HAARLEM'S DAGBLAD
UIT DE WERELD
De Scarabée
VRIJDAG 9 MEI 1924
TWEEDE B LAD
EEN EN ANDER UIT DE GESCH I EDENIS DER BRIEVENPOST.
Benamingen van den briel bij verschil lende volken. De oudst bekende
briel. Om het briefgeheim te bew aren. Het postverkeer in de we
reldrijken der Oudheid. De drie postwegen van Karei den Grooten. -
Eerste geregelde postdienst in Europa Het Hanze-Verbond. Thurn
und Taxi». Een conservatief en vooruitstrevend volk. Vestiging
van de wereld-postunie.
Ons woord „brief" is, evenals
gelijkluidende Duitsche woord, van
LatijnEchcn oorsprong. Het is ge
vormd van bet woord brevi». d. i.
kort, en beteekent oorspronkelijk een
beknopte schriftelijke mcdcdeclirig
aan een persoon of een verzameling
van personen. L"it deze beteekenis
ontwikkelde rich die van schriftelijk
bevel en vervolgens die van schrift
stuk in het algemeen, oorkonde, do
cument. zooals blijkt uit de zeer ge
bruikelijke woorden adelsbrief, gelei
brief. vrijbrief. koopbrief. schuld
brief. wisselbrief enz. Ken andere af
geleide beteekenis van het woord
brief is die van opgevouwen stuk pa
pier, bijvoorbeeld in de uitdrukking:
een brief spelden.
Aan hetzelfde Latijnsche woord bre-
vu ontleenen de Denen en Zweden
hun benaming voor ons: brief. Anders
staat het met do Franschen. Het
Franscho „lettrc evenals h.t ltaii-
aansch© ..letter*" Ls ontleend aan
het Intijn litterae. eigenlijkletteren.
Trouwen*, wij Hollanders gebruiken
hetzelfde meervoudige woord, wan
neer we bijvoorbeeld schrijven: In
>rd op uw geeerde letteren enz.
In de r
;angstaal
iord gebri
rordfc
De Kngel.chen hebben
Jetter'gekregen van
sprekende N'orinandisehe
die van huis uit
maar n» hun vestiging ii
her! spoedig de landstaal
genomen Na den slag
(2066). waari.i de Angel:
ning Harold 'net leven v
wel het
FraDsch-
aren,
Frankrijk al
hadden over-
bij Hastings
iksisehe K".
Normandiê,
zich meester van den Engelschen
troon. Drie verovering verklaart het
groote aantal woorden, dat de Ger-
tnaonsche KngeNche taal aa:i het
Fran*<-h ontleend heeft.
De Spanjaarden en Portugeezen ge-
bruiken eveneens een Latijnsch woord
ter aanduiding van een brief, til. car
ta. Het L.itijosehe «-*rta is op zijn
beurt weer ontleend aan een Egvp-
tiseh woord en beteekentnapier Dit
woord xrt.x heeft ,n het Franjeh hef
woord rarte gegeven, waarvan wij
weer on» woord kaart gevormd heb
ben.
De 'geschiedenis van het briefver
keer klimt op tot hooge oudheid. Be
kend is <io brief, dien koning David
flOe eeuw- vóór het begin van onze
jaartelling) aa:i l'ria. Thans
nog le. ft ,|it historisch feit voort in
do uitdrukking: '-en l'riasbrief. d. i.
een brief, die den overbrenger ten
verderre roert
Zeer e-gena.ir.iig was het middel,
waarvan men zich in het oude Spart*
bediende om het briefgeheim t-~ be
waren in ambtelijk berichten van en
aan staatsdienaren Om een rylinder-
vormigen stok (de skytale) werd een
Toep perkament, .-ewikkeld en vervol
gens beschreven en weer ontrold. De-
gene, voor vricn de ambtsbrief bestemd
was, bezat een stok van gelijken vorm
en omvang, voor ieder ander was het
geschrift onleesbaar.
De voorname Romeinen lieten veel
al hun brieven schrijven door speciaal
daarvoor c. .ngewc/en ,lavrn cf vrij
gelatenen Do brief werd geschreven
op twree houten met was bestreken ta
feltje* oi> plankjes, door middel van
een schrijfstift of stylus. De tafeltjes
werd'-r, mof den beschreven kant te
gen elkaar gelogd en omwonden met
een draad, welks knoop begoten
werd met nas of leem. waarin de ze
gelring wer.l afgedrukt. Met dc be.
zorging werd een «laaf belast, die
tien naam droeg van tabellarlus.
Volgens de oud-Grieksche geschied
schrijvers Herodotus, Xenophon en
Anderen bracht de beroemde stichter
van het Perzische rijk. Cyrus (6e couw
v. de eerste postverbinding tot
stand, welke na hem door Darius ver
der werd uitgebreid en verbeterd.
I.angs Me groote verkeerswegen, die
op last van deze machtige hcersehers
naren aangelegd en onderho.-dcn. wa
ren op afstanden van 4 a
uur gaans .stationsgebouwen
opgericht, waar steeds paarden en
ruiters gereed stonden om voorwer
pen, vooral brieven met den grootst
tnogelijken spoed naar het volgende
station te brengen. De snelheid, waar
mede de ruiters den weg aflegden,
v as zoo groot, dat brieven uit Sarde*
en l.ydié tie koninklijke residentie S«-
za in zes dagen konden bereiken.
Tussehen beide steden was een af
stand, in onze iii.iat uitgedrukt, van
meer dan 2140 Kilometer, 440 uren
gaans. Deze prachtige postverbinding
uit-ndc uitsluitend vooi der, konink
lijken dienst, niet voor bijzondere per
sonen. Nadut Alexander de Groote
het Perzische rijk veroverd had, breid
de hij het postverkeer uit tot in Egyp
te maar, toen door zijn dood liet
nieuwe wereldrijk uiteenspatte, raak
te deze inrichting in verval.
liet Perzische post stelsel vond la
ter navolging in het Komeinschc rijk.
Om betichten te kunnen wisselen met
de verschillende declen van zijn uitge
strekt rijk stelde keizer Augustus cur
sus publici in. Op de gioote verkeers
wegen n.l waren hoofdstations (man-
miones) ingericht op een onderlingen
afstand van ongeveer ee» dagreis, cn
ttuschen twee opeenvolgende mansi-
ones 3 lot ft tusschensi&tions (muta
tion»), waar de paarden -gewisseld
werden. Do Romcinsche post diende
ook tot personenvervoer, ja zelfs bij
zondere personen konden er gebruik
van maken mits zij voorzien waren
van een schriftelijke keizerlijke mach
tiging (diploma, letterlijkeen in
tweeen gevouwen stuk). Ten behoeve
van de reizigers waren op de hoofd
stations veelal groote gebouwen aan
wezig. waar zij een nachtverblijf kon
den vinden.
Met den ondergang vnn het Romein-
*che tijk kwmn ook aan deze postver
binding een einde: Karei de Groote
bracht ze weer tot stand. Ten einde
do gemeenschap re onderhouden met
de verschillende declen van zijn rijk,
dat de tegenwoordige landen Frank-
r.jk, Belgie, Nederland. Duitschland,
een deel van Italic en Spanie benoor
den de Kbro omvatte, vormde hij drie
postwegen, die van Auxerre uitgingen
naar Duitschland, naar Italic %cn naar
'in do latere middeleeuwen niet hun
toenemend handelsverkeer openbaar
de zieh meer en meer de behoefte aan
inrichtingen, belast met het vervoer
van brieven tusschcn de verschillende
steden. Deze instellingen, die men zou
'kunnen beschouwen als de zeer be
scheiden voorloopers van onze tegen
woordige brieveifyost waren echter al
leen bestemd voor bepaalde klassen
van personen. Zoo stelden bij voor
beeld de gezamenlijke kooplieden van
een of andere stad door hen bezoldig
de boden aan. de kloosters zonden tot
het wisselen van berichten monniken
naar andere klooster», de universitei-
ten hadden hun boden om in verbin
ding met elkaar te blijven en orn de
studenten in staat te stellen berichten
te wisselen met hun nabestaanden. Nu
mochten we| bijzondere personen van
deze gelegenheden gebruik maker, tot
hej meegeven van brieven, maar lan
een regelmatigen postdienst ten be-
hoeve van het publiek was geen spra-
De eerste geregelde postdienst in
Kurona werd in 1464 ingesteld door
den Franschen koning Bodewijk XI
/en behoeve van d© koninklijke koe
rier-.. Koning Hendrik IV voerde het
gebruik ijl van pleisterplaatsen, waar
«tecda*versche paarden gereed ston
den. en Richelieu, <le alvermogende
minister \*n Lodewijk XIII. voegde
aan de bestaande inrichting een gerc-
geldcn hrievenpostdienst in. Hier kan
er dus voor het eerst sjirake zijd van
een postdienst eenigszins in modernen
zin. Aanvankelijk alleen bestemd voor
regeeringsdoeleiriden, daarna (sedert
16721 geëxploiteerd door pachters,
werd zij in I7f'2 tijdens de Groote Re
volutie. wat zij naar de hedendaags; he
begrippen behoort te. zijneen rijks-
inrichting ten algemecneu nutte. De
tegenwoordige post 's de grootgche.
vevkeersinrichting, wier arbeidsveld
zich uitstrekt over de gehccle bewoon
de narde, en die ten doel heeft het
vervoer vnn brieven, tijdschriften, pak
ketten. geldswaarden cn personen. Se
dert dc toepassing van stoom, elec-
triciteii. ga*, benzine enz. op de ver
keersmiddelen is echter het personen
vervoer gaandeweg bijna geheel in an
dere handen overgegann,
In Duitschland bestond er reed» tij
dens de middeleeuwen een geregelde
bodendienst tussehen de verschillend©
steden, die behoorden tot. het Hanze
verbond. bij voorbeeld lang» de noprd-
kustRiga. Königsbcrg. Danzig, Stet
tin. Rostock. Lubrck, Hamburg. Bre
men langs don Rijn: Keulen, I-rank-
furt aan de Main in het binnenland:
Neurenberg, Leipzig, Brerian, Wce-
iien. enz. Maar van een publicken
dienst was eigenlijk geen sprake. In
1516 kwam hierin verandering. Toen
kreeg namelijk Frans von Taxis van
keizer Maximiüaan toestemming om
naur het Fransehe voorbeeld een post
dienst in te richten tussehen "Weencu
cu Brussel.
De heeren van Thurn und Taxis wa
ren een uit Iualië afkomstig geslacht
(della Torre c Tasso, later de la Torre
e Tussis). welks oorsprong opklimt
tot de 13e eeuw. Een hunner trad in
ile 15 eeuw in dienst van den Duit-
schen keizerFrcderik 111 en werd door
dezen tot ridder geslagen. Zijn zoon
Krans werd de grondlegger van het
Duitsche postwezen. De postdienst
tussehen Wecnen en Brussel leverde
zulke ruime winsten op, dat Frans en
iem zijn opvolgers er naar streef
den door den keizer verleende privi
legie steeds uit te breiden. Maar hier
bij slieten zij op den tegenstand van
verschillende Duitsche vorsten, die
weigerden de Taxische post in hun ge
bied toe te laten en aanspraak maak
ten op het postrecht. Evenwel, on
danks allen tegenstand ontwikkelde
zij zich voortdurend en in 1615 kreeg
*i* rijksgraaf I.onnoral von Taxis den
tel van ..Reichff;eneralposiuieis-
u" voor zich en zijn mannelijke er-
"ii, In de onbeschrijfelijke verwar-
ng lijdons den dertigjarigen oorlog
ging de Taxische post ten gronde, en
■•-en de postmeester zijn best deed om
weer op gang te brengen, onder
lid hij krachtigen tegenstand van
den keurvorst van Brandenburg, die
zelf een oost inrichtte in zijn eigen
gebied. Dit voorbeeld werd langza-
rhnnd gevolgd door andere Duit
sche landen, zooals Saksen. Brons
wijk. Hannover cn Hessen, later ook
Wtirtetnberg e.a., terwijl reeds vóór
hel uitbreken van den dertigjarigen
oorlog (1618) de keizer zelf eigen pos
terijen had ingericht in zijn Oosten-
rijk».-he erflanden. Ontegenzeggelijk
hadden de verschillende staten volko
men het recht de posterijen in eigen
beheer te nemen en zeer zeker was het
dc familie Thurn und Taxis in de al
lereerste plantte doen om geldelijk
en miatsclinppelijk voordeel. Maar dat
noemt aan den antieren kant niet weg,
dat zij eeuwenlang aan Duitschland
hoogst gewichtige diensten heeft bewe
zen door van het in tal van staten en
staatjes verbrokkelde land één post-
gebied tc maken. Haar doel. het ver
werven jan aanzien en rijkdom, heeft
zij schitterend bereikt, in 1686 werd
d© graventitel vervangen door dii
van rijksvorst, zij bezit goederen,
waarvan de gezamenlijke oppervlakt.
meer dan 34 vierkant© Duitsche mij
len bedraagt, terwijl, toen in 1&67 het
overblijfsel der Taxische post door
Pruisen werd overgenomen, de post
meester generaal het ronde sommetje
ontving van 0 millioen mark.
Dc Engelschen zijn een eigenaardig
volk. Een van hun meest uitkomende
karaktereigenschappen is, bij een
sterk ontwikkeld gevoel van persoon
lijke vrijheid, een ,-.an het ongcloofelij-
ke grenzend© gehechtheid aan het
oude. Het zoo geriefelijk»- metriekstel
sel i.< bij hen nog steeds niet
voerd zij waren op Rusland na het
laatste onder dc Europecsehe volken,
dat de Gregoriaanschc tijdrekening
invoerde, zij waren ook de lnatsten,
die aan een geregelde postverbinding
dachten. In 1678, rins meer dan twen
eeuwen na Frankrijk, meer dan an
derhalve eeuw na Duitschland, reed
ten langen laatste «Ie en-at© op gere
gelde tijden vertrekkende postkoet:
niss.-hen Edinburg en Glasgow. Do
brieven echter werden vervoerd door
postillons tc paard cn het. duurde tot
liet eind der 18e eeuw, voordat daarin
verbetering kwam. Toen kwam de Lon
deiischc schouwburgdirecteur Palmer
op het denkbeeld om de personenrij
tuigen tevens tc gebruiken voor het,
brievenvervoer en den dienst
ie richten, dat dc bri«-ven nog sneller
hun bestemming bereikten dan door
de postillons te paard. Teekenend
weer het feit, dat van Engeland uit
een belangrijke, hoogst practischo ver
betering werd aangebracht in het wc-
reldpostverkccr. Terwijl in vroeger
tijd d© brief porto's vrij hoog waren en
tevens afhankelijk van don afstond
tussehen de plaats van afzending
die van bestemming, werd door Row
land Hill in 1840 bepaald dat in Groot-
Britt.nnnië en Ierland de post. van ecu
enkelen brief voor het. binnenland 1
penny zou bedragen. Hoewel de finnn-
cieele uitkomst aanvankelijk niet
de verwachting beantwoordde, bloven
do heilzame eevoleen niet uit. Toen
dan ooi- de Wereldnostunie tot stand
kwam (Union postale universelle. Ir
congro» te Bern 1874. 22 staten2c
'congres te Parijs. 32 staten), werd het
zelfde beginsel gehuldigd er werd be-
naald dat over het gehoele gebied der
Postunie de post van oen enkelen
brief voör hel buitenland zon bedra
gen 25 centimes (12 1/2 cent). In onzen
nbnormalen tüd i= de prijs verhoogd,
maar het begir*el blïïft gehandhaafd.
Wekelijksche Postzegel
rubriek
Van Ingezonden stokken, geplaatst ol
niet geplaatst, wordt de kopie den inzender
niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek etelt da
Redactie zich niet aansprakelijk.
D© Hougaai/sche poet administratie
gaf oen drietal zegels uit. die tegen 't
dubbele nominale bedrag worden ver-
i. Deze extra lieffing komt ten
goede aan ©en fonds lot bestrijding der
tuberculose onder do kinderen.
De zegels zijn verschenen in de
waarden 300, 50U en 1000 kronen. De
eerste vertoont een kinderfiguurtje,
gaande door een bloemenweide, in do
eene hand dragende een korenaar, op
de andere uitgestrekte' liand zit een
•ogellif.
Dc kleur van «Et zegel is blauw. De
500 kronen, gedrukt in bruin, geeft
een moader weer. gezeten aan een
houten wieg, waarin een kindje, ter
wijl do hoogste waarden in zwart
blauw. ons een boogschutter laat zien,
ziiu handwerk ook ©au een jon
gere leert.
Behalve niét deze weldadigheids-
zegels scheepte genoemde post-adm.-
niet ratio one op met vier vlugpost
zegels. die o.i. verre van geslaafd zijn
te noemen. Een vlieginenscli, dat in
zijn vleugels de et-nige. hoognooiige
bedekking vindt, glijdt ovtr een land
schap.
Verschenen zijn de waarden 100,
500. 1000 en 2000 kronen. «11© in deze
primitieve, teekening en nog primi
tiever kleuren. Het pleit niet voor tien
kunstenaar, die dit ontwerp schiep,
dat hii op het terrein van Juelir.post-
zegel6, dat nog tal van mogelijkheden
opent, niet iets beters tc voorechijn
wist te brengen.
De Russen, die liet- tot duverre,
hun poetaal bedrijf zonder poetzegels
konden stellen, gaven dezer dagen de
en-telingen van deze nuttige zegeltjes
uit.
Oi> de beide zegels, de 35 én 70 k<
peken, verschenen in 1918 in het beeld
gewapende vuist. die een ketting
klieft, welke zegels bekend zijn als d'
Kr rmski-uitgave, werd een desbei ref
fetule opdruk met nieuwe waarde ge
plaatst. beide in rood. Do 35 kopek/n
■i 'i i op deze wijze veranderd in do
portzegols1. 3. 5. 10. 32 cn 40 k-
peken.
Voorts verschijnen nu langzamerhand
alle frankeerzegels getand in plaats
van ongetand, zooals tot dusverre ge
schiedde. Ook de vier Uuiu rouw-zc-
gein kwamen getand uit.
llelgië overdrukte het paJtkeipost-
zegel van 2 francs 40 centimes mot do
waurde 2 fr. 30 in groen. Voorts zal
dit land. ter gelegenheid van de In
ternationale Postzegel tentoonstelling,
die de volgende maand t1» Brussel
wordt gehouden, eonigo speciale ze
gels uitgeven.
De Manzoni-scrie- van Italië, in een
dor vorige weekkronieken uitvoerig
beschreven, is thans verschenen met
nis opdruk den naam der Itnlinansch©
koloniën, to welen Cirenaicn, Eritrea,
Tripolilaiiia en Somalia Italiana. Voor
deze laatste werd bovendien de landn.
munt lt-sa en rupïe mode op het ze-gel
geplaatst.
Dc Fransehe posterijen hebben haar
tarieven verhoogd, met liet gevolg, dat
de lvhoefte is ontstaan aan de volgen
de frankeer waarden75 ©n 85 cent i-
ces. 1 fr. 05. 1 fr. 15, 1 fr. 50 en 1 fr
90. die dan ook v^nsciedclijk wel niet
lam» o|i zich zullen laten wachten.
De 45 en 60 centimes, thans
drukt in het bekende croot formaat,
worien zoo veelvuldig gebruikt, dnt
inen overweegt, deze in het gewone
Seme use-type te drukken.
Do volksstemming iu Griekenland,
die een eind heeft, gemaakt aan liet
koningschap, zal ook in onze vei'zamC'
litUTOn zich manifesteeren. Het mi
nisterie van verkeerswezen, waaron
der do Griekschc peet ressorteert, gaf
reeds order, alle z.egale to voorzien van
den opdruk ..llclleensclie staat".
Als deze kroniek onder de oogen
van miiu trouwe lezers komt. zullen de
lu-rinueringszcgels aan h-rd Byron
re*ds verkrijgbaar zïïn. Volgens mijn
berichtgever worden twee waarden
uitgegeven de 80 leRtn. lichtblauw
vertoont het portret van den dichter,
d- 2 Drachmen diens aankomst le
Mavrogordato. De zogelf ziin eedruki
bij oen bekende Eondensche firma, die
op dit gebied haar sporen heeft ver
diend. De oplaag is zeer groot, terwijl
gedurende vier maanden alle Griek-
sdie postkantoren ze zullen verkoo-
pen.
Zaandam, 7 Mei 1924.
Mijnbeer de Red.
In antwoord op uw vraag ,,of de
Willem Eeevend nog wel gelezen'
wordt", deel ik u liierbif mede, dat
ik de Willem l.eevcnd niet eens, maar
meerdere malen met bet grootste ge
noegen gelez.en heb. Wel kostte het
mij in 'i begin wat moeite, mij door'
sommige min of meer langdradige en
sc-ntirru nleele gedeelten, zooals voor
al in de correspondentie tussc'rlen
Koosje Veldenaar en Cluisje Helder
oorkomen, heeu te werken, maat'
.oen ik er eenmaal ,.in" was. heb ilc
óók in die gedeelten de voortreffelijke
eigenschappen gevonden, die de ge-
lieele Wriilem Leevend kenmerken: in-
eressantc zedenschildering, nuchtere
levenswijsheid en al wilt u bet
c'nien niet gclooven kostelijke
humor.
Ik geloof, dat men in het algemeen
.e \eel opziet tegen liet lezen van
z.g. „verouderde" boeken, vooral als
ze wat lung zijn. Nu is bet, zeker wuar
dat de ongewone uitdrukkingswijze
en ook de ongewone, dikwijls door
ons als overwonnen standpunt be
schouwde gedachten in 't l>egin
meestal antipathiek aandoen. Maar
wie zich tegen den eersten tegenzin
vei zot. zal er geen spijt van hebben.
Zich eens te verplaatsen in andere ze
den en andere gedachten is niet al
leen zeer interessant uit historisch
oogpunt, maar ook ui (onna te verfris-
schend voor den geest: want het
brengt tot nadenken over de 'iegen-
woordïge gewoonten en zienswijzen,
die wij meesial maar zoo critiekloos
nemen. Maar bovenal: menige
oude schrijver, waaraan men niet
durft beginnen, bergt schatten van
siiji, compositie cn karakterleokenin?
die slechts de allerbestcn onder dc
nieuwen ons geven! En baast allo
thans nog bekende oude schrijvers zijn
goede schrijvers geweest; en zijn dus
nóg goede schrijvers. Wie dan tegen
de moeite opziet, die noodig is om er
in te komen, ontneemt zichzelf tiren
van kunstgenot.
Hoogachtend.
EEN LEZERES.
INCEZOnOEN mededeelincen
h 60 Cts. per regel.
De Kliniek voor
Tandheelkunde
Ged Oud© Qraoht 84 Tel. 1387
Verstrekt kunsttanden, gebitten en
moderne tandteohnlak aan mlndar-
gegoeden en aan den middenstand,
tegen uiterst lag© tarievsn.
Spreekuren voor mlndergegeeden en
laden van siekenfendsen eiken morgen
v. 9-11. Maand, en Donderd.avonds
v. 7-9. Spreekuren voor don Midden
stand. 's Middags v. 1—3 uur behalve
7,aterdags. Verder volgens afspraak.
Ingezonden
RAPlO-PItOORAMMA
I ~-\Vvv\\l4'///"ƒ-
Binnenland
Het hooge water.
Een nooddam bezweken;
honderden hectaren weiland
overstroomd.
Ouder Bemind is Woensdag een
nooddam bezweken, waardoor men
hét water vau een groot aantal wei
landen hoopte te keereu. Met groot
geweld stortte zich het water door
het in den dam ontstane gat. met het
gevolg, dat honderden hectaren wei
land zijn overstroomd. liet naar bin
nen bruisen van liet water was op
ecu kwartier afstands te hooren. Mede
zijn door een en ander drie steenfa
brieken onder water geloopen, met
het gevoly, dat een honderdtal arbei
ders werkloos zijn geworden.
HET KAMERLID JUTEN. Het
Kamerlid W, Juten, burgemeester vnn
Wouw, is titans zoover hersteld, dat
hij zijn werkzaamheden nis burge
meester heeft hervat. De Ivaaner-vei'-
gadoringea zul hij ech-ter .voorloopig
niet kunnen bijwonen.
H. J. BRUENS.
Donderdagmiddag is overleden de
heer H. J. Brucns, penningmeester vaa
het Nederlanösch Vakverbond.
NIEUV/E C EZELSCHAP S-
BILJETTEN.
Volgens de ..Tel." zullen in liet
a.s. reisseizoen door dc Ncd. Spoor
wegen nieuwe soorten gezelschaps-
biljetten verkrijgbaar worden gesteld:
le. voor en reis heen en terug in de
Je. 2e, cn 3e klasse, geldig voor drie
dagen. De prijs bedraagt per K.M.
voor de le kl. G 1/2 ct., voor de 2e
lil. 4.875 ct. en voor de 3e kl. 3.25 ct.,
voor minstens 2» personen. Do reiB
mag eenmaal op de heen- en eenmaal
op de terugreis worden afgebroken.
2e. voor een enkele reis van 25
K.M. of meer, maar alleen in de 2e
on 3e klasse en geldig voor een dag.
De prijs bedraagt voor eiken volwas
sene cu elk kind voor de 2e k'. 4 en
voor de 3e kl. 2 1/2 ct. per K.M. Hei
aantal deelnemers moet minstens 10
zijn. De reis kan eenmaal op den dag
der geldigheid worden afgebroken.
3e. voor een reis heen cn terug
in de 2e en 3e klasse geldig één dag
De prijs is resp. 5 ct. en 3 12 ct. per
K.M.
Het aantal deelnemers mag niet
minder dan 10 bedragen, terwijl op
de heen- en terugreis dc reis slechts
eenmaal mag worden afgebroken.
VRIJDAG 9 MEI.
Londen 2 L.O. 365 M. (Nedorl. tijd)'.
4.2>-4.S0 ai.m. Concert.
5.50 a.m. Kïnderverfialem.
7.20 oi.in. Filmcauseri© van G. A. At.
kinson.
7.50 a.m. Con
9.35 li.Dl. Caui
.Sir Gilbert Greens!:.
10.05 n.m. Vervolg c-cmeert.
10.20 n.rn, A. J. Alaaf over „Te 'B. B. V."
Birmingham 5 I. T. 475 M. (Nederl. tijd).
3.50-4.50 n.m. Concc-rt.
5.20 n.m. Bameshoekje.
5.50 n.m. Kinderhoekje.
7.20 oi.in. Fiimcauserie van G. A. At»
7.50 n.m» ..S Y. T." ..Mei-festival".
9.35 Ji.m. fcir Gilbert Greenall.
10.05 n.m. Vervolg concert.
10.20 n.m. Kapitein E. fi. Whillier,
tweede reisbeschrijving „fndië".
10.35 n.m. Hector Oor-Jon in zijn re
pertoire.
Bournemouth 6 B. M. 385 M. (Ned. tijd).
i.&j ti.m. Concert.
S.05 r..in. Damesunrtje.
5.35 n.m. Kinderuurtje.
7.20 in.m. l'ilmcauserie van G. A. At
kinson.
8.20 oi.m. Concertavond, te geien door
bet. muziekcorps van de luchtmacht,
olislcn on de ..R. A. F.-band".
10.05 n.m. Concert.
Cardiff 5 W. A. 353 M. (Nederl. tijd).
5.20 n.m. „5 W. A.V „Five O'Clocks"-
ii Dameshoekje.
6.05 n.tn. Kinderuurtje.
7.20 oi.m. Filmcauserie van G. A. AU
kinson.
7.S0 m.m. Concert. Dansmur.ie.lt.
9.35 n.m. Sir Gilbert Greenall.
10.05 n.m. Concert.
10.20 n.m. A. J. Allan.
Manchester 2 Z. IJ. 375 M. (Nederl. tijd).
3.504.5Ö n.m. Concert.
5-20 n.m. IJnmesuurlje.
5.50 n.m. Kinderuurtje.
7.20 in.tn. Filmcauserie van G. A'. 'At.
kinson.
8.20 n.tn. Populair concert.
9.55 n-rn. Sir Gilbert Greenall.
10.05 n.m. Vervolg concert.
10.20 r..m. A. J. Allan.
10.50 n.m, W. F. Bletcber, Spaar.scha
Newoastlo 5 N. O. 400 M. (Nederl. tijd),
4.05 m.m. Concert.
5,05 n.m. Damesuurtje.
5.35 n.m. Kinderuurtje.
7.20 n.m. Filmcauserie van G. A. At»
kinson.
7.50 n.m. Concert.
9.35 71-m. Sir Gilbert Greenall.
10.05 n.m. Vervolg: concert.
Aberdoen 2 B. D, 495 M. (Nedorl. tijd).
3.50—4.50 Concert.
5.20 n.m. Damesuurtje.
5.50 n.m. Kinderuurtje.
7.20 n.m. Filmcauserïo van G. A. 'Ai#
kinson.
7.50 n.m. Dïckens-avond.
9-35 li-m. Sir Gilbert GreenalL
10.05 n.m. Concert.
10.20 n.m. A. J. Allan.
Glasgow 6 S. C. 420 M. (Nedorl. tijd.J
3.20-4,60 3i.m. Concert.
5.05 n.-m. Damesuurtje.
5.35 n.m. Kinderuurtje.
7.20 n.m. Filmcauserie van G. A. 'Am
kinson.
7.5Q n.m. Gordon Brown over Valken»
8.05 n.m. Kamermuziekavond.
9.35 n.m. Sir Gilbert Greenall.
-10.05 n.m. Vervolg concert.
10.20 n.m. A. J. Allan.
Sheffield 6 F. L. 303 M. (Nedorl. tijd).
3.504.50 n.m. Concert.
6.056.50 n.m. Sheffield's kinderuurtje.
Verder hetzelfde programma ais te
Birmingham.
Plymouth 5 P. IJ. 330 M. (Nedorl. tijd).
5.50 n.m. Kinderboekje van Plymouth.
Verder hetzelfde programma als ta
5.05 n.m. Concert. (Chopin, Weber e
Z-X
Brussel S. B. R. 410 M. (Nederl. tijd).
8.20 n.m. Causerie.
8.3s n.m. Concert. (Mendelssohn e(|
Saiitit-Saihis).
Hilversum N. S. F. 1050 M.
920 m.m. Concert met medewerking
van DP. Fred, van Eeden uit Bussum,
die een voordracht zal houden getiteld:
..Over Poëzie". Voor i.c: muzikale gedéel.
:c van den avond zorgen: Mevrouw H.
LeopoldDraper (pinno) en de hoer Dr.
H. M. Leopold (alt-viool).
Feuilleton
Geautoriseerd© vortaling, naar het
Engelsch van
P. G. W0DEH0USE.
88)
Onder ceilc. voor den rechter, zou
Jïaxter hebben willen verklaren dnt
«l© lieer Peters op het punt stond om
de scarabee te stelen.
Om te voorkomen dat men oiV» ver
wijt. al ie veel to© te schrijven aan
dc int ii it ie van Lord Emsworth's se
cretaris. moet hier vermeld worden
«lat liet geheim dat om de scarabee
hing, hem voortdurend bezig gehou
den had. nadat ziju meestei liet hein
gegeven had om liet in hel museum te
leggen. Hij kende Lord Emsworth's
vergeetachtigheid cn geloofde zijn
verhaal over de transactife niet. Scara-
bee-maniakken zooals meneer Peters
gaven geen exemplaren \an hun col
lectie cadeau. Maar hij had toch niet
de waarheid geraden, oéer waf. er in
Londen gebeurd was. De conclusie
waartoe hij gekomen was, was, dat
Lmcj EwpvrcfLU de had ge
kocht en dit vergeten was. Het feit
dal hii zijn hèijticboek mee naar Lon
den genomen had. bevestigde zijn ver
moeden. Baxter kende den graaf zoo
goed. dat hij er van overtuigd wns.
dat er van alles kon gebeuren als hij
op Londen werd losgelaten met een
chéqueboek.
En dc ledon waarom de heer Pe-
ft-.rs het miifoum inging, leek den se
cretaris ook volkomen duidelijk. Ilij
v.'.-is zelf con antiquiteiten-enthousiast,
.-li hij wus hii verschill.ende vorznme-
lanrs secretaris geweest ui bi- onder
vinding die vreemde krankzinnigheid,
die den verzamelaar som- overval: en
liet. verschil tussehen Mijn en Dijn
al» met een spons uitvlak'. Hü wist
dat verzamelaar?, die geen brood zou
den stelen als 7.e honger hadden, soms
zouden bezwijken, en dit ook deden,
voor de verzoeking van een mooi stuk
voor hun verzameling.
Hij sprong bij drio treden tegelijk
do trap af en kwam het museum bin
nen, precies op het oogenblik, dat de
lieer Peters met bevende vingers zijn
schat wilde pakken.
Hij behandelde deze delicate situatie
met veel tact. Toen de lieer Peters
zijn voetstappen hoorde, sprony hii
haastig achteruit wat even goed
was als een bekentenis van schuld en
zijn gezicht, stond strak van schrik,
maar de onvolprezen Baxter deed net
of hij hier niets van zag. Hij was vol
komen op zijn gemak.
..Aha! Bekijkt u onze kleine verza
meling eens. meneer Peters? U ziet
wel dar wij uw C.heops een ecre-
plaats hebben gegeven. Het is een zeer
mooi exemplaar, een bijzonder mooi
exemplaar".
Do lieer Peters kwam langzaam bij.
Baxter praatte door om hem tijd to
gunnen. Hij tqirak over Meut cu Ru
imst is, over Amnion en liet Boek der
Dooden. Hij vestfgile de aandacht van
den ouder op du Romeinsche munten.
HIJ had het juist over Prinses Gi-
lukkipa van Mitannï. waarin ziju toe
hoorder zeker wel belang moest stel
len, toen de «leur open ging eu Bear.k
do bottelier binnen kwam, vergezeld
door Ashe. Til do drukte, van deze
stoornis ontsnapte de lieer Peters,
blij dm hij ergens ander» was en hij
twijfelde er voor het eerst aan of het
wei het beste was om iets. dal men
goed gedaan wilde hebben, zelf t©
doen.
,,lk wist niet, meneer", zei Beack,
..dat u in het museum was. Dan zou
ik hier niet gekomen zijn. Maar dit
jonge mensch sprak den wensch uit
om het musetnn te bezichtigen en ik
nam de vrijheid hem hierheen (e bren
gen.
„Kom binnen, Beack, kom bin
nen", zei Baxter,
Het Jicht, viel op Ashe's gezicht
hij herkeude in hem het opgewekte
jongemeusch dat hem voor het diner
den wég naar dc kamer van den heer
Peters had gevraagd en die. zooals hij
al gemerkt had niet Freddie s vriend
George Emerson, en ook niet van de
andere gasten was.
Hij werd achterdochtig.
„O, Beack".
„Meneer?"
..Ken oogenblik".
Hij ""in den bottelier naar ,de hal
waar niemand hen hooien kon.
„Beack. wie is die man?"
bediende van meneer Peters,
„De bediende van meneer Peters?"
„Ja, meneer".
..Is hij al lang in die betrekking?"
roeg Baxter, die zich herinnerde, dat
deze ondergeschikte hem had aange
sproken als ..Amice".
Beack begon te fluisteren. Hij eu
de onvolprezen Baxter waren van
ouds bondgenooten cn het scheen
Beack verstandig toe om liera in ver
trouwen t© nemen.
..Hij is noa maar kort bij meneer
Peters, meneer, en is nooit eerdei- in
betrekking geweest Dal heeft hii me
/elf verteld en ik ben er niet in ge
slaagd Ie weien te komen, wat' hij
vroeger heeft gedaan. Zijn manier
van doeu vond ik vreemd. Ik dacht,
zou meneer Peters dit eigenlijk wel
weten? Ik vind het niet prettig om
een jongmensch te benadeelen, maar,
als tl denkt dat de heer Peters ge
waarschuwd moet worden Éen
man die zoo maar opeens in betrek
king gaat. zou van alles kunnen zijn.
meueer. Misschien is meneer Peters
wel Bedrogen".
Baxter deed een beetje verstrooid.
1-Iij dacht vlug na.
„Zou hij Gewaarschuwd moeten
worden, meneer?"
„Hè? wie?"
„Meneer Peters, meneer. Voor het
geval hij misschien Bedrogen is!"
„Neen. neen. Meneer Peters kan
wel op zich zelf passen".
,,Ik wi! niet eigenwijs zijn, meneer,
maar
.Meneer Peters weet waarschijnlijk
alles van hem af. Vertel me eens
Beack, wie heeft, dit bezoek aan het
museum voorgesteld. Heb jii dat ge
daan?"
„Ik heb liet jongemensch op zijn na
drukkelijk verlangen hier gebracht,
meneer".
Zonder verder een woord tc zeggen
Jieo dc onvolprezen Baxter weer naar
hef. museum. Ashe stond midden in de
kamer en nam de aardrijkskunde van
dc zoal goed in zich op. Hij was zich
mot bewust, dat er iemand achter
hem stond, die vol wantrouwen naar i
zijn rug sl aarde.
Hij zag Baxter «niet, 1-Iij dacht niet
eens aan Baxter. Maar Baxter was
op zijn hoede, Baxter was op het oor
logspad -
Baxter wist.
HOOFDSTUK VI.
I.
Tof 'de voordeelen van den ouden,
dag behoort ook een gezond pessimis
me dal, terwijl het vau onze triomfen
wel dc fijne kantjeafslijp», tegelij
kertijd dc bewonderenswaardige uit
werking heefi. da! bef. noodlot, ong
geen gouden sfeenen ia den schoot
werpt, cn onuifgebroede kuikens waar
naar de opgewonden jeugd met zulk'
een enthousiasme grijpt, om dan te
leurgesteld tc worden. Als we hoven
i!e 'twintig zijn krijgen we langza
merhand de gewoonte om min rf meer
wantrouwend naar de giften \aw het
noodlot fc kijken. We missen daar
door misschien af en toe een prijs,
maar we vermijden ook dat we a! 'to
luchthartig in de val loopen.
Ashe Marson had de jaren van kalnï
wantrouwen nog niet bereikt en als
het noodlot hem wel gezind scheen,
was hij nog jong genoeg om zulke
vriendelij kill eden dankbaar te arcep-
teeren en er zicli over te verheugen.-
[(Wordt vervolgd.).
