HAARLEM'S DAGBLAD
Buiteniandsch Overzicht
Woensdag 21 November 1923
DERDE BLAD
Brieven uit de Hofstad
Met do komst van het winterseizoen
is ook de dans-woede weer opgeko
men. Misschien hoerscht die winter-
ziekte nergens ïu ons land zoo hevig
als in de residentie. Men zegt en
■wij hebben het ook wol bij ervaring
ondervonden dat Zaterdag- en Zon
avond allo zalen en zaaltjes in den
Haag in beslag genomen zijn door do
muze der edelo uanskimst. Het karak
ter van deze bals is geheel veranderd
eedertj wij in onze jeugdjaren op voor
beeldige wijze geïnstrueerd werden.
Hoo langer hoe meer ia bet dansen
een publiek vermaak geworden en gaat
men er op uit om een avond te dansen
niet met eigon kennissen maar in een
krin^ van op dansen-belustc dames en
heeren, die elkaar niet eens bij name
kennen.
Vróeger was het een der eerste rege
len van het bal, dat de heer zich op
charmante wijze liet voorstellen aan
de dames om daarna nog verlof te
vragen aan den chaperonnerenden
papa of mama tot het maken van een
walsje met hun aangebeden dochter.
Het was een onbeleefdheid het te
durven wagen een danlo ten dans to
vragen die niet eerst langs offieioolen
weg was voorgesteld. Die eerste regel
is verworpen tegelijk met het beslis
sende novum, dat pa en ma thuis gela
ten worden.
Openbare dansgelegenheden zijn or
thans, reeds veel. Natuurlijk is het in
het belang van de gelegenheid dat
cenige controle wordt geoefend op het
toegelaten publiek want pa's en ma's
■wenschon althans eenigo zekerheid te
hebben dat hun aan eigon leiding
overgelaten zonen en dochteren niet
in gezelschap verzeild rukon van dat
eigenaardige slag jongelui van beider
lei kannen wier uiterlijke voornaam
heid niet'gedekt wordt door innerlijke
wellevendheid en beschaving. Voor een
vermenging van deze Categoriën is den
Haag nog te -lclein. We zitten daarvoor
nog te veel op eikaars vingers te kij
keft" en wij kennen elkaar nog veel te
veel. Hen Haag mag nu al eon aardige
6tad zijn met werolclstad-allures, het is
nog bij lange na geen Parijs. Er ziju
nog slechts enkele inrichtingen die bij
een -groo'te stad beliooron cn daardoor
is er nog geen soort, geen specialisee
ring in eten aard daarvan. Te veel moo
ten zij een algemeen karakter blijven
dragen oïn iedereen te voldoen,
althans om niemand af" te schrikken.
Het gevolg daarvan is echter dat de
paar openbare dans-gelegenheden die
er zijn iets al te deftigs, iets gemaakts
en jets gewild-mondains hebben.
In Parijs zijn dergelijke inrichtin
gen! in den loop der tijden gegroeid
zij hebben allerlei stadia en fasen van
ontwikkeling doorgemaakt en wat
tenslotte daariut is geworden, is een
uiting-van oen publiek verlangen. Hier
in Holland hebben wij die evolutie
niet doorgemaakt- maar plotselng is
het .eindstadium daarvan, overgeno
men. Dientengevolge draait men het
geval 0111 en tracht iiien "de ménschen
zich te doen aanpassen bij deze omge
ving. Daarvoor beeft echter het over
groots deel van bet Hollaridsehe pu-.
bliek .absoluut piet het karakter en het
resultaat js dat'"de gewone situatie
komisch van tegenstelling wordt. We
hebben hier in den'Haag de danszaal
van Lily Green. Waarlijk wel de beste,
meest geavanceerde 'Op dit edele ge
bied. Zaterdagsavonds is ei' algemeeiie
dansgelegenheid van negen uur tot
half twee. Wie een introdvietickaart
heeft weten te krijgen, kan een entree
van twee -gulden koopen en stapt den
gladden dansvloer op. Dat avond-
.kicedij verplicht is, is natuurlijk. De
vrij grootc vierkante, 2aal is met veel
zwier in een Mont-Martre eostuiim ge
stoken, waarlijk heel verdienstelijk.
Langs de wanden staan de tafeltjes
met zonderling-burger]ijke rieten tuin
stoelen. Deze 'stoffeering valt wel iet
wat uit den toon maar och, hinder
lijk is het tenslotte niet.
Eenige honderden dames en heeren
zijn aanwezig. De heeren keurig in
smoking, de dames geven een keur
van toiletten te zien die de twee laat
ste afleveringen van Weldon's Maga
zine g.ansch en al in beeld brengen.
Dat is het eerste dat opvalt cn dat
verschilt met Parijs -. het volslagen ge
mis aan originaliteit in de dameskle
ding. Den Haag laaf,zich gaarne op
zijn artisticiteit voorstaan maar of de
Haagsche dairies hebben er weinig van
of de Haagsche coupeuses zijn er niet
mee begiftigd. Zou het misschien ge
mis aan durf zijn om met iets aparts te
verschijnen? Niet onmogelijk want dat
zelfde gemis blijkt in de gansche stem
ming to schuilen, liet milieu heeft
klaarblijkelijk niet den minsten in
vlood op de aanwezigende dansavond
verloopt-nog precies op dezelfde wijze
als vijf en twintig jaar geleden het
groote galnslot-bal van onze dans
sus verliep.
Bij den eersten toon van de muziek
verrijzen de heeren uit hun stoelen, zij
buigen even voor de dame die vlak
naast hen zit in heb eigen clubje
dus .en de paartjes gaan den dans
vloer'op. De laatsto knetter-ccoorden
zijn gevallen, met vaart schieten allen
op hun stoelen af cn Zitten. O, dat zit
ten, dab stijve-hardnekldge houten
klaasen-zitten van al die dames en
renEr is geen fierheid in hun zitten,
geen elegance in de wijze van gesprei
voeren, gen luchtigheid, geen spontaan
bewegen. Men zit te... zitten. Wan
neer het, decor van de zaal plotseling
veranderde in dat van een oudenvet-
sche balzaal met veel spiegels, vcol
licht en deftig'meubilair' zou dat alles
op dé gasteii niet de minste uitwer
king hebben. Zij ondergaan niet do
stemming van het milieu, dat langs ge
leidelijke evolutie juist is voorigeko-
men uit dé stemming van het publiek.
Grappig was in dit milieu de poging
om ook iïi de aanwezigen kleur cn tec
kening te brengen tloor ccn groepje
dames en meisjes in z.g. apachen pak
jes" te steken, grappig hierom, omdat
deze aangekleedo apachen zich als
tiptop dames gedroegen. De fijne, dik
werf onschuldige gezichtjes, de ele
gante mannetjes leden niets onder deze
costunms en zij maakten dus ecu typi
sche n indruk van aangekleedo poppen
en karakteriseerden daardoor het ge
heel van dezen dansavond. De omge
ving maakt niet een Mont-Martre, zoo
min als de kleeding een Haagsch meis
je tot apache omschept.
Bij den opzet van deze poging om
Parijzerig te doen vergeet men het
Esychische elpment dat daarin over-
eeraoht. Wat gevolg is geweest tracht
men ocfrzaak te doen zijn de enscènee-
ring van een tooncel maakt houten-
klaazen nog niet tot soepele artisten.
Wij zeiden het reeds: den Haag is
nog te klein voor dergelijke wereld
stad-allures. Als juffrouw A vanavond
meer dan drie maal heeft gedanst met
meneer B en daarbij tien maal heeft
gelachen, weet morgen heel de kennis
senkring het, want wat dat betreft,
zijn wij hier nog een dorp. Slechts
heel weinigen komen over hun
schroom heen en zij riskeéren daarbü
t® veel.
Holland is mij altijd te stijf en to
deftig, te provinciaal en te degelijk om
zich te laten gaan en SSaarora is zoo'n
mondaine inrichting ten slotte toch
weer ten doode gedoemd. Zij past niet
bij den volksaard en niet bij de fase
van ontwikkeling of degeneratie als
go wilt die wij hier over het alge
meen bereikt hebben.
't Is aardig maar meer ook niet.
Een kijkspul en meer niet.
Precies als 15 jaar geleden. De tij
den zijn veranderd, maar wij Hol
landers maar zeer weinig.
HAGENAAR.
DE ENCELSCHEN EN DE FRANSCHEN ZIJN NOC AAN HET ONDER
HANDELEN OM EEN EENSCEZIND BESLUIT OP DE CEZANTEM-
CONFERENTIE TE KUNNEN NEMEN,
DE MILITAIRE CONTRÖLE OP DUITSCHLANO.
Er is
nog geen beslissing in
don Raad van Co2anten
te Parijs gevallen.
Zooals men weet zijn de hangend®
quacsticsde weigering van Duitsch-
land inzake de militaire cogtrölc en den
terugkeer van den cx-kroonprins.
De onderhandelingen, speciaal tus-
seken de Engelschen en Franschcn, om
hel. eens te worden over dc houding te
genover Duitschland, worden nog
voortgezet.
I-Iet valt niet te ontkennen, dat
Frankrijk .bij do onderhandelingen
veel heeft toegegeven om do samen
werking met de geallieerden, speciaal
met Engeland, niet op te offeren. De
tekst houdb wat den ex-kroonprins
betreft in, dat niet langer uitzetting
of uitlevering zal worden gevraagd,
maar dol de Duitsche regcering slechts
zal worden gewezen -op haar verant
woordelijkheid in dezen. Betreffende
de controle zegt dc tekst dat dc her
vatting daarvan op een bepaalden da
tum zal 'worden ter kennis gebracht
cn dat die voortaan zal plaats hebben
daar waar generaal Nolleb het ge-
wenscht acht, waarbij dan rekening
-dt gehouden met diens diplomatie
ke qualiteit-. Van sancties is voors
hands geen sprake, maar de Fransche
opvatting dienaangaande komt. het
best. uit in do door Cambon uitgespro
ken zin: „Do Fransche regcering
weet zeer goed, dat zij zich niet iu do
plaats stéllen kan van de geallieerden,
om het verdrag van Versailles to doen
uitvoeren, maar er is geen macht ter
wereld, dio haar eventueel verhinde
ren kan zoodanig® maatregelen to no
men als do zorg voor Frankrijk eigen
veiligheid noodzakelijk maken
nioolit".
Natuurlijk moeten deze concessies
ju Fransche zijde in do groolo pers
worden toegelicht en vergoelijkt, op
dat niet Poincaró zelf last krijgt van
den geest van verzet tegen den bm-
tenlaudschcn drang, cl ion hij de laat
ste dagen weer zoo krachtig opgévo©-
pen heeft, Daarom wordt verklaard,
dat inzake den cx-kroonprins; do toe
stand veranderd'is door een nieuwe
demarche der Duitsche regeering,
.i-in -gepreciseerd is, dat de kroon
prins op 1 Docémber 101S van al zijn
rechten op den Duitechcn troon "af
stand gedaan heeft en heeft verklaard
dat er nooit permissie zou wo-rd.en ga-
geven aan Wilhelm om terug te ko
men. Men kan dit dus voorloopig op
zijn beloop laten en volstaan met de
Duitsche regeeriug haar verantwoor
delijkheid nog £i:ns uitdrukkelijk voor
te houden. Inzake, de militair® con
trole, waarbij de Engelscll®regeering
s wilde wéten van sancties, dlc de
in Duitschland lieer schend® wanorde
naar linar meening nog slechts zou
kunnen vermeerderen, wordt gezegd,
dub Frankrijk er nooit aan gedacht
heeft in de tegenwoordige omstandig
heden nieuw® militaire of territoriale
sancties te nemen én dat, wat de eco
nomisch® sancties betreft, Frankrijk
die om zoo te zeggen lederen dag in
het Roergebied neemt. Met is jammer
dat de geallieerden daaraan niet uil-
jen meedoen, maar Frankrijk heeft er
voor het oogenblik volkomen genoeg
aau.
- Men sprak vrij algemeen voldoening
uit over het vooruitzicht dab er waar
schijnlijk wederom eenstemmigheid
ouder de geallieerden zal kunnen wor
den bereikt. Maar tojjli is in de Fran
sche pers de vreugde niofc groot cn
komt or öiigerust'h'eid tot uiting dat
dergelijke botsingen zoowel wat be
treft de -schadevergoeding als do vei
ligheid tolken® wew zullen terugko
men. Laten we maar zooveel mogelijk
Zorgen heb Roergebied iu ons voordeel
te orguniüoorcn, oordeelt, men rechts.
Dat is tenminste iets, dal wo vastheb
ben, maar cr zijn ook die oordeelen,
dat Poincaró beter gedaan had de
laatste dagen niofc zoo liafd van den
toren te blazen, nu hij immers toch
gedeelte-lijk heeft moeten toog
Links roeipt men den premier juist
om zijn inzicht dat do Entente in
ieder geval gehandhaafd -worden moet
n.j spreekt men ook daar. de overtui
ging uit. dat do kloof langzamerhand
zóó wijd zal wordên, dat.zij niet lan
ger kan worden overbrugd.
Algemeen dringt, men er op aan oen
poging te doen óm em meer algemeen
plan van samen Werking met •Enge
land op te maken. Men meent
rijs 'ilht Engeland zich gereed maakt
meer en meer op oigen vleugels tc
drijven, eenerzijds door de protectio
nisme in te voeren en anderzijds tloor
leeuingcn to verstrekken .aan de klei
nere vastelandsmogondheden en zoo
doende ccn overmacht over ze te krij
gen. Dit. holt dl gevaren in voor Frank
rijk, dat gedeeltelijk ctiiZèlfile politiek
heeft gevolgd, en mén ziet dus in. dat
het noodzakelijk is het daarover in het
algemeen eens to worden.-
Ilfivas «einde ons Dinsdagmiddag ui-.
Parijs
Dp. zitting van, don Rnad van Ambas
sadeurs, vastgesteld op P'msdagmi:l--
clag. is verdaagd, omdai do Driisch®
goorliig bad ontvangen.
Heden omvingen wij liet volgende te
legram uit Parijs In pcliticke krin
gen alhier, beschouwt men dc verda
ging van de zitting van den gezanten-
raad, niet als een bewijs van nieuwe
moeilijkheden. Verklaard wordt, dat dc
mogelijkheid van een overeenstemming,
tusschen Frankrijk en Engeland, ten
volle blijft bestaan.
D# ex-kolzer en do
ox-kroonprlns.
Te Parijs wordt officieel bevestigd,
dat dc Duitsche regeering op :S No
vember j.l. op den Quai d'Orsav oen
mededeeling betreffende den cx-kroon
prins heeft laten overhandigen. Hierin
wordt er aan herinnerd, dat de ex-
kroonprins en ex-erfgenaam van dc
Duitsche kroon, krachtens een verkla
ring, op 17 November geteekend, zon
der eenig voorbehoud van alle rechten
op den Duitschen troon heeft afgezien,
zoowel wat Pruisen als wat het Duit-
•chc Rijk betreft. Deze'verklaring is
onafhankelijk van die welke de cx-kei-
:er van 2ijn kant heeft afgelegd.
In dezelfde mededeeling wordt er op
gewezen, dat de Duitsohe regcering
den terugkeer van den ex-keizer niei
toestaan. Trouwens, laatstgenocm-
hceft gecncrlei verzoek in dozen
geest gedaan.
De tekst van de Duitsche nota zal
aarschjjnlijk spoedig worden gepubli
ceerd.
De torugkcer van don
ex-kroonprins/.
De „Vorwlirts" schrijft over den te
rugkeer van den ex-kroonprins „Wan
neer men dc quacstic zuiver judiriseh
behandelt, dan bestaat er geen twijfel of
de rijksregcering bezat geen rechtsmid
delen om den ex-kroonprins den terug
keer naar Duitschland ie verbieden. Ook
het feit, dat hij op de lijst der z.g. oor
logsmisdadigers staat, gaf daartoe geen
aanleiding, te meer daar de indertijd
tand gekomen. Stilzwijgende af
doening van dit conflict met de Eu-
ente toch eigenlijk inhield, dat de ver-
-chillende landen zich alleen voorbe
hielden de beklaagden in hun afwezig
heid te veroordcelen. Ecri geheel an
dere vraag is echter of het politiek te
recTitva'nrcli'g'ên 'is.' dat de ex-kroonprins
n dozen tijd verlof heeft gekic-
gem orrt terug te kómen. Indien de be
trokken persoon ook maar een greintje
erantwoordelijkheidsgevoel tegenover 't
'aderland had, dan zou hij hel dc moei
lijkheden hebben bespaard, die uit zijn
terugkeer thans moeten voortvloeien.
Dat hij dit verantwoordelijkheidsgevoel
1. is in verband mot bet verle
den van den immer fcsicn drauf-prins
gceri wonder. Temeer moet men oc
:ondc-uil-nalaiiglieid van de .rijksregce
ring betreuren, die cr niet in geslaagd
s tijdig „abzowinken'1. Thans, nu de
.gevolgen van dezo-zonde, aan het licht
komen, praat de kanselier met mooie
phrases daarover hcciv en wekt zelfs
den indruk, alsóf hoi Duitsche volk be
paald verlangt naar sancties in verband
met dcZcn „laatsten DuitsCher".
~"NcCh, zoo staan de zaken in het ge
heel niet, en hoe ook het Duitsche volk
bardeden over dc Fransche ge
welddaden, het bedankt er stichtelijk
i voor een man, cn speciaal voor
dezen man, nieuwe «onbillijkheden te
dulden. Dc fanfares, waarmede Sircse-
den terugkeer van den cx-kroon
pris op den voorgrond steil, zullen cr
bijdragen het betreurenswaar
dige resultaat jan. zijn regoeringskuns
icluen. Integendeel, duizenden c-n
ihs duizenden arbeiders, zullen
het gepraat over den „laatsten Duit-
schcr" hoogst bedenkelijk en dubbel
zinnig vinden. Want dc „laatste Du'i-
schcr" is nu niet de ex-kroonprins,
maar de cxkcizcr. Vol argwaan zullen
vele republikeinen vragen, of ook den
vader om redenen van nationale eer dc
terugkeer mogelijk gemaakt zal wor
den, al inogc déze argwaan dan mis
schien ongerechtvaardigd zijn. Wij wil
len reeds thans tegen ccn dörge"
.eventualiteit krachtig protesieercn.
Daarentegen schrijft dc „D. Alig.
Ztg."' heden„Nu zal cr sedert lan
gen tijd wel niets zijn, waaraan de
Duitschcr thans minder denkt dan aar
een wijziging der grondwet en her her
stel der monarchie. Hij beeft wetkéliji
wel andere zorgen hij' vraagt zich af,
of hij .voor den vqlgcndcn dag nog wel
levensmiddelen zal*hebbcn. cn deze
vraag neemt hem meer in beslag dan
de vraag monarchie of republiek. Bo
vendien golooven wij, dat juist de prin-
flpiél monarchistisch.gezinde kringen
v:m onsvólk in don grónd van hun
hart blij ziin, dal dé verantwoordelijk
heid voor den tegefliVóórdigea toestand
Van Duitschland niet door ccn monarch
gedragen behoeft te worden. Want deze
toestand zou, daarover js iedereen hei
céns, door ccn monarch niet verbeterd,
maar wel slechter gemaakt kunnen wor
den. F-n tenslotte, om de monarchie te
herstellen zoit men ook iemand moeten
hebben, die dc ondankbare rol van den
monarch kon spelen. En zulk een man.
Ook hierover zijn de monarchisten hét
reus, is op het oogenblik in Duitsch
land niet aanwezig. De gevezen kroon
prins heeft, zooals dc Duitsche verte
genwoordiger tc Pavijj geseind heef:,
voor zijn terugkeer naar Duitschland
uitdrukkelijk van ziin aanspraken op
Co Di::::-3h3 Rljhnjag.
i;- Dinsdng bijeengekomen. Maar een
beslissing over bot wel cn wc® ian bet
knbinob .Stresemanu is nog niet, ge
vallen.
Het; *3 weer - zo® deelt do corre*-
pondenfc van do Telegraaf mede op
niets uitgeloopen. In plaais van cl®
dramatisch® ontknooping,, die beslis
sen zou over het zijn of mot-zijn van
Strcseniann en daarmede waarschijn
lijk ook over het lot van Duitschland
in den komenden tiid, beleefden wij
in don Rijksdag weer ecu nar® ver
toonlos, di® een zeer bedenkelijk idee
gaf van hot verantwoordelijkheidsge
voel van hen, die aangewezen zijn om
te zamen DuitsCliland uit den huldi
gen nood t® redden-
In plaats van ernstige besprekingen
beleefden wij weer een kwajongens
achtige horrie, die er mede eindigde,
dat de voorzitter tegen zes uur d® ver
gadering moest verdagen tot Donder
dag. Aan het schapdaal doet niets ai
liet feit, dat die verdaging waar-
:hijnlijk wol zeer goed te pa3 kwam
omdat, naar aangenomen moet wor
den, do tegenwoordigheid van den
rijkskanselier oldeirs nog dringender
noodig is dan in den Rijksdag, 't frit
blijft bestaan, dut do Duitsche Rijks
dag weer eeiis eeli indruk naar buiten
heeft gemaakt, die overal ter wereld
de vraag moet doen rijzen, of een land
waar in een tijd als deze zulk© dingen
mogelijk zijn, er ooit nog boven op
zal ltomen.
Do communisten durven een zware
verantwoorde! ij kli-. '4 op zich nemen
door op eert wijz- als Dinsdagmiddag
do zoo nóodigö afwikkeling van za
ken onmogelijk te maken. Het com
munistisch lawaai ontstond, toen
Strbs'emajm opsiond om zijn met spar-
ning verwachte Tcde te houden. Het
bogon op do gewone manier met. pe-
schrceuw van de communisten, waar
dóór de rijkskanselier niet dadelijk
aan het Woord kon komen. Er ont
stond een conflict tusschen de commu-
isten en den voorzitter en dit ont
wikkelde zicli dermate, dat de voor
zitter. ten slotte de vergadering voor
een.uur schorste. In do daardoor ont
stane pauze liep in do wandelgangen
reeds het gerucht, dat de vergadering
waarschijnlijk toch verdaagd zou wor
den, omdat een verdaging de regee-
•ing zeor wel te pas kwam, daar de
•ijkskanselicr waarschijnlijk Donder-
lr.» met neg sterker argumenten dan
nu komt voor het aanblijven \au zi;n
abinet. in verband met hst sluiten
au een overeenkomst betreffend*
buueiilundsche credieldn voor Uuilaeh-
iand.
Reeds bij het begin van de \ergade-
luu: stelden do communisten ec-n ver-
a-ging vooTj omdnt hun eisch, dat
tresemaun in de eerste plaats zou
spreken, werd afgewezen.
Als eerste spreker kwam de sociaal
democraat Wcis aan het woord, die
betoogde, dat-na liet uittreden van de
sociaal-democraten het tegenwoordige
kabinet als een nieuwe regeering be
schouwd moet worden, die den Rijks
dag haar program heeft voor te leg-
>ii. VoortgaajjdÊ oefende ltii scherpe
itiek op Stresemanu. Er wordt
zeidt. tiij m Duitschland Hums een
poliiiek gevoerd van burgerlijke par-
langen. zooals uit alles
blijkt. Spreker wees daarbij vooral op
de belangen, die eon tijde!.;Tc prijsge
ven van .het bezette gebied verlangen
Wels sprak van Beieren en Saksen,
waar men coral door de zwakke hou
ding van de regeering en haar gebrek
aan goeden wil veel te ver gegaan is.
Het is thans zoover, dat Von Kahc di®
do-grondwet schendt, niet meer be
hoeft 'te dreigen met. een 'opmarsch
naar Berlijn omdat de rijksregcering
reeds „wheel recbtsch i»
Aan een dergelijke re-
gooring kunnen de soc.-do-
moeraton hun vortrouwen
niet govon.
Bij d® kwestie van het Waardevaste'
geld kwam hij nog .eens tèrug op het
.uland en zcide, dat het hier niet
alleen iiclrcft, ccn vraagstuk van em-
'ottdigo weiklooztuondorslcuning. Het
s een nationale kwestie en in dien zin
moet zij worden opgelost.
Sprekende over de onnerhandelin-
'ii der indtistricelcn met gïneraSl
Degoultc in het begin van October,
constateerde Wels, dat do greot-indus-
trieel Klockncr begonnen is aan gene
raal Degoutto steun te vragen voor
de invoering van den tienurigen werk
dag oui later, toen de gsnc-raql hem
duidelijk had gezegd, dat hij daar
voor niet to vinden was. voor te wen
den. dat iiij iets geheel anders bedoeld
luid.
Dat Strescmann in de Riinlandkwes-
tie om gevallen is, blijkt reeds uit dc
bènociulng van l)r. Jarre® tot minis
ter, die destiids als bnrgeinses'er van
Duisburg een afscheiding van het Be-
volte gebied van het Rijk voor onver
mijdelijk had verklaard (J&rres heeft
overigens infcusschen deze bewering
ontkend).
Wels ocsloot: „Wij keeren ons te
gen da door de Beierschc natlonaleu
gêprdp'agetrilo idee van een klein-
liuitschfïind.. Wij zullen strijden legen
do vernielers van het Rijk. vóór een
vrij en vcrcenig.d Duitschland
Voor de Duitsch-nauonabn sprak
daarop Hcrgt. Deze zeide het te bctreu-
i'cn, dat Stréternaati niet reeds bij het
begirt, dér vergadering de verirouwcns-
kwésfic bad gestéld. Indien deze moiic
■werd'afgestemd, zou de Rijkskanst
uioctén aftreden cn daft moest cea veran
dering van koers volgen. De hoofdzaak
bleef cchlc: de uitschakeling van den
invloed der sociaal-democraten, zoowel
ia hét Rijk als ia dc -afzonderlijke lan.
den.
Hergt verzekerde, dat de Duitsch-
natiofialcn.er niet aa:i denken een een
zijdige DüitSph-narionale regeering ie
ciscbet! er, 'ook geen eenzijdige kapita
listische ovcrhccrschiag. Nocdig is edu
ter ccn regcering, die hel vertrouwen
geniet Van dc nationalistisch® vcrccni-
gingen cn van dc nationalistische jeugd.
Hij verzekerd® zelfs, dat een dergelij
ke' rcgecring niet zonder parlement cn
.partijen regccrcn zcu.
Voorts betoogde Hcrgt, dat dc Fran
sche polilick zich zou wijzigen, indien
de Duitsche polilick eindelijk haar ka
rakter van zwakheid zou lateil varen.
Onder greoten bijval van de gehccle
rcclucrrijdo verklaarde Hcrgt, dat ccn
regcering, zooals hij zich die denkt,
iedere verstoring van den binnenland-
schcn vrede zou kunnen voorkomen.
Ten slotie schaarde Hergt zich nadruk
kelijk achter Von Knhr, wiens trouw
aan liet vaderland hij vergelijkt met die
van Bismarck.
Tora d.-.rrep de Rijkskanselier het
het communistische
Kabaal
dat de schorsing veroorzaakte.
Koehuc vroeg het
•oord ©xa eea moti® van oido ia te
dienen.
'oea president Loebe dit weigèrdéj
riep hij Jk protesteer er tegen, dat
hier in deze zaal geheime politie aan-
ezig is!"
Toen daarop de president den Rijks
kanselier toch bet woord wilde geven,
maakte de communist Remmele zulk
een lawaai, dat Stresematin niet kon
spreken. De presidezit eischic daarop,
dat Rcmmelc de zaal zou verlate® cn
toen deze weigerde hieraan gehoor tc
geven, schorste de president de zitting
voor één uur.
Om even over vijven werd de zitting
heropend eo deelde de voorzitter mede,
dat hij reeds ger,limea tijd geleden ge
heime politie in de zaal had toegelaten,
in verband met de vele dreigbrieven, die
verschillende leden der regcering en
van den Rijksdag hadden ontvangen.
Toen Remmele ook <oen nog wei
gerde de zaal to verlaten, verdaaade
(1® president de zitting tot Donder
dagmiddag zes uur-
Door dezen loop van zaken zijn de
verwachte motie» van wantrouwen
niet ingediend en heeft zich het
eigenaardig© feit voorgedaan, dat d©
communisten de jegeering, althans
voor -eer.ic© dagen hebben gered, in-
plaals van haar. door hun motie van
wantrouwen, ten val te hc-hben ge
bracht.
De regcering hoeft nu
eon paar dagen gewonnen.
die van zeer groot belang kunnen
zijn.
lntusschen is het nog niet zeker, dat
Stresemanu Donderdag a.s. zijn rede
zal kunnen -uitspreken en men ver
wacht. dat communisten hem ook dan
het spreken onmogelijk zullen maken.
Zclf3 indien het zou gelukken Rem
mele Donderdag buiten de zaal te
houden, dan is men nog van de ove
rige 14 communisten niet af en 't is
hoogstwaarschijnlijk, dat dezen alle.'
zuTen doen. om Srresemann dien dag
het spreken 1e beletten, en de verga
dering onmogelijk te maken.
Daar vermoed werd, dat Remmele
zou trachten tel Donderdag a s. in het
Rijksdaegebouw te blijven, heeft pré
sident Loetoe hem schriftelijk eange-
raaand 't Rijksdaggebouw te verlaten,
daar hij anders met geweld, zou wor
den verwijderd. Het zal derhalve wel
mogelijk zijn om Remmele Donder
dag buiten den Rij kraag te houden.
Volgens het nieuwe reglement van
orde van den Rijksdag, zooals dat dit
jaar werd vastgesteld, is Remmele,
daar hij tol tweemaal toe geweigerd
heeft aan den eisch tot verlating van
de zaal te voldoen .thans voor twin
tig zittingen uitgesloten. De ervaring
echter, clie men met de communisten
in don I'ruisischen Landdag heeft op
gedaan rechtvaardigt alleszins de
vrees, dat thans alle communisten
zullen trachten de Rijksdagzittingen
onmogelijk te maken.
Stresemanu.
Wat de houding van den Rijks
kanselier bei reis. kan worden ge
meld. dat Stresemanu t© elfder ure
besloten heeft toe te geven aan den op
hem uit geoefend en drang om zich niet
naar het buitenland te begeven, ten
einde deel te neinen aan de bespre
kingen omtrent een cvedietverleenine
van Duitschland cn hij besloot, onder
<lo huidig®' politieke omitandigkeuep
Berlijn niet te verlaten.
Wel is waar zullen de voor heden
vastgestelde fractievergaderingen woi-
den gehouden ondanks 't feit. dal men
de rede van Stresomann niet heeft, ge
hoord. doch men kan thans aan dezn
fractievergaderingen niet. die hetceke
nis hechten, we'ke r.ii zouden bobben,
indien S'.resemonn had gesproken,
men meent échter, dut de besprekin
gen welke zullen worden gehouden
toch van zooJanic gewicht 7,uiieii zjin,
dat dc aanwezigheid vrvn den Rijks-
kanselier noodzakelijk zou kunnen
Vooral zullen de besprekingen
over dc definitieve houo ir.g van de so
ciaal-democraten ten opzichte van dc
regeering. welke in den Rijksdag den
doorslag" zullen geven, van belaag
zij-a.
Varspreid nieuws
DE RENTEMARK TOCH IN HET
EEZETTE CEBIED TOECELATEN.
Naar de „Küln. Voiksztg." uit vol
komen betrouwbare bron zegt te heb
ben vernomen, heeft d® Rijnlnndccm-
missie de re mem ark in het Rijnlanc
'.oégelaten.
DE ECONOMISCHE CRISIS
IN DUITSCHLANO.
Do toestand in
Dusseldorf.
De stad .DasseWórf geeft op het
oogenblik een. tragisch beeld van d«
tijdsomstandigheden. Er is nauwelijks
ii-.eer eer. straal, die niet de sporen
rlrnagt der onl'-i-ïen. In dc buitenwijken
zijn alle winkels dichtgetimmerd.
Gedurende de vorig® week hadden
eiken avond onlusten plaais, cn cr ziifl
voldoende aanwijrittgen, dat deie en-
lusten niet nirecn voortkwamen uit de
duurte cn baar gevolgen, doch dat de
communisten hierin de hand hadden.
Er ziju b.v. winkels geplunderd. die
met honger cn koude niets uitstaande
hebben, als porseleinwinkels eni.
de onlusten zat een reker systeem
braken op erschillend® plaatsen tege
lijk uit. zoodat de politie voortdurend
beziggehouden werd cn niet in
was ze. spoedig te onderdrukken. Sinds
de bezetting is de politie slechts
man sterk, hetgeen veel tc weinig
voor een stad v.m bijna een half inil-
liocn inwoners. Het gevolg was, dat in
de industrieel® voorsteden als Oberbilit,
waar dc bevolking in meerderheid com
munistisch gezind is, de menigte dc
macht had cn deed wat zij wilde. Tot
Maandag, toen dc Fransche militairen
aan dezen toestand een einde maak
ten.
Bij verschillende communisten had
den huiszoekingen plaats en grcoie
hoeveelheden wapens en munitie wer
den in beslag genomen. Veertien com
munisten werden gearresteerd.
DE VERVOLCINC VAN DEN SAK-
SISCHEH. MINISTER-PRESIDENT.
Dr. Zeigner, dc gewezen Saksisch®
minister-president, is te Dresden uit
Zwitserland teruggekeerd.
DE VERKIEZINGEN IN GRIEKEN
LAND UITGESTELD.
De bladen tc Athene melden, dat de
regecrir.g heeft besloten dc verkiezin-
9 December te does houdeai
INCEZONDEN MEDEOEELINCEN
h 60 Cts. per regel.
GEZOND PLUIMVEE, OVERVLOED
VAN E1ERKN. DOOR
Oram Thorley's Pluimveekruiden
DOOS 80 CENT. W. MELLINK, EM-
MALAAN 8, OVERVEKN.
DE BEHANOELJNC DER POOL-
SCHE JODEN IN DUITSCHLAND.
antwoord op cea jnterpellatic in dc
commissie van buitenfóudsche zaken
door den afgevaardigde Reich van dc
lsraëlietische parlementaire club inzake
dc houding der Poolsche rqgeering ten
opzichte van de vervolging ca uitwij
zing van Joodsch-Pcolsche burgers
door de Duitsche autoriteiten, ver
klaarde Scyda, onder-minister V3n bul-,
icnlandscbc zaken, dat dc Poolsche re
gcering een krachtig vertoog tot Ber
lijn en Miinchen heeft gericht en dat
jn geval van een onvoldoend ant-
'oorcl. gelijksoortige maatregelen te
genover Duitsche burgers op I'oolscb
gebied zullen worden genomen.
EEN SAMENZWERING VERIJDELD
IN PERU.
De correspondent van dc „Times" te
Lima. dc hoofdstad van Peru, maakt
melding van het ontdekken cn verijde
len van een Stoutmoedige samenzwe
ring om een coup d'état teweeg te
brengen, waarbij senor German Lcguia
Martinez, lid van het hooggerechtshof
en oud-premier, tot dictator van Pent
zou worden uilgeroepen. Senor Mar
tinez. zijn beide 200ns en een Saatal
medeplichtigen werden verleden weck
Donderdag 's morgens om 5 uur. het
uur voor den staatsgreep vastgesteld,
in de woning van eerstgenoemde ge
arresteerd.
Het plan bestond het paleis van den
president te bombardeeren en den pre
sident te vermoorden onder den dek
mantel eener burgerlijke revolutie. Aart
trouwe officieren waren vervalscbte or
ders gezonden, 's Avonds te voren \kerd
de vervalscking ontdekt en de samen
zwering aan den president meegedeeld.
Er waren slechts enkele legerofficieren
bij betrokken.
De vcrvnlsching van de lianateeke-
ning van den president op de vcrvaTsth-
te orders was schier volmaakt. Uit het
paleis was particulier schrijfpapier ge
stolen en dit was gebezigd voor afzon
derlijke brieven aan officieren, zorgvul
dig samengesteld in overeenstemming
met hun veronderstelde politieke, stand
punt. De plannen voor den aanval op
bet paleis waren met zorg in elkaar ge
zet Bommen waren verborgen op het
dak van een naburig hotel teneinde den
vleugel te vernielen, waarin zich de
vertrekken van den president bevon
den. De autoriteiten hebben een hoe-
veelheid bommen. 50 kisten met ammu
nitie en compromittecrende dccunien-
ten in beslag genomen.
De gevangenen zijn naar Curacao
overgebracht en zullen waarschijnlijk
gedeponeerd worden. Op den dag, dat
dc samenzwering zou uitbreken, is
een algemeens syrapathiestaking ge
proclameerd met dc spoorwegmannea.
die sedert 1 October het werk hebben
neergelegd, doch in verband met de
politiek® gebeurtenissen wordt een spoe
dig® bijlegging van het conflict ver-
Eigen Telegrammen van
Haarlem's Dagblad
DE ENCELSCHE V E RKIEIIN CE N.
LONDEN, ao Nov. (V. D.). Dc
verkiezingscampagne is tbans ia vollen
gang cn de bekende leden der Conser
vatieve, Liberale er. Labour Party z ij a
druk bezig propaganda te maken. Waar
zetels zijn, voor welke hard zal moeten
worden gestreden, hebben eminente re
denaars rich beschikbaar gesteld oiu
voor de betreffende candid a ten het
«oord tc voeren.
Asquith heeft heden =:-ia campagne
ia Schotland geopend, waar hij te Pais
ley ia zijn eigen kiesdistrict kc: woord
heeft gevoerd. Sir Robert Ilornc zaj
voor dc Conservatieven te Glasgow op
treden. Lloyd George, die zeker is van
zijn zetel in de Cainarvon-gcmeenie, is
geheel vrij rijn diensten beschikbaar te
stellen waar dit noodzakelijk is. Chut-
chitl is beden uit Londen vertrokken om
zijn zeicl te West-Leicester, waar cea,
felle strijd te verwachten is, te verdedi
gen. doch ook hij wil trachten tijd te
vinden om andere candidatcn te helpen.
Ramsay Macdonald vertrok heden pet
motor voor een tocht door het land
bouwdistrict van Wesl-Engcland en biet-
mijndistrict van Zuid-Wales. Een streek
waar de grootste verkiezingsbedrijvig-
heid hcerseht in Lancashire, alwaar de
liberalen hopen te profitcercn van hc:
traditioneel vasthouden aan den vrij
handel, om aan de Conservatieven ze
tels te ontworstelen. Te Londen, waar
62 zetels betwist worden, zijn dc Libe
ralen eveneens hard aan het strijden. l*n
de afgelcopen zitting van het Parlement
waren cr ga Conservatieven in de hoofd
stad legen tS Liberalen cn leden der
Labour Party. Hc: grootc leger van l>e«-
sonen. dat overal van huis tot huis,
huis trekt om stemmen te winnen, be
paald zich ihans tot het maken van
propaganda onder de huisvrouwen, di®
nu kiesrecht bebben verworven. Het is
merkwaardig tc weten, dat het totaal
der kiezers van het Vereeoigd' Ko
ninkrijk at ciTllioen bedraagt, waarvan
9 millioen vrouwen ziin.
CEHERAAL HARINCTOfl CE-
HULDIGD.
LONDEN, 20 Nov, (V. D.). - I.uiie-
nant-gcncraal Sir Charles Harington, de
vroegere opperbevelhebber der Gealli
eerde strijdkrachten tc Konstantinopel,
heeft als gast aangezeten aan een lunch,
aangeboden door het Koninklijk Kolo
niaal Instituut. Lord Curzon bracht in
warme bewoordingen hulde aan llarir.g.
ten tn beschreef hem ah; do wijze ®n
bekwame tandgever van dc Conferentie
tc Lausanne. Dc Staatssecretaris van
Buitenlandsche Zak®n verklaarde, dar
slechts het bevelhebberschap van Ha
rington een onherstelbare catastrophe
heeft voorkomen. „In de annalen van
het Briisch® leger, ken ik geen enkele
bladzijde,'' zcide spr., „meer eervol en
Harington zcide 1',am op te mecncn. dat
een soldaat nimmer redevoeringen moe'
houden, noch boeken schrijven. Hij
had slechts getracht steeds het hoofd
1 koel tc houdca.
