Stadsnieuws
KantonnerecM
Uit de Omstreken
Rubriek van den Arbeid.
Wandelingen door Teyler's
Museum.
De motie-Wijnkoop (geen enkele
loonsverlaging) kon de minister niet
aanvaarden, Etenmiu de moue-\\ ..u-
..oop, om de aiakingswetten in to trok
ken..
De motie-van Bi aamheek gelooft de
minister niet te kunnen .aanvaarden,
«Ja motie dia financieels gelijkstelling
wil ver doorgevoerd tusa-hen
rijks- ea spoorwegpersoneel. Na het
gevallen besluit i isschen directie ea
spoorwe^orpani'oties. geloofde de mi
nister dat de motie-Oud (over art. 36]
overbodig is geworden.
Wat do kwestie van dc Zondagswet
aangaat, reide de minister, dat hij
tttet zoover kon gaan als sommige af
gevaardigden. b.v, do heer Bakker,
wel Wen achten.
Verschillende klachten behandelde
de minister daarop, die hij aan den
Spoorwegrand zal voorleggen. Die ten
aanzien van de overwegen zal de he?-r
van Swaav onv'ig deen onderzoeken.
Wellicht komt er nog eens een aufo-
inntisehe seininrichting. die de heer
Fruytier wil. V'onrloopig zijn daart«
gen nog technische bezwaren in te
brengen.
De penfioenregeling. in wetsont
werp. is bit Financiën. doch ook de
minister van Financiën zal een epoc-
dicre indiening daarvan bevorderen.
Tariefsverlaging overweegt de mi
nister herhaaldelijk. Maar 25 H te-
nefsverlaping eischt minsten* 40
vervoertoenemirg. Fn is dat te ver
wachten? vroeg de bewindsman.
Ven de repliek al» alleen te vermel
den dat «le heer 0"'d rön motie aan-
vei'kelijk handhaafde, hoewel hij be
vredigd was door dén minister, waar
deze verklaarde, dat bij niet van pre«-
si-> wilde weren op h"t nersoneel. ook
niet over opgeven van zij het dan
vermeend* r.c'ten omdat liet in
het geheel geeu kwaad zou doen. vran-
nec >.ct blijkt, dat heel do Earner
.achter den minister zou staan.
De motie-Braambeek werd inge
trokken.
De minister stelde tegenover «ten
heer Oud, dat van geen enkel lid
van het spoorwegpersoneel eenige
verklaring zal worden gevraagd En
toen trok ook do heer Oud zijn motie
in.
Do eerste motto-Wijnkoop were mei
overweldigende meerderheid verwor
pen. Alleen de heer Wijnkoop stemde
vóór. Stommen-verhouding 65—1
De tweede mot ie-Wijnkoop Sta-
bingswetten) werd verworpen met
51--14 sUfmtn- n.
Vac d« *r-ui>n rail «jlct t®o. tctn«.-
«S-ndc feeeren dc Boer. Ebel» en Z'.jlstr»
praksn over do *-6- WoMJervpcorwej.
h<cr J. te.r La»n rroe.- v< rf-Kcriag vin
•e v*Tlc«ratoe«Un<kn Botterdam, bij
hes tct'.'id. dat «en befbnig ov«r -ie Ko-
rir.gsiiaven to v -•■«eren rrc*x. Ksir d«
minister d«e«l op «li« vraag o'.et «xc* ui:,
want verk*er»toe-«-.r.-!c« xijn niet
Ovhoorendo t«y. «ic cornpeteatie van des
wa: erttaacomkiisw r.
afdecling Ml)r.w«wn dir.-
Do h»<r Hermaas noonido fco'. toezicht
rfe S!W»m>jr.cr. vee', to uitgebreid,
vooral bad hij herwaar t««ea dc liodrijf®-
'«•urcaux dia totaal overbedig «ja. Over-
éodif, 'ver.ala v0«l administratie* petio-
neel. i' - x goe lo dingen in de bedrijfs-
rsvnii*'.'.« k-m de h«r 11- rmace ni'-t
otiüwnnen. go*do dingen In den x;ri vao
mr-f rdere l»iruliilglo«en. T«n slotte lichsti
deld* de t»«cr Hermin» de vraar. of «1
raiismljn Maurtte tot winstgevende ex
plollatio kan gebracht worden.
IV. hoer vAsi Gijn wilde «te wc. op de
Htaa<«bedrijven to-rparseli;k v«rtjlar--i\ op
het Staatssiijnbedrl]!. En had Tcnwhilter..
Ie ruket:ir>s-ktiadlio romvrhen voor dc
idmicirtra'.io «te? mijnen. Zijn d:e In acht
-cr.otntn en ia de i'astVbedrljeenwct toe-
d*n zijn eerst goed na te gaan de
«liikoinsteo var. het mijn>«d^jf.
Den heer van 0t}o volgde da heer Sla
per. die aidi tot tolk maakte van de klacfc:
.cr mijnwerker», dat xl) geen ma'.*gging
«Ier boeken van de particulier® mijnen
kunnen krijgen. Eti van loor.m-eriagir:;
wordt weer gespt k.n, Weer gerept, v
hoopte de h«cr tchaper, da: «Ie minister
a!'.o» e.tl doen, om het contact tyssehec
mijnwefkcrtcrgar.isattcs en dirrett» too
gerd tamelijk ta doer. eijo.
Ten sic':* klaagde d« h<tr rmytier over
dt bedrtjferemhaton der mijnen. Eleebtc
economisdl-.e werking etelde do heer Kru-
'ier voor all* mijnen Tast. Vooral bad hij
terwaar te^ea der. srootsebsii opzet van dc
mijn ..Maor'.ts", wc'.ka economlich* ex
ploititio uitsluit.
N"a de vier klagers vrenechte dc
heer Bongacrts e*u woord van waard«»rlng
«e sproktei voor do «tMtvrijnw., zulks een
plicht achtende, wijl do «é.nstsinljnen in
moeilijke oorlogsjaren ons land in sla#,1
hebben gesteld dc bullenland.-ohe politicki
ta voeren, die het voerde, loea heeft het
fsaiemijtibedrijf millioenen irgeboe". t«n
bate van onze bevolking. De bettekeni;
der mijocn voor cos laad is niet gerjig.
etelde dezelfde epreier vast. Voona wij
zende op do uitnemende outillage dcr mij
nen, op goede arbeidévc-orwaarden «s» -ver-
lioudtrgei.. Met den heer Schaper betreur-
do h«xr Bongaerts de ar.iielen tn „dc
Mijnwerker"die het zegenrijke werk der
e.vit.v:'.commissie in gevaar hebben ge
bracht.
Do heer Boagaerts geloofde dat de
Staatsliedrijvenwet niet klopt op het mijn
'r- irijf. En dan: hoe lang aijn d«, verw-hi!-
!o :nnen r.ortnaal-badrijven t Rente
ile mijnen eteeds opgebracht. Den
opzet van do „Maurits" aciitte deeelMc
spreker niet t« groot.
Morgen azirwonrdt de minister.
EERSTE ÏAMER.
Dp Senant nam zonder discusaio en
zonder lioofdelijko stemming aun de
bejfrootii,Ker, voor do Nationale
hchuliL voor de Onvoorziene Uitgaven
fin du et op dc tniddeleii. Vuorts een
aantal kleincro ontwerpen, o.m. de
wijziging in do Wet op het Notaris
ambt.
Do vergadering duurde slechts 10
minuten.
V olgendo weekIndische begrooting.
INTIMUS.
schouwburg jamswec.
CABARETAVOND POLYHYMNIA.
Hedenavond geeft Polyhymnia e»-ii ca
barctavond voor de iaden *a introduced.
Het prvramti a cal liea'.aan «ih het optre
den van klaupie Staal, don bekenden hunio-
rlat, o-ii Kngelscb zang en da;;._rxiar. *.:r.
muzikaal x.a-atrick, en V. komisch auirv
ai-r ej» hr< geapanoca draad. Na aT.oop s5
<r bal. (i«% beloof, dus «en gezellige avond
-c worden.
PROPAGANDA VOOR HET
ETEN VAN VISCH.
N.t een betoog vnn den heer Klercq,
«•..aiinu «verd uiteengezet, dat ons volk
moet irrren visch koopen, visch klaar
maken ou vi«-h eten en aarbij" op dc
hoogte gobrachi worden van do bet.ee-
kenis van visch voor de volksvoeding,
besloot, zoouls wij reeds meldden, do
hamer tan Koophandel en Fabrieken
aan het Nationaal Comitd voor visch
propaganda over 1024 een subsidie
van MO te geven.
Om do propaganda voor het eten
van visch methodi-ch uit tn wcrken i»
door dit Nationaal comité een studio-
commissie aangewezen. Op het voor-
loopig nrogranuna staan o a.
lo. liet houden van voordrachten
door ons prheclc land, met o! zonder
filmvoorstellingen.
•Jo. Het uitgeven van propagandage
schriften e. d.
Het verspreiden van eenvoudige
visch reeeptenbóekjes.
4o. Het organtsecren van vischda-
ven in de voornaamste pravjnsiesteden
spet vijchbaVdemonstratics, onder
richt In het schoonmaken van vcrsche
"R cerookte visch en uitdeelen van
kleine proeven van haring en harsns-
conserven.
öo. Het plegen van overleg met
kook- en liuishoudsebolcn omtrent uit
breiding der leerstof vtor zoover be
treft het .«rboonmaken «n gereedma
ken der visch.
(io. Het verleenen van tussehen-
krmi-t in gevallen waar het vi-.rhcrc-
bruik Hoor rnattregclen van overheids
wege of van particuliere zijde ge
schaad wordtb.v. bij onjuiste afkeu
ring van visch ,a.a.
To. Het «arnenstellen, doen uitgeven
"n vervnreiden van een lecHborjc over
de visscherijen voor Eeboolcebruik en
van een handboek ten behoeve der
onderwijzers, etc. etc.
UITSPRAKEN.
C'. A. v. H., overtreding Motor
en Rijwiejregl. 2 subs. 1 weck tucht
school. W. O. openbaro dronkenschap
bij herhaling 3 dagen hechtenis en 1
jaar Rijkswerkinrichting. L. V. over
treding Drankwet 13 sub», li da
gen hechtenis. L. S., overtreding Mo
tor- en Rijwiclrcnlcment 3 subs. 3
dagen. I'. J. ac LU overtroding
MceschkeuriuBiwot 1 6 subz. 8 dagen
hechtenis. M- A. J. o*citrediDg van
art. 433 Sr. j 10 subs. J'.cn ucch-
tcnij.
J. V.. overtreding Motor- "n Rii-
u ioirczlemcnt en Motor- en 1 tij wiel-
reel- en Motor- on Rijwielwet f 5 sub^.
5 dopen bechtcnia; M. v. S.. overtre
ding Leerplichtwet f -1 sul». 4 daer-n
hechtenis: C. A. vrijeesprokni•'■-
J. F., o ver tred ine Motor- ea Rij wie 1-
reelemont f 1 eub6. 1 dwz hec-luenis
C. It. overtreding Motor- en Rijwiel-
reglement f 1 subs. 1 dag liechtenis;
1'. B. liet op een rijwiel gezeten, zich
vasthouden aan een voertuig f 2 aubs.
2 dagen hechten ia
F. T. overtreding Motor- on Rijw.
regl. f 5 subs. 5 dagen hechtunia. P.
F. ovcrtr«jding Jachtwet f 30 subs. 30
dagen hechienis. H. v. R. overtreding
Motor- en Rijwielwet f3 suba. 3 dagon
Iieciiteni5. II. S. het als beetuurder
van e<.n rijwiel zich vasthouden aan
oen in beweging x:nd motorrijtuig
f 1 subs. 1 dag hechitius- I- de B. hoi
te Heemstede als niet-incezetene met
wtren van welken a ird cok lanss do
huizon venten f 3 subs. 3 dagen hech
tenis.
A. S. het te Ilaarleomncrtóede «I» b«-
ïlutirder van een motorrljiulg danrniedo
hand or rijden dam 12 K-M- ptr uur t 6
eiibs da^en Jicnoht^nis. It. V. hot op don
*|ioorw«^ loopen f 3 aubs. 3 dagen hech
tenis, 11. v. R. openbaro dronVonw.hap f 4
sub». 4 dagen hechtenis, F. v. R., idem
f 6 sub-. 0 dagen hedhten U. C. N. Idem
f 4 eubs 4 dagen heobwois, R. G. openha-
r* dronkenschap en valschon naam opge
ven f 4 suba, 4 dagen bedbteni# en f 10
subs. 10 dagen hechtenis. J. R. valselien
naam opgoven i 10 aubs. 10 dagen hertile-
nis, D. It. het oiie* «oigcn, d.a*. een door
liem op «n oj>*nharer> weg geplaets: voar-
werp. is-hoorllJV verlirtit en vnn do ge-
bmikelijke teekenen ia voorzien f 4 sub?
dagen hertitenls.
PERSONALIA.
Do h«or J C. Wassenaar te Haarlem
i« benoemd tot penningmeester van do
pa* opgericht® ïnkoopvcrvenirtng op liet
gebieil van den bedden-, meubel- en tapijt-
handeL
Or.der de eandizlaten voor lid van
bet j»r:ijbee*uuj der S- D. A. P. komen
v'wr de heeren B. W. BinnendijV. A. 11.
Michel*. C. Thomassen «n IV. v. d- ValL
OPRICHTING VAN EEN KERKKOOR
IN DE NOORDERKERK.
Men «ebrijft ons:
Ter vcrtx*ering van liet VerkgerAr.g zal
er een gemengd koor worden opgericht,
'.en elndo 'o Zondags liet gezang in do
NoordtAert, «Üo, g«boused wordt in do
Veiser-straal, «e ateunen.
Nu waa het plan gevormd «en voreetil-
tjing te «tichttoi mot als onderafdoolutg
h«t zangkoor. Zij, die or zich voor moch
ten Interosseeren, kunnen zich *1* lid
•Jaarvan opgeven.
Gaarr.o zouden wij ook fijUUCiool go
stcund wiilea worden, daar groot® uitga
ven <ms te wachten ataan. zooala het koo-
jksi vzai bundel» pealmen en gezangen
to.it hei koor. daar wij reriaocden, dst
niel leder in etaat ea! *!jn om *U4i de
vrij hooge kosten «e kunnen getroosten.
Tevens :s er een orkeetje opgericht, da!
in September een concert zal geven, waar
van de opbreng:: bestemd U voor de kerk
en «ia: waarschijnlijk ook on do baiar zal
•pe'.m. dia trnjdio October in do kerft ge
inrtalleerd zal worden. Ook voor het op
kevtje souden wij oog gaarno eer.ige 'per
«.«nen willen hrffben.
Indien nog eenign iniichtlagen vor'angd
m.ohten worJen, of indien men zich al*
lid wecscM op te geren, kan men zirfi
tn', de navolgen de personen wenden: F.
Ktii.'!, M'i'i'tiacrslraat 36 en O, 3. A. Ba-
ren«, Vcrl. Sacnrodamür.vat 100, tc Haar-
VELSEN
Stukken voor den Raad
Geen gas meer van Haarlem, maar
van het Hoogoverrbedrijf
De gemeente koopt het gas In voor
3,5 cent per M3, boven twee
mlllioen M3 voor 2,5 cent
De nieuwe regeling zal aanvangen
1 Juni 1925
Nadat in de vorige raadszitting de
peheitrinoudinj; over de paskwestie
- opgeheven, is nhane 'net ruivies vau
en W. versclieneu. Wij 'nobbon
eenigen tijd geleden reeds een aontnl
mogelijkbcden gepublic«er«l en prij
zen genoemd, welke thans blijken niet
ver van de waarheid af te zijn ge-(
\v eest-,
JIct advies van B. en W. geeft eerst
een beschrijving van de mogelijkheid
vnn een nieuwe overeenkomst met de
gemeente Haarlem. Haarlem was ge
n6gen bij een gebruik van meer dan
twee millioen M3. een reductie op d«u
prijs te geven, doch toon 'Bet betref
fende voorstel kwam. bleek dat zulks
kon geechieden cp basis van ecu nieuw
contract van 25 jaar, terwijl do ge
meente Velsen haar persleiding aan
Haarlem over moest doen. Intusschcu
was van het Hoogovenbedrijf een aan-
l'i«M]ing binnengekomen, die belang
rijke voortjeelen bood in vergelijking
met het contract dat Haarlem wilde-
De besprekingen met Haarlem leidden
ortoe dat de contraetduur ten slolle
teruggebracht werd tot 15 jaur, van
den eisen tot liet overnemen van de-
persleiding werd afgezien, terwijl do
oorspronkelijke korting voor het ge
bruik boven twee millioen M3. eenigs-
zius teruggebracht word.
In dat stadium verkeerden de onder
handelingen toen do raod in een ge
heime "zitting te oordoelen kreeg over
de wenschelljkheid van et-n nieuwe
overeenkomst met Haarlem of het
aaaigaan vail oen ooiiDTCt. met de
Hoogovens. Op 20 December van hei;
vorige jaar verklaarde het grootste
deel der raadsleden zich voor het con
tract jnct het IIoogoveiibedrijf
Een berekening
«Ier kosten.
B. en W. geven ir. liet jidvies vc-r-
sóhillende cijfers. Aan d>t noordzijde
van het kauaal zal een gashouder
moeten komen, daarvuor stellen 15.
en W. voor aan te koopen een stuk
grond aan den Doodweg, (f 4000), de
gashouder ral kosten f 468TG. ton fit-
terswoning er bij f3300, overige wer
ken (terreinafscheiding etc. f 18120
Voor de persleiding van Haarlem,
zoover die Linnen Velsen ligt, moet
betaald worden een bedrag van.
f 24Tr«S, Let totaalcijfer van de bere
kening is f 101.868. Ü6 gemeente
hoeft voor dil bedrag, dat. als uit
breiding van liet kapitaal aan het gas
bedrijf zal worden verstrekt, geen lee
ning af te sluiten, er zijn n.l. kapi
talen gejlort voor oudernoud van we
gen, welke in hot genoemde bedrog
van f ÏOI-SS-1: belegd kunueu worden.
Vorder wordi voorgesteld enkele hui
zen van de gemeente voor afbraak te
verkoopen, waarborgsommen van bij
zondere echoir-n zullen belegging vin
den en ten slotte is er nog beschik
baar een bedrag van f20337.11 van
geld dat voor uitbreiding van bedrij
ven vroeger al geleend is. Ten slotte
zal een deel van de Corverslaau aan
de onpierfabriek verkocht worden voor
f 350C0.—
Het voorstel van B. en W. spreekt
van hot leenen van f 102000 aan bet
gasbedrijf, welke lc-euing zal zijn een
z.g. annuïteitsleening van vijftien
jaar tegen een rente van 6 5%.
Enkele he* paling en
van het contract.
In het contract is een bepaling op
genomen, die toelaat dat Velsen aan
andere gemeenten, mits ten zuiden van
het kanaal, gas levert, echter niet
meer dan 20% van het totaal door
Velsen af te nemen kwantum; de in
koopsprijs van hot gas zal voor Vel
sen bedragen 3.5 cent, per M3., boven
een gebruik van twee millioen M3.
wordt dc priis 2.5 cent, deze prijzen
zijn gebaseerd op een kolenprijs van
f 16 per ton. Levert bet Hoogovenba-
drljf aan andere gemeenten togen la-
geren prijs, dan zal Vel«cn ook recht
hebben op dien prijs.
De overeenkomst wordt aangegaan
voor onbonariklon lijd. doch het
Hoogovenbdrijf verplicht zich tot
gaslevering tot 31 December 10SQ, ten
zij voor dien tijd «le coaksovcns stop
gezel worden.
Voor hot overige is do opzegtermijn
voor do Hoogovens vastgesteld op
drie jaar, voor do gemeente Velsen
op een jaar.
NIJVERHEIDS-AVONDSCHOOL.
F. e vordering dor leerlin
gen. In bijzijn van leeraren,
ouders on gcaoodigden. werd Maan
dagavond aan enkele leerlingen van
do Nijverlieid&avondscboo] het eind
diploma uitgereikt en werden andereu
bevorderd naar een liougt-te klasse.
Door den directeur, den heer G. ion
Napel, en het raadslid j. E. Sluiters
werden centge tocpaseolijkc woorden
gesproken.
Een Einddiploma verwierven de vol
gende leerlingen van dc vijfde klasse:
Joh. van Hcijst, M. J. Kok. B.. Lut-
tikhuizen, A. van Niekrriten en D.
v. d. Outcnaar (niet geslaagd vier);
bevorderd werden: van dc eerste naai
de 2e kl. P. Geerlof*, P>. de Waal, J.
Dobbelaar, B. Smit, I. Groeneveld, P.
Zwart, A. Jansou, F. Hollenberg, H.
Luster, I). Rnvcnsbere, .1. Wcij. H.
E. Veenstl'a, P. van Heijst, S. en N.
Korvcr. voorwaardelijk P. Diet,us en
.1. v, d. .Boogaard, niet bevorderd 3;
van de tweede naar de derde klasse:
A. v. d. Broek, J. v. d. End. J. Hoo
rnen, J. do Krijger, tn J. H. Schoo,
voorwaardelijk J. J- Castricum, 11.
Kelderman, H. Moleroan, A. Pirova-
no; van do derde naar de vierde klasse
W. van Reauwijk, A. Bcsman, S.
Jonker,A. Schoenmaker, II. Jonkman,
E, TL Veenstra, J. de Joes, W. R.
Moos, C. Put. W. A. de Bruijn, H.
Ravenaherg, H. van Eeuwijkvoor
waardelijk: J. Iskci, J. Slinger, C.
Stolk; niet bevorderd 1; van de vier
de naar de vijfde klasse: G. Fijne. P.
.Taape, G, van Offenberg, F. Vervel
de, W- ten Wolde-
Van hier en daar.
de arbeiosce8chillenwet en-
het conflict in oe textiel
industrie.
Het is, naar minister Aalberse in
een notu naar aanleiding van het ver
slag tier commissie van rapporteurs
van do Tweede Kanier over cle beproo-
ting van Arbeid mededeelt, niet mo
gelijk gebleken de Arbeidsgeschillen-
wet op 1 April jl. iu werkjug te doen
treden, zoouls in het voornemen lag.
Als reden noemt do minister; le. om
dat hjj nog niet gesiaagd \\'as ia liet
tinden van geschikt persoon voor elk
der te vormen districten, om als Rijks
bemiddelaar op te treden; en 2e. om
dat liet noodig bleek het midden van
liet land, dat aanvankelijk óén dis
trict zou omvatten, in twee districten
te verdeden en «iientengevolge voor
liet nieuwe district een functionaris
moest worden gezocht. De minister
vertrouwt echter, dat do wet op 16
April a.«. in werking zal kunnen tre
den.
Indien bij de inwerkingtreding der
wet het conflict in de textielindustrie
in Twente nog niet is eeëindigd, zal
de bevoegde Bijksbemiddelaar in de
eerste plaats pogingen hebben aan te
wenden om partijen tot een oplossing
van 't geschil door bemiddeling of ar
bitrage to bewegen. Lijden dezo po
gingen schipbreuk, dan zal de minis
ter, nadat hum door den Riiksbemid-
debiAr ter zake rapport is uitgebracht
overwegen of er aanleiding bestaat
hier toepassing te geven aan de be
palingen dor Arbcidsgeschillenwet be
treffende do enauète.
De wet stolt voor de toepassing der
bepalingen omtrent het houden ec-ner
enquête behalve den quantitatieven
einch, dat bij het geschil ten minste
30ü arbeiders zijn betrokken, nog qua
litaticf den eisch, dat bij het geschil
het algemeen belang in ernstige mate
is bel rokken.
M at nu hef thans bestaande eon-
''icr in do textielindustrie betreft,
dit heeft, welke belangrijke economi
sche gevolgen het ook toeft voor de
betrokken werkgevers cn arbeiders,
volgens den minister geen onmiddel
lijke aantasting van vitale belangen
der gemeenschap met zich gebracht.
Op dien grond zou dus de minister
dan ook geen vrijheid kunnen vinden
aan de bepalingen omtrent enquête
tot.pa-sing to geven op »*n tijdstip,
waarop een conflict als dir. slechts be
trekkelijk kort bestaan hóeft, al stond
vast, dat pogingen lot bemiddeling of
arbitrage goen rc-sultaat hadden se
ll ad.
De lange duur ook van een zoodaute
conflict kan echter gevolgen met zicb
brengen, die 't. van het standpunt der
gemeenschap beschouwd, van aard
doe» veranderen. Ia de eerste plaats
kan daardoor hut gevaar dreigen, dat
de textielindustrie in Twente, die e-n
der gewichtigste export-industrieën
van ons land is en als zoodaniw van
invloed op de gchcole volkshuishou
ding, voor lanen tiid gevoelige scha
de za! liiden door het verlies van af
zetgebieden. die bij gebreke van vol
doenden aanvoer uit Twente langza
merhand door de buifenlandsche in
«lustDe worden veroverd. Tn dc twee
de plants k«innen do financiën van
verschillende Twentscbe gemeenten
door den lansen duur der staking in
een zeer «1 echt en toestand eeraken.
wl|| do uitgaven dezer gemeenten 'don.
ui»keuringen an" ten gc-volge vnn dc
uitsluiting armlastig geworden perso
nen ptijgen on hare inkomsten door
vermindering van de opbrengst der
gemeentebelastingen en -bedrijven da
len.
Op die gronden is de minister van
mceniin;, dat ook een conflict, als dat
hetwelk thans in Twente is ontstaan,
onder bepaalde omstandigheden in
een stadium kan komen, dat het alge
meen belang er in ornptige mate bij
getrokken is.
het conflict in de bouw
vakken,
Nadat de algemeen© Patroonsver.
coniein? in bet bouwbedrijf dc Den
Haag had aangekondigd, dat wanneer
Zaterdrg de arbeidms niet aan bet
werk waren gegaan, een uitsluiting
zou worden toegepaot, is op ecu
Woensdag gehouden vergadering van
stekers, waarin een 400 stakew bij
een waren, met 32 stemmen meer
derheid besloten met ingang van heden
Donderdag de Btakiu# 'e doeu eindi-
£011.
Xu een onderhoud met. een redac
teur van Het Volk deelde de eecretaris
van de ufdeeling Aunsterdam van den
Algem. Ned. Bpuwarbeiderebond me
de. dat op een verzaderine van het be
stuur is besloten den leden te advi&ee-
rcn. waar mogelijk den arbeid 'o her
vatten en de contracten te teekenen.
Er zullen vermoedelijk voorlcopig
e*n aantal onzer leden op dc keien
blijven, voegde de secretaris daaraan
toe. Voor zoover zij uitgesloten zijn,
doordat ze. na de beslissing van «te
huishoudelijke vergadering van 20
Maart, weigerden een individueel
contract? te teekenen zal de afdeclir.g
hen moeten steunen.
En daar de bondsmiddelen daar
voor niet gebruikt mosen worden, ia
besloten dat de leden, die werken, van
hun loon 5 pet. zullen storten.
De pa« oonsorganiratic* in de bouw
vakken hebben besloten de uitsluiting
voor d« leden van ..Concordia Inter
Nos". de Ameterdainsche afdeelitig
van den (modernen) Algemeenen Ne l.
Bouwarbeidersbond, op te heffen. De
arixiiders kunnen zich onmiddellijk
weer melden
Do syndicalistische organisatie der
bouwvakarbeiders heeft gisteravoiul
bet collectief contract in de bouwvak
ken verworpen.
de salarisvoorstellen van
de receerinc.
Naar de ,.Re6. Bode" verneemt,
wordt, heden, 2 uur, «en spoedverga
dering gehouden door de Centrale
Commissie voor Georganiseerd Over
leg in Ambtenaarszaken.
Het ia. naar het blad meent te we-
ten, niet onwaarschijnlijk, dat deze
vergadering haar oorzaak vindt ln het
feit. dat de Rt-geering haar houding
in deze materie ec-nigszins gewijzigd
heef t
De vorige maal liepen de bespre
kingen. zooals bekend is, vast. door
dat minister Westerreld bleef vast
houden aan bet bedreg van 11 mil
lioen. dat door de ambtenaren moest
worden opgebracht. Uit het feit, dat
nieuwe besprekingen plaats vonder,
mag worden afgeleid, dat de Regec-
riJig op boar aanvankelijk ingenomen
standpunt niet is blijven staap,
Varia.
Do Algem. Nederl. Bond van han
dt!:- en kantoorbediende» heeft aan
do Tweede Kamer verzocht, te bevor
deren do invoering van de bescher
mende bepalingen der Arbeidswet
1019 voor de winkelbedienden.
De Burgemeester van Alphen n.in
den Rijn zal nis bemiddelaar opt red-' i
in het geschil in de beion-indus'.rte
in dio gemeente.
JIet collectief contract in k t
baggerbedrijf is door beide partijen
freteckend. De arbeiders krijgen een
loonsverlaging van 15 pet.
Dc raad van Enschedé heeft be
sloten het creéiet voor ondersteuning
van ongeorganiseerde uitgesloten tex
tielarbeiders met I -10.000 te verhoo-
Door de directie der R„ E. T. M.
is aan dc remises een dienstorder aan
geplakt, waarin aan het personeel,
dat ontslagen was. wordt medege
deeld dat het voor 'zeven afzonderlijk-:
dagen in dienst wordt genomen, r.a
afloop van welken termijn opnieuw
raededoellnar zal volgen.
De Federatie van Textielarbei
ders. die het. voorstel van den heer
Zaalberg cn dat der organisaties ver
worpen heeft, heeft de andere orga-
nisat.iebesluren uilgenoodigd tot een
Vriidog Ie houden vergadering, ten
einde tot een gemeenschappelijk op
treden te geraken.
I1L
De Kunstverzameling
Het wat de bedoeling van Pieter Tcy-
ler van der Hulst en deze bedoeling
tierd ook door hem in zijn laatste wils
beschikking neergelegd dat na zijn
overlijden een museum zou worden ga
slicht, waarin niet alleen voorwerpen
op wetenschappelijk gebied zouden bij
eengebracht worden, maar ook een ver
zameling reekeningen ea prenten, tot
bevordering van do beoefening en den
bloei der teekenkunst.
Zoo werd in de eerste veertig jaar der
stichting een belangrijke verzameling
gevormd, maar uitsluiteud van teeke-
ningen en prenten.
Eerst in rSzr namen Directeuren van
'J'eyler's Stichting het besluit ook schil
derijen aan dc verzameling toe tc voe
gen. Het gevolg was, dat aan den toen-
maligen conservator van dc kunstverza
meling, den heer G. J. Michaclis, de
vervaardiging van twee schilderijen werd
opgedragen, voorstellende landschappen
ia den omtrek van Haarlem.
Deze twee schilderstukken vormden
den grondslag voor de mooie schilde-
rijenverzameling van Teyler, waarop
vrij, Haarlemmers, trotsch zijn. In de
jaren na i8ai werden verschillende
stukken aangekocht die o*"- plaats von
den ia dc tcekeningenzaaL Langzamer
hand ontstond behoefte aan meer ruita-
«e cn in 1S37 v.ctd een schildcrijzaalge
bouwd, ia 1S94 ccn tweede. Dc schilde
rijencollectie v.erd nadien nog me', tal
van stukken vermeerderd.
Do tegenwoordige conservator der
kua?tveizameling, de heer IL Buisman,
die in deze functie John F. Hulk in i«j»3
opvolgde, rag in dat cca verschikking
der kunstwerken noodig was, omcat ce
latere aankoopen niet goed pasten bij
de eerste aanwinsten. Tevens werden
door hem een as-tal schilderijen „in
depót" geplaatst; deze kunnen op aan
vraag bezichtigd worden. De geïllus
treerde en beschrijvende catalogus, be
gonnen door den voorganger van Hulk,
II, J. Scholtcn en later omgewerkt en
uitgebreid door «ten heer Buisman (hel
is traditie dat cte conservator van dc
kunstverzameling van Teyler's Stichting
een schilder is) bevat een opgave van de
in depth geplaatste schilderijen..
De schilderkunst der 19c eeuw, dfe te
genwoordig weer zeer do aandacht
trekt na centgen tijd aan verguizing te
hebben blootgestaan, is in de eerste
raai van Tcylor waardig vertegenwoor
digd, 0.3. coor kunstwerken van B. C.
Koekkoek, A. Schelfhout, diens leerling
J. J. Destrée, G. J. J. ran Os, H. van de
Sando Bakhuyzen ca W. Verschuur.
Vau Destré«j is cr een mooi gericht
op Arnhem (geschenk Otto). Als pen.
dnnt een van Schelfhout'* uintcrlar.d-
scbappen (legaat L. P. Zocbcr). Het
schilderij van Micbaelis dat den grondslag
der verzameling vormde, stelt ccn land-
hap inet koeien bij Vogelenzang voor.
Van Van Os zijn er o.m. eenige zeer
mooie bloemstukken. B. C. Koekkoek i«
vertegenwoordigd door een drie-tal van
zijn fijn-gepenseeldo landjehappen.
Aan den vierden wand van do eerste
zaal hebben ook eenige zeer goede spc-
cima ven vaderlandsche schilderkunst
een plaats gevonden. Armoede en
Weelde" ran David Bles, doet sterk
denken aan William Hogarth': „Maniage
a la .Mode"; van Jan Weissenbruch is
er een gezicht bij Elshout en van den
illustrator-schilder Ch. Rochussen o.tti.
een Bataafschc marktplaats aan den
Rijnmond-
In de tweede zaal vinden we de tno-
dvrneren van do Ilollanrischc schihlcrs-
bentMauve, ApoL Bosboom, Israël*.
Van den grootmeester Jozef Israël»;
„Verkwikking", dat op de Hollandsche
tentoonstelling te Parijs is geweest, een
prachtig stemmingsstuk. Daarnaast het
portret van Israels, eenige maanden
vóór diens dood door Willy Sluytcr ge-
teekend. Verder van den „ontdekker
van Laren", Anton Mauve, den scha-
penschildcr, een mooi stuk en van Al
bert Neubuys het voorhuis van een
boerenwoning, in het helle daglicht dat
'iour „dc open deur" (zoo hei» dc schil
derij) naar binnen valt.
Van Prof. Aug. Allebé, die aan dc
Amsterdamsche Academie zooveel schil
ders heeft opgeleid is cr een mooi inte
rieur van een boerenwoning „Dc jonge
poCfjcs".
En dan mogen hier niet vergeten
worden vier stukken, waasbij cen merk
waardig vast-gcschilderd zelfportret,
docir den kunstenaar op taehtigjarigen
Icefiiid in opdracht van Directeuren
yan Teyler's Stichting geschilderd, van
Hendrik Jacobus Scholtcn, <i!c geduren
de meer dan veertig jaar conservator
dor Kunstverzamelingen is geweest. In
tén adem met Schollen en eigenlijk
vóór ca meer modernen moeten worden
genoemd Herman ten Katc. Joh. Stroc-
:l en Joh. do Haas.
Een aardige Hulk geeft beweeglijke
eendjes tnsschen het ri<» te zien cn een
mooie Mesdag avondstond op zee. Een
fraai museumstuk is ook ,.Dc trommel
slaagster" van Isa'ac Israëls.
Het werk van nog levende Haarlem-
sche schilders is vertegenwoordigd door
een door H. Buisman geschil
derd portret (dat tegenwoordig niet in
het eigenlijke museum maar in de ver
gaderzaal der Directeuren hangt) van
den in 1921 overtellen Voorzittcr-Di-
eur van Teyler, Mr. A. W.
nc. door een bloemstuk (rho
dodendrons) van den Directeur van
het Frans Halsmuseum, G. D.
Gratama, en een gezicht op Rijns
burg, met bloeiende tulpenvelden op den
voorgrond, van A. L. Koster.
De laatste aanwinst is een meisjes
portret van W, Vaarzon More], een ge
schenk van kunstvrienden van den
schilder.
Het zijn uiteraard de schilderijen, die
in dc eerste plaats dc aandacht trekken
van den bezoeker, rnaar het belangrijk
ste deel der kunstverzameling vormen
rij toch eigenlijk niet. Tn hoofdzaak toch
is Teyler's kunstafdeeling prenten- cn
tcekeningenkabïnet. Er ziin tal van zeer
bijzondere tcckcningen in portefeuille
aanwezig tcckcningen van oude mees
ters van dc Italiaanschc, Franschc en
Hollandsche School, etsen van I.ucas
van Leydcn. Hendrick Goltrius, Rem
brandt cn Adriaan van Ostade.
Uit den rijken schat toonde de heer
Buisman ons de collectie prachtige tee-
keningen vnn den beroemden Claude
Lorrain (1600—i68ï).
Wi-i bepaalde tcckcningen zien "•vil,
kan dit doen Dinsdag- cn Vrijdagmiddag
cn doet het best vooraf cen schriftelijk
verzoek tot den heer Bulsman 'e rtehten.
Ite; museum i; tegenwoordig ook des
Zaterdagsmiddags geopend, daarente
gen des Maandags gesloten. Dat het
geheete me:cam gratis tc bezichti
gen mag hier terloops nog wel even
vermeld worden.
Eenige maten per jaar organiseert dc
heer Buisman een tentoonstelling van
tcekeningen en gravures van een of
eenige meesters. Zoo *:;n du etsen ge
ëxposeerd van den vóór eenige. maan
den overleden schilder Storm van 's-Gra-
venzandc. De heer De Bots schreef in
ons blad uitvoerig over deze belangrij
ke tentoonstelling.
Permanent ziin tachtig 17c ceuwsche
tekeningen der Hollandsche schooi
tentoongesteld, waarbij ruim twintig
oorspronkelijke teekeningen van Rem
brandt. (bij voorbeeld „De verloren
zoon" cen vóórstudie voor de els
en d« „Kruisdraging)", verder van Ant.
van Dijck, Ferdinand Bol. Gerard ter
Borch. Pb. Wouwerman, Jan Lieven»,
W. van de Velde. Uit deze namen cn uit
het feit dat die tachtig teekeningen
slechts ccn zeer klein deel vormen van
het enorm aantal teekeningen, etsen en
gravures dat in mooie marokijnen ban
den in Teyler aanwezig js, bliikt wel
hoe boog «te trouwen; jn het buitenland
overal hii kunstkenner; beroemde kunst
verzameling van Teyler's Stichting ge
schat moet worden.
Vooral de merkwaardige collectie
oude Italiaanschc teekeningen verdient,
dn: er cx'.ra de aandacht op wordt ge-
vemig.j. Deze verzameling was eerst in
't bezit van Koningin Christina van
Zweden, de dochter van Gusta.--f Adolf,
daarna behoorde zit aan de Hertogen
van Bracciano. De collectie werd in
haar geheel in 170» «e Rome gekocht,
door bemiddeling van den heer Leste-
verton, een Hnngsch kunstliefhebber.
Van den vroegcrcn „dootloop" van
c« eene achiiderijraal naar de andere,
heeft ce heer Bui:man het loogcnaan-
ëe „Ttahaansche zaaltje" gemaakt ea dc
|oude Italiaanschc kunst, die hier is bij
eengebracht, trekt in den laatsten lijd
veel belangstelling. Hier zijn teekenin
gen van Michel Angelo, de meeste vóór
studies voor decoratie van de Sixtijn-
sche Kapel, eerste krabbels voor ont
werpen voor de St. Pieterskerk waar
aan Michel Angelo ook beeft medege
werktstudies van Raphael; teekenin
gen van Titinsn, Leonardo da Vinei, Cor-
reggio en onbekende meesters. Het werk
van «ieze laatsten geeft wei aanleiding
tot merkwaardige ontdekkingenv.-.n
de meeste i; de school, waartoe zij
gerekend moeten worden, bekend en
soms wordt ook, bij een bezoek van den
heer Buisman aan een 'ouitenlandseti
museum of van een bnitenlandscb
kunstgeleerde aan Teyler, dc nan nj
van den kunstenaar door vergelijking
ontdekt.
Moge uit deze beknopte beschrijving
blijken dat Haarlem ook in deze derde
afdeeling van Teyler's Museum een niet
genoeg te waardeeren schat bezit.
Een gelukkig verschijnsel is het dat
in dezen lijd, waarvan men zegt dat hij
zoo materialistisch is. niet geklaagd kan
worden over a f neming, wel met vreug
de mag worden gewaagd van 1 o c ne
ming «ter belangstelling in de kunst
verzameling van Teyler. Op Zondag zijn
cr wel ruim honderd bezoekers.
't Zou ook een schande voor Ilaarlcm
rijn als 't anders was!
Wij mogen dit artikel over Teyler's
Kunstverzameling niet eindigen zonder
de aandacht gevestigd te hebben op het
nenn'ngkahinet. dat tal van kostbare ea
merkwaardige penningen, munten en
medailles bevat en lederen eersten Dins
dag van de maand gratis te bezicht:gen
i;. De conservator, de heer Van Kerk
wijk uit Den Haag. is dan aanwezig.
12.
