik, dat
ik hem geworgd zou hebben. Waar is
do schrijftafel? Zal ik probeeren, de
papieren er uit ts halen, en er mee
wegloopen?"
„Dat zou' niet vtel belperi'.', meen
de Charles, de zaal rondkijkend, waar
ofschoon alle koopers nagancog ver
dwenen waren, zioh toch nog san aan
tal menschen bevonden. „Laat ons af
wachten. Misschien is het ma-ar bluf
van hem".
„Als dat waar is", zeide Jell, „eu
hij den prijs niet opjaagt, dan gesrt
het niet, of wij het al doen. want dat
zou eenvoudig beteekcuen, dat de pa
pieren er niet in zijn. Maar ze zijn er
wel, en hij zal er de helft van al wat
hij bezit ann wagen om ze te krijg©».
Je zult 't zien "Wat voert hij nu uit?
Inderdaad stond Palzer met den
afslager te praten. Na eenige oogen-
blikken knikte de afslager en gaf een
van ziju helpers een bevel.
„Hij laat de schrijftafel halen", on
derstelde Jell.
Hij had gelijk. Weldra verschenen
de twee mannen met oen oude bruine,
heel gewoon uitziende schrijftafel, die
Charles geen vijf poni waard zou ge
weest zijn.
„Is ze dat?" vroeg hij verbaasd.
„Goede hemel! En al ens geld samen
zou niet genoeg zijn, om dat ding te
■jtoopftn! Heidaar, wacht eens even!
Juist, zóó is het goed!
'Palzer had namelijk een stap voor
uit gedaan om een der laden te ope
nen, doch de afslager had den bedien
den een wenk gegeven en een hunner
had zich haastig en niet al te vriende
lijk tusschen Palzer en het voorwerp
van zijn verlangen geplaatst.
Nog rooder dan anders, was Palzer
toruggbdeiinsd, en de afslager glim
lachte.
„Het volgende nummer, heeren",
zeide hij, „is, zooals u in den catalo
gus kunt zien, een schrijftafel, uit do
fabriek van Chippendale, en een vau
de beste stukken van 3ien brrosmdj.i
kunstenaar. Op verlangen i;an den
herr. die ons de e;r heeft gedaan, ons
met den \erkoop daarvan te belcsten,
is dil zeer kostbare cn eenige meubel
stuk niet met de overige art kefen in
onze verkooping van heden begrepen,
te zien geweest. En om dezelfde reden
mag het slechts op een afstand le-
schouwd worden en niet worden aan
geraakt, behalve door mijn bedienden,
voordat het overgaat aan den kooper.
Dit bohoort tot. de voorwaarden van
den verkoop. En mocht deze voor
waarde u vreemd toeschijnen, heeren,
dan mag ik er bij voegen, dat de
schrijftafel in alle opzichten deugde
lijk en volkomen in orde is, zooals u
zelf ook wel kunt zien, en verkocht
wordt onder garantie van den tegen-
woordigen eigenaar, een welbekend
verzamelaar en kenner, die haar
slechts om persoonlijke redenen ver
koopt. Ik wensch er tevens bij te voe
gen. mede op last van genoemden
eigenaar, dot de schrijftafel verkocht
wordt, zooals zij daar staat, met. al
hetgeen zij bevat. Het kan dus gebeu-
ren heeren, dit is een oude schrijf
tafel, en die dingen ziju wel meer
voo-rgekomeu dat- u niet aJJeen e?n
mooi staalljo van Chippendale wérk
koopt, maar tevens eigenaar wordt
van groote schatten in den vorm van
verborgen juweelen er zijn geheime
laden in de schrijftafel ik mag ze
u niet laten openen, maar u kunt mij
on mijn woord gelooven. dat ze or
zijn of goud. of verdwenen testa
menten." die u tot- erfgenaam van oen
groot fortuin kunnen maken, of na
dele hm kostbare documenten".
Uitgeput door zijn welsprekendheid
.zweeg 'de afslager glimlachend, en
de weinige koopers. di_e nieuwsgierig
en verbaasd beurteling de schrijftafel
en hem aanstaarden, grinnikten even,'
omdat zij niet wisten wat deze afwij
king van de gebruiken in dit lokaal
betaekende, en niet begrepen, waar
toe dit alles moest leiden.
Doch Palzer die ongeduldig de
breedsprakigheid van den afslajer
had aangehoord, deed driftig een stap
vooruit.
„Zitten er papieren in. of niet?"
vroeg hii barsch. „Zij zijn er in ge
weest. Of zijn zi' cr uitgehaald?"
De afslager keek hem vriendelijk
aan.
„De schrijftafel bevindt zich juist
in deuzelfdeu toestand, waarin zij one
is bezorgd, mijnheer", zeide hij. „Dat
kon ik u verzekeren
„Dat is niet voldoende", zeide Pal
zer, steeds, vertoornd en nijdig op zijn
nagels bijtend. ,,U weet heel goed wat
de oude gok
„Mijnheer", viel de afslager hem
met een kleine glinstering in zijn oog
in de rede.
„Nu. u weet, wat hier op het spel
staat" zeide Palzer; „en ik verzeker
u, dat het hiermede nic-t uit is. Eer
ik een bod doe, moet ik weten, of de
panieren i»i de schrijftafel zitten'"
D a's'mgor aarzelde een oogenblik.
„Nu, ik ineen wel u ie kunnen zeg
gen, dat ei papieren in z.jnzpvuk
hij e.ndelijk.
Smotsen komaan, ko-.n or maar
voor uit", zc.ide Palzer„Zijn er
sc-hefsen in?"
Nogmaals aarzelde de afslager, en
lies kwam Charles voor, alsof hij n^iur
een plek keek achter hem en Jell,
doch toen hij zich omkeerde zag hij
niets bijzonders. Toen begon de af
slager opnieuw, en ditmaal op vaster
tCOL.
-.Ik meen u te kunnen verzekeren
mijnheer, dat er ender anderen ook
eenige hm - schetsen in de schrijf
tafel zlja", zeide bij, nogmaals glim
lachend.
„Staat u er voor in. dat het d e
schetsen zijn':" vroeg Palzer, Charles
en Jell aaukijkc-nd.
Do afslager knikte.
„Ik sla cr voor in, dal de plannen
er in zitten, mijnheer", zeido hij kort
af. „en nu zullen wij, met. uw verlof,
overgaan tot d©n verkoop van dit zeer
belangrijke en kostbare voorwerp.
Kom, heeren. wie doet een bod op
deze mooie Chippendale schrijftafel?
Hoe hoog is de inzet? Honderd pond?
Honderd pond voor ait inooie, belang
wekkende meubelstuk! Geen honderd
pond?Zullcn we zeggen negentig, tacn-
tïg. zeventig pond? Twintig pond? U.
mijnheer; twintig pond gebode». door
den heer aan roün linkerhand. Wie
biedt e; meer? Vijf 'en twintig u.
dim.io&Tn. karweitje !e moeien ondergaan.
En ik veronderstel, dat jo veel liever
Woensdag naar mij toe komt, om jo prijs
te halen. Is 't niet zoo?
ANEMOON. Da: ivarcn twc« interes
sante tentoonstellingen waar je heel wat
van hebt kunnen leeren. En 't was ook
wel eens prettig voor een keenje den
schooltijd te onderbreken. Ben je ai tot
iets besloten vcor doei Sint Nicol»aswed:
strijd
GEMS. Heb je je opgegeven voer
houtsnijden en kleihewerkuig f Ja, er is
in Nul van 't' .Algemeen ook een bi
bliotheek om boeken mee naar buis to
krijgen, maar dat'is weer iets anders dan
de Kinderlecszaiil. Dnur moot jo vast een
een middagje naar toe gaan.
MEVR. C. 31. II. - 't Spijt me, maar al
het rejiarntic wcrk is weg, lk heb er een
stormloop om gehad. Mijn dank voor uw
vriendelijk aanbod, ik zal het in herin
nering houden.
W. BLOMBRRG—ZEEMAN.
t. d. Vinneitraat 21 rood.
Haarlem, 6 October 1923.
door
SIMON MOS.
Wanneer je gaat naaf ccn plaats,
waar zich vele personen hebben bij
eengevoegd, een menschenmasisa. in
allerlei schakecring aanwezig is, het
volk zich op'cn gepakt heeft, in af
wachting van komende gebeurtenis
sen, kun je de meest zonderlinge ont
moetingen hebben. Dit mocht ik kort
geleden ondervinden. Ik lmd mij voor
genomen tijdens de jubileumfeesten
te Amsterdam, den intocht von de Ko
ningin in de hoofdstad te gaan bij wo
nen, wanrteu mij bereids was afga-
staan een raamplaats in een huis aan
den Koninginneweg. Ik zou evenwel
's morgens tijdig aanwezig moeten
zijn, ten einde niet gehinderd le wer
den door dc vele polibie-ufzettingeu,
waarmede uittel-aard reeds vroeg zou
worden begonnen. Ongelukkigerwijs
had ik mij echter ietwat verlaat, was
eerst met heel veel moeite in do gele
genheid een tram iii goede richting te
nemen, een wagen, die uiterst lang
zaam voortgaande, onderweg herhaal
delijk stopte, en eindelijk vér voor ik
aan het huis van mijn vriend kwam,
niet verder ging.
Ik probeerde toen nng, voetje voor
voetje als 't ware, den Koninginneweg
eenigszins to naderen, nianr op een
zeker plint ging het niet meer. Op de
Stadhouderskade werd hefc wande
lend publiek tegengehouden, daarna
„eu haie" geschaard tot op den rand
van het trottoir, en de toegang tot
den verkeersweg niet verder toegela
ten. Het met alle geweld doordringen,
achter de menschenmassa langs, zou
ook geen resultaat hebben opgeleverd,
weshalve ik mij schikte in mijn lot-,
en mij troostte, dat ik in elk geval
nog niet een der slechtste plaatsen
had, aangezien ik mij in de voorste rij
der menigte bevond en dus bij het pas
sec-ren van den stoet een prachtig uit
zicht daarop zou hebben.
Maar eer het zoover was, zouden
we, de omstanders en ik, nog een paar
uurtjes geduld moe-ton hebben. En wat
dit zeggen wil, weet ieder dio wel
eens, en dikwijls onder .tuinder, pret
tige omstandigheden, ergens op heeft
moeten wachten.
Nu, bepaald vervelend was het uiet
in deze rij van wachtenden, blijkbaar
allemaal tevreden en vroolijk gestemd
on dezen blijden dng. En voor iemand,
die z'n oogen den kost gaf, viel er heel
wat on f© merken, vooral wanneer je
daarbij het oor te luisteren legde. Dan
was het onder anderen zeer goed merk
baar. dat hier menschen van allerlei
standing tegenwoordig waren, broe
derlijk cn zusterlijk vereenigtl, voor
eenzelfde doel hier toevallig saamge
schoold.
Het. puibliek, dat aan do overzijde
siond, was, ofschoon dc intochtsweg
vrij breed was gelalen, toch zeer dui
delijk te zien. Meestentijds keek iéder
gedurende het lalipe wachten naar
z'n overburen en had iemand zich
ten slotte overtuigd, dnt- el' daar ken
nissen aanwezig waren, dan deed zoo
iemand zijn best die door roepen of
arnizwaaiingen kenbaar te maken.
Toen ik op een zeker oogenblik. on
willekeurig ook weer naar de tegen
over mij geplaatste rij toeschouwers
keek, meende ook ik aldaar een oude
bekende te ontdekken. Een krullebol,
thans eonicszïns vergrijsd, een lang,
rr.nger gezicht, mc-t. spits toeloonende
wangen, een breedc mon hii was
het stellig! Dries Lexmond W'ii wa
ren in dezelfde plaats geboren, haddeu
gelijk de school bezocht, maar toen
was ik hem, door mijn vertrek uit de
plaats, kwijt geraakt. Later, heel veel
jaren daarna, had ik hem evenwel
weer eens onr.moet. Het wee bij gele
genheid. dat ik tegenwoordig was bij
het te water laten van een onzer ercot
ste mailstoomers. in dc hoofdstad.
Hij bleek toen daar aanwezig te moe
ten zijn in z'n kwaliteit van verslag
gever aan een der dagbladen. En het
kwam mij voor, dat hij het in die po-
mjjnheer'
Het was Jell, die \ijf en twintig ge
boden had na de twintig van Palzer,
en de beide mannen keken clkaai-
toornig Sn de oogen. Palzer rood, op
gezet en mot woesten blik, hot ver
band om zijn hoofd een beetje 'scheef
getrokken; Jell, bleek en streng, mot
machtelooze woede in zijn zwarte
oogon.
„Dertig pond", zeide Palzer.
„Vijf eu dertig", knikte Jell.
„Veertig —.vijf eu veertig Vijf
tig Vijf cn vijftig" ging de hope-
looze strijd voort, terwijl Charles
wanhopig trachtte iets te bedenken.
Wat kon hij doen? Dit was onder
gang, vernietiging, wanhoop. Fn hij
had het Edith Byron zóó lieloofd!
Opeens kreeg hij een inval, een
stroohalm, waaraan hij zich vastklem
de, döch hij had niet anders, om zicli
aan vast te klemmen.
Ilij had zich herinnerd, dat niet ver
van het verkooplokaal een filiaal was
van de groote Joint Stock Bank, waar
vroeger zijn toelage werd uitbetaald,
en .waar hij altijd ontvangen werd
als do zoon van een millionnair» De
directeur kende hem wel, had hem al
tijd met vleiende .'belangstelling be
handeld. had er op aangedrongen,
dat hij zich in geval van nood tot hem
zou wenden, en wist waarschijnlijk
niets vaa de verandering in zijn oin-
standiglwden. Zou die hem nu willen
