HAARLEM'S DAGBLAD
Brieven uit Berlijn
Een Zwitser over Nederlandsch Indië
en ons Indisch leger
OTERS
zijn kleine Advertentiën,
in het Aig. Handelsblad
Woensdag 39 Januari 1924
DERDE BLAD
(Van onzen correepondent).
B o r 1 ij n, 26 Januari lftïl.
H.-t Duilseh© volk bestaat voor oer
overwegend dool uit politiok« küido
n n. En een kinderhand U gauw ge
vuld. Allee® daarom i» liet mogelijk
svwoost, dit volk zoolang zoet t«
h u-lc-n eu telkens als liet geduld ©in-
dvii k te lang aft do prooi wu tfteteld
ca Michel tjo lastig begon to worden,
hem w> r met ©et» blinkende knoop,
ecu vlaggetje ol <k» vertelling van con
sprookje een heel© poos zoet te krij
g'-n. De belofte, dat luj iets zou farij
gen, wa3 alleen meestal reedt voldoen
de.
Het zag er e?n panr maanden geli
d- n er,' naar rnt, of do zoete Michel
op hot punt stond van eivf stout te
v.orden. Ja, in «i* Beierecbe mangel
•vmer probeerde hij zelf» oen ruit ir
tc go ion. in «ie Saksische kouken
s'ookle Inj het fornuis zoo bard, dat
er een brandje dreigde te ontstaan
:u het Thuringncho salon maakte hij
aanstalten om de Wcimnnwho porvo-
b'.nkaet met r<xnlo papiertjes te be
plakken. Hij erheen werkelijk oen on-
ri» rende bongel t«> willen worden.
Doch het was gelukkig maar ©dhijn.
Michel is weer l«et bravo ventje «-n in
cms land zouden we hem zeker Hen-
dr.k noem-n. zoo liof ia bij.
Want hij hoeft allerlei nieuw speel-
p-v| kregen. En daarmee is hij zoet
Michel heeft van oomo Hjalmar
j spel kaarten gekregen. Eigenlijk
i '.cl gemaakt door oom Holfferkfo,
ra, dj© ig nj«t meer erg re^u. En he
halve dat spel van mi/M n ntenmark
p piertjes heeft oom Hjalmar hem noj
«-uw bdooM. Zoodra de booze
buurman Balmond hot goed zal vin
den. krijgt Michel een spel van goud-
p :«iv« kaartjes. Wat zal hij daar
heer!dl: m©. spelen. In nfw*«rhting i»
h i rjvast gehoorzaam cn ordentelijk.
Verder hooft Michel een mooi pren
t-nboek gekropen. En wel van tante
i-ftm Then,j«y,r Wolff en ikv «en
paar andere lh-v« 0001% en tantes.
J-r :--o platen zijn daarin. AJ1«-
V aal verh.ji.-n. waarin de bo«w>i
-i-J dooi dappere helden verslagen
c' door «dek- heerachel* bestraft
*x>rdt. Een vertoont den Scboterh
ridder Donald Mc Ramsay, die in
7 geruito korte rokje uit de Hoog-
l(in<fcn is komen opdagen aan het
hoofd van zijn clan om dea booren
Cu berend te be»!rijden. Op een andere
bladzijdo ziet Mie heitje l'ocle Sam
me* con zak vol geld in rijn ren© hand
1 een karwats in de andere. Dreigend
i* de karwats opgeheven teyen den
-a Cubcrond en de veile geldzak
wordt ui tg astaken naar den door d<
7 ri r-.rglistig gevangen gdhautfen held
Tent. Weer een ander prentje vrekt
Micliels verrukking op door do voor-
stelling van (luberond mui het strand
v.»n een wildo zee, waarop het trot-
n-lio fregat van den booze, „de Franc
francais"' Juist in do bamendo baren
verzinkt, terwijl liet volk van Cube-
rond wanhopig de honden wringt 011
den geweldenaar vervloekt. lien vier
de prent is gcteckend door oom llorgt.
Tante Vom en oom Thcodoor wilden
die eigenlijk niet ln het mooie bock
laten inbinden, maar Michcltjc ie er
dol op. Want de reua Teut iiecft zich
uit d-ï gevwagunnriuip van Cuberoud
bevrijd cn nu ranselt hij zijn pijniger
met den i uuibocstok van tante Ber
tha duclitig af. De vrienden van Cu
bcrond kunnen hem niet te hulp ko-
ni'n. want se kunnen niet vliegen <*n
nzwemmen cn Oaberond brult van
de pijn cn wijst op de lekkere Argon-
neowart <m liet geurige «tuk Brier-
kaas. die hij graag aan Teut uil of-
i-'.aan, a!« d:© item innar k*; wil laten
van zijn geweldige vuis
ten.
Mii
rheltje geniet van zijn prenten-
en vergeet te loeren cn zijn huia-
te maken.
Hef bovenstaande la g«cn «cliorls.
maar bittere ernst. Het Diiilachc volk
is moer dm de meeste andere geneigd
zich aan droombeelden cn dlusiro over
Uj geven en hoe hard de leasen van
g'.S' hiedcniz tot in den jongs ten tijd
ook zijn geweest, telkens opnieuw laat
hot zich van de wlja brengen. Na el
ke nieuw teleurstelling wordt een
nic: -.re bonte wimpel geheseheu en
v.' - nnoed denkt de be man nine dut
w- ■•moed denkt do bemanning d#t
toch wel in de veilige haven aan moet
komen.
Zoo is hot thans weer.
AU m-?n hier do beschouwingen over
Üe economische toestanden hoort, stent
r.en verbaasd over het aantal deskun
digen. Eigenlijk is iedereen in Duitscb-
laad op bet moeilijke gebied van
6ta.;tsfinaoclën engeldv.-- zen deskundig
zou men zoo donken En, wonder bo
ven wonder, 'doch tévens onbedriege-
3'jk tceken, da: hen van de echt-? vak-
mensrhen onderscheid!: deze deskundi
gen zijn liet alleman! met elkaar eens.
J>n argeloozo .die in hun banden, of
liev' r onder hst bereik van hun stem.
vr.lt. wote-n zo óën-twee-drie te vertel
len dat alles prachtig gaat, dat de
ren lamark binnenkort door de gc«:d-
mnrk cd worden afgelost en we dan
volkomen vredestoestanden terugkrij
gen. Vergeten is do verklaring, inder
tijd door Dr. Schacht afgelegd, dat
do gewone burger de goudrnarkbiljet-
t'-n nauwelijks te zien zal krijgen, doch
dat deze alleen voor de nijverheid cm
onder-; ringen cn personen bestemd
zijn, die kunnen b- wijz. n, dat ze wor-
keiïjk solvent genoeg zijn. om renten-
markcredieten op te nemen. Iedereen
pol-aft hier, dat Schacht in Parijs het
zaakje beklonken hooft en we nu wel-
dra in overvloed zullen zwemmen, net
r.lx voor den oorlog.
De Duiteche pere is aan dit
;olf
Dr.
over zijn Ï»h rij»rl<c
successen moeten uitspreken. Bot. geeft.
c.c.htcr ook al niot meer. Want de illu-'
sics zijn op elk gebied opgewekt en op
elk gebied door de pers gevoed en
vertroeteld.
Het is mogelijk, dat nu in Engeland
ecu pacifist en socialist als eerste mi
nister met de portefeuille van buiten-
loiulsche zak<n is opgetreden, deze d?n
strijd tegen l'oincaré, het. oationali»-
ine in I'rankiijk on hei verdrag van
Versailles zal aanbinden. Door head
line» 111 de DuRsche bladen over liet
aanstaand optreden van Riunsay Mac-
Donald ©11 over de wankelende positie
van Poincaré is bij een greot. deel van
tiet publiek de mceniug gevestigd, als
of Macdonald den inderdaad nog niot
uitgebroken strijd roede op eclatante
wijze gewonnen hnd.
Het is mogelijk, dal do franc den
weg van mark en kroon en roebel ge.
he«-l zal volgen. Hij hoeft thans echi
nog ruirn 'Aj percent vim zijn vroegere
wa.irdc. Maar de Duitschers. wier luy
taalniid'lel tot een billioorv-tc vnn «1©
vroegere waarde is gedaald, juiclico
avor den val van de franc. tUw>: die de
mark ai zoowat ingehaald had. Dygo-
lijka bevatten de Oarlijnscbe bladen
kolommen van met ronbenmarken l»o-
t&ald© telegrammen der Pnrijs'he cor
respondenten naast eigen btschouwin-
f:en over dit thoma en grinnekend va®
eodvermaak spot men over dia dom-
me FraDschen, die door hun imperia
listisch© politiek zich niet alleen in d©
wereld geïsoleerd, doch tevens hun
geld n>o ongov»r waardeloos gemaakt
zouden hebben
Het is mogelijk, dat rl© «Wmetning
van Amertkaanscli© deekniKligm au®'
liet onderzoek van de twe sub om mis
sies der Commissi© van Herstel de in
leiding is van ec-n bulpoctie van Arno-
rika op grooto schn.il voor het door!
«ten ondergang bedreigde Europa
Voorloopig is men bezig te onderzen
ken en ook do staoikoning ScJiwnb. I
die dezer dagen te Berlijn verleefde,
heeft alleen maar o- g.-n en ooron den
koet gegeven cn zc-Ifs gr-w.dgcrd in een
peiPgosprek. dut in een der binden als
ware liet ©en cveuemenl geweoet. wvi'd
gepubliceerd, ook maar iels vnn be-
lang over zijn in«lrul.!:--n vrcifldkmi-
dig ie maken. Maar de raensclron. die
bij de Duitsche bladen zweren ais bü
hel Evangelie, zijn ervan overtuigd,
dat generaal Dawcs het Poincaré en
zijn aanhang nu eons geducht zal zeg-
gen. En vooral, dat cte conclusie van
do «ene subcommissie zal moeten zijn:
Dijitschiand kan hcelemaal niets be
talen voor het Herstal en van da an
der© eou non possum us. liter hoopt
men nog wel, dat er iets over de liü-
pitsalvluoht aan liet licht zal ko-
inoii, doch alleen inzoovcrr© het resul
taat een but© voor den Duitsdien fis
cus zou kunnen zijn. Liever gunt men
dun wnokkelaars liet ongestoord bezit
vnn hun 111 veiligheid gebrachte ver
mogens. dan dat hot gehate Frank
rijk ook op inoar een gedeelte do ham)
zou kunnen leggen. En omdat men
hier stood» gelooft writ men lioopt.
noem; men ook aan. dat deze commis
sie ©en onbegonnen werk op zich hooft
genomen.
Zoo droomt het DuJteoh© volk vnn
oen toestand, die het vaak al zeer
bij waant, waarin Frankrijk niets zul
krijgen en Duitsohland zelf niels
hot ven te betalen, terwijl d© welvaart
na het verkrijgen van ©enige intenii-
tionale leeningen spoedig weer hel
heerlijk© peii van vroegere vredestij
den zal bereiken. En boven aJ di« bon
te wimpels fladdert voor velen ge
lulde ig is een deel van liet volk niet
zóó door 2ijn leiders bedorven het
vlaggetje dea* revanche Als Dtiitsdte
land zich door de leer'-ngen zal iiob-
ben hersteld. ;-Ls ten gevolge van dc
afkeuring 1»; Engeland en Amerika liet
Roergebied -.-.al zijn ontruimd, als na
al die tegenslagen hot PoincaréismC
l:rijk zjiI zijn ten val gebraulit.
als Frankrijk geheel geïsoleerd zal zijn
"D do franc waardeloos is geworden,
don Ja, dan znl Duitechland eerst
in het binnenland met do r©voliulie on
ervolgens niet Fruaikrijk afrokei.
Derg-ilijko illusies cn droomen koes
tert men in dit land.
Vooral wat het. laatste betreft is hot
maar goed. dut droomen vaak bedrog
blijken te zijn.
H. BL. KOELEVSMID.
(Unter Hollands Flagga In Ost Indian von lugustln Zehndcr,
uitg. RS'cer en Co. Luzern.)
nel bandje van dit c-ns uit Zwitser
land toegezonden boekj© lokt© ni«t tot
lezen ut: eon plaatje met 'n vuurapu-
wonden zandlioop en aan <lcn voet de
silhouetten nn 4 Hollandscho sshu'.-
teri, o.© hevi;? onpasselijk schijnen te
3d. Ook het prentje, de foto van der.
Jrijver als „koloniaal" in groot
tenue met voor deze gc!«'ff©nheid de
daarbij belioorecd© traditioneel©
door den photoeraaf geleende gaJa-
esJ:'©! was niet bepaald geschikt om
mij tot lezen uit t© nooden en Ik sou
waarschijnliik het boekje in d© prul
lenmand lif-bber. gegooid, als 1!, z.-lf
n:©t zeven i.-ic.r ondor Holland's vlag
in Ooit-Indië had gediend on hot mij
daarom interasseordo, wit deze
August Zelnider, die als Zwitser en
koloniaal" alles nil o©n lieol and'ren
gozicJilahoek had gezien dan ik, over
IndftS en ons Indiscli leger had «_-<>.
s<Jir©ven. En éénmaal mot «ie lectuur
begonnen, heb ik het tof, hot ©iud tee
uitgelezen. n:et omdat het boekje
voor mij zooveel nieuws bevatte, muir
omdat de Zwitser zijn ondervindingen
en indrukken objectief en olijkbaar
eerlijk te boek beeft gesteld en hij, als
vreemdeling, rel© opmerkingen over
Inaiè en on» koloniaal leger
maakt. die "Ejor «cn Hollander in
tereasant zijn om tc lezen.
Reeds datklijk het c>r»t© hoofdstuk,
dat handelt over zijn diensttijd bij
de ..Koloniale Reserve" in Nijme
gen. geeft- eenigo bijzonderheden. <ii«
mii d« moeit© waard schijnen hier
me© te deeten. Zoo h hi} een cn al ver-
bozinc. als hij voor het eerst %-«x)r cn
Hollandsch© echildwocht ©taat Zoo'n
gemoedeliiken boel als «cn Holland-
sche wacht, had liii in Zwitserland
n«x? nooit Rozien. ..Dan gfne !:ct bij
ons in Zwitserland" schrijft hij
tooh strammer en ..Schneidieer"
toe. Ik vergeleek onwillekeurig dezen
schiliwacbt met ©on van de onzen on
met trots dacht ik; „Zoo geboemeld
wordt er bij cms to«-h niet!" Hij er*
kent. dat hii naar één voorbeeld nog
geen conclusie mag trokken, maar
zegt. dat liet in Holland toen nooit
zóó vlo', en flink toeging als in Zwit
serland.
En dat schreef dezo Zwitser naar
lanleidincr van zijn ondervinding
bii do Koloniale Reserve, welk korpe
bij ons in Nederland voor ©en keur
korps wordt gehouden! Wat zou hij
dan we! hebben geschreven, als hij in
t"n gewon© Hollandsch© kazerne was
gekomen I
Zehnder roefnl het. eten bii do Ko
loniale Reserve zeer en zegt. «lat toot-
al dn Duitschors er oventit waren,
ho© goed het eten in vergelijking
met het Dui'scke leger vóór den
oorlog natuurljjk 111 Holland was.
Op zeer sympathieke n ijz© schril ft
Zehndcr over do werving in Ni^der-
lind. Van eenigen redelijken dwang
was ceen sprake. Tot hot, laatst toe
werd d©n vreemdeling, vóór liet tcoke-
nen van zijn contract voorgehou
den. dat hij terug kon koeren. Een
hoofdofficier sprak hun ernstig toe,
wees hun op het gewicht van hun
daad cn gaf hun daarna nog een ze
keren bedenktijd. Van ronselen zoo
als bii het Frsnscfae vreemdelingen-
legioen was in IToilend geen spra
ke. Niemand zou ooit kunnen zeggen,
als hij geleek end had om nn-.r den
Oo»t t© gaan, dat hij erin gevlogen
was
Over ons Iudjsch leger maakt Zohn-
der verschillend© lezenswaardige op
merkingen. Hij roemt het opleidings-
systecm, dat er geheel op aangelegd is
het individu zooveel mogeliik vrijheid
te laten en door zelf-opvoodin? tot
eoede soldalen te maken. Be Hollan
ders in Indië staan volgens dezen
Zwitser, in hun opleidingsmethoden
het dichtst bii de Franschen Zij ziixi
gezworen vijanden van het altijd moe
ten hevelen ©n het voortdurend bevo
len worden Het is bewonderfnswaar
«lii»zegt Zehuder. ho© soldo]
alsof liet
li»'
sorland
altijd 011 altijd weer bevolen moeten
worden, Wat. dezen Zwitser vooral bij
de Hollanders is opgevallen, is hun
Z'U voor zindelijkheid. Er heen
z«x .-linj't hij in het Indische le-
eer geen groot©r 8©!»cldnaam t© bo
st dan ..viezerik"!
Van ..dril" is in het Indische leger
geen sprake. Zelfs elk begrip van dril
ontbreekt. Van de „hakken tegen el
kaar slaan", handgrepen model en
stram uitvoeren, roeviat 't „klopt" en
al zulke Rlansstukjes van e?n militaire
Opleiding, zooais men da*, hij ons nood
zakelijk oordeelt schrijft dc» Zwit
ser dlarvan moet een Hollandsch©
officier niets hebben. In het Indisch©
lever is een vrijwel Reregoldon arbeid
hoofdzaak on d oi voornamelijk oen
den heden diensttijd door vtxjrtgo/.ett©
train ine in het marcheeren, zelfs mot
«cn voor het klimaat vrij zware )x>-
pakking. Ook hot onderricht in J. 1
gebruik van de wapens voor do oorlog
voering tegen den Inlnndsehen vijand
is van belong. In het eabelschermen
en het. „gewoervcchtenis dc Hol
landsch© soldaat in Indië goed bedre
ven, maar met het schieten is het
alweer volgens dezen Zwim-r n.llor-
treurigst gesteld. Bii h«t Indische le
ger komt het er niet «ip nan, of een
soldaat veel treffers lioeft, maar al
leen. of hii cea «root aantal patronen
in ©en minimum van tijd kan verpaf
fen. sennjft Zehndcr.
Ook d© opleiding tot het eevccht iu
't Indisch© leger heeft volgcas hem
veel vóór bij die van het Zwitaersche
logcr. maar over de wijzo van dienst
doen der officieren do©i hii 'u boekje
n. dot je als Hollander bijna .au
het blozen zou maken. Hii zegt niet
met of minder, dan dat vel© officie
ren bij d© oefeninc oj> alterochande-
lijkste wïiz« hun plicht verzaken, dat
zii alleen even op de fiete komen kij
ken om zoo spbeiie mogelijk weer te
verdwijnen. De velddienstoefeningen
hadden volgens hem dan ook meer
van Indiaantje-spolen van jongens dan
van werkelijk© oefeningen.
Ik weet niet, hoe het in don tijd - an
Zehnder in Iniiü was De schrijver
maakt niet den indruk in zijn boekje
opzettelijk onwaarheden to hebben
geschreven en ik wil daarom aanne
men dat hij dezo ondervinding heeft
opgedaan. Maar dan heeft Zehnder,
die zooals hij zelf zegt. betrekkelijk
kort bij den troep dienst heeft gedaan
het met zijn officieren al zeer slecht
getroffen, of allee moest in IndiÖ in
dio jaren veranderd zijn. Met den
meeaten nadruk durf ik verklaren, dat
er in mijn tijd van 1896 1904
van zulk een plichtsopvatting in het
Indische leger geen sprak© was. De of
ficieren \varen# een voorbeeld van
plichtsbetrachting en bij cl© oefenin
gen eiscliten zii. zoowel van zich zelve
nis van den troep, steeds het uiterste.
Geluilakt werd er nooit! En als ik
lees bii Zehnder van do grooto inspan
ning. die van den troep gevergd werd
hii do groot© manoeuvres, dan ver
moed ik. dat het zoo wel gebleven zal
zijn bii het Indische leger bot op de
zen dag.
Er staan in hel boekje van dezen
Zwitser trouwens meerdere onjuisthe
den. die den vreemdeling verkeerde in
drukken van Indië en liet leger zou
den kunnen govcu. Waf te zeggen bij
voorbeeld van de bewering. dat dc
Atjeliers den Hollanders veel te doen
geven en dat wii In werkelijkheid
slechts dat gebied bezitten, waarop
soldaten staan! En dat in een boekje,
dat als jaartal van uitgave 1924 heeft
Ook zullen allen, die in Indië geweest
zijn. wel oven glimlachen, wanneer zij
lcZ'Ui. ..dat ia IndiÖ zelfs officieren
in gezelschappen slechts in politiek
toegelaten worden om niet nis ..vereul-
ie bedelaars" zelfs do«r den nrmsten
kommïos met don nek te worden aan
gezien I"
Het is ..a site of the pen", die
vergeeflijk is bii Zwitser, die heeft
moeten ondervinden, hoe alle deuren
in Indië voor hem als soldaat gesloten
bleven. Want wat Zclmder schrijft
schappelijk leven van den Indischcu
soldaat, hel dcnioralS&ecrinu)© van 11
icli uitgesloten voelen" beaam ik
volkomen. Ook over het „concubi-
naat" en zijne voor ons Hollandera
beschamende gevolgen, maakt Zeh
der luiste opmerkingen.
Wat Zehnder over Indië schrijft
uit den aard der zaak vrij oppervlak
kig. Het ..populair geschreven" boek-
io werpt allerminst een nieuw licht op
onzen „Oost", maar voor den vreem
deling. die niets van Indië afweet, be
vat het boekje veel, dat voor hem
nieuw en lezenswaard zal zijn. En ook
voor Hollanders is het niet onaardig
te lezen, wat een eenvoudige Zwitaer
sche „koloniaal" op onopgesmukte
wijze over Indië schrijft.
Natuurlijk vindt hij lang niet alles
even mooi en goed in Indië on ons le
ger. maar cis deze vreemdeling op
bl. 113 schrijft„Licht zoudc-n dc J:
vanen en hun lotgenooten daarbij"
dat is onder bewind van eon andere
koloniale mogendheid „nog slim
mer weg ziin dan ouder den altijd nog
drngehiken scepter vnn Wilhelmien-
tj' dan mogen wij wel aannemen,
dat de Zwitser ons bewind voor de Ja
vanen zoo verwerpelijk nog ri'
vindt.
J. B. SCHUIL.
Binnenland
De Argentijnsche Cou-
ponriiefstal
Arrestatie den hoofddader
Hoa op ds schepen gesmokkeld werd
Toen DuitsohlaJVl tijdens den oor
log afgesloten was. werden alle moge
lijke pogingen in het work gesteld om
waardepapieren door luasohenperso
nen te gelde te maken. Het. kon niet
anders of voor deze pogingen had men
neutrale personen rioodi? cm natuurlijk
werd daarvoor ia de eerste plnate go
bruik ge-maakt van Hollanders
sclirijft do Telegraaf.
Een bank te Berlijn had daartoe
oen speciale lusschcnpcrsoon naar Am-
ster dam gezonden met de opdracht er
voor Zorg te dragen, dat de waarde
papieren werden verzilverd. Deze tus-
schonpersoon, die de papieren van de
bank ontving zocht als luuidl .i
de eerste plaats rec-varondon uit, ten
le omdat deze verschillende havenplaa
plaatsen aandeden ten 2o. omdat ner
gens 7.00 goed iets is te verstoppen, don
nan boord van schepen. De douaniers
kunnen daarover meepraten.
Na het met verschillende zeevaren
den geprobeerd te hebben, wist do
tussciienp'Tsoon in October 191S in
kennis te komea met een hofmeester,
«iie dienst deed aan boord va
seliin dat naar Zuid-Amerika
Toen de hofmeester deed blijken iets
voor d© transactie te voelen, kree?
hii eenige paketten. die Argentijnse!»:
ooupons ter waarde van ongeveer
f 70.000 inhielden met de opdracht
dezo in Beuiioa Aires te verzilveren.
De tusechenpersOüu had een tasch mee
gebracht, waarin de paketten zich be
vonden cn de hofmeester nam ze. na
«en behoorlijke provisie ontvangen te
bobben mee naar huis.
Het schijnt dat de zeeman do pak
jes thuis heeft opengemaakt en voor
do verleiding is bezweken. Althans de
coupons werden et uitgenomen en ge
remplaceerd door stukjes hout,
spelkaarten, houtwol en closetpa
pier.
Do man werd echter, voor hot
schip zou vertrekken, ziek on kon
dus niet medegaan. Ton einde allo ver
denking van zich aJ te schuiven, gaf
hij do pakjes aan een zeeman mede.
Deze. die geheel te goeder trouw was,
verstopte ze iu de bunkers, achter de
machinekamer en het bedrog 7/>u te
Buenos Aires aan het licJit gekomen
zijn. indien de reis een normaal ver
loop had gehad. Dit was echter niet
hot geval, want e©n madiinedefect
noodzaakte d© boot weer huietoe te
varen. Do zeeman gaf het pakket
weer aan den hofmeester, deze stelde
hot den tusschenpers«v»n ter hand en
laatstgenoemde wiat «ie pakjes «onge
merkt naar Berlijn te sturen.
Hier werd het bedrog, zooals van
zelf spreekt, ontdekt, met dit gevolg,
dat een der directeuren naar Am
sterdam kwam en de Centrale Recher
che aan hel hoofdbureau van het ge
val in kennis stelde. Er werd een
uitgebreid onderzoek ingesteld, dat
echter geen resultaat opleverde, lioe-
weJ maandenlang gezocht werd.
Ecnigen tiid geleden, teen de zaak
opnieuw ter hand werd genomen lekte
er iets uit en het gevolg was, dat op
nieuw een uitgebreid onderzoek werd
ingesteld door den inspecteur Clasie
011 do rechercheurs Kuipers en Tei-
wis.
Na vele dogen lang den weg dien
de coupons liadden genomen nage
gaan te hebben, bleek, dat z© waren
aangeboden aan een bijkantoor van
een Haagsciie bank, dat inmiddels
reeds was opgeheven. Ook de perso
nen. die de aanbiedine hadden gedaan
worden bekend en zoo gebeurde het,
dat tot arrestatie werd overgegaan
van zekere Swalef. Tuk en Ten
Kamp© alsmede van juffrouw Hel
sloot. Een der mannen wilde zich te
gen zijn arrestatie verzetten, maar
voor hii eou poging tot tegenweer kou
doen, was hij -reeds on6cliadeliik ge
maakt. Zij weiden overgebracht naar
het hoofdbureau van politie. Lenige
hunner, waaronder de vrouw, hebben
reads bekend. De anderen laten zich
er niet over uit. Zij zijn ter beschik
king van de justitie gesteld en over
gebracht naar het Huis van Bewa-
Hier heefteen der arrestanten. Q'.e
tegenover de politie 6teeda ontkend
had. zijn misdrijf toëgegeveu. Vrijdag
avond nu is de Centrale Recherche
overgegaan tot de arrestatie van den
hofmeester, die dank zij het verdien
de eold. geen trek meer in het varen
had. Ook hii is naar het huig van be
waring overgebracht- Tijdens zijn
verhoor bii don rechtercommissaris
toonde hii diep berouw over ziin daad
cn hii was zoo overstuur, dat twee
veldwachters hem moesten ondersteu
nen.
BEZOEK VAN PRINS HENDRIK
AAN SPANJE.
Her ligt in het voornemen van Prins
Hendrik, op een nader te bepalen tijd-
i.i Maart nsar een der havenste-
v.in «le Mïddcllandsehe Zee te rci-
-•II daar aar. boord te gaan van ITr.
pantserschip „Hcemskcrck", da'
than; een oefeningsreis maakt, teneinde
dit schip een bezoek le brengen aan
Spanje.
De in- ee uitvoer van
fabrikaten in 1923.
Vermeerdering van de waarde
der uitgevoerde fabrikaten.
in ons land meer vraag naar
het eigen Nederiandsch fabrikaat
In „Handelsberichten" schrijft
G. G-:
1 Het is een eigenaardig feit in de
laatste jaren, dat, wanneer het be
drag der uit ons land uitgevoerde fa
brikaten wordt afgetrokken vnn de
waard© der in ous land ingevoerde
fabrikaten, het verschil steeds klei
ner wordt.
In 1920 was de waarde der inge
voerde fabrikaten f 613.706.438 grootar
dan die de- uitgevoerde fabrikaten:
in 1021 f 418-413.2-iI; in '22 f 369.669.587
on in "23 f 249.224.506 of ruTm 120 mil-
lioon gulden kleiner dan in 1S£2. De
vermindering in vergelijking met
1922 is hiordoor ontstaan, dnt ln 1023
voor 27 rnillioen gulden minder werd
ingevoerd en voor ruim 33 rnillioen
gulden meer werd uitgevoerd.
Deze cijfers, hoe dor zij op zichzelf
ook mogen zijn, zijn voor onze nijver
heid zeer bevredigend en bij nader
onderzoek blijkt o.a., dat do waarde
van Jen ©sport van katoenen manu
facturen on van katoenen dekens in
1923 een grooter waarde van 9 rnil
lioen gulden had dan in 1922 en dat
dit bedrag voor de gloeilampenindus-
trie ruim 3.5 rnillioen gulden
droog.
Aan den anderen kant is de vermin
dering van de v. aard© van den invoer
van fabrikaten met e.a. 87 milliocin
gulden in 1923 in vergelijking met
1922 toch stellig -i hew ijs, dat meer
dan vroeger het 'gen Nederlandsch
fabrikaat is gebezigd.
Natuurlijk zijn er ook andere oor
zaken! Tengevolge van het Roercon
flict is de mogelijkheid van den in
voer vnn Duitsche fabrikaten in 1923
verminderd. Ook zullen, in de laatste
jaren, tengevolge van den wellicht te
grooten invoer van fabrikaten, «Je
voorraden zich hebben opgeetapeld,
en zal in '23 een sterke liquidatie van
«iie voorraden hebben plaats gehad.
Eveneens 7-al ten gevolge van de ma
laise. de koopkracht van breede la
gen «Ier bevolking zijn verminderd,
waardoor veel minder fabrikaten zijn
gekocht dan in «!e vorige 3 Jaren.
Maar hoe dit ook zij. het feit blijft be
staan. dat het bedrag der uitgevoerde
fabrikaten in 1(03 ongeveer 2/3 be
droeg van de waarde der ingevoerde
fabrikaten.
Of in deze richting van 1923, n),
vermindering van de waarde der in
gevoerde fabrikaten en vermeerde
ring van de waarde van de uitgevoer
de fabrikaten in 1924 en volgende ja
ren. za! worden voortgegaan, is be
zwaarlijk te zeggen, maar toch lijkt
dit niet geheel onwaarschijnlijk. Na
den oorlog toch, heeft de Nederland-
sche nijverheid, met hoevele moeilijk
heden zij ook te kampen had, ach
verder ontwikkeld en poogt zij steeds
moer hot eigen land van de noodigo
fabrikaten te voorzien en daarenbo
ven de export van hare producten te
bevorderen. Wel is dit niot stoods even
gemakkelijk geweest; de neiging vnn
vole Nederlander? om poederen uit
liet buitenland te betrekken, ook al
zijn uit eigeu land even goede fabri
katen tegen geen hoogere priizen be
schikbaar, is nog steeds, zij het in
mindere inate dan vroeger, aanwezig,
terwijl wat den export aangaat, in
vele landen een begeerte is oin de
producten van vreemden, dus ook van
Nederlandschen oorsprong, moeilijk
heden bij den invoer in den wog te
leggen.
Zoo is er strijd in binnen- en bui
tenland en het is een verblijdend feit
yo°r de Nederlandsche nijverheid, dat
zij in 1923 in dezen strijd zoowel op
bmnanlandsche als op buitenlandsche
overwinningen kan wijzen.
Indien onze industrie met den af
zet barer producten zóó punstic bliift
doorgaan nis in 1923 en eveneens in
dezelfde verhoudin? als in 1923 de noi-
einjr om fabrikaten uit den vreemde
te koopen in ons land vermindert,
dan zal in enkele jaren de wnnrdo
van «le uit ons land uitgevoerde fabri
katen die van de ingevoerde fabrika
ten zeer dicht nabijkomen.
MINISTER AALBERSE.
3 olgcns een mededeeling- in de Volks
krant zal minister Aalberse de redactie
van het Katholiek Sociaal Weekblad,
die hij had toegezegd weder op zich te
nemen, toen het niet was «e voorzien,
dat h;j ais minister zou aanblijven, blij
ven waarnemen.
DE WIJZIGING VAN DE MOTOR
EN RIJWIELWET.
Aan de Memorie van Antwoord op
het Voorloopig Verslag der Tweede
hamer aangaande het wetsontwerp
tot wijziging van de Motor- en Rijwiel
wet is het volgende ontleend:
De Minister zou-bezwaar moeten
maken tegen een voorschrift, volgens
hetwelk alle beslissingen van gemeen
tebesturen tot bet vaststellen van
snelheidsmaxima goedkeuring van de
Kroon zouden behoeven. Een derge-
kjke bepaling zou het centraal gezag
met een hoeveelheid arbeid bezwaren,
die in het geheel niet evenredig zou
zijn aan het nut, dat zij zoude afwer-
pen De vrijheid, welke de gemeenten
op dit punt bezitten, behoeft verder,
naar het- schijnt ook niet meer thans
te worden ingeperkt, ook niet in dien
zin, dat de gc-meenten aan bepaalde
snelheidsmaxinia zouden zijn gebon
den.
Er is, naar het voorkomt, weinig
aanleiding de grens van lö K.M. per
uur. die voor de maximumsnelheid
ten aanzien van wielrijders is gesteld,
te verhoogen overigens schijnt de be-
patina, zooals zthans luidt, ook niet
zeer bezwarend.
De Minister blijft vooralsnog van
oordeel, dat door de verhooging van
de grens der maximumsnelheid voor
motor rijtuigen tot 20 K.M. per uur
de bezwaren, die op dat punt be-
n, voldoende is tegemoet geko
dat de grens voor motorri.itui-
in ieder geval 23 K.M. per uur
,,lnocto" zijn en voor rijwielen 15
K.M. per uur, zooals sommige leden j
betoogen, kon de Minister Diet in- J
zien.
INCEZONDEN MEDEDEEUNCEN
a 60 Cts- per regel.
Men koopt ©en Trefferbiljet bij
de advert.bur., boekhandel, d©
kiosken of onz© agenten a 2.—
waardoor do advertentie is be
taald. Op het biljet wordt de
adv. geechroven en aan ons op
gezonden.
Agent voor Haarlem:
Fa. A.Vernout, Warmoesstr. 10
De bemanning van de
„Grootendijk".
Een daad van naastenliefde der
Hollandsche zeelieden.
De bemanning van het stoomschip
Grootendijk. is uit observatie in het
voormalig armhuis op den Schiedam-
söhendijk te Rotterdam ontslagen; de
geredde schipbreukelingen van de
Annie M. Parker" zijn dat eveneens.
In verband met do redding dor
schipbreukelingen mag een mooie
daad van naasten liefde der Holland
sche zeelieden niet onvermeld blijven;
schrijft de Maasbode.
De Annie M. Parker" werd ten
Zuiden van de Zw.v Foundlandsche
banken in nood verkeerende aange
troffen. In antwoord op de noodsei
nen van het scheepje zette de ..Groo
tendijk" een boot ui'. Men roeide naar
de „Annie M. Parker" ©n nam op
verzoek d© bemanning vvsarvr.n twee
leden reeds ziek waren. over. De «wee
zieken verkeerden in bewusteloozen
toestand. Eén er van, de stuurman,
die eerst den ander aan boord van
de Annie M. Parker" had verpleegd
en toen ook was aangetast, «verleed
vier dagen na de schipbreuk aan
boord van de „Grootendijk".
Men heeft de geheel© reis in ©en zoo
snel mogelijk tempo volbracht, in ver
band met den toestand der schipbreu
kelingen. Onderweg ontmoette men
den Engelsohc-n stoomer Line Branch,
di© z'n schroefbladen had verloren en
om hulp. vroeg. Met het oog op zie
leen moest men die echter weigeren
en de hulpverleening overlaten aan
een ander schip, dat na drie uur
wachten in 't gezicht kwam. Hierdoor
ging voor kapitein en bemanning een
BLuk bedrag aan bergloon verloren.
Men moest echter zoo snel mogelijk
geneeskun«lig© hulp hebben. Het ging
hier om het behoud van menschen-
levens, waarvoor alla materieele over
wegingen wijken moesten.
EEN DOLLE KOE.
Bij het lossen van koeieu uit het
aan de Boompjes te Rotterdam lig
gende s.b. „Oud-Beijerland" kwam
Dinsdagmorgen een der koeien te val
len, tengevolge waarvan een horen
afknapt© en een bloedende verwon
ding ontstond. De pijn maakte de koa
razend en het beest ging zoo te keer,
dat niemand liet dorst te naderen.
Ten slotte verzocht de beheerder, een
zekere H. B., uit Spijkenisse, aan
eenige agenten om het dier dood te
schieten. Dezen losten er een aantal
revolverschoten op, maar ze slaagden
er niet in, ae koe te treffen, waarop
men het dier met een lijn in het
nauw heeft gebracht en t*ü>onden.
Een slager uit de Groote Draaisteeg
sneed toen den hals af. Het codaver
werd naar het abattoir vervoerd.
DE DUITSCHE DIENSTMEISJES.
Uit Enschedé wordt gemeld dat
thans een groot aantal Duitsche
dienstmeisje uit ons land weder naar
Duitschland terugkeeren.
AUTO VERBRAND.
De vrachtauto van den aann-mor
L. uit Vechel vloog t© Uden plotse
ling in brand en werd geheel vernield.
De inzittenden wisten zich te redden.
INBRAAK IN EEN POSTZEGEL-
MAGAZIJN.
In den nacht van Maandag op
Dinsdag is ingebroken in het postze
gelmagazijn van den heer M. P.. aan
de Keizerstraat te Rotterdam. Voor
een bedrag van f 3000 aan buitenland-
sche postzegels werd door de inbre
kers medegenomen. Pogingen ©m de
brandkast te openen, waarin zich
voor een waarde van f 8000 aan post
zegels bevonden, zijn mislukt lii het
slot van de brandkast vond men no?
een stuk van een afgebroken sleutel.
Op welke manier de dieven zijn bin
nengekomen,'is niet bekend.
OE BURCERWACHT,
Dc gemeemeraad van Utrecht beeft
met 2;—14 stemmen op de Gemeente,
bcgrooting een post van fSocc voor de
Burgerwacht gehandhaafd.
DE BEZUINICINC AAN HET
DEPARTEMENT VAN OORLOC.
In Je Memorie van Antwoord op het
y«»orloopig verslag over Hoofdstuk I
(Algejneene Beschouwingen) beeft de
regeering ook medegedeeld, dat in de
bezuiniging door reorganisatie van den
Staatsdienst de Departementen van
Oorlog en Marine teramen met f 12.5
mil li- en moeten deelen.
Wij hebben nu gehoord aldus het
Hbld. dat de bezuiniging aan het
Departement van Oorlog nie: gezocht
zal worden in een legervermiidering of
een reer belangrijke wijziging in <ie
vredesorganisatie (waardoor een bespa
ring met groote bedragen heel ge-
mtikhelijk ware tc vinden) maar meer ia
efficiency,
