DesnaamebanR
Stadsnieuws
Emigratie naar
Canada
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 9 FEBRUARI 1924 - TWEEDE BLAD
BEURSOVERZICHT
CUNSTICE ALCEMEENE MARKTSTEMMINC.
OLIE-WAAROEN IN REACTIE.
SUIKERAANDEELEN PRIJSHOUDEND.
VRAAC NAAR RUBBERWAAROEN.
1—S Februari 1921.
In do afgeloopcn wenk hebben do
beurzon, zoowel in hot binnen- ;-lo
in het buitenland, ©en prijshoudende
stemming te zien gegeven. Men
blijft tn afwacntine der r>ploesw« dor
sx :11 adel oosstel 1 i ogfik xx-i-si i n optimis
tisch gestemd ton opzichte der
meen© handelstoestanden. waartoe
de berimten over de geb'tdelijke ont
wikkeling d«r lkande'^oi'izetten. ge
paard gaumlo met oploop«->nde prij
zen. alle .«anlebling ccvon De er
kenning van Sovjet-Rusland door
Engeland. welk voorbeeld z«v-r waar-
s.-nijnRjk spoedig gevolg<l ral word-.",
door meerdere stuten. waaronder cok
r.r-s land. »w«-!t »mlcr venwhillendo
Inrden «lie op den export zijn nun-
fflWMm of in do hervatting dor han-
iHsbelrekkirig.-n met RuMaml ecu
gunstige gelegenheid rien om de
binneninndsch» industrie te stoiineu,
ern zoodanige wedijxer doen ent-
st.ian tot het afsluiten van handels
verdragen met Rusland, «lat do vroc-
gor daarvan afhankelijk gestolde er
kenning der Russisch© sumtso-huld.
thans niet meer op don voormond
potw.hoven wordt. Men vreest, kl.vir-
blijkelijk dat door 'net vasthouden
aan deren ois'h, andore landen zeer
wiiarschnnli.k eon holanariikor voor
sprong zouden hebben bij de uitdoe-
ling van eoncess-e» en monopolies
waarvoor dan ook met een blo do
erkenning dor staatsschuld, welke
nog niet de betaling der rente en nf-
Wsin? behoeft iu zich te sluiten,
genoeg-ti genomen wordt, liet is
daarom goed gezien xan de F.ncehv'n»
i-goerine om ni.-i liaNst.irng \a>t 1
houden aan de betaling der «tante-
huid. daar «Ie voordvelcn van ©cn
hervatting van den handel met Rus
land xvel zullen blijken op te wtg.-n
♦eren do toch al i'écds vderl ja ren
gemiste rentebetaling. Ongetwijfeld
zal deze maatregel er 'o© kunnen bij
dragen de werkloos!icid in Enge-
land te doen vermindei'on daar Rus-
In nd. in nul voor zijn delfstoffen hc-
luiigriik© O'doi» voot luiidbouwma.-
chine» «a allerlei andere producten
r,il kunnen geien. Zoo tl» ook het af
vallen van Rusland uit het linjidole-
verkeer een belangrijke Ru-tor is ge
weest. hij de doorgemaakte malaiso.
too zal hel. weik-r opnemen van dit
land in de rij van linii.-leldrljveiulo
naties er loo kunnen bijdrngen dat
d" emfriorde xx'ereldhandol wedor in
linrinnlo hanen wordt geleid. Hot
«ohijnt. inttuwehen vrij zeker to zijn
«int. in den strijd der natie» op hnn-
do'sgH.icd ook than* wed-sr Engeland
hot belangrijkste deel zal kunnen b©-
mno.hi igen. Wcli-wsnr is Dnitscji-
ïnnd door -/.dn natuurlijke ligging
het meeat, aangewezen land om zijn
jinndel met Rusland uit te breiden,
doen Engeland zal door het verstrek
ken van '-reduien, waartoe DuiUc.h-
Innd niet in staat Is, meerdere faci
liteiten kunnen aanbieden. Vooral
met. 't oog op de exploitatie der Ru»-
einohe oliebronnen zal het. interessant
r.ljn de! frel-eurtenisscn in de naaste
toekomst n- volgen, «laar ondor do
xcrachi lienor lnnd«-n die zich voor
de olie-industrie in tere*.*** ren reed»
lang een «tilltf. strijd gaande i- tot
hot I—m i !.M.*en van do zoo zeer l.e.
geerde oh.--terreinen. Door do erken-
ning xan Rusland «loor Engeland i«
«Ie Koinnkliike Sx»ell-gro©p plotseling
voor de «ii'-eelijkheid geplaatst d»
exploitatie ir. den Kauknsua t- her-
vatton, daar vroeger© lie^irekingeir,
reeds zoo ver waren gevorderd, dat
de uitvoering van het plan slechté
achu© op oe offic:eole erkenning,
len tn ie der conferentie te Genua
omvatte het programma der Koninklij
ke S.iell eenerzijda de erkenning der
Sovjet-ftegeering, anderzijds een
overeenkomst met- de Russische be
wind v»>r roers. waardoor d© Konink
lijk© Shell feitelijk het monopolie voor
ién uitvoer van Russische petroleum
iou hebben verkregen. Dit program
ma. dat t-xm niet ten uitvoer kon
orden gfbracin door de mislukking
der conferentie, is thans door de er
kennine van Sovjet Rusland, jnW.en-
dcels gcreaiisei-rd. zooóat thans mets
aan een hervatting der werk
zaamheden in den w«v staat. De toch
xl reeds zoo machtige Koninklijke
Shell-gr«>ep schijnt dus ook in Rusland
«oil leidende poeaie te gflau Sniiernen-
D© Gommis*.i- van Herstel heeft
liare werkwimhtrhui te Herlijn beëin
digd eu zal spoedig naar Parijs terug-
kcoren on binnen eenie>> weken haar
rapport, naar do richtlijnen waarvan
de herstel kwestie zal moeien worden
opgelost, indienen.
<>ver de voorstellen r-.n deze com
mi wie is nog mets 1-ekend geworden,
doch xvel wordt beweerd, dat zal
worden aangedrongen op ten opvoe
ring der belastingen in Dultschl.ind
tot geliike hoogte nis in F-ngeiand ten
einde niet alleen de middelen te vin
den tot liet sluitend maken der b?-
rooting on de afbetaling oer schade-
i-peeding in de toftkom«o. doch ook
n «ie concurrentie der Duilsche in
dustrie tegen te gaan. De tegelijk inet
iic-t heretelplan voorgenomen oprich
ting; der nieuxve Duitache oud bank
schijnt de instemming dor Commissie
to hebben, doch omtrent de vestiging
dezer Bank bestaat verpchil x-an me->
ning. De •lommissie vnn Experts xxil
blijkbaar dezo Bum; in het buiteninnj
g<"ve*tigd zien. terxx-ijl natuurlijk
Duitechiand d«rr.e inetelhng in het
land zelf wil veeligan. Met het oog op
de deelneming van het buitenhundsch
ka ui taal Cu om deze circulatie-bank
minder aflumkcliik te mrtkeu van
mogoluk in de toekomt te nemen
r'--«—ringsmaatrwi'-n die een nieuwe
inflatie zouden kunnen veroorzaken,
worilt de vcstitring to Amsterdam
aAiibevoIeru
Op lief uitblijv.-)i van sloiende p-"i-
tloke inyloed«vn kon tor beurze van
Airtvterciam de handel zicüi in kalme
banen blijven ontwikkelen on v<„.-
enkele rubrieken konden wedor hoo-
gere koersen xvordeo bereikt. Den laat
Hton dag trad echter ce.n -ex-oelige
«laling in op oen doling in den Mar-
kenkoer*. Vqor Holhindsche in
dnstrieele anndeelen bleef. lio<
xvel in enkele gevallen dc>or
wtiistzieniingon een matige reactie in
tr.-id, over liet algemeen een giwiigc
sternmin» heerschen. Deze xveek kon
den hiervan nA&declcn Cnlx-é-Delft
profiteered, die van 118 1 '2 tot
326 1 I xerlK-'.erdon. ter/ijl aandoel«-n
vnn Rcrkels' Patent van 46 12 lob
47 ru 49 3/1 opkxvnmen. od geruch
ten dat de motoren-a Meeting doOr de
Ford-fabrieken zou worden ovorgenn-
inen welke echter later v.eer wen bui
tcg.'ugr»proken. Aandeclon Centrale
Suiki-r noteeren 123 3 1 teg«ui 124 14
Juru-ui* 72 14 lecen 7.9. Iloll. Kunst
/ii i" 102 tesen IOC. A and. Int. Gexv
B- ton kwamen vnn 56 t«i' 65 op. ter-
INCEZONDEN MEDEDEELINCEN a 60 Cts. per regel.
ET/Esvrim
Met ingang van i Februari 1924 is de rente-ver
goeding over credit-saldi in rekening-courant met
1/2 pCt. verhoogd
en bedraagt derhalve
21/2 pCt.
vijl tegen het ^inde der week iets
meer vraag bestond voor aand Verg.
Hol!. Sigaren cn H tllens Sïg fabr. op
grond vau de k-e'.ere vooruitóchten
voor deze beirijven met het oog op de
hoogere tabaksprijzen en meerdere
geleeenJieid voor expert-
De gunstige berichten die uit New-
York xvorden gemeld over de beter.;
ooruitziditcc voor de Anierikaan-
scne industrie. vonden hier slechts
matige belangstelling, zoodat de koors-
riieffinffon welke uit New-York
werden gemeld. hier niet ten volle
vorcen overgenomen, hetgeen beha!-
■e aan den iagenm dollar-koers, moe:
orden toegeschreven aan de genngo
bedragen xvelke tegenxvoordip hier te
lande van deze waarden worden ge
houden.
Comm. Steels, waarvan bericht
werd dat de onuitgevoerde liestellin-
?en op 31 Januari met 30.000 ton zou
den zijn toegenomen, note eren 111 3'4
tesrea 114. Stndebaker 113 14 tegen
113 14. Am. Smelting G5 1/2 tegen
G6 1 '4 Anaconda, xvaarop de prijs
verlaging van koper van orgunstigr-n
fnvloci wns. 82 1 2 tegen 84 1 '2. Pref
Am. Hide e.n leather konden van
61 7/8 tot 65 '3 verbeteren yrond
•nn de meevallende kwartaalcijfers,
die een x-eilie« van slechts 49000 dol
lar? aanbannen. terxy::l een ongunsti
ger resultaat verwacht was.
Van Mijnbouwivnardcn trokken aan-
deelên Sing-kep tin met een rijzing van
i6f>!4 tot 183I4 de aandacht. Deze vei-
betering moet worden toegeschreven
aan de belangrijk verbeterde vooruit
zichten in verband met de voortdurende
ijging van dcu tinprijs.
Voor Pctrolcumanndcclea was cie
stemming aanvankelijk nog zeer gun
stig. voornamelijk in verband met de
reeds vermelde betere vooruitzichten
ointrem de hervatting der exploitatie in
Rusland en een verhooging der ben-
zinc-prijzen welke als een noodzakelijk
gevolg der hoogere ruw-olieprijzcn
111.iet worden beschouwd. Tegen hei
einde der weck trad echter op winstne-
mingen een reactie in. waardoor de
hoogst bereikte koersen nirt behouden
konden blijven en aand. Koninklijke die
van 450K tot 473 waren opgelooiien, lot
450 reageerden. Aand. Geconsolideerde
hadden een gelijk verloop co noteerden
220 1/8 —214.
Russische ©bewaarden waren ge
vraagd. Pref. aand, Schibaicff verbeter
den van 34 tot 37, gcw. aand. Baku van
11M tot 14 3/4; Russian Gen oil van
ói tot 69H.
In Rubbcrwaarden deed zich het
eigenaaiciige feit voor. dat, niettegen-
<t:t.m<ie «Ie rubberpiij^ onveranderd
bleef, in den aanvang der week een
sterke vraag naar deze aandeden in
tra... Omtrent het tnedegaan der Indi
sche plantages met het restrictie-plan
werden geen nadere mrdedeclingon ver
nomen, terwijl indien tic kansen hierop
gunstig zouden staan, toch zeker de
ruberprijs den gunstige.» invloed hier
van zott moeten ondervinden.
Waaraan dan deze plotselinge voor-
lichle voor Rubberwar.rden moet wor
den toegetriirevcn, kan nier worden op-!
gehcldrrd, of het zou moeien zijn dat
op grond van de ndg steeds zeer wir.:
gevende prijzen de voornitzichien dezer
r.andeelrn. ook inet het oog ot> de t<
verv.ar.hten merrdeie vraag naar rubbei
bij een doorgaand herstel, gunstig wor
den geacht.
Aand. Amsterdam Rubber konden,
et een geringe tusschcntijdschc reac-
e van 138 3 4 tot 165^ verbeteren,
Hevea Rubber van 124 3 4 tot 137. Oost
Java Rubber van 241 tot 153. Seroadjadi
van 200 tot 239. Sumatra Rubbej van
157'» tot i6854.
Voor Scheepvaartaandeelen wa? de
«temming zeer opgewekt, op grond van
nieuwe rrachtverhoogingen, o.a. op den
Levant en Palestina, terwijl de hcrv.-.t-
ing der handelsbetrekkingen tner Rus
land het vooruitzicht op een uitgebrei
der scheepvaartverkeer met dit land
ipenen. Vooral voor die maatschappijen
welke de wilde vaart beoefenen, was
vraag belangrijk Zoo liepen aand.
Houtvaatt x-nn 80'A tot 87 3'4 op. Van
N'icvcit vnn 113'i tot ttó, Oostzee van
82 to: S7IL Triton van 123 tot J32.
Aand. de Maas. welke Mün ook enkele
tankschepen exploiteert, waarnaar tbar.s
groote vraag bestaat, konden van 93 i 'S
tot io6J4 opkomen. Aand. Iloll. Am.
I.iin noieercn 19o'A tegen too'i. Kon.
Boot S8 1/ tegen 84. Hol!. Stoomboot 34
tegen 33 3/8. Iloll. Zuid-Afrika I.iin "O'i
tegen 157/S. N'ed. Scheepvaart Unie
33 3 4 tegen 1301:4.
Voor Suikeraandeelen wa het koers-
•erloop cer.igszins teleiirsiellend. N'ict-
tcgenstaande de VLp afdoeningen kon
melden van belangrijke partijen suiker
;i f 16.50 voor superieur, later zelfs tot
f 17.25. waardoor de Suikerondernemin
gen over ilit jaar van een belangrijke
winst verzekerd zijn, konden de kocr;en
hiervan slecht? matig profileere.n. «laar
tegenover «le winst nemingen w.
nlaait vonden, niet voldoende kooper*
konden gevonden veorden op het ver
hoogde niveau de verdere ontwikkeling
der suikermarkt af te xvachten, daar
bovendien met de te verwachten uit-
keeringen reeds voldoende in de koer
sen is rekening gehouden. Aand. Vor-
-icnlnnden noteeren 19; 3/4 tegen rgaJdJ.
I. V. A. 521 'A tegen 51O. Java Cultuur
406 tegen 4Co54, Toerworedjo 1213/4
tegen 1173/4.
Tabaksaandcelen bleven prijshoudend.
De verwachtingen omtrent de in de a.s!
voorjaarsveiling te bedingen prijzen
blijven, niet het oog op de hoogere prii-
zen welke thans zoowel voot Java als
Sumaira-tabak worden hc:toed, gun
stig. Aand. Deli Batavia notecien 353
tegen 364^, Deli Mij. 344 tegen 360;$,
Senembah 309 tegen 322. Besocki 190
'.egen 180.
Den laatsten dag waren tabakken
«terk aangelrodcn op den logeren Mark-
I koer«.
rhceaandeclen konden goezl op prijs
'blijven, waartoe de nog steeds zeer
vaste theemarkt cn de vooruitzichten op
cm belangrijken uitvoer naar Rus
land hei noodige konden bijdragen,
Annd. Pnsir Karet verbeterden vnn
127U tot 140 op een voorgenomen ver
koop van ccn gedeelte der icrreinen.
Amcrikannsch'; Spoorwegen korulen
verder in koers verbeteren op grond va
de tneneitientle on!vnngstoijfers, f.;
voor enkele Mnntschppiien het voorn;
zicht openen op uiikecring van dividend
ot 10: verhooging hiervan. Speciaal
Con. 11. Wabash waren deze week op het
voorbceid Van Xew-York gevraagd. Zii
verbeterden voor de gexvone anndeelen
van 1311 16 tot 145 8 en voor de pi
fcrente van 43^ tot 47M.
De deze weck tegen noli geëmitteer
de aand. Wol Maatschappij konden tol
30 verbeteren.
Staatsfondsen bleven prijshoudend.
Russen gpvraagd.
Geld op prolongatie noteert 5Vi
Een middel tot bestrijding der
werkloosheid
Zoon-.* beker.if. is or.lar.gs opgericht
e Emigratie Centrale Ilo'.land, welke in-
s'.elhng met s:eun der Regeering en van
gemeenten Amfterdam, Roitexdam,
'e-Gravenhage en Utrecht in het leren is
geroepen.
Deze «richting, welker directeuren srijn
do hoeren A. O. Moraer Bruijns, onder-
voorziiter der b'edorlandtclie .Vereniging
„Laeidveitluirrng" en Mr. G. J. Verburgt,
-ud-boofddirecteur van de Ongeva-len-
Verzekcring-Mij. ..Fatum" en die met de
N'edcriar.'Ische Veroeniging „I>andverhu:-
cing" ïiimenwerkt, bezorgt o.id. emigratie
naar Canada.
De wethouder voor de werklooöieidsbe-
rijding, Jfr. J. N. J. E. Hcerkens Tliijs-
ren .iclit het van belang, dat emigratie
e als een middel lot bestrijding der
werkloosheid worde aangegrepen. Ten
einde omtrent de door do Emigratie Cen
trale Holland voorgenomen emigratie maar
Canada nader te worden ingelicht, heeft
lleerkene Thijssen de directie der
stich'ing bereid gevonden in een bijeen
komst voor vertegenwoordigers der ge-
ineenteif-iuren uit het district Haarlem
voor de -.utcrcomniunale arbeidsbemidde
ling (..mvattende de gemeenten Wijk aan
Zee, Beverwijk, SVI'en. Spaarndam. Ilaar-
Utmjnerüede ,>M Spozirnwoude. Scholen.
Haarlem, Haarlemmermeer, Bloemendaal,
Z andvoort. Heemstede, Bennebroek cn
Uiiïogom) en voor colleges en autoriteiten
uit Ijl-i district, van wie inng xvorden ver-
waeliii, dat ze belang izi .leze zaak stellen,
•'en Inleiding over deze emigratie te houden
Deze bijeenkomst werd Vrijdagmiddag
gehouden In de Statenzaal op het Prin
senhof. Behalve bovengenoemdenf waren
uitgenoodigd. de afd. Haarlem der Holl.
Mij. van Landbouw, de R.K. Diocesane
I.and en Tubibouwhond. de Chr. Boe
ier, on Tuindersbond, het Hoofdbestuur
•Ier Alg.. Vereen, voor Bloemtrollencultuur,
het Hoofd bestuur der Ked. Mij. voor Nij
verheid en Handel, de 'Kamer van Koop
handel en Fabrieken, de plaatselijke Vek-
oe ui rillen, de Commissie voor Werkloos-
heid6bestrijdii)g cn de Cornrnittsie tot
SloutiVerlecn ing juin werkloozen.
Aan do bi-Rluursihfel hadden plaats ge
nomen. behalve de voon-iticr, rur. J. N.
J E, Hccrkon? Thijssen. de lieeren Wal-
n.v.-n Boisst-vnin, viee voontitter der Ned.
Mij. voor Nijverheid en Handel en voor-
zitler vnn het curatorium dc-r Centrale
..Holliwid", Verburgt, A. G. Mórzer Bruijns
.1. Oerritsz, onder-voorzitter van de Com-
ini.rsic- voor Werkloosheidsbestrijding! van
Lier, vertegenwoordiger van den direc
teur va.n den Rijksdienst voor Werkloos
heidsbestrijding en Arbeidsbemiddeling en
,T. Vader, directeur van den gemeentelij,
ken dienst voor werkloosheidsbestrijding.
Do vooreltter zerto in zijn inleiding het
doel der vergadering uiteen. Spr. heette
vooris de directeuren van de Ned.
een icing voot Landverhuizing weikon
do genoodipden. die aan do uitnoodiging
hadden gevolg gegeven.
Hierna was het woord nan Mr. O. J.
Verburgt, te 'b Gravenhage, die begon
mot aandacht er op te vestigen, dat de
Noderiandsnhe bevolking jaarlijks met
100.CW3 t-:cneemt. l>o werkloosheid neemt
V'Mloden jaar is daarom gesiiolu de Emi
gratie-Centrale Holland", die emigratie
^il éieunen. Spr. besprak de gevolgen vi
«mvgr iiie: joi c kwehtige inamnen wc
don 111 ever/eosclie gewesten aan we
geholpen en gaai het hun goed, dan zul
len z'-j ook andeicu opwekken te emigree-
reu. l)i; i.-n van du groote voordeden
van hei vcilcenen «a-i steun *An tien.
emigreeren willen. Steun aar. xrerkloozeii
van Rijk en gemeenten is onvoldoende en
moet lang worden voortgezet. Is daarente
gen f 4CG door een gemeente betaald aan
e«n emigrant, die door bemiddeling van
de Centrale „Holland" emigreert, dan is
de gemeente van hem af en de man heeft
?n onc-nsol»waardig bestaar..
Is de emigratie eenmaal begonnen, dan
zullen steeds meer menschen emigreeren
lij eullen relaties aaaknoopen met emi
granten ui' andere landen. Dit is ook «cn
voordeel. Dan zal de woningnood door
•:-m-gratie minder nijpend worden. Mem
behoeft niet bevreesd te zijn, dat de besten
zullen weggaan en alleen de slechten zul
len overblijven.
Als land waarheen geëmigreerd za! kun«
r.en worden, komt in de eerste plaats Ca
nada in aanmerking. Amerika, Zuid-Afri
ka. Zuid-Aimerika zijn om verschillende
redenen minder geschikt. Canada heeft een
•.■as'.elandsklimaat: strenge winters en vrat
warmer zomers dan hier: he! leven is er
gezond. Hel vee blijft er ook des win tere
buiten. De bodem is zeer vruchtbaar. Ca
nada 14 even groot sis Europa en de be
volking ig er miet veel grooter dan in....
Nederland 1 Het gouvernement verschaft
land op zeer gemakkelijke voorwaarden.
Ook de spoorwegmaatschappijen zijn dea
emigranten zooveel mogelijk ter wille.
I emigratie-centrale heeft groote
belangen in Canada, relaties met ver
schillende hypotheekbanken aldaar ea
betrouwbare vertegenwoordigers, die
steeds met de emigranten in contact blij-
en hun er aan Jmnnen herinneren,"
dat zij nog echuid hebben aan de ge
meente die hun het emigreeren mogelijk
maakte. Zoo is van de 45 emigranten,
lie- verleden jaar zijn uitgezonden, nu
■eed6 1030 dollar terugontvangen.
Voorloopig ia de regeering alleen be
reid menschen te et ear. en, die als land
bouwer naar Canada gaan. Maar ieder
emigrant kan natuurlijk, na het land
te hebben leere.n kennen, zijn eigen weg
■olgen in dit land van onbegrensde mo-
;eli.ikheden.
Met nadruk zeide spr. dat de centrale
alleen vr ij willige emigratie steunt.
De menschen moeten enthousiast voor
nigralie geetemd zijn.
Is op 't oogenbiik emigratie nog niet
zó6 urgent, eij zal dat worden. Daarom
is liet noodig dat pioniersarbeid wordt ver-
bhtj ook op de scholen, op cursussen
loet reeds uiteengezet worden, waarom
nigralie wensclielijk is. Cursussen voor
de Eng el s> the taal zijn zeer gewenscht op
landbouwscholen. Plannen besiaaoi voorts,
1 overleg met de Heidemaatschappij,
jvr hot stichten van oefenboerderijen.
Samenwerking inet gemeentebesturen en
organisatie? is dringend noodzakelijk, op
dat overal inlichtingen kunnen verkregen
worden in bepaalde centra. Want er zijn
veel meer menschen die willen emigreeren
■daj] men denkt, maar zij zijn niet geuoeg
op de hoogte.
De kosten voor emigratie per nersoon
zijm 400. De centrale belast zich voor
een bedrag van f 20 met opdrachten van
de emigranten ten opzichte van vertrouwe
lijke familiezaken enz.
Bij de hierop .volgende gedarfrt en wis
seling zeicie de heer Gerritsz, dat vroe
ger bij perioden -yan werkloosheid óók
veel propaganda :s gemaakt voor emigra
tie. Voorts verdedigde spr. de regeering,
die groote sommen beschikbaar heeft ge
steld voor landvertiuizimg eia den oorlog
en ook vóór den oorlog reeds in de richting
v.iTi emigratie is werkzaam 'geweest. Do
lieer Gcrritsz vroeg waarom nóg eens een
eniigratie-centvalo is opgericht, inaasi do
Voreeniging voor iLandverhuizing, die do
bureaux voor arbeidsbemiddeling in het
geheelo land tot haar beschikking heeft.
Het is voor de overheid vrij gevaarlijk
met de Centrale in zee te gaan, want zij
propageert landverhuizing en dat is toch
waarlijk niet noodig. Vergaderingen als
deze zijn bedenkelijk, Zij geven den een
voudige» mam te veel hoop. En toch is
het een feit dat do honderden misschien
kaus bobben, niet de duizenden. Overhcids-
eieun vindt spr. ook niet gewenseht, want
de overheid neem: daarmede verantwoor
delijkheid oji zich. Mislukt de emigratie,
dan zal de overheid verplicht zijn, den
emigrant weer op haar kosien terug to
II kecp.Ti. Spr. vreest, dat alle kosten op
gemeeuten zullen koenen te rnsteu. Do
Centrale litri: een veel :e zware en te uit
gebreide taak op zich genomen, die boven
dien vrijxvol overbodig is. Het zon ge-
werisch'. zijn. dat zij zich bepaalde tot do
aak van voorschotbank. Ais zoodanig kan
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
De krans kwam Woensdag den flden
Februari in ons huis bijeen.
Mijn vrouw is bij zoo'n gelegenheid
altijd wat zenuwachtig. ,,.\1.lanen",
regt zij dan cn die meervoudsvorm
slaat op mij. ..hebben daar zoo gec-n
begrip van. Die denken maarjo
schenkt thee en daarna een glas wijn.
je doet er ccn koekje of ccn gebakje
bij voor de dames cn h<tt is klaur.
Maar er zit nog hcelwat moer aan
vast'.
..Ik wijfe] er niet aan", zei ik „cn
voor zoover ik weet, heb ik or toch
niets van gezegd'.
..Nee, maar ik *eet wel hoe je er
over denkt".
Dit is nu het lot van ons. arme man
nenals wij iets zeggen Is het niet
goed en als wij zwijgen baat het nog
niet. Nu bestaat er in de wereld geen
lusschcnvorm als iemand niet zwijgt,
dan spreekt, hij en wanneer hij niet
spreekt, dan zwijgt hij. Alleen heb ik
ia «lez.e omstantlighedon we! eens on
dervonden. dat het beste is een klei
ne wandeling te doen kom je daar
na terug, dan is alles in ordede
theepot gevuld, do suikervaas vol ge
schept. het gebak gebracht, de wijn
uitgi-zet. een gaatje in liet gordijn ge
stopt (verbeeld je, dat «ie vriendinnen
700'n opening opmerkten, de schande
voor onze familie ware niet over
zieneen vlek uit het tafelkleed ae
maakt. e«-n wrakken et oei naar bo
ven gebracht en verschillende andere
dinger, meer. Ja. ja. als wij bezoek
J-rijeen staat de heer des huizes uit
zij-i stoel op, run de bezoekers te be
groeten. Ann dd voorbereiding heeft
hij niet? gedaan. Maar de gastvrouw
zort-rle den hcelen dag en al spreken
wij mannen onder elkaar met
ereintje trerinesebattin" van kiel
heden, juist die kleinigheden maken
de omgeving prettig en gezellig.
Medemnnnen steekt di^ in uw zak!
Achtereenvolgens kwamen de ken
nissen binnen/Hupstra, de precies
beid zelf, inet zijn vrouw het eerst.
Daarna van Stuiteren en echtgenoo-
te IRj had in de er-r«te vijf minuten
een grapje verteld, zij keek meer
dan ooit als de dochter van een ma
ma, geboren van Wimpel. Naar hanr
zeggen moet dit een hijzonder deft:
ge familie gpw-eest zijn. hocwe! ik er
nooit van gehoord heb. maar dat kan
een gevolg «-r.cn x-an mijn gebrek
aar. deftigheid. Maar wacht een
oogenbiik. want ik vergis mede
naam i'- niet x-a. Wimpel, maar van
Wimpel! niet twer I's. Tk moet wel
toegexcii dat dit heel anders is. Veel
deftiger.
Het grapje van Van Stuiteren mag
ik aan onze lezers niet onthouden. De
onderwijzer staat voor de klas en
heef: het over da vaderlamlsehe ge-
lehiedenis.
..Jongens, wie kan mij drie beken
de personen uit on zo x-roegere ge
schiedenis noemen 1"
Jantje steekt zijn vinger op.
„Jij. Jantje
...Tohan de Witt, Piet Hein cn de
Ruyter". zegt Jantje fier.
„Heel goed. Maar wie weet er nu
drie bekende personen uit den tegen-
woordigen tijd1"
Daar ?terkt Wimnic zijn vinger op.
..Goed. Jij «lan. Wimnic".
..Simon de Wit. Albert Hevn cn de
Gniyter", zegt Wimple.
•Wouter en tante Koos komen daar
na. Zij is. zooa's iedereen wel weet.
de he?te. vriendelijkste x-rouw van de
wereid. maar met. één gebrek het is
blijft haar onmogelijk, ergens op
tijd te wezen.. Dat is de vloek der
rretheid Als tante Koos op het. punt
taat de deur uit te gaan, moet al-
ijd nog het laatste stofie van het
meubel afgepoelst worden. ..Mijn
vrouw i= maltontig". zegt Wouter-
die uit Noordholland geboortig is en
roo nu en dan een provinciale 'uit
drukking loslaat. Maltentig betee-
kent overdreven netjes.
..Dat ben ik heelemaal niet", ver
dedigt tante Koos zich dan. ..maar
:k knn de boel niet laten vervuilen".
En als zij dat zegt, gaal er een glim
lach «nor al de eeziehtcn in den
kr-•:. D<e goeie Koos'
Maar Ilonmn en ziin vrouw zijn er
nog niet. Het wordt kwart, over acht..
(twintig minuten, vijf minuten over
half negen daar klinkt eindelijk
het. welbekend»» belletje. Want dat
doet iedereen op zijn eigen bijzondere
manier. Met. een variant op een om!
spreekwoord zou ik willen beweren
.zeg mij hoe gij aanbelt en ik zal u
zeggen- wie gil rijt
Hupstra heel even. Ting De m in
x-an den eenvoud, die dat k'eine tig
naai voldoende vindt.
Van Stuiteren tweemaal, omdat lij
nooit belt, maar zijn vrouw die wee
haastig is en altijd een stap vóór
hem uit over straat loopt. Ting, ting,
daar komt mevrouw Van Stuiteren
aan, wier mama een geboren van
Wimpel) was.
Wouter hard en gebiedend. Denk
omje moet mij niet- laten wach
ten.
Hopma één keer. maar lang aange
houden. Iets van ik ben hier uitge-
noodtgd en verwacht dus, dat er
gatnv opengedaan wordt.
Ja, aan hun bel
Herken 'k ze wel.
't Zij traag of snel.
Een, twee. drie te!
Verzoek, bevel.
Gedempt of schel,
Elk heeft zijn bel.
Hopma en vrouw kxvamen dus de
kanier binnen. IIii met 2i;n gewone
air van ik zou xvel aaa 't hof kunnen
verkeeren als ik wou, maar ik heb er
geen behoefte aanzij met een triom
fantelijk gezichtBeslist triomphaal.
Hoe zoo'n gericht is i
Heel eenvoudig te zeggen. Ga voor
den spiegel staan, stel u voor, dat u
©en hertcsstiiel is aaueeboden of dat
u «ie honderdduizend getrokken heeft,
of lid van den Raad geworden is
prent u dat goed. diep en degelijk in.
wat xvii met een geleerden term
.autosuggestie" noemen. Welnu, d a L
gezicht is triomfantelijk.
„Wat heeft ze?' dacht ik. Nader
hand hoorde ik. dat ook de anderen
dat gedacht hadden.
De Hopma's gingen zitten. Suzo
Hopma keek rond. Soms kun ie aan
de mensohen zien. dat zeer naar snak
ken. ie iets te vertellen. De woorden
hebben om zoo te zeggen bun ton" a!
verlaten, ze ziin bezig over het hek
lnin tanden te klimmen, zelfs
suau zo o)) hun lippen gereed 0111 «le
xvij.de wereld Ln te gaan. Maar de
spreker wil zo nog niet laten gaan.
nog een ©ogenblik moeten 7e tcrugge
houden worden opdat het effect groe
ier znl ziin. Door de nerveus© span
ning trillen de lippen. «Ir woorden
heven van haast z.ii laten zioli niet
langer remmen cu dan op eens stor
ten zii zich van de lippen af. Het is
geschied.
Tn dezott toestand verkeerde Suze
I-fopnia, De woorden hadden tone «m
tanden al achter zich. trilden np haar
lippen. Het toeval kwam haar t© lmlp.
Tante Koos, in haar vriendelijke be
langstelling, vroeg„Hebben jullie
al ccn nieuw Smis gevonden?" Want
xvij wisten allen dat. «ie Hopma's een
nieuwe woning zochten.
Toen retnd© mevrouw Hopma niet
langer. De woorden dartelden v.n
bar© linnen van middelbaren leeftijd
;en korte, maar haastige rii„Wij
hebben besloten, l« gaan bouwen".
Als voetzoekers barstten zij uiteen
in de stïllo kamer*
Wij hebben besloten te gaan bou
wen
Een oogonhlik duurde de stiltex
Toen herhaalde Hupstra min of meer
wezenloos: ..jullie gaat bouwen",
..Zoo zoo zoo zoo," reageert!© van
Stuiteren x-eelbeteekenend.
.Ei. ei." zei ik en had onmiddellijk
daarna bet gevoel. of ik evengoed
„kip. kip" had kunnen zeggen.
„Tk ben blij dat ik niet hoef te
bouwen" verklaarde Wouter aller-
vriendelijkst-
„En waarom niet?" vroeg Hopma,
zich met een ruk naar hem toe
draaiende.
„Te duur. De huizen worden 1103
veet goedkooper. En het houwen ook.
„Wii hebben er eerst, over gedacht
o in op het allergoclkoopste oogenbiik
te xvachten. Dan zou het stukje grond
dat we nu in koon hébben wel xvcg
zijn. want 7.ie je. Wouter, ik zou niet
precies xveten hoe lang xvii dan xx'el
waeti'pn moesten."
..Hoor eens." antwoordde Wout. r,
het fluks «>p een anderen boeg
gooiend. >m bouwt en ik nie».
"k Hoor-, dat jullie, ©r ger-n berouw
van zult hebben Meer zeg ik niet."
Op geen het.--manier bad hii kun
nen laten blijk- dat hii de grootst©
rampen van cit b.utxvplar. verxvactit.t©.
De «lanies luidden t-Ob dusver niets
gi-/«-g<l. Tante Koos was natuurlijk
de «-erste. die het- xvoord nam. Op
de hor!eli>s!.e manier zei 70. ..luister
maar riiet naar Wouter, hij is soms
een beetje zwaartillend. Het zal alle
maal best. terecht kon-.en en ik "noop.
dat <-!ni er veel voorspoed mee zult
hebben en er nog Inng prettig in
wonen- En x-crlel ons nu eens: waar
komt het te staan
Nn spraken lloprna en zijn vrouw
om beurten. Het huis 7,011 gebouwd
worden te Bloemendaal. liet was niet
groot, maar heel geriefelijk. Met- een
mooien tuin.
„Mijn moeder zaliger", zei me
vrouw Van Stuiteren ..heeft ook ja
renlang iu een villa in de duinen
gewoond, een heel mooi en groot
hui©, maar er groeide niet veel in
den tuin."
„Maar de tuin komt op het Zuiden
te liggen". 7.ei Suze Hopma.
..De onze lag ook aan den Zuid
kant", hield mevrouw Van Stuite
ren onbarmhartig vol.
„De architect heeft het ons toch
beloofd", zei Hopma.
„Architecten beloven zooveel."
l)o triomfantelijk© trek was ge
heel en al van bet gezicht x-an me
vrouw Hopma verdwenen- Er
'neerschle een onpleizierige stern-
mine in den kring. Mijn vrouw zat
mij niet haar oogen te felegraiee-
ren. dat ik blijkbaar iets doen of la
ten moest, maar liet was mij niet
mogelijk, to begrijpen xvat zij be
doelde. Dus keek ik met ©ot stellig
dom gezicht den kring rond eu zei
niemendal.
„Je moet", verklaarde Woir.er
plechtig, „in het eerste jaar in een
nieuw huis ie vijand laten wonen-
in het tweede jaar je vriend, het
derde jaar moet je er pas zelf in
gaan."
„Hoe groot wordt het huis?" vroeg
Koos, als om who. die weliswdar en-
trouw, maar dan toch aangenaam, hei
pas tresproker.e weergeeft.
..Ruim honderd meter'', zei Hopma.
..Maak liet vooral niet. te klein',
randde er een. „Enter kun ie niet ge
makkelijk meer bijbouwen".
.Maar ook niet 'e groot", adviseerde
een ander. ..'t Is toch al zoo moeilijk
om een huis zonder schade later weer
van de hand te doen".
Het wns toch beier geweest, ander
mans gekheid te koopen'% vond een
derde.
00 ging het voort. Er was goede
raad cvnoeg. zuurzoet van smaak,
ni.-inr heel weinig hartelijke svmpa-
tkie. Het gesprek vlotte niet recht. D©
Hopma's waren stil. T,aier vertelde hij
mij. dat hij de fceekening van zijn huis
ui zijn zak had gehad, maar daar niet
mee voor den dag had willen komen,
toen er zóó «reinig v. lendschappelijk-»
heid bleek te wezen.
Mijn vrouxv. ziende dat de ax-ond an
ders zou mislukken, stelde een spelle
tje voor. .Maar het werd 't ware niet.
Op een "Ogenblik moest Suze Hopma
troef zoggen. ..Huis", zei ze verstrooid.
TInar meespelers lachten. Opluchting
gaf het niet. En toen. te elf uur het
gezelschap vertrokken was. moet ieder
blij geweest zijn gastheer eu gast-
vronxv waren hei zeker.
„Ik heb je nog zoo duidelijk teekens
zitten geven, om het. gesprek op een
ander onderxverp te brengen", klaag
de mijn vrouw, toen we aileen waren,
,,'U Heb het niet begrepen, vrouw.'
Maar 't zou toch ook niet geholpen heb
ben. Iedereen was er vol van".
„Afgunst", meende ze.
„Neen De een na den ander is goed
hartig genoeg. Op Wouter na mis
schien. Maar je moet je vrienden niet
zoo opeens met je gelukkige plannen
overvallen. Dat kan hun maag niet
xerdragen. Langzaam, in druppeltjes,
als sterke medicijn, dat gaat beter. Als
we- er drie weken langzaam op voorbe
reid waren
„De koekjes zijn allemaal op", viel
mijn vrouw mij ongemotiveerd in do
rede.
„Dan zijn zo ten minste zoet gewor
den".