Schetsen uit Amerika
Stadsnieuws
het i .iioel
Cremor.
Aan de heereii Bakker, Crombouw
eu 'W ildehocr was gistoreuavond bij
Crewor 't succes te dunkon. Zij driecn
„lichtpunten iu dit Duts-
het vieze, roode tafelkleedje vol vlek-
ken uit het dienstbodenkaruertje moeet
gebruiken? Uit den tekst bieek dit ner
gens. Eu waren er geen nnde li
bels -ordijnen te krijgen!
lieel ma .kte een allc-rarmzaligstcn in-
dru!:, zooals wij het bij Crcmer an
ders niet gewoon zijn. Een zoo onvol
doende, armelijke aankleeding is een
lew ijs, van ja, ik kan het niet an
dera zeggen te weinig respect voor
het publiek.
Gelukkig, dat het driemanschap
tere 1' u t, uat a-lijd nog ©en der Crombouw. Bakker en Wildeboer er
beste en vermakeLjksts kluduspeleu
van Kadelburg is. Een stevig dnoinan-
Bchnp, waarop bij vroolijke stukken als
dit c«n verecniging kan bouwen.
Daar was allereerst do heer Crom
bouw, die in do rol van Dr. Roby
Woodloigh werkelijk uitstekend spel
to zion gaf. Hij hb ld zijn figuur het
me st gaaf eu vul geen enkele maal
uit don toon. Crombouw wist dezen
neger sympathiek to maken. Hij speel
de hem in den zuiveren blijspeltoon en
toch met een tikje sentiment, zooals
hot bij dozen ietwat kinderlij kon. coed
hartigen man behoorde. Do zinnetjes,
di© het moesten ..doon", doden het bij
don heer Crombouw en hij haalde er
eenmaal zlfs het applaus me© uit d
zaal. Dat is een bewijs vnn de kracht
van zijn spel en zijn dictie. En ook in
do oogonbliklcn. waarin bi' gevoelig
moest- zijn, wist hij, zonder in het sen
timenteel© te vervallen, den Jnisten
toon te troffen. Ttet Ame.rlkannsch ac
cent. deed niet gelleel nis „echt" nan,
mn.'iir dat Is ook do oenirro aanmerking
<3ic ik zou kunnen maken.
Do heer II. Bakker had als baron
Yon dor Dühnen voortreffelijke mo
menten. J)o hoor Bakker ontwikkelt
zich ul moer Cu uioor uls lypoiir. En
wat een grooto vordiensto s zijn
types, zijn telkens geheel verschillend!
Hij vorvalt niet Ia „Schoblonon".
Telkens weer valt hot mij op, lioo-
vool work hij van zijn rollen inaakll
Do hoor- Bakker ls zeer zekor do--ern
stigst© werker ouder do Cromer-leden.
Aan alles, zijn gang met liet slinge
rend armpje, zi oogopslag, zijn iet
wat gobogen houding, zijn aruibcvve-
gingen, was liet to zien, dat deze. ba
ron bestudeerd was. En het resultaat
was voor oen dilettant workolijk soms
verrassend. Hol was dikwijls hooi fijn
ccan dicspcl, waarnaar nun voorldu-
rend met genoegen koek. Zijn stem
heeft do heer Bakker nog niet geheel
in z jn macht, waardoor wij nu nog
eon baron met drie stommen kreg n.
ll'.oidoor was er nog niet oenheid in
de figuur. Mi r overigens; allo hulde!
Do heer F. Wildeboer was ali Chru-
tiaan Siam Briukmeyer, gisloron in
ziju element. Deze figuur stond slevic
oj. zijn beenen! Eiken koor, uls de heer
W'jldcbror zei „Dat mag ik wol!" voel
de je, dat litj dat met hooi ziin ziel
mornde. Deze. landheer was nu eens
wat anders dan een knecht niet, ton
piepslemmetje. Dat do lieer Wildeboer
z-oo'n rol aan kan, heeft hij bewezen
door zijn zekor, komisch spel, dat
voortdurend in den blijspoltoon bleef
■en liet niet in goedkoope effecten
zocht. Hierdoor paste hij zich volko
men aan bij hot spel van do hoeren
Crombouw en Bakker.
Zij drieën droezon heel het stuk en
Staken ver boven de andoren uit. Het
spel van de omgeving was vrij mat en
er waren in deze Kadelburg-famiH©
zelfs enkele „duistere punten". Wij
zullen maar niet in detail-kritiek ver
vallen. Do zwakke broeders en zusters
zullen het zelf misschien wel hebben
gevoeld, dat het lang nioi was, wat
het. zijn moest.
Ook in do regio stokte het gisteren
nog al eens, vooral iti het eerste bo-
drij-f. Zoo deed liet wol heel org dwans
aan, dat geen dor familieleden behal
ve von Kuckrott zich iets van het
twistgesprek tusschen den baron en
Brinkmoijor aantrok. De regio lieoft
mot di© scène blijkbaar geen raad ge
weten. En waarom moest mevrouw
von Kuckrott altijd als gastvrouw blij
ven staan, alsof zij or niet. bij hoorde.
En dan het toOJioelf I Nee, dat zag
er gisteren nu toch workolijk al to po
vertjes uitl Was dat nu het milieu van
oen Baron von dor Dühnen, writen wij
in oen adellijk slot? Zat do barones
zóó sWht in haar conianton, dat zij
Zij drieën hebben do eer opge
houden en Cremer aan een daverend
lachsucces geholpen! Zij zullen daar
van ben ik zeker het nog dikwijls
doen! Want. het zijn krachten, waarop
oen vereeniging vertrouwen kan.
J. B. SCHUIL.
WELDADICHEIDSPOST-
ZECELS.
Tot 15 Jan. a.s. worden op allo post-
kantoren "Weld-ad igheidspostoaègelis
verkrijgbaar gesteld. Deze zoor sympa
thieke zaak verdient aller'steun. Voor
allo gewone doeleinden kunnen deze
zogcis gebruikt worden, dooh zo zijn
een weinig hooger in prijs. De voor
doelen hiervan komen geheel ton goo
ds aan de Inrichtingen van weldadig
heid der verschillende gezindten in ons
eigen land. Op zeer doeltreffende prnc-
tische wijze lean hierdoor aan deze in
richtingen waarvan vele in grooton
finuncioelen nood verkeeron, stouu
worden verleend.
Daar ,hct voor niemand een be
zwaar zijn kan hieraan mede te wer
ken worden allen opgewekt deze
menschlievonde pogingen te steunen.
SYNAGOGEDIENSTEN.
Ned. Israël. Gemeente.
SABBATH:
Vrijdngavonddienst bij den Ingang
te 3 1(2 uur.
Ochtenddienst t© 8.15 uur.
Middagdienst te 1 uur.
Avonddienst te 4.45 uur.
WERKDAGEN:
Ochtenddiensten te 71/2 uur.
Avonddiensten to 7 1/2 uur. Zon
dag te 7.45 uur.
TALMOED TORAB:
Sabbath te 12 uur.
Werkdagen te 7 uur 's avonds.
De oen tend- en avonddiensten op
do werkdagen, alsmede Talmoed Tc-
rah, worden in het Gemeentogebouw
gehouden.
DIENSTPLICHT.
Lichting 1924. Uitspraken In'ako
vrijstelling wegens brooderdienst.
De Burgemeester van Haarlem brengt
ter algemeene kennis, dat eenjge uit
spraken op aanvragen van ingeschre
venen der lichting 1924 om vrijstelling
van den dienstplicht wegens broeder-
dienst ter secretarie dezer gemeente
voor een ieder ter inzage zijn gelegd.
Tegen elke uitspraak kan binnen tien
dagen na den dag van deze bekendma
king in beroep worden gekomen
a. door den ingeschrevene, wien de
uitspraak geldt, of door diens wettigen
vertegenwoordiger
b. door elk der overige voor deze ge
meente voor dezelfde lichting inge
schreven personen of door diens wetti
gen vertegenwoordiger.
Het verzoekschrift moet met redenen
omkleed zijn. Het behoeft niet geze
geld te zijn. Het moet worden gericht
aan de Koningin, doch worden inge
diend bij den Burgemeester, ter secre
tarie van deze gemeente. De Burge
meester zorgt voor de doorzending.
Voor zooveel betreft uitspraken, door
Gedeputeerde Slaten gedaan, kan bo
vendien de Commissaris der Koningin
binnen denzélfde termijn bij da Ko
ningin in beroep komen;
AANGEHOUDEN.
Te Utredhi word aangehouden do
27-jarige los werkman C. de \V„ wo
nende ts Amsterdam, die zich ceni-
gen tijd geleden, schuldig maakte,
ivnn diefstal van harmonica's, te
Haarlem gepleegd. Ten huizo van
den aangehoudene word óón instru
ment in beslag genomen. C. de W. is
naar Haarlem overgebracht.
INCEZOnOEN MEDEDEELINCEN S 60 ets. per rezaV
Waai
NIE^EIJER'S
STLSI-1AËAK
haar geur verspreidt:
PAUL WEGENER.
Wij vernemen, dat de beroemde
Duitsohe tooneelspeler Paul Wegener
op Zondag 13 Januari in den Schouw
burg Janswcg optreedt en wel op een
matinee cn in een avondvoorstelling.
Wegener heeft o.m. op zijn reper
toire „Der Valer", „Totentanz" en
„Der Gedanke".
MIDDELBARE TECHNISCHE SCHOOL.
Thans zijn hi druk versclwsnen de opga
ven vmn liet praciisch en schriftelijk go-
deelt© viun de elmdexnmons 1323 der Mid
delbare Technische School alhier. lm een
voorborioht schrijft de directeur, Ir. G.
Hofstede, o.a. het volgende: ,,Met het
doen verschijnen van deze opgaven als
afzonderlijk „overdrukje" zijn in de eer
ste plaatg gebaat de cAndidaten voor vol
gende examens, die zich thans vooraf een
oordeol kurnmen vormen omtrent het exa
men; in de tweede plaats kan dit boekje
goede diensten bewijzen aan de docenten
in het laatste studiejaar, als vraagstuk
fit de Omstreken
HEEMSTEDE.
Vermist. Aangifte is gedaan
van het vennissen van een bobslee
uit een ongesloten schuur.
Gevonden voorwerpen
Terug t© bekomen bij H. J. v. Muijen,
Oranjestraat 82. Haarlem, een hon
denhalsband, Voordendag, Voorhelm-
plein 12. Haarlem, een grijs wollen
handschoen: Fokkens, Bronstee weg
34, een hondenzweep: mei. Nieuwen"
hof, Oosterlaan '20. oen zilveren sier
speld: J. J. Monué. Kolkstraat 2,
Haarlem, een Lipesleutel; E. v. Pol
len, Dubbelebuurt, 44. Haarlem: een
paar bruin wollen hondschoenen:
I.attrens, Wagenweg 10S, Haarlem,
een lorgnet.
ZANDVOORT.
Uitvoering „Jong Zandvoort".
Een groot aantal belangstellenden
woonde in Monopole de uitvoering van
dit kinderkoor bij.
De voorzitter, de heer Drayer, her
innerde er in zijn openingswoord aan,-'
dat ditmaal een grootere zaal gehuurd
was, waardoor het mogelijk was, alle
ouders op één avond te ontvangen,
iets. wat zeer in 't belang van de kin
deren is.
De uitvoering opende met een frisch
marschlicdjc van Olman, waarna „De
schoonste feestdag" van Cath. van
Rennes volgde, welke cantate keurig
ten gohoore werd gebracht. Men kon
zien, dat de heer Post zijn leerlingen
uitstekend onder appèl had. Vooral het
liedje van de Meizoentjes door de al
lerkleinsten, klonk alleraardigst en het
slotkoor werd zeer plechtig gezongen.-
De keuze van het volgend nummer
„Lentebloemen" leek ons minder ge
lukkig, daar de kinderen hier zeer veel
bij te declameeren hadden, wat hen niet
altijd goed afging. De zeer mooie tekst
kwam daardoor wenig tot zijn recht.
Er was veel werk van de costumes ge
maakt en de kinderen zagen er in de
met bloemen versierde jurkjes aller
liefst uit. Ook de dansen slaagden zeer
goed.
Na de pauze volgde het kinderzang-
spel „Jantje in Moddcrstad", waarvan
alle aanwezigen zeer genoten.-
Men weet niet, wat men het meest
zal bewonderen den frisschen, aardi-
gen zang of het zich ongedwongen be
wegen van de kinderen op het tooneel.
Ongetwijfeld had dit nummer het
meeste succes, zoowel koor als solis
ten zongen en speelden uitstekend.
In de pauze werd do aandacht ge
vraagd voor een aardig, jong paartje,
jongejuffrouw Keur en jongeheer Hes-
terman, die in beeldige costumes uit
den pruikentijd een menuet dansten, op
het klavier begeleid door jongejuffrouw
Mcuffels.
Tusschen de dansen werd een vers
opgezegd, waarin de kinderen hun dank
aan bestuur en directeur van „Jong
Zandvoort1' betuigden voor de pretti
ge en goede leiding. In 't bijzonder
herdachten zij hierbij den heer en me
vrouw Vloetgraven, wien geen nvocite
voor het kinderkoor te veel- is.
Na de uitvoering had de verloting
plaats van enkele geschenken door ou
ders van leerlingen aangeboden tot stij
ving van de noodlijdende kas van het
koor.Ecn gezellig bal hield de grooteren
neg lang bijeen.
HILLEGOM.
Liefdadig heidsulfcvoe-
ring. In café „Flora" werd de
eerste der Hofdadigheidsuitvoeringen
gegeven, onder leiding van den neer
P. J. Litjens. n.l. groot Korst 6ti
Driekoningen Oratorium van IL F.
Muller, met 17 levende beelden
groepen.
De zaal was geheel gevuld. Het
kinderkoor opende den avond, 45
kinderen kwamen in marsdi-tempo
op. en zongen lief.
Hierna werd het Kerstoratorium
gegeven met de keurige beeldengroe
pen. Zang van koor en solisten vol
deden ten zeerste, er werd zuiver en
mot diep gevoel gezongen, de orgel
begeleiding van den heer Alf. Litjens
was ook uitmuntend. Van "net Drie
koningen Oratorium gold hetzelfde-
De heer Th. Jonkheer, voorz. der
St. Vincentiusvereeniging dankte na
afloop den heer Litjens voor zijn
arbeid en moeite, spr. hoopte nu alle
aanwezigen zoo zeor genoten hebben,
dat alle volgende avonden drommen
mensclien hier zullen zijn om to ge
nieten va.n dit mooie spel.
Aan mevr. van Haastrecht en ruej.
Kniydenberg werden bloemen aange
boden.
Het was een mooie avond.
HAARLEMMERMEER.
Gevonden. In deze gemeen
te zijn gevonden 'twee portemonnates
met geld, waaronder een koopmans-
portemonnaje. Tem Raacfflmize werd
van deze vondst kennis gegeven.
Begrafenis D. J. S. M e ij e r.
Donderdagmorgen werd onder over
groot© belangstelling op de R.K. be
graafplaats aan den Spanrnwouder-
weg alhier ter aarde besteld het stof
felijk overschot van den heer D. 3.
S. Meijer, die zoo plotseling is over
leden. Do plechtige uitvaartdienst
werd door eonigé geestelijken uit den
omtrek bijgewoond. De heer Meijer
was Kerkmeester van de Parochie
kerk St. Franciscns van Salea en is
een 4-tal jaren lid geweest van den
Raad dezer gemeente.
Van het politieke tour-
nooiveld.
EERSTE aAMER.
27 December. Donderdag
De verlenging van
„het Schoenen wetj e".
Onze lezers herinneren zich, dat de
Tweede Kamer slechts een paar uur
tjes noodig gehad heeft, om de verlen
ging met zes maanden van het dusge
naamde „Schoenenwetje" aan te ne
men. Korte criliek werd geleverd, de
stemming kwam het wetje werd
aanvaard, met slechtere, althans voor
het wetje slechtere, stemmenverhou
ding dan het oorspronkelijke schoe
nenwetje. van minister Aalberse. De
heer Fleskens had dus wel minder suc
ces met zijn initiatief-ontwerp,
maar hii oogstte toch en hij oogstte
gemakkelijk. Want zijn venlediging
was wanneer wij 't populair zeg
gen mogen „mak".
In ©en paar uurtjes was de Tweede
Kamer aan de eindstreep. En ook de
Eerste Kamer had niet. veel meer noo
dig. hoezeer er 't in den aanvang
anders uitzag, toen vele tafels met re
devoeringspapieren overvuld waren.
De heer Van den Bergh, een der
nieuw verschenen Vrijheidsbonders,
ni de samenstelling van de Eerste
Kamer op grondslag van het Evenre
digheidsbeginsel, was de eerste der
sprekers. Ziin maidenspeech was een
zakelijke speech, die van alle theorie
beter getheoretiseer ontbloot
was.
Ilad de Tweede Kamer op het ge
voel moeten beslissen, want de initia
tief-voorsteller bood geen gegevens,
kon zeide hij geen gegevens
bieden, ook in de Eerste Kamer kwam
die stemming van cordeelen op het
gevoel al spoedig aan de oppervlakte.
Do lieer Van den Bergh gispte de
vaagheid en de onvolledigheid, waar
mede het ontwerp was omhuld, waar
over de Stat-en-Generaal te oordeélen
hnd. En de heer Van Embden en de
heer Wïbaut beiden, gispten hetzelf
de. De eerste dezer beide heeren
meende en niet geheel ten onrechte
dat de schuld daarvan niet alleen
den initiatief-voorsteller trof, maar
was dit zóó. dan was daarmede ook
bewezen, naar het inzien van den
v riizi nnig-democ ralisch en af gevaar
digde. dat een ontwerp als het onder-
liarige niet door een Kamerlid kon
worden ingediend, maar van de
terstafel had moeten komen.
De groote oorzaak van het aannemen
van liet eerste schoenenwetje was de
algemeen gekoesterde vrees voer de
valutaconcurrentie. De vrees, dat onze
sclioenennijverheid daardoor zou
worden „genekt". Valutaconcurren
tie. die vooral uit Duitschland werd
gevoerd. En nu is daarin groote wij
ziging gekomen. Duitschland is als
valutaconcurrent uitgeschakeld, df
schoenenexport naar Duitschland k
7clfs naar de heer Van den Bergh,
op gegevens, uit goede bron rustend,
mededeelde reeds weer begonnen.
Waarom dan nog de verlenging, vroeg
(te heer Van den Bergh' Wel ant
woordde even later de heer Heerken?
Thiissen het oorspronkelijke wetje
heeft niet kunnen werken, niet zoo
kunnen werken als wel moest, omdat
er tusschen den datum van indiening
en die van verschonen in het staats
blad een zoodanigen teirmiin verliep,
dat groofe invoer uit de va'utalandon
nog mogelijk was.T-aten wii deswege
7.00 vervolgde de Haarlemsche wet
houder thans hst verlengingsont-
wernje niet verwerpen, opdat net
wetje kon werken, mede preventief
kan werken tegen de. na de Duitsohe,
thans te vreezen Belgische schoenen-
conourrentïe, tengevolge van de daling
van de Belgische franc.
Hiertegen kwam natuurlijk vanuit
het vrijhandelskamp oppositie. Van
den heer Wibaut. en van den heer
Van Embden. Die beiden, met voor
beelden wezen op repressnille maat
regelen die van verlenging van
den kant van Frankrijk en
Re-Vië te wachten zij-n. En dan
weet men ook niet. wat de gevolgen
ziin van aanvang in het brengen van
wijziging in onze handelspolitiek.
Meerdere vrijhandelsargumenten wer
den aaugevoerd. Al bleef het algemee
ne vraagstuk, „vrijhandel of protec-
e". vrijwel geweerd uit de debatten.
De heer Hearkens Thijsson had nog
een argument vóór hel ontwerp, dit,
dat m«n nog niet 1 was te l^e-
oordeelen. hoe het gewerkt pad
op schoenproductie, vermindering
van schoeneninvoer. op werkloosheids
cijfers. en dat mon daarom het wetje
niet mocht afstemmen, men moest het
nog wat laten werken, tijd minnen.
Do heer Heerkens Thijssen ging niet
nader in op de gevolgen, juist voor het
.•erder werken, van de door hem zelye
jeconstateerde uitschakeling der Duit-
sclio concurrentie.
Wat meende de heer Blomjous
vermindering van schoeneninvoer
niet te constatoeren? En spreker las
•prsrhillonde cjjfero voor, die i
N.V.„üt llJütotfcSH"
Trekking van 750 oummers
ten overstaan van Notaris A G- MULIÊ
DONDERDAG 27 December 1923
Prijs van f 25000 10715
5000 11259
1500 2544
1000 4565 9272 17873
18963
400 2946 5623 7575
14730
200 604 13371 16636
100 2359 11073 15385
19223 19770
P Iïm van f 90(eigen geld.)
56 2934 «17 0925 9469 11828 1-1722 16972 18997
179 43 78 53 84 70 14847 74 19004
82 48 82 7009 9503 11918 49 89 5
94 51 4940 36 6 12092 8317008 10
274 68 5000 47 25 12126 98 44 41
55 35 28 14934
71 19115
i5 3013 70 92 9039 37 42 82 57
17 20 80 7158 57 69 47 96 60
61 84 5107 61 58 92 52 17119 73
95 87 15 84 69 12225 53 44 87
22 7215 83 52 59 59 94
24 3106 5235 26 9701 1230815007 61 98
- - -35 17220 19263
305
413
545
74 34 62 60 47 43 40 73 w
677 47 91 7309 66 12404 15134 94 76
733 67 95 31 79 12543 35 17301 19300
48 75 5337 47 9803 75 60 82 18
S3 98 5453 54 30 12648 70 90 19
847 3205 53 7418 47 12765 83 17423
51 31 77 .65 70 Sö
95 51 91
79 7532 5S00 12800 15202 63 19409
93 74 5503 7073 76 24 33 95 96
95 3301 14 80 81 47 4217505 19o0o
922 2 55 91 ICC08 53 89 31 79
26 68 69 7826 10 6215309 54 88
1352 3401 77 32 31 67 10 71 19601
1114 19 5640 56 72 70 2217699 32
24 70 48 5910143 12928 73 17746 49
98 75 5701 70 49 7915420 72 19705
-•10 3529 6 79iy> 56 93 36 73 46
28 30 40 13 10239 94 15515 17809 65
52 42 42 8O17 63 13000
99 84
75 37 86 35 79
15611 52 85
;073 53
„46 59
24
90 3716 SI 8I27 60 78 24 95 4S
'.59 89 5936 62.34 6213358
-521 3805 - BI CS
49
30 17941
80 5319912
7213463 15705 94 20011
39 56 62 95 9-1 78 9 18014 37
76 83 86 6dS2 10421 13526 26 53 92
97 3910 6062 „85 35 31 31 67 20121
SO 8-125 52 52 47 18102
.724
29 83 49 54 85 99 15 83
93 62 44
98 69
51 60
1891 4007 6200
94 8 6 93
1996 37 48 &05
2021 89 61 28
86 4106
90 14
15 6318
42 16045 -
5510615 13701 65 57 82
51 34 76 93 203(6
75 99 91 18-333 6
82 13809 16151
86 33 53 95 33
41 10710
96 20
19
23 27 I
55 34
82 18430
68 16201 79 2045S
84 10849 69 7 18505 20510
84 13924 16311
93 50 27 53 56
81 4219 6446 «Ml 20 50 63 73 20513
85 44 49 45 56 92 94 S3 54
2316 Cl 74 45 II0Ó3 14114 16403 18618 20745
67 11217 - -
80 4301 6510
2413 30 25
2500 49 56
7 53 57
16 85
82
25 93 58 58 56
15 40 14266 60 74 85
22 83 14306 16536 SI 20346
63 94 79 16644 18756 62
95 11463 1.1442 62 63 80
91 6602 0l26
2622 4453 6704 38 11501
40 4512 13 47 20
2715 51 41 n 75 36 65 32 28
29 57 43 "231 63 83 42 33
62 4640 53 66 95 14525 78 66 3214
2803 43 0800 9305 97 78 97 18903
4 57 6 - 5711654 90 99 11 8S05
65 4739 23 041911715 14621 16832 15
2907 41 34 37 69 53 63 28
10 4821 81 54 11812 54 16929 48
19 28 6910 55 20 75 56 96
Vorige lijst stond: 19239 enz. m.z. 19139 enz-
1C223 en-, m z 2"?n »n-
Ervaringen van een Nederlander
In de Sierra Nevada van Californiê
ui.
In de koele schaduw dor booincn
vervolgden wij onzen weg, bijna ge-
ruischloos op het dikke tapijt van
naalden De routo leidde tusschen de
oudst© en grootste individuen van dc
.wondere Sequoias. Stage en paarden
violen in het niet naast de majestueuze
hoogte cn omvang van deze eerbied
waardige hoornen, do oudste li/vende
dingon op aardo. Als zij konden, spro
ken en zoggen zouden; „Toen de
christelijk© jaartelling begon waren
wij honderden jaren oud", dan zou
dat de waarheid zijn en met al onze
verbeelding is het moeilijk om tc besef
fen wat uat betookcnt eu wat deae
rouzen hebben gezien. De stage-driver
terecht trotech op dezo wonders
langs rijn route, stopte om ons in do
gelegenheid te atollen naar een der
boomen te loOpon die gevallen was en
daarbij in drie stukken gebroken.
Waarschijnlijk was de boom gedeelte
lijk hol geweest voor hij viel, en een
boecMxrand had hot vorder© gedaan.
Wij konden or door loopon eoi raak
ten, ons verheffend en met uitgestrek
te hand, bij vorro niet do binnenwand
boven ons. Dc ouduto exemplaren wor
den bij namen gonoomd. zooals b.v.
„General Grant", „Martha Washing
ton" enz. on hun leeftijden vari.ee-
r©n tusschen drie- en vierduizend
jaren. We gevoelden one allen wel
een booljo onbeduidend nadat we onze
plaateen weer hadden ingenomen-
Niemand sprak tenminste, behnlvo de
koetsier, di© hot had over een lengte
van 300 voet eu oen doorsnede van 2"2
voet en die precies wist hoeveel hui
zon en hoeveel knmers er uit een der
gelijk© boom konden worden gebouwd.
Voort ging hot intiieschon. hoog' r,
etoeds hooger. lol w© vrij onverwacht
do top van een bergkam bereikten en
dc uitgestrekte hand van onzen koot
ster volgendo konden we in de veris
en op oen veel lagor niveau uitma
ken een dorpje nan een klein meer,
met aan het verste einde daarvan een
moleu, gemakkelijk te herkennen
de grooto houtafvalbrander, waar
uit rook langzaam omhoog steeg. Het
ergste van de reis hadden de paarden
achter den rug. Elk oogenblik moest
do koetsier zijn voet op de rem zotten
en de paarden draafden met losjes
wiegende strengen. Na c-en paar uur
van gestadig dalen werd het gieren
van de groote handzagen in- den
Ion hoorbaar. We hadden den bodem
bereikt van het dal waarin het kleine
piaat-sje Millwood gelegen was. vijfdui
zend voet boven den zeespiegel. Vóór
het gebouw, dat als winkel eu kan
toor van do maatschappij dienst deed,
hadden zich enkel© nieuwsgierigen
verzameld om de 6tage, de schakel met
de buitenwereld, te begroeten, sommi
gen in de vage hoop dat misschien eon
kennis zou zijn medegekomen, ando
ren om de ochtendbladen en mogelij
ke brieven in ontvangst to nomen. De
winkol zoo hnd de spraakzame koetsier
ons reed3 verteld, werd geëxploiteerd
ten gunste van do werklui, tenminste
zoo heette het- Zo konden hier tegen
do gewone stadsprijzon, voor geld of
tegen afgifte van coupons, die zo ton
kantore konden ontvangen tegen hun
looncrediet, van alles koopon, zoowol
zeep om hun eigen wasch te doen als
pak kloeren of een fototoestel.
dollar, in het tweede 2.50 dollar per de wagen reden, avanceerden de stam
maand moeten betalen. In dezen prijs'met ec-n eenvoudige hefboom b e ve-gi 11 g
was inbegrepen warm water, elec-jeeu of meer inches naar gelang van
trfisch licht, iedere week schoon© la-;de instrusties die de „sawyer"' (chef-
kens en handdoek en behalve bed en zager) met opgestoken vingors gaf, cn
matras, voldoende dekens. Er waren terug kwam het geheel, zonder feile-
eenvoudige meubelen en een prettige lijk te hebben stilgedaan. Was het
groote vaste kleerkast- i tijd om den stam te draaien
Centrale verwarming hield do koude was het geval zoodra in het gesneden
buiton in het na- en voorjaar, 's Win-'
tors, wanneer sneeuw en ijs werken
onmogelijk maakten werd het heele
dorp overgelaten aan de elementen en
de zorg van een enkelen bewaker.
Het was mij best 2.50 dollar per
maand waard om alleen te zijn, voor
al waar men evengoed met een Ita
liaan of Rus kon worden opgescheept,
als met een Amerikaan, die per slot
van rekening toch wel een der meest
beschaafde werklieden is. Ik volgde
den steward die mij een zindelijk, net
geverfd kamertje liet zien. Het eeni?
aanwezige venster gaf een rustig uit
zicht op eon mossig open veldjé. om
ringd door jonge dennen.
Het was nog ruim een uur van
etenstijd en na mijn weinige wereld-
sche bezittingen uitgestald, toiletar
tikelen gerangschikt on een paar foto's
opgehangen te hebben enz., besloot ik
eens poolshoogte te nemen op het too
neel mijner toekomstige werkzaamhe
den. Het wos niet de eersto maal dat
ik in een zaagmolen zou werken cn
het gegil der zagen zoowel als de aan
gename geur van verecli gesneden
pine gaven mij een gevoel van intimi
teit met mijne omgeving. Aangezien de
meest interessante plaats in een zaag
molen daar is waar de stammen tot
planken Worden gesneden bracht ik
mijn eorste bezoek aon de groote
scheiden. Sommige worden langs af-
voertafels naar de droogschuren ge
leid. andere gaan naar de schaven of
naar de opslagplaats om te worden op
gestapeld.
Bi ging het kantoor binnen en werd
onbvaugèn door den timekeeper", die
mijn arbeidrivireau-bewïjs nam en
aanbeval in de hoed.
-erk het
Het was een scène vol beweging. D0
breed© handzaag loopc-nd als een drijf
riem over onzichtbare wielen boven en
beneden, flitste vanuit den zolder en
venlwpe.il in den vloer als een eind-eloo-
ze bliksemschicht. Een zware stalen
wagen op rails en door stoom gedre
ven schoot been en weder en bij elke
heen en terugrit verloor de stam twee
plnnkon door rio aan beide zijden ge-
steward lande zaag die onder oorverdooverid
zorgen dat gegier in liet blank© hout beet.
lak kwasten zichtbaar werden, dan
stopte de wagen even bij den „nig
ger". De doggers hadden Inmiddels
met eer. enkele handbeweging de sta
len klauwen die den stam Ln plaats
hielden, uitgetrokken eu do nigger,
ook door den sawyer gemanipuleerd,
ging in actie. Stooten van onderen,
met heftige opstoppers die den zwaar-
sten boomstam deden opspringen, of
ook wel grijpend van voren met een
haak als een gekromde vinger,
opvouwde of zich ontrolde geheel naar
den wensch van den zager: zoo nikte
en schoof de nigger met bijna mensche
lijke schranderheid den boomstam op
de gewenschte zijde; de doggers zon
ken de klemmen in het hout en terug
gang het weder naar de steeds snellen
de zaag, terwijl de nigger, zijn werk
gedaan, in den vloer verdween.
Met dit alles ging geen seconde ver
loren. want de zager zet feitelijk den
gang voor den geheelen molen en
van zijn spoed hangt de dagelijksClie
productie af. die hij als goed werk
man, steeds tracht, op te voeren
Een plank van den stam gesneden,
valt op een tafel, waarboven op vaste
afstanden staten rollers uitsteken, die
door riemen gedreven steeds wentelen.
Over deze rollers loopt de plank da
delijk weg en belandt eerst bij den
„edger". Het geroutineerd oog van
den edgerman ziet dadelijk hoe d©
plank tot het grootste voordeel kan
worden versneden, In zijn machine
zijn een aantal verstelbare cirkelvor
mig© zagen, dio hij nu vlug verzet-
Zijn .assistent duwt de plank recht in
de edger en als het deze verlaat, _js
lederen man een kamertje kreeg en; De chef-zager. 111 zijn box, voort du-
een vaste plaats aan een der tafe ls in rend op zijn qui vivo, deed d© wagen,
do eelzanl Er werd mij de keuze ge- die don stam drc-og, langzamer gn
luien tusschen een kamertje, alleen en!wanneer de znag bereikt was. Viel de
een dat ik zou. moeten deelen met- ©on I n'.nnk. dan eeboot.de wagen even doen
ander. In het eerste geval zou ik 5'de „doggers", tw©c mannen dio o
Toen ik het bedrijf haa bezichtigd
slenterde ik terug naar mijn kamer,
nieuwsgierig aan welk werk ik den
olgenden ochtend zou worden gezet.
l)e groote stoomfluit blies het uur
•au ophouden en naar boneden gaan
de zag ik de werklui van allo kanten
den molen verlaten om zich dadelijk
naar de eelzaal te begeven Ik volgde
en werd bij de deur ontvangen door
den steward die mij een plaats aan
een van de paar dozijn tafels aanwoei
Mijne tafelgenooten bestonden voor
het meerendeel uit Italianen die. naast
Finnen, Zweden en Ieren, do bevol
king van lunbercaraps in het Westen
schijnen uit te maken.
Tot mijn verbazing werden wij ge-
rveerd door vrouwen, ook van Fiu-
sche herkomst, ernstige, maar vlu;
en practise*!© werksters Het voedsel
was eenvoudig, gezond, en vrij goed
klaargemaakt; maar de gulzigheid van
het Italinansche element zoowel als
zijn vreemde wijze van voedsel-toebe-
reiding zooals b.v. het eten van boo-
nen met olijfolie en suiker, deed mijn
eetlust ©enigszins tanen. Spreken wns
veroorloofd in zeer beperkte mate. Il>
kon niet anders dan dezen regel toe
juichen want als men deze lieden het
vrije gebruik hunner tongen had ge
laten. zou het lawaai oorverdoovend
zijn geweest vooral waar een zoo groo
to meerderheid der aanwezigen, n.l.
de Italianen, zoo rad en onstuimig ple
gen te converseeren. Niet alleen dat,
mnar menige vocabulaire hier omvatte
vele woorden, die in geen dictionnaire
te vinden zijn 011 die dan ook wijselijk
niet werden gepermitteerd. Zo gaver
hun geheelo attentie dus aan de aan-
het hout niet alleen ontdaan van zijnlgename sport zich zoo vol mogelijk
ruwe lengtezijden, maar ook in stan- te proppen in zoo weinig mogelijk tijd
daard breedten gesneden. Deze secties I zonder zich te storen aan de wensch en
vervolgen automatisch hun weg en vul- hunner buren. Het verhaal dat ik
Ion op een tafel, waar ze door einde- j drrlijd niet had geloofd begon
looze kettingen worden gegrepen, die!schijn vnn waarheid te bevatten
ze dwars naar de ,.trhnmcr-"zagcn j Ben lumberjack zou 11.I. gevallen
voeren waar ze tegelijkertijd hun ruwe j zijn terwijl hii van den moten naar
einden verliezen en standaard-lengtend© eelzaal rende en teen hij geen aan-
aannemen. Steeds door kettingen me-lst-alten maakte om op te staan cn men
deg-rvoerd over een lange tafel worden hem had uevrantrd waarom hij zijn
de plr.uken hier door sorteerders gc-1 weg niet vervolgde, antwoordde de ar
me kerel, dat het nu toch al te laat
was.
Ik was blij teen ik me weer buiten
bevond en do zuivere koele avondlucht
inademde. Het daJ was reeds in scha^
duw gehuld, hoewel de toppen der ber
gen om ons heen nog geruimen tijd
in hot rose licht van den zinkenden
zon glooien bleven. Vóór naar mijn
kamer te gaan besloot ik tot een klei
ne wandeling door Millwood. 1 ;n;zs
den verlichten winkel en het vrij mooie
Huis van den super-intendant begaf
ik mij in de richting van het kwar
tier, waar de gehuwde mannen met
hunne families in kleine, houten bun
galows woonden. Er was ook een kerk
en een weinig verder een openlucht
cinema, waar tweemaal 's weeks films
afgedraaid werden door een onderne
mend employé van de compagnie. Af
gescheiden vnn het dorpje door een
beek lag de saloon, waar menig man
ziju tnaandelijksche cheque verdronk
en verspeelde iu éón nacht. De maat
schappij had van twee euvels het hes-
te gekozen. Nu konden de weiteers,
soms heel ervaren en moeilijk te ver
vangen krachten, dronken worden,
hun roes uitslapen en weder aan het
werk gaan
dat niet het geval, dan zou de
viens moraal niet tegen de ver.
leiding was opgewassen, zonder zich
een oogenblik te bedenken of zijn po
sitie ook maar een halven dag voor
uit op te zeggen, zijn geld gaan halen
en desnoods het dorp uitloopen in do
hoop van door oen auto te worden op
gepikt en naar de San Joaquin Valley
te worden gebracht. Wel scheen de
nabijheid vnn deu herberg mij toe een
verleiding <0 zijn voor hen op wie heb
gezegde: „Gut of sight, out of mind"
van toepassing wns Maar dat wilde
de maqt.schnppij blijkbaar wel riskee-
ren. Teniigkeerende z.ig ik achter den
winkel en op een kleine heuvel, het
hospitaal cn des dokters buis.
De temperatuur wos voel lager dan
in de San Joaquin, maar niet- te
laag e-ti een heerlijke, mossige odeur
steeg uit den grond omhoog. De man
tel van deu nacht- sloot zich over het
kleine dal. Diep in hot bosch riepen
de uilen. Do sterren schenen kleine
lichtjes die in de toppen der boomen
hingen. Ik vond hot jammer reeds
naar binnen te gaan, maar daar ik
vroeg op en aan hot werk zou moeten,
aarzelde ik niet en begaf mij naar
I bed. (Wordt vervolgd.;
