Van onzen reizenden Redacteur
Sporlpraatje
PRESBURG'S SCHOENEN
GOED, CHIC, GOEDKOOP
Buiteniandsch Overzicht
BiDnertlaiii'
(Nieuwe reeks.)
No. 197
Bij de Chineezen te Rotterdam
Er zijn momenten in je leven, waarop1
jc je zeli verwonderd afvraag: Ben Lit
die hier rit? Beleef Lk dit nu wer-
cvlijk?
Zulk een ©ogenblik was het voor
y. toen :k te Rotterdam ia eea klein,
jdompt bovenkamertje ©p eea rieten
.ï<1 aan ee- made tafel ra: met tegen-
er mji „majoor" Roe.mati ea om mtj
ea c:e:s dan lachende, nieuwsgierig
ar mij glurende Chmeczea. Naas: nnj
pensionhouder, een groote. stev.ge
zinccs ia eea pelsjas, d:e mij met eea
•.m'motgen glimlach eea s garet had
yrcsraieerd, op eea stuel bij de rood-
•eieade potkachel de Chineesche
>':kic" ia eea jaeger borstrok ea d:to
-pbroek. zoo van zijn bri'.s opge-
•ongia bij het bezoek vaa de politie
den vreemden gas: en. om de tafel
:*ni of staande, sommigen half ont-j
cd, ar.derec in een confectiepakji
groen vMtea deukhoed op hun zwar-
harvu. de steeds maar naar mij glu-1
nde Ciiineezea met dien raadselachti-
•a. eeuwigen glimlach om hun lippen.
Ket was niet voor het eerst, dat ik
■c.st Ch'neezen ia aanraking kwam. flad
t in Rorneo niet jaren ia Chincrsche
i stricten gewoond, was de vriendelijke
.kapitein-Tiica" de kapitein Chinees
- van Rcnka.iaag niet een speciale
amice van mii geweest, had ik niet
nteermalen aan Chmeesehe feesten deel
genomen en had ik niet herhaaldelijk in
Batavia en Pontianak opiumkitten en
Chineesche dobbelhuizen b-zocht?
Maar da: was in Indië! Daar was ik
in het lood van de Oosterlingen, daar
pa;:cn de CVneezea in de omgeving
als era Hollandsche dokwerker t;> een
schuit ia de Waalhaven! Maar h er in
Rotterdam, waar ik nog geen uur ge
leden bij „Pschorr" had zitten lu.steren
naar een stri:kje. waai ik zoo kwam
van den Coolsingel met het geroeze
moes van het drukke, Europeesche le
ven, nog in mijn ooren, hier was het
mij op dat kleine, bedompte bovenka
mertje tusschen al die Chineeren. of ik
droomde, of het geea werkeli:khr:d
meer was. En toen ik even later in een
donker, vies hok stond, waarin op een
lage brits twe; Chincezen op eea matje
naast elkander lagen, lurkend aan hun
opiumpijp, en ik d-ie grle gezichten met
de spleetoogjes, beschenen door het tus-
schen ben in staande olielampje, zag
en ik de weeë. zoetige «plumlucht in
ademde. toen was her mii plots, of ik
35 jaar terugleefde, of ik weer als offi
cier ia de benedenstad van Batavia
midden :n een opiumkit stond ea ik
vroeg mij me: verwondering af. of ik
c-'t werke'iik beleefde op Kate cd recht,
midden in Rotterdam.
liet was door de vriendelijke bemid
deling van den heer Alberda. commis
saris van polirie van de 5de Afdeeling
te Rotterdam, dat een hoofdagent, de
..majoor" Roettnan mij op mijn toch:
cio.-r de Chineesche wijk vergezelde,
's .A or.ds tegea 9 uur trokken wij et
satr.ea op uit.
-Is u erg vies uitgevallen?" vroeg
mij de majoor.
Ik verzekerde hem. dat hij mij des
noods in een varkenshok kon brengen.
,.X au. meneer, som3 scheelt het niet
veel van ecu varkenshok' 'n Löchies.
'n lüchiessou. dat za! je wel rui
ken Maar d'er züa er ook raken bij.
d'e heel proper zi;s. ^oard:ng-hou=es.
'Je zeker niet voor kosthuizen voor Hol-
lar.dsche zeelui onderdoen!"
Op de wandeling vertelde de majoor
mi: van de Chineezen en hun leven in
het Ch.neescne Cwartier.
„Je hebt er op het moment misschien
'n goeie vijfhonderd in Rotterdam. Ze
hokken allemaaj h:i elkaar in Knteh
drecht, waar zij hun speelhuizen, hun
wir.ket? hun opmrr.kitten en hun club-
htrzen hebben. Voor het grootste deel
zim d» Chineezen. d-ie u hier ziet.
lui, die meestal als stokers op
boeten na.ir Indië o? Amerika varen. Ea
dan h«4> je de Chineezen. die van de
zeelui leven er. hier zaken h»bben! Di
Iaat'ten wonen h:er ne» roo lang. tol z
genoeg geld verdiend hebben om wee
naar China terug te korren. Som; vcr-
hu:r»n rij 'si poos mar Amsterdam
T ----0. Antwrpen of X'ew-York. als zij
draken, dat daar tr.eer t-verdienen valt,
maar na 'a zekeren tijd zie je ze meest
al Ver weer terug. IV ken al die Chi
neezen b i naam en ~»z'cb.i en ze kennen
mii ook allemaal. Vraagt u maar aan
één zoo'n Chinees, hoe ik heet en hij
zal dadelijk zegger. „majoor Water
kip!" Ja. zoo heet ik niet 1 Dat is da bij
naam, dien ze mii hier in Katcndrecbt
hebben gegeven. Er zijn d'er verschei-
denen bij, die 'a ei of zes van me moe
ten hebben, omdat ik hen voor opium-
smokkelen of andere overtrcd.mgen er
bij gelapt heb. maar aan hun gezichten
zie je dat niet. Ze lachen altijd even
vriendelijk. Afijn, u kent ze zelf ook
uit Indië. de Chin-'czen! Ik vind 't geen
kwaje kerels, ik ken er best mee op
schieten. L' dort maar net. of u ook van
de poütie is! Kent u nog Maleisch? Ja?
Nou, dan zeggen wij. dat u van cl»
Indische politie is. dan is het al goed!
Ziezoo, hier züa we aan het clubhui
var. de Boo-on Er zi n 3 verenigingen,
twee kongsi's, moet u weten, de Boo-on
het H'igereavcrbor.fi. Hier. waar we
nou ziin. vergaderen on feestdagen al
tijd de leden van de Boo-on! Gaat u
mme mee!"
W;; gir.gen een nauw steegje in. Toen
duwde majoor Reetman een deur open
en -vij stonden in een donkere smalle
garg.
..Kar 11 zien.'"
D- m.-'oor lichtte mii me- zijn e!ec-
tr- - b ?a'- :-ntaam:je h;:. 'V*rr duw .e
h:: ter r>ur cper er wil wat-r. in een
'.einertiej waarin 3 Chin--r-n
eer. taf'l raten. Eea vierde v.r.d in
hemdsmouwen bit een soort aanrecht-
taf*! vleesch te hakken.
..Good evening. gentlemen!"
Ir wik- ut' de Cl-'r-eze0 op -I-a
„Oewèwèwë!" was het weer en de
Chinees knikte daarbij lachend, waaruit
ik begreep, dat het goed was.
„Gaat u maar mee!" en de majoor
ging mij weer voor door het smalle,
donkere gangetje. Een Chinees verge
zelde ons. Hji bracht ons in eea lang
werpig zaaltje van lage verdieping,
waarin in het midden een met wit ze.:-
doek overdekte lange, smalle tafel stond
met stoelen er om heen. Aan de witte
wanden hingen tusschen gewone oleo-
graphieën en gravures vaa Engelsche en
Duitsc'ae landschappen Chineesche
spreuken en teksten op wit en rood
doek _n vergulde en zwarte lijsten. Vol
gens den majoor uareu dat de wetten
van de Boo-on. maar een bevestiging
daarvan kon ik van den ons vergezel-
lenden Chinees diet krijgen. Die an'.-
wroordde op alles, wat ik nem vroeg.
n:et anders dan „Qewèwèwê".
Aar» bet uiteinde van het zaal. ie stond
ren verhoog ng een soort katheder
voor den president van de Boo-on en
-daarnaast een klein tafeltje met een
stoel voor den secretaris. Daarboven
hing over de heele breedte var. de
zaal een fraaie rooc-zilien lap, waar
op :n witte Chineesche letters een ze
genwensen ..Ouderdom, Wijsheid en
Riikdom" volgens den majoor was
geborduurd. Lang» de heele zolderi'ig
eea versiering aangebiachi van
slingers van papieren rozen witte en
roode een versiering, die ik bijna
.vcral bjj de Chineezen. ook in hun
woonkamers en hun café's, aantrof.
Nü-Foo, een Chinees. c:e een woord ie
Er.gelsch sprak en dien ik in era der
.boatding-houses" ontmoette, wilde rni*
maken, dat dat r.og een „Chrisl-
mas"-versl-r:ng was. die er var. Ker;.-
mis was büiven hangen, maar ik ver
moed, dat dit een beleefdheid was te
genover den ,.Christen"-bezo«ker.
Een typisch Chineeschen indruk
maakte he: zaait ie van de Boo-on aller
minst op mij. Zelfs do tw-e kleurig
Chineesche platen met Confucius ond»
den boom der wijsheid, welke aan
weerskanten van der. presidentszetel aan
den wand hinge:-., kor. 1-n mi- onmo
gelijk ir. een Oostersche stemming
brengen. De oleographietjes. de Enge',.
;.-he gravures en de leeliike papieren
slinger; herinnerden te vee! aan
klein vergaderzaaltje in een Hollandsch
boerendorp en waren in volslagen dis
harmonie met de Chineesche wetten en
de kLurige afbeeldingen van den al
um ze a Confucius. Ik voelde mii ia da;
clubzaaltje van de Boo-on met mijn voe
ten neg st-edj stevig midden in Rot
terdam. Maar op miin verderen toch:
door her Chineesche kwartier was het
mij soms. of majoor Roetman mii zoo
v.-,n de oevers van d.* Maas naat de
Kapceas had getooverd.
T. B. SCHUIL.
(Slot volgt).
Er. o
Was
groet b-doeld. Eéo van de dri*
.5 00. de anderen bleven om de
het clubhuis kon
tafel zitten. Gf
den zien?
HET PROCRAMMA VOOR
ZONOAC.
R. C. H. treft het morgen wel, want zij
heeft het rijk alleen. Bijna allo andere
clubs gaan uit; H. F. C. gaat naar Zaan
dam, Haarlem naar Rotterdam, Stormvo
gels naar Dordrecht. E. D. O. naar Sloter-
dijk en Bloemeodaal r.aar Den Haag. R.
C. H. heelt dus geen concurrentie te vree
zen- Bovendien komt de ernstigste kam
ptoenscsndidaat. namelijk D. F. C., aan
den Middenweg. Do pecringineoster zal
due waarlijk geen reden tol klagen hebben
Want- -welke voetballiefhebber «al rt
F. C. niet eens willen zien spelen! Op
2B October hebben beide clubs elkander
reeds in Dordrecht ontmoet, ruaar die wed
strijd eindigde zooals hij begonnen wat
nolnul I Er moet due nog uitgeroaaki
worden, wie van de twee het sterkst is.
Het verheugt or.s, da: leze krachtproef op
het terrein aan den MMe:.weg za'. pi
hebben, zoodat allen dozen spannen den
strijd kunnen aar.schouwetn. Men kan
verzekerd van wezen, dat hel hj doze c
mooting tusschen den kampioen van liet
vorige seizoen en dien van n" daar
liet tenminste we! op ui'.Eoper.
spanning niet cal ontbreken. Hoewel de
uitslag moeilijk :o voorspellen vs'.t.
hei ons toch nies verbazen, alg R. C. H.
aan D. F. C. do nederlaag toebrengt. Men
wiet nu eenmaal liever van een sterke,
iao van een zwakke club. Men zie 1
naar Haarlem, die van Stormvogels wint.
maar tegen A. S. C. de nederlaag lijdt.
De roodbroeken kunnen door eigen spel
nog hel kampioenschap van afdeeling II
liehalea:. Daartoe moeten zij vooral do
wedstrijden tegen Spana en Stormvogel!
winnen. Morgen kunnen zij daar recdi
een begin mee maken, want dan moeten
zij Spana Ln Roüerdam becoaken. Dan
kunnen ze meteen revanche nemen over dc
11 nederlaag, die zij 28 October op eigen
terrein geleden hebben. We hebben w<
hoop. dat di' lukken zal. maar het z:
uiterst moei'ijk wezen, wanl Sparta. di
do vorige week van H. B. S verloren
heeft, znl niet graag nóg een; wi'.len
struikelen, want ook de Rotterdammer;
kotnen nog voor het kampioenschap in
'-•vtnerking.
H. F. C. gaa: r.aar Zaandam ora Z. F. C.
hekatnpen. Beide club» hebben elkaar
-lit seizoen neg nte: «iWrwiet. Een ultfl.ag
valt ij'.ia niet gemakkelijk te voorspeller:.
Die wedstrijd i.« zeer belangrijk, war.; Z.
F. C. heeft errs! i^- degradatie-gevaar cn
-I k de ..Good Old" kan nog r.ie: heel g-
rust wezen. Het za! dus een strijd worden,
-Üe a'.te krachten ope:;ci-"r. Gelukic j
heoft II. F. C. Zondag nog bewezen, dr
r:; een plaatsje in de eerste klasse nog ten
volle waard :s.
Pe Srormvozelc gaar hur. verste re:s
nnV-r. ram»!ijk naar Dordrcch:. om
'1. D. c. te .iitmoeten. Op 16 September
won ren de Stormvgeis 'n Umu'.den r
met 4—1. Of h--t r.11 wMr zulk een gTOOte
overwinr.sng zal worden 7 O. P. S. heef:
Zor.da-r weer eers bet zoet der overw
r.:r? gcstaa-ik: en r.oz wel op vreemd t
rejrEr :s voor deze Dordrcn-vi-? t
'en '{'"ine k*rom aa-r her degrade!
,-evaar te ©r.tkoni'n. otndat Ouick er
lar.r r.i'r r 'kleurig vtkW-vv. Kieror
'erremde verwachten we een f;!"er. strijd,
die toch wel in het voordeel van de
Stormvogel» zal eindigen.
INGEZOnoEN MEDEDEELINCEN k 60 Cte. per reaak
hebben iets aparts en zijn
QROOTE HOUTSTRAAT 88
^«....■1.- 1 -nr«—mtf
1
RAMSAY MACDONALD EN DE PERS.
ENCELAND's DEELNEMINC IN ZAK E WI LSO N's STER V E N.
Er is dittuaal niet veel nieuws van
over de grenzeu. Het wachten is op
de Engeischa regeerirvgv
verklaring
cl al veel gepubliceerd 1».
maar die toch nog verrassingen kaa
brengen.
Men heeft tot nog toe in het onzekere
getast ten aanzien van de houding dei
Axbeideispanij tegenover de preferen-
'.ievoorstelkn. door de rijksecooomischc
ronfeientie aangenomen. Het schijnt
hans zeker dat. ofschoon de Arbeiders-
parui in beginsel tegen prefcreniieele
tarieven gekant is. van de regcerings-
banken ia het Lagerhuis ae besluiten
der conferentie zullen worden ingediend
De regeering is van meenïng, dat de
voorstellen, die het weloverwogen oor
deel riet vertegenwoordigers der Do
minions representeerea. me: hel groot
te respect dienen te worden behandeld,
door den verantwoorde':ken minister
ten volle dienen te worden uiteengezet
-n aan een vrije stemming der leden
dienen te worden onderworpen.
Ramsay MacDonnld, de nieuwe En-
gdscbe premier, heeft een preceden1
geschapen door het ontvangen der ver
egenwoord igers der pers.
Hij ontving de journalisten in vijf
.•erschillea-ic groepen. Eerst kwamen
V vertegenwoordigers der Earopee-che
bladen, daarna de correspondenten der
ners in de koloniën en dominions, dan
de provineaje pers. vervolgens de Acne-
rikaansche journalisten en ten slotte de
Londen«che persmannen.
Het doel dezer hiieenkomstcn was
niet een formeel interview toe te staan,
doch zij werden gehouden, omdat de
f.r.bo'.irregeerie.g op de eenvoudigste
wüze cor.'act wenscht te zoeken met alle
volken der wereld.
MacDcnald ontving de journalisten in
het Ministerie van buitenland-<he za
ken op zeer hnrielnke wijre. Hij ver
klaarde. dat het hem genoegen deed
kennis te maken met de vertegenwoor
digers der buftenlnndsche pers cn hij
verklaarde- r.r.h bereid stcd5 wanneer
de 3cur.t-ten dit wer.schen. zooveel
:-.".g*i::k gen te verstrekken.
Aan een Engeiseh-Oostenrijksc'u
banket het woord voerend, zeide Lotd
Parmcor. lord-president c.f the Council,
de afwezigheid uit den Volkenbond van
„de groot? zuster, de Duitsche repu
bliek, dit vriendschappelijk staat tegen
over de Oostenrijker--, en naar hii hoop
te in de toekomst vriendschappelijk te
genover de Eagelsehea", te betreuren.
Hij boop'e, da:
Duft<ehtfln<f, eenmaal lid
van den Volkenbond.
*n met de hulp van Oostenrijk en En
geland. dezelfde transformatie zou door
maken als met Oostenrijk het geval
was. zoodat Daitschland, met het voor
uitzicht van vr»oe en w-.rspoed. zou
worden verlost van ';1 kommer en
moeiliikheden, waaronder het thans ge-
buk: ging.
Een medewerker var. bet „Journal ies
Débats" heeft te Hamborn ia het Roer
gebied een onderhoud gehad niet den
Ouitschen stanlkcnlng
FrlU Thyssen,
cn hem gevraagd naar zijn mcening
over de toekomstige betrekkingen tus
schen Frankrijk cn Duitschiand, cn over
de wijze waarop hii zich eea regeling
var. de door Duitschiand verschuldigde
schadevergoedingen voorstelt.
Thyssen zei daarop „Ik moet btj
voorbaat zeggen, da* ik met de tegen
woordige politiek geen mogeiijkhe-.d tot
regeling cn goede verstandhouding zie.
Tusschen ons staat de bezetting van dc
Roer, die ons steeds zal gescheiden hou
den, omdat we er on; nooit bij kunnen
neerleggen, Natuurlijk, de oorlog is ver
loren. en we moeten daar de gevolgen
van dragen. We willen wel vergoe
ding behalen, en over het bedrag daar
van zal men he* wel eens warden maar
wc moeten cr dan ook de middelen
voor hebben. Welnu, niemand die zira
verstand heeft, zal ontkennen, dat dc
overeenkomsten tusschen de Micum en
de industrie niet in stand kunnen blij
ven. Op den rug der particuliere per
sonen de schulden welke op d-en staat
drukken af te wentelen, is een onhoud
baar iets. Dat gaat niet. Derhalve wan
neer men voort wil gaan op den weg
van de leveringen door onze industrie,
moe: men in ieder geval eer middel tot
regei-ng daarvan zier. te vinden. Hoe
»n waar? Men weer zelfs niet. wie hier
op '1 oogenblik de laken» uitdeelt. De
FranSchei regeeren. dc Belgen regee-
r»n. Berliin regeert, iedereen regeert.
Wanneer men een besluit neemt, moet
men zich telken; afvragen of men uit
natm-aal nogount niet te ver gaar.
..Kiik. ik ben geen politicus." ging
Thvssen voort. ..Ik weet niet; van po
litiek af en wl! <-r ook niets van weten:
maar ik zie tocb ook g»t*n goeden af-
'onp van de die m-n tegen
woordig voerr. Het komt me voor. dat
Ki ge»n rekening houdt me: cl" indus-
trieelo werkeliikheden d-ie heden ten
dag* d- wereld regeeren.
War ren we recenwoordig in Duitsch
iand gebeuren? H»t Vao:taal is verdwe
nen. Wanneer ge V: m:: in zaken waart
roudt g» iedrmo kunnen zien »1-
•--Vnen nm geld te
me*k. hebb*n d«5-enrn d-;» er veel van
hadden m hand:g waren htin geld in
zakelijke waarden omgezet. Die waar
den hebhcD ze nu, maar wanneer ze ze
willen vctkoopen kunnen ze er zoo ter-
itond geen koopers voor vinden. Wie
iiun marken bewaarden zijn er straatarm
btj geworden. Vandaar een geweldige
onrust in ons economsch leven. zóó
geweldig ckit wanneer de Roer ea alle
.-oductiemiddelen opeens aan Duitsch
iand werden teruggegeven, het nog
lang rou duren, eer het evenwicht en
de w*!vaart hersteld zijn."
Na ziin oordeel te hebben gegeven
over de kapitaalvluchl (waartoe, naar
hii rei. ook tai van menschen :n andere
landen zoo noodig hun toevlucht rullen
lemenV ontkende Thyssen de juistheid
•an dc bewering, dat Duitschiand door
iiin inflatieproces zjin buitenlandsche
ichuld tot nul zou hebben gereduceerd,
natuurlijk op de Uerste!«rhu!d na. Ik
geloof, zei bij. dat Duitschiand integen
deel er verheugd over kan ziin. nog een
bu 'enland^-he schuld te hebben en
ty»V de midd»ten re bezitten om die
schuld af te doen. Wat in den hu'dig»n
!oe*\mrl ernstig is. i; het feit. dat de
betaalmiddelen aan de industrie ont
breken. N'eem biiv. miin fabriek. Werki
re niet, dan komr er geen geld. Zonder
geld kan er niet betaald worden. Der
halve moet er vddr alles geld kom»n
en daartoe bestaat maar één middel
werken en pr«dureeren.
U zult zeggen en 't crediet? Maar
oraa* me er niet van. op '1 oogenblik
eredier te vinden. De Duitsche banken
geven geen credie: meer. om de eenvou-
d ire reden dat ze geen depoiito's tneer
hebben. En het buitenland heeft geen
vertrouwen. De toestand is te onzeker.
Eén. twee maanden crediet krijgen
Maar war doe je daarmee?
Thyssen «prak dan over de dwaze
contradicties, die sinds den vrede aan
den dag ziin gereden, speciaal op eco
nomisch g-btec: rooals de omstandig
heid. dar de landm hun vorderingen op
andere landen trachten te innen, maar
weigeren de go-defrn uit de debiteur-
landen bij zich binnen te laten. Dat
loet Amerika ten aanzien der intergcal-
i-eerde schulden. Engeland ten opzichte
van Duitschiand.
..Alle moeilijkheden die 'hans
reoaratievraagstuk oplever.." sprak
Thyssen. „komen neer op die contra-
ii.-ties. Om te betalen heeft men geld
bondigo_m geld re verdienen r
men produceeren. en cm te rroduce
heeft men de voorwaarden daartoe
nnodig credit-- en zekeiheid. Van d.u
all--' hebben tvif niets."
„En nu." zoo zei de grootindustrieel.
,.dc hoofdkwe«tie. Ons volk moet meer
lian ooit werken, lea einde zich vrij te
maken. Welnu, het was een der groot-
rr foirien van bet repubiikcinsche re
gime. dat het verdrag van Versailles
met zijn voor een deel van Duitschiand
verpletterenden last onderteckende. dal
hei niet tot dc arbeider» heeft gezegd,
dat de arbeid een nationale plicht was,
nog dringender dn ooit. Kijk. dat was
nu een democratische regecring. een
sr-cialistische,stellig een naai uw smaak.
Men had vergeter» te bedenken dat zulk
eet. r-geering. r.og jong en zorak, na
tuurlijk eerst de massa moes: bevallen
en dat ze daarota het volk nier :ot tc
groote inspanning moes,- nopen. Bij u
Franschec i« men gewend aan de Re
publiek. trouwens die van u lijkt niet
it: 't minsl op dc onze. Dc democratie
bij ons vertegenwoordigt niets. Ze boe
zemt nicmantl vertrouwen in. Men wil
een regcering. Verwonder u er
over «La: degenen die u gokend hebt tot
dusver alles hebben oncIrrteeVend
niets ziin nagekomen. lederen dag op
nieuw hebben ze hun zwakheid
toond. Het zal u verwonderen, maar
toch beweer ik. dat het voor een rege
ling der schadevergoedingen beter was
geweest wanneer we een rerhische re-
geertng hadden gehouden. Die zou een
ircsrige hebben genoten en vertrouwen
hebben weten tc wekken."
Verspreid nieuws
EEN AANKLA Gr/T WECENS LANO-
V Elf HA ad.
De „Oberreichsacwah" heeft aan den
Wuriembergschen Landdag toestem
ming gevraagd om een strafvervolging
in te stellen tegen den soctaal-dcmn-
cratischec Landdag-afgevaardigde
Stcinmayer. Sieinmayer. bad zeer om
vangrijk materiaal omtrent de voorge-
nom»n Putschplannen der nationalister»
in Wurtemberg verzameld en dc regee
ring daarvan in kennis gesteld. Toen
deze echter niet; van zich lie: hooren 0
niets deed, publiceerde Steinmayer ir
September van het vorige jaar ziin ma
teriaal in de pers. Dit artikel schiint nu
de aanleiding tot de strafvervolging te
Wilson's overlijden
DE ROUV/ IN ENGELAND.
Men meldt ons uit London
De St. Margarets Kathedraal te
Westminster was Donderdagmorgen
geheel gevuld, door een uit alle klas
sen samengestroomde menschcnmas
sa. die daar was bijeengekomen om
dc nagedachtenis van den )U'! presl
dent der Vereenigde Staten, Woo
drew Wiiscn te eeren.
Deze rouwdienst was georganiseerd
door de vooraanstaande Anglo-Amori
knansche Vereenigingen te Londen.
Merkwaardig was net tc zien hoe
erscheiden de rangen, standen, be
roepen enz. waren, die hier alle ver
tegenwoordigd waren om den grooten
president eer te bewijzen.
Koning George, de Prins van
Wales c-n de hertog van Connaught
hadden bun vertegenwoordigers ge
zonden. Voorts bevonden zich onder
de talrijke delegaties de gezant Kei
lig, de consul-generaal Skinner, de
staven van de Amerikuansehe ambas
sade cn het consulaat der Vereenigde
Staten, verder de diplomatieke ver
tegenwoordigers, zoowel van de geul
lieerde, als van do mecete neutrale
mogendheden
Bovendien waren behalve al dezen
>p leden van het parlement van alle
politieke partijen geestelijke boog
waart!;g'neid«bekleedt-rs en. vertegen
woordleer? der receerinc van Londen,
getuige van de grooUrbe 'nulde, die
den overledene daar gebracht :s
Voorts waren er vele zaken'ieden.
Amerlknnen. die voor zaken of voor
plezier te Londen vertoefden, doch
ook lieden uit den burgerstand, men
'chen. die nooit hun vertrouwen in
len thans overleden president heb
ben verloren, van den tijd dat hij
Europa zijn vrede*': «"dsehnp bracht
lti'9) af. tot ann zijn dood.
De plechtigheid werd ge-,pond door
•et 2ineer. c m den 121en Psalm, waar
ia rev. Canon Carnegie de eer?to
■even verzen van hoofdstuk 21 Open
baring voorlas, gevolgd door hze
zeng. ingezet door Sir Frederick
"ridges, van Tennyson's „Crossing of
Bar".
Toen de Natste woorden v»n het
-efrein ,.n!s ik gestorven ra' ri:n. hoop
ik mijn Loods van aangericht tot
aangericht te zien" door de menigte
«■aren gezongen, konden velen zich
niet meer bedwingen met zakdoeken
leifj men zijl: tranen ln bedwang- ter
wijl hier en daar een luid snikken
•el oord werd
Daarna hie'd rev Canon 'arneg?«
-en lange aandoenlijke rede Hij sehli
•Ier-Je daarin de grootsehe mi.' w.n
-en man e'« Wilson, besprak ijn ver*
ken en idealen
..Woodro'-i W;!«on" «tie-r i'q 1
toefde kalm en moedig Wjj die vu
dezelfde natie stammen, die d-zelfde
taal spreken, hoe hebben wij ziin po
ginsen om zijn dappere politiek te
grondvesten, niet met sympathie en
bewondering gadegeslagen
Wij zijn bier heden bijeengekomen
oju hem de laatste eer te bewijzen en
hem God's ontferming over zijn nieuw
leven, toe te «coachen.
Het za! een taak zijn van historie
en toekomst om het leven van den
«x president naar waarde te schaOn
-n hem dè plaats op «ercld's eere
ij1 te geven, die hem toekomt.
In dc toekomst zal men loeren be
grijpen welke grooto waarde WiDun's
werk voor dc wereld vertegenwoor
d!gt.
2y.l droom was gro.itschdie
droo^ van een veel nobeler, ge'ukki
3er. wereld. Ifct «as dezelfde
roem, dl-.- St John droomde van
het Christelijk Koninkrijk van we
derzijdsche hub» cr. vriend;: bi» j d
menschen. Woodrow Wilson was een
groot idealist, die wist te werken, on
te lijden voor zijn Idealen met een
onvcrgclijkelijkcn moed en geduld.
Hij was een van dc pioniers der
mer.sehclijke ontwikkeling. De we
reld is zoo een man dar.k verschul
digd, evenals <le beste en edelste cle
mer.tcn van dc Angel ttakslsche bur
gers. Hij wjs de tooneangever in de
za worsteling voor recht.
Zijn oogen hebben de glorie gezien
van het verschijnen voor 'len H«-rr t
la zijn leven beeft bij dit goddelijk
beeld In woorden gebracht met on
overtrefbaro welsprekendheid, over
tuiging cn kracht Hij spaarde zich
zelve daarbij niet Was hij niet een
krachtfiguur, een onbevreesde per
«eon'ijkheid Het 1« mogelijk, dat hij
fouten begaan heeft. Dc tijd zat er
voor zorgen, dat die fouten r.m ge
wicht verliezen fouten zij: i-"
uiers mcnscheüjk maar dc tijd
kan nooit ultwissehen do roem van
zijr: visioen, ja zeker, het i* de roem,
dio uit d<* hemelpoorten etraa't en op
zekeren dag het leven op aarde van
dezen man it» hel vollo licht zal stel
Na deze gloedvolle woorden was h-:
Indrukwekkend stil.
Do menigte zong daarna in koor de
kriigshyuirn van do Republiek.
Na het gebed, dat nu uitgesproken
word. volgde wederom een hymne en
tenslotte werd do treurmarscb van
Chopin ten gchoore gebrn. h' Zc--r
vele vrouwen echanruden zich niet
luide te wcencn. terwijl ook de r.ian
non diep onder tien indruk waren.
Zoo eindigde de 1. htige rouw
dienst *cr cere van Woodrow Wilson's
leven en Sterven cn di: was de waar
deering, die het Hngclsehc volk voel
de voor de groote gaven en ctlclc
hoedanigheden van Amorika's expire
sident.
kolendamp verstikking.
Vrijdagmorgen vond de h"cr Van
Vuren te Dordrecht zijn ouders, de
heer T. van Vuren, koster der kerke
lijke gemeente Ca'.vijn aan het C'rom-
hout, en diens eehtgenoote door ko
lendamp bewusteloos gewoden to
bed. In der haast ingeroepen genees
kundige hu'.p kon «W-hts den dood
van den man ccr.sta'eeen. de vrouw,
die naar het ziekenhuis vervoerd
werd. hoopt men in liet leven t« be
honden. Do kolendamp was vcroor
'nakt door een in de kamer uitkomen
den schoorsteen, waarop ook de ';.v
chel der kerk uitkomt, die den vori
gen avond gebrand had -11 was blij
ven doorsmeulen. De afsluiting van
den schoorsteen was waarschijnlijk
niet orde.
AUTO ONGELUK.
Een auto van do Z. N. .S. SI. tc
Princenhsge is DonJerdagmorger.
door te snel rijden en door verke-rd
uitwijken tegen een paal gebotst, l'e
chauffeur kreeg geen ietsen. doch dc
mede inzittende, een chef machinist-
kreeg ernstige wonden aan het hoofd
zoodat hij in het gasthuis te Breda
moest worden opgenomen. De auto
verd zwaar beschadigd.
:N EEN KETEL KOKEND WATER
GEVALLEN.
Het 4 jarig zoon:je v.vi -1 ay-liouóc
D. te Lutt-r.Tle had h»: ongeluk in ee:
ketel met kokend water te vallen. He
arme kind overleed npoedig.
HOOG WATER OP MARKEN..
De overstrooniing van Marken is
thans niet zoo ernstig als de vorige
maai. Sleehts gedurende een paar uur
was de waterstand zoo hoog, dat het
zeewater over de lage dijkgedeelten
stroomde. Op de wegen staat nu een
halve voet water, cn natuurlijk ïijn
do Landerijen blank. Bij gunstig weer
zijn de paden reeds binnen enkele
dagen begaanbaar. De stand was
thans 1/2 M. lager dan de vorige
maal.
JEUGDIG E INBREKERS.
Do politic t:- Zeist heeft de hand
gelegd op twee jongens van 15 en een
van IT jaar, dm Woensdag op beeter
laad betrapt zijn bij een inbraak in
•en leegstaand huis san den Bergweg
wa.-.r groote schade werd aangericht,
I- -»radt overal het koperwerk was
nfg-mkt Bij het verhoor bleek, dat
'-e» drietal mee schuldig s' nd aan
in Lings gepleegde inbraken in villa's
-nu den Dolderschen weg, waar een
belangrijke pnrti goederen werd mee
•i-iinmon. die goeddeels in beslag kon
len worden genomen
DE POST CHr""- EN GIRO
DIENST-
De commissie tot onderzoek va-, de
■rineipieele vrnvn ten aanzien van
de wederopenst-lling van den rost*
'h.que en girodienst is Vrijdag door
den minister van Waterstaat geïn
stalleerd
De ni:-'istei deelde 1:1 ziin redr» me
de dat tijden» d«- wekza-anihed-n «Ier
eommlssio het werk der r-eonstr.irtia
voortgang za! hebben. Hij eindig
de:
De Tweede Kamer dc- .Stat— Ge
neraal- aan wie ik overV*vin<r va:, uw
'anport heb toegpzegd en ook het
onbliek. zien een spoedig resuü-at
wer werkzaamheden met rpanning
gemoet. De putcbhtn» en eiro
en«t. was een ponidair instituut,
"n.g,rbj»»n het populairste onzer over*
1 e'dsinstltuteD.
De dent had in rijn tredeeentrali-
seerden vorm de gen*venheid van het
onbliek gewonnen. Velen bepleiten
daarom terugkeer tot den ouden toc-
«tand Natuurlij': kan bet gemak voor
don gebruiker niet de eeniire mant-
«utf bij de overweging van de vraag
stukken der reorganisatie zijn. Het
''omt mij voor. dat u zelf uw arbeid
dan geslaagd zult rekenen, wanneer
uw reorganisatievoorstellen naast do
•eet-n'"'1- b-»:e organisatie den ee-
bniiker het grootste gerief verzeke-
VAN DEN nONOBR.
De Tijd melilt. Dondenlaarntiddag war
den door tie po'.t'.'.p t« Purmerend opse-
oornrn zekorn A. B„ fUtnarii»t, laatceüjlc
werVtvun to FterÜjr, afkomstig t:i-. Am
sterdam. en r-krze J. v. 't II., zadelmaker
van beroep en afkomstig van Rotterdam.
De «en «M aan d«n Kaaaaldijk flauw
Cvrallen van d«ei hocger, den tweeda
waa h«-.-;'.fde orer'xoincn, aan het Padje
zij wat opfriachten Belden beweerden
d:;lt. De ©plitie gaf beide to eten. waardoor
niet te hebbm willen bedelen.
DE HANDELSBETREKKINGEN
MET RUSLAND
Do Noderlancüche LandbouwTlan-
lolskainer heeft tot de aangesloten
Tereemgingcn dc volgende vragen go
richt
Welke belangen id uw vewii
ging bij den handel ln iandbouwpro-
.bieten op Rusland, hetzij vóór of tij-
dons den tejrenwoordigcn regeerings-
rorrn in dat land
Acht tiw vereeniging bet gewenacht
dat oen actie wordt ingesteld, ten
"in-i- het regelen van do hondrlsbe-
trekkingen te bevorderen?
Heeft uw vi-reeniginp bij een even-
tuoelci actie bijzondere belangen mar
voren te brengen?
REORGANISATIE VAN DEN NE-
DERLANDSCHEN TUINBOUW*
RAAD.
De reorgatiiB.itieeommlsslo uit den
Ncderlandtcheu Tuinbouwraad zaI
aan de algrrncene vergadering voor-
stellen, dit lichaam op zoodanige wij
ze to reorganiieeren. dat het zal be
<taan uit enke'. groote groepen, die
tuinbouw, za.idteelt, fruitteelt, enz.
in haar geheel zullen omvatten en die
nlle zelfstandige lichamen met rechts
persoonlijkheid en eigen adminiitra-
ti secretariaat zullen vormen.
Zaken van aii-emeenen aard zullen
-.•*.n den Nederbiiidseh-n Tu::d^»uw-
r.-r.d onderworpen worJ»n. De kr:?»-n
van dit lielianm orden over de groo-
i»en naar draagkracht on:geslag;*i.
Deze reorganisatie wordt nood'g re
ach t door het Inhouden van do rijks-
subslilie van f en door bet nit-
lrC'li-:i van verschillende vcrcenigin-
KOEKVERLOTtNC.
D- Miiriatsjf van Justitie ho--'t nan de
•."omoentebest'jrcn berio'at. dat order
/ijn aandacht g-i-rach",. dat besturen
van kh-ine getneentrvi toestemming ver
leenen ot het aanleggen 011 houden
van kookrerlotingon tijdon; de in dio
gemeenten te vloren kermissen en wel
aan personen, dio naast bot lioudon
van die verlotingen van den verkoop
van ko-k en ander.- versnap.-ringen een
beroep maken.
r,:j die toeotenimircon wordt wel een
t roep g daan op d*» omstandigh td.
dn* ziilk een loterij op 011 kermis een
onschuldig verm: ak zou zijn en dat
liet succes daarvan velen zoude afhou
den van minder gewensebte vertalin
gen. van overmatig gebruik van ster
ken drank en anderszins.
O'schoon de mogelijkheid niet wordt
ontkend, dat een enkel geval kon wor
den nang' wezon, waarin de nangevoer-
:1:- i-gumenteii omtrent het r.ut van
zul": «jon loterij ten !>eboeve vun de
3no<}o ordo en rust in ©»'n gemeente
als izouden kunnen worden aan
vaard. kun de Minister bet door d:c
gemeentebcetnren iosfiooniea tlaad*
pon'. z--ker in z in a'gemeenheid. b°-
zwaariij'; derb-n, bü-ildien de daar
aan ten gronnlug liggende bes^liou--
wjnvei» geen M»un vinden in do wel,
aiVerioi: var. de omstandigheid, dat
'.'11a- or-v 11 rek-ninc wordt gehou-
d n met de bii di* 'o'erijep ;n <ie band
gennrliV spe^'z .eht.
Met er.v::z*ng nu>r de Utcrijwri
1!' art '3. zegt MinVter, dat vol
gens ziin nordce] een door een zemeen-
bestuur voor -en ko^kverloüng ge go-
yen vergunning geacht moot word'n'
in strijd met deze Loterij wet te zijn
verleend.
