f
1
HAArtLfcM'S DAGBLAD
Van sterven en begraven
Binnealanfl
in prijs au t
lis FRANKEK's MM
Buiteniandsch Overzicht
Rubriek van den Arbeid.
MAANDAG 31 DECEMBER 1923
ZESDE BLAD
,.0 verdook end© dia zekerheid
den dood en de onzekerheid van den
tiid en de uure van dien". Kunt ge
van de onafwendbaarheid van uw
stervensuur: eenvoudiger spreken dan
de testateur uit den ouden tiid, die
deze woorden het voorafgaan aan Je
mededeling. dat hij bij acte van
uiterste wille over zijn tijdelijke
deren wenschts te beschikken? „Die
het God Almachtig gonadelijk beliefd
heeft aan hem te verleenen", voegde
hij erbij. Vaste formules, meent ge,
't zijn maar formules, overeengeko
men bepaalde vormen, die do notaris
noodig had qui een begin te .kunne 1
maken, en dio begraven zijn met heii.
Öie er zic h van bediend hebben.
Over die begraven formules zou heel
wat ie zoggen zijn. Eenmaal hebben ze
geloeid, zijn ze de uitdrukking ge
weest van hetgeen omging in hoofd
en hart, vonden zo algemeene instem
ming; en al sleten zo door veelvuldig
gebruik, al werden ze wel menig-
inaa[«gedachteloos opgeschreven, voor
gelezen. aangehoord of nagezegd,
voor menigeen waren ze toch de
vorm. die een overtuiging belichaam
de Ze waren als een geloofsbelijdenis.
14 at, dunkt u van deze inleiding?
„Eers'ö'iik soo verklaarde hij testateur
sijne onsterfelijke ziele, wanneer die
nvt zijn lighaam sal versoheyden zijn,
te bevoelen in de barmhartige handen
Gods, sijne© Scheppers, ende zijn
lighaam de aarde ter Christelijke be-
gravenisse, in de hoope van een zalige
opstandiuge ten iongsten dangp." Wie
dit verklaart, „sieckelijk te bedde leg
gende". bewijst, in het aangezicht van
den dood aan nog iets anders te den
kon dan aan zijn „tijdelijke" goede
ren. En v.anneer echtgenooten elkaar
over ©n weer tot erfgenaam benoe
men. ,,-uyt sonderlinge liefde, affec
tie endo genoegentheid, die sij dou an
deren sijn toedragende", clan moge
dit een onnoodige verzekering zijn, als
een herinnering aan den huwolijks-
plicht, had zoo'n tusschenzinnetje on
getwijfeld waarde.
Geen formule eohfer hadden onze
overgrootouders zoo min als wij noo
dig om herinnerd te worden aan den
dood. die ons volgt op den voet- en
komt, hoe dikwijls, als een dief iu den
nacht. Zii als wij hadden hun Aller
zielen. telden de hun non en er werd
een dierbare gemist, zagen ledige
plaatsen in hun kring. Zij als wij had
den hun Oudejaarsdag, en als 't avond
geworden was. zongen zii ven „ons
kortstoniic' leven" dat. is golijk het
gras, gelijk een bloem, die „wel sier
lijk pronkt maar krachteloos is en
teer." In dit alles is niets veranderd,
eu ook gij ontkomt niet aan de stem
ming. dio zoo eigenaardig behoort b"
Oudejaar.
Vluchtig is ze, ternauwernood
houdt ze u vost, eu misschien noodge
dwongen geeft ge u aan haar over,
maar toch. even hoort ge dan toch
de" stap van den ti'd en ge luistert.
En ge geeft u over aan u"' herinnerin
gen. en als uit nevelen doemen ze op
di.beejden.uit het verleden, van ver
re en van nabij. Ze spreken Jot u Jiiet
iri~ doode formules .inaar in de taal
'van heb hart. Ze spreken u van de
zekerheid van den dood en van de on
zekerheid van het uur zijner komst-
Deze waarheid was u bekend, zeker,
maar nu hebt ge haar ondervonden,
gevoeld, be'eefd, tot uw groote droef
heid. Dit jaar nog pas. Ledige plaat
sen en de dood ontzag ouderdom, le
venskracht .noch jeugd. Plotseling
verscheen lui ongevraagden ongebo
den en den krachtigen man velde hij
neer, maar ook uw kleinen jongen
verraste hii bij ziin spel Alles ziet ge
weer. alles beleeft ge nog eens. e"
overdenkende dit or af wend ba re, dat
zich telkens opnieuw tot u -wendt, staat
ge minder vreemd tegenover die doode
formule, die nu voor u leven e.n inhoud
kriïgt: „soo verk'narde hii sijne on
sterfelijke ziele' in de barmhartige-
•handen Gods".
"Kom mee-, en ik zal u laten zien cie
zekerheid van den dood. waarvan zij
'die ons voorgingen gesproken hebben,
ik zal u brengen bij de doodboeken,
de boeken der dooden. Ge hadt voor
uw bezoek geen geschikter dag dan
Oudejaarsdag kunnen uitzoeken,
donker, nevelig, een kleine wereld
daarbuiten, op dat go u te williger tot
dez.e dingen zoudt wenden. Hier
staan ze dc oude registers, £en lange
rij. zooveel strekkendo 'meter. Hier,
naast het „Groot Kerck Bouck aen-
gaencle d'oiideTtrouwrl© Persoonen,
Willen tot den houwelicken stnet hen
hegheven, na d'instietlinge God
Maar 't was ook naar de insfcelli
Gods. dat deze huwelijken zouden ont-
hon-'en worden door den dood, en dan
werden de namen overgeschreven in de
boeken der dooden. Andere namen ko
men erbii, namen, namen, sla maar
om. niets dan namen en ze maken
lijsten zondor eind. En als de doodgra
ver niet wist voor wie hij een graf ge
dolven had. dan schreef hii in zijn
boek r „van 'fc Oudma.nlnm" of
de schaal" als de overledene vanwe
ge de stad. en „van de diacony" als
hij door de kerk bedeeld was gewor
den- Weet niemand werd hier verge
ten en de doodgraver en d-e baard ra-
ger schreven hun rekening „van week-
tot week", en de oogst, werd groet er
en aan het einde van het jaar. ftp den
Oadsjisrsdng boekten rii-de winst van
den dood. Totrlat hii ook hun. zijn
helpers, de pen uit de hanrl nam, en
zii werden begraven door hvn opvol
gers. die een nieuw© bladziid© begon
nen. die z.e vol schreven met namen,
1 ZoVtroosteloos is de zekerheid,
waarop deze boeken den nadruk leg
gen. dat ge nauwelijks bemerkt, hoe
de boekhouder van den dood in zijn
eentonig verhaal eenige afwisseling
'brengt. Die afwisseling in dit, ver
haal hadt ge liever gemist. Het ligt
voor de hand. dat, hij spreektvan
een „opening" als hii zeggen wil dat
hii (-en bestaand graf voor een nien
w*n bewoner geopend beeft, van een
„legerstede".^wanneer hij u een nieuw
i tekening brengt. En het
deza omgeving niet allen gelijk? Waar-
om dan binnen haar muren het ver
schil gehandhaafd, dat do levenden
daarbuiten gescheiden houdt? Merv-
scheüjk© ijdclheid? Och, het is begrij
pelijk, dat bet arme vrouwtje aan wie
niemand ooit eenige opmerkzaamheid
heeft bewezen, de eenige ma3l in haar
leven dat zij beschikken kan, bepaalt,
dat zij ,,op_ een fatsoendelijke wijse,
met een roeff op de kist tot de Groote
Kerk deescr stad sal moeten worden
begraven, dat de draagers yder sal
moeten worden gegeeven drie guldens
of een silvere ducaton, en dat op haar
bcgraeffenis wijn sal moeten worden
geschonken".
Wijn op haar begrafenis! Wie mis-
runt haar de eer! Wie zal haar hard
allen om die roefl Een ander laat
zijn wapenbord boven zijn graf op-
^S.en- Wapenroem hij een graf!
Hij is bijgezet in de Kerskapel, zijn
buurman in de Brouwerskapel, een
.to ;;mt ,caPel onder het oude or
wel Ln dit is de afwisseling, het
verschil waarvan ik sprak. Maakt 't
wat uit in deze omgeving, of men er
den overledene brengt over dag of bi.
avond, of men hem zes of een half
uur beluidt. begraaft op 't la se cf 't
hooge koor. ter ruste legt in de Zui
der- oi de middeltrans? Alleen de be
grafenis was meer of minder „fat-
soendehjk en de rekening van dood-
gaver en baardra-ger meer of minder
Hot. stervensuur was even onzeker
als de oorzaak van uw dood. Later
teekent men deze oorzaak op en de
boe.ten, die ik u liet- zien. worden
registers van ziekten en kwalen. Een
j?.os..rai' Bandera' Andero namen
dikwnls dan wij gebruiken, maar de
zelfde droevige zaak. Het waren niet
alleen kinderen, die heengingen aan
do kinderziekte, en de tering sleep!
oud en jong ten grave. Kinderen zijn
dood gekomen-', bezwijken onder „'t
zuur kinkhoest, stuipen of „de
tandjes Borstpleuris. 't water, koud
vuur in de longen, benauwde borst
beroerte plaagden anderen ten doode
toe. Slaapziekte, verval van krachten,
koliek, uitslac kregen ook hun deel
van de buit Maar ge wenkt met do
band, dat, ik niet verder, zal gaan en
u de bijzonderheden van dezen men-
schenroof besparen zal. Het wordt uw
tiid. hot is laat gworden, negen, tien,
elf...
Eén oogenblik nog. Pandora, de
eerste vrouw, de „albedeelde". door
de goden met alle bekoorlijkheden be
giftigd, had van Zeus een urn ten ge
schenke gekregan. waarin al'.e kwalen
waren opgesloten. Toen zij die epen
de. verspreidde zich een menigte van
ziekten en zorgen over de aarde, die
sedert niet opgehouden hebben de
stervelingen te kwellen en af te mat
ten. Maar op den bodem der urn bleef
de hoop achter, die den menseh bij
zijn lijden vergezelt, hem sterkt, moed
inspreekt, en hern in ver verschiet een
toekomst- opent, die zonder smart en
lijden zal zijn. Deze hoon is even
werkelijk als de dood, en machtiger
.dun hij. Zij is het eenïgo. geneesmid
del als andere falen, de oönigè, main-
genoegzame troost voor alle lijdenden
en bedroefden. Dit was ook een ze
kerheid, waarvan het voorgeslacht ver
zekerd was.
Ze moge in het komende jaar ook
uw deel ziju.
H. E. KNAPPERT.
De eigendommen van den
Orsujebond van Orde.
DE OVERDRACHT AAN DE NEO.
HEI DE-MAATSCHAPPIJ.
De directie van de Ned. Heide-Maat-
schappij meldt
Ten overstaan van notaris D. E.
Huender, te Utrecht; is gepasseerd de
schcnkingsacte, waarbij de eigendommen
den Oranjcbond van Orde zijn over
gedragen aan dc Ncderlandsche Heide-
Maatschappij. Hierdoor is verzekerd,
dat het levenswerk van den stichter van
dien bond Jhr. J. Hora Siccama van de
Harkstede, niet alleen niet verloren
gaat, doch ook dat zijn arbeid zal wor
den voortgezet.
Daarbij moet in de eerste plaats ge-
dac-lit worden aan het „Van der Hucht-
bosch" onder Beekbergen, aldus ge
noemd naar de presidenet van dc Kwart
gulden Vereeniging voor Heide-ontgiu-
ning en aan het Nationale Park 1S13, nu
10 jaar geleden aangelegd als herinne
ring aan het herkrijgen van Neder-
land's onafhankelijkheid.
Het laatstbedoelde park is gelegen «P
den I-emelerberg in de nabijheid van
Ommen. Het beslaat een oppervlakte
166 H.A. en in overleg met een bekend
park-arcliitect werd een plan opgemaakt,
waarbij rekening werd gehouden mei
het behoud van rnnoie natuurgcdceltc'n
en uitzichten, terwijl andere gedeelten
beboscht worden. \Vanneer het geheel
tot stand is gekomen, zal Nederland een
schoon, natuurpark rijker zijn geworden.
De meeste oud-leden van den Bond
hebben zich bereid verklaard met gel-
delijke bijdragen de voorgenomen plan
nen tc helpen bevorderen.
D00DKLT.7K MIJNONGELUK. -
De Staatsmijn Emma te Hocnsbroek
heeft weer c en slachtoffer geéischt. De
arbeider K., wonende te Ercebeek,
gerankte onder neerstortend gesteen
te met, zoodanig gevolg, dat de man
spoedig overleed.
BEMIDDELINCSPWDINCEN VAN
DR. VAN EEDEN IN 1917.
In het „Berl. Tng deelt. dr. Frede-
rïk van Eeden mede, hoc hij in Ja
nuari 1917 een paging heeft gedaan
om den vrede te bevorderen, waartoe
hij niet medewerking van de Dnitecho
regeering naar Londen is gegaan,
waar hij een langdurig onderhoud
heeft gehad met Llovd George, in bij
Erg lekker,
Adv.
EEN KORTE TERUGBLIK Op 1923.
HET VERCAAN VAN OE DIXMUOE,
DE ROERBEZETTING WORDT VERMINDERD.
1923 Is (en elrtdo.
Dit jaar heeft voor Europa nog
geen reddms gebracht. Eind 1922 was
d© toestand al slecht, maar in den loop
van dit jaar is het nóg slechter gewor
den. De mark is waardeloos gewor
den, de economische toestand in
Duitschland bijna reddeloos ingezon
ken. zocdat er voorloopig wel niet
veel van het betalen oer schadeloos
stelling zal komen. Dit brengt de
Franschen en Belgen steeds meer in
moeilijkheden. Nu hebben de Duit-
schers evenwel het lijdelijk verzet in
het Roergebied opgegeven, zoodat liet
jaar sluit met een moreel succes voor
de Franschen. Bovendieu hebben de
Duitschers nieuwe aanbiedingen ge
daan. hetgeen wel een bewijs is. dat
zii nu alleen heil zien in onderhande
len. Nu ziin ook door de Contmi;
au Herstel comité's benoemd om
nieuw te onderzoeken wat Duitsch
land nog kan betalen
De geest om tot overeenstemming te
komen is dit jaar wel grooter gewor
den. Daarom is er wel hoop. dat 1924
eindelijk ©en regeling van de Duitsclre
schadeloosstelling zal brengen. Dit zou
op den opbouw vpn Europa vermoe
delijk een goeden invloed hebben.
Dit jaar is met een ramp geëindigd,
't Is nu wel zeker, dat
het Fransche luchtschip
Dixmude vergaan is,
:elfs de optimisten te Parijs, die nog
hoopten, hebben nu den moed opgege
ven.
Na het vinden van het Hik van den
•ommand&nt is niet meer aan het licht
gekomen.
Er is thans door de Fransche regee-
ing een commissie van onderzoek in
gesteld oni uit te maken waf er met
de Dixmude is gebeurd.
Er is overal aan de kust naar
wrakhout gezocht, maar er is niets
gevonden. Vermoed wordt, dat liet
luchtschip in den nacht van 20 op 21
December in de Golf van Gabes ver
gaan is en dat alle 53 passagiers om
het leven gekomen zijn. Luchfcvnort-
deskundigen denken, dat het lucht
schip eerst door den bliksem getroffen
toen in zee gevallen is.
Het büikt thans, dat de nachtwaker
te Tcsa'.ah, die rapr.orieerde, dat hii
oiJ 26 December des avonds de „Dix
mude" on geringe hoogte in Oostelijke
lijke riohting zag passé eren, een in
lander is. O-'schoon men het waar
schijnlijk beschouwt, dat hii zich door
gezichtsbedrog en fantasie tot zijn
mededeeling heelt laten verleiden, is
het merkwaardig, dat de man zoo stel
lig bij zijn verklaringen blijft. Te Pa-
ijs neemt men evenwel thans aan. dat
ziin mededeeling onjuist is.
De edmmundn-iifc vOTi hrt luchtschip
.Dixnrnde", de luitenant- tei' zee Du
Plesris dé Grondden. h°eft de catastro
fe, die nu beeft plaats gegrepen, a's
het ware indirect v-oorsneld.
Einde 1920 nl. drukte het technisch
tijdschrift „T.'Aéionantigue" een brief
•nn den commandant af. kort- nadat
deze de ..L 72". de latere ..Dixmude"
van de Duitschers had overgenomen
I11 dit schrijven verklaarde dé com
mandant o.a.
.,0b papier kan men het luchtschip
15.000 K.M. laten loopen met een
snelheid van 100 K.M. per uur, Men
kan het talrijke passagiers naar Ame
rika laten vervoeren. Men kan liet
-skaders in tie meest afgelegen zeeën
doen verkennen.
De „Dixmude" kan echter in wer
kelijkheid niets van dat alles volbren
gen. omdat zii niet voor dergelijke
diensten gebouwd is.
De „Dixmude" is verre van een
model dat moet nagemaakt worden
den luchtkruiser té bezitten, dien
voor onze marine noodig hebben-
10 „Dixmude" is stellig fragiel eu
ongeschikt, voctr een intensieven
dienst. Zii is bestemd voor een lucht
aanval in den oorlog, met voor een
lancdurigen kruistocht.
Men moet tenslotte niet uit het oot
verliezen, dat de vorm zelf van dc
roe^ere „L. 72" verkeerd is. De
L. 72" moest de laatste l%estu«|brire
ballon ziin, die aldus gebouwd JS."
Tot zoover de commandant.
Intusschen valt op te merken, dat.
nu de „Dixmude" verdwenen is
Frankrijk nog slechts één grooten stip"
ven bestuurbaren ballon bezit. nl. de
^Méditerrannée".
Amerika Wit twee ballons als de
Dixmude". Zes zullen er nog bijge
bouwd worden voor een geregeJaen
luchtvaartdienst naar Europa.
Tn Engeland bestaat liet plan een
luchlva.arhljeust met, bestuurbare bal
lons te onencn" tnsscheu London.
Eü'.'nte. Trulië eb Australië.
Ook is er een nlan gevormd voor
pen luchtvaartdienst SpanieArgen
tinië met zes bestuurbare lucbteche-
pen van 135.000 kubieke meter.
Italië overweegt van zijn kant den
bouw cvan een lielf-sfiiven be*timr-
bnren ballon van 120 000 kubieke me
ter.
Koning George van Engeland heeft
aan Jeu president der Fransche re
publiek een telegram van deelneming
gezonden met de ramp van de „Dix-
muae".
Het is nog onzeker
hce de Engelsohe regoe-
ringscrisis ml worden
opgelost
S Januari komt bet parlement bijeen
eu da» zal de beslissing spoedig
vallen.
De „Weekly Despatch" deelt intus
schen mede, dat Uit handelskringen
een sterke pressie op Asquilh wordt
geoefend om hem er toe te bewegen,
een anti-socialistiscüie regeering te
vormen. Onder de consorvatieve
leden van het parlement bestaat
eveneens een zeer sterke strooniing
tegen een eventueele socialistische
regeering.
Zij z.jti er van overtuigd, dat een
socialistisch bewind tot rampen aan
leiding zal geven en zij zijn er voor
standers van,, om Asquith voldoen
den steun te geven om een anti-socia
listisch kabinet samen te stellen. Ve
le couservatieven erkennen, dat niet
alleen de regeering Baldwin ten on
dergang gedoemd is, dooh tevens,
dat mniue partij niet over den man
beschikt, die een nieuwe regeering
zou kunnen vormen, welke bet alge
meen© 'vertrouwen zou inboezemen.
Onder deze omstandigheden zijn zij
voorstanders van een regeling, vvaar-
bij de voornaamste figuren uit beide
partijen in een anti-socialistisch ka
binet zullen worden opgenomen.
TEians is ook
de verkiezingscampagne
In Duitschland
:eopend.
Dc sociaal democraten zijn hun
actie voor de nieuwe Rijksdagverkie-
zingen, die met of zouder Rijksdag-
ontbinding in liet. voorjaar zullen
-.laats hebben, reeds begonnen. Zij
rijn bij hun verkiezingsstrijd een
féile opj)09itie gaati voeren. Een vau
de hoofdpunten van liun program
betreft de kwestie van den militairen
uitzonderingstoestand.
Aangezien de sociaal-democraten
Aim aanvallen evenwel niet kunnen
rienteu tegen rijkskanselier Marx,
bestrijden zij iu de eerste plaats deu
rijksminister van Justitie. Op grond
an den militairen uitzonderingstoe
stand zijn n.l. in den laatste»" tijd
van provinciale socialistische
bladen verboden. Zij dringen ook
aan op hervorming der rechtspraak
en sporen daarbij aan op bezuini
ging. Als voorbeeld wordt het rijks-
gere.lit aangehaald, dat op het
oogenblik nog 1200 processen wegens
landverraad heeft te behandelen.
DE RECONSTRUCTIE VAN HET NED E RLANDSCH E B E D RIJF8LE*
VEN. DE LOO NSVE RLACIN C VAN HET SPOORW E CPERSON E EL.
DE UITSLUITINC IN OE TEXTIEL-INDUSTRIE EN DE CEVOLGEN
VOOR DE CONFECTIE-INDUSTRIE.— DE GEHUWDE AMBTENARES.
Van hier en daar.
goéd cevneid. dat hii >iit laatste woord zijn van Henderson. In dat onderhoud
r 1- v-TiflAf. liii rtiiit-CnPn —<*-
gehniikf. want die hier worden
gelegd in de hope des eeuwigen le
vens zijn niet flood maar slapen den
doodsslaap, en hebben dus een leger
s'cde noodig, een rust een slnnp-
plant- Maar voor 't overige, Zijn lijc-r
in de Groote Kerk, in de groote ver
zr.melplaats der afgestorvenen, zijn in
heeft hij namens den Puit-chen
zant in oDr. H-ng, dr. Roscn,. voorge.
sL-hl wederzijds, een hzvoegd verte-
L-enwoOi'di'-'er naar Den llpag Ic zen
den oinelknar d.-lar tn oninioete.n.
Llovd Cioorce en Henderson weigerden
echter beelist op het voorstel in te
gaan-
boretttng.
Uit Brussel komt hei volgende bericht:
Met betrekking ,ot het bericht, van dt
..Frankfurter Ze.tunf;" dat op 11 Januari
a.s. een groot gedeelte der Fransch-Bcl-
gische troepen het Roergebied rullen
crl3tcn. kan rug vorden gemeld, dat
dit. bericht niet geheel juist is. Naar
van welingelichte ziide vernemen,
zal men ia begin Januari overgaan tot
een hergroepcering van de hriettings-
trocpen, waardoor liet mogelijk zal wor
den de Belgische bezetting met zooo en
de Fransche met 3000 tot 4000 man te
verminderen. Dere troepen zullen zich
oovloopig echter niet ver van het Roer
gebied verwijderen. De Roerberetting
zal in den loop der maand Januari on
zichtbaar worden, doch de veiligheid.van
de ingenieursmissie moet verzekerd bfij-
ven en bij hét minste incident Z3l men
bet tegenwoordige regime, herstellen.
Verspreid nieuws
REVOLUTIE IN MEXICO.
CENERAAL BUAT.
Generaal Buat, de chef van den staf
vpn 't Fransche leger, is in den ouder
dom van 55 jaar overleden,
UIT CRIEKENLAND.
Venizelos is uit Marseille naar Grie
kenland vertrokken.
DE CONFERENTIE VAN DE
KLEINE ENTENTE.
Volgens de dagbladen te Beltrrado,
maakt op de conferentie der Kleine
Entente, naast de kwestie van een le©
ning aan Hongarije vooral do toestand
wélke in den Balkan geschapen is nis
gevolg vau de gebeurtenissen in Grie
kenland, een punt van overweging mt-
Zeker is dat noch .Tougo-Slnvië. noc'i
Roemenië aan een inmenging in de
Grïeksohe zaken en in bet belang der
Dunastie Glucksbnrg denken. Ook d*
toes'and in Bulgarije zal op de confe
rentie besproken worden en tevcn= de
overeenkom =t. gesloten tusscben Ita
lië en Spnnle,
DE RECONSTRUCTIE VAN HET
NEOERLANDSCHE BEDRIJFS
LEVEN.
De Algemeen© R. K-. Werkgevers-
veceeniging had eenige organisxtiea
waaronder bet R. K. Vakbureau uit-
genoodigd tot een samenkomst ten
einde de reconstructie van het Ne-
derlandsclie bedrijfsleven te bespro
ken en medegedeeld dat zij tïCÖ.
voorstelde de conclusies van het door
haar genouden reconstnictie-oougrcs
als basis van de besprekingen te ne
men. Het :>cstuur van het R. K. Vak
Lureau lieeft de uitnoodiging Liet
aanvaard- In den brief waarin liet
daarvan kennis gaf, dien wij in de
Maasbode tanden opgenomen, heet
liet o in. nadat er aan is herinnerd,
dat de R.K. werkgeversvereemging
indertijd uit den Centralen Raad
van Bedrijven is getreden:
„Wij zijn bereid in sameuwcr-
king me*, u liet bedrijfsleven sociaal
en economisch te reconstrueeren,
wanneer zulks geschiedt in Christe
lijker!, dat- is in solidaristischen en
diis in anti-liberalistischen zin.
Wij zijn met andere woorden be
reid met u in vollen omvang te
spreken over de nooden en behoef
ten van liet bedrijfsleven, wanneer
gij de beginselen van liet „Paasch-
ir.anifest" weder tot de uwe wilt ma
ken en de consequenties, die daaruit
volgen, aanvaardt.
Of alsdan de conclusies van uw con
gres tot basis van bespreking kunnen
dienen zullen wij gaarne nader on
derzoeken- Dat echter het liberale
orgaan „De Vrijheid" van uw con
gres kon schrijven.
„Van de katholieke „solidaristi
sche" bedrijfsorganisatie, van een
bedrijfsradenstelsel en dergelijke
fraaiigheden was dat congres mijlen
ver verwijderd".
en dat d# inleidingen, behoudens die
over bescherming, ook op een „neu
traal" werkceverscongTes zouden
kunnen gohoiiden zijn en voorts de
Vloer Simon Maas. voorzitter van bet
Verbond van Nederlandsche Fabri-
kanten-Veroenigingcn zoo met het
verhandelde op uw congres instemt,
geeft ons wel iets te denken.
Wij deelon 11 pp grond van deze
overwegingen dan ook mede, dat wij
tot onze spijt thans aan uwe uit-
noodigingen geen gevolg kunnen
geven.
Wij spieken intusschen de hoop
uit. dat een permanente samenwer
king op de door ons bedeelde basis,
spoedig tot stand kome en dat die
samenwerking in het algemeen be-
lang worde aanvaard op grond van
do katholieke mantsehappij-opvot-
ine. opdat worde voorkomen, d-afc
andere factoren een rol sullen
spelen."
DE LOONSVERLACINC VAN HET
SPOORWEGPERSONEEL-
Op een vcrgaden.nB dor afdeelim;
Amsterdam van st. Rajuiaei :s ue
volgende motie aangenomen:
De afdeeling Amsterdam van „St.
Rapnaël" enz-
gehoord de mededeoling dat de
.Ministerraad op 27 l>ec. de voorloo-
pige beslissing van den Minister \r.n
Waterstaat heeft goedgekeurd oin de
directie der Nedeilai.oseh© SjtoCrwe
gen te machtigen, van de loouen var,
net spoorwegjiersoneel met ingang
van 1 Januari 1924 tien procent in tc
houden;
spreekt hare verontwaardiging mt
-r de grievende wijze waarop het
personeel behandeld is door het te
zijnen opzichte niet opvolgen van het
advies van den Loonraaa, hel op
'de schuiven van récht ©a billijk
heid en het niet-nakomen van gedane
toezeggingen;
besluit den strijd voort te zetten
tegen allen, dio aldus tege.n het
spoorwegeprsoneel durven optreden
ere dezo motie tér kennis te brengen
Van hoofdbestuur en pers.
Tot zoover deze motie.
Verder ban worden gemeld, dat een
speciale verslaggever van de Tel. een
onderhoud met den heer Moltznake:
had. die hem mededeelde de plannen
van de Ned. vereeniging waarvan wij
reeds melding maakten. Uit dat on
derhoud nemen wij het volgende over
Welke houding zal de Ned. Ver.
bij de verdere onderhandelingen aan
nemen?
Principieel staan w© op het
standpunt, dat geen ceut loonsverla-
ging aanvaard kan worden.
Bestaan er stak lags plannen voor
het geval de eiscben eer organisatie
niet ingewilligd worden I
E: is geen moment sprako van
geweest, de loonsverlaging met daad-
werkelijk verzet te koeren. Voor 9-10
deel- is dit toe te schijven aan de ver
deeldheid .Welke in de kringen yari liet
spoorwegpersoneel heerscht en in
beeld wordt gebticlit door de reeds
weergegeven ledernnllen der onder
scheidene organisaties. Doch ook wat
in het bijzonder de Ncd. Ver. betreft,
moet op dit moment absoluut ontken
nend w orden beantwoord de vraag, of
de huidige geestesgesteldheid van het
spoorwegpersoneel een staking zou
mogelijk maken. Evenweldo be
stuursleden van de Ned. Ver. spreken
avond aan avond, het .geheele land
door. en pogen een andore. tegenover
gestelde geestesgesteldheid onder het
personeel te brengen.
Van de zijde der Directie van de
Ned. Spoorwegen vernam het blad,
dat men daar het voorloopige
karakter van de op 1 Januari in
werking tredende regeling op den
voorgrond wenschte te stellen, een re
geling. welke niet© jarejudicieert ten
aanzien van d© o.s. definitieve. Doch
hoe ook de iu overleg met de organi
saties tc- treffen maatregelen zullen
uitvallen, de directiestaat er
inelkeeval Op. dat een
b e 7. u i n i g n g van plm. 10
m i 11 io n verkregen
worde
sa tics, teneinde den stand van zaken
te besjireken. met groote meerderheid
,-an stemmen verwdrpen.
Door den voorzitter werd mededee
ling gedaan, dat het comité der on
georganiseerden na liet eindigen van
het conflict niet voornemens te, zijn
taak neer te leggen.
De stichting van een neutrale orga
nisatie die zich dan zal aansluiten bij
't Alg. Neutr. Vakverbond, werd door
spr. iu uitricht gestold. Genoemd Vak
verbond zou een belangrijk bedrag als
steun licbtien toegezegd.
Op de beslaande totxie'.ar'oi iers-
organisa'.ies werd door spr. orit-.ek uit
geoefend. Verschilend© spreker* pro
testeerden tegen dit laatste.
Naar aanleiding van liet conflict
had <ie Overijscelsche correspondent
Het Volk een onderhoud met een
dc Twen écho confectie-fnbriKan-
ten. Deze deelde mede. <int er spoedig
een söbrek aan grondstoffen voor zijn
industrie zal komen. Op de vraag:
zullen de confecticfabrikanten hun
bedrijf moeten stopzetten, wanneer de
Twentsohe voorraden zijn uitgeput-
werd cC3ntwcord
Neen. dat nietMaar we zullen
zijn aangewezen op de duurdere
stoffen en we zullen genoodzaakt ziju
van do buitenlanders, die onder nor
male omstandigheden niet tegen bet
fabrikaat uit Twente kunnen concur-
reeren. af te nemen. Het spel begint
reeds. De vertegenwoordigers v.m de
textielniiverhc;d uil Engeland, Bel
gië en Noord-Frankrijk komen reels
opdagen en tr.nhten aan onze cirehen
zoovet-1 mogelijk tecemcet te komen.
En wanneer zo eenmaal hun relaties
hebben gevestigd, zullen ze bun uiter-
■t© kracht inspannen ze te behou
den. Ook nk de uitsluiting. af
spreektMaar voor de Twenlsche in
dustrie kan dit funeste gevolgen heb-
ben.
Tenslotte deel'!', de zegsman van
Het Volk mede. dat verscheidene fa
brikanten hem hebben verteld, dat 70
èn de loonsverlaging cn de uT.s'.uitmg
len sterkste afkeuren.
DE CE HUWDE AMBTENARES.
Zaterdngorhtend heeft de secre
taris-generaal in algemeonen dienst
Kan een deputatie ontvangen
van vrouwen uit den Vrijfteutsoond.
den Vr zionic-Denioeratischen Bond
er. de S.' D. A. P-. welke deputatie
hii monde van mevrouw De nes-
Brandon iv.-d.) de bezwaren kwam
uiteenzetten tegen de regoerings-
oorstellen in zake net ontslag vau
gehuwde ambtenaressen.
Mr. Kan deelde aan de deputatie
snede, dat. ofschoon hii de afvloeiing
elke in het voornamen der regee-
1 ing ligt. t. w. uitsluitend van de
gehuwde ambtenares nier-koit win
ster en alleen voor zoover het dienst-
Jielang z en daartegen niet verzet,
niet zoo onbillijk fcnn achten als do
dames van tne-c-nmg warenhii toen'
Rofejn- W-as flA" r.cruarcn <W nr.iop#
tegen dit plan der regeenng cn te
gen de voorgestelde regeling betrek
kelijk liet, ontslaan vau huwende
ambtenaressen, aan de regeering
over te brengen.
Des middags had de van eenige or--
coni?ot:es belegde protest vergadering
plants. Eenige Honderden personen,
voor het meerended vrouwen, woon
den haar bij. De minister van Bin
nen land sohe Zaken, die tot bijwo
ning der vergadering was niEgcnoc-
digd.. had een brief gezonden, waar
bij hij mededeelde, dat de regaö'ring
met, belangstelling van het. verhan
delde kennis ral nemen, doch dat zij
niet in dc gelegenheid was de verga
dering bi; 'e xvnnen of ztch te doen
vertegenwoordigen.
Nndnt verschillende spreeksters
het woord hadden gevoerd werd de
volgende motie aontrenomen: Dc ver
gadering enz. gelet op de bezwaren
die op deze protcstmeeting tegen bet
voornemen der roge^ring in zake het
ontslag der gehuwde ambtenares zijn
ingelwarht; van meening. dat cn
regeering niet het recht beeft de
vrijheid der vrouw aan banden te
leggen;
spreekt hasr verontwaardiging
fc, en protesteert ten sterkste tegen
deze plannen en verzoekt liet agita
tie-comité, deze mot'© ter kennis der
regeering t« brengen.
DE OMVANC DER VAK-
BEWECINC.
Dezer dagen i* vanwege het Cen
traal Bureau vror Statistiek ver
schenen het iaorlijksche overzicht van
den omvang der vakbew©eing.
Uit het overzicht blijkt, dst hef to
taal aantal penrganiseerden in 1922
daalde van 640 009 tot 572.000 d.i,
68.000. In 1921 -bedroeg het verlies
11.000, in 1920 32.000.
De organisctics van gewone arbei
ders leden de grootste verliezense
dert 1 Januari 1<(20 oen daling van
429.000 tot 324.000. Die var. z.g n.
hoofdarbeiders liepen in hetzelfde
tiidsverlo-ip terug van 55.0C«0 tot
48.000. die van personeel in op*nb'.ren
dienst daalden met stechts eenige an
der-den, ti'. van 199.133 tot 199.175.
De vijf vakcentrale», waarbij in
hoofdzaak orgsnisntms vnn ve\y,v..
arbeiders ziin aangesloten, dealden i"
sterke mate in de verliezen. Haaf
zanienliik ledental liep sedert begin'
1920 terug van 547 000 tot 446.000. De
niet bij een centrale aangesloten on-
s-anis-ities. waaronder vele vn 15 ..hoofd
arbeiders" en van personeel tn op--n-
haren dienst daalden inet. slechts
10 00:1 loden nl. van 13C-.000 tet
126.000.
HET VER0NCELUKTE FRANSCHE LUCHTSCHIP D1XMU DE
lp een io Knschedc'^ehoudcn verga
dering van d© ongeorgauiseerde tex
tielarbeider© is een voorstel om zich
in verbinding te stellen met de OTgani-
Wii lezen in de Tijd
De „Tribune" zegt van welingelich
te ziide te vemerr.cn. dat <5« directie
vso ..Het Volk" een niet onbelang
rijke loonsverlaging voor lm er adinf-
nisfr.-itief personeel vorgcsteld ji-vtt.
Repd< heeft er oen personeelsvergade
ring" nlaals-gehad ouder leidiojt van.
het bestuur van den Alg. Ned. Thnni
van Handels- eu Kantoorbedienden,
alwaar de voorstellen der directie van'
de hand vrerden gewezen.
