Een Verkeersverbetering
De Wagenweg
Het nieuwe badhuis aan het Hofdijkplein
41e Jaargang No. 12386
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 2 November 1923
AARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f 3.577». Franco per post door Nederland f 3.871/:. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.577a; franco per post f 0.65.
Directie, Redactie en Administratie: Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 33810
Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724
ADVERTENTiENVan 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents h contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren: J.C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Kooldredactcur J. C. PEEREBOOM
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkcrkweg 2, Velsen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
VRIJDAG 2 NOVEMBER.
StadsschouwburgMij. tot Bevor
dering der Toonkunst. Kamermuziek-
avond. 8 uur.
Vereeniging van Spiritisten. Lezing
met lichtbeelden. Gebouw Olympia,
8 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
;.£'3
ZATERDAG 3 NOVEMBER.
Stadsschouwburg: Het Hof6tad-
tooneel's Morgens, 's middags,
's avonds. S uur.
Luxor-Thenter. Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Atlanta-Bioscoop, Zijlstraat: Bioscoop,
voorstelling 2.30 en 8 uur.
Stadsnieuws
De uitgetrokken werk-
ioozen
Over da voorstellen der socialisten
De controle-quaestie
In ons nummer van Woensdag ga
ven wij een breedvoerig overzicht
van do voorstellen, die door enkele so
cialistische raadsleden (eerste ouder-
t.eekenaar is de heer Gerritsz) bij den
gemeenteraad zijn ingediend.
Naar wij van den heer W. A. J. van
cb Kamp. lid van het Burgerlijk Arm
bestuur en lid der commissie voor de
werkloozen. vernamen. zijn eenige
wenschen in dit adres geuit al in ver
vulling gegaan. Zoo zullen voortaan
de uitget rokken werkbazen officieel
•aangeduid als de georganiseerde
werkloozen, in ondersteuning' bii het
Burgerlijk armbestuur, die buiten hun
schuld door de commissie van steun
verlening zijn afgewezen. niet
meer in het lokaal van het Burgerlijk
Armbestuur behoeven- te teek-enen.
Voor hen is door het Burgerlijk Arm-
bestuur voorloopt? aangewezen het
lokaal Sophiaplein, hoek Zijlvest, om
's morgens hun kaarten te loten af
stempelen. Binnenkort Wordt voor
deze feekening een geheel apart lokaal
aangewezen, zoodat dan alles van het
Burgerlijk Armbestuur gescheiden is.
's Middags moet de afstempeling bij
den betrokken penningmeester geschie
den. De uitbetaling dezer werkloozen
gaat voortaan ook via de penning
meesters. die voortaan op Donderdag
middag de ondersteuningsgelden bij
het Burgerlijk Armbestuur moeten
halen, wahrna de gc-teekende betaal-
staten Zaterdag weer bij het Burger
lijk Armbestuur bezorgd moeten zijn.
De heer Van de Kamp achtte het
niet aan te bevelen de controle over de
werkloozen dcor de huisbezoekers
van het Burgerlijk Armbestuur of
door het personeel van den werkloos-
heidsdienst te laten verrichten. Thaus
geschiedt dit door de controleurs van
den Armenx-aad en dit gaat goed. Bij
den Armenraad is het centrale punt
van alle onderzoek op het gebied van
ondersteuning. Men beschikt daar
reeds over archieven die goede dien
sten bewijzen bii het onderzoek. Ais
de controle door den Werkloosheids-
dienst of Burgerlijk Armbestuur zou
moeten geschieden, zou daar nieuw
moeten geschieden, zou daar zeker
nieuw personeel aangesteld moeten wor
De plannen voor de
grensregeling
De burgemeestersvacature te Schoten
Xaar wij vernemen is onlangs door het
gemeentebestuur van Schoten bij Gedepu
teerde Staten geïnformeerd hoe het etaat
met de grensregeling van Haarlem. Toen
is geantwoord, dat omtrent het tijdstip
van de totstandkoming van de grensrege
ling niets met zekerheid te
e g g e n is.
De beslissing in de quacstie der grens
regeling ook -van veel belang voor de
vraag of mog te Schoten een nieuwe burge-
jter zal worden benoemd. Er moeten,
wij vernamen, versohillonde solli
citanten zijn, maar ter bevoegder plaatse
yver een eventueele benoeming nog
niets bekend. "Wij kregen zelfs den in
druk, dat het nog niet besli6t is, óf Scho
ten een nieuwen" hurgemeester zal krijgen
RIJWIEL ONTVREEMD. Donder
dagmiddag werd eeri heerenrijwiel ont
vreemd, dat voor perceel Van Ecden-
straat 2 stond.
MAATSCHAPPIJ VAN LANDBOUW.
De afdeeling Haarlem en Omstreken
van de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw houdt Dinsdagavond 6 No
vember in het gebouw „Bloemhof" een
algcmeene vergadering. Op de agenda
staan o.a. de volgende punten Benoe
ming voorzitter en Lezing van den heer
S. Stolp, te Halfweg, over de melk-
contröle.
Het Tooneel
Lady Windermere's
W a a i e r door Het. Hol-
landsch Tooneol.
Ik vermoed, dat Louis de Vries L a-
dy. W'indermere'a Waaier
op zijn repertoire heeft genomen om
de rol van Mrs. .Erlynne, die aan me
vrouw Julia Cuypers gelegenheid
geeft tot sterk spel. Mevrouw Cuy
pers heeft 'die kans nieü voorbij laten
gaan en voor haar was in deze voor
stelling van Het I-Iollandsbh Tooneel
dan ook het succes van den avond.
Maar naast Mrs. Erlynne treden in
dit, stuk van Oscar Wilde nog vele
anderen op, allen lords, hertoginnen
en lioog-adelijke heeren en dames uit
de Engelsclie Society kringen. liet
blijft voor een Hollandsch tooneelge-
zelschap altijd min of meer een waag
zich in de Engelsclie society kringen
te begeven. Verkade is een der weini
gen geweest, die op den Engelschen
parketvloer niet struikelde. Na wat
ik gisteren van „Het Hollandsch Too
neel" heb gezien, meen ik wel te mo
gen zeggen, dat de groote kracht van
dit gezelschap niet ligt in het society-
stuk. Daarom leek mij de keuze van
Oscar Wilde voor het gezelschap van
Louis de Vries dau ook minder geluk
kig. Waariu zijn kracht ligt, was
gisteravond duidelijk te merken. In
stukken van breed aangezet, min of
meer romantisch spel! Louis de Vries
en Julia Cuypers hebben vroeger in
de werken van Bernstefn o.a. her
haaldelijk getoond, wat zij - in dat
genre vermogen. En ook Marie Gil-
huys—Sasbach is een tooneelspeel-
ster, die zicli bij huu speluitstekend
zal aansluiten.
Voor een stuk als Lad y W i n-
dermere's Waaier was het
spel van allen echter te zwaar. Zooals
Wilde gisteren gespeeld werd, werd
liet, een Duxnas uit den tijd van 1870.
Wilde was in zijn Society-stukken
nooit op zijn sterkst, als hij roman
tisch werd. Een stuk aJs „Lady Win
dermere's Waaier" doet niet alleen'
door zijn vele monologen en de ver
plichte doofheid van het halve gezel
schap bij de gesprekken in de salons,
reeds als verouderd aan. Heel de in-"
t-rigue, waarom dit stuk gaat, die ge-*
schiedenis van de „onbekende" moe
der ©met haar kind is wat muf c-n
komt uit de oude doos. Maar Oscar
Wilde was een te voornaam kunste
naar om zijn stuk niet herhaaldelijk
op te heffen tot een hooger plan.
Hoe fijn heeft hij bijvoorbeeld den
„waaier" door heel het stuk ver
werkt- Hierin toont hij zich van een
werkelijk aristocratische gratie. En
de dialogen van Wilde, zoo vol van
geestige paradoxen, knetteren soms
als vuurwerk. In de voorstelling van
gisteren was het vuurwerk echter
merkbaar vochtig. Alleen bij Jack.
Hamel Mr. Cecil Graham siste
het niet.
In de voorstelling van „Het Hol
landsch Tooneel" werd Lady Winder
mere's Waaier een zwaar roman
tisch stukde zwakheden van -Wilde
werden sterk geaccentueerd, de deug
den weggewischt. Marie Gilhuis—Sas
bach, was heel den avond te lar-
rnoyent en Jean Stapelveld ging door
de salons van lady Windermere" alsof
hij op bergschoenen liep.Oolc de ande
re heeren en dames konden bij ons
onmogelijk de illusie van lords, baro-
rets en hertoginnen wekken.
Maar als iets waardevols in dc-ze
voorstelling bleef het spel van mevr.
Julia Cuypers, die in de rol van Mrs.
Erlynne weer toonde welk een knappe
actrice zij is. ooral in haar groote
scènes in het derde en viérdè bedrijf
beeft zij bet publiek weten te boeien.
Succes had de voorstelling onge
twijfeld. Er werd na elk bedrijf warm
geapplaudisseerd en aan het slot
moest het doek meermalen omhoog,
■hoog.
J. B. SCHUIL.
BLAUWE-WEEK-COMITé
Het Permanent Blauwe Week Co
mité alhier besloot in zijn vergadering
de actie voor_ het jaar 1924 te openen
met een viering van het Nieuwjaars
feest. Het stelt zich voor, in den raid
dag een kinderfeest te órganiseeren en
des avonds eene feestelijke bijeen
komst voor ouderen met 2 sprekers,
zang en declamatie. o
PERSONALIA.
De rijksveldwachter P. Molemaker,
die enkele jaren dienst deed in het
Justitiegebouw alhier, wordt overge
plaatst naar Assendelft.
Naar wij vernemen is onze stad
genoot de heer Schroevers benoemd
tot hoofd eener openbare school te
Wormervecr.
Voor het examen vrije- en orde-
oefeningen zijn geslaagd de heeren C.
van Baaren, H. Exalia, A. Aalderink, A.
H. IVillemse, C. Lijnzaad en S. Banc-
ling, te Haarlem.
Een ontlasting van het verkeer Schoterweg-Cronjéstraat
Eenige weken geleden plaatsten wijThans vernemen wij dat tot cloor-) Komt de verbinding eenmaal tot
bovenstaande teokening 0111 aan tc trekking besloten is. Op den vrijko- stand, dan beteekent dit een belan;
dringen op doortrekking van de «tra- menden grond zullen eenige rijen hui
ten van het woningcomplex van Patri-j zen gebouwd worden,
monium aan den Kloppersingel en ver- Vermoedelijk zal de vrije doortocht
binding met de straten in het Scholer- evenwel pas verkregen worden als de
kwartier. 'huizen gebouwd zijn.
rijke ontlasting van liet drukke
keer op den Scaoterweg en in do Cron-
jéstraat.
ZAKELIJKE BELASTING OP HET
BEDRIJF.
Ir. het jongste nummer van her Gra
fisch Weekblad, orgaan van den Alge
meenen Ncderland.schen Typografenbond
keert de redactie zich in de volgende be
woordingen o.a. tegen de zakelijke bc
lasting op het bedrijf:
„Ook wij achten deze heffing per in
dienst zijnden arbeider onjuist; wij deelen
zoowel het piincipieele als het practische
bezwaar. 1-Iet laatste geldt voornamelijk
het feil, dat het kleinbedrijf wordt be
voordeeld, doordat tot aan 10 arbeiders geen
belasting behoeft te worden betaald, doch
boven dit getal we] en dan voor allemaal.
Het principieel bezwaar gaat tegen het
duurder maken van de arbeidskracht,
nog voor deze is aangewend, althans nog
voor deze tot resultaat; tot winst heef;
geleid. In dezen tijd vooral, nu men al-
lerwege redeneert en praat en daast over
de noodzakelijkheid van lagere loonen,
teneinde de buitenlaaidsche concurreptic
het boofd te kunnen bieden of wel de
kooplust door goedkoopere prijzen van
het produet te kunnen prikkelen, moeten
geen belastingen worden geheven, die he:
dkooper maken van het product in den
COMMISSIE VAN TOEZICHT
OP HET LAGER ONDERWIJS.
Er zal vergadering gehouden wor
den od Woensdag 7 November 1923,
's avonds 8 uur ten Stadhuize.
De agenda vermeldt:
1. Notulen
2. Ingekomen stukken.
3. Advies omtrent vrij-af geven op
warme dagen.
4. Voorste! van de heeren Ls." van
der Have en Jac. Jansen „aan besprc-
king te onderwerpen de wenschelijk-
heid van het vervullen bii vacatures
van de betrekking van bewaarder aan
de Openbare Lagere Scholen".
5. Aanbeveling van candidaten we
gens periodiek aftreden der leden (her
kiesbaar) P. de 'Vries, M. L. A.
Klein. G. Max, G. J. Kappers. Vin
cent Doosjes
6. Aanbeveling van candidaten voor
•aeatures van leden, die als onder
uitvallen eil niet herkiesbaar ziin.
7. Punten voor jaarverslag 1923.
S. Lijst schoolbezoek 1924.
9. Rondvraag.
PLAATSELIJK COMiré VAN DE
R.-K, CENTRALE VAN BURGERLIJK
OVERHEIDSPERSONEEL.
Men schrijft ons
Door bovengenoemd comité is een
vergadering uitgeschreven op Zondag 4
November 's namiddags te 3 uur, in het
gebouw St. Bavo. Daar zal door den
heer M. L. A. Klein, lid der gemeente
raad van Haarlem en door den heer J.
G. Guit, secretaris der R.-K. Centrale
van Overheidspersoneel, het woord wor
den gevoerd -over de aangekondigde ver
slechteringen en loonsverlaging voor
het overheidspersoneel.
Ieder R.-K. ambtenaar in dienst van
Rijk, Provincie en Gemeente zorge daar
aanwezig te zijn, teneinde een krachtig
protest te doen hooren.
Het verkeer ook deze week nog
niet vrij
Fietsers moeten afstappen
De Wagenweg, di© nu al geruïmen
tijd voor het doorrijdend verkeer is
afgesloten, komt ook deze week nog
niet klaar. Wanneer het aanhoudend
regent, zooals in de afgeloopen dagen
weer het geval was, dan kan aan dit
moderne plaveisel niet gewerkt wor
den.
Tusschen de rails zijn nu geen opo
ningen meer. Vele fietsers maken
van deze gelegenheid gebruik, om over
dit gedeelte hun weg te vervolgen,
omdat- de trambaan niet meer kan
woiden' afgesleten. Er bestaat even
wel verschil van meening over, of de
fietsers hiertoe gerechtigd, zijn. We
hebben geconstateerd. dat de eene
jent het verbiedt en de ander het
oogluikend toelaat. We informeerden
daarom eens hij Openbare Werken.
Daar deelde men ons mede, dat het
verkeer niet wordt opengesteld, zoo
lang de borden met het opschrift „Af
gesloten rijweg" nog op den Wagen-
veg staan. De fietsers moeten dus af
stappen rijden ze toch door, dan 13
het risico voor lien. D3arom is een
-an de bovengenoemde borden zóó
dicht bii den ingang van den Ko
ninginneweg geplaatst, als dit wegens
hef tramverkeer maar mogelijk is.
Wie nu van de richting Houtplein
komt en niet. van zijn fiets wil af
stappen, moet behendig kunnen ?tu
ren. om niet het trottoir op te rijden
of over de rails te vallen. Een dame
zagen we vanmorgen dari ook aldaar
een tuimeling maken.
Wii zouden willen adviseeren, om
het vqrkeer over de trambaan voor de
fietsrijders toe te laten, want anders
rijden er nog veel over liet trottoir,
wat nog veel gevaarlijker is. Een fiels-
riider stapt nu eenmaal niet gaarne
EEN JUBILEUM. Mejuffrouw L.
Spook zal Dinsdag 6 November den
dag heidenken, waarop zij 12!.j jaar
geleden bij Freule van den Capelle,
Nieuwe Gracht 5, in dienst trad.-
Het nieuwe douchebadhuis aan het
Hofdijkplein nadert thans zijn vol
tooiing. Over een kleine twee maanden
zal het opgeleverd kunnen worden er
wordt nu met het afwerken begonnen.
Het is een aardig gebouwtje archi
tect is de heer P. 11. van Niftrilc.
Rechts van den ingang is het con-
tróle-lokaal met loket, links zijn twee
W. C.'s De ruime hal dient tevens
als wachtkamer. Hier omheen zijn 21
douche-badcellen gebouwd. Deze cellen
zijn zelf niet verlicht maar ontvangen
zoowel dag- als avondlicht uit de hal.
Onder de waschruimte is een steenko-
lenbergplaats en boven de wasch
ruimte en het ketelhuis een droog
ruimte. In het ketelhuis staan twee
staande ketels, één dient voor reserve.
Onder de cellen is een ruimte vrij ge
houden, zoodat reparaties aan bui
zen en dergelijke gemakkelijk kunnon
geschieden.
Links achter is de woning vaa den
concierge bestaande uitbeneden een
kamer en een keuken en boven nog
twee kamers. Deze woning heeft een
afzonderlijken ingang.
Buitenland
UIT CRIEKENLAND.
Op een te Athene gehouden natio
nale conferentie zijn de vooraan
staande politieke en militaire leiders
overeengekomen, de grondwet onver
anderd to laten, ofschoon eenige repu
blikeinen aandrongen op een wijzi
ging in den staatsvorm. Zoowel de
voor- als tegenstanders van Venizelos
waren de ineening toegedaan, dat
alle gevaar voor een burgeroorlog zoo
veel mogelijk vermeden moet wor
den. Venizelos zelf zond aan de con
ferentie een telegram, waarin hii wees
00 de gevaren, die Griekenland zou
den bedreigen door een ingrijpende
verandering van den staasvorm, spe
ciaal wat betreft de buitenlandschc be
trekkingen.
Uit Patras wordt nog gemeld, dal
generaal Metaxas. de hoofdleider van
den iongöten militairen opstand met
ziin echtgonoote op een Noorsch schip
is ontkomen.
Kolonel Piastiras heeft een mani
fest tot de bevolking gericht, waar
in hii nadrukkelijk verklaart, dat de
verkiezingen in- volkomen vrijheid op
2 December zullen plaats hebben.
BEIEREN EN HET RIJK.
De Beiersche concentratie
aan de grens van Thil-
ringen.
Hei officicele onderzoek over dc con
centratie van gewapende Beiersche orga
nisaties aan de Thüringsche grens heeft
uiigcwczcD, dat inderdaad aan de Thü-
ringsch-Beicrsche grens „Sclbstschutz''-
organisaties, ter sterkte vaa ongeveer
twee regimenten samengetrokken zijn.
Dc Thüringsche -regecring heeft aan de
Thiiringsche grens een groot deel der
landspolitie opgesteld. Daar beide par
tijen tot dusver een afwachtende houding
hebben aangenomen, is het tot jjeencr-
lei incidenten gekomen.
Het oordeel van Hitier.
Donderdagavond heeft Hitler in een
groote vergadering te Miinchen de re
denen uiteengezet, waarom hij Von Kahr
niet kon steunen. Hij wist reeds van tc
voren, dat het systeem-Von Kahr tot
mislukking was gedoemd. Een dictatuui
voor Beieren alleen moet op den duur
voor Berlijn capituleeren. De eenige
mogelijkheid is, dat eindelijk de dicta
tuur voor het hcele Rijk wordt afgekon
digd. Wanneer op bel laatste oogenblik,
aldus Hitler, de groote slag niet gelukt,
dari wordt noch Beieren, noch hei Rijk
vrij. Wij gevoelen allen, dar het beslis
sende oogenblik is aangebroken. Wij
zullen ons niet onttrekken aan onzen
plicht.
Actie der „vadorlandscho
benden''.
De vaderlandsche bonden in Beieren
houden thans ook betoogingen voor de
invoering van een dictatuur. Zij verkla
ren dat slechts van een zuivere nationa
listische dictatuur sprake kan zijn. waar
voor een rcchtsche dictatuur onder lei
ding van generaal Von Seckt geen vol
doende waarborgen bied:,
DE NIEUWE SAKSISCHE
REGEERINC.
Uit Dresden wordt nan de Tel. ge
seind De vergadering van den Sak-
sischen Landdag is aangevangen.
In de eerste plaats hebben de mi
nister van Handel. Krhtzïg en de mi
nister van Arbeid, Croupe zich terug
getrokken. tengevolge van een besluit
van de sociaal-democratische partij,
die zich in vereenigde vergadering te
gen de vormino der nieuw© regeering
had uitgesproken.
De tweede moeiliikheid was. dat de
Duitsche volkspartij', blijkbaar op uit
Berlijn ontvangen instructie, ver
klaarde d© nieuwe regeering niet te
zullen steunen. Er bleven dus slechts
de democraten over om dc regeering
te steunen en deze regeering zou dan
waarschijnlijk ook al ziin gevallen
voor zii nop goed en wel lot stand was
gekomen, als niet- de communisten na
liet afleggen van de verklaring, dat
zii oppositie zouden voeren, waren op
gestaan en de zaal hadden verlaten.
Daardoor toch vormden de aanhan
gers van de regeering de meerderheid.
Een voorstel der Duitsche volks
partij tot verdaging werd verworpen
en de beeediging der nieuwe ministers
kon plaats vinden.
De regeeringsverklaring van den
nieuwen minister-president Fellisch
werd uitgesteld tot de volgende ver
gadering. die bepaald werd op G No
vember a.s.
IJlt de Omstreken
IJMUIDEN.
Vlschaanvcer. Gedurende qc week
van 25 tot en met 31 October zijn aan
den Rijksvischafslag tc IJmuiden aange
komen de navolgende visscherfvaartut-
gen 52 Hollandsche cn -ij Duitsche
stoomtrawlers. 23 zciltravvlloggcrs,
zeilbeugcrs (sloepen), 3 sioom- cn 5 zcil-
haringloggers, 23 Engclschc haringdrif
ters cn 10 kustyisschcrs. De besommin
gen dier vaartuigen waren
Hollandsche stoomtrawlers van fn6g
tot f 7783.
Duitsche stoomtrawlers van f 1463 tot
f 44S6.
ZeiltrawHoggers van f 1S7 tot f 741,
Zeilbeugcrs van f1044 tot f 1297.
Stoomharingloggers van f 4=3 tot
f 1S1S.
Zcilharingloggers van f 73 tot f:307-
Engelsche stoomhaxingdrifsers vas
