HAARLEM'S DAGBLAD BEURSOVERZICHT Onze Laclilieek ZATERDAG 16 FEBRUARI 1924 - TWEEDE BLAD PRIJSHOUDENDE MARKTSTEMMINC. OLIE-AANDEELEN LAGER OP WINSTNEMINCEN. TABAKSAANDEE LEN IN HERSTEL. SUIKERAANDEELEN IETS HOOCER. 8—15 Februari 102i. Onder do U-richten die in de af- geloopcn woU van invloed wat en op liet koersverloop, was onjrebwij'old de ine.Ddteling aat overeo i'.-tem:nin6 i- bi-rc.Ut üwr de opricnting der uoiivl-liiljettanbank ii: Duitacbland, wel de belangrijkste. I)e coinmiss'o \nn experts, wel Ito zooals l>ekend ie. de ln-tJilingBcapaciteitcn van DuiUnh- l.iad ho-.it onderzocht, heeft beken-l gjiiankt <|af, naar hare ineening do opriciltin^ van oen gou'Ibiljetten- r nik soa spoedig mogelijk moet wor den ter hand genomcrt, ten einde d(v«T -eini—!voeging van de tot nu to.- onderling verschillende betaal middelen op een nieuw© goudhaar?, ilr-n «rond©;:-? ie leggen tot het ver- kriia-n van een meer stabiele munt- -ulieid, waardoor do mociliikheden v. «armed© men thans te kampen a :(t t.»t het verkri g. a van levens middelen grondstoffen groot m- cleel» zullen worden opgeheven. Bo vendien hij de rotnntifeie 6U—1« Ii-tt denkbeeld voorgezeten dat, wil hot economisch leven weder in nor male anon kunnen worden tenur- :oh id, een eerste v©r© sohte is «lat <io©r e;n goed f.:m tmneerend gold s' 'légd. waorop o<>; .u-l geheele eco nomisch leven zal kunnt i; worden gestabiliseerd. I>. zo Bank zou voor met Diiiwn kapitaal on voor ah "n met huitotilandsfJi kapitaal werken- Zij zal znow 1 de Rent' l aak ais de Iti -;sbouk in zich tn ten opnemt Be zetel der Rank zal in tegenstelling snot hetgeen ver v aciit werd, «>t in het buitenland, «Joch ia B-riijn «..v.astigd wordor terwiji het de bedoeling schijnt t© .-n rfr nver-.-.a in Zwitserland t - b-h-Sgoh- l>" alg.-mcono gedachten- gang, waardoor de commissie zich heeft laten leidon. komt hierop ncrt dnt do r-.-onstriiitie van liet Duil- in e.-fiiiomiscii Imvii, die Dtiiïsrh- land met rig©n krachten en midde len Uginne» is, ten uitermate wan- kelon-l otr/et heeft. Alb-s berust op de s'.ahiliteii van do rentenmark. zoo- dat wanneer deze niet op peil ge houden zon kimn-n worden, ltet ge heele gebouw weder zou ineenstor ten. Daarom hesft. zij gemeend er toe te moeten medewerken door do .moge!; kin ei d to schéppen tot het uit geven van biljetten op goudbftsis, ren hechtere fund'Hü-ing te verschaf- f'n. waarop een ir zonder econo- '"ivli verkeer mogelijk zal zijn. Dc aan 'net, pinde der vorige week nlol- eojjng Snertreden val dor rentenmark kon, zeer Waarschijnlijk op net voor uitzicht der spoedige oprichting der pondbiljetten bank wider spo^li# pln.n-. maken voor een volledig hcr- r'.-J. v aardoor de vree» dat door ©en nieuwe inflatie het pas begonnen nerstel weder zou worden te niet. ge daan ©n liet geheel© Herstelplan we der op los*© w-hroeven zou komen te ria.ui, gelul.!.).' la-t werd bewaar heid. In dit opzicht is du? een opti mistische stemming wel gerechtvaar digd. Aan den anderen kant heeft echter c-n der commissieleden me- ilegtkeld dot do commissie van moaning is dat het geheele Duitsche i-i-iced <-ii ondeelbaar politiek, finnn cirel, economisch en administratief geheel vorinb in welke opvatting zeer waarschijnlijk met Frankrijk, indien tenminste hierin een aanbe veling tol opheffing der Roerbezet Uur moei gezien worden, wol eenige moeilijkheden te verwachten zullen zijn. Bedoeld lij der commissie ver klaarde echter, dat indien het econo misch leven niet door do politiek wordt verstoord, de laatste phase van de besprekingen, welke 18 Februari ie Fa rijs zni aanvangen, tot bevredigen de resultaten zal leidon voor het eco- jjisch leven, niet alleen voor Duitscbland. doch ook voord© geal lieerden en geheel Kuropu. Deze opti- nistische verwachting wordt blijk baar door de beur» cedee'.d. want niet tegenstaande reeds een beduidende rijzing heeft plaats ©©had hebben do winstnemltJccn welke deze weck in veel fondsen werden uitgevoerd, geen noemenswaardige daling veroorzaakt, waarin -en bewijs v(ui do innerlijk u ©zoude toestand dor markt mag wor- Ook in Engeland, waar do nas aan gevangen besprekingen ja het Parle ment. met ©enige ongerustheid weflon tegemo-t gezien. is hel vertrouwen weergekeerd, na verwaait mag woe ien <i:if geen proe/oernitieoa op liet ka oitaal. door kapitaalhe-'fing ©r ander» zins zullen worden toegepast Nu na de pas geregelde arboidorsuioeiliitcho Ti-n in liet spojfiwicbwlrijf ©i: niette g -ïiftaand© weder ©cn staking in de haven verwnch' wordt, de beurs te I-Widen, welk© tegenwoordig voor het vasteland als toonaangevend wordt beechouwd. ©cri vasto stemming aan den eng blijft leggén. mag hieruit woi. den afgeleid. dat daai te land© in financieel© kringen het optreden der nieuw© regeering met vertrouwen wordt afgewacht, waartoe zeer waar schijnlijk de resolute besluiten in ver blind mri de erkenning van Kevin Rusland en de tegemoetkomend© houding tegenover Frankrijk wol zal hebben medegewerkt. Aan onze beurs viel in d© nfgoloo pen week eon rustige prijshoudende stemming op te merken. Weliswaar trad in enkele reactie in, doch na do plaats gehad hebbende rijzing kan de ze niet anders beschouwd worden dan als een gezond verschijnsel, welk ook in normule omstandigheden st.cis van tijd tot tijd plaats heeft on or lbo kan bijdragen eon innerlijk krachtige markt t© bewerken, welke anders al licht dreigt topzwaar zullen wor den. In verband hiermede moeten in de eerste plaat* oi e-aaudeeioTi ge noemd worden, ape.'ina] Koninklijk© olie en geconsolideerd© welke beioic in enkele maanden tijd* een riizmg van meer dan 100 net. hebben onder gaan. Dat niettemin ook ondank» d© plaat* gehad hebbend© winstnemin wi de koersen od peil konden blijven, is t<> danken aan de nog steeds onveran derd l»»t.iand© gunstige vooruitzich ten voor de olic-induelric. waar-m. voor w;,t Koninklijk© i.etrcrt. de voor uitzichten op een «-poeiig© hervattin© der werkz lamheden m Rusland, niet weinis hebU-n biigtdragen De olie prijzen zjjn in ©nkdc maanden nag" noes verdubbeld. terwiU verwacht wordt dal binnenkort (ioor de t© vcr- 1 wacbten '-cis i.irschte run petroleum. prij8verlioogingeti zullen plaats hebben, welke verwachtingen, ook in ei band met de vermindering der j>ro- Jnctie in Amerika als gevolg van <le utrc-kking der concessie or> de regee- riiigsterreinen niet onwaarschijnlijk lijken, Aandeelen Koninklijke no- teeren na matige tusscbeutiidaclie fluc- In ties. tension© 450 tegen 457 1/4. Aand. Geconsolideerde konden profi- tceren van hoogere prijzen welke in Roemenië voor óe olieproducten den 1 mitsten tijd kunnen worden bedongen ook van opnieuw plaats gehad heb bend© Frunsche aankoopc-n in- vcrluind met de weder plants gehad hebbende dal in" va" denFrancs.üij nolecren ten slotte 23G 1/4 tegen 218 1-/2- Rubberwaarden 'tonden dc/.e week goed op prijs blijven, ondanks de minder gunstige vooruitzichten wel ke omtrent hè', handhaven der ree- trictie ia de Engclsche bezittingen bestaan. Achter 'de schermen wordt blijkbaar hard gewerkt om do Indi sch© plantages ook.aap liet reslncfcio- olnn te doen deelnemen, doch naar hetgeen omtrent deze besprekingen 's uitgelekt schijnt de kans tot het mede gf-.nn van lndie niet bijster groot te zijn, waarin dan ook he' gevaar ligt opgesloten dnt ook iu de lingelsohe koloniën de beperking der productie spoedig znl worden opgeheven, daar ni Engeland meer en meer protesten opgaan tegen het handhaven der pro ductie-beperking ten voordcele van Ned.-Indie Nu werd echter deze week nog door de ..Times" aangetoond dat niet de reslrictiebepalingen. doch op sluitend de meerdóre vraag naar iuh- br-r de prijsverbeterne hebben v©r.i©i raakt, daar sindi 1921 de verschonin gen. ondn-i'-s dc h©perkinK. van 2 CriG ton tot 411301 zijn toegenomen, ter. j'i d" verschepingen naar Amrrika ._.i 179647 ton lot 897705 ton vermeer derden. Hierop valt echter aan te merken dat. wanner geen oroduc»:©- bejierking had plaats gelmd. do aan voeren l>elangr.-k groC-ier zouden zijn geweest; dus wol degelijk d© reoti'ic- tie-bepalingeit als oorzaak der prijs verbetering moet worden bóschouw-i!. Dat L-ïj em vrijlatine der productie de miRvoeroB belaccrijk zullen toe nemen er. een daling var de» rubber- priis tot gevolg zullen moeten hebben, behoeft ge -n nador betoog, daar juist de te verwachten daling van den prii* een prikkel zal vormen om door de productie zoo hoog mogcUik op 'e voeren den kostprijs zoo hm - mo'/o- lijk te stellen. Dit vooruitzicht sriuinf echter houders van rubberwnardoo niet noomenswoardis te verontriislcr.. waarschijnlijk in verhand met bet feit dat nagenoeg d> •md'rncn;-n een de product ie van dit en een ge deelte van li©* volg--nu jaar reels nmt goede winst hebben verkocht, terwr,! -l.> ingetredai» belo»7riï r ve -bei - dor koffieprijzen, vel© ondernemingen dlo naast de rn'•'■©■reu!-uur ook koffie planten, nog belangrijke cxlra-win- sleu doel toevloeien. Speciaal aan-'. N.-Ind. Rubber en koffie, die van ISG to'. 220 verbcterd. - en aand. Kendins I.emboe. die van 205 tot 206Ï opkwamen, konden hier van profltceren. Aand. Amsterdam Rubber noleeren ltlij fc-gen 165.',, Oost. Java Rubber legen 233, Sor- biidjadï 233 tegen 230. Voor ScheepvaarUiandeelen is, ook in verbind met de dreigende haven werkersstaking in Engeland- dc be langstelling sterk ingekrompen, het geen na dc belangrijke koersverbete ing welke reeds heeft plaats gehad, ..'een verwondering behoeft te baren, daar. al moge eenig optimisme be treffende dc toekomstkansen gewet tigd zijn, de. tarieven op 't oogcnblik nog niet; zoodanig zijn, dat zij, naast dc noodige afschrijvingen en reser ves, een uitkccring, in overeenstem ming met de huidige koerswaarde zul len toelaten. Deze week was de vraag speciaal gericht op de lager geno teerde aandeelen. hetgeeu er op wijst dat niet zoo zeer de innerlijke waar de. dan we! de speculatiezucht van het publiek do drijfveer tot den aan koop was. Aand, Hol!. Lloyd verbe terden daardoor van IC 3/10 tot lb ö/S, Hok. Z.-Afr. lijn van 19 1/2 tot 20 1/2. Ho!!. Stoomboot van 34 tot .36 1/2, Sollcveld van 34 tot- 37. Aand. Ho!!. Am, Lijn noteren 108 1/2 tegen 109 1/4, Kon. Boot SS 3/4 tegen 88 1/2 de Maas 104 tegen 106 1/2. Nat. Scheepvaart Unie 129 tegen 133 3/4, v. N ie velt 10S 1/4 legen 113 1/2. Ook deze week konden door de V. F. Si. P. weder nieuwe afdocnlnj zoowel uit oogst 1924 als uit oogst 1925. tegen bevredigende prijzen worden gemeld, fresp. j 17 en t 16.25), doch invloed van eentge beteekenis hadden deze verkoopen op de notee- -uitren niet. hotueen onze reeds vroe- srer uitgesproken meening bevestigt, dat nu reeds voldoende in de koersen rekening gehouden wordt met- de te 'Crwaoliten uitkeerïngen. geen nieu- vo kooper- meer komen opdagen, die bereid zijn d©- verdere ontwikkeling der jtuikennarkt nf t© wachten Aand. Vorston'andon nofeeren 190 legen 195 3/4. II V A. 517 3/4 tegen 521 1/2, Java Uultnur' 407 1/2 tegen 406. Poer- woredio 125 togen 121 3/4. Tab.iksa.-indeolen konden zich van lc plotselinge doling o'p grond van de Inzinking der Duitscho Mark welke aan het einde der vorige week trad. herstellen, daar de vrees dat door cen nieuwe depreciatie van de Mark de koopkracht van Duïtsch- land zou verminderen, n'.s geweken kan worden beschouwd. Az.nd. Peli Batavia notcerei. 371 tegen 353. Deli Mij 361 (egcr. 355. Senembah 318 ©e.-n 3ro. Besocki 200 1/2 teeer. 190. Theeaandeelcn bleven prïjsbou- dend, terwijl var. diverse cultinn- ondérnomingen aand. Kali Bonds van 123 1/2 tot 132 1/2 konden ver- '•eieren op grond van de hoogere kof- fiepriizen Van ?«f iinbnuwaandcelon konden aand. Singkep tin verder van 183 1/2 lot ion verbeteren op een nieuwe ver- hooging van den tin-prijs. In Hollandse!)© industrieoio aandee- Ion viel. voor enkele aandeden, op .'.ir.stnemingcn, een matige reactie op .e merken, waaraan zich echter aand. Holl Kunstzijde en Ned. Kunstzijde konden onttrekken, welke beide ©enige procenten konden opko men. Aand. Gouda-kaarscn reageer den. op de verwachting dat geen divi dend zal worden uitgekeerd, van 76 tot 67 1/4. aand. Jurgens noteeren 70 1/4 tegen 72 1/4, Centrale Suiker 125 legen 123 3/4, Philips lampen !71 3/4 tegen 270 1/4. Eenige vraag naar aand. Verg. Touw fabrieken bracht den koers dezer aandeelen van 19 7/8 op 21 1/2. Door een tusschenvallcnden vakan tiedag, bleven de omzetten tor bein- ze van New York beperkt,, terwijl ook de koersvariaties gering waren, Voor bijgaand trad een verbetering in voor Comm. Steels, welke 113 1/8 tegen 114 1/4 noteeren, op de toeneming van het aantal onuitgevoerde orders op einde Januari met 353429 ton, het geen in verband met de opvoering der productie tot 92 der capaciteit, als gunstig moet worden aangemerkt. Anaconda verbeterden op de betere nrijz.eri voor koper, van 82 1/2 tot 00, waaraan ook de verbetering in aand. Am. Smelting van 65 1/2 tot 66 11/16 moet worden toegeschreven. Ktudeba- ker noteeren 113 1/2 tegen 113 1/4. In Amerikaansche Spoorwegen wa ren de omzetten benerkt en in na volging van New-York meerendeels iets lager. Nederlandscbe Staatsfondsen goed INGEWIKKELD. „Neen, jonge man", zei een veront waardigd vader, „je kunt mijn doc'b- 1er niet krijgen. Ik wensch geen schoonzoon te hebben die zoo dwaas is dat li ij er aan denkt een meisje to 1 rouwen dat zóó v.-einig verstand lioeft, dat zij j o u hoop heeft gegeven haar. ooit lot vrouw te zullen krijgen!" Mevroa \v: Man, ik geloof dat on ze jongen ernstig a-->u het huwelijk' denkt! M e n e e r: Nu, ik ben blij te honrcu, dat hij er e r n s t i g over denkt. INCEZONDEN M E D E D E ELI N CEN a 60 Cts. per regel. gaat gepaard met verschillende ver schijnselen: benauwdheid, kortademig heid, beklemdheid op de borst bij de minste inspanning. Akker's Abdijsi roop verlicht de aanvallen doordat zij de borst van de prikkelende sliim zui vert, dc ontsteking der luchtwegen wegneemt en daarmede de oorzaken var. hoc-st, bronchitis, catarrh en keel pijn. Akker's Abdijsiroop is zuiverend, genezend, verzachtend ';:i slïjnioploa- setfd. INCEZONDEN MEDEDEELINCEN a GO Cts. per regel. BEVERWIJK ALLE BANKZAKEN ALLE EFFECTENZAKEN ALLE ASSURANTIEZAKEN SPAARBANKBOEKJES MET 4 PCT. RENTEVERGOEDING Stadsnieuws Raadsstukken B. cn \Y. adviseeren guustig op cen crzock van W. A. J. Goeting. alhier, om hem in erfpacht te gca-en een ge deelte grond op den hoek van de Her togstraat cn Julianaitraat, om daarop te bouwen cen woonhuis cn e«n garage et bovenwoning. B. cn W. adviseeicQ gunstig op :n verzoek van B. cn W. van Bloemen- c-aai om vergunning tot het leggen van uitloozing dwars over den weg lang de Leidschcvaart, voor liet afvoeren van buis- cn hemelwater van percceleo onder Vogelenzang. B. cn W. bicden den raad een voorstel aan toi goedkeuring van be grootingen voor het jaar 1924 vaa ver schillende w oni n gbou wvereen i g i ngen (stichtingen). B. en \V. adviseeren gunstig op cen verzoek van .M. Nederkoorn om hem voor ƒ15.50 per Ms tc verkoopen een stuk grond gelegen aan dc Pictci Kies- straat voor den bouw van een woon huis en een winkelhuis. B. cn W. adviseeren gunstig op cen verzoek van S. Blom cn Tj. dc Vries, oin in erfpacht te mogen ontvan gen een stuk grond aan de Karei van Manderstraat. U. en W. adviseeren gunstig op een verzoek van G.' Ras, om in erl- pacht te mogen ontvangen een stuk grond gelegen op den hock van den Kleinen Houtweg cn de Twijndcrslaan om daarop ©ca heerenhuis te stichten, B. en VV. stellen voor afwijzend l beschikker, op adressen van de Haar- 1 cmsehe Winfceliersverecnvging en de 1 afd. llaarlcm en omstreken van dea Bond Mn Vischhandclarcn, om wijzi ging van de verordening op de winkel sluiting, B. cn \V. stellen voor te bepalen dat strooken grond ten Zuiden van de Brou wersvaart cn ten Noorden van de Zo- nrerv-aart. voldoen aan dc vcreischtcn voor openbaren weg cn verder dat de wegbedekking van dc rijwegen zal be staan uit klinkers. B. en W. stellen voor te besluiten het perceel aan de Twijndcrslaan flaal- slelijk als schooi in gebruik bij het Nuts- departement) in tc fcrenge» in het ge meentelijk grondbedrijf tegen cen be drag van ƒ30.000. Naar aanleiding van een verzoek au het gemeentebestuur van Schoten doen B. cn VV. den raad cen voorstel om raedeweiking te verleenen inzake de demping van cen sloot die de afschei ding vormt tusschcn het aan de ge- Haarlem in eigendom toebehoo- rende sportterrein en dc gemeente Scho- n cn den Rijksstraatweg. De middenstandtdemon- stratle. Naar annie'-ding van een adres van tie comniissicn uit den handclc rij venden en industricclen middenstand voor Haarlem r.n.-igrcnzende gemeenten tot declne- ïg aan een garantiefonds voor dc dit jaar tc geven middenstandsdememstratie, stellen B. cn W. voor ter hunner be schikking tc stellen een bedrag van ten hoogste jooo, met machtiging aan hen onder eventueel nader door hen te en voorwaarden deze gelden ie doen strekken tot deelneming van 1/3 gedeelte aan het garantiefonds. -r?\ De terreinen aan don Kleinen Houtweg. 13. cn \V'. deden den raad mede dat zij thans, naar aanleiding van ingekomen bouwaanvragen den tijd gekomen arh- :en om een begin te maken met de ex ploitatie van de terreinen van de voor malige buitenplaats „Buitenrust"', door het doea uitvoeren van openbare werken op dc voor wegren bestemde gronden. Het komt hun echter uit een economisch oogpunt gewenscht voor, dat niet dade lijk het geheele terrein in exploitatie wordt gebracht, doch dat dit geleideliik zal plaats hebben naar gelang het door de omstandigheden noodig zal blijken. Zij meenen dat voorloopig kan worden volstaan met den aanleg van eenige na der aangeduide wegen. Daardoor zal, na slooping van den koepel aan den Klei- ïen Houtweg en vah de tuinmuren, een rcrbreeding van een gedeelte van tlien vcg cn van de geheele Twijnderslaan worden verkregen. Voor de uitvoering van dc noodige werken vragen B„ en W. cen crediet van 22.500. Tevens vragen zij machtiging om den koepel aau den Klcinca Houtweg te doen sloopen. - Gemeentelijke Bank van Leening. Nu de raad heeft besloten het reclit- streéksch beheer der gemeentelijke Dank van Leenig in beginsel aan het; college van B. en W. op te draden, bieden B. en \V. ter vaststelling aan een nic-uw regement voor de Bank. Daarbij is. behoudens veranderingen Haarlemmer halletjes CEN ZATERDAGAVONDPRAATJE. Indertijd waren lange tooncclstuk- kon tn groot© opera'» schering en in slag. Ken drama kon niet goed we zen, wanneer het geen vijf bedrijven had. nu i* vier al iets buitengewoon^, en dri© het gewone aantal. Zijn dc schrijvers kortademig geworden 1 Of heeft het publiek geen geduld meer f Met de opera's gaat het niet an ders. De Hpgenoteu van Mcijcrbcer duurde van acht tnir 's avonds tot dón uur in den nacht, zoodat er al lang geen dirigent meer is, die h©t werk onverkort durft geven. Ik heb zelfs eenmaal bijgewoond, dnt dc rol van rlc heldin ©r noelemaal was uitgelicht, omdat de dame in het tweede bedrijf giek werd en niet verder kon. Dit ging nU hexnociing wat ver, het deed je denken nan een familie, die op feest e- lijko manier den verjaardag viert, van pen vader, die op reis is. Ook was het •verband een beetje zoek, mnar het had dit voor: wij stonden vroeg op straat en konden tijdig naar bed. In de laatste jaren zijn de opera's hoe langer hoe korter geworden, precies nis de rokken van de d^mes. Mas- cngnl kon met Cavallcria Rusticana niet, eens den hcelen avond halen- zijn ..Hoereneer" begint te acht uur en is te halftien afgeloopen, zoodat Leon cavallo wel genoodzaakt is geweest zijn Pagliacei te componeeren, die van kwart vóór tienen (denk aan de pauze, voor het buffet) duurt tot elf uur. Lftkmc van Dëlibes, dc Dochter van den Tamboer Majoor van Doni- zetti zijn ook vlug afgeloopen: wan neer de directie van de opera bang is, dnt het publiek zich in de lengte van zijn muzikaal genot bekocht zal vinden en het geld aan de kas terug vraagt, roept hij ook de pauze maar te hulp cn komt. altijd met do ge waardeerde medewerking van den pachter van Het buffet, die deze graag verleent, den avond wel door. liet publiek heeft intusscben steeds minder geduld. Je kunt dat het beste zien. nis het uit is en de menschen de vestiaire bestormen, alsof hun le- vons»e!uk er van afhangt, of zij daar na vier of twee minuten in k-u of re gen aan de tramhalte staan te wach ten. Wachten moeten zij immers toch. Wie heef: 's avonds, als hii uit de ko medie of de concertzaal kwam, ooit dadelijk een tram gevonden, waarmee hij naar huis werd'gebrachtDc vori ge tram is immers toch altijd weg. Ln dc volgende :s er nog niet! Maar ik loop gevaar af te dwalen. Nu telefoon, vliegmachine en autobus iet bun drieën h©t menrehdorn heb- cn geleerd, dat alles gauw gauw inoi-t aan, /.uilen de toom-cistukken hoe rigor hoe korter Morden, Inkrimpen »n duo bedrijver, tot twee, van /ee tol e©n en va» een tot ©en half. Nu heb ik altijd geleerd, dat een menich im-t zijn tiid inee moet gaan. Anders raak j© achter en maakt e>-n mal figuur. Heb ik niet. jaren gele den. een Haorleinschcn fabrikant ge kond. die nog altijd rondliep met boorden, waarvan do punten zoownl tot zijn oor©» reikten, zoogenaamde •adermoordors en oen zwarte, kan tig geknoopte stropdas er onder, al leen omdat In z ij n jegd, nog eens veertig jaar langer geleden, de man nen alleman] op die manier varen ge tooid Dat lot wil jk niet ondergaan, znodat- ik besloten heb mijn tiid voor uit te loopen on voor tc stellen, minln- tuur--tooneelvtukjes op 10 voeren, die in enkele minuten kunnen worden af gespoeld. Niet, zoo maar voor de aardigheid. Hier is een dieper bedoeling aanwe zig. Op zekeren dag heb ik een vers gelezen van ik weet niet meer wicn, maar het ging over Iemands tante cn do regels die ik mij herinner, waren Tante kan niet altijd leven. Ook aan tante komt oen end, Dit Is natuurlijk ook op Fidelio van toepassing. Fidelio kan niet altijd leven. Ook aan Fidelio komt oen end. En als dat oogcnblik eenmaal daar zou ik 200 graag willen dat er een berinnering aan hem overbleef. Daar om ontwierp ik de. korte tooneelstuk- jes, die wanneer ik er niet meer zijn 1. Fidcliotjos moeten blijven heeten. Hier volgt er een. DE TERUGGEKEERDE NEEF. Spel van den Polder, liet tooneel stelt voor een hoeve in de Haarlemmermeer, genaamd de Sui kerbiet. Op den voorgrond twee recht iijnlee siooten. Op den achtergrond de Ringvaart Aan de coulisse links vooraan hangt een leege kous. het veen hetcekent. dat de boer wegens de m.-lnisc zijn pncht niet kan beta !cn. Do coul:-.v© recht», voovnen staat scheef, hetgeen beduidt, dat dc boe! op va!:©:! sta.:!. In het midden van het tooneel een stoel, die omgekeerd is. zoodat he. publiek er het zege! van den deurwaarder op lezen kan Dit heeft geen toelichting noodig. Personen voor de eerst© tafreelen. Dc bocriD. Een dienstmeisje. Eerste Tafree 1. Het dienstmeisje (staando a.-ui de sloot) tot het pubhek. Jk ben Jaantjc. Dc heele familie is naar 1© harddraverij op 't Hoofddorp, ik alleen moet thuis blijven, omdat dc boerin haar voet heeft verstuikt. D boerin (hinkend opkomend). Ja, over onzcn_ lnatsten rijksdaalder. We zijn on. Vanavond nog gann we failliet, ik heb het den directeur van den schouwburg moeten beloven. An ders is rt publiek niet tevreden. z©gt hii. (Kr kwaakt een kikker). Jaantjo, laat het beest zijn mond houden, ik ben aan 't woord. Jaantjc. fk wil het wel doen. laar dit is een landelijk f-afreeL Dnnr hoovcn kikkers in. (gooit cen steen in dc- sloot). De kikker (kwakend). Lekker mis D c boerin. Zelf» de kikkers wor den brutaal tegen ons, nu wc geen cent meer hebben. Zóó zijn de men schen. Ik denk, dat er vandaag iets bijzonders gebeuren zal. (Plotseling begint het tooneel tc golven, het water uit de slooten stroomt over 't tooneel, de Ringvaart stijgt tot aan de friezen). .laantje (verschrikt). Daar heb jc 't bijzondere ui. Een aardbeving. De boerin. Mij een zorg. Het hier allemaal zoo vlak cn rechtlij nig, ik wil wel eens wat verandering zien. Ik ben niet uit de streek ge boortig. (De slooten nemen een bochtigen vorm aan). Jaantjc. Maar ik wel. Ik be uit Nieuw Vennep en ik wil naar huis om tc- zien hoe net daat is. na de aard beving. Ik ga weg. De boeri 11. Ga uraar, dan is het stuk des te gauwer afgeloopen. •I a a n t j e (zoekende). Waar is mijn fiets? De b 0 e r in Per ongeluk door den deurwaarder ongeschreven. (Kijkt naar de zon). Hii heeft ook al de uur werken verzegeld, maar een echt natuurkind kan ook op dc zon zien, hoe laat het is. Prccie? vier minuten vóór vieren. Tot vier uur i; het post kantoor open Als je je h- kun ic net nog vóór sluitingstijd draad loos overgeseind «orden naar Nieuw Vennen. J n a n t j c. Ik loop, ik ren. jk vlieg. (Springt over de sloot cn verdwijnt; Tweede Tafree 1. De boerin (alleen). Gelukkig dat z© weg K lk lion niet van dialo gen. Met ©en alleenspraak of mono loog kan cen talentvolle tooneclspeel- stcr meer ©er inleggen, (de kikker kwaakt weer). Hou je stil. monster, bederf mijn effect nietKon ik maar heengaan. liet verveelt inij hier al lang. Bieten, slooten. kikkers, sloo ten. kikkc-rs, bieten, kikkers, bieten, slooten. Je kunt er maar drie varia ties op maken. Is dit een leven! Als wc goed en «el failliet gegaan zijn, dan ging ik liefst naar mijn geboorte plaats. Rouveen. terug. Maar daar ko men dc mannen van de harddraverij terug. Derde T af r e 0 1. Do boer. Ha, ik ben nis eerste aangekomen. Namelijk van achteraf, (bitter lachende). Hot, mislukt, rne al les en 'k zit in dc dalles. Dat rijmt. Geeft me een kop sterke thee De boorir.. De thee. is op. De kruidenier borgt niet ine er. Maar ik voel toch, dat er iets bijzonders ge beuren znl. De boer. Er is Len man met me meegereden, die jou spreken moet. Do boer in. Ha, ik voel het: dat zal mijn neef Sebastinan wezen, die ons vijftig jaar geleden verliet, ora fortuin te zoeken. Dc boe r Hoe weet jc dat? Do boeri n. Tk heb er oen vóór- gevóel van. Do slaapster in de stad heeft, liet mij de vorige week ook al voorspeldeen blonde man zal uw pad kruisen. 1) e boer, Hij heeft geen haartje moer op zijn hoofd. De 1) o e r in. Dan is hij blond ge- wer-si Bovendien, de schrijver heeft mij gewnnrschu rd. H ij kar. het we- Derde Taf reel. (De neef komt binnen. Hij heeft een grooten zak over zijn schouJcr han gen). De boerin (juichend). Ha, neef Sehnstinon. wij hebben p! wel twintig jaar. nee tien jaar. nee drie maanden, nee z©s «eken op jc gewacht («il hem omhelzen). Neef (weert haar af). Geen ge voeligheden asjeblief. Laat pos zake lijk blijven. Ik heb driemaal fortuin gemaakt. Eerst ir. Rusland, toen in Oostenrijk, toen in Duilschland Dc roebels heb ii: in kronen gewisseld, dc kronen in pnpiermarken. (hij stort den zak leeg) BeschL er over. Ik ben rijk. schatrijk. D hoer (schopt er met zijr. voet in). Het heele zootje is precies óén gulden vijf e» zeventig waard. D c neef. Je bent riict ijs. 1) c boer. Weet jc dan niets? De neef. Ik heb drie jaar om uit te rusten van 't geldverdinnen door gebracht in eeL Alpenhut. Daar sprak ik niemand. De boer in. ,Te heele bezit is vijf en dertig stuivers. Maak dat je weg komt. (Dc schrik slaat den neef or> zijn hart. dat plotseling stilstaat. Hij valt dood neer) Dc boerin (peinzend). En toch mn©t, or nog iets heel bijzonders ge beuren. VierdcTafrcel. D c boerin. Vervelend, dab altijd arme neven terugkomen. Nooit rijke. Die blijven wel weg. (tot haar man) Heb je niets gewonnen? Niet eens ecu zilveren zweep? Ben jij nou ie mand, om een vrouw te onderhouden, die in haar vaderlijk huis te Rouveen zoo gelukkig was I) c hoer Het paard deed zijn best. Maar do andere paarden liepen harder. Het moest niet maggen. Als ik eerder dan de anderen vertrokken was, zou ik wel eerder aangekomen zijn. Maar dat mag ook niet. Er mng niemendal op cen harddraverij. D e boerin. liet is wel heel ver velend. Alles is hier vervelend. Nooit gebeurt er hier wat in do Haarlem mermeer. (op haar vingers tollend). Mijn voet verstuikt, Jaantjc draadloos naar Nicuw-Vennep, een aardbeving, neef Sebastiaan dood (minachtend) 't is de moeite waard. Ik wil naar R0u- De boer. Stil, je krijgt aan stonds nog een onweer, (het begint in de verte te rommelen). Is hier geen afwisseling genoeg? In jou Rouveen is 't de dood in den pot. Ga niet zoo dicht bij de sloot staar.. W. ter trekt den bliksem aan. De boerin, 't Ts maar een too- neelsloot. 'Het onweer groeit aan. Bliksemstralen kruisen elkaar over hei tooneel. Van rechts naar links en van links naar rechts). D© boerin (dc hand voor He oogen, in diep gepeins verzonken). Nu moet er toch g-uw iets gebeuren. Aan* stonds valt de avond en dan kan het niet ineer. Mat zei de schrijver van het stuk ook weerHet publiek wordt al onrustig. Sommigen saan hun jas sen c-n mantels uit de vestiaire halen. (Het onweer neemt toe. De bliksem stralen vallen als bagelsteenc-n óp het tooneel. De boer wrankelt en stort dood neer). De boerin. Dit is de gebeurtc- ni«L Hij is dood. Nu ga ik naar Rou veen. Maar ik heb geld voor do reis noodig. (Zij bukt zich over den boer heen en neemt de portefeuille uit zijn zak. Daarna bladert zij in papieren). D c boerin (verheugd). Ha, dit is een polis van levensverzekerinz voor vijftigduizend gulden. Nu ben ik rijk. Over tien minuien vertrek ik naar Rouveen. Daar komt die vervelende deurwaarder weer. (V ij f d e T a f r e e 1). Dcdeurwaarder. Maak u niet blij met een dooie (de kikker kwaakt weer) een dooie kikker. Dc boerin. De afgunst is een groot kwaad. Ik lach om u. Als reu- tcnierster ga ik naar Rouveen. I) c deurwaarder (grijns lachend). De premie is al twee' jaar niet betaald, de polis is geen cent waard, dc maatschappij betaalt niet uit. De boerin. Ha, de schrik slaat mij op de huig. Ik stik (zij valt dood). (Een heer in de stalles kijkt op zijn horloge. Het is half negen, 't Gezel schap heeft zichzelf overtroffen. Nu naar de opera van kwart vóór negen. Dan naar den biljartwedstrijd te half tien. Dan naar het Stadsbal van half- elf). De zijwanden, van den schouwburg worden machinaal opgeheschen. Hot publiek staat binnen één minuut op straat. Dc klok op het, Wüsoasplein slaat anderhalvu minuut over half ne gen. De directeur wrijft zich verge noegd in de banden en zegtMorgen avond nog dertig seconden sneller, dan breken wij het record van snel heid van de provincie Noordho'Und. De volgende week voeren wij een kwartiorbliksemstuk op. Over drie maanden geven wij een volledig drama -.even en een halve minuut. Over jaar vertoonen wij een stuk in minder dan geen tijd. IVij sneiicn do klok vooruit! FIDELIQ,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1924 | | pagina 5