HAARLEM'S DAGBLAD
De Vlootwet-behandeling
VRIJDAG 26 OCTOBER 1923 - DERDE BLAD
TWEEDE, KAMER
De ministers van Koloniën, Financiën
en Buitenlandsche Zaken voeren
het woord.
Replieken.
Vrijdagmiddag de eindstemming,
DE CRAAFF,
De behandeling van de vlootwet
Wordt voortgezet.
1-Iet woord is allereerst aan den mi
nister van Koloniën, den heer de
Graaf, zoo deelt de VOORZITTER
mee.
STEMMEN links: Bravo!
DE MINIS
TER VAN KO
LONIËN
wensoht alleen
een antwoord
ts geven op do
vraag of de fi
nancieel© toe
stand van Ne-
derlandsch-In-
dië en de fi-
nancieelo voor
uitzichten van
de koloniën de
f uitgaven voor
vlootbouw wet
tigen. Met uit-
Mir.ister van Koloniën fV°ol''g, Cljfe,-,\la
tenaal over de
hegrootingsjaren 1920, 1921, 1922 en
1923 en over voorloopige bégroooing
van 1924 komt de minister tot do
conclusie dat zonder aantasting van
vitale belangen, aanmerkelijke verbe
tering in de Indische financiën is te
constateeren. Dat wijzen ook de cij
fers uit van de geraamde tekorten. Dij
den gewonen dienst,want hierop komt
het aan bij de vlootwet die uit. de ge
wone middelen moeten worden be
taald is de daling van do cijfers
nog frappanter. Zeer weinig bezwa
rende versobering is daarvan de oor
zaak, die nog steeds doorwerkt. Spoe
dig zal men met- een sluitend budget
voorden gewone dienst kunnen komen.
Spr. meent te mogen verwachten, dat
reeds de diensten 1923 en 1924 slui
tend zullen afloopen. De cijfers van
de gewone middelen maken dus vloot
bouw zeer wel mogelijk.
Wat zijn nu de toekomst-uitzich
ten? is de tweede vraag die de
minister stelt. Hij wijst op de bijzon
dere meerdere uitgaven waal-voor In
dië staat, uitgaven als b.v. de meer
dere pensioenlasten. Daaronder moet
ook gerekend worden de vlootwet, die
in verschillend© jaren versohillendo
bedragen vraagt, van 31/2 millioen
gulden oploopende tot 19 1/2 millioen,
boven wat thans reeds aan marine
wordt uitgegeven: een bedrag dus van
rond 12 millioen gulden.
In het wel goed aldus sverd ge
vraagd dat Indiê de helft van de
X'ederlandsciie vloot betaalt. Het om
gekeerde is evenzeer waar, wat op
Nederland grbote pliahten oplegt, ge
volg van de bijzondere verhouding
tusschèn Indiê en Nederland.
Hij ontveinst, zich de betseken is
van do financieel© eïsciien van de
vlootwet voor Indiê in de huidige
dagen niet. Toch zal de verhooging
van het ver hou dingsc ij f er opgeloopen
Ij EEN INGEWIKKELDE ZAAK.
De bewoners van het- Duilschc dorpje
Hohenberg, bij Keulen, zijn verdiept ia
het ontrafelen van de ingewikkeldhe
den van twee famihcgevallen, die op
dit punt alles in den schaduw stellen.
De geschiedenis begint een jaar ge
leden, toen eën ?S-jarig weduwnaar
trouwde met een der meisjes van het
dorp dat 22 lentes telde, Bcze jonge
dame we'd daardoor de stiefmoeder van
h.-.ar echtgenoot's 40-jarigcn zoon. De
zoon trouwde kort daarop roet de moe
der van hei meisje, waardoor ziin eigen
vader tevens ziin schoonzoon werd.
Alsof het nog niet ingewikkeld ge-
nocg was, werd de jonge vrouw van
dea ex-weduwnaar verblijd met de ge
boorte van een dochter. Hierdoor werd
de grootmoeder van de baby tevens de
schoonzuster van de pasgeborene.
BEROEMDE (WOONHUIZEN.
In het Engelsche graafschap Kent is
onlangs een buittins nan de P»»1 se-
e-e-r—5 komen, die wel-
j bekend is bij alle
volgelingen van
j Charles Dickens,
n.l. iGadshill Pla-
het laatste
j huis van dezen
wcreldyermaarden
schrijver. Het be-
van Gadshili
Place is altijd de
ambitie van den
schrijver geweest,
I bijna van zijn
prilste jeugd af. Als kleine jongen had
hij de gewoonte aan den Ikant van den
weg te gaan zitten op een punt, dat hem
een goed uitzicht op het huis gaf en
dan kon bij uren zitten kijken naar de
bezitting, die hij in 1856 op 44-jarigen
leeftijd zou koopen. Hier was het, dat
hij het boek Edwin Drood begon, dat
door zijn dood- in 1S71 onvoltooid 'bleef.
Een ander huis
met een beroem-
geschiedenis
j ging in tgao over
in eigendom van
1 den onlangs op reis
door ons land
overleden Gaek-
war van Barodn.
j Wij -bedoelen Ald-
na tien jaren, van tie vlootkosten
door de vlootwet tot de staatsmidde
len als geheel slechts 3 bedragen.
Daarnaast stelt hij vast, dat de ver
sobering in Indiê steeds zal voortgaan,
ook na de vlootwet op de uitgaven
voor de defensie, waarvoor reeds
thans vele bewijzen zijn aan te voe
len. De minister verzoent daartoe te
letten op de begrooliiigen der laat
ste jaren.
Daar bezuiniging liet wachtwoord
is, voor de toekomst, ook nog meerde
re bronnen van belasting niet zijn
aangeboord en voorts het natuurlijk
accres d<*r belastingopbrengst steeklij
toeneemt, kan de vlootwet geen be
zwaar zijn.
integendeel geeft de minister den
heer Snoeck Menkemans toe onvoor
ziene calamiteiten buitengesloten,
maar die kunnen zich overal voordoen
dat Indië 11a de economische crisis
te hebben doorgemaakt, weer in een
oploopende conjunctuur zich bevindt.
W aardoor het handelen tot herstel van
het voor de veiligheid van Indië on
misbaar machtsmiddel, verplichtend
is geworden. Handhaving van neutra
liteit is een" plicht van Nederland als
koloniale mogendheid.
De heer KETELAAR. „Het is de
plicht van ied're jongen".
De MINISTER hoopt dat nog lang
de Nederlancïsehe daadkracht, de Ne-
rlerlandsche vlag, in Indië zal stand
houden.
Stemmen links (hoonend): Hoe
de oera!
De MINISTER VAN FINANCIëN,
de heer Col.jn, wil niet ingaan op al
lerlei punten, die straks weer uij de
algemeene beschouwingen op de
Stautsbegrooting zullen gehouden wor
den. Dus zeker niet o\er do opmerking
van den lieer van Gijn over de slot
ting in het invaliditeitsfonds.
Spr. wil niet veel zeggen over des
heeren van Ravesteijn 3 woorden ten
aanzien van het calvininisme. Slechts
moge opgemerkt worden, dat -'Is goe
de karaktereigenschap der calvinisten
immer is opgemerkt het werkelijk
heidsbesef.
De lieer WIJNKOOP: „Materialis
me".
De. MINISTER VAN FINANCIëN
gaat dieper in op de vraag, waarom
111 de nullioeuen-nota niet werd ge
sproken over de' uitkomsten van het
leeningsfouds. Dit fonds bestaat thans
reeds lang. Nimmer nog werd dit
fonds verwerkt in de millioenen-nota.
Waarom clan thans wel? Do begroo-
tinjr van het leeningsfonds ontvangen
do Kamers toch ook?
Waren nu de heffingen te hoog? Om
dat er iets over schoot. Waarover de
heer van Vu uren spreekt. Mag er uit
het leeningsfonds iets genomen wor
den, voor uilgaven niet met dat fonds
in verband staande. Het saldo van het
leeningsfonds zou men naar de spaar
bank moeten brengen.
Stemmen: Naar de Giro!
De MINISTER vervolgt mede-la
chende zijn rede.
Zoolang er een overschot is zegt
hij wordt dit a 11 0 o n gebruikt om
de stijging van de vlottende tegen te
gaan. Al wordt de bestemming van het
saldo niet gewijzigd. De minister Is
evenzeer als de heer van Vuuren van
mecning, clnt de bestemming van
het leeningsfonds niet gewijzigd mag
worden.
Waartoe bindt men zich? Eu wat
kost dut binden? Zijn de beide vra
gen, welke de minister wil beant
woorden.
Wanneer als een n o o d z a k e 1 ij
lt e consequentie uit het huidige vloot-
vverp-ontwerp aanneming zou voort
vloeien, de houw van oen vloot voor
andere zes jaar, dan zou de minister
de verantwoordelijkheid voor zooda
nige consequentie thans niet willen
dragen.
Spr. maakte de vorige week een
vergelijking tusschèn begrooting voor
192-i zonder vlootwet en met
Vlootwet en een vergelijking tusschèn
de Vlootwet 111 1924 en 1929. Toen werd
tot de conclusie gekomen, dat de Vloot
wet voor 1924 geen extra-kosten zal
medebrengen. De heer Oud heeft ee-
zegd, dat de minister van Financiën
de cijfers zelve niet begrijpen kon. Ilij
erkent gaarne dat een minister een
departement noodig heeft. De lieer
Marchant heeft opgemerkt, dat hem
niet schelen kon wat de minister zei.
Wanneer alle Kamerleden er zoo over
dachten, de Kamerleden ook onderling
700 over eikaars meeningen dachten,
en de regeering over de uitingen van
de Kamerleden dan zou dat kunnen
leiden tot aanmerkelijke bekorting der
debatten. (G e 1 a c h).
Do minister maakt over de bereke
ningen van den heer de Geer. v 11.11 de
commi?sie-Pnti n en die van hem zelf.
die verschillend 7-jn, dezelfde opma
king als de heer Schouten, dat tot dat
verschil de verschillende hsgrootinps-
jaren "1022. 1923 en 1924 aanleiding zijn
geweest.
Een andere vergissing meent de
minister te moeten aanwijzen, als de
heer Oud meent dat de pensioeiislns-
ten van Indië niet in mindering mo
gen worden gebracht van het eindcij
fer der kosten voor Nederland. Indien
vooruit had kunnen werden beseft de
weinige objectiviteit der Kamerleden
bii. de beoprdeeline van het vlootplan,
dc.11 had spr. gaarne de vijf ton voor
de vliegtuigen op de gewone begroo
ting gezet, waar zij thuis hooren.
Spr. constateert, dat niemand cijfers
heeft genoemd over de vergelijking der
cijfers van de begröoting voor 1924 met
en zonder Vlootwet. Geen enkele be
denking is aangevoerd, die aan de ra
mingen, door 'Verantwoordelijke men-
schcn opgoeet, kan doen twijfelen. I
Noch in dc naaste toekomst, noch ia
een verder verwijderde toekomst, be
hoeven door Nederland meerdere
kosten te worden opgebracht dan thanz
wordt uitgegeven voor marine. Uitga
ven aan bouw- en exploitatiekosten.
Wat nu aan marine wordt uitge
geven, wordt het toelaatbare niet over
schreden. Een mathematisch antwoord
is niet te geven. Verschillend inzicht 1
antwoordt verschillend. Dc regeering i'
van oordeel, dat 't niet het geval is.
Tegenover de totale staatsuitgaven
wordt het percentage der marine-uitga
ven steeds minder. Bezuiniging zal
steeds doorgaan. Ook door doorgaande
scheiding van personeel in Indië en Ne
derland. Het bezuinigiags-perspectief
15 inderdaad niet dnaanlokkelijk.
De heer Kuiper vroeg Als 't dan nu
kan, kan 't dan ook blijven. De
minister zet dan nog eens uiteen, hoe
het verloop van het geheele plan zal
zijn.
In 1929 zal men een beslissing heb
ben te nemen over wat in 't vervolg zal
te doen zijn. Twee mogelijkheden dan
de omstandigheden zullen kunnen bren
gen tot geleidelijke inkrimping van het
dan bestaanbare. Wel zijn dan nog de
annuïteiten van S'A millioen te storten,
maar door 't uitvallen van eenheden
worden de exploitatie-kosten minder. Bij
handhaving van het systeem, is beta
ling van de annuïteit natuurlijk door
gaand van kracht.
Komt eenmaal de tijd, dat wij geen
vloot meer noodig hebben, dan zitten
wij alleen aan de annuïteiten vast. Zou
men thans geen vloot willen, dan zit
men thans aan de loopende contracten
vast. Het verschil is dus niet zoo groot
als men denkt.
De minister zegt ook te hebben over
wogen, dat de heer Kuiper van mee
ning kan zijn, dat de komende tijden
wellicht veel cn veel donkerder nog dan
thans zouden kunnen worden. In dat
geval zal niet alleen de marine ernstig
onder het oog moeten worden gezien,
maar zullen alle staatsuitgaven moeten
worden belicht en op vermindering ge
toetst.
De minister zet dan dc berekeningen
van het fonds nog eens uiteen. Inder
daad worden uit het fonds voorschotten
gegeven voor vlootbouw, die uit de ge
wone middelen worden betaald.
De cijfers genoemd door den ministet
•bij de interpellatic-Troclstra hand
haaft' hij.
Men heeft wel getracht den minister
van Financiën voor te stellen als de-
geen die dc Vlootwet heeft doorgedre
ven. Dat kan spreker persoonlijk niets
schelen. Maar hij is verbonden aan een
groot volksdeel. Met dc totstandkoming
van het ontwerp-Vlootwet cn de aan de
orde-stelling daarvan, de voorstellen tot
invoering op 1- Januari 1924, zijn alle
besluiten buiten, hem ora genomen.
Dc heer DUYS ..Dat weet ieder."
DE MINISTER Dan moet men dat
ook niet als wapen gebruiken. Ook in
geen enkele kwaliteit heeft spr. een en
kel woord met wie ook over de Vloot
wet gesproken. (Met vcrheiffing van
stem wordt dit gezegd.)
Met volle overtuiging toch verdedigt
spr. de wet. Men moet niet komen met
persoonlijke overwegingen. Het gaat om
een groot belang. Nederland is de man
dataris van de wereld geide dezer da
gen een brochure voor Indic. Nie
mand moet een verwijt kunnen inbren
gen tegen de wijze, waarop wij dat
mandaat vervullen.
(Bij de Anii-Revohitionnaircn wordt
hartelijk geapp la u dissec rd. Wat
bij de seciaal-deraocraten tot gelach
aanleiding geeft.)
De MINISTER
VAN iBUITEN-
LANDSCHE ZA
KEN gaat in me
nig opzicht ac-
coord roet de
redevoeringen
van dc hecren
Nolens, Schok
king, Rutgers,
Van dc Bilt e. a.,
over tie interna
tionale vraag
stukken. Spr. wil
de heeren Van
Ravestcyn en Hu.
genholiz niet vol
gen in hun stra-
tcgisch-snecula-
VAN KARNBEEK. tieve beschou-
minicter van Buiten. wingcn.
landsche Zeken. De beer HU-
GENHOLTZ; Dc heele Vlootwet is
speculatie.
De VOORZITTER verzoek; niet te
in te rrumpccrcr.
De heer HUGENHOLTZ blijft door-
De .VOORZITTER zegt cat He ledea
zelve tijd genoeg hebben gehad om te
spreken zij moeten nu zwijgen.-
De heer WIJNKOOP U inoct niet
zoo schoolmeesteren!
De lieer VAN KARXEBEEK meent
dat het ontwerp niet ingaat tegen den
Volkenbond, dat het wel houdbaar is
in het licht van Washington, en dat hel
gccischt wordt door internationale ver
plichtingen.
Tegenover den heer Marchant wordt
door den Minister opgemerkt, dat geen
land het recht heeft ons tot het onder
houden v.an eca weermacht te verplich
ten. Maar internationale verplichtingen
liggen in het landsbestaan cn volks
bestaan zelve. Neutraliteit dient 'boven
alles gehandhaafd te worden. Men moet
dit gevoelen om het te begrijpen.
Spi'. wil daaroiq gezaghebbende
menschen citeerenProf. de Louter,
Fouché, Oppenheiracr, Wehberg e.a.
De verplichting der neutralen om
de krijg buiten hun grenzen te hou
den is de logische consequentie van
aanspraken die zij hebben om door
de belligerenten buiten het conflict te
worden gehouden. Dit, punt is voor
de vlootwet van groot belang. Spr.
is als ambtenaar van koloniën in 1904
als betrokken ambtenaar, bij de be
trokken afdeeling zeer getroffen door
de gevolgen van nalatigheid in de
neutrr,liteitspHcht. Daartoe moeten
wij steeds in staat zijn.
Ons volk voelt instinctief, dat een
politiek van aansluiting of bondge
nootschap voor ons niet goed zou zijn.
De hoer HUGENHOLTZ.Riouu-
Singapore.
De MINISTER - Onze positie be
rust op het vertrouwen der andere
mogendheden en onzen wil om zelf
standig te zijn. Ons land mag zich
niet in een positie van onzelfstandig
heid brengen, dan wordt het ver-
tróuwen geheel ontnomen,
Zoo men de politiek gaat voeren,
die niets zoude over hebben voor onze
zelfstandigheid, dan zou men den in
druk vestigen, dat wij niet rij zijn op
elk gebied.
De politiek zegt spr. van den
heer Marchant js een politiek van op
portunisme.
De heer DUIJSDaar wil Ruijs
niet- van weten
De MINISTER: Dat kan niet de
politiek van ons land zijn, die moet
zijn dc politiek van het recht tot het
uiterste, ook by conflicten. Waanneer
Nederland zich tot het eind heeft ge
houden aan het recht, dan is de posi
tie van Ncderlnud goed onder elk op
zicht.
Den heer Van Ravesteyn merkt de
minister op, dat hij niet uitgaat tan
het recht van neutraliteit.
De minister gelooft niet, wat opge
merkt werd dat de vlootwet tegen
den Volkenbond ingaat, daarbij wij
zende op art. 8 van het statuut van
dien bond, waarin het gaat om be
perking van bewapening en natio
nale veiligheid, elementen van
het Volk c-nbond statuut. I11
den Volkenbond is gezegd, dat geen
plan van ontwapening kan slagen,
wanneer het niet algemeen is. Men
heeft te maken met een internatio
naal probleem, waarbij het nationa
le helaas geen effect maakt.
Gelooft iemand in gemoede, dat
men één voorbeeld van ontwapening
zal brengen? Komt de ontwapening
er niet, dan heeft Nederland daaraan
geen schuld. Hebben niet vele staten
in het pact van. den volkenbond geen
grond genoeg gevonden voor ontwape
ning?
De heer HUGENHOLTZ: Wat
heeft dat nu alles te maken met de
vlootwet
DE MINISTER wenscht ongestoord
te zeggen, wat hij te zeggen heeft. Dc
Volkenbond vervolgt spr. lean
tenslotte niet meer doen, dan waar
toe dc leden van den Volkenbond
vernietigen de bacteriën Inl
mond en keel en beschermd
hem in staat steileD. Dc Volkenbond
een vorm, die den proef der tij
den nog zal moeten doorstaan.
Dc minister stelt vast, tegenover
tejuffrouw Groenewcg, dat de Ne-
derlandschc regeering vrij uitgaat, in
het steunen van hel prestige van den
Volkenbond, dat Nederland steeds
strijdt integendeel voor internatio-
uil overleg.
Dc cicmeiitca van het stelsel van
den Volkenbond aldus concludeert
spr. kan men niet inroepen tegen
de Vlootwet.
liet laatste punt, dat door den mi
nister van Buitenlandsche Zaken be
sproken wordt, is Washington. Wat
Nederland w il met de'vlootwet valt
binnen het kader, sterk binnen het
kader van wat men nu als uitbrei
ding van het verdrag ran Washington
van plan is te doen van de zijde van
dett Volkenbond.
De verklaringen der grootc mogend
heden over onze bezittingen te Wash-
innton gingen er niet van uit, dat wij
onze neutraliteitsverplichtingen zou
den opliepen, integendeel, zij gingen
daarvan uit. Het verdrag van Wash
ington gingen er niet van uit, dat wij
opheffing van dc Britsch-Japansche
alliantie de spanning is verminderd.
Maar de oorzaken der sntyjning zijn
niet verminderd, dc belangentegen
stelling in China zal eerder toenemen
dan afnemen, wanneer Europa als af
zetgebied in waarde achteruit caat.
Wanneer men ziet hoc in Europa
eigenlijk een latente oorlogstoestand
bestaat, hoe de jrredenta uieer in aan
tal zijn geworden, dan vóór den oor
log. en net nationaal egoïsme is toe
genomen, hoe rechtspositie plaats
maakt voor machtspositie, is dan
het nemen van. voorzorgen mis
plaatst 1
Is het met de voortschrijding van
het recht zoover gekomen, dat men
zich daarop kan verlaten Is in Korfoe
de voortschrijding van het recht gcdc-
monstrcenjl
Het is nog maar een kleine kring van
staten, die de uitspraak hebben ge
zocht van het internationaal Hof van
Justitie? Spr. persoonlijk juicht het tot
standkcimen van internationale inrich
tingen toe. Spr. heeft er het zijne toe
bijgedragen het internationaal overleg
mede door Nederland, te doen zegevie
ren. Nederland is niet werkeloos geblc
ven,
Maar men heeft mei de feiten te to
kened.
Het wetsontwerp voor de vlootwet volgt
interna:ionsle verplichtingen cn ga»: te
genover den Volkenbond cn Washington
vrij uit.
He: wetsontwerp is geen ieden om niet
door' te gaan met voorbereiding van een
hetere toekomst voor de volken.
Met de naakte feiten moet worden re
kening gehouden, feiten waaraan Neder
land geen schuld heeft.
Re VOOHZITTKR icgt van plan te zijn,
Vrijdag de vergadering om 11 uur hij een
te roepen, opdat op een niet ;e .'*a; uur
ce eindstemming kan plaats hebben.
Dan vangen
DE REPLIEKEN j-V
De replieken die zooals de parlemen-
L 10 prac'.ijk aanwijs:, gewoonlijk geen
nieuwe gezichtspunten brengen cn vooral
bij deze vïootwetbehandelkig niet. wijl
Ui de eerste instantie reeds vele rep!ie
m 1
ge
werd om
woning te die-
voor den beroemden Engclschen
dichter Tennyson. Het is gelegen op
een heuvel en van het huis uit heeft de
bezoeker een schitterend uitzicht op de
heuvelen van Sussex, die Tennyson in
zoovele gedichten heeft bezongen.
(Dailv Sketch. Londen.)
Dus je bent ertegen, dat vrou
wen rooken, hé Freddie? Laat mij je
dan eens en vooral zeggen, 'dat ik een
voorstandster ben van gelijke rechten
voor man en vrouw.
Vrouwen hebben veel meer her
sens dan mannen jullie bent alle
maal jaloersch op ons. Vergeet niet,
dat wij het heel goed zonder jullie
kunnen doen.
Zeg, Ursula, dit vanille-ijs is ver
rukkelijk
UIT DE DUISTERNIS TERUG.
Enkele aveken geleden werden na
een mijnramp te Falkirk, in Schotland,
vijf mijnwerkers bevrijd, nadat zij ge
durende 9 dagen van de buitenwereld
waren afgesloten geweest.- De jongste
geschiedenis weet vele en ergere soort
gelijke voorbeelden aan te wijzen, In
Maart 1913 werden in het Engelsche
graafschap Cumberland twee mannen
gered na $ls dag begraven te zijn ge
weest. In die periode werd hun door
een 75 Meter lange huislciding voedsel
verstrekt.
In de Courricrcs mijn bij Lens in
Noord-Frankrijk bleven 13 man gedu
rende 20 dagen zonder ecnig voedsel,
bedolyeh en een ander zelfs gedurende
26 dagen.
In 1S77 werden vijf mijnwerkers in
Wales na tien dagcu gered. Zii hadden
zich gevoed met 'Kaarsen en het be
richt hunner bevrijding werd in geheel
Wales met kanonschoten, in het Lager
huis met hoerageroep begroet.
KONINKLIJKE HULP.
Koning Christiaan van Denemarken
geniet in zijn land een grootc mate van
populariteit, d:e nog aanmerkelijk is
gestegen nadat hij kortgeleden met zijn
jacht in de buurt van Kopenhagen een
zeeman, die op liet punt van verdrinken
was, redde. Dit incident maakt de her
innering wakker aan een voorgaande
gelegenheid, waarbij de koning be
trokken was.
Toen hij met zijn jacht langs de
Dcensche kust voer. hoorde dc koniug
plotseling het geknal van geweerscho
ten. Het jacht spoedde 2ich naar dc
plaats, waar het geluid vandaan kwam
en spoedig kwam een tooneeltje in
zicht, dat de herinnering wekte aan de
dagen der zeeroovers. Een aantal man»
nen op een stoomschip loste geweer
schoten een roeiboot. Toen het jacht
de plaats des onheils naderde, zag men
een meisje uit de roeib/?ot4in zee sprin
gen. Onmiddellijk werd een motorsloep
neergelaten om de drenkelinge op te
visschen. Toen de jonge dame aan
boord gebracht werd, ontdekte de ko
ning eerst dat er nog een andere boot
aanwezig was met een reusachtige film
camera aatn boord-.
Wat er later ook uit deze film ge.
knipt moge zijn, de koninklijke inter
ventie werd er in gelaten.
KLASSIEKE JAZZMUZIEK.
Er is veel gesproken en geschreven
over de gewoonte van componisten, of
laten wij zeggen fabrikanten, van rag
time- cn jazz-muziek, om de. beroemdste
meesterwerken der oude componisten le
verdraaien tot hun eigen gewrochten.
Een van de nieuwste producten op dit
gebied ïs bijv. „The Mcistcrsinger
Rag". De meeste, aldus mishandelde
componisten zijn sinds lang dood. Zij
kunnen zich hoogstens in hun graf om
draaien, protestecren is niet meer mo.
gelijk. Maar nu hebben de jazzistcn zich
niet ontzien ook werken van nog le
vende componisten te plagiceren cn zoo
heeft de Raliaansche componist van
..Madame Butterfly" en „La Tosca'%
Puccini, ccn aanklacht tegen zijn uitge
ver.^ te Milaan ingediend, omdat melo
dieën uit deze beide oj^ra's waren ver-
xrkt tot fox-trots.
Men mag over jazz en ragtime den
ken als men wil, deze mishandeling van
hoogstaande muziek zal ieder welden
kend mensch moeten veroordeelen. Be.
halve d-e Russische componist Rachma
ninoff. Toen dezen gevraagd werd, of
hij niet verontwaardigd was, dat zijn
vermaard Prelude in Cnmineur tot een
twostep verwerkt was, antwoordde hij,
dat hij zijn werk in dien laatsten vorm
mooier vond.
AMERIKAANSCHE BLl'F.
'Een Amerikaan, op reis in Europa,
wekt altijd de verbazing op van da
bewoners der Oude Wereld. I11 een
minimum tijdsverloop moet hij een
maximum aantal landen en beziens
waardigheden bezoeken, om dan later
aan zijn vrienden te kunnen vertellen,
dat hij bier en daar en overal is ge
weest. Dat is hoofdzaak en niet de
vraag, of hij, wat hij zag, goed in zich
opgenomen heeft. O111 soortgelijke re
denen moet hij gereisd hebben met
het snelste en grootste schip, gelo
geerd hebben in de duurste en groot
ste hotels, enz., enz. Alles ten dien
ste van de toekomstige reisbeschrij
ving. En daarover bestaat liet vol
gende strikt historische verbaal.
Toen onlangs het nieuwste sohip
van de Hollaud-Amerikalijn de Vo
rendam" van New-York naar huis
reisde beklaagde cene Anierikaansche
dame zich bij kapitein Krol, dat zij
later, thuis, niets bijzonders zou kun
nen zeggen over deze reis. „Het was
11111 ar zoo'11 Ik cl gewoon schip, vond
zii. Niets bijzonders aan. Hoe moest
j:ij die moeilijkheid oplossen. 1"
.,Dat is al heel eenvoudig" meende de
gezagvoerder, „U zegt maar, dat u de
snelste reis van de V oleudam heeft
meegemaakt. Dat is volkomen waar,
want dit is de eerste reis van bet
schip."
EEN INSECTENVERZAMELING.
De geleerde bestuurders van hc: B:Lt-
sche Museum te Londen zijn er thans,
na zes jaar werken, in geslaagd het vol
ledige insectenbezit van het Museum te
catalogisceren.. Deze verzameling, die
de grootste der wereld is, telt niet
minder d-an 1.018.000 insecten. Er zijn
o.a. 325.767 vlinders onder, behoorende
tot 41210 soorten. Een dergelijke col
lectie kan niet tot stand komen zonder
particuliere giften. De grootste hiervan,
ia 1922 aan het Museum geschonken,
bestond uit 230.000 stuks, waaronder
31.130 vlinders, die allen verschillend
waren,
SCHOENPOETSEN.
Er is een tijd geweest, dat gepoetste
schoenen werden beschouwd als een van
de ergerlijkste uitingen van verwijfd
heid. Het gebruik werd het eerst ia
Frankrijk ingevoerd.
De pruikenmode, althans de gepoe
derde soort, verwekte ook 'in sommige
kringen hevige ciitick. In Engeland
kwam men er zelfs toe een belasting
van 12 gulden te heffen van iedereen,
die zijn pruik poederde, waaruit biijlt,
dat onbillijke en lachwekkende belas
tingen niet alleen van dezen tijd zijn.
Deze poederbclasting leverde in her
eerste jaar reeds drie millioen gul-
Men op.
MILLIOENENSTEDEN.
De laatste Fransche statistieken be
vatten de inwoner-aantallen van alle
steden ter wereld, die boven het mil
lioen menschen binnen hunne muien
herbergen. Ongetwijfeld zal het hier-
ondervolgende lijstje van 14 sleden
cenigc verwondering wekken, ten eer
ste wegens dc betrekkelijke onbekend
heid van sommige dezer wereldsteden
als zoodanig cn oovendicn door dc vrij
lage berekening van b-v. Londen en
New-York, vergeleken bij de cijfers, die
Engclschen cn Amerikanen gaarne over
hunne respectieve hoofdsteden verschaf
fen. Daarbij moet dan rekening worden
gehouden met het feit dat alle voorste
den. die niet strikt tot dc samengestel
de gemeenten Londen en New-York be-
hooren, niet in de berekening zijn op
genomen. hetgeen natuurlijk het ccnigc
juiste resultaat geeft. Van dc drie
grootste geven wij ter vergelijking nog
dc cijfers van 1910, waarbij blijkt dat
NewYork cn Parijs beiden vooruitge
gaan zijn in bevolkingscijfer. Londen
echter achteruit.
De liist wordt als volgt
New-York 5.620.000 (1910 4.767.000),
Londen 4.4S5.000 (1910 4.523.000),
Parijs 2.906.000 (1910 z.SSS.ooo), Chi
cago 2.702.000, Tokyo (vóór de ramp)
2.173.000, Berlijn 1.903.000, Weenes
1.841.000. Philadelphia 1.826.000. Hang-
Kcoe (China) 1.320.000, Bombay
1.176.000, K10 de Janeiro 1.15S.000,
Glasgow t.031.000, Moskou 1.02S.000
cn Sjanghai t.000.000.
