SMsaUaws
De wereldreiziger en
de ton.
De Sciiocnheldscommlssle
41e Jaargang No. 12377
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 23 October 1923
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: -Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f 3.577». Franco per post door Nederland f 3.877». Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.577»; franco per post f 0.65.
Directie, Redactie en AdministratieGr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 3032, Redactie 600 en Administratie 724
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren: J.C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur; J.C. PEEREBOOM
ADVERTcNTIENVan 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiè'n van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Veiseroord, Wijkerocg, IJmulden,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DINSDAG 23 OCTOBER.
Stadsschouwburg. Het Schouw too
neelDe Wijze Kater. S uur.
Remonstranlsch Geref. Gemeente-
Ter pelegeuheid der opening van liet
Remonstrantenluiis, Gemeente-avond
In het kerkgebouw, 8 nul'.
Gemeentelijke Concertzaal. Erna
Rubinstein. 8 uur.
Kunstzaal Pedidemors, Kruisweg 66
.Tentoonstelling van Batikwerk, Cera
miek on KunotglOB. 10—5 uur.
Brangebou w. N ij verheidsten toon
stelling 2—5,30. Des avonds cabaret,
bal. 7,3011 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
WOENSDAG 24 OCTOBER.
Gemeenteraadsvergadering des na
middags 1.30 uur en eventueel des
avonds S uur (Statenzaal Prinsenhof).
Lusor-Theater, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling 2.30 on 8 uur.
Atlanta-Bioscoop, Zijlstraat: Bioscoop,
voorstelling 2.30 en 8 uur.
Brongebouw: Nij verheidslentoon-
feteiling. Geopend van 25.30 en van
7.30—11 uur. Cabaret, bal.
Kunstzaal Peddemors, Kruisweg 66.
Tentoonstelling van Batikwerk, Ce
ramiek en Kunstglas, 10—5 uur.
gepast;
Centralisatie en Bezui
niging
Naar aanleiding van de plannen tot
centralisatie van kas en incasso hebben
wij den beer de Jonge, onzen gemeente-
onivanger gesproken, die daarvan te allen
lij dé terecht een voorstander is geweest.
De heer de Jonge maakte over dit onder
werp belangrijke opmerkingen, die wij
gaarne hier laten -volgen.
Als U mij vraagt een meening uit te
spreken over. Centralisatie als bezuini-
gmgs maatregel dan dient dadelijk te
worden onderscheiden centralisatie in
den algemeunen zin en centralisatie met
betrekking tot de overheidsdiensten en
bedrijven.
Centralisatie hét algemeen is het
meest voor de hand liggend, het meest
natuurlijke middel tot bezuiniging. Hei
is een krachtig middel, dat met
groote zekerheid tot het* gesteld doel
voert, mits het oordeelkundig wordt toc-
i de handen van leeken is het
érst gevaarlijk middel.
Overal om ons heen sien we centralisa
tie bewust en onbewust toepassen, zelfs
in de matuur, in de dieren- én planten
wereld zien we bij dreigende gevaren, bij
stormen, samentrekking, inkrimping,
het afweren van die gevaren met minder
moeite (kosten) te doen geschieden.
In het huishoudelijk ieven wordt ge
centraliseerd, moeder zal aiiet 'hare drie
•kinderen ieder afzonderlijk een boodschap
laten doen maar overwegen of miet één
van hen ze allo drie kan doen en ander
werk voor de twee vrijblijvende kfnderen
vinden.
In het zakenleven zien we in tijden van
malaise de krachten op het centrale punt
samentrekken, filialen opheffen, afdee-
lingen samenvoegen, verschillende wijken
onder één looper brengen, enz., 't is eigen
lijk belachelijk dat ik U dat zeg.
Bij den Rijks Post 'Chèque en Girodienst
zagen wcmaar nu moet ik eerst
op de gevaarlijke zijde van het vraag-
Etuk wijzen.
Gecentraliseerd werk stelt hoo-
gere eischen aan leiding en personeel,
het werk is intensiever, vereisclit routine
en kennis, juist daardoor wordt de be
erkreg.
dat centralis-
i geleidelijk te door-
Het ceniraliseeren. eerst Lr. groepen, la
;r districten, daarna provincies en ten-
lotte over het heele land zou duurder ge
'eest zijn, wellicht veel duurder door
machines, welke later overcompleet waren
geworden, doch het had m.m. zeer zeker
ien chaos voorkomen, immers even
ueele fouien waren beperkt gebleven tot
sen bepaalde groep en gemakkelijker to
achterhalen geweest.
tenslotte heeft centralisatie in hot
algemeen" grenzen, die de praktijk in
den regel wel aangeeft als er oogen zijn
'-e te zien.
it betreft centralisatie in de Overheids
diensten ach: ik de mogelijkheid miet
-itgesloten, dat in het Gemeentelijk huis
houden ondermeer ook door centralisec-
ring bezuinigd kan worden. Do vraag
en hoe dat zou moeten en kunnen
geschieden buiten mij-n' gezichtskring, ik
kan me alleen een oordeel vormen over
hetgeen tot mijne dagolijksche bemoei
ingen behoort en daar is mijn besliste
overtuiging (en het is ook de meei
Burgemeester "en Wethouders) dal be
zuiniging moet worden verkregen door
ocnltoliseering vam alle kasbeheer
van alle incasso in de Gemeente. Steï
U een oogenblik voor, dat na verloop
van tijd (er zal geruimen tijd mee ge
moeid zijn) alle kassen zijn opgeheven en
alle gelden ia een centraal punt 6amcn
komen, van waaruit ook alle betalingen
geschieden. Slechts één punt waar
avonds de kas wordt opgemaakt, slechts
één rekenplic'ntig lichaam en voor het
publiek slechts één punt waar alle beta
lingen aan de Gemeente kunnen worden
bewerkstelligd geen zoeken en loppen
hier maar daar,, één betaalkamtoor en
ontvangkantoor.
Ten -slotte één punt, van waaruit de
loopers door de stad worden gezonden
ie disponeeren over a 1 wat de Gemeente
ie vorderen heeft. Dit stelsel moot een
groote besparing van arbeid geven, do lo
gica laat hieromtrent geen twijfel toe,
doch het dient radicaal te worden door
gevoerd ook al is op een bepaald oogen
blik bij een bepaalden dienst do directe
bezuiniging miet onder cijfers te brengen,
ook al komen voor een oogenblik persoon
lijke belangen schijnbaar in het gedrang.
Tol zoover de lieer de Jonge. Het
spreekt wel van zelf, dat wij, die inder
tijd de centralisatie van Amersfoort en
Zwolle im Haarlem bekend-gemaakt heb
ben, de Haarlemsche plannen ten zeerste
toejuichen.
Alles in één hand is practisch en' ge
makkelijk zoowel voor de administratie
als voör het publiek. Het moet op den
duur tot bezuiniging leiden.
Dal de heer de Jonge langzaam te werk
wil gaan is verstandig. Hier vooral zou
haastige spoed niet goed zijn. Wie denkt
-hierbij niet aan den cheque- en girodienst
een schip op strand, een baken in zee,
Wij verwachten veel goeds vam het door
zicht en hei gezond verstand vam den
heer de Jonge.
De prijzen voor brood
en melk
Het werk der commissies berlnt
Albert Bassermann
in Haarlem.
Het- is voor
ons. Haarlem
mers, wel eon
voorrecht, dat
wij onmiddel
lijk na Alexan
der Mo'issi ook
AlbortBas-
sermann
hier zullen
zien optreden.
Bassermann is
voor de trouwe
bioscoopbezoe
kers zeker geen
onbekende. Hij
geldt inDuitscii
land voor den
erootsten en in ieder geval voor
den meest veelzijdigeu tooneelspeler
ran den tegenW'oordïgen tijd. Dat El-
se Bassermann zijn vrouw de rol
Hilda "Wrangel in Baume'istsr
Scilness zal vervullen is een voorrecht
te meer.
De recensent van de N. Rott. Ct.
sclireef dan ook na de voorstelling in
Amsterdam, dat dat de mooiste opvoe
ring was o owe est van Ibsen's sluk,
welke hii ooit had bijgewoond.
Ons wacht dus Donderdag in een
schouwburg aan den Jansweg een
zeer schoone avond.
J. B. SCHUIL.
EEN .JUBILEUM.
De heer A. Dtjklioff, meesterknecht
bii de N. V. Drijfriemenfabriek v.h.
Droste en Co., herdacht heden den dag,
waarop hij vóór 25 jaar bij deze Ven
nootschap in dienst trad. Heden
morgen werd' hij door de directie ont
vangen die hem toesprak en een blij
vend aandenken, in den vorm van een
gouden horloge aanbood. Ook het
personeel bood den jubilai'6 een ge
schenk aan. De heer Dijkhoff kreeg
daarna verlof om hst feest verder iu
huiselijken kring te vieren.
De Zandvoortsche
piannen van den ex-
kroonprins
Er is wel sprake van geweest,
maar het is afgesprongen
In ons vorig nummer deelden wij
de tegenspraak mede van den secreta
ris-generaal van het departement van
Binnenlandsche Zaken, Mr. J. B. Kan,
van geruchten, dat de ex-kroonprins te
Zandvoort zou kómen wonen.
Nader vernemen wij evenwel, dat
er toch wel ernstig sprake van ge
weest is. Er zijn zelfs op het Z-and-
voortsche gomeenteliuïs conferenties
over de zaak gehouden.
Uit de tegenspraak van Mr. Kan.
moet nu blijkbaar afgeleid' worden,
dat er in Den Haag (bezwaren beston
den tegen d° plana™.
Cede
alis
eenvoudiger, is gemakkelijker te coniro-
leeren, stel; dus minder hooge eischen aan
leiding on personeel, vordert daarom
méér personeci en is daarom duur.
Uit- dezo heide omschrijvingen volgt dat
men gedecentralisecrden arbeid slechts
geleidelijk mag óentralisoeren.
Bij don opzet van een werk gaat men
deccnlraliseerend te wérk, de arbeid is
nieuw,het personeel staat er vreemd ie
genover, eerst later, als routine, kennis
en inzicht zijn verkregen, kan men gaan
deweg ceniraliseeren en goedkooper wer
ken. De huismoeder met haar kinderen
begint, naarmate ze inzicht krijgen, haar
kinderen een boodschap op te dragen, ze
denkt er niet over daarna in eens één kind
vele boodschappen tegelijk te laten doen.
zeker wetend, dat er niets van terecht
zou komen.
We zagen den Post Cheque en Giro
dienst, juist in opzet, gedecentraliseerd
beginnen mot een duizendtal gemeenten,
waar hot personeel elk voor zich een be
paalde taak vervul do en het liep prachtig
en correct maarduur. De controle
op al die hulpkantoorijes va; eenvoudl
maar door hst groote aantal duur. Toen
kwam de ei;:u dezer tijden „besuini
gen" du; c-niralLseeren. en daarmedi
werd het gevaar gebaren, waar ik bovei
op deelde. De dienst was nog jong. e:
wa% cr-g rïci genoeg inzicht cn routine
Donderdagavond zullen de. com
missies door den raad benoemd om een
onderzoek in te stellen naar de brij
en van melk en brood, voor het eerst
■ergaderen.
TRAMVERTRAGING. Doordat
:en wagen van de E. S. M., rijdende
_n de richting Zandvoort,. Maandag
middag omstreeks 3 uur uit de rails
liep, ondervond het tramverkeer 60
minuten vertraging.
GEREFORMEERDE KERK.
In de Maandagavond gehouden ver
gadering van stemgerechtigden zijn
gekozen tot ouderling de heeren H.
Ames, M. Huson, P. Kooij, B. de
Kruijf, A. B. Slothouber, H. Weij-
land, en tot diaken de heeren: D.
Blom. Dr. G. D. Breukelaar, P. Duijs.
A. W. van Mourik, F. Radsraa, J.
Warner, S. Weert.
De aardappeloogst in de
Haarlemmermeer.
De oogst dreigt door het water
te mislukken.
Tengevolge- van dan aanhoudenden
regen staan de landerijen in cleiiHaar-
lemmenneerpolder zoodanig pnder
water, dat in het rooien der aardap
pelen groote stagnatie is ontstaan en
gevreesd wordt, dat de oogst voor
een groot gedeelte mislukken zal.
De bietenrooiers hebben c-ok reeds
veel last van de natte landerijen..
GEMEENTE-AVOND REMON-
STRANTSCHE GEMEENTE.
Heden, Dinsdagavond, zal in het
Kerkgebouw van do Remonstrantsclie
gemeente bij gelegenheid van do offi-
cieele -opening van het Remonstran
tenhuis een gemeente-avond worden
gehouden.
Verschillende muzieknummers zui
len worden uitgevoerd. Het Remon
strantsch Zangkoor verleent zijn me
de werking en mevrouw M A. do
Bruin van Scherpenberg zal ge lichten
I voordragen.
HAARLEMSCH CHRISTELIJK
MANNENKOOR.
Men schrijft ons:
Zaterdagavond vierde bovengenoemd
zangkoor zijn eerste jaarfeest. Do
voorzitter, de lieer C. Bolkc, sprak
een rede uit waarin hij zeer tol zijn
blijdschap mocht conslateeren dat do
vereeniging zich in een toénemeudeu
bloei mag verheugen, waarvoor hij een
woord van hnlrle bracht aan den di
recteur, omdat deze er een niet gering
te achten aandeel heeft genomen in
het werk dat ds vereeniging heeft mo
gen doen. Ilij sprak den wensch uit
dat het- hem nog vele jarert gegeven
mag zijn, zijn krachten te vv.iden aan
den bloei van het zangkoor. Daarna
sprak de heer J. D. Weyers nog eenige
woorden van hulde en waardeering en
bood den directeur uit naam der ver
eeniging een fauteuil aan. De feest
avond ihad een aangenaam verloop.
CHRIST.-NAT. V/ERKMANSBOND.
)p de Meandagavemd zeer druk bc-
hte ledenvergadering der afdoeling
Haarlem van den Christ. Nationale
ïrkmansbond werd o.m. besproken de
houden Wintercampagne. Verschillende
predikanten uit Haarlem cn daarbuiten
hebben hun medewerking toegezegd met
het houden van lezingen.
Tevens werd op deze vergadering het
fêit herdacht, dat twee bestuursleden, de
G. van Rottenburg en
Vliet, 'hun 25-jarig bestuurslidmaatschap
mochten vieren, de- eerste als penning
en do tweede n'.s secretaris van
het Begrafenisfonds (omderafdecling der
■afd. Haarlem).
Namens de Vereeniging, werden do ju
bilarissen door den voorzitter, der. heer
J. v. Daak, hartelijk toegesproken; ais
blijk van groo'.e erkentelijkheid werd aan
ieder een gouden remontoir horloge over
handigd. De jubilarissen betuigden liter
voor hun dank.
Tot bestuursleden werden gekozen de
heeren F. v. d. Vliet en J. Engelse. Dc
le werd als secretaris van het Begrafenis
fonds benoemd en de tweede als le secre
taris der afdeel ing-
40.000 K.iVI. wandelen in 4 jaar
De plannen van een wereld
reiziger.
Maandag meldde
een Amster-
damsch blad, dat
cr Zondagmiddag
iemand „aan den
rol'-" ging voor
den tijd van vier
jaar.
J. Vet vertrok
namelijk van de
Nieuw markt te
Amsterdam, een
ton voor zich uit
rollend in de rich
ting Haarlem.
Maandagmiddag
kwam het bericht
j binnen de man
met de ton staat
voor het politie
bureau Smede-
straat.
Wij er naar toe,
maar de wereld
reiziger was weg.
Spoorloos verdwe
nen.
n de wachtkamer van het bureau
zitten twee agenten. Voor hen ligt een
portret. Het is het portret van den
„Globetrotter'"', hij staat daar op dat
plaatje in theatrale houding.
„J. Vet, zonder geld de reis om de
ereld te voet in 4 jaar, 40.000 IC.M.
Controleboeken ter inzage. De op
brengst der foto's dient de onkosten
te bestrijden", zoo luidt het onder
schrift.
Welken kant ging de man op
Dc agenten weten het niet. Tien
minuten geleden vertrokken, waar
schijnlijk richting station. Dus naar
het station. Geen wereldreiziger. Naar
Schoten, geen wereldreiziger. Wc wil
len den moed al opgeven, kijken- nog
even op de Botermarkt, tusschen de
tentjes op de Gedempte Oude Gracht,
on jawel daar zien we hem staan, om
geven door een menschenmenigte,
waaruit zijn witte trui met do rood-
uiten blauw sjerp, helder opkleurt.
Hij verkoopt zijn portret. De belang
stelling is groot, en wordt steeds groo-
ter.
de courant? O ja, zeker,
dan kon ik u wel wat vertellen. Zon
dag ben ik uit Amsterdam vertrok
ken en... u wou weten waar ik naar
toe ga? Nou, ik ga te voet de wereld
rond. Morgen moet ik in Den Haag
zijn. Vandaag had ik eigenlijk al in
Leiden moeten zitten, maar omdat ik
hier een beugel aan mijn ton moest la
ten maken heb ik mo wat verlaat, ln
ieder geval loop ik eerst naar Ylissin-
gen. Dan steek ik over naar Engeland.
Verkoop daar weer kaartenvaar
naar Frankrijk en wandel dan door
Portugal, Spanje, Italië, Zwitserland,
Zweden, Noorwegen en Rusland dos ik
ook aan. Dan ga ik naar Noord Ame
rika en over vier jaar, moet ik weer
hier terug zijn. Ik loop den heelen af
stand, behalve natuurlijk die gedeel
ten die ik per boot moet afleggen.
Ik zal weddenschappen zien af te
sluiten, en voorzie door lcaartenver-
koop in mijn levensonderhoud".
„En heeft u tot nog toe al een voor
spoedige reis gehad?"
„Nou, dat gaat best. Die kwajongens
zijn lastig, maar over 't- algemeen is
het- publiek nogal geschikt. I-Iij ver
telde ons nog, dat hij Dinsdagmorgen
om 6 uur op Leiden zou aanstappen.
Maar hij scheen zijn besluit- toch nog
veranderd te hebben, want Maandag
middag tegen 4 uur zagen we de klei
ne, pooiige figuur, op zijn-energieken
kop een sportpet. in zijn rechtermond
hoek een pijpje, dat regelmatig
blauwe rookwolkjes uitstootte, voor
zich uit de ton, in de Groote Hout
straat richting den Hout loopen.
Hij schreed doel- en zelfbewust, keek
rechts, noch linies, werd wel nageke
ken door de vele Groote Houtstraat-
gangers, '*t was Marktdag en de
scholen gingen juist uit die dachten
aan een reclame voor een haring- oi
een bierhandelaar, die dachten aan
Diogenes en zijn tochtig vat, of aan
zijn lampje, waarmee hij wijsheid
zocht.
Anderen nog haalden even de sehou
ders op. Weinigen wisten dat hier de
eerste Kilometers van 40 milltocn me
ters geloopen werden.-
Over de toelating van
raadsleden te Zandvo rt
Een verzoek aan Ged. Staten
Door de raadsleden Bramson, van
den Bos, Zwaan en Schaap is tot Ge
deputeerde Staten het verzoek gericht
alsnog de heeren Driehuizen en Gun-
ters van hun raad slidmaai sell ap van
Zandvoort vervallen te verklaren op
grond van hel door deze heeren pach
ten van gedeelten strand.
Adres-sant cn ineenen, dat een Ko
ninklijk Besluit- van 23 Jan. 1020 in
een dergelijk geval de niet- toelating
■van raadsleden gelastte.
„Kunst zij ons doel" steunt het
adres van den B.N.A. niet,
ichimmel'-s sluk feitelijk voer het eerst
:ezleii. Nu ik do opvoering van Verkade
heb bijgewoond, durf Ik gerust zeggen,
lat 3! die andere voorstellingen ook
>nzc eigen Schimmel nooit recht heb-
oen doen wedervaren. Eerlijk gezegd, vond
ik ondanks appreciatie ran den voor
namen. fijnen dialoog het stuk altijd
.-rij vervelend. In do opvoering, die Ver-
kade ervan geeft, heb ik pas gezien., hos
veel spanning er inog in dit dramatisch
tafereel is. En hoe goed tooneel dit stuk
Waarlijk, ik heb Het Kind van Stnat
t nu toe altijd miskend.
Dank zij de gelukkige gedachte van
erkade om den Prins van Oranje door
-n jonge vrouw en Investi 1c lalen spe-
i>, was het kuid van staat nu werkelijk
heeren, .die ik vroeger deze
l d. A!
0: heb
elf-s één
Uitgaan
KET H. U. M.
Zondagmiddag 23 October geeft he: be
kende Humoristisch Utreehisch "Manner.
Ensemble ,,H. M.", direc-.sur- de heer
Jos. Reekers, een matinee-concert in den
Stadsschouwburg.
GEVONDEN VOORWERPEN. Te
rug (e bekomen bij: Bureau van. politie,
Sni'êöostraat, boodsohappénzak; F. tn 't
Bosch, Schermers! ra at 4 zw., ceintuur;
Huisman, 2e Zuidpolderstraat 72.
ceintuur; P. Verhoogd, Leidschcvaart
144. ceintuur; H. Vester, Zuid-Bföuwer-
;Uaa'- 54, duif: Van Kessel. Jansstraat
25, eend; Groskamp, Rolland straat G7.
kinderhandschnen: E. Lams, Dijkstrnat 13,
hond, Kennel Fauna": F. Knape. Spion-
kopstraa: 35, hondenha'.sband: J. Hen-
meve'.d, Glasblazerstraat -3, hond; G. Rut
ten, Zomervaart 32, horloge; J. van Es
sen. Frss. Steynslraat 3. medaillon;
I". Uittenboseh, Pieter Kiessiraat 50
rood, portemomhnie. P. Romijn, Kenne-
nierstraat 35. porlemonnaie; P. Lokker-
bol. Gen. Bothastrnai 77, porlemonnaie;
F. Bijster, Lombardsteeg 5, pijp; v. d.
Nat. Tejïerplcin 40, pet; H. Lodders.
Essen straat 8, rozenkrans: S. van Es,
L. Lakenstraat 2 icod, rozenkrans: M.
de Jong', Ro'.'.ar.dstraai SI, rozenkrans:
li. Horeman, -Le'.-Ischesiraat 150. epeid;
N. Hópman, Saenredamstraai 72,
schaoltasch.
Door den secretaris van „Kunst zij
ons Doei" is tot den Kring Haarlem
van den Bond van Nedcrlandsche ar
chitecten hel volgende schrijven ge
richt
„Namens het bestuur van het Tee-
kencollegc „Kunst zij ons Doel" heb
ik de eer ,U mede te deelen dat na ge
houden besprekingen met de heeren
Loghem en Plate, het bestuur geen
redenen gevonden heeft om van zijn
eenmaal ingenomen standpunt af te
wijken inzake een adhaesiebctuiging
aan ,hèt request aan den Raad tot het
instellen eener Schoonheidscommissie,
welke ten doel zou hebben het beoordee-
len van nieuw te zetten gebouwen etc.
Het bestuur is van meening dat 't in de
bouwverordening voorkomende artikel
14B:; „Het uiterlijk van een nieuw
te maken of naar den uiterlijken vorm
te restaurccrcn gebouw met al wat
daarbij behoort, hekken, muren en
soortgelijke werken, moet zoodanig zijn
dat het noch op zichzelf, noch in ver
band met dc omgeving uit een oogpunt
van welstand aanstoot kan geven" van
een uiterst wcttclijken dwang is.
Dit artikel dat tot nu toe zonder uit
voering is gebleven, zou ongowijfeld
ctoor dc Schoonheidscommissie aange
grepen worden in haar strijd tegen in
haar oog minderwaardige bouwproduc
ten.
Als de werkzaamheid van zulk een
commissie alleen de hoedanigheid zou
hebben eener welwillend radende en
hiervoor een waarborg gesteld zou kun
nen worden, had de werkzaamheid der
Schoonheidscommissie door ons bestuur
geaccepteerd kunnen worden.
Doch daar dc heeren Van Loghem en
Plate ons zelf wezen op de kracht van
bovengenoemd artikel, is hier het
tegendeel van waarborg.
Evenals de pottcbakker, de goud
smid, dc siermeubelmakcr is dc archi
tect dc vervaardiger van een kunst
object en in deze zeer verwijderd van
niet tegengesteld aan den schilder
die bedoelt ccn philosophisch aange
melde sentimenlsbeelding te geven.
Het object dat hiertoe dc aanleiding
gaf is voor den schilder alleen in die
mate goed of af te keuren als het bij
hem het kunstsentiment wekte.
Hierin ligt opgesloten het kleurloos
oordeel van den schilder inzake archi
tectuur.
Ilct is zeer goed in te denken dat hij
in den vroegen ochtend bij. dc stralen
der opgaande zon een gebouw zeer mooi
vindt, terwijl dit op het middaguur zon
der ccnig belang voor den schilder kan
zijn.
Er is den schilders een verwijl
gemaakt, dat zij voor de algemeene
maatschappelijke zaken geen voldoen
de belangstelling loonen en zich terug-
trekken bij hun paiet en hun pcr.seelen,
doch men vergete niet, dat zii hierdoor
die frischhcid van geest behouden
hebben, die hen in staat stelt een tot
ruïne overgaand oud geveltje vurig te
bewonderen cn in het volgende oogen
blik ccn resultaat der moderne archi
tectuur -icn stelligste tc waardcêrcn..
Zij zijn dus wel c-e oordeelsloozen
)or den archiiect, da: ;s dc reden waar*
n dc schilders cr niets voor gevoelen
tc grijpen in.de geheel vrije uitoefe
ning der bouwkunst en zii dus besloten
hebben uw adres niet tc steunen.'*
Het Tooneel
Hot Kind van Staat, door
Do Haghespclors.
Er is voor dilettanten, dio mu en dan
dc planken betreden, niets leerzamer, dan
een «tuk. waarin zij zijn opgetreden, nog
eens van het bcroepstooneel te zien, De
liefhebbers, dié cenigc weken gciedén bij
de Jubileumfeesten ..Het Kind
hebben opgevoerd, had ik dus gisteren al
len in 'or.zen Stadsschouwburg
Edoch, or.n Haarlemsche di'.ettar.
schijnen geen kering -mcr noodig
do 40 jaar! moes-
geweid -aandoen om kind te
schijnen. Natuurlijk lukte dit nooit, al
kon rien bijvoorbeeld bij den heer
Crombouw zeer vee! waardcêrcn. Nel
Stainis echter was een knaap, nieu geloof
de in deze jongen prins, zwak van li
chaam, doch sterk van hoofd. En daarom
werd het stuk nu voor mij voor hel eerst
drama i s c h. Men zag thans het on
derdrukte kind, men voerde do tragiek
van dezen knaap, die Ds tegenpartij een
maa had a'-s De Witt! Nel Slants heeft
de rol zeer mooi gespeeld! Zij had -al het
geaffecteerde, da: nu cn aan haar spel
kan ontsieren, weggewerkt. Zij speelde
den jongen prins me; intelligentie, voor
naam en gevoelig, nu en dan met een
romantiek tintje. Hoe voortreffelijk was
zij ook m de uitbarstingen van harts
tocht! En hoe uitstekend wist Nel Stants
haar stem mu te gebruiken; ook als zij
fluisterde, was elk woord te verstaan. Te
genover dezen prins stond een geer knap-
pe De Witt van Verkade 1 Beiden waren
op hei tooneel twee groote figuren.
En hco heb ik Verkade gisteren weer
s regisseur bewonderd I Hoe heeft hij
>k in de voorstelling de scènes weten te
ouwen, spanning weten te brengen in
itmeeleii, die mij vroeger bijna onge
merkt voorbij zijn gegaanIk herhaal,
welk een prachtige gelegenheid om wat
le leeren hebben do leden van Cremer zich
gister voorhij laten gaan.
Niet alle rollen waren even sterk bezet.
Zoo is van de rol van d'Estradcs dio
hier niet door Johan do Meester Jr. werd
gespeeld veel meer te maken. Do fijne,
;eestige toonceltjes niet den Fronsckon
gezant kwamen gisteren niet tol hun
recht, doordat d'Esirades zijn tekst niet
puntig genoeg zei. Ook lord Arlington
dep. Maar uitstekend was weer
dc Heer van Zuy!eusteui jong, vurig
an aangename distinctie van Kom
mer Klein en zeer goed ook Van Gent-van
Dio Huismans. Doch wat wij in deze op
voering het meest hebben gewaardeerd,
vas het geheel, de sfeer, waarin
ierd gespeeld. Het doet mij, na deze
opvoering te hebben ge-zien, dubbel ge
noegen, dat Het Kind van Staat op" Woens
dag 31 October op de sohoolmatinéo zal
worden herhaald.
J. B. SCHUIL.
Verkoop van tabak,
sigaren en sigaretten!
Het rooken van sigaretten
neemt toe.
We hebben
dolaren» hier u
den verkoop 1
De belasting.
ns Jiij eenige sigarenhan-
stede geïnformeerd naar
,n tabak, sigaren én siga-
OllZe eerste vraag gold, of het inder
daad juist is, dat er tegenwoordig meer si
garetten dan sigaren gevraagd worden.
Den eersten winkelier, dien we er naar
vroegen, antwoordde, dat er inderdaad
iwoordig vee! meer sigaretten ge
worden. dan vroeger,
oe komt dat f" vroegen we.
antwoordde hij. ..dat ia niet zoo
kkeiijk na te gaan. „Ze zijn nu een
maal in de mode gekomen. Juist omdat ze
iel gerookt worden, wil blijkbaar
iedereen ze rooken. Mnar sommige men-
sollen beginnen toch tc begrijpen, dat het
rooken van sigaretten zeer aiadeelig vooi
hun gezondheid is. He. zii 'in natuurlijk
nie: 111 de tabak, ii:e is meests', wel goed.
maar het papier, dat er omheen zit, is
zeer nadeelig voor de gezondheid, want
dat wordt immers meegerookt. Er zijn dan
ook dokters, die het verbieden-"
Dece winkelier meende, da; er in de
toekomst steeds minder sigaren gerookt
zullen worden, want a! worden vele an
dere artikelen lager in prijs, de 6igaren
zullen door de tabaksbelasting wel duur
der worden. Op de goedkoopcrc soorten
zal de labnksbc'.nsting nu niet dadelijk
zulk een grooton invloed hebben, maar
op de duurdere sigaren wel. Die belas
ting op déze sigaren zal de fabrikant na-
uurlijk wel door liet puhiiek laten be-
wschl-
■n; zij zijn
lfc
er tenmin:
reeteur van den schouwburg bij de
voorstelling van ..Het Kina van S:an:"
door de Haghespeiers. Het was jammer,
want zoo ooit, dan hadden zij gisteren iets
kunnen leeren. Dan zou het hun duïde
lijk zijn gewordent dat zij uit dit histo
risch dramatisch tafereel niet één vijfde
hebben gehaald van wat er uit gehaald
had kunnen worden.
Ik heb persoonlijk aan de opvoeringen,
die indertijd door eenige officieren •-'■in
Het rooken van tib:
„Dn: komt natuurlijk,
dezelfde zegsman, „dc
weer laser worden, i
neem: ook toe.
zei nog altijd
rdit de loonen
•«mindere wordt, xa
illcieerst op iuxc uitgaven bezuinigen en
•elcn beschouwen het rooken als luxe".
Op onze vraag, welk» sigaren togen-
voordïg het meest gevraagd worden, ant
woordde hij: „in doorsnee dio van 6 a 7
cent. Dure sigaren worden bijna niet meer
gevraagd. Toch kunnen de gegoeden er
blijkbaar gemakkelijker to» komen, een
goedkoope, maar toch goede sigaar te
looken, daa dc arbeiders, die al gauw zeg.
daarc
ikelier dce'.de
sigaren coowel
r gewor-ien is,
