HAARLEM'S DAGBLAD
BEURSOVERZICHT
Suze LasitSosk
Bitje ümstr8lHffl_
Haarlemmer Halletjes
ZATERDAG 20 OCTOBER 1923
TWEEDE BLAD
SUIKERWAARDEN HOOGER.
OLIE-A AN DE ELEN PRIJSHOUDEND.
1219 October 1923.
Dc groote druk welke den kaatsten
tijd op dc iondsenmarkt viel waar te
nemen, als gevolg van de chaotische
toestanden in Duitschl&nd, die niet al
leen het geldwezen geheel ontredder
den,, doch ook groote vrees voor ern
stige complicaties verwekten, kon in
de aigeloopen weck voor cenige ver
lichting plaats maken. Was dc- vorige
week op de oneenigheid in dc politie
ko partijen in Duitschland de vrees
gewettigd, dat, in verband met den
eisch tot verlenging van den arbeids
duur in de mijnen en do totale waar
deloosheid van do Mark, waardoor on
lusten gevreesd konden worden, dc
regeering geen voldoende meerderheid
zou kunnen vinden om de door de
grootindustrie gestelde eischen door
te voeren, kon tegen het eiiide der
vorige week dc toestand iets opklaren,
op de aanneming der machtigingswet,
waardoor tenminste voorloc-pig de re
geering de handen vrij krijgt, om
buiten het parlement om, de noodza
keüjke maatregelen door te voeren.
Als eerste cn voornaamste maatregel
staat op het programma, de -moering
van een nieuw circulaticmiddel, dc
z.g.n. ..renten goudmark, die tot
waarborg heeft hypotheken in goud-
marken op het totale Duitsche grond
bezit en goud-obligaties van industrie,
handel en bankwezen.-'
Al zal ook deze Mark in het buiten
land geen vertrouwen genieten en ook
in het binnenland wegens de gewettig
de vrees voor waarde daling slechts
noodgedwongen ju betaling worden
aangenomen, is in ieder geval dit be
reikt, dat een overgangstoestand is ge
schapen, waarna een definitieve op
lossing kan worden gevonden, zoodr.i
de herstclkwestie zal zijn geregeld
en meer normale toestanden in
Duitschland zullen zijn ingetreden. Jlet
weder opvatten' der werkzaamheden in
het Roergebied, waardoor aan de
voorwaarde voor de onderhandeling
over de schadeloosstelling is voldaan,
kan als de eerste stap in de richting
van-de oplossing der moeilijkheden be
schouwd worden. Thans wordt door
de Commissie van Herstel het Bel
gische plan onderzocht, dat als eerste
voorwaarde stelt de reorganisatie der
Duitsche finan'cicn. De Commissie van
Herstel zou volgens dit plan gemach
tigd moeten worden door heffingen
op de. baten der industrieele, financi
erde, handels- en landbouv,-onderne
mingen, 'n jaarhjkscli bedrag van 3 mil
hard goud mark op te vorderen, waar
door de rente a 6 en de stortingen
in het amortisatiefonds ter delging
van de Duitsche schuld, groot 50 mil
liard goudmark, zou kunnen worden
voldaan!" Daar dit plan in hoofdzaak
oveteenkomt met de door Duitsch-
Vnd voorgestelde regeling en ook
waarschijnlijk door de overige gealli
eerden zal worden goedgekourd, is
de kans groot, dat spoedig de scha
deloosstelling zal worden geregeld,
waardoor een groot struikelblok tot
herleving van den handel en terug
keer van normale toestanden zou zijn
weggenomen. Volgens berichten uit
Duitschland zouden Amerikaansche
bankiers zich bereid hebben verklaard
in zooverre aan ecne reorganisatie van
het Duitsche geldwezen deel te ne
men, dat zij door aan de Rijksbank
een credieü te verstrekken, dit li
chaam in de gelegenheid zouden stel
len goudcheques af te geven, waar
door in het moeilijko overgangstijd
perk de taak der Rijksbank aanmer
kelijk zou worden verlicht. Deze be
richten moeten echter met- de noo
dige reserve worde» beschouwd, daar
niet is aan te nemen, dat de Ameri
kaansche bankiers, zonder deugdelij
ke waarborgen een belaugrijk crediet
beschikbaar zullen stellen, zoodat
eeist nog zal moeten worden afgewacht
waaruit deze waarborgen bestaan.
Intusschen is in ieder geval reeds
bereikt dat er meer teekening in den
des.oluten toestand komt, wat na de
maandenlange stilstand 111 de onder
handelingen en groote verliezen door
handel en industrie geleden, verblij
dend kan worden genoemd, daar
thans iedere verandering haast niet
anders dan een verbetering kan zijn.
Ook voor ons land dat- voor zijn wel
vaart voor een belangrijk deel is aan
gewezen op den doorvoer naar Duitsch
land is het te hopen, dat spoedig nor
male toestanden in dat land terugkee-
ren. Wanneer dan ook de nieuw e koers
die Rusland is ingeslagen weder gele
genheid geeft tot meer uitgebreide
handelstransacties dan tot nu toe mo
gelijk bleek, schijnt in een eenigszins
verwijderd verschiet weder voor han
del en industrie een beter tijdperk in
aantocht te "zijn. Dat onze industriee
le» niet stil zitten, doch waar dit mo
gelijk is trachten nieuwe afzetgebie
den te vinden, blijkt uit de vorming
van een concern van Noderlandsche
fabrikanten, dat tot doel heeft het
drijven van ex en imporiliandel met
Rusland. Ook stemt het tot tevreden
heid dat bij de onderhandelingen over
een hervatting'der exploitatie dei-
olie velden in Rusland, dc Eoninkhj
ke Petroleum Mij. de leiding heeft, Er
schijnt den laatsten tijd in Rusland
meer vraag te ontstaan naar verschil
lende handelsproducten, o.a. thee en
rubber en liet pleit voor den Neder-
landsclien handelsgeest dat onze han
delaren in den invoer dezer produc
ten een belangrijk aandeel hebben.
Op deze overwegingen kon in de af
geloopen weck ecu iets gunstiger ten-
denz doorbreken, die weliswaar nog
niet tot uitgebreide transacties kon
leiden, doch in ieder geval tot gevolg
had, uat in verschillende afdeelingen
koersverbeteringen konden intreden.
In de eerste plaats was dit het geval
in dc suikerwaarden, die op grond van
de belangrijke partijen suiker welke
de V. I. y. P. aanvankelijk tegen
ld, later tegen 14.50 uit oogst 1924
kon afdoen voor de voornaamste fond
sen een flinke rijzing konden onder
gaan. Zoo kwamen aaud. Vorstenlan
den van 1G9 1/2 tot 17b 1/8 op, li.. Y.
A. van 452 1/2 tot 470, Java Cultuur
van 853 1/2 tot 309 1/4, Poevworcdjo
van 97 3/8 tot 103 3/4, terwijl .ook dc
Cultuurbanken eenige procenten kon
den verbeteren.
Ook van Petrolsmnwaarden viel, na
een aanvankelijke inzinking, later
meer vraa» te constateere 11 op de over-
weging dat de olie-situatie met 7.00 on-
gtinslig meer is als algemeen wordt
aangenomen en door vrijwillige of ge
dwongen beperking der productie op
verschillende terreinen, spoedig weder
evenwicht tusschen vrang en aanbod
zal worden bereikt. Tegenover een
nieuws prijsverlaging in verschillende,
dselon van Amerika van ruwe olie,
werd deze week tot veler verbazing een
prïjsverhooghig van 50 dollarcents per
kist voor geraffineerde olie uit New-
York gemeld. Waar algemeen op een
prijsverlaging van geraffineerd gere-
V ldVlONoEN MEDËDEELINCEN a 60 Cts. per regel.
EEVERWMSi
Onze CSiro-aïdeelïsié werkt kosteloos en
snel. Opdrachten, ook ten gunste van niet-rekenlng-
houders bij onze instelling, worden deEizeSldein
dag uitgevoerd. Over de saldi, waarover een rente
van 2 pC t. wordt vergoed, kunnen rekeninghouders
1 allea tijde orzsro!c3c3elIiijlc per chèque beschikken
Ned. Staatsfondsen bleven, ook in
verband met de gunstiger cijfers welke
den laarsten tijd in de handelsbewe
ging van ons land vallen te constatce-
ten. nagenoeg onveranderd.
Geki op prolongatie bleef h 2Ü
ruim aangeboden.
keixd was, als gevolg vaii do verla
ging van den prijs voor liet ruw-pro-
uuct, vscivie ue/e prijsstijging ftlgeiueo-
ne verbazing eu werd menu opnieuw
ecu aanwijzing gezien van <1© winst-
geveiidneid van het bedrijf indien tii-
uians de productie, raffinage en dis
tributie in één hand vereeuigd is, zoo
als bh do Koninklijke het geval is. Ook
werkte de waarschuwing welke d<»
hoer Watersloot vaji der Gracht, di
recteur van tie Marl turd-Refilling
Comp., iu een vergadering van Ame
rikaansche geologen or toe mede do
toestanden in het olie-bedrijf optimis
tischer tv bezien. Volgens deze des
kundige ral men 111 de Ver. Staten bin
nenkort komen te slaan voor een te
"kort aan petroleum van zulk een ern
stig karakter, dat de economische sa-
mejistellinir van den staat er door zal
weiden bedreigd. Want het 13 volgens
bedoelden deskundige, niet onwaar
schijnlijk dat van 192-1 af con voorl-
dursucio vermindering der pctroleuni-
prodnetie zal Intreden. De productie
van dit jaar zal voldoende z'ïn voor
hel binnenlandsch verbruik, dat op 700
m'.lUoen barrels geruamd wordt, doch
een dergelijke productie zal niet ge
handhaafd kunnen worden, duur niet
een steeds nemend gebruik ten ge
volge oer kt-go prijzen, de behoeften 111
lik4 tot 77o niiliioen barrels zullen
stijgen. Dit jaar heeft California op
gebracht, hetgeen Mexico niet meer
Kon leveren, doch deze productie be
gint wegens verzouting der bronnen
ook reeds af t - nemen. Ten einde 111
de grootere behoefte 10 voorzien, zou
den minstens een inillioen dollars uit
gegeven moeten worden tol het doen
uitvoeren van nieuwe boringen, in
dien men de marktprijzen weusclit to
stabiliseeren en wil voorkomen, dat
buitengewoon hooge prijzen binnen
een of twee jaar de tegenwoordige
rumens lage prijzen zullen vervangen
Aand. Koninklijke noleeren ten slot
te 349 tegen 340. Geconsolideerde o/i.-
127 tegen 129 3/S. De laatste konden
van liet bericht dat de Ruiiieensciie
regseriiic de staatsberreinen voor ex
ploitatie cloor particuliere onderne
mingen open zal stellen n et profitee
red hoewel tocli dit bericht als een
nieuw bewijs der veranderde opvattin
gen der regeering tegenover de petro
leumindustrie moet worden beschouwd
Ru-bbcrwaardcn waren min of nicer
aangeboden op dc verlaging van de.r
ruihberprijs, welke het gevolg is van
de vermeerdering van den voorraad te
Londen, een cijfer aantoonende van
57217 ton legen 553ÖS in dc vooraf
gaande week. Op de overweging dat
niettemin ook op dc verlaagde prijzen
voor- de Indische ondernemingen een
ruime winst-marge verzekerd blijft, was
het aanbod niet overwegend, zoodat de
koersverliezen tot ger.nge proporties
beperkt bleven. Aand. Amsterdam Rub
ber noteeren ten slotte 141 5/S tegen
1431/8, Oost-Java Rubber 21i'A tegen
214, Serbadjadi 286 togen 292.
Voor Schecpvaartaandeelen was, op
een geringe verbetering der vrachten-
markt, voorbijgaand eenige opleving te
constateeren. De koersverbeteringen
konden echter niet behouden blijven,
zoodat op -het einde der week slechts
oor enkele aandeden koerswinsten
allen te vermelden. In doze afdeeiing
is de hoop gevestigd op den terugkeer
normale tocr-raaden in Duitsch
land. die veel tol een herstel der vrach-
1 kunnen bijdragee. De gemiddelde
ichtprijzcn zijn nog steeds ongeveer
:n laag als ia 1915, de exploitatie
kosten daarentegen nog belangrijk
hoogcr, zoodat van een v. instgcwncle
ixploitatie voorloopig nog geen sprake
kan zijn, vooral in verband met het te
ver-,vachten aanbod van opgelegde
sc'ucepsniLmte, zoodia de vrachten nei
ging tot verbetering aantoonen. Aand.
Holland—Amerika Lijn noteeren S5 te
gen S3, Kon.- Ned. Bnot 56 tegen 54"»,
Hol!. Stoomboot 20'A na 23, legen
21 1 ,'4, Ned. Scheepvaart Unie io-;'i >-
gen tcj 1/4, Mij. Nederland 139 tegen
.Met uitzondering van aand. Senem-
bali tabak, die op de ook in de najaars
veiling gemaakte ongunstige prijzen,
van 245'A tot 227 terugliepen, Iblev.en
de koersen der te.knksaandeelea nage
noeg ongewij ::gd, daar geen nieuwe
geziditsounten d.e invloed op het koers-
nivcau zouden kunnen uitoefenen, be
kend werden..
Voor thee-aandeelcn bleef dc stem
ming, op grond van de-blijvend gunsti
ge marktstcnimtng voor het artikei, nog
steons optimistisch. waardoor enkele
aandeden het verhoogde niveau konden
handhaven, en andere zelfs nog verder
konden stijgen, o.a. Banjoewa.ngi, die
van 121tot 12; verbeterden.
Van dc Hollandschc industrieels
aandeden konden aand. Centrale Suiker
cp dc rijzing in der. suikerprijs, voor
bijgaand in koers verbeteren, terwijl
ten slotte dc koers 1183/8 was, tegen
119 3'S dc vorige week. Op onbekende
oorzaken liepen aand. Philips lampen
plotseling van 247H tot 264/2 op, ter-
nul aand. Jurgens van 53 7'S tot 561/8
konden verbeteren. Overigens vnllc-n ïi
deze afdeelicg geen belangrijke varia
ties te vermelden.
Dc onzekerheid in welke richting
in de naaste toekomst de Amerikaan
sche industrie zich zal bewegen, \v
spiegelt zich sterk in de koersbmvcgin-
gen der betrokken fondsen, die den
cencn dag op optimistische- verwaahtin-
g'en lvoogcr noteeren, om den volgender
dag weder terug te loopen op minder
gunstige verschijnselen cn vooruï'
zichten. Ten slotte wijken echter dc
koersen slechts weinig van die der vo
rige week af. Zoo noteeren Comm.
Steels qiJ-i tegen go, >Studcbaker iooJ-5
tegen eg 1/8, Am. Smelting 601'8 te
sten 593/4, Anaconda 76 legen 7615/16.
In Am. Sporen valt eenzelfde ver
schijnsel te constateeren. Op de betere
ontvangcijfers tooncn ce aandeden nei
ging tot rijzing, dooh op den cisch tot
loonsveriiooging der spoorwegarbeiders
en op dc plannen der regeering tot
verlaging dor vrachttarieven vooi arti
kelen. bestemd voor cxi>ort-dodeinden,
wordt dc animo sterk bekoeld, waar
door ze ten slotte nagenoeg onveran
derd bleven.
BLOEMEND AAL.
Gemeenteraad.
In de rijdagmiddag voortgezette
itlmg viiu ucu gemeenteraad kwaiu
et eerst 111 behandeling:
PL NT 3. Het geven van nqmen aau
li."vu W. stollen voor. afwijzend to
beschikken op liet verzoek van eonigo
bewoners om den naam „Hofje van
Stoel" te veranderen in Stoelsplein,
daar dal doociloopeud stuk nog ten
«enenmale het karakter van een plein
1st.
Do lieer Van K e 3 s e 1 houdt een
pleidooi om liet verzoek wel toe te
staan, onder opmerking dat de V o o r
7 i t. te r zelf steeds zegt de gemeento-
uiirevi gaarxij zooveel mogelijk te wil
len helpen.
De lieer de Waal Malefiit
merkt op dat een naamsverandering
wel eens weinig geeft. Aan den Dood
weg is indertijd een andere niiaiii ge
ven cu toch van Doodwc-g wordt-
ceds gesproken.
Omdat de naam „Hofje van Stoel'
een historische naam is. wil de heer
llogcnbirk dien naam liaadlia-
Mefc 4 stemmen tegen neemt daarna
de raad hel voorstel van B. en \V
li. en W stellen voor, de wegen in
het Kinheimpark op de situatie met A
14. G, L), E, I-. G, II, J. lx. aange
geven. te noemen resp. Liudeula.au
iAKschdoornlaan (B>, Esachen'.aan
(C); lepenlaan (D), Acacialaaji (El,;
Kastanjelaan (F): Rcrkenlaan (G):
Plactsoenlaan Jl)Platanculaan (J
Popcllann (K), in overeenstemming
met de lanes die wegen aan te leg
gen beplanting.
B. en W. stellen voor, den weg op
Boekenrode te noemen „Tédiug van
Berkhoutlaan met welk voorstel de
vorige eigenaar van „Boekenrode"
accoor.l kon gaan.
Goedgekeurd.
B. en W. stellen voor, den wep.
door A. J. P. Janssen aan te leppen en
van do Julianalaan van Noord naar
Zuid loopende, te noemen Jan Wil
lem Frisoiaan.
Goedgekeurd.
PUNT 4. Vaststelling van een rooi-
l jn en voorstel inzake verharding van
de Tcdiug van Berkhoutlaan.
B. en W. stellen voor, de rooilijn
van de Tedina van Berkhoutlaan te
bepalen op 10 Meter uit den weg, de
vrije ruimte van de woning tot de zi.i-
waarische scheiding 5 Meter, zij
waarts tusschen de woningen 10 Meter
achter de woning 10 Meter cn goed te
keuren, dat ten hoogste drie wonin
gen aaneen gebouwd mogen worden
en tevens zijn raadsbesluit van 15 Fe
bruari 1923 in dien zin te vvi zigen.
door te bepalen, dat dat deel vax\ de
Tedinp van Berkhoutlaan, dat eens
de oprijlaan van de buitenplaats „Boe
kenrode" was, niet met klinkers ver
hard Wordt, doch zijn tegenwoordig
dek behoudt en de verbreeding uit de
zelfde grondstoffen te doen bestaan.
De lieer Lude 11 verklaart zich te
gen eon klinkerbestrating. Verder be
toogt spr. do wenschelijkheid er van
dat in de gemeente komen „wegen van
een bestendig karakter" en dat in de
voetpaden geen boomeu meer zullen
worden geplaatst.
epen waarin moet worden gebro
ken, omdat er gas- en andere buizen
in liggen, kunnen niet- anders dan
van klinkers z>jn, antwoordt de V o o r
z i 11 e r. Alleen buitenwegen kunnen
van basalt met teer gemaakt worden.
In gelijke» zin spreekt de heer D e
Jongeboer (die veel houdt van
proefnemingen)E11 ik beweer dat de
tijd niet ver meer af ie. dat ie de kunst
mest voor een geheelen akker iu je
vestzak meedraagt-
O u d e b o e rEn de oogst in den
anderen vestzak!
'T WAS WEL VERTROUWD.
Kitty: Grootma, kunt u noten
aet uw tanden kraken I
Grootma: Neen.
Kitty: Wilt u dan dez© noten
oor mij bewaren? Dan ga ik wat
bloemen plukken I
M a 1 e i ij tmaar dc heer
Lilden repliceert dat tnen toch
ioleering en buizen in de kanten
an den weg kan leggen.
Do lieer Van Kessc i adviseert
om een klinkcrbcatrating te laten ma
ken, daar indien wagens over den weg
gaan, een puinweg spoedig zal worden
stukgereden. Moet dc gemeente den
weg overnemen, dan komt de gemeen
te dadelijk te staan op dc kosten van
het maken van een klinkerweg.
Het gevaar .waarop dc heer Van
Kessei doelde z.-.g de heer Laan
niet in, daar 't hier %n eeuwenoude
weg geldt. Overigens ï:an 6pr. zich
met het betoog van den hceLuden
Onder dc tegenstanders van een
klinkerbeetrating schaart zich de heer
Hogenbirk. Indien de noodza
kelijkheid cr niet van bestaat, dan is
het voorschrijven van ccn klinkcrbe-
strating een overdadigheid oordeelt
de voorzitter.
Het voorstel van B. cn IV. wordt
aangenomen met drie stemmen tegen,
die des hoeren Prinsenberg, Van Kes
sei en Schulz.
PUNT 5. Wijziging cn aanvulling
an het bouw- on wegcnplan van het
Kinheimpark.
Goedgekeurd.
PUNT 6. Vaststelling van het bouw-
1 weger.plan* nabij Stoop's Bad.
Aldus vastgesteld.
PUNT 7. Verkoop van grond aan
de Bosch- en Duinlaan aan het Pro-
nnciaal waterleidingbedrijf.
Dit punt was een vorigen keer aan
gehouden.
De voorzitter deelt mede dat
gebleken is dat de te bouwen parage
cn werkplaats alleen zullen dienen
voor het, eigen bedrijf.. Verder dat
B, en W. voorstellen om den drie
hoek grond die overblijft- niet tc ver-
koopen, maar dien grond voor plant
soen te behouden.
Bij de behandeling van dit voorstel
doet de heer Hogenbirk een voor
stel om in de voorwaarden de bepa
ling op te nemen dat op den grond
nimmer een inrichting mag komen,
waarvoor volgens de Hinderwet een
vergunning noodig is.
Aldus aangevuld wordt het voorstel
van en W. aangenomen.
PUNT 8. VerhiAir van een theehuis
je aan G. H. Boskamp.
B. en W. stellen voor aan G. H.
Boskamp weder het perceel Hooge
Duin en Paalschcwog No. 4 (voorheen
Theehuisje van den heer Hugo Muller)
te verhuren voor schildersatelier te
gen een huurprijs van f 100 per jaar.
Goedgekeurd.
PUNT 0. Verhuur van perceel Zijl-
weg 1 aan J. A. 11. do Haas.
B. en W. stellen voor aan J. A. H.
de Haas niet ingang vail 1 Juni 1923
tot wederapzeggens to verhuren het
huis en stal, staande aan den Zylweg
no. 1, tegen een huurprijs van 150
per kwartaal.
PUNT 10. B, en W. stellen voor
op haar verzoek aan incj. A. Zoethout
met ingang van 1 November eervol om
slag als gemeente-vroedvrouw te vcr-
leenen cn haar oj> haar pensioen een
toelage van 125 te verlcenen.
De heer Br cm er stelt voor de toe.
lage van f 125 op f 325 tc brengen.
Andere leden ondersteunen dit.
Aldus aangevuld wordt het voorstel
van B. en \V. aangenomen.
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
De menscli besteedt in gewone da
gen, wanneer hij aan zijn gewone
werk is en in zijn vrije uren rustig
thuis zit, al een groot deel van den
dag aan eten en drinken, maar zoo
dra hij voor zijn genoegen cp reis is,
wordt dat nog veel erger. Het reizen
moet wel door een kok zijn uitgevon
den. Zoo gewoon in je huis lieb j©
\'an allerlei dingen te doen: brieven
schrijven, wat lezen, wat knutselen,
'do kippen en duiven voeren en zoo
meer en dat valt allemaal weg op reis,
zelfs brieven schrijven, xvant de mees
te menschen doen het dau maar mot
een prentbriefkaart af, waarop
mits een beetje uit- elkaar schrijvend-:-,
niets anders zetten kunt dan: „wij
maken het hier best, liet weer blijft
mooi, hartelijke groeten en daar
onder, al© belangrijk© mededeeling,
die» je zoowaar haast vergelen zou
hebben- „laat eens gauw wat van je
hooren".
Ik wil maar zeggen, dat wij, in den
Haag aangekomen, want daar gi -~
onze boot heen, al gauw iu een v
ai© doodelijk vervelende lunchrooms
zaten, waar je zelf thee drinkt en
taartjes eet en als eenig amusement
kijkt naar andere lieden, die thee
drinken en taartjes eten. 1-Iet
half vijf, toen we daar aankwi
we zouden om zes uur eten, eerder
kon je niet goed fatsoen niet in „Cen
tral" komen, zoodat nu de kunst was
om ruim een uur iu de lunchroom
door to brengen, daar niet te veel te
gebruiken, anders rankt je eetlust weg
cn ook niet den indruk te geven alsof
je niets gebruikte, want dan keelt het
bedienend personeel je weg, ten gerie
ve van andere klanten, die een stoel
zochten, om op hun beurt thee
bakjes to genieten.
Bij deze gelegenheid heb ik Mevrouw
van Stuiteren bewonderd. Zóóveel tact,
zóóveel talent, zóóveel elegance! Ze
nipte telkens ©ven aan haar theekopje,
toch raakte het niet leeg eu do tiiee
bleef cr zelfs warm in. Ook hapte zij
telkens oven van haar taartje, manr
kieiner scheen het niet te worden, lyn
ofschoon in die xi.if kwartier zeker we'
vijftig dames verlangendo blikkei
richtten op den grootcn hoek, waarin
schepje suiker en een half dozijn
kruimels op ons tafelt-je achter. Men
zou niet zeggen, dat wij ens schrok-
kig gedragen hadden.
Natuurlijk was het op dat uur druk
n den Ilaag. Van Stuiteren had een
paar taxis aangeboden, maar de da
mes wenschlen liever dat kleine eind
■andelen. „Iiad voorgesteld, dat
we zouden loopen, dan hadden zo een
taxi gewild", beet Wouter hem toe.
die al lang weer van zijn gevoeligo
ïg bekomen was. Het is niet
zoo gemakkelijk, om met tien perso
nen in het waudeluur door de Wagen
straat en de Poten la komen en' bijeen
tc blijven, vooral niet wanneer tauóo-
ze winkels onderweg fungeoren vooi
even zooveel haken, waar je aan blijft
hangem. Maar do dames vonden het
leuk. „Zóó aardig", vond mevrouw
l-lupstra.„Zoo vlak naast onze regeer
ders te loopen, misschien wel ecu
.Minister tegen te komen.„Och
kom, dat beteekent niemendal", zei
Wouter, „de boden van de Ministe
ries kunnen niet eens meer al die ge
zichten onthouden, zoo gauw komen
en gaan ze. E11 de Kamerleden zitten
op dit uur in de Witte en gebruiken
hun morgendrank". „Behalve dau
toch de dames-leden", zei mevrouw
llupstra, een beetje vinnig. „Die
drinken thee in een lunchroom", zei
Wouter, maar mevrouw llupstra ant
woordde: „och, wel nee en scheen
dat denkt)eeld voor de vrouwelijke
Kamerleden oneerbiedig te vinden,
zoo n beetje ais landverraad.
Mevrouw Hopma zag telkens onder
de wancljlaars me-nscneu, die lekeu
ojj familieleden of kennissen van haar.
„Kijk man, zie je daar die dame met
dat groene manteltje? Precies nicht
Clara, je zou zweren dat ze li<
„Och wel nee, vrouw", zei Hopma
„deze is lang cn grof en nicht Glara is
kort en dik, met een wrat op haar
neus". Een oogenblik later meende
zo gelijkenis te zien met oom VV illem.
„Alle menschen lijken op elkaar", zei
jiopmu droogjes. v, cta m voorzit .-
tig cn laat ons met weer een mal fi
guur slaan, zooals vroeger, in Artïs,
10211 je niet alle geweld een vreemde
dame voor tante Hermien aanzag".
„Het is heel onvriendelijk, me daar
aan te herinneren", zei zijn vrouw.
„liet w a s een verrassende geliikenis
hadden genesteld, z 1. mevrouw en ik kon het niet helpen. Je leest
van Stuiteren, redde de situatie mee meer dan eens -over iemands dubbel-
liaar onberispelijke manieren on ganger 111 de romans". „Romans,
voortreffelijke vcrdeelkunst. Zelfs romans? Romans zijn onzin en je deed
bleef cr, toen wij precies kwartier boter... heidaar, waar ga je naar
vóór z::;:n vertrekken, nog een naif I tec?" Want mejfepuw llopma was met
levensgevaar vóór een snelrijdende
auto om, de straat overgestoken en
had op het tegenover geleden trottoir
een lieer aangeklampt, dien ze mei
alle teekenen van bhidscliap, de hand
toestak. Er kwam op eens zoo'n
stroom van rij- en voertuigen voorbij,
dat wo haar niet konden volgen, maar
wat er voorviel zagen we duidelijk ge
noeg; de heer nam beleefd zijn hoed
maar schudde van neen, mevrouw
Hopma hield aan, hij schudde weet
niet zijn hoofd, groette opnieuw en
keerde zich om. llopma had eindeliik
gezien de straut over te steken.
Met veel gebaren trachtte ziin vrouw
hem te beduiden, dat zij zeker gedacht
had aan neef Rudolf de gelijkenis
was zóó frappant en zelfs de stem was
gelijk. Wij aan den overkant kond .-n
wel niets hooren, maar maakten in ge
dachten de heels uiteenzetting mee.
llopma antwoordde kort en blijkbaar
verre van vriendelijk. Toen greep hij
haar bij don arm en wandelde met-
haar veteer, wij volgden op een klei
nen afstand: er zijn van die oogenblik-
ken, waarin je man en vrouw maor
liever aan hun vvederzijdscho gedach
ten en opmerkingen overlaten moet.
Maar toen we in Central waren aan
gekomen en mevrouw Hopma tof haar
man zei: „kijk, die kellner daar, nee
die niet. die zwarte, die daar tegen
dat»ta.feltje leunt, die lijkt sprekend
op den zoon van onzen ouden buurman
van Reu ven", toen verloor llopma ziin
laatste overschotje geduld en zei, t«l
was het halfluid, woorden die ik niet
herhalen zal, maar waarin tweemaal
van onweersverschijnselen gesproken
werd. Gelukkig, dat juist t-oen de soep
aankwam, die afleiding bracht in de
verontruste gemoederen.
's Avonds gingen we naar dè kome
die. Hoe {ic-t stuk heette, weet ik
niet meer, 't doet er ook weinig toe,
omdat het evengoed anders had kun
nen heèten. Er kwamen verschrikke
lijk veel personen in voor. precies
alsof de schrijver een vriend was
van het gezelschap en voor geen goud
van de wereld iemand bedroefd zou
hebben, omdat hij geen rol kreeg
zelfs de lampenist en de gordijuhaler
waren, leek het me toe, niet vergeten,
maar wie ze waren kon ik niet zien,
omdat er verscheidene spelers waren,
die aan lampenisten en gordijnopha
lers deden denken.
Zo allemaal opnoemen die cr in
meespeelden, kan ik onmogelijk, ik
herinner nfo een preit-igen oom, dis
van iedereen geld leende eu daarna
zei. ..'t komt in 01de", muur iieele-
mnal niet van plan was om liet ge
leende terug te betalen. Dan -was cr
een tante, die evenwel gc-eu familie
was van den oom. verbazend braaf
deed. heelemaal niet lachte en de
eenige bleek te wezen, die geen geld
leende aan den vroolijken oom. Ter
volgens waren er jongelui van ver
schillenden leeftijd-, tusschen do acht
tien en dertig, al'emaal keurig ge
kleed. precies de etalage van een con
fectiemagazijn. Jonge dames tus
schen de zestien en zestig. Samen wel
dertig personen en eigenlijk maar
twee, die in bet stuk iels te maken
hadden de held en de heldin.
De held zei in het eerste bedrijf op
verschillende manieren tot do hel
din „ik zou wel met je willen trou
wen. hoe denk je daarover!"
Haar antwoorden kwamen achter
eenvolgens hierop neer„ik denk er
nog niet over. ik denk er niet over, ik
denk er volstrekt niet over."
Dan valt het gordijn voor 't eerste
bo'irij.' Als 't weer opgaat voor het
tweede bedrijf,dan geeft de heldin zoo'n
beetje te verstaan aan jden held, dat
als hii haar nu nog één keer vraagt,
zij wel ja zal antwoorden. Maar dat
doet hij niet, want een van de andere
des In het stuk vindt hij óók heel
aardig. En dat was ze ookprachtige
zwarte oogen van kohl en een liefe
lijke teint van rouge en mooie krul
len van den kapper.
Als de heldin dat opmerkt, gaat ze
met veel overleg en slimheid den held
opnieuw veroveren en is zeker boos op
den schrijver an het stuk, omdat die
tusschen het eerste en tweede bedrijf
drie weken laat verloopen, wat altijd
lustig is voor een verloving. Maar dc
held is in hel tweede bedrijf maar
niet zoo dadelijk voor een nieuw aan
zoek te vinden en als het gordijn vait-,
dan vraag je je af: ..hoe kan dat- iu
het derde bedrijf nog terecht komen?"
en gaat in de pauze een glaasje bier
drinken, onidut zo een liartigen
dag hadden in Ceulrul. In het derde
bedrijf komt alles in orde de held
krijgt do heldin, de andere hiffrouw
g^at een r-oosio op reis en de croo-
liike ocm leent van den overgelokki-
gen held een som geld (op 't tooneel
hoor je nooit zot, precies hoeveel wel)
waarna de com zegt: ,,'tkomtin or
de" en het stuk uit is.
Wouter beweerde, d?.i die twee. de
he'd en dc heldin, t est samen het st ik
hadden kunnen spelen - dan kon do
rest wel wegblijven. Maar dit is onbil
lijk. Vooieeist loopt zoo'n stuk dan
af 111 tien minuten, de directie kan
geen drie gu vier gulden voor dc
plaats vragon en wat hadden wij van
de krans met onzen avond moeten
doen
111 Stuiteren was zichtbaar be
zorgd. Over de Hongaarsclie, dacht ik
maar dat w as zoo niet: „ze is ons nu
al tweemaal in den weg gekomen",
zei bij, „de derde keer zal wel niet uit
blijven. Maar ik ben bezorgd over lo
gies. Er is in den llaag hotelruimte
(genoeg, dacht ik, maar zooeven heeft
een kennis rnij in den foyer verteld,
dat- den Haag propvol is."
,Iloe komt dat dau zoo?"
,Er zijn juist dezer dagen drie con
gressen aan den gang, öèn over do
superioriteit van de vrouw over den
man, een over de opvoeding van het
kind door onthouding van inmenging
van man en vrouw beiden en een over
de ontwikkeling van den man tot nut
tige kracht iu de huishouding. Er zijn
uit alle oorden van de wereld drie
honderd dames en heei'en gekomen,
tot negers en Azteken en Kaffers toe:
die wilden liever in de open lucht-, op
het Binrfenhof, overnachten, maar
dat kon, zei de congresleiding, niet in
gewilligd worden. Hadden ze het
maar gedaan! Dan zaten wij niet om
•een hótel verlegen."
„Telefoneer even rond," zei ik.
„Dan schepen ze je af. Neen, ik ga
even per auto de hótels af Ga je
meel"
Het gezelschap ging intusschen
even naar. een café natuurlijk en
ik trok met Van Stuiteren op een
hotel uit. Nergens plaats. Soms gaf de
fiere portier zich zelfs niet de moeite
om even naar onze taxi te komen,
maar wachtte af en heteekende ons het
vonnis „geen plaats" met een trotsch
gebaar van afwijzing. Een anderen
keer was er zelfs geen portier zicht
baar en moesten we de vreesdij ke
woorden hooren uit den onverschil
ligen mond van een chasseur, ook wel
jongmaatje genaamd, op een toon van
'wrl', deiik je wel, we zijn altijd vol.
Maar overal was de boodschap de
lzelfde: geen plaats. Wij zouden liet
moede lioofd niet ter ruste leggen iu
den Haag. In den Haag, waar een
Regeering troont, die voor alle
burgers en burgeressen heeft te zor
gen, waar honderd parlementsleden
het koele jaar door voor hun belangen
waken, waar de Raad van State ze
telt- en ambtenaren op departementen
overdag dutjes doen, overdag, in
dat den Haag was voor tien nette
menschen en een jongen Hongaar,
Kees, geen slaaplaats over. Was het.
niet, om aan do toekomst van ons
volk te wanhopen?
„Wat nu /;-• vroeg het gezelschap in
het koffiehuis toen wij de Jobstijding
gebracht hadden.
„Dan maar in het bureau van poli-
ze' Wouter met een grafstem.
Daar waren wc gelukkig nog niet
in toe. De keus was tusschen Delft,
en Leiden. Waar zouden wo de beste
kans hebben? Tot Leiden werd beslo
ten en geen halfuur later was ons hee-
lc gezelschap, met Kees, in twee taxis
op weg.
Het was prachtig weer. De maan
scheen helder en van Stuiteren deed,
alsof hem in zijn qualiteit van leider,
de eer daarvan toekwamik hou niet
van bluffen, zelfs als Hopma de lei
ding had gehad, zou dc maan gesche
nen hebben. Mijnentwege had ze niet
behoeven te schijnen, wanneer we in
1 fu?,° s vra^ «neer ruimte hadden ge-
-1 i 1 wee'; ye'> dat in zulke vervoer
middelen en in openbare lokalen we
tenschappelijk is uitgerekend, hoeveel
ruimte een mensch noodia heeft, maar
m dingen van practijk héb ik met dc
wetenschap niet op. Ieder op zijn
plaats, zeg ik. maar als die plaats
zoo nauw is, krijg je kramp in armen
en beenen, totdat ze niet moer aan
je lichaam schijnen vast te zitten.
Leiden is niet ver. Het bed, waar
naar we langzamerhand begonnen te
verlangen, bleek evenwel niet dicht
bij te zijn. Eén hótel had weer geen
plaats, ccn tweede was juist oen week
celeden een piano-magazijn gewor
den („we komen net te laat", zuchtte
van Stuiteren) in een derde werden
juist de kamers geschilderd omdat het
in den stillen tijd was. „Probeer het
op de Beestenmarkt", zei men ons
daar.
Wij ontroerden. De Beestenmarkt!
Daar was het adres van den zwager
der Hongaarsche. dat wij niet had
den kunnen vinden, No. Ko.
Er was een bijtel, men had er
plaats. Tien zuchten van verlichting
(Kees sliep) gingen naar de maan.
Eu terwijl van Stuiteren Lom voor
zichtig naar binnen wil dragen, maar
toch wakker maakt, komt "uit den
naasten winkel een vrouw op de stoep.
Twee kreten. De Hongaarsche heeft
haar zoon weergevonden.
Ik kijk paar iiet nummer. 22. Zwei
und zwanzig. Wij hadden in den trein
zweihundert zwanzig verstaan.
„Wij gaan soupcercn", juicht van
Stuiteren in de vreugde van de op
lossing der moeilijkheid. Maar dc da
mes zijn doodop en willen naar bed.
Morgen zal van weerskanten alles
verteld worden.
FIDELIO
