HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
De laatste Avonturen
van den Rooden
Pimpernel
Parijsche Brieven
Stadsnieuws
De oplossing der
Regeeringscrisis
Uw bors*t
DINSDAG 29 JANUARI 1924 - TWEEDE BLAD
No. 3280
Het Regeeringsantwoord
Tn oris vorige nummer hebben wij
een overzicht gegeven van dc midde
len, die de Regeering denkt toe te pas
sen om de begrooting voor 1024 slui
tend te maken. Voor wie niet gemakke
lijk met millioenen rekenen (en cr zijn
maar weinig menschen, die zich zu'
ke sommen kunnen voorstellen) is dit
Kegeeringsstuk een krachtig hulomid
«Ie!. Wat daar wordt voorgesteld en
aangekondigd is zeer, zeer ernstig,
het kan het best worden verdeeld In
drie categorieënbezuiniging op be
gaande uitgaven, vermindering van
algemeenc wenschen en invoering
van nieuwe heffingen.
Men kan gemakkelijk vermindering
van salarissen en traciementen onver
mijdelijk noemen en daarmee dc
zaak afgedaan achten, niemand vindt
't aangenaam er zelf door getroffen te
worden, noch gemakkelijk te bepalen,
hoe hij met 00 procent van zijn vroe
ger Inkomen verder leven ral. De
nicnsch heeft nu eenmaal te allen
tijde zooveel onvervulde wenschen op
rijn levenslijst, dat hij bij toeneming
van zijn inkomen, onmiddellijk in die
welvaart groeit, de verbeteringen «Is
onmisbaarheden ziet en naderhand,
wanneer het stoffelijk leven moet
worden ingekort, niet kan vinden
waar het snoeien dient te beginnen.
Zij die aan de bezuiniging ontkomen,
kunnen ««makkelijk rritisceren. Het
is en blijft zeer moeilijk en in dc ko
mende maanden of jaren zullen in
dui senile woningen hecte tranen ge
schreid worden, waarvan niemand
.Soortgelijk, n! it het iets minder
zwaar, drukt het achterwege blijven
i pe
van to voren al i
aar: dc Beget
de Regcering
i die tijdelijk
gerekend. H-
handhaaft h.
stil te zetten niet meer. maar zij
heeft dit denkbeeld alleen verscho
ven naar een ander onderdeel, de
herziening van de regeling der jaar
wedden. Het kan do betrokkenen
koud laten, onder welk hoofdstuk zij
geraakt zuilen worden.
Dat het zevende leerjaar niet zou
worden ingevoerd, wa* al vroeger
aangekondigd. De maatregel heeft dus
zijn eerste pijnlijkheid verloren, maar
niettemin: welk een teleurstelling
moet hij zijn voor allen, die gehoopt
hebben op uitbreiding, in elk geval
versteviging van het lager onderwijs,
dat nog altijd het cenige onderwijs :s
voor dc groot© meerderheid van ons
volk Welk een vliado dus voor de
basi>. waarop dit#een gedeelte van
haar'geestelijk leve» zal moeten op
bouwen. En indirect, welk een teleur-
stelling voor zoovclen, die al zoo lang
het diplom i in den zak hadden en
hoopten, bij deze uitbreiding eindelijk
een' betrekking te zullen vinden, 't I*
waar. misschien komen z-.j toch nog
voor de klasse te «taan, later, wan
Ti «er door «ie slechte vooruitzichten do
aanvoer van nieuwe leerkrachten is
opgedroogd en er voor <le twee laagste
klassen hulponderwijzeressen zullen
worden gevraagd niet een eenvoudi
ger diploma en een lager salaris.
Ook hier wordt derhalve, zoo
dra «leze hulponderwijzeressen met
eenvoudiger diploma (lees geringer
bekwaamheid) worden afgeleverd, het
onderwijs zelf benadeeld. Schade dus
aan het begin van het onderricht,
die immers in dc derde tot de zesde
klasse bezwaarlijk zal kunnen
worden ingehaald, schade aan den
top. die al te vroeg wordt afgebro
ken. Rezulniging ook bij het uitge
breid lager onderwij* bij niet stichting
van meer Hooge: Burgerscholen en
Gymnasia, terwijl toch het ideaal van
de laatste jaren was. daartoe, zooveel
mogelijk kinderc toe tc laten, .lie tot
nu toe niet voor dit onderwijs in aan
merking hadden kunnen komen, lloe
wreekt zich hier een onderwijswet,
die aanleiding gaf tot allerlei veel te
kleine schooltjes en zoo sommen ver
slond. welk© zooveel beter voor «Ie
ïiitboüwing '-nn het onderwijs zelf had
den kuoncn dienen I
Bij alles wat de Regeerintr mede;
deelt, is er nog veel. waarnaar ztj
laat raden, omdat cr nog geen vast
omlijnde voorstellen gereed zijn. Tal
van belanghebbenden zullen met vrees
en beven den volzin gelezen hehl.cn
over een herziening van de pensioen
wetten. die nog meer zullen moeten
bezuinigen. Aan den sterk stijgenden
druk van de wachtgelden zal paal en
perk moeten worden gesteld, hetgeen
men w il bereiken door tijdelijk en los
personeel zooveel mogelijk door
wachtgelders te vervangen. Vaarwel,
vooruitzicht van velen, «lat zij int
hun losse of tijdelijke betrekking nog
i ens tot een vaste zouden komen. Het
is alles hard en moeilijk en tragisch.
En de opmerking, dat dc verminde
ring van tien procent met lo. Januari
niet meer zal worden ingevoerd, is
voor belanghebbenden als verblijding
met een doode muschde Regeering
wil een evenrcilig deel van die bezui
niging inden na bespreking met de
centrale commissie van georganiseerd
overleg in ambtcnaarsaangelegenhe-
den.
Tot nu toe drukt dit vluchtig over
zicht nog bijna geheel en al op de
ambtenaren. Toch is dc rest van de
bevolking waarlijk niet vergeten. Voor
haar ligt een geneelo rocks van nieu
we bisastingoutwerpen klaar. In do
eerste plaats indirecte, heffingen op
thee koffie en bier bijvoorbeeld, mis
schicn nog meer waarover wij nog
geen bijzonderheden hooien, omdat
sommige tot het najaar worden ver
schoven. Het is waar: de Regeering
wil den onbemiddelden in deze tege
moet komen door het ofibetaslbaar
gedeelte van «Ie Rijks lnkomslcnbe
lasting te verhoogd. Tot hoeveel
vernamen wij nog ntet, maar een kind
kan begrijpen dal wanneer indirecte
belastingen een com van «-enige be
teekenis zullen cpbn-ngen, dc groot-?
massa der onbemiddelden daar niet
buiten zullen blijven, omdat anders
de opbrengst geen bc-teekenls zal heb
ben.
Dit is Immers juist de reden, wanr
ooi Indirecte heffingen zoo onbilliik
werken. Geeft de Hocc-rns nn met d
©ene hnnrl aan Itur-r© r-jksbelaslin»;
t- rug. wat zij met de andere (nan in-
«lirecte h«ffinc<r>'1 denkt te ontvangen,
dnn zouden de laat'te invers even-
"O- i achterwege kunnen hlIIven!
Wnt de hootr.-r» inkomens naneant.
zij zullen natuurlijk de verhooping
van hef ontelastbaar gedeelte moeten
Andere nieuw© belastingen zullen
zijn n omzet- en oen luxo-belnstiug.
Wat een omzetbelasting wezen zal, is
nu nog, daar wij immers do bijzonder
heden niet konnon, moeilijk t. -
zeggen. Oppervlakkig bekeken lijkt
zij wonderveel op de zakelijke belas-
ting* op het bedrijf, die wel do meest
■■«•hate van alle heffingen is. Als het
wa.ir zon rijn. wat telkens weer ge
meld wordt, dat «Ie Regecring deze
zou willen intrekken, dan baat het
weinig wanneer zii vervangen wordt
door een omzetbelasting, die evenmin
rekening zon houden met dc vraag,
of or in de onderneming wel winst
gemaakt i*.
Van «ie luxebelasting weten w-Fj iets
moor af. Het is al n paar jaar ge
leden. dat er e n lijst van artikelen
verscheen, di© de Itceeering destiids
voor we-elde aanzat', maar die, in
weerwil van het tragische van 't ge
val, door heel Nederland i*n schater;
lach «leed opgaan. Dit is altijd «Ie
moeilijko vraag: wat onder weelde
moet worden verstaan. Beperkt de
fiscus de nrtikeh-n tot rechtstreek
s-ril© luxe. diamanten, pelsjassen, vleu
gelpiano's, automobielen voor ver
maak en soortgelijke artikelen in de
zelfde categorie, dan is do opbrengst
««■ring hoeft hii een „ruimeren"
blik, dan vallen onmiddellijk allerlei
artikelen er onder, «iie door iedereen
wol tot «le gemakken en veraangena
mingen des lev«ra*. maar niet tot de
weelde-artikelen gerekend worden.
Of tot do noodzakelijkheden van
ons bertann. Wij zien dat overduide
lijk aan do afzonderlijk inrediemle
bel ist-.ng op de rijwielen, d«- niet ten
onrechte „het paard der «lemoeratie"
genoemd worden en voor tienduizen-
de onbemiddelden eenvoudig een on
misbaar voortuig vormen om er op
naar en van hun werk te gaan.
Ton opzichte van «le quotatie der
bes- I rmiiig blijft do Regeering hui
selijk j.vz-gd „op de vlakte", hen ra
dicale overgang vnn vrijhandel tot
bescherming ligt niet in haat" bedoe
ling. Herziening van het tarief van
invoerrechten, zoo volgt daarop on
middellijk, is in overweging. Het
draaipunt van de quaeatie ligt na
tuurlijk in de vraag: ..welke herzie
ning? tot hoever?" Dat het- oen t e c li-
n i s c lx o herziening zal zijn. ten ein
de den druk van de directe belastin
gen te kunnen verminderen is niet
li col duidelijk en evenmin gcrnststol-
lenil. Als die verlichting iets bctee-
kent, zul immers de herziening van
het- tarief niet al te gerintr kunnen
wezen en daarmee staan wij opnieuw
voor een indirecte belasting, althans
naar het oordeel van hen, die met
onzen medewerker B. ervan overfcuied
zijn, dat tarlefverhooging onvermijde-
Feuilleton
Uit het n g e 1 s c h van
BARONES ORCZY.
(.Nadruk verboden).
16)
Op dit. oogenblik, nu zo liet schaars
gemeubelde vertrek aan het einde «lor
vestibule betrad, had ze het voorko
men van eon vertooriule godin. Do
fraaie lijnen van liuar slanke gestalte
kwamen in liet nauwsluitende kleed,
«Jut z:j droeg, ongetwijfeld op hun
voordeligst i it. Haar blauwzwart
haar was volgens de nieuwste mode
met een glinsterende!!, antieken
Griekschen band gekapt.; en haar klei
ne. blcote voeten staken in satijnen
sandalen. YVnarl jk «hui schoone vrouw
ondanks de uitdrukking van misnoe-
ii en vrees, die de harmonie harer
kinderlijke trekken verstoorde.
Na een wijle kwam Ivpita bij haar.
„Wel?" vroeg Theresia op een toon
van ongeduld.
„Die arme meneer Bertrand ls erg
ziek", antwoordde de oude, Spaan-
sclie vrouw met onverholen medelij
den.
„Hij heeft koorts, de arme ziel en
het zou liet beste zijp, als hij dadelijk
naar IxxJ ging".
„We kunnen liep hier niet liouden,
dat weet je even goed als ik, gepita",
antwoordde de schoone Thoresifl droog
jes. „Jouw hoofd en liet mijne zijn
beide ingovnar, zoo lang hij onder «I.t
dak vertoeft".
„Maar u zult een zieke toch nief in
lief. luidden van den nacht op straat
willen zetten?"
„Waarom niet?" vroeg Theresia
koeltjes. „Het is prachtig, zacht weer.
Waarom dus niet?'' herhaalde- ze.
„Omdat hij op den drempel zou kun
net) sterven", mompelde do oude Pepi-
ta.
Thoresia haalde de schouders op.
„Het is misschien zijn dood, als hij
weggaat", zei ze langzaam ..en als hij
blijft is het zeker onze dood. Zeg hrm
dat Irj weg moe', trann, Pepita. vóór
Citoyen Tallien komt".
Ken rilling voer de oude vrouw
«loor de ledrn
Het is pl laat", protesteerde /e.
.Citoyen Tnllien zal vanavond niet
meer komen
„Niet alleen hij", li-rnam Thr'rin
koeltjes, „maar maar da ander.
lijk vele artikelen duur maken moet. -
Hoe het ook zij, hel programma
van de Regeering is wijd en breed. De
Kamer kan e.- haar tanden aan wet
ten en menige zitting zul noodig wezen
vuiirdat de beslissingen gevallen zijn.
Heel wal. verloren tij'l moet worden
ingehaald. Ouder «leze omstaiidighe-
«k'ii is liet geen wonder, dal. zij eco
nomische aangelegenheden o|> den
achtergrond schuift: bcdrijfsqrgoni-
salie. als hinclendverklaring van col
lectieve arbeidsovereenkomst <>ii en
medezeggenschap in de bedrijven. De
regeeritig .zoo lit-et liet ietwat iftko-
inek. —ft haar stnndpuut nog niet
bepaald".
Het zou verkeerd zijn, in «leze zee
van treurigheid niet even te landen
op een klein eiland \an aantrekkelijk
groen. Toegegeven kan worden, dat
er grond is voorde verwachting dat de
opbrengst over 1921 do aanvankelijke
raming (namelijk van de ontvang
sten) wel zal overtreffen, mede im
verband met de omstandigheid, dal
in de Indische bedrijven, waarvan
hier Ie lande de dividenden worden
genoten e:-nige opleving is ingetre
den. Het is aldus voorzichtig gezegd,
maar duarna waagt do- Receering
kooi den sprong en schrijft: ..dienten
gevolge schijnt het geoorloofd, ook de
zuivere opbrengst «Ier inkomstenbelas
ting over 1924 tlinns op 8.9 rvllicen
ramen, inplaats van op 70 mil-
lioen".
In de eerste maand van het jaar
1921 schijnt dit een Merk stukje.
Maar de Regeering heeft misschien
meer gegevens waarop die verwach
ting steunt, dan v ij leekrn kunnen
weten: laat ons in elk geval haar dit
sprankje optimisme, terwijl zij zooveel
onaangename dingen verkondigen
moet, niet misgunnen. Als er in 't ge
heel poen plants voor bliide hoop
moer zijn mocht, konden wij haast
evenals in vroeger «vu i wen wel over
leggen of wij maar niet liever de dij
ken zouden doorsteken en met natte
voeten en een zwaar hoofd gezamen
lijk naar elders verlinken.
J. C. P.
(van onr-cn correspondent.)
H ERR FRITZ.
Wat kan cr r.iel in een jaar lij-Is veran
deren! Hei 1# nn jalst een jaar geloden
dm ik van het Bulir-gobiod naar Herlijn
vertrok om daar mei verschillende voor
aanstaande muonen een onderhoud to heb
ben over de Inzetting van Ersen. Wat 'n
ham, wat 'n verachting voor alles vrat
Kra-ncH i»! 1>« Duiterhom deden .visof re
pkniak warenFranrche tnuics wilde men
■ii g«-n enkele batik wisselen; Frwisclie
wijn werd niet geschonken; de hotels,
r. ianrar.t» en oafvs kondigden aan da:
handen. Fransehen en Belgen" niet wer-
-!en toegelatenen onder bedreigen
dal ons do hersens zouden worden inge-
lagen ine: een bSerflescli lijn we het Reich
too pp-je lig mogelijk uitgetrokken. D.t:
in Januari 1723. Wal me 't Sterks:
bijbleef: -Jat men overal In Berlijn zoidc....
hei volgend jaar in Pari;« :o komen om
er ie ko'pen.... goederen, huizen, terrein,
enfin, allen wat lo* of vast is.
Jb-rr mul F ra ii Friu Li--1-1 «.i i gelijk ge
had. liet i* geen zeldzaamheid meer «jat
men op den toslnstd Dulttcb boort spré
ken, De grooie vierkante koppen, gedokt
door 't :o kleine groene hoedje, atekrji
UCT
boven sites uit, niemand hunner
Vent
de krre.heidenheid otn tenminste
Mcht
t« pralen o-u anderen geen a*n-
»!oOt
geven. Het „Ober" schalt «Joor hc!
Tfy'.W
tan: T.riodst men rieti eerier m «en
BiT.*
ub<i dan in ©en ParijK-h eethui» zon
Yvi tij.-! tot tïj«l draait cr zich op
r.owel «en* iemand om en wordt
Herr Fri-.ï met ..boche" ©Juigesisauwd, maar
hij 1
te dikhuidig om daardoor getroffen
1. Op «11 om de Beur* vooral wem'»"!
h"t
an halve en he«ie Duftecbcrs. Die
rijn. 7,-Ki(ir.'i nvi gein wck-ii-'ii miii rnahir
begon te geven, .mach Paris" gekomen om
van «le toestanden «e profltacren en door
bun zaken-doen nog een handje to helpen
urm lm- waarde-vcnnlii'loron. Want Ilcrr
l'"rit« steunt na wel: ('hnime dollenren!
Br.ri* (j'nimo (clleinent Pari»), inaar... Oin
Ier willo van de «mevr likt «lo kat dc
kandclrer. 7.'n voorspelling, 7.'» bedreiging
van een jaar geleden begint werkelijkheid
:o worden. Het waehtwoor-1 i« thans voor
hem otn dc francs in koopwaar om te zet-
ten. Waar blijft nu de legende van ..den
armen lJuirscherl" Dat men Iie» nooit
he-ft willen gelooven, dal men altijd ge
lijk heeft gehad om te beweren dat -le ar
moede gefingeerd washet heeft Frank
rijk wat beschuldigingen van harteloos
heid gekost. De arme kindertjes, de van
honger stervenden, de slachtoffers v.i„ het
..op wraak zinnende'' Frankrijk deden alle
Duitseho gruwelen vergeten. De proclama-
rif* van -Ie Dnitsehe generaals in bezette
Belgische en Fransehe «leden waren zaclit-
zinnign edele, maarregelen vergeleken bij
Ie j-epreeaille-mantregeleii van do Fran
sche autoriteiten die ,,heel iiet Duitsclic
volk trachtten uit le roeien en den hon-
gerdood te laien sterven."
Ren jaar tater verschijnt de uiigchon-
Je weit heel goed. Pepita, dat
«Iie twee hier vanavond een samen
komst zullen hebben".
„Het is bijna twaalf uur. Ze zullen
niet meer komen", hield de oude
vrouw halsstarrig vol.
„Zo hebben een ztiak van groot pe-
wichfc t© besproken", ging Citoyenn©
Cabarrus even halsstarrig voort, „zo
zullen stellig niet wegblijven. Zeg dus
aan Citoyen Moncrif, dat hij gaan
moet, Pepita. Hij brengt mijn leven
in gevaar, door hier le blijven".
„Zeel u bet hem dnn maar zelf,"
mompelde de oude vrouw. „Ik wil
niet aan moord in koelen bloede me
deplichtig zijn".
„Nu, als het loven van Citoyen
Moncrif je meer waard is don het mij
ne bezon Thcresiu, maar ze kwam
nipt- verder, wunt Berlrnnd Moncrif,
die er noe bleek en verwilderd uitzag,
was do kanier binnengekomen.
„Je wil, dat ik gaan zal, Theresia"
zei hij. „Je meende toch zeker niet,
dat lk iets zou doen, wat je veiligheid
in gevaar zou kunnen brengen?"
„Woel je dan niet", voegde hij er
hartstochtelijk aan lop, „dnt i< te
allen tijde miin leven voor het jouwe
veil zou hebben?"
Tlieresfa haalde de schouders op.
„N.'itntirliik. naftitrlvk. Be frntid"
zei ze cn licpti» o- zodnldi =chrnu
met con poging tot vriendelijkheid.
ger-le" Hctr Friis "p den Parijtclwn
bouievai'l, dik opgeblazen, de zakken vol
geld om Lnkoopen le doen. Arme, arme
II err l'rltï.
Wc hebben hier en daar eens gevrasg-l.
In twee van die wereldmagazijnen ver
klaard c men: dat de buii-i-heis inkooptn
-loen zonder naar - Je prijzen ie vragen.
Linnen, huishoudelijke artikelen, bijoute
rieën, kleenn, en meubelen, wagons vol
rnbeien maar Du Ucli'and worden verzon
den. li"- zijn bestellingen vu honilérd-
en alles a contant. Men
vertelde on* dat men voor allo zekerheid
een reiziger naar Duitscbland had gezun-
d-ii. «>p i-rn Vrijdag ven rok hij naar Keu
len: den Dinsdag daarop moeet men d--n
nizigcr telcgrafecren om terug te komen,
wan» anders zou hij den lieelcn invents
rij. huizen en fabrieken hebben vetkoc-b:.
Begin Februari komen in de modehui
«ri de nieuwe mode'len uit en nu reeds
heeft men overal aanbiedingeii van Bcr-
i'in gekregen om alles „eu bloc" t© koopen
De reiziger kwint over enkele dagen bij U
om de zaak in orde te maken.hooit-
aclilutigsvoll. Frau Frilz.
Dc brief welken Fournier ons tocmt is
niet ipinder typeerend. Het is ct.n schrij
ven van den heer Gitieeiei. voorzitter,
van het Wijn-Syjldicaaf van de Oironde:
-Ie Duitschers hebben inderdaad enorme
hOWttlfal ItB wijn bij otir gekocht. Fie-
iie« kunnen wc op ©ogenblik nog niet
becijferen voor we'k bedrag ze hebtien Iri-
grriagon, maar het beloop', ongeveer 25
«iii'.Iioen francs, schrijf', bij,
Du, (want d-sie cc volg. rekking mogen
tr« uit al -lie BudeMdWM wc' mkco)
'ie arme Frilz ia niet zoo atm. Wanneer
<r geld is voor 25 miiiioen frana aan wijn
tooi even zooveel aan Parijjcbe jnponinS:
en hoeden, voor luxe artikoVn •-■e:k-f
ge'i:-/,:tu levensnoodzakelijkbedrn zij--,
dan zal er ook wel geld zijn voor ..Brot".
Die armoede was dus tnoar eon scliljnver
to«mit:g e,i trien hoeft maar «ren anderen
naam nap de mark te geven otn den Duit
J-licr in n'.ant to atollen inkoopen 'e «loon
in een t-lei-taluta-land. Al die veriuiier.
dat de arrno Duitsohere langzanrn weg
kwijnden. worden in liet buiieiilainl ge
Unceer-I op last van hoogerband. Al!
Nu eindoiijk wordt e? e--ii« een serieus
onderzoek ingesteld naar de betalingscii-
pacitehen van Frilz. En ziet: de direvleur
van do Rcichsbank komt. «U go!-! het
■1c mees: gewone sank, niet een kalm ge
zicht aan d© herten l'n Parijs vertellen,
'lat do toestand in het Relcb niet ideaal
maar tooh verre van hopeloos Se. Ja. de
inkomsten overtreffen aclf* met enkele
millioenen de uitgaven.
W« verheugen ons van harte over het
feit dei het Fritz zoo goed gaat. Al dat
gcldgcr-nkrt verlevendigt dc hoon dat er
r.og w«] fata t© halen is bij «fan ..nrmen"
buurman. J.nnt hij muur geuren met z'n
..waurdeiooze" marken. Men zul do gosto
naar waard© apjircoieeren. Want niet
waar mu do besohuldiging niet meer
op Frankrijk rust dat hel met z'n ..veel-
eisdhendheid" den armen Fritz uithon
gert. mag liet toch wel vasthouden aai) z'n
rcchluiaiifo eischcn schadevergoeding to
krijgen voor hetgeen do Duitacher (qui
atiiic -icllemcn: la Vrance!) mi«dodig ver-
IIEXRY A. TH. LESTDROEOX.
Parijs, 22 Januari.
REDEVOER1NCEN VAN DE
HEEREN N. VAN HINTE EN
A. B. KLEEREKOPER.
Ook voor óf vergadering d:e Maan
dagavond dc Federatie Haarlem der S.
D. A. P., de kunstzinnige commissie
en dc Haarlemsche Bestuurdcrsbond in
de Gemeentel. Concertzaal hielden, was
weder veel belangstelling. Behandeld
werd dc „oplossing der Regeerings
crisis".
In dc openingsrede reide dc voorzit
ter, dc lieer v. «1. Winden, dat deze
avond aanvankelijk was georganiseerd
als ce.n kunstavond voor de stakende
textielarbeiders. Maar, aldus «pr., uw be
stuur wikt, maar de reactionnaire macht
in Nederland beschikt. Ilct ministeric-
Ruys. dat door de democratie was weg
gejaagd, kwam weder aan het bewind
cn daartegen dient een fel protest te
worden geboord. Ecbter toch zal een
kunstavond ten bate van de stakende
textielarbeiders komen cn wel den t8ca
Februari.
Rede-N. van Hint©.
Daar de beer Moltmaker verhinderd
was, trad daarna in ziin plaats als spre
ker op «Jc heer N. v a n H i n c. van den
modernen bond van Overheidsperso
neel. Deze begon ntet een iierinncriug
aan de Novemberdagen van ioi8. toen
dc bezittende klasse in angst zat er>
maatregelen van Overheidswege werden
beraamd om de arbeiders ic bewegen
loeit nic; revolutionnair tc zijn, ohi kalm
te blijven. In die dagen traden ia het
Concertgebouw te Amsterdam de mi
nisters Ruys en De Vries op voor de
,.Ik smeek j© echter, daar nu niet ver
der over uit t© weiden. Je moet im
mers zelf ook inzien, dat het zoowel
voor jou als voor mij fataal zou zijn,
als je hier gevonden word, en
„En dus ga ik heen, Theresia. Ik
ha<1 nooit hierheen moeten komen, ik
was een dwaas, zooals gewoonlijk!"
voegdo hij er bitter aan toe. „Maar
na dat vrceselijke kabaal was ik half
mijn bezinning kwijt en wist nauwe
lijks, wat ik deed".
Opnieuw vertoonde zich ©en (rek
van ergernis op het schoon© gelaat
der jonge vrouw.
„Het kabaal?" vroeg ze. „Welk ka
baal?"
„In dc me Sfc. llonoré. Ik da.:M,
dal j© er van afwist".
„Neen, ik weet van niets", hernam
ze, en haar stern klonk hard en koud.
„Wat gebeurde ©r?"
„Ze waren dien wreedaard van een
Robespierre aan hel verheerlijken".
„Still" viel ze ruw in. „Geen na
men noemen".
,,Ze waren een bloeddorstigen ti
ran aan het verheerlijken, eu ik
„En jij viel ze opnieuw in,
thans niet een bitter ironischen lach,
„jij voelde je nutunrl jk gerosnen, om
dnnrteeon op te komen en zette jezelf
tot steeds grooter welsprekendheid
aan. O. je behcWt me verder ui-is
nio:r te zeggen!" ging tc opgewonden
Chr. -iibcider=, die uiteenzetten dat de'
sociale wetten in overeensiemming met
den polsslag van den tijd zouden wor
den doorgevoerd.
Y;ui ecu reactie zal geen sprake ziin.
aldus w:i-- de leuze. Maar sinds die da
gen is wel wat veranderd, ging spr.
voort, zij het dan langzaam. In 1920
kwam er een geheim program, oen
overeenkomst, krachtens den wil der re-
actionnairen, die in ons land de lakens
zouden uitdeelen. Niet met een versnel
den pas voorwaarts, uiaar niet den looji-
pn= ging het achterwaarts. De leut van
-Ie vriligheidïstelling van «i-:n gulden
«v-:i(I aangeheven. Zij diende a's den
boeman en ei v.e.-d overdreven, om de
burgers en «Ie kleine micJden:tan?Ien
bang te maken, om de angst er in te
jagen.
Inmiddels nam de moderne arbeiders
beweging maatregelen tegen de reactie
die van «te Regeering uitging en wer
den de arbeiders tegen die reactie mo
biel gemaakt. Het werd aan Kamer en
Regcering duidelijk gemaakt dut dc ar
beiders niets van de Vlootwet moesten
hebben, Hei j>ctitionnement maakte in
druk. De Kamer verwierp die Vlootwet
en daarmede werd de Regeering weg
gevaagd althans zij meende niet meer
te kunnen regccn-n en bood aan de
Koningin haar ontslag aan. Vóóraf was
nog de Millioenen nota ingediend, die
de plannen van Colijn bevatte om te ko
men tot b«auiniging.
Aan den e^nt-11 kant dus «1© bezui
niging en aan den anderen de Vloot
wet. Onder ce loopend© Zaken, die het
kabinet na zijn ontslag-aanvrage nog
wilde afdoen, waren ver.-cneidene
maatregelen van reactie. Het zal dus
niet verwonderen dat do so- -dein dit
nu weder opgetreden kabinet niet met
vertrouwen tegemoet ziel. Opnieuw
zijn reacbionnutr© daden te wachten.
Dat des» regeeriiie ©1* weder kwam is
modo «ie schuld van d© R. K. arbei-
dersleidois. Verschil lende maatrege
len, aangekondigd i" het pas versche
llen regeerings-ant^oord werden
daarna opgesomd. Spr. deed daarbij
opmerken, <l«t nu veel erger plannen
worden aangekondigd dan C; Vloot
wet..
Hot onderwijs zal np «le meest
barre wijze worden verknoeid. „Dc-zo
reactionnaire gemeen e -treek om onze
kinderen dommer te maken, ui'>et met
onze hulp women afgewend", zcide
spr. onder applaus. Aan den anderen
kant wil de Regeering nu mede op de
defensie ibezuintgen en wel 12 mii
iioen. Dat is een vrucht van onze ac
tie. Met genoegen consiateeren wij
dat. Tijgen de jilannen om dc salaris
sen vnn liet Overheidspersoneel te
verlagen werden mede de vrouwen in
verzet geroepen. Colijn denkt zeker
dat hii als in de olievelden in Indië
oe koelies hier de arbeiders kan trap
pen, aldus spr. -Maar daartegen dient
een verzot uit t© gaau. In de centrale
commissie willen de vertegenwoordi
gers van d<; moderne Bonden wel
overleg plegen maar indSen Colijn
daar met brute vooretellen komt. dan
zal hij daarop een verzet stuiten, zoo
als hii «lat vau den kant zijner Chr.
arbeiders nog niet heeft ondervonden
(applaus).
Spr. couchpJecrae dat het met had
m 'L u gebeuren dat onder dezo om-
stnidiglieden deze Recemng weder
optrad en dat deze regeering hoe eer
der lioe boter dient te verdwijnen,
om dan liet Ned. volk in de gelegen
heid te stellen een uitspraak te «loen.
Hii wekte vooral dc jongeren op nu
hun laksheid te laten varen zij mo
gen dan aan sport doen, maar een
deel van hun tüd dienen zii ook aan
de arbeidersbeweging to wiiden. Ileel
d® arbeidersbewecing dient nu mo
biel t.o worden gemaakt. Met die ge
dachten nader uit te werken «31 met
op to wekken tot steun der uitgesloten
textiel-arbeiders eindigde spreker.
Redc-A. B. Klcerekoper.
De 'tweed© spreker liet lid der
Tweede Kamer, de neer A. B. Klee-
rekooper zeide dat de ellende
waarin ons staatkundig leven nu
verkeert wat aangaat het slot be
gonnen is in den zomer van liet. vo
rige jaar, toen minister De Geer zijn
portefeuille neerlegde omdat hij zich
niet kon vereenigen met het stand
punt der regeering om do voortzet
ting van de Ironaitdeling der vloot
wet te dooit vooraf gaan aan het lier-
stel der finantiën.
Kr was eerst gedacht dat de vloot
wet van «le baan was. Niemand liad
gedacht hij de Kamerverkiezingen,
<iai indien 'net Kabinet bleef, de
Vlootwet opnieuw ter tafel zou ko
men. Maar in den zomer van 1923
wilde het Kabinet de behandeling
van de Vlootwet doorzetten. De ver
vanging van min. De Geer door den
heer Colijn was het Itegin «an de
politieke ellende, waarin 011s had
nu verkeert. Hei optreden van «ten
heer Colijn was in waarheid net- op
treden van een nieuw minist ine i*i
«Je plaats van een Kabinet zonder
financiën. In de oogen van Vil Neri.
volk was er feitelijk een Kamnet Co
lijn gekomen. Colijn was «Ie man niet
wat figuren als ministers om zich
heen
Colijn kwam niet om het gat door
Do Geer opengemaakt t© vullen. Hij
voortJij en je Fatalisten, of hoe
jullie je blieft te noemen! En «lat bui
tengewone verlangen naar het marte
laarschap het is zoo onzinnig, zoo
dom en zoo zelfzuchtig, zoo vreese-
lijk zelfzuchtig! En toen ben j© hier
heen gekomen, om mij in een poel van
ellende tnee t© sleepeu, misschien wel
naar de guillotine!"
liet was, alsof zij in lioar woorden
zou stikken, eu haar kleine, blanke
handen tastten met ec-u aandoenlijk
gebaar naar liaar hals. alsof zij dien
tegen het vreeselijke lot wilden be
schermen.
Beltrand trachtte, haar tot kalmte
te brengen. Het was, alsof hot gevaar,
dat llna-r bedreigde, hem tot het volle
bewustzijn had teruggebracht. Hij
was thans eeu geteckende, liet marte
laarschap was opgehouden een droom
te zijn; het was grimmig! werkelijk
heid gen orden. Hieraan dacht hij ecb
ter niet. Theresia was door zijn on-
uerekenende zelfzucht in gevaar
gebracht. Zijn geest tas geheel vau
haar vervuld; en voor Régine, ziin
verloofde, de eeliefde uit vroegere, ge
lukkiger jaren, was er geen plaats
naast de betooverende vrouw, wier
nabijheid het paradijs voor hem
s.-he- n te openen
„Ik gn heen", herhnnl-'p hji on ern-
siio-en toon. „Ther'si-i. li"f*t-, tracht
mij te vergeven, ik heb meer dan
INCEZOHDEH MEDEDEELINCEN
a 60 Cts. per regel.
Begrijpt toch, dal, wanneer men Ak
ker's Abdijsiroop gebruikt:, welke de
eigenschappen bezit om oude en taaie
slijm dadelijk los te maken, dit een
verruiming moet geven bij bet adem
halen. Vastzittende ©lijm vormt ont
stekingen, welk© de oorzaak kunnen
zijn van <1« meest gevreesd© ziekten.
Maakt Uw borst ruimer door gercg«;ld
gebruik van Akker's Abdijsiroop. Aan
bevolen bij asthma, bronchitis, kink
hoest en influenza.
kwam op het geroep van een deel
van bet volk dat vroeg om een
„sterke man". Wat is ecbter een
„sterke man" Niets dan ©en dwang
voorstelling. De sterke man is de
man. dien ineu roept omdat men
zich zelf beschouwt als den niet-
sterke. De lafaards en gemaskerd©
dwingelanden roepen otn den „ster
ken inan". Maar op dat „sterke
manschap" van den heer Colijn valt
wel een en ander af te dingen. Met
de feiten dient in dezen rekening 1e
worden gehouden- De rede waar
mede Coü.in in de Kamer 1922 de
buteerde. wanneer men haar beziet
in bet licht van wat hij later in liet.
land uitspookte is het omgekeetfc©
van de uiting van een Staatsman.
Colijn zeide toen dat bezuiniging
op de eewapende macht moest voor
gaan. Maar dat grootsc.he moment
verliep op een potsierlijke wijee. Na
de red© van Nolens, slikte Colijn
weder dat geheel anti-militaire
standpunt in niet eenzelfde gemak
als waarop hii het een oogenblik te
voren had geuit. Is dat nu do hou
ding van een „sterken man"? Dit
wns het eerste optreden Daarna
werd Colijn minister in de qualiteit
van „sterken mail". Regeereu is ech
ter wat anders dan handel drijven
en berekeningen maken. Coliin wil
in één jaar een staatsbegrooting met
c-en groot tekort sluitend maken.
Maar dub is niets dan bluf.
Wie «ie- -eteert bezui me.--11 in één
jaar en dan mot de millioenen een
vergissing maakt, is geen groot man.
Wie zich uitte als Colijn dat deed bij
de behandeling van de vlootwet in de
Kamer, is «lat evenmin. E11 u-ns liet
vooropzetten vnn de Vlootwet als eert
zaak van urgentie de uiting vnn een
groot man? Nocr minder was 'dat de
uiting van Colijn, dat bij volstrekt,
niet de kracht was. die de behande
ling van «je Vlootwet had doorgedre
ven. Is niet tegen de Vlootwet een
manifest verspreid dat een overdruk:
was van oen artikel vnn Coliin in de
Standaard; Na de Vloolnvetverw-er-
pitlg zeide de Regeering dat -zij weg
ging. Toen zeide een spotter: nu, dot
zit nog en inderdaad, dat zit nog'.
De Regc-ering ging en de Kamer
bleef. Dai kou niet anders. Want een
Kamer wordt alleen ontbonden indien
een kabinet meent, dat liet van het
volk gelijk zal krijgen. Maar daar
was geen snrake van. Er moest dus
een nieuwe Regeering komen. De loop
«iie de Kabinetscrisis nam, werd daar
na ontvouwd. Daarbij werd de hou
ding van de rechterzijde cn die vari
den Vrijheidsbond geerifiseerd; eert
houding aangenomen in de Kamer bij
do behandeling van de motie Troelstra
alsmede liet optreden van deh heer
Marchanl,
Het ministerie is nu gehandhaafd.-
aldus spr. Maar het spal moet nog
beginnen. En dan werd dr. Nolens
geciteerd, zooals deze zich in de Ka
mer uitte. Spr. zeide nog de Vlootwet
to hebben verfoeid, maar kiezende
moetende tusschen de Vlootwet en de
onderwijsplannen in het- Reg-x-nnge
antwoord ontwikkeld, dan zou hij toil
nog liever de vlootwet kiezen. Zoozeer
werden die plannen door Item verfoeid.
Want die plannen zijn ten nadeele wan
he'. onderwijs aan de kinderen van de
ai beide re. De vrijmaking van den
geest wordt aldus tegengegaan, da
ontwikkeling van het proletariaat*
oordeelde spreker.
liet geestelijk bezit van de arbei
dende klasse staat nu op het spel.
Alle arbeidenden dienen nu saam op
te trekken om dus te komen tot een
éénheid die sterker is dan Colijn. be
toogde spr. aan het einde zijner rede.
Daarna werd de vergadering, waar
op „de Stean des Volks" en de muziok-
vereemgiiig „Excelsior" medewerking:
hadden verleend, gesloten.
Er werd gecollecteerd voor de uit
gesloten Textielarbeiders.
VAN DE CANARISCHE
EILANDEN.
Op de jaarvergadering van de Ned.
Botanisch© Vfreenigin<r die le Delft;
plaats had deelde mej. Cath. Cool een
en ander mede over de Canarische
eilanden, die zij in gezelschap van
mevr. A. den Tex-Boissevain had be
zocht.
Het Makaronesïsch gebied zegt
spr. waartoe de Canarische eilan
den beliooren, is voor de botanici geen
tc-rra incognita meer, vele botanisten
dwaas gehandeld, maar sinds ik be
gon te vreezen. dat je niet werkelijk
om me gaf, en dat al mijn hoop op
c-en toekomstig geluk ijdel zou blij
ken, schijn ik liet hoofd verloren en
niet moer geweten te hebben, wat ik
dee*iEn nu
II j kwam niet verder. Zich scha
mend over z-jn eigen zwakheid, was
hij tevens te trolsch, om haar te la
ten zien, hoezeer zij hem deed Ei-
den. Ilij knielde voor linar neer eu
kust© don zoom van haar doorschij
nend kleed. Ondanks zijn verwilderd
voorkomen, zag hij er nog 7.00 knap
en aantrekkelijk uit. dat Theresia'-?
zelfzuchtig hart erdoor geroerd werd-
Met eon znchf. bijkans moederlijk ge-
baar streek zii hem het verwarde
haar van het voorhoofd.
„Beste Bertrand fluisterde zij. „Wat
ben je toch een dwaze jongen, oni le
denken, dat ik niet cm je geef!"
Reeds had hii zijn bezinning ge
heel herkiezen. ïlet gevaar, dnt haar
lied rei gde, had hem den moed, dien
hij verloren had, teruggegeven, en
zonder langer t,e aarzelen sprong hij
overeind en wendde zich naar de deur-
Op hetzelfde oogenblik echter greep
zij hem bij den arm.
„Neen, 11©ml" fluisterde z© he©sch-
„lo mnir niet gaan, vóór Pepita is
gaan kijken, of cr niemand op do trap
is". (Wordt vervolgd.).
