Agenda OM ONS HEEN Stadsnieuws 41e Jaargang No. 12478 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 21 Februari 1924 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3.57'Franco per post door Nederland f 3,87'/,. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.57'franco per post f 0.65. ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiËn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents per plaatsing, elke regel meer 15 Cents k contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs. Directie, Redactie en AdministratieGr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 TelefoonnummersDirectie 3082, Redactie 600 en Administratie 724 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Directeuren: J.C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden, Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3621 DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD Heden DONDERDAG 21 FEBRUARI. Gemeentelijke ConcertzaalH. O. V.- 6 uur. Toonzalen Peddemors Kruisweg 65 Exi»eitie van moderne meubelen. Concertgebouw ..Modern", Raaks, optreden van verschillende nrtisten. Cafe Roodenberg, Speketraat, Jaarl- Alg. Verg. van aandeelhou der* der N.V. Mij. ..Do Toekomst'. Bioscoopvoorstellingen. Heemstede. Raadsvergadering. 8 uur. VRIJDAG 22 FEBRUARI. Stadsschouwburg. Kon. Ver. het Ned. Tooneel: Grornple, 8 uur. Schouwburg Janswcg. L'ederenasond EgÜFe Wallonië: Causerie over de Frr.nsch-Zwite-rsche litteratuur door óf. Krafft. 8 uur. Toonzalen Peddemors. Kruiswej 66. Expositie van mode ra» meubelen. Concert gebouw „Modern'*. Rsak*. optreden van verschillende nrtisten. Cinema P-I ra - v Flout-ti mi Bioscoop-voorstelling, 8 uur. Theater ..De Kroon" Groot» Markt B'ovroop-vc.oritellintr. 8 uur. Luxor-Theatra. Groote Houtstraat Bioscoop-voorstelling, 8 uur. Scala-Theater. Kleine Houtstraat: Bioscoop-voorstelling, 8 uur. No. 3288 Nabetrachting van den Gemeenteraad Onze lezers weten, dat Woensdag in den Rud twee stelsels van belasting heffing tegenover elkaar stonden. Dat van B. en W.voortgaan mei de 100 opcenten op de Rijks-inkomstenbelas ting en daarnaast een eigen heffing naar een gelijk percentage, tegenover dat van rfc fractie der üv I). A. P.: één eigen progressieve- belasting. Het laatste werd verdedigd door den heer Joosten, die meer en meer de voor stellen van de fractie in den Raad in dient en dus behandelt, het eerste door den waarnemend voorzitter, Mr Slingerrberg. als wethouder van fi' nancien. Natuurlijk h*d do heer Joosten daaraan een zware t.iak. Vooreerst al. omdat zijn voorstel was ccn terug keer tot den ouden toestand, dus fel telijk een wijziging van het geldende systeem, waartegen de Raad altijd ruziet, maar ook omdat hij een ge ducht debater tegenover zich had, die als lid van het dageüjksch be stuur beschikte over de nieuwste ge geven>. Bij zulk» gelegenheden blijkt altijd, welk een voorsprong daarmee verkregen wordt ook on de ernstigste en- beste «prekers uit den Raad. De discussie stond op hoog peil en werd waardig gevoerd. De opmerking van den heer Joosten. dat de wethouder van financiën, al naar gelang van de omstandigheden, den toestand van de Haar!<m*che financiën beschouwt als Jantje die lacht of Jantje die built, was niet onjuist. De heer Slingen berg. die bij de begrooting den toe stand *el heel zwart had afgeschil derd, nam nu vrooüjker kleuren op zijn palet, om te komen tot do voor spelling, dat de gelijke eigen heffing, beginnende met drie procent, wa.ar srhijniijk iu de volgende jaren gelei delijk zou kunnen verdwijnen. Immers, dit argument w»a in het stelsel van B. en W. van het grootste belang. Het College mnet gevoeld hebben, dat wanneer de ingezetenen belast «orden naar de vrij sterke progressie in de Rijk* inkotnstenbelas" ting, de toevoeging van een heffing naar een voor leder gelijk percentage niet consequent mocht heetenon weersnroken bleef dan ook wat de heer Reinalda- als minderheid in het Collego. aanduidde als de bewecgre den van dit stelsellooze ate!«el, na meiijk groote. nieuwe uitgaven te remmen, omdat die onmiddellijk hun invloed doen gelden op het percenta ge v.-.n de heffing Het heeft mij ver wonderd. dat wanneer zulke dure voorstellen dan van den kant der S. D. A. P werden verwacht, geen vnn haar spreken: er op wera. <btt de meerderheid van den Raad d:e altijd kon tegenhouden, omdat tegenover 11 sociaal democraten en éér. communist 23 ieden staan van andere partijen. Voor de betoogen en de cijfers waarmee die werden toegelicht ver wijs ik naar het verslag in dit. num mer. Toen de er Visser (c.-h.) B. en W. steun toezeido voor hun voorstel en voorn! toen do vertegenwoordigers vnn de U.K. fractie en die van. den Vrijheidsbond buiten het debat ble ven. was het duidelijk, dat het dage- lijkaeh bestuur het pleit zou winnen. En toen de heer Boes verklaarde het voorstel van B. en W. te zullen steu nen, begreep ieder die de kaart vnn het land kent. dat het voorstel .Toos ten niet meer zou halen, dan de, stem men van de sociaaldemocraten en den communist. Do beslissende stem mine bevestigde dat. Het werd zeven tien tegen elf. Ofschoon, zooals gezegd voor de bijzonderheden van het debat moet worden verwezen naar het verslag, doe ik opmerken, dat de heer Slin genberg namens de meerderheid van het College heeft, verklaard, dat 3 Srocent van de eigen heffing op den uur veel te hoog gevonden wordt. Mogelijk zou het dit jaar al twee eD een half kunnen zijn. maar daarop zou Ik niet durven hopen: daarna ts de verwachting voor een gestadige vermindering met oen half procent per jaar. tot nan nul toe. Curieus was de opmerking van den voorzit ter, dat de afschaffing, gedurende een jaar. nu i n v e r g c ij k n g als een voordeel moest meetellen Theo retisch is dat juist, maar practisch i beter geweest wanneer dat ir- gevoel namelijk van den belasting schuldige. En dat legt ook gewicht m de schaal. De voorgestelde wachtgeldregeling werd aangenomen, gelijk te verwacb ten was. Door den heer Gerritaz «erd, als vriend van de ambtonaren, een opmerking gemaakt, dio hier wel weer :nag worden herhaald. llij teldt dan ongeveer: „ik moet voor mijn werk des morgens tij dig to Amsterdam zijn, al» ik dus lner ambtenaren moot spreken, kom ik zoodra do bureau» geopend zijn. Het heeft mij getroffen, dat sommige ambtenaren niet op tiid beginnen. Ook hoofdambtenaren lijden aan dal euvel, zij zijn dus niet in staat, hunne ambtenaren te controleercn. Ik zeg dat in hun eigen belang". Do heer Reinalda ouucrstreepto dat mot de opmerking, dat de ambtcna ren niet aldu» koran op den molen moeten dragen van hunne natuurlijke tegenstander». B. en W zoo ging hij voort. wen»chen dat de ambtenaren hun arbeid op tijd aanvangen en dien geregeld voortzotten. gelijk hun plicht is. Ik veroorloof mij die zeker niet be hoor tot de .natuurlijke tegenstanders' van de ambtenaren, omdat ik er van doordrongen ben. dat een goed corps ambtenaren do basis vormt van een deugdelijk irameentebehcer. toch de vraag of B. en W. wanneer zij een fout kennen of erkennen, het bij een tronieb moeten laten en niet he hooren te ei«chen, dnt de ambtenaren allen op tijd hun werk beginnen De heer Reinalda noemde dat terecht hun plicht Maar is het niet ook de plicht van B. en W. om daarop toe te zienl In de avondzitting maakte de voor zitter een opmerking, waaruit de juistheid van deze vraag blijkt Ook hiervoor verwijs ik naar h'-t verslag Laat ons vertrouwen, dat dc ge maakte opmerkingen voor dc betrok ken ambtenaren (want natuurlijk geldt het verwijt niet het geheele corps) voldoende zullen zijn, om tot verbetering te komen. aan den man brengen. Wij hebben al vaker te verstaan gegeven, dat wat meer koopmanschap in ons dage üjksch bestuur niet te onpas zou ito men. Die mag zeker verwacht worden van den heer Reinalda. het eeuigo lid vau het College, dat in zaken is. Hoewel de avondzitting tot over el ven duurde, vind ik in Let verslag (zelf kan ik die niet bijwonen) wei nig stof tot nabetrachting B. en W nemen wijselijk de mofic-Kingma om elke 14 dagen te vergaderen, over. Natuurlijk als er stof voor is. Maar die is er bijna altijd, behalve mis schien in een .iaar zomermaanden. Een voorste! van mevrouw van Looij run ontheffing .e verleenen van de bepalingen van de winkelsluiting aan handelaars in viscb en fruit werd met 25 tegen 4 stemmen verworpen. Laat ons hopen, dat dit nu tot aan den begrootingstijd toe de laatste avondvergadering is geweest. Dat kan, nu om de 14 dagen zal worden vergaderd Te meer, daar men er van schijn! te hebben afgezien, motie* of voorstellen van den heer Peper, die toch geen kans van aanneming heb ben. te steunen. Tot dusver werd dat steunen als een beleefdheid be schouwd Maar 't bracht «ok een ge duchte vertraging mee. J. 0. P. nemen en te 11 uur 11 min. weer tot het verleden behoorde. Zonsverduisteringen hebben in vroe ger eeuwen onveranderlijk groote be roering veroorzaakt en zijn herhaal delijk oorzaal: geweest van de vreet voor liet vergaan der wereld Hetzelf de is het geval geweest bij eclipsen der maan. hoewel, zooals begrijpelijk is. in veel mindere mate. Thans weten wij, dut deze natuurverschijnselen in den aard der dingen liggen, maar zij doen ons toch bij hun optreden nog een OOgenblik zwijgend stilstaan voor de geweldige machten der natuur, waar op wij nietige mensch en kinderen niet den minsten invloed kunuen uitoefe nen. ji In een debat over erfpacht of ver koop van grond L* geen nieuw argu ment meer te verwachten. Het onderwerp is afgepraat En de wisseling van gedachten In den Raad leek dnn ook moer op een bespreking in een debatingclub, daar zij dio meer neigen tot erfpacht, daarvan ..geen dogma «-enschten te maken" en zy. die den verkoop op den voorgrond wcMchen te zion. verklaarden in som raige gevallen erfpacht te wensrhen. Onder dez.c omstandigheden was het begrijpelijk, dat. de voorzitter in over weging gaf. geen besluit te nemen. Men had nu de mecningen gewisseld fik geval zou toch afzonderlijk door den Raad worden behandeld. De voorstanders van verkoop wenschten evenwel toch een besluit en zoo werd het, voorstel van den heer h.!cin Schiphorst met 18 tegen 16 stemmen anngenomon. Wanneer ik hierbij een paar aantoe keningen maak, zal de lezer wel we ten hoe de schrijver van de Nabe- traehting persoonlijk over hei vraag stuk denkt. Opmerkelijk is het, dat dc heer Reinalda wol gewaagde van de winsten van grpr.dspecnlanten. maar niet van hun verliezen, dn toch ook voorkomen. Bovendien verloren de voorstanders der erfpacht uit het oog, dat sedert de onteigening ge makkelijker geworden is, aan vaste, betrekkelijk korte termijnen Is gebon den en aan de eigenaars van gronden lane niet altijd een hoogen koopprijs waarborgt, dc beteekenis van de erf pacht zeer verzwakt, is. Eindelijk ook, dat instinctmatig het publiek bezwaar heeft tegen nenkoop van een huis op erfnaehtssrrond. omdat het dit geen volledig bezit acht. Overigens kunnen wij de zaak ec rust nnn de nractük overlaten. De wethouder beloofde exploitatie vnn de erronden dio de iromeent© bezit fer is wel eens gezegd, dat het ge meentebestuur d..arin niet. energiek crenorg optrad) en zcide o.a. dat c desnoods voor geadverteerd zou worden. Desnoods is kostelijk Alleen door openbaar te maken dat hij iet.1 dertijd niet was geschied. Voor bet ie koop heeft, kan de verkooper het MAANSVERD UISTER INC. Wie Woensdagmiddag tu sec hen 5 en C uur den blik nanr den Oostelijken hemel gewend heeft, zal, geholpen door de wolkelooze lucht, een prach tig beeld hebben gekregen vim do maansverduistering. En hij zal 7-ich in de eerste plaats twee dingen hebben ufge.-iaagd. namelijk: wat is de oor zaak van zulk oen eclips en hoe Is het mog-.-lijk dat de sterrekundigen zoo op een dag, neen op een uur, een minuut zelfs nauwkeurig do kornet van een dergelijk natuurverschijnsel kunnen aankondigen- Het antwoord op de eerste vraag houdt feitelijk ook dnt on de bweedo in Ren eclips van zon of maan ont staat door a«n stand van onze aardo ten opzichte van deze hemel lichamen. Wanneer do maan zich op haar reu door de wereldruimte tusscrien zon en narde bevindt, zal zij' voor onze pogen de ion gedeeltelijk bedekken, wat een zonsverduistering tot resultaat heeft. Terwijl een maansverduistering plaats vindt, -wanneer de aardo zich op een gegeven oogenbük tusschen de zon en de maan bevindt, waardoor de schaduw van de aarde op de maan valt en deze laatste geheel of gedeel telijk aan onze oogen onttrekt. Nu kan dit natuurlijk alleen gebeuren, wan neer de maan zich bevindt aan die zi.ide van den aardbol, die van de zon afgekeerd is en dan recht er tegen over. Daardoor kan con maansverduis tering elechts plaats hebben bij volle maan Verduisteringen van zon zoowel als maan ontstaan dus door den loop «Ier drie lichamen in de wereldruimte. Vie len de loopbanf-n van narde en maan in hetzelfde vlak, dan zou bij eiken mann^omloop een zons- en e- n maans verduistering optreden. Doch daar de loopbaan der maan op die der narde een helling heeft van ruim 5 graden, liggen de middelpunten van zon en maan niet steeds in dezelfde rechte lijn met hei snijpunt dier beide loop banen. waardoor verduistering min der vaak voorkomt. Hei gemiddeld» aantal verduisteringen bedraagt vier per jaar, twee van de zon on twee van de maan: en daar zon en maan even lang beneden als boven de horizon zijn voor een beschouwer op elk wille keurig punt van de aarde, wordt hot aantal zichtbare verduisteringen per jaar teruggebracht tot twee, van elk der hemellichamen een. In een tijd perk van 19 jaar wordt door de maan de geheel© volgorde van verduisterin gen doorgemaakt. Terloops zij opge merkt dat men voor de zon drie soor ten eclipsen onderscheidt, n.l. totale, g.deeltelijke en ringvormige, naar ma te onzo lichtbron geheel verduisterd is of zoodanig, dat een lichtgevende gor- ïl zichtbaar blijft, of slechte voor :n gedeelte. Voor de berekening van verduiste ringen nu heeft de wetenschap een aantal gegevens noodig, die elementen worden genoemd. Voor maansverduis tering dient zij te weten: het juiste oogenbük der volle maan, do juiste plaats van de maan in haren kring loop, de schijnbare plaats van de zon, den weg, dien de maan door den scha- duwkegcl der aarde, ter plaatse, waar do maan dien doorsnijdt, neemt, de grootte in doorsnede van dezen maan- kegel en de richting van beweging dor Thukydides spreekt reeds van eene maansverduistering, dio tijdens het ne gentiende jaar van den Polopoiinesi- schen oorlog, eenige honderden jaren voor onze jaartelling, voorviel en van besliseenden invloed was op het lot van het Atheensche leger, dat in de haven van Syracuse ankerde. En noo nauwkeurig is de wetenschap op de hoogte van de 'gegevens, die haar behulpzaam moeten zijn, dat zij met. zekerheid heeft kunnen vaststellen, dat deze verduistering op 27 Augustus in het jaar 413 voor Christus plaatsgreep to 7 uur 47 minuten (Syracusische tijd) begon, te 9 uur 1 min. volkomen was en te 9 uur 57 min. begon af VEREENICINC KLOPPER- SINCEL c.a. Naar men ons mededeelt, is het be stuur van bovengenoemde veraeniging thans als volgt samengesteld \V. Eg- einp. eerste vooratter. G. v. Bilder- beek tweede voorzitter. G-V'ixseboxse. eerste secretaris; L. Lam, tweede secretaris; mevrouw Grummels, pen- ningmoeeteressemevrouw Hester- man en C. A. Boute. No? meldt men ons. dat de bewo ners eerstdaags ppr circulaire nader zullen worden ingelicht betreffende het ioel dezer vereenjein?. CEVAARLIJK SPEL. In het perceel aan de Brouwers vaart heeft een klein binnenbrandj' gewoed. Een viifiarig ioneeije speelde xnet vuur. waardoor de gordijnen en een paar kleedje© in brand wraakten. Do vrouw des huizes wist met emmers water hel vuur te blueschen. De brandweer behoefd© niet op te treden TE HARD GEREDEN. Door do inotorbrigade zal proces verbaal worden opgemaakt tegen een autorijder, die op den Wagenweg met i-en snelheid van 54 K.M. reed. „ABSTINENTIA". Ofi 5 Februari was het. 5 jaar gele den. dat het zangkoor „Abstinenua", onderafdeeling van de Fcieratie Haar iciu van den Jeugdbond voor Onthou dine (J. V. O.) werd opgericht, ter wijl tevens de heer Nico de Zwagei vijf jaar achtereen de leiding van hei koor had. Ter gelegenheid van dit eerste lus trum beleggen „Abstinent.iaer. J.V.O. op Zondagavond 24 Februar: een gezellige bijeenkomst voor leder oud-leden van de beide vereenigin houden in gebouw ..Olympia" aan den Kinderhuissingel, is voor genoemde leden en oud-leden koeteloos toegan kelijk. Do besturen ve nuven dat allei aan de e«tonden uttnoodiging gehoo zullen geven en rekent op een drukke opkotnet. DE MAANSVERDUISTERING. Het naiuur-ersch insel heeft wel d aandacht getrokken. Een groot aantal menschen hebben genoten van dit na tuurtafereel. Aan den Spaarndnmmerweg waren t gen een uur of vijf heel wat belang- •t-'11'inden. Vandaar toch kon de maan het beste gevolgd worden, daar de horizon geheel vrii was en gee-n hui zen Imt uitzicht belemmerden. Alleen doemden in dc verte uit de nea-elen een paar l>oerderijen en enkele boomen op Het werd 5.19 uur en de memchen tuurden allen in één richting, liet Oos ten. We stonden bij een groepje men schen en één an hen zag de maan het oersu Hij wees haar de anderen. Eu j.i hoor, dat kon niet anders Die zwarte plek moest do maan zijn. Eén van het groepje kon haar zelfs zien <1 ui'en. Toen ble^k - dat een boer derijtje in de \erte voor de maan werd aangezien. Een ander punt doemde op. Wazig donker en allen oogen ves tigden zich er op. Maar ook deze maan kwam niet hooger. Even wer- don de nevelen verscheurd eneen boomtop was het, die door de mensche verbeeldinskracht voor de maan werd gehouden. Eensklaps kwam één van het preop- je op het denkbeeld eens een beetje hooger te kijken. En werkelijk, toen werd de maan zichtbaar. Een kleine lichtcirkel en verder oen grijze bedek king voor do ronde bol. Een bedek king, die om zoo te zeggen niet. afstak bij do omgevende lucht, zoodat het eeen wonder was, flat do maan niet van den beginne af kon gezien wor- don. Langzauru maar zeker bewoog zich het hemellichaam. Steeds grooter werd do lichtcirkel en na een uur on geveer had de maan haar gewone voor komen weer aangenomen. Niet allen hebben evenveel belang stelling voor natuurverschijnselen. Ve len stond er in de ijzige koude oxn hel te zien; anderen passeerden, keken niet eenmaal naar het Oosten, omdat hun do zaak niet interesseerde. Een man kwam voorbij: „Wat is er te zien?" was zijn raae. ..Maansver duistering". „Oh" en de man reed verder. Voor zoo'n gering iets was het hem niet de moeite, zich te ïnterev seeren. Zoo waren er meer. Gelukkig dat niet alle menschen zoo zijn. Een zoo'n z©ldznam voorkomend verschijn sel verdient toch zeker aller belang stelling. Plaatselijk Comité Olympische Spelen 1924 Het Eere-Comité 17e hierna genoemde heereu hebben zich bereid verklaard zitting te nemen in liet eere-coniité van het plaatselijk comité voor de inzameling van gel den voor een «aardige vertegenwoor diging -an Nederland op de Olympi sche Spelen te Porij» in 1924 C. Maarschalk, burgemeester van Haarlem, eere-vooreitfcer; Jhr. J. P. W van Doorn, burg-meester van Heemstede: Jhr A li s liacker, burge meester van BJoemendaal: Mr. J. N- J. E. Hearkens Thijssen. wnd. burge meester van Schoten: L, H. Simons, burgemeester van Hanrlemmerlied© en Spnarnwoud--. Mr. A. Briich, wethou der van onderwijs en lichamelijke op- voedinc: Jhr. Mr. D E. van Leiwiep en A. II. Gerhard, led'n van G-depu- teerde Staten van N.-Holland. A. Stoop te Blnrm^ndaal; P. W. Waller te O verven: Vincent T.oosies. voorzit ter der Vereenicir.g ter bevordering van het Vreemdelingenverkeer. VEREENICINC VAN SPOOR- EN TRAMWEGPERSONEEL. Het kinderfeesL Woensdagmiddag was er in "net Gemeentelijke Concertgebouw een kinderfeest van de Nederlandeche Vereen)ging van Spoor- en Tramweg personeel, ter gelegenheid van de aanbieding van de nieuwe vlag; 800 kinderen waren tegenwoordig. De neer B. Bonsraa opende de bij eenkomst en deelde mede, dat de bcndspenniugmeceter, de heer Van Delft- de leiding had. Deze 6pralc de kinderen aardig toe. waarna de ïnu- ziekvoreeniging „Excelsior" eenige nummers ten gehoorc bracht. De kinderzangvereeniging „Do kleine Stem" zong onder de uitstekende leiding van den heer J. Post het „Het Marscnliod", ,iO, lieve rondo bal", „De poppenwasöh".tSpoor- t-jespelen" en „Een vacantiegeval". Deze liederen werden door de kinde ren zeer gewaardeerd. „De Poppen wasch" moest zelfs herhaald worden. Verder werd loor de hoeren S. Broekman en \lb. Hahn uit Amsterdam een poppenkast vertoond, di« de lachspieren in be weging brachten, Tnnschen de num mers door werden de kinderen eeni "e. melen getracteerd iet» dat becrr"- r.-'iikerwüze zeer in den smaak viel. Aan hot slot, dankte d« heer Van Helft, den heer Post en d'etBS zoon voor hun bekwame leiding: verder 'e dames, die hii pet feest h-hulp- 7a am waren d« musici en de i-oeron Boersma en Forrer: die het fee«t "•-eryanieoerd en geheel voorbereid hr-dden. t Te hnlf zes was het programma ■gewerkt en pi neen de kinderen en de aanwezige ouders voldaan en '■ankKinr naai huis. Het. wa« voor de kleinen een mooi© middag. zeker nog langen tiid zal rden gesproken. Het Bach-concert Nog meer zitplaatsen beschik baar ln ons vorig nummer is reeds me degedeeld, dat voor net Bachcon-virt cjj Dinsdagavond in de zaal twee njen stoelen zullen worden bijgezet. \erder zullen op het baloon nog dne njen stoelen beschikbaar zijn, zoodat het aantal plaatsen met 161 vermeer derd :s. De totale vermindering van zitplaatsen is nu beperkt tot 217. PROPACANDA-AVOND NEOERL. ZIONISTENBOND. Dc aldeeüng Haarlem van den Ne- derlandschen Zi onistenbond hield Woensdagavond een propaganda-verga- dering in café „Brinkmann". De waarnemend-voorzitter, dc heer D. Roos, opende de bijeenkomst, omda. de voorzitter, Rabbijn S. Ph. de Vries, dooi familie-omstandigheden verhin derd was, de vergadering ie leiden. De eerste spreker was de heer M. J. imons, secretaris van den Bond te Den Haag. Wanneer, zei hij. zal het het wandelen moede wordende Joodsche volk eindelijk zijn vaste rustplaats vin den? De weg naar die plaats is lang. Die weg, de weg naar Palestina, kan slecht* dan met succes gevolgd worden, als alle Joden medewerken om tot dat doel te komen. De heer Simons besprak de Balfour-declaratie, die als het. ware; een keerpunt is in de geschiedenis van het Joodsdhe volk. Uitvoerig werd de houding der andere geallieerde landen ten opzichte van de Balfour-declaratie besproken. Er wer den bezwaren geopperd, meestal op po- litieken grondslag berustend. De oorlog had gevolgen, die het En geland mede moeilijk maakten, de declaratie uit te voeren. Engeland toch had ook zijn onderdanen in de kolo niën te vriend te houden. Deze onder danen zijd meest Mohammedanen. Bo- endien kwamen de Arabische onder lanen in verzet tegen de declaratie. Een deputatie van Arabieren ging zelfs naar Londen. Deze deputatie had even wel geen direct succes. F.en ander be zwaar was, dat Engeland in Palestina steeds een leger op de been moest hou den en dit moest bekostigd worden door dc belastingbetalers. Zoo werd het be lang van het Joodsche volk weer op den achtergrond gedrongen voor andere belangen. Er kan dus niet gezegd wor den, dat de zaak er is. Het is het allereerste begin. Als het geheele Joodsche volk zich had ge schaard achter de Zionistische gedach te, dan zou het afbrokkelingssysieetu wellicht niet zoo snel zijn gegaan. Mo reel en financieel, ah één man moeten de Joden achter de beweging staan. Fi- nancieeJe steun is vooral noodig. Want hoe meer grond in Palestina kan wor den gekocht, hoe grooter de macht wordt. Er is één lichtpunt. Dat is, dat vele jongelieden naar Palestica trekken. Die opoffering is een troost cn een licht punt. Hun werk is zwaar en evenals zi;, moeten ook wij strijden voor het ideaal, dat we meer dan zo jaren nastreven. Dit om te komen tot de rationeele op lossing van het Joodsche vraagstuk. De tweede spreker was de heer A. B. N'. Davids More. uit Amsterdam. Hij wees er op dat de eenheid van het Joodsche volk over de heele wereld de eerste gedachtemoet zijn. „We rijn aldus spreker allen broeders. Moreel moeten we alles doen om deze gedachte vast te houden. Het is onze plicht, ons het lot van de menschen, die zoo ver weg wonen en het mineer hebben dan wij, aan te trekken. Het is onze plicht hen te helpen om hun een menschwaardig bestaan te verzekeren. Voor hen moeten we strijden als voor ons zelf. Want we zijn één. De wereld weet het immers ook, d«t we over de geheele wereld één rijn. We zijn een eenheid, die niet ophoudt bij de gren zen. waar binnen we wonen. Het lot van de Joden in Nederland staat ook niet geheel los van de Joden ginds. Wie had gedacht, dat het leven van de Joden in Duitschland zou worden bedreigd. Het ergste is niet gesch;ed. Maar hls hei- gebeurd was, zouden die Joden in ons land zijn gekomen. En dan zou hier, als ze het economisch leven drukten, misschien hetzelfde gebeurd zijn." Spreket wees er op, hoe ellendig de vooruitzichten van de Joden zijn. Voor op moet dan ook geplaatst worden de gedachte het Joodsche land voor het Joodsche volk. Nogmaals werd 'er de nadruk op gelegd, dat er eenheid van organisatie moet zijn. „Wanneer onverhoopt de agitatie van onze vijanden mocht gelukken," zei hij, „zullen we zeker de noodlottige gevol gen voelen. Dit geslacht misschien met, maar het volgend geslacht zal re zeker ondervinden. Daaromeenheid om Sion!" Als derde spreker trad op de heer A. Ehrenfeld, jeugdleider, te Dei\ Haag, die zijn rede in het Duitsch uil- sprak. Hij merkte op, dat hij, na het geen de vorige sprekers hadden ver teld, niet veel meer te zeggen had. Eers: hield hij een kleine psychologi sche inleiding, waarin hij net wezen van den mensch besprak. Het gevoel, zei spreker, is de mensch, dat is de kern. Het denken is het nietdat hééft de mensch. De werkelijke daad van den mensch, is de daad, waarin hij zijn heele wezen openbaart. Er zijn slechts weinig daden, die uit het innerlijke voortkomen. De mensch die tot zulke daden in staat is, is vrij. In verband met deze inleiding besprak dc heer Ehrenfeld het Zionisme. Het Zionisme liet iets kunstmatigs, het is iets, dat de menscheüjke eenheid wil opwek ken en de Joden wil maken tot wat ze inderdaad zijn. Door het Zionisme komt Je Jood tot de vrijheid, tot levenv- zreugde. Het moderne Zionisme is het product van twee stroomingen, namelijk net Qosiersche en Westersche Zionisme. Ze zijn tot elkaar gekomen, omda: ze beiden voelen, dat de Joden geen grood onder de voeten hebbendat er geen eigen land is. Het Joodsche volk wil veer naar Zion. Hij wees op het nut van organisatie. De Joden zijn als het ware parasietenze hebben geen eigen land, geen economische zelfstandigheid. Dat moet in Palestina komen. Palestina moet niet als een kolonisatie beschouwd worden. Er moet komen de geestelijke vrijheid van het Joodsche volk. Wan neer het mogelijk zal zijn, dit te berei ken, dan moeten de grondvesten stevig wezen. Alle Joden moeten werken voor deze zaak. leder moet dan ook een klein deel bijbrengen voor hei groote ideaaL .Allen moeten een deel van den dag voor deze taak geven, dan zal het doel misschien eens bereikt worden. Spreker vestigde de aandacht op den slechten toestand, waarin de Joden verkeeren. Ze kunnen zich niet vrij uitleven, allerlei dingen beïnvloeden dit. Het is de plicht van de Joden om mee te werken tot het doel, dat den Joden geluk en vrij heid zal geven. Do voorzitter sloot met een woord •an dank de vergadering. CAUSERIE SUR LA LITTéRATURE SUISSE-FRANcAISE, Men deelt ons mede, dat a.s. Vrij dag 22 dezer, te 8 uur in de Eglise Wallonne, door den heer piuteur Krafft de eerste van een reeks van zes lezingen zal worden gehouden over: „La LittératUre Stn'sse-francai- Zooals is uiteengezet op de in leidende lezing, enkele weken peted.n gehouden door denzelfden spreker, ligt het in de bedoeling die Frnnsch- Zwitsersehe schrijvers en hunne wer ken te doen kennen die ovei het al gemeen door belangstellende in de Fransche literatuur in Nederland uiet gekend zijn. Door een zangeres zullen Psalmen worden gezongen uit don tijd der Hu genoten en authentieke gravures uit het reformn 1 ietijdperk zullen ter in zage liggen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1924 | | pagina 1