OM ONS HEEN
41e Jaargang No. 12366
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 10 October 1923
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
Is (kom der gemeente) f 3.577a. Franco per post door Nederland f3.87Vi. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.577s; franco per post f 0.65.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren: J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hootdredscteur J. C. PEEREBOOM
Directie, Redactie en Administratie: Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724
ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertenticn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Bijkantoor voor Santpoort, Veisen, Velserocrd, Wijkeroog, IJmuiden,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Veisen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
WOENSDAG 10 OCTOBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
ÖperacoJicert, 8 uur-
Henri ter Hall's revue „Nou, Nou",
8 uur.
Hervormde Sfcadszcudïng, Haarlem,
le das der dricdaagsche conferentie,
8 uur: Nieuwe kerk.
Schouwburg JanswegBioscoop
voorstelling, half drie.
Kleine Houtstraat 106: Bal-avond,
van half acht tot elf uur.
Kunstzaal Peddemors, Kruisweg 66
tentoonstelling van batikwerk, cera
miek en kunstglas, 105 uur.
Frans Halsmuseum: Historische ten
toonstelling, gewone museum-uren.
Bioscoopvoorstellingen.
B e v e r w ij k: Vergadering van
den gemeenteraad, 7.15 uur.
DONDERDAG 11 OCTOBER.
Stadssohouw burg Wilsonsplein
Klavier-avond Willem Andriessc-n, 8
uur.
Schouwburg Jansweg: Bioscoop
avond Ned'. Reisvereeniging, 8 uur.
Gemeentel ijk Concertgebouw
Henri ter Hali's revue „Nou, Nou",
uur.
Hervormde Stadszending. Haar
lem. Tweede dag der dricdaagsche
'conferentie: 2 uur: Broedergemeente
Parklaan, 8 uur: Nieuwe Kerk.
Kunstzaal Peddemors, Kruisweg 66.
Tentoonstelling van Batikwerk, Ce
ramiek en Kunstglas. 10—5 uur.
Frans HalsmuseumHistorische
Tentoonstelling. ®ê\vone museum-
uren.
Luxor-Theater, GrooSc Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, L uur.
Schouwburg De Krcon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Gr-Vote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, S uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling. 8 uur.
Atlanta-Bioscoop, Zijlstraat; Bioscoop
voorstelling, 8 uur.
No. 3237
Nog eens de Postcheque- en Girodienst
Gisteren werd ons van verschillende
zijden een circulaire toegezonden, die
den trotschen naam droeg „Formulier
van voorwaardelijke schuldbekente
nis". Ze bevatte het volgende
„Hierbij verklaart ondergeteekende....
wonende tedat hij het door hem
dato.van den Staat ontvangen be
drag groot..... zegge onmiddel
lijk zal terugstorten, voor zoover dit
bedrag zal blijken, zijn saldo bij den
Postchèque- en Girodienst te over
treffen. Hij verklaart verder zich
onvoorwaardelijk neer te leggen bij
de beslissing van den Directeur-Ge
neraal der Posterijen en Telegrafie
omtrent de hoegrootheid van zijn sal
do. Hij verklaart ten slotte over het-
feen eventueel van hem krachtens
eze akte teruggevorderd zal worden
rente te betalen ad 5 procent vanaf
heden.
Goed voor
Aanvaard door den Staat der Ne
derlanden."
Tot zoover de inhoud van de cir
culaire.
Nu is het onnoodig om er den nadruk
op te leggen, dat de Staat van een
bedrag, dat hij misschien te veel zou
betalen, veel hooger rente eischt,
dan hij zelf voor op giro belegde gel
den betaalt. Maar ongehoord, om het
nog maar heel zacht te zeggen (want
een veel krasser term ware ook nog
op zijn plaats) is het, dat de man die
een gedeelte van zijn eigen geld terug
krijgt, verklaren moet, zich onvoor
waardelijk neer te leggen bij de be
slissing van den D. G. omtrent do
hoegrootheid van zijn saldo. Terwijl
er een chaos heers ebt, die niet te ern
stig kan worden afgeschilderd, zou do
schuldeischér van den Staat zich aan
handen en voeten gebonden moeten
overleveren aan de beslissing van één
hoofdambtenaar, die natuurlijk zou
moeten afgaan op de adviezen van do
directie van den postcheque- en giro
dienst zelf dus van een dienst, dm
in de war is.
Toen.wij dit lazen, hebben wij ons
voorgenomen aan ieder dit dit lezen
zou den raad te geven„toekent dat
stuk niet, teekent'dab stuk nooit en
zoo gij geld noodig hebt, schrapt dan
deze clausule door, om duidelijk te
kennen te geven, dat gij u tot niets
wenseht te verbinden
Die raad is overbodig ger\ orden.
Want de clausule is alweer terugge
nomen. Zij ontmoette, zoo luidt oe o'-
fioieele mededeeling, bji een gedoelt"
van het publiek bezwaar en de admi
nistratie stelt er geen bij zonderen prijs
op.
Als nu een van onze lezers vraagt,
waarom dan de clausule hier nog eens
werd afgedrukt, dan wil ik caarop
ten antwoord geven, omdat de on
macht va li den Slaat er uit blijkt, or.r
do maatsohappü en hare cischen ;e be
grijpen. Do Slaat begrijpt due nog
altijd niets van liet. enorme wantrou
wen, dat hii door zijn wanbeheer van
den postcheque- en girodienst onder de
belanghebbenden liceft» gezaaid. En
wanneer hij. blijkbaar, eindelijk getvof--
f en door den storm van verontwaardi
ging. de clausule terugneemt, dan i«
hst nog niet eens met er-", openhartige
verklaring dsfc er esr> fout was be
gaan. Dan spreekt men nog
van een gedeelte van het pu
bliek dat bezwaar had, terwijl ieder
practisch menscli begrijpt. Jat nie
mand het- zou geteekend hebben dan
komt men nog met de uitvlucht, dat
er „geen bijzondere prijs" op wordt
gestie'd en mot de lafheid, dat. do
clausule „van .juridische zijde" werd
ambovolen.
Geen ongel "ik e-ke-mon Genadig
hoogte zegcer cc'.i. v-i wllten i?;ui
(l»t Tó^rêgeu vel f,o"u. TT**1! js hedr»^-
vend. Maar het kan (en dat zou nuttig
wezen) tot waarschuwing strekken
voor wie alles en nog wat van den
Staat verwachten.
Misschien is het op dit oogenhlilc
wel van belang, eens na to gaan wie
en wat de Staat eigenlijk is. Wij zijn
er langzamerhand aan gewend ge
raakt, met een zekeren eerbied te
spreken van den Staat, met een hoofd
letter, alsof die een instelling was.
welke ons kant en klaar bijvoorbeeld
op bovennatuurlijke wijze, geschon
ken was. Daarvan" is»natuurlijk geeu
sprake. „Da Staat is een fictie, een
voorstellingsbeeld. Wij nemen aai:,
dat hii in Den Haag gevestigd is, maar
wanneer wij daarheen gaan om hem
te zien of .te spreken zal óns dat niet
gelukken.
De Staat zijn wij zelf. Beter gezegd
misschien: de'Staat wordt .door ons,
Nederlanders te zamen gevormd. Door
mij. die -een courant redigeer, door
mijn overbuurman, die in uurwerken
handelt, door den eigenaar van den si
garenwinkel op den hoek door diens
overbuurman die banketbakker is, door
den schilder, die juist zijn gevel schil
dert. door den arbeider van de ge-
meentereiniging, die daar juist- langs
komt, door don onderwijzer van diens
dochtertje.' kortom door iederen Ne
derlander. mannelijk en vrouwelijk,
die tot de jaren des onderscheids ge
komen is.
Maar die Staat, die vereeniging van
burgers en burgeressen. heeft een
taak. Om die uit te voeren zijn perso
nen noodig. Wij met ons allen bunnen
die niet aanstellen, dat zou te om
slachtig en bovendien onpractisch zijn
dus delegeeren wij onze macht aan
andere personen of colleges, die *.vij
daarvoor aanwijzen en dezen stellen
die personen aan. Dat zijn dus Staats
dienaren of, om een minder deftig
'woord te gebruiken, a m to t e n a -
r e n. menschen die door ontwikkeling
en karaktereigenschappen waarborgen
opleveren, dat zij hun taak van
dienaar °oed zullen verrichten. Maar
dienaar blijven zij, belast met de be
hartiging van ops aller belangen, due
ook (om een oogenblik terug te gaan*
van de belangen van mij, die van den
handelaar in uurwerken, den sigaren
handelaar, banketbakker, schilder,
gemeenlereiniger, onderwijzer en zoo
iorts en zoo voorts.
Het eigenaardige is nu. dat er
ambtenaren zijn (niet olie) die zoodra
zij de taak van Staatsdienaar hebben
aanvaard, zich niet- meer a's dienaar,
maar als heersclier gaan gevoelen.
Ook ó'it. is verklaarbaar. Iederen dag
gaan zij om met wetten en voorschrif
ten. die in een geurden den Staat on
misbaar zijn en waarvan zii de nako
ming moeten. verzeVphén. Ie het won
der, dat zij, zich vereenzelvigende
met die wetten, langzamerhand
zich gevoelen als de wetgever ze'lfj Dus
als heersclier. in plaats van als dienaar
den Staat, van de burgers van
den Staat, hetgeen zii werkelijk zijn
Men zietik tracht do zaak zoo een
voudig mogelijk te beredeneeren en
daarbij ieder het zijne te*geven, reke
ning houdende -met de omstandighe
den. waaronder ieder leeft. De vraag,
is nu evenwel, of de Staat wel de
meest geschikte instelling is, om de
zaken te beheeren, die op liet handele-
leven in de maatschappij invloed uit
oefenen. Of met andere woorden of
inderdaad ale Staatsambtenaren hun
positie als Staatsdienaar zoo vólke
rnen begrijpen, dat z:i geschikt zijn
een onderneming te drijven, die con
currentie ontmoet van particulieren,
welke een zoodanig bedrijf uitoefenen
om winst.
Do ervaring, opgedaan met den
pcsfcclieque- en girodienst maakt een
ontkennend antwoord op deze vraag
onvermijdelijk. De ambtenaren vet
de leic'ing daarvan Leiast, hebben
ons. die hun mendfttat is&en zijn, esi
icgc-buT va" dien dienst oiyrlég,1. d e
niet bcii'ioi lijk is voorbereid en over
wogen en geen rekening hield met de
cischen vin de levende maatschappi.-.
Zii legden ons die nieuwe regeliiig op
als hcersehers, niet als dienaren. Het
gevolg daarvan is de chaos, dien wij
kennen en aan den lijve voelen.
Stappen wij van deze theoretische
overwegingen af, dan komen wij tot
de practische vraag, hoe we ons nu
verder tegenover den postcheque- c-n
girodienst zullen gedragen. De dienst
heeft zijn populariteit en zijn ver
trouwen verloren. Zoodra de warboel
ontward zal zijn, zullen tal van deel
nemers hem den rug toekeeren. Ook
onze onderneming. Hot is gebleken,
dat veel beter te rekenen valt op den
firodienst, die door de particuliere
anken is ingesteld. Van hen valt
;een revolutie, zooals ons die door
ien postcheque- en girodienst is aan
gedaan, te vreezen. Daarvoor kennen
zij te goed de eischen van het maat
schappelijk verkeer en van hun eigen
belang.
Daarom was het van de Haarlem-
sche Bankvcrecniging goed gezien, om
dezer dagen nog eens een circulaire
te .verspreiden, waarin zij wees op de
voordeelen, die haar giro systeem
i'eeds sedert jaren voor haar rekening
houders oplevert. Boekjes kosteloos
verkrijgbaar, zeer eenvoudige invul
ling van dc biljetten, opdrachten fen
gunste van niet bij een girodienst aan
geslotenen,. snelle_ behandeling, kos
telooze overboekingen, rentevergoe
ding op girodeposito, beschikking per
cheque aan eigen order of order van
derden.
Het zal niet mogelijk zijn-, den post
cheque- en girodienst geheel te mis
sen. Die heeft kantoren tot op de
kleinste plaatsjes, welke een Bank
aïet hebben kan. Laat dan de post
voortaan aanvulling, de Bankgiro
hoofdzaak, zijn dan kan de post
voortaan, is het kluwen eenmaal ont
ward, een bescheiden, maar toch nut
tige taak vervullen.
"Voor de grootheid, waarin zij kor
ten tijd gestraald heeft, was de post
blijkba-ai niet sterk genoeg. Zij zal
zich met den lageren rang voortaan
tevreden moeten stellen.
J. C. P.
Stadsnieuws
ADVERTENTIëN IN ONZE RUBRIEK
VRAAG EN AANBOD
hebben steeds groot succes; Dagelijks
ontvangen wij honderden brieven van
belanghebbenden ter doorzending, niet
alleen uit Nederland maar uit verschil
lende landen van Europa. Heden ontvin
gen wij zelfs een brief, op een in ons
blad geplaatste advertentie, uit de Straits
Settlements (Britsch-Indië).
Centrale incassodienst
Het kantoor in het centrum
der stad
In verband niet het optreden van
den heer de Jonge, al9 leider van den
Incasso-dienst, zullen do ambtenaren
successievelijk overgeplaatst worden
naar het gebouw in de Jacobijnesttaat,
omdat de tegenwoordige kantoren in
den Veerpclöer zeer ongunstig gele
gen zijn, is ook het publiek hienncne
zeer gebaat.
Uitgaan
ALS DE JONGE WIJN BLOEIT...
Vrijdag 12 October, zal de N.V. liet
SChouwtooneel, (nog ecu opvoer mg geven
van Bjorostjeicne Bjömson's blijspel
„Als do jonge wijn bloeit.in den
Stadsschouwburg.
OrENIXCSVOORSTELLIX-
GEN NAT. OPERA.
Behalve het aangekondigde „Een
Spaansch Uurtje geeft de Nationale
Opera bij hare openingsvoorstellingen
een modern ballet van Sandor Laszló,
onder leiding van <leu balletméester
Ernst M.Ltray, benevens eene opvoe
ring van „Cavalleria Rustïcana",
waarbij de volgende zanesrs en zan
geressen medewerken: Henri Torket
(Turiddu), Alfio (R. v. Helvoift Pel1,
tiantuzzu türeta Sanuiagens-Mau-
dersj, Lucia t-Xelly ertregt) Lola
i.lJodie Stc-llwagen,1.
Voor „Cavalleria Ru'sticana" zjjn
nieuwe décors ontworpen.
CONCERT IN BETHESDA-
SAREPTA.
liet Polyphonisch Mandoline-Orkest
„Amïcitia zal 13 October een concert
geven in „Betiiesda Sarepta aan -)e
ilazenpatcrslaan.
MUSI KALI SCHE KAMMERSPlELE
Het gezelschap „Die Musikalisohe
KammerspielÊÏÖ, dir. Erich Visser, en
Herbert Neustadt, zal in October en
November onder leiding der Interna
tionale Concert directie Ernst Kvauss,
gasgf&oi-stollingeu in ons land geven
en o s. 18 October in den Stads
schouwburg ts Haarlem optreden.
VERDUISTERING DOOR EEN COL-
LECTANT.
Dinsdig Went door do recherche aan
gehouden C. de B-, letterzetter, oud 27
jaar, wonende, te Haarlem, verdacht ten
nadeele v;en het „Tehuis voor .illeea-
staamde blinden" te Wolfsheze, ongeveer
f 90 verduisterd te hebben.
VERDUISTERING VAN f 1200.
De recherche hield Dinsdag J. I'. K. wo
nende lo I-Iaarlem en A. wcrwmie ie
Santpoort, aan. resptcllcveiijk 2S en 12
jaar oud, rijwielroporateur van Iwrocn en
verdacht van, verduistering van f 12G0
I ien nadeele van huu patroon de G, rij-
-vielhaiidelaar alhier.-
Een ontmoeting tusschen
een Stronger en Jacht
opzieners
Hst verhaal van een strooper
Wat de Jachtopzieners er van
zeiden.
In den nacht van Maandag op
Dinsdag waren twee Haarlem-
sche stroopers, J. B. on E. S. aan 't
„lampen"' (stroopen met den licht
bak/ bij den „Ruigcn Hoek". Oen
stuk duin ouder Noordwijkerhout. De
buit was goedB. had 21 en S. 5 ko
nijnen, zoo vertelde S. ons.
De stroopers gingen het laat
ste land uit. S. ging vast vooruit,
sprong over een sloot en ging achter
een boschjo met zijn 5 .konijnen op 11.
liggen wachten. Van die plaats was S.
er getuige van hoc B., naar S. ons
mededeelde, plotseling overvallen
werd.
Hier laten wij het verhaal volgen,
dat de strooper S. ons deed.
„Ik zag B. langzaam naderen, het
veld aflichtende met zijn bak. Hii liep
naai- den uitgang. Ik had het veiliger
geacht, den uitgang nioI. te pa- seerei) cn
over een sloot te springen. Toen B- op
ongeveer 20 M. afstand van mij was,
hoorde ik plotseling roepen- .Vas'.
vast en werd' B besprongen door
vijf liondon. die hem vastt rapen in
nek, rug en beenéu. B. vi-ïi .oei
over, ihaar kwam weer overeind n
begon met ziïn knuppel de honden -i
to weren. Toen sprongen viif jachtop
zieners van achter oen boson ie bii de»
uitgang van het land voor den dag. Ik
hoorde roepen „Schiet hem dood
Schiet hem dood.!" Een der jachtopzie
ners. P. v. D„ gaf B. een slag in het
gezicht, met de hand of niet een gum
mistok, dat kou ik niet zien. Er ont
stond een worsteling tusschen de twee.
waarbij B. boven op den jachtopzie
ner kwam te liggen. Toc-n gaf een
andere jachtopziener. D. H., 13. nog
een slag met den gummistok op zijn
wang. De andere drie jachtopzieners
riepen toen: „Ophouden, ophouden!"
Er is toen verser niet meer gevochten.
Procesverbaal werd tegen B. opge
maakt-, waarna hij uit het duin is ge
leid. De jachtopzieners hebbsu niet,
toen zii B. zagen aankomen, geroe
pen: „Halt! Politie!zooals zii be
lmoren. te doen, maar onmiddellijk en
onverhoeds do honden op hem afge
stuurd. Mm hebben -/.o achter het
bósclije niet gezien. B. heeft in het
St. Elisabeths Gasthuis zijn wonden
aan beide becnen, rug cn hoofd laten
verbinden".
Tot zoover het verhaal, van S., die
ons ook nog zeide, dat door B. een
klacht bij den Officier van Justitie we
gens mishaii V-Kiv. tegen dc. jachtopzie
ners is ingediend en dat Dinsdagmor
gen beide stroopers door den Offi
cier zijn gehoord.
De jachtopzieners D. H. en P. v. D..
wonende bij den Buigen Hoek, onder
Noordwijkerhout, deden ons een ge
heel ander verhaal. Om te beginnen
wezen zij op het feit, dat getuige S.
onmogelijk alles heeft kunnen zien,
zoo,als irii het voorgeeft to hebben
gezien; iedereen die in een nacht als
die van Maandag op Dinsdag, wel
eens in de duinen is geweest, zal on
dervonden hebben, dat men daar tot
op 2 meter afstand zoo goed als niets
onderscheiden kan.
De jachtopziener D. deed ons. af en
toe onderbroken door H., het volgen
de verhaal van het gebeurde
In den nacht van Maandag op
Dinsdag waren zij er, zooals gewoon
lijk, samen, vergezeld door hun hon
den, twee in getal, op uitgetrokken.
Bij het Paardckerkhof. een duin
landschap onder den Buigen Hoek,
ontdekten ze dat er „gelampt" werd.
Het was toen 2 uur.
Toen zij tot den strooper genaderd
waren, hebben ze „Sta, politieI" ge
roepen. Zij hadden vóór dien tijd
nog gezien hoe B. over oen sloot
sprong. B. had een gelen hond bij
Op het geroep „Sla, politiegooi
de B. zijn Lichtbak weg, die brandend
op liet veld bleef liggen.
B. zag geen uitkomst meer en liet
zich op den grond vallen, wild slaan
de met zijn stok en dreigende de hon
den. dood tc zullen slaan. Het is dus
zijn eigen schuld» dal één der honden
hem in het dijbeen gebeten heeft. De
ze beet had een klein gaatje m zijn
broekspijp veroorzaakt, terwijl de
strooper
onbeduidende
vleeschwond bij opliep.'
Volgens zeggen der jachtopzieners
maakte B. zelf van het. gaatje in zijn
broek ter grootte van een halve
Cent. een vrij groote scheur. Toen
klaagde hij, dat hij vol bloed zat. door
den aan va', van de honden. H. en P.
v. D. maakten hem duidelijk dat dit
konijhenhloed was. Bij had er name
lijk twee bij zich, die hij nan een riem
om zijn borst bevestigd had.
De jachtopziener P. v. D.. die B.
absoluut niet vertrouwde hij wist
dat deze al eens meer één zijher col
lega's flink mishandeld had hiekl
voor alle zekerheid zijn revolver in
de hand.
Twee konijnen cn een lichtbak wer
den in beslag genomen. Tegen B.
wc-rd proces-verbaal opgemaakt.
Dc jachtopzieners brachten Jen
strooper vervolgens naar den pu-
biieken weg, b:j den Buigen Hoek,
waar B. zich aüsbehalvc netjes tegen
zijn geleiders uitliet.
Op onze vraag verklaarden D. v.
II. cn P. v. D. dat er zeker onder
Noordwijkerhout wel 3 jachtopzieners
zijn, maar dat ze nooit met 5 man te
gelijk er op uit gaan. Dat zou onver
standig zijn. Bovendien is het tech
nisch onmogelijk dat 5 honden één
man bewerken, om de eenvoudige re
den dat de dieren dan onderling zou
den gaan vechten.
„Het eerste wat je doet", zei ver
der D. H., is roepen „Sta, politic
want dan pas ben je als politieman
verantwoord.
Je tegenstanders weten dan dat ze
politie voor zich hebben, dus wéten'
ook wat hun te wachten staat, en
waaraan ze zich te houden hebben.
En wat die gummistokken betreft....
die hebben we niet eens! Toevallig
heb ik nog tegen v. D. gezegd voor
we op stap gingen aldus D. H.
dat het toch wel makkelijk zou zijn
een gummistok te hebben, omdat wan
delstokken te lang zijn.
Tot zoover het verhaal van de jacht
opzieners.
De Vlootwet
Vergadering van het Anti-Vloot-
wet-comité
Het „Plaatselijk Anti-Vlootwet Co
mité". had Dinsdagavond in liet
Bro.ïjebouw een openbare vergadering
•elesd waar de heer J. de Kaót zou
-preken over het onderwerp „De
Vlootwet misdaad".
De heer Peper opende met een
kort woord cleze vergadering cn zei-
de. dat het comité had gemeend, dat
de arbeiders te Haarlem zich moeten
kunnen uitspreken tegen de Vlootwet.
Volgens hem moesten de arbeiders
zich niet willoos laten gebruiken ze
moeten weten, wat de re?eering met
hen voor heeft. De heer Peper sprak
er zijn soiit over uit. dat er niet meer
menschen op deze vergadering waren
gekomen.
De heer DeKadt. hierna het
woo ra kriigende. zeide dat in de eerste
plaats moet worden nagegaan, wat
er gedaan moet worden om de Vloot
wet.'te verwerpen. In den regel blijft
hef hii protesten, maar verder komt
het meestal niet. Spreker gaf toe, dat
protesteeren van een zekere befceeke-
nis kan ziin, maar dat men met die
actie de Vlootwet niet van de baan
krijgt. Door deze aqtie spreekt men
zich uit tegeu de regeering. een rcgce-
rïpg. die niet weggaat, zelfs niet voor
stormen van verontwaardiging. Deze
regeeriug gaat niet anders weg. dan
door de macht van de arbeiders.
De regeering heeft twee voorname
redeileu om de "Vlootwet „er door Ie
jagen". In rle eerstevplaats omdat de
Vlootwet een onderdeel is van baar
program en in. de tweede plaats, om
dat de regeering in haar internationale
politiek vastzit aan de Vlootwet. Snre
ker wees er op. hoe er c-en overeen
komst moet bestaan tusschen de En-
geleche en de Nederl. regeeringeu,
omdat een zekere groep in beide lan
den cischl. dat dergelijke overeenkom
sten totejtand komen, Deze vloot is een
olievloot, die bestemd- is tot de behar
tiging van de. .o'iebelangen. We verlan
gen niet, zei spreker, dab menschen als
Colijn een vloet gaan houwen. Die
vloot moet ergens voor dienen. De
vloot kan dienen voor de verdediging
van Indië, zooals het wordt voorge-'
steld. Die vloot is alleen bestemd cin
een smaldeel te vormen van een vloot,
die haar basis in Singapore beeft.
Fon klein land a's Nederland, kan In
dië niet alleen verdedigen. Vroege,
toen Nederland een groote mogend
heid was. kon dat wel. Maar door his
torische1 omstandigheden is Nederland
thans maar een klein landje. Een
landje waarvoor rle koloniën een veel
te groo'.e last zijn. Alle kracht wordt
vereieeht, om onze onderdanen in
Indic zelf er onder te houden. Militair
beschouwd is het dwaasheid om te
gelooven. dat we al die eilanden kun
nen bewaren. Daarom wordt gezegd,
dat de vloot noodig is om de neutra
liteit te bewaren.
Sprekende over onze neutraliteit,
uoenide de heer De Kadt het onzinnig
dat beweerd-wórdiji dat ons leger tij
dens den oorlog de oorzaak is geweest,
dat onze neutraliteit is bewaard. De
heer Coliin wil nu de vloot laten die
nen om de neutraliteit te bewaren lil;
zegt o,m.. dat do vloot zal werken,
zoca's ons leger tijdens den oorlog.
De heer De Kndt beweerde, dat we
het handhaven van onze neutraliteit
aan andere dingen liebben te danken
gehad, dan aan ons leger. En wat be-
teclient cleze vloot? Die beteekont, dat
deze door een eventueelén vijand al
heel spoedig zou'worden weggeiaag-'l
in de daarvoor bestemde vlootbasis.
Ned e r! a iic'sch-Thd ie is doer ons een
voudig niet te ver 'êdieen, spreker
Als cr een oorlog zou komen ann
den Stillen Oceaan, en die mogelijk
heid bcc-tast. dan zal onze neutraliteit
niet worden bewaard. De schade in
Japan mag heel groot wezen. maar
Japan zal deze schade wel in betrek
kelijk korten tijd te boven komen.
En dan is het feit. dat het dfiar aan
den Stil'en Oceaan een brandpunt i~'-
Dnsvpni kunnen wij niet m»edoen aan
de «MV"v-n-L veer de vin»tv»t.
den heer Coliin eens. ncmclük d-i de
Volkerenbond voor ons. wat Indië be
treft. gcpn nut Z3I hebben. Want de
Volkerenbond heeft in den laatsten
tijd steeds getoond, van nul en geener
waarde te ziin, Nog steeds is de we
reld vol conflicten cu het belangrijk
ste i;. dat aan den Stillen Oceaan-
Aan de cene zijde Japan, aan do an
dere zijde Amerika cn Engeland.
Dc regoeriner rekent er op. dat er
iels gebeurt cn daarom bouwt ze een
vloot. Niet om de neutraliteit to bewa
ren. maar 0111 ons mee te sleepen in
liet conflict. Spreker herinnerde er
■•ion. hoo ook de Katholieke arbeiders
hebben ingezïey. dat ze niet langer
voor het karretje van-hun voorman-
non moeten- loópen. '/.e hebben inge
zien. dat liet Katholieke kapitnal ook
al dezelfde belangen beeft als de kapi
talisten van do andore partijen.
De A. R. j.artii en de Christ .-Hist.
Ditr.ii aldus spreker verlagen zich
nog steeds, om mede re doen. Ir. dt>
R.-K. partii begint het tc nommcien,
al zal dit misschien in de Kamerfrac
ties nog niet blijken.
Sprekende over de regeering, zeide
do lieer De,Kndt, dat dit geen regue-
ring-Ruvs' meer is. maar een regee-
ring-Colii». Deze wil er een Vlootwet
doorjagen, en cat, terwijl hii wil be
zuinigen.
Wat verder het bouwen van eert
vloot betreft, blijkt altijd, dut do kos
ten hooger zijn dan de begrooting
aangeeft.
Dit vlootplan zal ook deze eigen
aardigheid hebben. Het begint met
300 millioen, maar waar het eindigen
zal. is nog niet te zeggen. Wel is ta
qoggen, dat het dc ru'iie zal zijn voor
ons land.
Onze marine beeft trouwens in het
geheel geen waarde en kan misschien
alleen van nut zijn voor vlagvertoon
of iets dergelijks.
Do imperialistische politiek kan ons
volk het ergste brengen, namelijk
meegesleept te worden in de ellende,
zooals (!ie nu in het buitenland
heerscht.
Uitvoerig wees spreker op de be
langen van den heer Colijn bij verschil
lende olie-maatechappijen. De heer
Colijn heeft een machtspositie ea
daarvan maakt Lii gebruik om zijn in
ternationale positie te vc-rsterkeu. Er
wordt niet bezuinigd, waar bezuinigd
moet worden. Wel wordt er bezuinigd
ten koste van de arbeiders.
Op do vloot daarentegen wordt niet
bezuinigd en ook wordt voortgedaan
inet de bevoorrechting van het bijzon
der ouderwijs. In de eerste plaats
wordt bezuinigd op de sociale wétten,
op alles, wat het leven, van de arbei
dersklasse een beetle beter gemaakt
heeft. Ook zal een vijfde deel worden
afgenomen van het salaris van het
overheidspersoneel. Over de actie te
gen de Vlootwet zeide spreker., - i-
deze met moet worden gevoerd ais een
papieren actie, maar 2ls een andere
actie. Als de Vlootwet beet reden moet
worden dan moet dit gebeuren door"
demonstraties cn protesten, hetgeen
reecis is geschied. Maar lioe moet de
strijd verder worden voortgezet? L)e
eenige wee ie. dat de Nederiauusche
arbeiders naar voren gaan treden en
hun machtsmiddelen gaan gebruiken.
Dat wil niet zc-ggen dat dadelijk ge
staakt moet worüeil. Maar wel is de
tijd gekomen om <ic arbeiders daarop
voor te bereiden. Van nu af aan, moet
daadwei keliik actie gemaakt worden
voor een ander middel tot bestrijding.
En dit zal tot een algemecne nette van
de arbeiders voeren. Die actio zul in
staat zijn, de regeeriug en de Vloot
wet te doen vallen. De arbeidersklas
se moet al haar krachten verzamelen
tot één doel, namelijk de rcgecring
omverwerpen en daarvoor in do plaats
stellen een restoring van dó arbeiders.
De ncti" van het comi;é,tegen de Vloot
wet i? het eouige middel om succes te
hebben.
Spreker wees op het niet-mede-
werken van het N. V. V. Dc- etnige
conclusie, die daaruit te trekken valt.
is. dat men jdaar den strijd niet wil.
Ook daartegen moet liet protest van de
arbeidersklasse uitgaan.
De regccring-Caliin is ccn gepantser
de vuist cn die kan alleen bestreden
worden door er een nog sterker vuist, de
vuist van ca arbeiders, tegenover :e
stellen. Volgens spreker -.vil ook cc 3.
D. A. I'. niet meedoen aan het ceniga
middel, n.I. een proteststaking. Dc arbei
ders hebben tot taak. hun leiders tot redo
tc brengen, of hen anders weg tc jagen,
Eensgezind moeten de arbeiders jijn,
om den strijd te voeren, ook tegen liet
steeds brutaler optredende facsisme.
Daarom moet Donderdag dc deelneming
aan dc démonstratie tc Den Haag zoo
groot mogelijk ziin. om met aile kracht
te strijden tegen de rcgecring cn tegen
den heer Colijn. Wc zullen -- aldus
spreker oveial, ook :n de fabrieken
Comité's van Actie samenstellen. 0111 te
si rijden tegen dc regecring cn tegen d«
Vlootwet. Die strijd zal noodig zijn om
dc regecring den trap tc geven, dien ze
van de arbeiders meer dan.verdiend
heef:, aldus eindigde dc heer De Kadi.
Twee aanwezigen kwamen in debat.
Dc eerste was wel tegen de Vlootwet,
maar hii waarschuwde tegen ccn regec
ring ui', het volk. Iedere regecring, ze:
hij. meet tcch de dcede, beslaande .vet
ten handhaven.
Dc tweede debater, merkte op. dat co
menschen van het X. A. S. in deze ver
gadering juist niet aanwezig waren.
Daarom ontzegde hij den heer De Kadt
liet recht, smalend le spreken over de
moderne arbeiders. Juist dc moderne ar
beider». zei debater, hebben getoond, iets
om pr
besti
Nadat de heer De Kac-t heide sprekers
an antwoord had gediend, sloot dc voor-
ittcr de vergadering.
