Letteren en Knnst
ERGERLIJKE TOESTANDEN OP
DE DUITSCHE TREINEN.
Alle fracties van den Rijksdag heb
ben een klacht tot de regeering ge
richt over de ondragelijke toestanden
in de treinen naar het Westen. Tenge
volge van het op en neer gaan van
den dollar is er weer een levendig
„Schieber" verkeer ontstaan, voorna
melijk van buitenlanders. Deze ,.Schie
ber" gedragen zich ergerlijk en wor
den daarbij nog gesteund door het
Duitsche treinpersoneel,
EEN HOOGESCHOOL VOOR DEN
GRAANHANDEL IN RUSLAND.
Te Moskou wordt een instituut op
gericht, dat bestemd is wetenschap
pelijke opleiding te geven aan hen,
die voorbestemd zijn een verantwoor-
dlijke positie in te nemen bij do af*
deelingen voor den graanhandel van
de rijksinstellingen en coöperatieve
vereenigingen, aldus do ,,Ekon. Zj.".
Er zullen colleges gehouden worden
over warenkennis, de techniek van
den graanhandel, het inrichten en be-
hoeren van graansilo's, de. wetgeving
op het gebied van den graanhandel
en transportwezen en in het algemeen
over alles, wat een graandeskundige
moet weten. Het instituut zal de rech
ten hebben van een hoogeschool.
DE ONTPLOFFING OP DE „OT-
TERBURN."
.Omtrent het ongeluk aan boord van
Viet s.s. „Otterbum" geeftDaily Chro
nicle" nog de navolgende bijzonderhe
den
Ht schip was 'op weg naar Barce
lona en had een lading licht ontvlam
bare goederen aan boord, zooals ka
toen, chloorkalk en benzine. Togen
een" uur in den morgen hadden kort
na elkaar drie ontploffingen (plaats.
Een dichte rook steeg woldra uit het
schip op, dat spoedig in en vlammen
zee gehuld was. De onmiddellijk uit
gezonden draadlooze noodseinen wer
den door de havenautoriteiten to
Marseille opgevangen, waarop onmid
dellijk motorreddingbooten en drij-
veilde brandspuiten naar de plaats
Ües onheils werden gezonden.
Geen der brandweermannen kon
echter aan boord van het brandende
schip gaan- daar dit een en al vuur
was. Het ijzerwerk van het dek stond
rood- of witgloeiend.
Een der redddingsbooten voer om
het brandende schip heen en de be
manning zag toen een aantal opvaren
den van de „Otterburn" die zich vast
geklemd hadden aan .de ankerketting
en zoo tusschen vuur en zee zweefden.
Daar het ondoenlijk was het branden
de schip voldoende te naderen, werd
den overlevenden toegeroepen in zee
te springen, hetgeen zij dan 'ook de
den. Hieraan is heb te danken, dat
drie-en-twintig hunner werden gered.
Ten slotte slaagden eenige der
brandweerlieden er in aan boord van
bet schip te gaan, doch de dikke rook
en de hitte waren zoo verstikkend, dat
het' onmogelijk was om de nog op
het schip aanwezigen te naderen.
Eenige uren later werden twee ver
koolde lijken gevonden bij de trap
van <de brug.
Tegen acht uur in den morgen was
het eindelijk mogelijk de „Otterbum"
of wat er nog van over was, op sleep
touw. te nemen, hoewel het vuur nog
steeds smeulende was.
Zooals gemeld, is men van meoning,
dat de ramp aan de nalatigheid van
eenige blinde passagiers is toe te
schrijven, daar deze in lnm verblijf
plaats voortdurend sigaretten rookten
on kaarsen gebruikten om zich licht
te verschaffen. Het ligt dan ook voor
de hand, dat zij door het achteloos
wegwerpen van hun brandende luci
fers of eindjes sigaretten, de lading in
brand hebben gestoken, hetgeen, de
ramp veroorzaakte.
SPRINKHANENPLAAG.
De sprinkhanenplaag is in Zuid-
Afrika dit jaar weer zoo omvangrijk
geworden, dab men ter bestrijding er
van „gif-expedities"' heeft uitgezon
den, welke tot taak hebben, het ge
bied, waar do verwoestingen zijn aan
gericht, en dat een oppervlakte lveeft
van ongeveer 300.000 vierkante K-M.
met vargif-oplossingen te besproeien.
Wij kunnen ons van de grootte en de
kracht van deze zwermen sprinkhanen
die geheel Afrika teisteren, maar ook
reeds tot Italië en de Provence zijn
doorgedrongen slechts met moeite een
voorstelling vormen. Een interessante
beschrijving daarvan geeft een hoofd
stuk van het reisboek van R. de Haas
dut bij Ullstoin te Berlijn is versche
nen Hij ligt in diepen slaap, ddar
hoort hij buiten een geruisch en het
geschreeuw van de Arabische jeugd.
IIij en zijn vrouw staan op. Maar wat
springt daar mijn kamer binnen? Wat
krabbelt en fladdert daar rond? De
kamer is vol beweging. 'Ik haast, mij
naar het terras. De wind slaat de deur
terug in het slot. „Zie daar eens, bo
ven je", zegt mijn vrouw en wijst op
den hemel boven 't dadelpah uemvqü d
Do zon is verdwenen, of liever: zij is
verborgen achter.'n. grijs gordijn.. Het
uitspansel ziet er uit als een. melkwitte
lampekap, di© door mdlioenen vlie
gen geteisterd is. „Heb je ooit zulk
een spri nkha nehstoriri beleefd?"
v,aagt, mijn vrouw, „Sprinkhanen",
juist, Wat daar krabbelt en fladdert,
huppelt eu springt, wat daar in mil-
lioenen exemplaren door de lucht
suist, wat reeds onze kamers is bin
nen godrongen, dat zijn groote, zwart
bruine sprinkhanen. Nog half slaap
dronken verheug ik mij er over, dat
Arabische Jongens daarbij ongeveer
op dezelfde wijze optreden als de Euro-
pcesOhe jongens, die tor vlimlervangst
tijgen, Ten onrechte; zij hebben voor
deze bezigheid niets anders noodïg,
dan het instrument, dat zij te allen
tijde bij zich hebben, namelijk dc bur-
nus, den kapmantel. De sprinkhanen
die door den storm, die ze hoog heeft
opgezweept geheel zijn afgemat en
het ware verdoofd, vallen in groote
massa's telkens neer en hebben
dan altijd eenige oogenblikken rust
noodig, voor zij verder kunnen fladde.
ven. Daarop spitst de Arabische jeugd
zich. Als handige balletdanseressen la
ten zij de kapmantels als hoepelrokken
om zich heen zwaaien en hurken dun
bliksemsnel, aldus de fladderende buit
onder hun mantel verbergend. Bij
menigten snappen zij zoo de sprink
hanen en den volgenden dag vindt
men op de markten in de omgeving
.groote bergen doode sprinkhanen ten
verkoop aangeboden. En er is groote
vraag naaf: weldra is de geheel© voor
raad verkocht. Ik probeer er een; zij
smaken maar zoo-zoo, maar zij vullen
althans de maag. Wat verlangt do
BedoUin meer 'I Hij zegent de Sahara,
zij", voedster. Zij schenkt hem alles,
wat hij noodig heeft en een van haai
kostelijkste voortbrengselen is de
sprinkhaan, 't manna der woestijn",
GENERAAL MALLETERRE
OVERLEDEN.
Generaal Malloterre, de directeur
van het Hotel des Invalides te Parijs
is overjeden.
VERMEERDERDE WERKLOOS
HEID IN DENEMARKEN,
Het aanbal werkloozen is te Kopen
hagen met 2253 tob 25197 toegenomen,
tegen 22944 in de vorige week en on
geveer40.000 in dezelfde week van
het vorig jaar.
POOLSCHE WERKLOOZEN IN
DUITSCHLAND.
De Poolsche regeering eischt in een
aan Berlijn gerichte nota de onder
steuning van do Poolsche werkloozen
in Duitschland.
DE GRAANEXPORT VAN
RUSLAND.
Nederland in de rij der
koopers.
Uit Moskou wordt ons gemeldIn
November bedroeg de export van
graan 500.000 ton. Duitschland is
nummer een in de rij der koopers.
Frankrijk tweede.
Dan volgen Nederland, Finland,
Turkije. Scandinavië, Italië en Grie
kgpland.
ARBEIDSCONFLICTEN IN SCAN-
DINAVIë.
Uit Christiania wordt; gemeld: Dooi
de krachtige pogingen der regeering
om groote arbeidsconflicten in ver
schillende industrieën te voorkomen,
het gelukt overeenstemming te
lereiken. Hierdoor zullen de aange
kondigde stakingen en uitsluitingen
niet door gaan.
DE DRANK IN AMERIKA.
Uit Philadelphia wordt ons ge
meld Zes personen zijn overleden,
ongeveer 100 opgenomen in het hospi
taal erf ongeveer 500 gearresteerd,
tengevolge en in verband met het over
matig drinken van sterken drank go
durende den jongsten Zondag.
HET HORLOCE IN DEN WINTER.
Nu het koud begint te worden begint
het horloge, mi regelmatiger te loopen
dan in den zomer. Nu eens is het wat
voor, dan weer blijft het plotseling
iets achter. Deze .onregelmatigheden
au onzen anders zoo betrouwbaren
tijdmeter is uitsluitend heb gevolg
an niet zaakkundige behandeling.
Legb men het horloge 's avonds op
het marmer van heb nachtkostje, dan
zal, tengevolge van de koude het me
taal iets krimpen eü het horloge loopt
Overdag, wanneer het -horloge
plaats in den Vestzak heeft inge
nomen, veroorzaakt de lichaamswarm
te weer een geringe uitzetting van het
metaal en dezo verandering is weer
oorzaak, dat het horloge iets achter
loopt, liet verdient aanbeveling het.
horloge 's avonds niet op het koud©
marmer te leggen, maar men moet het
loodrecht aan een spijker ophangen,
het niag nooit plat liggen, want bet
-ordt in normale omstandigheden in
loodrechte houding gedragen en deze
era.nrtering heeft schadelijken in-
'loed, Men moet het horloge opwinden
wanneer men het. 's morgens van den
spijker neemt. Hot schudden, waaraan
liet horloge bij het dragen is blootge
steld heeft invloed op de fijne veertjes,
terwijl de rust 's nachts liet goed doet.
Merkwaardig Is het, (lot de vrouwen
het zeer ver gebracht hebben ii
slecht behandelen van horloges,
gen vijltig heeronliorloges, die gerepa
reerd moeien worden, ontvangt de
horlogemaker gemiddeld honderd da-
meshorloge»., want de dames winden
doorgaans haar horloge eerst op, w
neer b'et geheel is afgeloopen eu daar-
mede verwoesten zij het. grondig. "Elke
twee jaar moet ©eu horloge feitelijk. g©
oliefl en gereinigd worden, dat heeft
niet alleen gunstigen invloed op het
loopen, maar het verlengt ook den le
vensduur met 15 a 20 jaar.
K'MDEREN ALS FILMARTISTEN.
„Eten kiijd en een hond moeten in
!©'l'-/o ♦iiih voer komen. wii hij succes
hebben hooft een ervoren filmregis
seur eens gezegd, en daarmede is d<
uitwerking gekenschetst, die men aan
het niet de zonen van de woestijn zijn,deze beide ingrediënten van succes-
die op mij afstormen, de wilde Be- films toekent. Een kind. hoe kleiner
do',linen op galoppceronde Maharis, I hoe boter, werkt altijd o-ntroerend en
maar het- manna, dat van den hamel verhoudend op de vrouwen, die te al-
gekomen is voor de armen in de oase. Ion tijde hot honingrijkste gedeelte var
Wel heli ik het in Noord Queensland het publiek in «do bioscopen vormen,
eens beleefd, dat eon trein niet verder Zoo is men er weldra toe ov
kon komen, doordot of-n- zwerm sprinkkinduren tot filmnnist op te leiden ze
hanen in de buurt was geweest; dc,zelN hoofdrolli-r toe t& vertrouw
rails waren zoo vet geworden, 'lat dej -.lo Verocnigde Staten ontStond h-.-t spo-
violen niet meer den ncodigpn tegen- j ei ale metier van kinderihke Minste:
Mand vonden: maar daar was do.van welke categorie Jackie Coogan v.-t
z-.verm zelf reeds voorbij eu de gt-vol-'de memt honende vertegenwoordiger
gen alleen trokken mijn aandacht. I is ui wh-ia prcstntws over
Ti? kinderen du- woestijn leven na-J wereld m-kend
echter ©en stap, die lang op zich het
wachten. Het schooldrama, dat in de
ontwlkiiehng van het theater sedert,
de middeleeuwen zulk een belangrijke
rol speelt, hield opgeeohoten school
kinderen bezig, maar wendde zich al
lengs ook tot de kleineren. Dat kin
deren voor voorstellingen werden afge
richt en een zelfstandigen troop vórm
den, gebeurde voor liet eerst in de Re
naissanop. Zoo werd Shakespeare
door zulk een groep kinderen, die aan
het. hof van Koningin Elisabeth veel
succes had,' gespeeld en wij vindon iu
zijn werken bitter© toespelingen
deze' onnatuurlijke dressuur. Ook
den Rococotijd was het kindertheater
gewild en Lessing spreekt b.v. met niet
minder verachting over Nioolinis'
„kleine apen" dan Shakespeare. Het
meest beteekenend van deze kindertroe
pen uit den Rococotijd waren de „jon
gc tooneelspelers", welk „gezelschap'
in 1761 door Felix Bcrner in het leven
werd geroepen. Deze man -wilde niet
alleen met het africhten van jongens
en meisjes geld verdienen, maar zijn
uit 46 kinderen bestaande troep moest
als het ware beschouwd worden
een broeikas, waaruit later de voor
het „groote" toonoel geschilde planten
gehaald werden. Hot is echter niet be
kend geworden, of een der jeugdige le
den van dezen troep zich later op het
„echte" -tooneel verdienstelijk heeft
gemaakt. Zeer in den smaak vielen
ook de kinderballetten, die in Parijs
en Women tot ontwikkeling kwamen,
waar zij lange jaren achtereen hebben
gestaan.
Kan een kind werkelijk een groot
tooneelspeler zijn? Deze vraag stallen
wij ons zelf allicht, wanneer wij liet
werkelijk voortreffelijke spel van
Jackie Coogan zien. Er zijn enkele be
roemde „tooneelkinderen" geweest,
zoo b.v. Leontine Fay-Volnys, die om
streeks 1820 in Parijs gróót opzien
baarde. Voor haar werden speciale
stukken geschreven, zooals ,,De kin
derbruiloft", dat ook hier te lande
nog wel eens is opgevoerd, ,,De pop",
enz Zij is ook op lateren leeftijd een
"oortreffelijk tooneelspeelster geble
ven.
Te Berlijn werd tijdens 'de directie van
graaf Brühl Pauline-Werner in kinder-
i'ollen bewonderd en zij heeft zich la
ter tot een voortreffelijk lid van het
Hof-theater ontwikkeld. Meisjes, zijn
meer voor het kindertheater geschikt
dan jongens eu de besle ervaringen
schijnt men te hebben opgedaan met
kinderen, die op zeer Jeugdigen leef
tijd reeds met de omgeving van de cou
lissen vertrouwd werden gemaakt.
Kindersucoes is natuurlijk voor de
film gemakkelijker te bereiken, dan op
het gewone tonoeel want liet. is zeer
zeldzaam, dat een kind den tekst niet
als een van builen geleerd lesje op
dreunt. Inde film hoeft het kind .niet
te spreken en het slaat ook niet tegen
over een groot publiek, dat het verle
gen maakt. De kleine film artist kan
zich bij het opnemen ongedwongen
bewegen en zoo ivordt hij een stuk
tuur. Dat ia trouwens liet geheim tlu
het succes van hot kind in de film. In
het gekunstelde en onnatuurlijke film
milieu herademt men, wonneer men
plotseling de onver valsch'te natuur
aantreft, die in liet kind is geïncar
neerd.
VERMETELE DIEFSTAL TE LONDEN.
75.000 pond aan Juweoton gostolon.
Tn een gróót flat met 16 kamers in du
Victoria Street is gen zoor vermetele dief-
si.ii gepleegd. Aldaër woont een rijke we
duwe, mevrouw Oakley-Maund, die om-
langs van een reis op hot Continent ie lu
'ugRekeerd.
Nadat mevrouw Oakley om 4 uur dos
middags zich per auto 'naar een vriendin
in hel Westen begeven had, hebben die
ven zich toegang tot haar slaapvertrek
weten te verschaffen, in weerwil van de
aanwezigheid in het groote huis van vier
dienstboden, die korten tijd ma het ver
trek van mevrouw Oakley op het gewone-
uur hun „tea" gebruikten.
Er zijn juweelen ter waarde van onge
veer 75.000 pond sterling gestolen. Ho
vrouw Oakley had namelijk m den loop
der jaren een verzameling .aangelegd van
juwecleh, die zij ten geschenke had out
Na de „tea" begaf een der dienstboden
zich naar het slaapvertrek vso haar mees
teres om dit in orde te brengen. Toen zij
daarbinnen kwam viel haar oog onmid
dellijk op het kistje, waarin mevrouw
Oakley haar juweelen placht te bewaren
■t aan den ecnen kant opengesneden
Zij waarschuwde de andere dienst
boden. Toen do meisjes een marter onder
ook instelden, bleek, dat de inbrekers
ich toegang hadden verschaft door de
ruiten van de voordeur in te drukken,
inde op deze wijze zelf het slot aan
don binnenkant te kunnen openen. l)e
dieven hadden den buitenkant van de
deur met ceu dikke laag zeep besmeerd.
het geraas van het breken van
het glas te verminderen, 't Schijnt, dat
de inbrekers met de ligging der versihil-
ïde vertrokken bekend waren en zich
imiddellijk naar hot slaapvertrek van
Oakley, hebben begeven,
politie doet ijverige nasporingtm.
iderzock wordt geleid door den Sn-
perwitcndant Carlin, een van de „liir
otir" van Scotland Yard.
Ofschoon de inbraak op zeer eenvoudige
wijze gepleegd is, blijkt zij gepaard le
aan met bijzondere omstandigheden,
vaaromtrent de politie geen nadere In-
iebtingon wilde verstrekken. Er zijn ver-
noedens. dat mevrouw Oakley op haar te
ugreig van het Continent door enkele le
ien eener wijdvertakte dievenbende is ge
-olgd en dezen haar gewoonten nauwwu-
rig hebben bespied. Naar verluidt, z-n
le politie een interessante aanwijzing
lebben gevonden, welke wellicht tot at
houding van den dader kan leiden,
i dit het geval zou zijn, zal fnitseh:
onderzoek van deze aangelegen1!,
het Continent worden voortgezet.
nog steeds geldende financieels moeiiij
heden gemeend, een reservs In kas t
moeten houden.
Het eanecringswerk moot ongestoord te
einde worden gebracht. Zimmerman i.'
te zijner lijd het financieel beheer uil
hamdem geven,
DE AANMUNTING VAN SHILLINGS
IN OOSTENRIJK.
De Oostcnrljksche Nationa-albank
reads mot de aanmunting van zilvutvn
shillings begotnnen. Halve, heele eu dub-
bele shillings worden uitgegeven. Een
shilling zal lO.fXO Kronen waard zijn. Het
gezamenlijk bedrag van de aangeufunte
sliillingen zal de 390 milliard Kronen'niet
overschrijden.
Oostenrijk bevindt zich nu In een over
,'ft.ng6Stadium naar een nieuw geld- en om
cekening6systoein.
DE HAVEN VAN~PETROGRAD.
De haven van Fetrograd zal den gehee
len winter i-ntaot blijven,
PROFESSORALE .VERSTROOIDHEID.
Voor het hooge gerechtshof te Syracuse
(in den staat New York) werd dezer da
gen een ohirurg veroordeeld tot het beta
len van een schadevergoeding van 65.000
dollar aan een vrouw, die bij hem on
der behandeling was geweest voor een
buik-operatie.
Professor was den morgen, waarop deze
vrouw door hem werd geopereerd, ':)a,rr
b lijkei ijk eenigszins verstrooid. Hij vol
bracht alle manipulaties geheel autom.v
i on alles verliep ordelijk en tegel
matig, zooals hij het reeds zoovel? hon
derden malen had gedaan althans zoo
dacht hij hoewel zijn aandacht er dï:
keer niet bij was.
Edoch, in zijn verstrooidheid 'iet pro
fessor per ongeluk in het lichaam var
vrouw eenschaaf achter! Dit had
len gevolge, dat de vrouw kort daarop op-
w moest worden behandeld en 'ïior-
was het nu dat professor bovenbe
doeld bedrag aan schadevergoeding moest
betalen,
UITBREIDING VAN MOND- EN
KLAUWZEER IN ENGELAND.
Aan het Ministerie van Landbouw, wer
don 60 (nieuwe centra van mond- en
klauwzeer gemeld. Er zijn thans in En
geland 500 besmette gebieden, over 31
graafschappen verspreid.
Koloniën
De openlegging van
Nieuw Guinea
Oplichting eener maatschappij
onder Duitsche leiding
Aneta seint uit Weltevreden aan
d© Tel.
Het „Sctpr. Hbld." verneemt, dat
ten paleize eou conferentie is gehou
den over een intensieve openlegging
van Nieuw-Guinea, welke conferentie
werd gepresideerd door den landvoogd
bijgewoond door den heer Weiter,
algemeen seg£etaris. hertog "Adolf v.
Mecklenburg, de directeuren van Bin
nenlandsch Bestuur en Landbouw en
het hoofd van het Kantoor voor de
Buitengewesten, dc presidenten van
de Javasche Bank. rle Factory der
Ned. Handel Mij. en den heer Helffe-
rich. Doel der besprekingen was de
oprichting van een maatschappij, wer
Tend -in het geheel© uitgestrekte ge
bied van Nieuw-Guinea over buiten
gewone bevoegdheden en ruim© con
cessies beschikkend voor den handel
copra, vogolhuiden, damnr, gom-
men, harsen en hout, ouder lêiding
van deskundige Duitscliers uit het
voormalig© Duitsche gebied van K.-
Guinea. De vertrekkende hertog van
Mecklenburg zal in Europa trachten
het anuvangskapifcaal van een paar
millioen bijoeu te brengen.
rirfkh
ei op de meest eenvoudige
op Allicht zou' men meen:
aken I Het
V\7A jacht ,tocu©el i
dat de I rollen tot
riten van kinderen op
eeds zeer oud. Van k'n
k indCTsehou wbu rgen
het
EEN SCHERPE AANVAL OP
MR. ZIMMERMAN.
In den Nationalen 'Baad werd va.
laai-Democratische zijde een dringende
fang aam de regeering gesteld, waarin
ezwaar werd gemaakt over bet feit, dat
e Comniissnris-Generaa) Mr. Zimmer? m
sn bedrag van 70S milliard, hetwelk i:i
et eerste half jaar van 1923 bezuinigt
•as, als reserve op de bogrooting heeft i;
laatst, in plaats van dit bedrag voor 'occ
lomisehe en oultureele doeleinden 'e nt
De sociaal-democraten verklaarden, da
limniermari *'cii onbel
I he
Rijkheden v
iSëlr, dr. Ki,
Zimmerman bee
sehen don Comui
Volkenbond en d
sprake is
DE BOMMENWERPERS.
Omtrent do arrestaties, van de hom
menwerpers meldt der Loc. dat zij
'net. resultaat ziln van een langdurig
minutieus onderzoek, dat onder lei
ding van den heer Koster, den Seina-
rangschen adjunct-hoofd comnussa
is van politie als chef der stadsre-
therche en den lieer D© Vlugt, als
hoofd der gewestelijk© recherche
werd ingesteld naarMe bomaanslagen
well:© tijdens de jubileumfeesten in
den Stadstuin en óp het resideutserf
te Semai'iuig werden gepleegd.
Tastt© men aanvankelijk vrijwel in
het duister, het gebeurde met do bom
menvervaardigers te Madioen, waar
een inlander door het ontijdig ont
ploffen van ©en bom werd gewond,
bracht, dank zij do verklaringen,
door den gewonde afgelegd, ©euig
licht in deze kwestie, welke, zooveel
(beroering hiel' t-c lande heeft teweeg
gebracht. Het werd alras duidelijk,
dat men te zoeken zou hebben in
extremistische richting onder de aan
hangers van de communistische pnr
tij. Bij do vooraanstaande leden de
zer partij te Semarang werd kort
nadat d© bomaanslagen gepleegd wa
ren, plotseling eou huiszoeking ge
daan, waarbij naast veel van onwaar
de, ook bescheiden e. d. werden aan
getroffen, welke van nut bleken voor
do voort te zetten naspeuringen; de
betrekkelijke paperassen werden cp-
gezonden aan het hoofd der reener-
che bij het parket van den procu
reur-generaal, den heer Van der
Lely.
De verschillende draden, die r.en
zoodoende in handen kreeg, liepen
alle in ©en en dezelfde richting, n.l.
flio van hadji Mishach, die in den
tijd, toen de N- I. P,-leider Tjyjto
Mangoenkoesoemo nog in de Vor
stenlanden ageerde, mbcr openlijk op
den voorgrond trad, maar sinds deze
laatste verwijderd werd en te Ban
doeng ging wonen, zijn actie in het.
verborgen voerde. Daarbij kwam
nog, dat in Solo na den bomaanslag
op den trein to Poerwosarie onop
houdelijk branden uitbraken, zoowel
in de kotta als op tabaksonde.rne-
mingen, welk© aan kwaadwilligheid
moesten worden toecresehrevcn, -/on
der dot men de bedri'vers te pakken
kon krijgen. Een paar dageD geleden
werd brand ontdekt in den set.in-gil
van den mnngkoenegaran, terwijl
men eveneens poogde een bedehuis in
brand t© stoken.
Er worden bovendien strijk- en
zot-pamfletten op diverse plaatsen,
aangeplakt gevonden met opruien
der inhoud, waarvan de samenstel
lers al evenzeer onvindbnnr bloken.
Desnietteoenstaoiide werd me«r en
meer d"ideliik. dot hadji Mishnch
I Kt© hnnd in dit 'heilloos bedrijf had
en onderzoekingen, nu niet langer
alleen door de Semaraugsch© recher
che, maaj ook door die in Midden-
en Oost-Java ingesteld, onder
meer in Madioen leerden, dat men
onder de communisien de ber&mer*
der bomaanslagen had te zoeken.
Afgescheiden van het feit, dat de
bommen welke t© Semarang, Ma-
dioen en Solo werden geworpen, van
dezelfde makelij waren met als hoofd
bestanddeel jang hong, een Chinoe-
sclie obat welke o.in. vermeugd
wordt met potasch en salpeter,
werd bij een communist onder meer
een soluijven gevonden waarin ge
sproken wordt van aan te bevelen
daadwerkelijk© actie. Langzamer
hand werden de draden van het net
nauwer en nauwer aangehaald, er
werd een uitvoerig rapport gezon
den aan den procureur-generaal,,
hetwelk door den neer Koster monde
ling to Batavia werd toegelicht. Nr
diens terugkeer te Semarang, were
na overleg met de betrokken autori
teiten door den hoofdcommissaris van
palitio den heer Ruempol, besloten.
de hoeren Koster en de Vlugt naar
Solo te dirigeeren, om zoo mogelijk,
„door te bijlen" omdat er voldoende
bewijsmateriaal tegen hadji Mishach
en consorten verzameld was. Er wer
den na overleg met den neer Van der
Marei, Solo's resident, en den boer
Mulder, assistent-resident ter hoofd
plaats Soerakarta, door beide hèeren
verdere onderzoekingen ingesteld,
waarvan het resultaat de ernstige
vennoedens tegen de verdachten neg
meer versterkte.
Zoo was reeds tót Misbachs arre
statie besloten, toon Donderdagavond
18 October met bommen werd gewor
pen. Xiet twee. gelijk eerst werd
medegedeeld, doch vier en wel twee
op den aloon, waar de sekateu werd
gehouden, oen op het huis van den
prang wedono, welke alle ontploften,
terwijl een werd gevonden bij het
transform:)torenhujsjc, die niet ont
ploft was. Zij werd door de politie
gedemonteerd en onderzocht, waar
bij bleek, dat. er dezelfde ontplofbare
stoffen in zaten als in die, welke te
Semarang en Madioen worden gebe
zigd; in plaats van in een jampotje
had men nu het materiaal iu een
lijmpot gedaan.
In verband met. verschillende om
standigheden werd echter besloten
eerst i den volgenden morgen uit de
gevangenneming van hadji Mishach
en zijn medeplichtigen over te gaan,
welke arrestatie tegen tien uur
plaats had. Toen de politie hen
Kwom halen, was Misbnch thuis. Op
do mededeoling, dat hij gevangen
word genomen in verband met de
in den luatsten tijd te Solo plaats ge
had hebbende misdrijven, antwoord
de hij kalm met een „bol&h, saja toe-
roet sad ja".
Tusschen de commissarissen Koster
en de Vlugt stapte hij (l'e auto m,
die hem weinige urenloter aan bet
hoofdbureau van politie afzette,
aar wij hem 's middags op ©eu
bank zagen zitten, ouder bewaking
van een rechercheur, rustig stroo
tjes rookende, zich nu en dan zich
koelte toewaaiend met een handdoek,
die hij meegebracht had.
Tevens was bevel gegeven over te
gaan tot arrestatie te Solo van zijn
medeplichtige, Hardjodiwongso én
Ilariljosoemurto, hetgeen al eveneens
vlot in z'n werk ging.
Tegelijkertijd hadden de Soma-
angsche politiemannen bericht ent-
angen, dut Ali Archam, de opvolger
au Samaoeno als voorzitter van de
P. K. I. te Solo moest zijn en voor
nemens was naar Jogja te vortrek-
IJit bericht bleek juist le zijn:
de neeren Koster en de Vlugt
aan het station kwamen, troffen zij
hem er »nn in het bezit van een
spoorkaartje naar Jogja, waarvan
hij zich Weinig oogenblikken te voren
voorzien had. In stede van in don
trein mocht hij haast Misbaclï in de
unto naar Semarang plaats nemen.
Dit wat de arrestatie ie Solo be
treft.. Te Semarang gaf do hoofd
commies van politie last tot arresta
tie van de volgende communistische
leiders: Ration, Ambia.il, Boedi,
Soetjiro, Partondo, Samsi eu Soe-'
radi.
Van hen bleek Boedi Soetjiro naar
Jogja te zijn vertrokken, waar. aan
do politio zijn aanhouding werd ver
zoent. De beide eersfgenoemden. Rn-
bi an en Ambiah, zijn zeer vermoede
lijk de werpers van de bommen in
den Stadstuin en op het resideutserf
te Semarang. Samsi is de chef-redac
tour van het communistische dagblad
de Sinar Hindia en «oerodi is Ineer
bekend als de voorzitter van den in-
landschen chauffeursbond.
Ook hun arrestatie verliep vlot en
zonder incidenten, zij worden evenals
hadji Misbnch r.s. naar h.-t hoofd
bureau van politie gebracht eu zijn
's middags overgebracht naar do in-
landsche gevangenis.
Men hen is nog slechts een deel
van de bende ingerekend- Ook in
andere doelen van Java bevinden
zich noe complottanton, op wie men
echter ook binnen niet- te langen tiid
de hand hoopt to kunnen leggen. In
verband hiermede wordt het onder
zoek door do leiders der recherche in
Verschillend© gewesten voortgezet.
Lectuur voor onze
Jeugd.
,/fc Vacantie vriendinnetje" door P.
J. CohenDe Vries is een uitgave van
W'. de Haan te Utrecht. Len echt ge
zeilig boek van twee zusjes, Tip en
Eis, die in plaats van een vacnulie
vriendinnetje een vriendje krijgen.
Piet is soms wel wat heel erg ondeu
gead, maar zijn grappen geven toch
veel vroolijkheid. Dc indianen voor
stellingen zijn ook amusant. Lie
plaatjes van Rio Cramer doen het bij
zonder goed, vooral in de Indianen
historie. Een mooi boek in alle opzich
ten.
Van denzclfdcn uitgever is „De
Bannelingen van den Achterhoek"
door J. Wngennar. De jongens zul
Ibn liet een reuze boek noemen, voorn'
emdat. het speelt in ons eigen vader
land, 't. Begint al zoo romantisch, ais
•Tos en Toon den bewusteloozen -oo'or
fietser op den boschweg zien iiggen.
De Crusoe club heeft later veel rnr.
rlien motorfictser te danken. Als ech
te Robinsons leven ze een heele varan
tl© in hun tent. koken, lekkere vijste
nan, zelfs aardappels en groenfr. Zo
beven in den onweersnacht en trach
ten hélden te zijn, als er onraad
dieigr. Een enkel ruzietje komt af en
ton voor, maar bederft ovir 't alge
meen de stemming niet. Als aan 't
eind van don kamptijd er werkelijk
kepers op den *ust komen, ia cr ze.fs
eui gevecht geleverd wordt, zullen
de lezers dc bladzijden verslinden cn
'on slotte een zucht van verlichting
slsken. als de Crusoeclub
li;
i» bij moedor thuis is aangeland. De
bannelingen van den Achterhoek
zijn alleszins waard om kennis mee
le maken.
De uitgevers Kluitman t© Alkmaar
brengen dit jaar a! een zeer mooie
collectie boeken ter markt. Voor klein
groot is er keuze. Een bizonder
aardig jongensboek is de „Jolige Drie
span" door Charles Kuonen. Do Jo
lige driespan is de naam van een club
Haagsehe jongens. We leven met de
jongens mee in huis, op school en
daar buiten bij de Schevcningscho
boschjes. Hun jongensstreken kunnen
r-r altijd mee door. Soms moeten wij
hen prijzen om hun dapperheid en
rondheid. Do jongens zullen zeker
schateren om do wraakneming op
boer Pex en ze zullen de bladzijden
verslinden, waarin Tooppie Knoiffer
het fanfare corps gaat oprichten. De
muziekuitvoering bij het graf van
Tootppie's moeder zal.in ieder jon
genshart iots van ontroering wekken.
L?e illustraties van Buono de Mesqui-
ta zijn weer erg druk an vol.
„Kruimeltje" door Chr. van Ab
coude is ook «tn jongensboek, dat er
zijn mag. 't Doet mij denken aan Boef-
'e van Brusse. Doch Brosse schrijft
S" 1 Boefje voor ouders en opvoeders
coude geeft kinder lectuur. Daar is
werkelijk een schaduwzijde aan ver
bonden. Het verkoerde en slechte in
Kruimeltjes karakter getuigt toch van
durf. En durf is een eigenschap, die
in 'de jongenswereld bewondering
wekt. Ook Kruimeltjes boefjes-taaj zal
door velen origineel en grappig gc-
'onden worden en allicht wordt er
ets van overgenomen. Zeker, er zijn
ontroerend-schoono bladzijden in Krui-
molt jevooral het moment, waarop
hij vader en moeder terugkrijgt. Het
boefje Kruimeltje zal wel opgroeien
tot een goed tnenseb. De plaatjes van
Pol Dom zijn mooi. Kruimeltje is een
pracht-boek echter voor jongens, die
weten, wat ze willen.
„Op den rand van het nest" door
L. V ijsmanGoedkoop is een zeer
fijn beschreven meisjcsverhanl. Elze,
de heldin van dit boek is al vroeg
wees. Gelukkig vindt ze een goed te
huis in hot gezellige gezin van Oom
Bosser. Elze met henr zacht karakter
is de lieveling van allen Echt prettig
beschreven^ is 't verblijf to Noord-
wijk. Aan Vslot een paar engagemen
ten, ook Elze's verloving met, Dolf.
Ook nog een hoofdstuk vol weemoed
als kleine Hoos sterft. Dat leed laat
sporen achter, ook nog dan, als allen
uitgevlogen zijn van 't oude nest. De
plaatjes van Nethy Heiligers zijn bi-
tonder fijn.
MIEP HOFLAND door Xandn kan
ne minder bekoren, al is 't alleen
•eeds om de geraffineerde meisjespk-
gerijen in de klas En hoe slap is daar-
tegenover de tucht van thuis Natuur
lijk zullen vele JezeresjCa gieren om die
Micp, die maar alles dorst te zeggen.
Maar wat voor moraal steekt daarin?
Bij liet bezoek aan Tl'uueje Y'eersuni
leeren we Miop wel vau een betore zij
de kennen en wd cknken dan onwille
keurig nau Top Naeff's school-ldyllc.
Hel boek is vlot geschreven, er komen
frissohe, levendige looneeltjes in voor.
Doel), nis aau '1 elot Miep Hofland zelf
zal moeten ouderwijzeu, wensehon we
haar toe. dat ze nimmer zulke brutale
planggecston in hoor klas zal h/ohsn,
's zij zelf eenmaal geweest is.
Sonja door Eila Yenior gant heel
at diejier. Wat. een zeldzaam mooi
goed meisjesboek is dit. Sonja, op
gevoed door Üozemjpoeke, het arm©
vrouwtje met liet groot© hart. Sonja
behoorde niet in die armzalige omge-
ng en tcch was z© er zoo gelukkig.
Als later de werkelijke ouders Sonja.
ppcischen dan voel; zo zich niet thuis
m de weelderige villa van Baron van
f!overdingen lot Veldwijck. Op zeke
ren nacht vlucht ze naar moeke, waar
het zoo goed was. Don ontwaakt, in
liet hart der barones de moederliefde
en de ami© moeke leert aan de rijke
hoe ze Sonja tot zich trekken
kan. Sonja gnat, terug naar eigen huis
leer! zich schikken, maar ais moeke
stervende is, verlicht zij haar laatste
oogenblikken. Wat is dat laatst© sa
menzijn een juweeltje van vertelkunst
Sijlje Aafjes was wel de aangewezen
om dit boek to illuslreeren.
Sonja is oen heerlijk geschenk voor al
onze meisjes.
VOOR DE KLEINTJES bewerkt
door N'clli,. en geïllustreerd door Netty
Ileyligors is een aardig bock met vers
jes en verhalen. Do laatst© zijn beter
dnn de eerste, 't Valt ine bij de plant
jes op, hoeveel sterker Netty II. is
i 'l uitbeelden van kinderen dan van
ieren.
DF. GESTOORDE THEEVISITE is
een buitengewoon fijn prentenboek
door Henriëtto Blaanw met teókenin-
gen van Netty Heyligors, De uitgever
heeft djt bizonder mooi verzorgd.
STEVEN EN ZIJN KOETJES van
dezelfde schrijfster is niet minder fijn.
'1 Is een alleraardigst leuk sprookje,
dat heel fantastisch geïllustreerd is.
HANSJE bIl'F of het Zangersfeest
van Koning Langelip met muziek van
Anna Wins is werkelijk iets heel bi-
zonders. Johan Fnbricms maakte
func sprookjo-s-achtige tcrkc-ningen bij.
ooi; dc tekst is van hem afkomstig.
Hansje Blaf was nummer denier: in
een arm^WompenmaJiersgozin. Zoonis
Hansjes naam al aangc-ft, wins hij wat
blufferig. Terwijl we vnn Hansje le
zen. krijgen we telkens een stukje mu
ziek: een wiegeliedje, als Hansje gaat
slapen, een weeflicdje, als moeder gnat
weven. En nis Hnnsje brood moet ha
len hooren vvo de leeuweriken zingen,
de kapelletjes fladderen, de hommels
'©men, de vlnermni/cn find teren,
ausje gaat dwalen, hij komt bij do
lbouters cn hoort het «chatgrnvers
liedje zingen, ook d© aria vau den
uiter met den hanglip. Hij be
daar heel vent, geeft ziel) uii voor
erruaf en ?eu markies. Iioort de
kanten dansmuziek spelen, hoort
de hofnar zingen, ia woont zelf» cm
pwedslrhd bij. Teil slctte kert hij
r terug bij moeder. Een hizond»r
'lig boek, vooral nis moeder of do
onderwijzer de muzïokbegclorCing
oor liua rekening nomen.
W. B.-Z.
