Van het Politiek Tournooiveid
Buitenlandsch Overzicht
OE UITWERKING VAN DE VOORSTELLEN DER COMMISSIE
VAN EXPERTS.
DE DUITSCHE RIJKS DACVERKIEZINCEN,
DR. HELFFERICH BIJ EEN SPO ORWECONCELUK OM HET
LEVEN CEKOMEN.
BEPERKING VAN BEWAPENINC.
Meer en meer blijkt, dal de rapporten
oer deskundigen volstrekt niet alle
moeilijkheden hebbed opgelost en dat
het vraagstuk der schade
vergoedingen er> van do vei
ligheid van Frankrijk
bij ce beraadslagingen tusschen <ic ge
allieerden, d:e nu komen, nog duchtig
bespiokca ral moeten svorden eer men
he: eens is. Daarom ook hecht men hier
zoo groote waarde aan cc. te volgen ge
drag.lijn, waaromtrent Poincaré niet
Birthou en de Fianscha deskundigen
meld. Op liei oogenblik houdt men het
spccdig bijeenkomen van een oonferen-
Tullen tusschen de kanselarijen lange
besprekingen worden gevoerd, waarbij
behalve het vraagstuk der intergcalli-
eerdc schulden vooral dat van even-
lucele sancties hesproken worden ral.
In Frankrijk blijft het standpunt, dat
die
rdet
tstge<
iidu* voorkomen wordt, dat dit land
uik maakt van verdeeldheden tus-
n de bondgenooten om een even-
!er> tekst san de Commissie van
laken. IV gang van raken ral ver-
waartchijnlök deze zijn zoodra alle
voorden der geallieerde iregeerin-
ïijn ingekomen, gaat de Comm. v.
tel beraadslagen over de comple-
- van de vcors'.ellcn eer desktin-
tt tot een technisch samenhangend
ïitvcerbaar geheel. Deze beraad«b-
'en zuEen waarschijnlijk aan het
dezer week ©f misschien eerst in
begin der volgende week kunnen
nr.cn. Tegelijkertijd worden dan
hen de kanselarijen onderbande-
-r. gevoerd over de politieke proble-
die de regeling meebrengt,
s d-ze wij re hoojtt men too spoedig
elijk tot een resultaat te komen,
care zal de cciste de beste gclegcn-
aangrijpen om in het openbaar te
ogen. dat deze handelwijze d
t logische en practische is en da
ikrijk trouwens het meeste belanj
gen tc komen. Hij zal echter vasthou
den aan het besluit niet te beginnen
met het ontruimen van het bezette ge
bied zoolang geen andere waarborgen
voer betaling aanwezig rijn.
He- IwaUiur raad* DuiUdio VolVa-
partii l»eeft zijn houding bepaald te®
©prirtil© van het Tappo"* der ex
pert© en den Rijknkanoelier meier©-
'ireld. dat het bórosd is. de metering
lui hfüur pogingen om tot overeenstem -
mine te gr enken, i» ondersteunen. liet
broUmr !egd» e:" echter den nadruk
op. .it liet, or prijs <«p til stellen, dat
peon regeling ral worden getroffen,
zonder dat de terugkeer van de uitge
wezenen en de invrijheidstelling van
de eovAQgcnen gegarainic. nl zal wor
den O!» oen wijzo, welke de Duitsche
bevolking volkomen zal bevredigen.
De bereiding ve,r
do Rlk'-dagvsrklezlngcn
In Duitschland
Er is melding gemaakt van het ne
gatieve standpunt van den Duttseh-na-
tionalen leider Helfferich. die niets wil
weten van de voorstellen drr desknndi-
gen, inaar r.iet aangeeft, hoe Duitseh-
i.ind dan wc! gered zou moeten worden.
Heel opmerkelijk is daartegenover een
riem van generaal v. Dcimling, die in
de „Vos?. Ztg." nagaande, dat ieder
v»lk hetweik cea oorlog heeft verloren,
twee wegen naar de vrijheid openstaan,
n.l. bf naleving van <ie verplichtingen
van het vredesverdrag óf een nieuwen
ocrlcg, ronduit verklaart, dat het laat
ste middel voor Duitschland krankzin
nigheid is en dat Slechts de vervullings-
politiek de éénige oplossing it. Ging
Duitschland oorlog voeren, aldus ge
neraal v. Üeimlir.g. dan zou deze uit
maar dan zou 'hr-^óók uit rijn met
Duit chland. „Zóó is de realiteit. Hel is
hard voor ecu oud-generaal, het tc moe
ten '.stellen, maar het is de waar
heid ik vraag allen, die ook aan het
front zijn geweest, of zij gelooven, dat
Duitschland thans of in afzieobaren tijd
een revanche- of vrijheidsoorlog kan
voeren. Wie zijn vijf zinnen bij elkaar
heeft, moet dit ontkennend beantwoor
den. De Duitsche jeugd moet' niet den
Rrjr. overtrekken, zooals Hitier c.s. wil-
len. daar dit zelfmoord «ou zijn. maar
baar ideaal moet zijn tc arbeiden aan
bet herstel van bet vaderland. Een re
vanche-oorlog zou Duitschland steeds
krachtiger in de boeien slaan. De weg
naar de vrijheid is naleving der ver
plichtingen van het vredesverdrag en
t enadering tot een overeenstemming
met de andere volken; vcrvullingspoli-
tiek, óók wanneer daardoor de lasten
tijdelijk nog zwSürdêr wonlcn. Duitsch
land moet het onvermijdelijke op och
nemen, teneinde tenslotte weer vrij tc
Waarschuwt generaal v. Dcimling als
deskundige op deze wijze rijn landslie
den voor onherstelbare dwaasheden,
welke het gevolg zouden kunnen njn
van een overwinning der rechlsradica-
lên bij de a.s. verkiezingen, een over-
winning, welke dubbel te betreuren zou
zijn. nu Duitschland via de voorstellen
der deskundigen een kans wordt gebo
den rich eindelijk te herstellen in
de „Vorwarts" ret Karl KautsV.y de
betcck-nis van do verkiezingen uiteen
ui; lolitick oogpunt. Hij wijst er op, dat
het er niet om gaat, of de soc.-dem.
sterk genoeg zal bliiken weer in de re
gering tc treden of dat zij nog een
paar jaar moet wachtenmaar dat liet
cr om gaat of zii sterk genoeg zal zijn
<1; republiek te behouden dan wel of
haar de kracht zal ontbreken de mo
narchie tegen te houden. Komt de mo-
Biizchic tctug, dan zal het de ergste
troon komen als volkomen werktuig in
de handen van zijn generaals, die niets
geleerd en niets vergeten hebben ge
tuige de houding van Ludendorff. Al
leen de vervullingspolitick van de de
mocratische politiek kan Duitschland
redden de monarchie daarentegen be-
teekent onder de huidige omstandighe
den invasie van den erfvijand en vernie
tiging van het rijk.
Tot zoover dere generaal.
Wij teekenen hierbij aan. dat dr. Helf
ferich intusschen onverwacht van het
politieke tooneel verdwenen is. Hij i»
een der slachtoffers van het spoorweg-
o.ngeluk in Zwitserland. Zijn verscheiden
onder deze omstandigheden zal zeker
velen treffen.
D it <lo 6lork door de aanstaande
verkiezingen boheersohte recliteche
politiek eommigon voiutanditren poli
tici toch wat to kras is, niet sleohte in
haar allerergsten vorm, zooals geveerd
door de Völkisohen, doch ook in ai, i.
waarin do Duitsch-n-itioxialop hu,,
voeren dio naar het voorbeeld van
de Volkisciien rhans ook het rappeen
dc-r experts verwerpen. blijkt that»
v.eer uit het feit. dat het zeer geziene
ii,l van de Duitsch-nat-sonal© Rtjks-
daefractie. dr. Wannuü:, midden in
den verkiozinowtrijd de Duitse,lt-na-
tionale gelederen heeft verlaten en
zn-li lucft aangesloten bij do Duitealte
Volkspartij.
Juist in verband met do hou iang d<>r
Duitacli-nationolcn u-eenovor het rap
port zal het ongetwijfeld van interes-
se rijn. wat besloten zal worden in de
vergadering van het Reiel isverband
der Ifi-utw-he Industrie", dut deze
wc-k ter behandcline van liet rapport
•o Herlijn bijoen komen.
Ken niet onvonnakc liik 6taaltjc
van zeteljagerij vrrtoonen verder dc
beide heoron dr. Quaatz èn dr. Kidiri-
nie. twee van dc «rgiftc drijver» verr
do onlangs plaats gonad hebbend© af
scheiding van do nnUonaal-liberelo
vereeniging u:t do Duitsche \olk>-
parlii. Deze hoeren hebben thans hun
ne- bcatuunsfunctie» van d© nieuwe
vereeniging neergelegd. daar zii door
do Duitsch-nationalen gcpluaUt zijn
op do caudidatenlijst voor do komende
Uiikwlagverkiczingen.
Zooals men weet heeft do commu
nistische partij als No. 1 op de rijks-
caudidatenlijst voor do a.s. verkie
zingen den tc.t levenslange tuchthuis
straf veroordeelden
Max Hölz.
geplaatst
De „VorwArls publiceert thans
een soort v.-rklaring van dezen com-
nuinistischen leider, die nu het ge.
weid als middel om de sociale toe
standen te verbeteren afkeurt.
Hölz vertelt daarin hoe bij zich
door eigen studio en niettegenstaande
du zijn gebrekkige, onlei'ling op een
dorpsschool, van uaglooncr heeft op
gewerkt tot technisch spoorwegbe
ambte. Met politiek bemoeide hij zich
niet zijii wereldbeschouwing was
zuiver religieus; zoowel to Herlijn al?
t. Dresden wat hij werkend lid van
een christelijke vereeniging van jon
ge mannen. Den geheelen oorlog maak-
'o hij. hoewel hij een zwakke couati-
ut ie had, als vrijwilliger mede en
teeds aan liet front. Door dc gebeur-
missen cn ondervindingen van den
.orlog werd hij ges. hokt in zijn reli-
tXieune overtuiging. Hij martelde zich
tevergeefs liet hoofd niet dc vraag
waarom al die duizenden cn duizen
den menscbon die elkaar niet kenden,
niets met elkaar hadden uit te stasn,
Ik aar <>p de wreedste wijze ver
moordden. Nooit had hij de noodzake
lijkheid daarvan ingezien. Slechts
dit ééne was hem duidelijk geworden:
als eenmaal ren einde zou zün geko
men aan di» moorden, jou het ziin
plicht ziin mede te helpen, dat zulk
een ongeluk ni't opnieuw over de
menwhheid zou komen. Over de wijze
echter, waarop dot zou moeten ge
schieden. tastte hi' in het duister.
Eerst na een Novemberrevolutie. toon
teen hij voeling kreeg met politieke
stroomingen en denkbeelden, was hij
gaan gelooven, dat de oorzaken van
den oorlog en de sociale ellende te
vinden waren in de ongelijke verdee
ling Van het bezit. Nooit heeft hij
gedocht aan de niatericele en idröolo
..trelijkstclling" van 'Ie mensehen,
maar wel was hij tot de overtuiging
gekomen, dat de eene mensch niet
mocht leven van den arbeid van an
deren als ware het zijn eigen arbeid.
En lihield zich toentertijd over
tuigd. dat slechts het krachtige op
treden van een aantal vastberaden
mannen, door dezelfde idealen bezield
voldoende zou zijn om alle overige
onderdrukten en menschenvricndm
m hun zijde Ie krijgen,
liolz verklaart ton slotte, dat hij
reeds voor zijn arrestatie, had ingezien
dat hij zich vergist heeft in de reali
teit, Thans weet hij, dat, 't niet vol
doende is van goede wille te zijn om
de sociale misstanden uit, de wereld
te helpen, maar dat daartoe in de
eerste plaats noodig is kennis en he-
grip van don economischen en poli-
tieken samenhang in de maatschap
pij.
Do ontwcpenlngs-
ccnfercntlo.
President Coolidgc heeft in ziin rede
voering (zie ons vorig nummer) gewag
gemaakt van het aenkbeeJd een nieuwe
conferentie te houden ten gunste van
de beperking der bewapening.
Uit Londen wordt nu geseind
Hoewel de Britsehe regccring zich
nog' geen oordcel gevormd heeft om
trent do strekking van Coolidge's rede
voering. is men toch algemeen over
tuigd dat een uitnoodiging tot een in
ternationale ontwapeningsconferentie
door Engeland met graagte zal worden
aanvaard.
soort monarchie zijn. die bestaate<-n
nieuwe keizer toch kan slechts op den
Verspreid nieuws
Uit de annalen van den
wereldoorlog
Ëen vredesaanbod aan
Oostenrijk-Hongarije in 1917
Uit Weenen wordt ons gemeld:
Het orgaan van do öostonrijksche
monarchisten „Ostet reichisrhe Narfi-
riclncn" publiceert documenten over
vi'ed es-on n bic/li ngen van dex IC n ton te
in hot jaar 101? aan Oostenrijk Hon
garije. Door dezo publicaties tracht
het orgaan te bewijzen, d-'it do critiok
o;» Keizer Karl ula zou deze trouwe
loos tegen Duitsohland gehandeld heb
ben, onrechtvaardig is. Door doze do
cumenten moet eveneens aangetoond
worden dat do Dynastie der IIabsbur
gers zich had kunnen redden, als hot
dit vredesaanbod had aangenomen.
I>e documenten bestaan uit een brietf
an een s&uverein eener neutrale mo-
rendheid aan Koizer Karl, alsmede
uit een verslag van een diplomaat
van dezen ongcnoennlon Sou ver ei n die
met toonaangevende Frcinsch© krin
gen voeling had en ziin souverein
over de bereidvaardigheid van Frank
rijk, om tnet OoMenr i j k - H ong n r i je
een afzonderlijk vredesverdrag te slui
ten. vorsing hnd uitgebracht.
De ,,Tng" vermoedt dat met dezen
irst, den Koning van Spanje bedoeld
wordt. De ..Reichspost." schijnt het
zaakje niet tc vertrouwen en beweert
deze documenten uit vroegere tijden
te herkennen 1
De brief van den buitenlandsdhen
vorst omvat o ft. do volgende passage:
„Ik veroorloof mij, hiertloor in staat
gesteld door vertrouwelijke informa
tie»?. eenigo data over een samenvat
ting van gebeurtenissen te ptibliceeren
wier publicatie wvllirttt van waarde
kan zijn. Dew data tot welke publi
catie ik tol dusver geaarzeld hob over
te gaan, zijn vóór het offensief in
Italië en vóór don wapenstilstand
mot Rusland en Roemenië in mijn
sz.it gekomen'
In liet verslag van den diplomaat
heet liet:
Op verlangen van Frankrijk word
Ie kwestie behandeld, m bsapreJdn-
gen mot betrekking tot een afzonder
lijk verdrag niet Oostcnrijk-Ilougiirije
te treden en vervolgens tc kouten tot
con duor dc geaiiioerden reeds lang
begeerde toenadering tot de inonar-
In dit geval zou Oostcnrijk-Hongo-
..jc beduidende voonJeelcn v;ut poli
ticken en terriiorialcn aard krijgen,
lioofdz:ikeli)k in de richting van een
invloed op Polen. F.nc Prins uit het
Huis Hubshurg of ziin bondgenooten
op den troon van Polen, suprematie
over dc Slavische volkeren op den
Balkan cn grenscontrole in deze laji-i
den).
Lissabon vereenigen eh 'n macht vor
men waarin ieder volk zijn vrije ont
wikkeling zou vinden en waarin
Oostenrijk alles te winnen en niets
te verliezen zou hebben.
Men spreekt, van een offensief aan
bet front van Sereth. De gedachte
alleen heeft in zékere kringen van de
Entente een grooten indruk gemaakt,
©venals het bericht over algemcene
verkiezingen in Roemenië, om een
voor loop i ge legeering te vormen, wel
ke onder het voorwendsel van een
van het volk uitgaande druk
de kwestie van een afzonderlijken vre
de tusschen Roemenië en de Centrale
mogendheden zou moeten opwerpen.
Dc-zo vrede zou op de volgende
voorwaarden gesloten worden:
Het in bezit nemen van de Dcbrud-
srhe door Bulgarije, terwijl het ge
bied bij Orsova door Oostenrijk zou
geannexeerd worden.
Roemenië zou geen bezwaren tegen
een grensrectificatie in Zevenburgen
maken, wat voor Oostenrijk voordee-
lig zou zijn. daar dit land erop re
kende dat de Centrale Mogendheden
zich dan niet tegen een annexatie van
het Russische Bessarabië door Roeme
nië verzetten zouden.
Gemeld kan verder worden dat de
ze publicatie in overeenstemming rnet
de ex-Keizerin Zita geschied is. die de
origineeleri drr documenten onder de
door Keizer Karl toentertijd meegeno
men papieren bezit. De publicatie is
een klein gedeelte uit de door Kei
zer Karl voor zijn oudsten zoon neer-
gesrYireven herinneringen, waarvan
ex-Keizerin Zita alle aanbiedingen
van AmerikaMJsche zijde voor het pn-
blicaf in-recht afgewezen heeft. De
publicatie van de documenten op het
huidig tijdstip schijnt zekere partij
politieke oorzaken te hebben. De
echtheid der documenten schijnt vast
te staan.
Het spoorwegongeluk bij
Bellinzona in Zwitserland
Het aantal dooden tot 30
gestegen, 13 gewonden.
Voor zoover bekend geen Neder-
landsche slachtoffers.
L.r komen nog de volgende bijzonder
heden over het spoorwegongeluk bij
Bellinzona
Do spoorwegcatastrofe bij Bellinrona
(in het merendistrict gelegen) blijkt
meer en meer een der ernstig«tc spoor
wegongelukken ui: den laatïtcn tijd te
rijn. Tegen den middag was het aantal
dooden reeds tot 21 gestegen. Van de
lijken kon tot dusver slechts écn-wor
den geïdentificeerd een heer uit Bazel.
Nader wordt ons evenwel gemeld, dat
reeds 30 lijken gevonden zijn.
INCEtONDEN :wu.UEOEELINCEN~ÏT SO Cts. P©r regal.
Do aanhangers van dezen afzonder
lijken vrede beweren, dat dit niet. al
leen do wederopstanding van dc Oo©-
tenrijk-Hojignaroche monarchio tenge
volge zou gehad hebben op krach UKe
grondslagen, ded» dut zulk een vrede
tevens met hel streven van Keizer
Karl en ook niet dat van de Geallieer
den. die in den grond geen onkel gc-
vêel van haat tegen de Habfcburgsche
monarchie koesterden, rui die met
sympathie een. nieuw zelfstandig en
van het vazalschap der Ifohenzolterns
bevrijd Oostenrijk zonden zien. in
overeenstemming zou zijn geweest. Al
les zou dan in een Dotiati-confcdera-
lie of in een federatie s-an afhanke
lijke door een dynn-dieken band en
door een autonoom tolverbond verlam
den staten opgelost worden; iedere na
tionaliteit zou in een nieuw Rijk dc
verwezenlijking van hare onafhanke
lijkheid 'vinden en geen enkele natie
7/ui in verhouding tot een ander cn
voorkeur in politiek economisch cn
taalkundig opzicht krijgen. Het is
overigens van )>olang, dat deze nieuwe
regeling der dingen haar oorsprong
nier zou hebben in hei dulden van den
Keizer ol in een door hem geoctroveer-
d© concessie doch in een formccle en
uitdrukkelijke erkenning. De geal
lieerden stellen zich noch ten doel
Oostenrijk te vernietigen, noch de
HnWburgers te doen verdwijnen, wel
echter het stichten van e< 11 nieuw
Oostenrijk, dot. zich zal aanpassen
aan de politieke en tnoreelo vormen
van her nieuwe Europa.
Oostenrijk zou op den grondslag
van liet hoven in groote lijnen uitge
beeld vredesverdrag bestaan uit:
1. Het eigenliike Oostenrijk, verder
Duitsch-Tirol, Vorarlberg. het groot
ste gedeelte van Stiermarken en van
Karinfhie, dit laatste gebied zou het
Kroondomein vormen;
2. De Keizer zou als Koning ovcr_de
Koninkrijken Bohemen. Hongarije,
Kroatië cn misschien Zevenburgen
heerschen,
Wat, Triest betreft, zou Oostenrijk,
indien Italië deze st-nd annexeert,
zijn uitweg in zee 111 Fiumo moeten
vinden en zou Triest hierdoor auto
matisch geruineerd worden, wat edh-
ter zoowel tegen het belang van Ita
lië alsook van Oostenrijk zou zijn.
Ken oplossing van deze kwestie zou
dan wellicht in het proclameercn van
Triest tot een vrijst ad of tot- een vrij
haven met Itnhaansch bestuur (naar
analogie van Hamburg) gevonden kun
nen worden.
Was het nieuwe Oostenrijk tenslot
te van de Pruisische omklemming be
vrijd, dan zouden de geallieerden ze
ker in het bestijgen van den Pool-
schen troon door oen Ilabsburger of
door een door de IfaibsburgerB aange
prezen candidnat (als Prins Sixtus
van Bourbon, broeder van Keizerin
Zita, die aan lvare zijde staaD toe
stemmen.
Een groot- verbond zou Weenen,
Warschau, Praag. Boedapest, Agram.
Roekarest. P.ome. Parijs, landen,
Brussel, Madrid, Washington cn
De twee locomotieven van elk der
treinen zijn met ontzettende kracht op
den zuidelijken wissel vóór hel binnen
komen van Bellinzona op elkaar gcloo-
j pen. Dc beide voorste locomotieven
1 werden in d* hoogte geheven en ver
achter dc rails teruggeworpen. Dc
schok van den trein uit het noorden
werd co-jr hc: gewicht der voorste io-
romotievcn verzwakt. De verantwoor
delijke macliiniit, die het gesloten sig-
naa'. bij het binncnloopen niet had ge
zien, werd gedood, de stoker criisiig
gewond. Tot dusver werden 13 gewon
den in liet hospitaal le Bellinzona bin
nengebracht. Het treinverkeer is op een
zijlijn overgebracht. Volgens de eerste
schatting wordt dc materieelc schade op
meer dan vijf miliiocn francs geraamd.
D: vier onherkenbaar vernielde locomo
tieven hebben alleen reeds een waarde
van ongeveer vier miliiocn francs. Dc
treinen liepen met een snelheid van 70
tot 80 K.M. op elkaar. Tengevolge van
den steilen opwaartschen weg hebben
de Zwitsersche wagens aan den schok
weerstand geboden, waaraan de om
standigheid is toe tc schrijven, dat ii
den trein uit Arth-Goldau behalve het
m. cnincpersonel niemand levensgev;
liik werd gewond.
Dc oorzaak van de catastrofe Is nog
niet opgehelderd. Volgens opgave der
Italinanschc pascontröle bevonden zich
in den trein uit Milaan 15 Zwitsers^
Duitscbers. 52 Italianen, vier Amerika
nen, twee Noren, twee Tsjechen, twee
Franschen en twee Engelschen, die al
len over Bellinzona naar het noorden
wilden reizen. Onder de Italianen be
vond zich dc Italiaansche gezant te Ko
penhagen. graaf Sellatorc, met zijn
crctnris. Zijn lot is nog onbekend. De
trein bevatte van Milaan af vijf door-
loopcnde wagens, alsmede de slaapwa
gens GenuaBazel, waarin zich 18
Duitscbers cn tier Amerikanen bevon
den.
DR. HELFFERICH ONDER DE
SLACHTOFFERS.
Volgens de laatste te Beiiiin binnen
gekomen berichten is dr. Helfferich een
der slachtoffers van den ontzettenden
spoorwegramp bij Bellinzona. Zijn dood
is gekomen in het heetst van de.n po
litieleen strijd voor de Duitsche Rijks-
dagverkiczingen.
HET PROCES TE KIEF.
Er is een schrijven van Poincaré aan
Tsjitsierin gepubliceerd dat zijn beroep
op dc Sovjetrcgccrïng in verband met
het proces tegen de intellectueelen te
Kief. geen inmenging in Rusland's in
terne aangelegenheden bedoelde.
UIT ENGELAND.
De uitsluiting bij den scheepsbouw Ln
Engeland is opgeheven.
oensdag is de Britsehe rijkslentoon-
stelling te Wembley door den koning
van Engeland geopend.
EEN AANSLAG OP DEN FRAN
SCHEN ANARCHIST FAURE.
Omstreeks één uur nachts dezer
dagen hoorden twee agenten te Mali-
kolf in hot Fransche dep. Seine plot
seling eemge revolverschoten. Zij be-
gi'ven zich naar de plaats van waar
het geluid scheen te ziin gekomen en
zagen een ©ogenblik later drie man-
Jien, van wie er een. die cimstig ge
wend was. door do beide anderen werd
K'-eiuund. Het bleek, dat de gewonde
Jlenri Faure was, de bekende anar
chist en medewerker van de ..Liber
taire". Volgens zijn zoggen was hij
door eenige onbekenden aangevallen
op h©t oogenblik, dat hij ziin woning
wilde' binnengaan. Sedert- een maand
reeds onivina hii tal van dreigbrieven,
aan welke hij evenwel niet. veel ge
wicht liechtle, iets waarin hij zooale
thans blijkt, ongelijk heeft gehad.
Zijn overbrenging naar liet ziekenhuis
was noodzakelijk.
HET DEENSCHE MINISTERIE.
Zooals blijkt uit de reeds gemelde
lijst, vuii ministers. welke door den
premier S'.auTuuf aan den koning is
\oorgelegd. heeft de premier zelf de
portefeuille van Handel behouden. Di?
moet volgens de Deensche bladen wer
den beschouwd als een teek-en, daü
een zeer krachtige financieel© politiek
zal worden gevoerd met het oog op
mïeering van de ataatsbegrooting en
daarmede gapaard gaande verbetering
van de landsvaluta.
In hoeverre het indertijd door de
soc.-dem oer. geopperde voorstel om
een buitengewone belasting op ver
mogens van boven do 50.000 kronen
te heffen, ten uitvoer za.1 worden ge
bracht. moet worden afgewacht.
Uit Berlijn wordt gemeld
De P::ksp resident- heeft aai»
den vrcegeren Deenschen gezant
te Berlijn graaf V011 Molt.ke een tele
gram* gezonden oin hein geluk te
wenschen met zijn benoeming tot mi
nister van Buitenlandse]ie Zaken in
het nieuwe Deensche kabinet. Voort3
spreekt hij in dit telegram zijn leed
wezen er over uit-, dat de gezant
dientengevolge zijn post te Berlijn
moet verlaten, waarop hii zoo lange
ia-reu heeft gearbeid in het belang
van de Deeneoh-Duiteche betrekkin
gen.
EERSTE KAMER
23 APRIL
Billiton - De Staatsbegrooting
Over Ontwapening
Ook in den Senaat evenals in de
Iwcede Katner is van sociaal-de
mocratische zijde critlek geoefend op
de voorstellen dor regeenng om met
de Billiton-maatschappij tot- een rege
ling te komen, door de stichting van
•*n gemengd bedrijf. Do regeering wil
de Jjct „airoojuen liet uitbuiten van
dc Unreserves door den huidigen con
cessionaris voorkomen door zelf to
guan deelnemen in de exploitatie, vóór
den afloop (in J927) der concessie.^
En nu betoogde de heer van Kol,
dat zuivere staatsexploitatie alleen,
iets van waarde zou kunnen brengen
voor de Indische gemeenschap. Die
staascxploitatie is mogelijk en wen-
schcüjk naar het inzien des heeren
van Kol bij afloop der concessie.
En do uitputting, het ruw weg exploi-
teeren van thans kan aldus op
nieuw dc heer van Kol paal en
perk worden gesteld.
Deze zienswijze nu werd door den
minister, door den heer Gijselaar,
maar ook door den lieer Slingenberg
niet gedc •eld. Des laatsteu meenïng
is ongetwijfeld van waarde, wijl de
lieer Slingenberg voor staatsexploita
tie ook gevoelt, zij het dan in den
vorm van een Naaml. Vennootschap.
Doch in het onderhavige geval zag
ook de heer Slingenberg géén andere
oplossing, dan die door den minister
van Koloniën werd voorgeslagen. De
bevoegdheid tot dringend optreden
tegen den huidigen concessionaris
achtte ook de heer .Slingenberg pro
blematiek cn bovendien zou het trach
ten naar een dringend optreden tot
een zeer lange procedure kunnen aan
leiding zijn. tot schade ven het land.
Het Billiton-ontwerp werd met 26
8 stemmen aanvaard. Tegen waren de
sociaaldemocraten.
Aan de beschouwingen, de algemee-
i beschouwingen over de staatsbe
grooting. hebben vandaag twee se
natoren deelgenomen, de lipcren Prof.
van Embden en de Vos van Steenwijk.
De laatste van beiden die altijd
precies zegt, waar hii meent, dat het
op staat is met zijn rede nog niet
gereed gekomen en za! hnnr morgen
lortzetten.
De Vrijzinnig-democratische hoog-
leeranr wijdde geheel zijn rede aan het
ontwnpeningsvraagstuk. Nu is het
standpunt van Prof. van Embden niet
onbekendtotale ontwapening wil
hij. Om het voorbeeld. Maar ook om
dat. zij 11 0 o rl 7. altel ij k is, zoolang
de ulgeheel internationale ontwape
ning nog niet tot werkelijkheid werd.
Nationale ontwapening 7.011 daaren
boven groote waard hebben voor ver
betering van den zorgelijken financi-
eelen toestand, omdat met een poli-
tïoleger zeer wel zou kunnen worden
volstaan. Wanneer men bovendien de
wachtgelden die het gevolg zouden
ziin van het afdanken van be huïdi-
"c leger op ..buitengewoon" brengt.,
dan zoo berekent. Prof van Emb
den zou het politieleger een directe
besparing kunnen brengen van 40 4
00 milltoen guiden. Een politieleger
acht hij zeer mogelijk, wijl hij om
persoonlijke en materieele uitputting
ecu nieuwe oorlog als onwaarschijn
lijk beschouwde.
In den breede heeft Prof. v. Emb
den do ellende geteekend, de ellende,
waaraan ons land niet ontkomen kan
wanneer het in oorlog raakt, omdat
wij het Nederlandsche grondgebied
niet verdedigen kunne n tegen don
gusoorlog dc-r naaBto toekomst.
De vrijzinnig-demoeratisohe woord*
voerder nu betreurde het, dat de re
geering achterwege blijft met het uit
spreken van een oordeel over de ge-
volgen van zulk een hrijg voor ons
lnna. Daarom eindigde hij zijn rede,
dan ook met het voorleggen aan de
Kamer van 'n motie, waarin 'n onder
zoek van de regeering gevraagd
wordt, een onderzoek door een staats
commissie, naar de mogelijkheid vai£
landsverdediging door een kleine
staat, gezien de snelle ontwikkeling
der verdelgingstechniek.
Die techniek leidt zoo sprak Prof
van Embden tot zinlooze vernieti
ging aan beide zijdende moraal zal
in het vervolg luiden „verdelgt uwen
naaste, zooals gij zelf verdelgd zult
worden in ontheiligt Gods naam."
De lieer de Vos van Steenwijk be
woog zich geheel in de practische po
litiek. Ilij toonde zich erkentelijk voor
het feit, dat de regeering n a de cri-
sis de verantwoordelijkheid weer on
zich genomen had. Maar laakte het
(deze afgvaardiede gebruikte het
woord ..ridicuul") dat ..links" a-n
..rechte" verwijt, dat het_ zich niet
heeft ontbonden, omdat uit de af-
Hemmers van de Vlootwet geen minis
terie voortkwam. Gelijk had moeten
geschieden naar goede parlementaire
rede.
Do figuur van den Vrijheidsbond,
noemde hij droevig, een degeneratie
van wat eens de liberale partij was
geweest. ..Deze partij" aldus de
C'lir. Historische fractie-voorzitter --
,.in 1921 uit partijbelang samenge
steld, durft zesgen, dr.t rechts samen
gaat uit partijbelang." Rechts moet
samengaan, met handhaving van ie
ders eigen beginselen, omdat het lands
belang dat eischf.
Over het dalen van het peil der Ka
merleden klaagde de heer de Vos van
Steenwijk heftighij weet dit aan het
kiesstelsel van thans, hetwelk hij dan
ook fundamenteel gewijzigd wenschtc
te zien. ook al, omdat de propagan
disten, die oogendienaars zijn en niet
anders moesten zijn dan de por
tiers. die de deuren van Let parle
ment hebben te openen voor de groo-1
te figuren, daardoor in grooten getale
de volksvertegenwoordiging zijn bin
nengetreden.
Dat de natie respect voor het Par
lement verliest, is niet onbegriine-
lijk zoo eindigde de heer de Vos
"oor vandaag zijn woorden.
INTIMUS.
Koloniën
Het optreden bij
Tangerang.
Critiek van den legercommandant
over het optreden van het
civiel bestuur.
De correspondent van Dc Telegraaf
te Weltevreden schrijft
Volgens een meócdeeling in de Indi
sche dagbladen heeft de legercomman
dant een scherpe nota ingediend over
het optreden van het civiel bestuur in
zake Tangerang, waaraan niet ondui
delijk voor een groot deel de bloedige
afloop der botsing zou worden verwe
ten. Het wordt; o.a. sterk afgekeurd, dat
bestuursambtenaren, die militaire hulp
requirccrcn. zich bemoeien met de
sterkte van den troep, terwijl voorts ae
mecning wordt uitgesproken, dat het
bestuur zich, zoodra de militaire macht
in actie moet komen, heeft te onthou
den van ieder ingrijpen en de leiding
moet overdragen aan de militaire
autoriteit.
Eigenaardig doet het hierbij aan, dat
dc legercommandant, bij het officieel
uitbrengen van zijn mcening, de indie
ning van het rapport der ingestelde
commissie van onderzoek niet meende 1
te moeten afwachten, en zijn oordeel zoo
vaststaand vormde, dat hij tevens een I
voorstel indiende tot wijziging der
voorschriften, welke deze matérie be-
hcerschcn. Naar wij vernemen, heeft de
regccring den legercommandant dan
ook verzocht, zijn critische nota terug
te nemen, totdat de commissie van on
derzoek haar rapport zal hebben uitgc-
Drackt betreffende het optreden van ei-
viel bestuur en militairen te Tangerang.
Bij ingewijden is het reeds bekend,
dat dit optreden niet in ieder opricht de
goedkeuring van de commissie kan
wegdragen. Wel wordt ten volle goed
gekeurd, dat. de assistent-resident Van
Helsdingen de uiterste pogingen in het
werk heeft gesteld om de verzetslieden
met een zacht lijntje tot het opgeven
van hun dwaze poging te brengen.
Daarmede wordt dus stelling genomen
tegen de vele stemmen, die zoo luidkeels
liet beleid van het civiel bestuur-afkeur
den en daarin een getuigenis zagen van
slapheid en angst, waar „hardhandig
optreden" dadelijk geboden zou zijn om
die „onruststokers" tot de erde te bren
gen. Het mag een geluk geacht worden
voor bestuur en volk, dat de regeerings»
commissie het dogma van de „ijzeren
vuist" definitief verwerpt en getuigenis
aflegt van de mildere inzichten, die
thans ons bestuur leiden.
De commissie moet wel een afkeu
rend oordeel uitgesproken hebben over
de maatregelen, welke door bestuur cn
militairen zijn genomen ter beveiliging
der ambtenaren en bewaking van do
bende, tijdens het afmarcheeren, van
den bekenden optocht en 't gezamenlijk
oversteken der rivier door verzetslieden
cn militairen, vereenigd in één prauw,
cn ten slotte over de opstelling der troe
pen op het oogenblik van gewelddadig
ingrijpen.
