Van het Politieke Tournooiveid
Buiteniandsch Overzicht
TWEEDE KAMER
3 JUNI
De lager onderwijswet opnieuw op de
helling Veel critiek Van Links en van
den heer van der Molen De grootere
klasse De assistenten.
De wijzigingen in ons Onderwijs kwa
men direct, zonder overgang naar het
moeilijke onderwerp der bezuiniging op
de uitgaven, die ons laad zich thans
voor het volksonderwijs moet getroos
ten, aan de orde bii het begin der ver
gadering.
De v.-d. afgevaardigde en onderwijs-
specialiteit, de heer Ketelaar, was de
eerste dergenen, die het met den mi
nister van Onderwij; niet eens waren.
Deze afgevaardigde vond het allerminst
aangenaam het afbreuk-doen aan het
huidige, moeilijk bereikte peil van
onderwijs te moeten bespreken, terwijl
vanmorgen der Kamer een suppletoire
Oorlogsbegrooting weer bereikt had,
die enkele millioenen vraagt tot afwik
keling van contracten in mobilisatie
tijd gesloten met de Engelsche firma
Armstrong. En dat terwijl hij moest
blijven uitspreken, dat de wijzigin
gen de vitale belangen van het onder
wijs aantasten. Voor jaren onherstel
baar.
Wel was de heer Ketelaar dankbaar,
dat bet Kon. BesL tot opschuiving van
den tnelatingsleeftijd zal worden inge
trokken, wel moest hij erkennen, dat
aanmerkelijke verbeteringen door de
latere wijzigingen (in de eerste memorie
van Antwoord) zijn aangebracht... maar
het 43-IeerIingen-stelsel per klas was een
onaanvaardbaar nadeel voor hem. De
overgang van de hulponderwijzeressen
naar de assistenten noemde hij een gang
„van kwaad tot erger". In het algemeen
noemde hij de tweede memorie van
Antwoord veel te spoedig ingediend
(,,'t is nooit goed 1" interrumpeerde mi
nister De Visser) „niet veel zaaks"
en verweet den bewindsman, dat hij zoo
gemakkelijk wat anders in de plaats ge
steld 'neeft voor de wijze waarop hij aan
vankelijk besparing wilde aanbrengen.
Mag men dit „beleid" noemen? Is de
minister soms alleen „bezuinigings"-
minister? Als een ideaal—departemers
kon de heer Ketelaar het Onderwijs-cie-
partemen: zeker niet achten, al wilde
de minister dat nog zoo gaarne als bij
zonder beleidvol voorstellen.
De heer Ketelaar klaagde over dé.
tweede memorie van Antwoord zij be
antwoordde te weinig. Waarom werd
b.v. niet opgegeven, wat de z.g. techni
sche herziening aan bezuiniging heeft
gebracht? De minister heeft zijn tegen
standers eerst gevraagd om zelf voor
stellen te doen, wanneer zij wat beters
hadden. En geeft men raad., dan krijgt
men geen antwoord. Er is b.v. gevraagd
of het 48-leerlingen-stelsel met de be
staande schoolruimten a priori wel door
te voeren is. Echter geen antwoord
van den minister! Is het niet alsof men.
heeft willen zeggen „Wij moeten nu
gaan bezuinigen, het moet uit zijn met
het gezanik." Aan het departement.
Tegenover de opheffing van den zeven
jarigen leerplicht wilde de heer Ketelaar
de rede, die de minister enkele jaren ge
leden heeft gehouden tot verdedig ie'/
van de uitbreiding van het aantal leer
plicht] aren, stellen.
Scherp critiseerde de heer Ketelaar
het instituut der assistenten, waaraan hij
niets dan nadeelen kleven zag. Moeten
de jongens en meisjes, die voor assistent
kunnen worden aangewezen, op hun
lóde jaar a! roeping voor onderwijzer
hebben? De heer Ketelaar geloofde, dat
werd er geld voor de functie van assis
tent beschikbaar gestelds de ouders al
heel spoedig de „roeping" zonden op
wekken. „En, geachte vergadering"
zóó was de heer Ketelaar van zijn pro
teststemming vervuld, dat hij onder groo-
te hilariteit der Kamer vergat dat hij niet
voor een protestvergadering stond. Hoe
de heer Ketelaar zelf ook om de ver
gissing lachte, rijn afwijzen van de wij
zigingswet die vooral ooi het 48-Ieer-
lingenstelsel het platteland schadè
doen zal, was er niet minder hartstoch
telijk om. j
Een heel uitgebreid lijstje had de heei
Ketelaar samengesteld van de kleine b.
zondere scholen, waarbij om allerlei
héél kleine kerkelijke verschillen een
nieuwe school werd gesticht, ten koste
van de belastingbetalers. Intusschen,
hoe dat ook rij, bezwaar had de heer
Ketelaar er tegen, dat de kleine scholen,
de z.g. éénmansscholen, evenzoo behan
deld zullen worden als de grootere scho
len.
Evenzoo met uitvoerige cijfers de
monstreerde de heer Ketelaar zijn reeds
bovenvermelde uiting, dat de lokalen on
mogelijk 4S leerlingen kunnen bergen.:
„Als 't niet kan, dan verbouw je ze
maar" zegt de minister. Maar wie
betaalt dat? De gemeenten natuurlijk,
beantwoordde de heer Ketelaar rijn
eigen vraag. Of verbouwingen o? „sur
numerairs" zullen de gemeenten moeten
bekostigen, d. w. z. de lasten worden
afgeschoven op de gemeenten. En dat
is geen bezuinigen.
De heer Ketelaar wilde den laatsten pen
ning, ook in tijden van nood, aan de
volksschool offeren. Met den minister
kan hij niet medegaan. Allerminst!
Tweede wae mej. Westerman. Die
het uitermate betreurde, dat men niet
vroeger heeft ingezien, dat een wet
els de L.O.-wet van 1920, met. haar
te groot© vrijheid enerzijds, te groo-
te gebondenheid anderzijds geld en
nog eens geld zon vragen. Mej. Wes
terns an moest constateer en, dat de
rust. die men van de pacificatie ver
wachtte, niet is gekomen. Er moet,
opnieuw worden afgebroken, van veel
moois is niets terecht gekomen. Bij
rechts wordt betreurd, dat de offer
vaardigheid er op verminderd is.
Vreugde bijna nergens.
Ook mej. Westerman had bezwaren
tegor» vele der nieuwe maatregelen -.
vermindering van den leerplichtigen
tiid. het instituut der assistenten bo
venal wel.
Eén der oorzaken van denoodelooze
duurte van het onderwijs achtte mej.
Westerman nog altijd de versnippe
ring bii het bijzonder onderwijs, waar
om allerlei kleine oorzaken nieuwe
eoholen nog steeds worden ojjgericht.
Daartegen vrilde zij scherpe maatrege
len. Voorstellen daartoe heeft zi; in
amendementen onder woorden ge
bracht.
Van de pacificatie verwacht mej.
Westerman niets, zii ziet geen heil in
de financieele gelijke telling. Eeu au
der systeem zou ueze afgevaardigde
van den Vrijheidsbond gaarne ge
vormd zien en daartoe een nieuwe
commissie enosmd zien, een tweede
..pacificatie-commüssie". Men weet,
hoe -ie minister daarover denkt.
Mej. Wee term an geloofde, dat het
goed zou zijn indien de minister tob
een geleidelijke verhooging van den
toelatingsleeflijd zou overgaan. Zij
protesteerde tegen de willekeurige
aderlating die de onderwijzers zullen
moeten ondergaan in hun salaris." Ge
makkelijk volgt mej. Westerman den
minister niet daarin wordt zij ver
hinderd door de weinige bespariug,
die de technische herziening gebracht
heeft, de herziening van enkele jaren
geleden. Waar ook mej. Wee terman
wil medewerken aan het tegengaan
van accres der onderwijs-uitgaven,
wil zii geen bezwaar maken tegen de
aanneming van uitschakeling van ue
leerverplichting voor het zevende
jaar. wijl die leerverplichting aog z-"-o
kort werkt. Maar wao 'm handhaaft
de minister vroeg mej. Wee term an
de verplichting van art. 3 der L.O.-
wet om in elke school een zevenae
klasse te hebben? Dat zal remmend op
de bezuiniging werken.
Groote nadeelen zag mej. Weeter-
man vooral voor het plateland komen.
Met de andere afgevaardigden.
Tenslotte pleitte zij gelijk reeds
meer voor liet Franech op La
gere School. Zal zij opnieuw, evenals
bii de technische herziening, een uit
spraak uitlokken 1
De heer Gerhard was hei zóó
geheel eens met den heer Ketelaar,
dat hii het feitelijke minder aanroer
de dan het persoonlijke. Hij kon zich
toch niet begrijpen, dat de heer de
Viseer. de ..moderne v. d- Fa-lm". die
aanvankelijk zoo 6choon inzicht scheen
te hebben in het groote belan^ van
goed onderwijs, nu als een cngeloofe-
liike eynicus. met gelatenheid, met
een droevig gebaar alleen, steeds maar
bezuinigingen aanbrengt, die groote
schade beteekenen. Is dat nu dezelfde
man, eerst opbouwer, thans afbreker!
vroeg de heer Gerhard, die gevoelde
eigenlijk voor niets te spreken, om
dat de minister niete van de bezuini
ging, die hij, van te voren vastgesteld',
wil aanbrengen, verliezen v/il. Voor
geen overleg vatbaar schijnt, te zijn
Alleen een scherp bezuinigingsresul-
taat verwacht de lieer Gerhard van
het paal en perk stellen aan de klei
ne scholen. Eenige frappante staal
tjes noemde soc.-dern. onderwijs
man van „versnippering". In Wonse-
radeel bijv. et aan twee bijzondere
3cholen op een afstand van twee K.M.
van elkaar. In Tholen, dat kleine
stadje, slaan 5 scholen vier zijn er
bijzondere. Nu zegt men wel de
heer Van Wijnbergen is daarin sterk
meende de heer Gerhard dat de
openbare school het grootste aantal
éénmansschalen telt. maar die zii*1
ontstaan, omdat de bijzondere school
de and era heeft leeggezogen. Aldus de
heer Gerhard.
Deze geloofde niet. dat thans een
gemengde commie©:© iets betere van
de L.O.-wet zou kunnen bewerken
daarvoor is de juiste atmospheer. de
goede tiid er niet. Zeer teleurgesteld
gevoelde de heer Gerhard zich er
over het stemde hem tot groote
bitterheid dat sedert de pacifica
tie het peil van het onderwii6 eteeda
meer dalend' ia. Terwijl één der goede
dingen, die men van de pacificatie
verwachten mocht, wasdo groei van
het onderwijs, door het gezamenlijk op
stuwen van het peil. Bij recht3 en bij
linies, bii openbaar- en bijzonder on
derwijs.
Tegen verhooging van den aan-
vangsleeftiid voor de Lagere School
zou de heer Gerhard peen bezwaar
hebben, mi fa daaraan een buitenge
woon goed voorbereidend onderwijs
voorafgaat.
De heer Gerhard kon met den mi
nister niet medegaan. Afwijzend staat
hij tot het uiterste.
Juichtonen kwamen ook van rechts
niet Evenmin al9 van links. Diepe te
leurstelling over het na korte jaren
van werking weer veranderen, niet
tot hooger peil brengen van de L. 0.-
wet, sprak ook uit de woorden van
den heer van der Molen. Maar hij
aemde de noodzakelijkheid van
.roote bezuiniging „het onvermij
delijke". Waarvoor tc wijken is.
Dankbaar was de heer van der Mo
len, dat de minister bereid is geble
ken de aanvankelijke wijzigingen te
rug te nemen. Maar niet mocht hij
er mede instemmen, dat de minister
aanneming van hert thans voorgestelde
eischt op straffe van invoering van
de leeftijds-opvoering. Dat is geen ge
meen overleg! De heer v. d. Molen
hoopt nog op overleg, nl wilde ook
hij toegeven, dat her, essenlieële na
tuurlijk niet geschaad mocht worden.
Vooral niet het bedrag, dat do minis
ter uit de bezuiniging halen wil. In
tusschen wilde de heer v. d. Molen
nog wel er op wijzen, dat de bezuini
ging van heel het „onderwijs" ko
men moet, niet alleen van het Lazer
Onderwijs. Ook de heer van der Mo
len heeft er bezwaar tegen, dat door
den minister bij zijn bezuinigingen
alleen met cijfers wordt gerekend, dat
het mes er maar ingezet wordt met
blinddoek voor, wel eens schaden
de vitale doelen. Maar over die cijfers
dan wilde de heer van der Molen nog
wel het een en ander weten: ook hij
was aan het cijferen gegaan, maar
.de kluts" kwijt gerankt. Moet het.
departement van onderwijs alleen het
kind van de rekening worden? Moet
ook „oorlog" niet besparen? Daar
voor is toch ook een bedrag bepaald
van bezuiniging? Wanneer onderwijs
zooveel dragen kan. bijna 30 millhen
volgers des ministers berekeningen,
waarom kunnen dan de andere de
partementen ook niet. wat, dragen,
war.r.eor zonder de staatstaak t?
schenden zooveel op „onderwijs" be
zuinigd Worden kan. Gaarne wil de
heer van der Molen medewerken met
den heer Visser, maar dan moet hl]
het onontkoombaar onvermijdelijke
met gegevens aantooneu.
Men gevoelt, dat deze rede belang
rijk was. Omdat de heer van der Mo
len sprak als een vertegenwoordiger
van de rechterzijde.
Wanneer er door Mej. Westerman
geklaagd wordt aver de duurte der
scholensplitsing, dan moet zii oak eens
uitrekenen, wat de omzetting in de
groote steden als Rotterdam en Am
sterdam van de 12-klaseige scholen in
zes-k!assige heeft gekost -- aldus de
raad des heeren v. d. Molen. En te
genover den heer Gerhard merkte hij
op. cl at het voorliggende ontwerp met
pacificatie niets te maken heeft- het
gaat er alleen rm zoo wereie moge-
'ük schade aan het onderwijs aan te
brencen. Dat is een kwestie van
rechts ^n van links. Nu bezuiniging
noodzakelijk is.
De heer van der Moten zou gaa-ne
ten bate van éénmans- en tweemans-
scholen eenige mitigatie aang bra ht
zien in de leerlingenaantal-eischre.
De tegenstand tegen de assistenten
begreep hij niet: de minister bedoel
de niets anders er mede, dan de mo
gelijkheid te openen voor kleinere
scholen om zoo aanwezig, van be
schikbare krachten gebruik te ma
ken. Maar zij moeten h u 1 pkrachton
blijven.
De heer Kersten heeft zich ook op
het standpunt gesteld der noodzake
lijke bezuiniging. Berekening van do
uitgaven voor onderwijs bracht hem
tot de erkenning dier noodzakelijk
heid. Met des ministers voorstellen
kon de heer Kersten zich zeer wel
vereenigen. Voor gced onderwijs ge
voelde do heer Kersten grootelijks. bij
den doop der kinderen wordt zeide
de heer Kersten beloofd, bij Calvi
nistische ouders, hen te onderwijzen
en te doen ondenvij'en. Maar de ln-
teirectueele ontwikkeling is niet alles.
Bovenrd den groei der ziel wil de heer
Kersten bevorderen.
De leerplicht vindt in Ds. Kersten
niet alleen een principieel bestrijder
ook een bestrijder om practische re
denen.
De wet van '20 heefc de heer Ker
sten nooit toegejuicht, al onder se' r 1 ft
hij de ünksche bezwaren niet. Ach, de
christelijke scholen hebben het thans
gedaan, gelijk zij het altiid gedaan
hebben! riep D;. Kersten uit. Bouw
van christelijke scholen is een con
sciëntie-vraag. Waarom moeten de
kleine openbare scholen blijven be
staan? Het groote aantal openbare
éénmansscholen? Aan de kleine scho
len wil de heer Kersten eenicre tege
moet,koming geven, in den eisch der
■18 leerlingen. Evenals (Je andere spre
kers van den middag.
INTIMUS.
VAN DE KABINETSCRISIS IN FRANKRIJK. DE HOUDING DEP
SOCIALISTEN EN DE QUAESTIE-MILLERAND.
OPLOSSING VAN DE DUITSCHE KABINETSCRISIS. HET KABINET-
MARX BLIJFT.
OVER OEN EISCH TOT SCHADEVERGOEDING VOOR BELGISCHE
GEDEPORTEERDEN.
Omtrent de
Fransche Kabinets
crisis
vormen wel het voornaamste nieuws
de besluiten genomen op het congres
der socialistische partij neergelegd in
twee moties
Wij meldden reeds dat het congres
besloot aan de te vormen regecring
uiet deel te nemen. Ze wil echter wel
allen parlementairen steun verleenen.
Nader kan gemeld worden dat in de
motie, waarin het congres dit besluit
formuleerde, naar aanleiding van den
brief van de radicale partij (in ons
vorig Overzicht vermeld), waarin de
voornaamste punten van het eventu-
eele regeringsprogramma worden
medegedeeld, wordt gezegd, dat de
socialistische partij weet, in welken
toestand het nationale bloc het land
heeft achtergelaten. Zij weet ook
wat het land van den politieken omme
keer verwacht, die door do verkiezin
gen van 11 Mei i3 tot stand geko-
en.
Zij beseft de teleurstelling, die zich
.m de groote massa van het volk zal
meester meken, indien _de verwachtin
gen, door de overwinning van II Mei
gewekt, niet verwezenlijkt worden en
zij ontkent cecnszins de ernstige .gevol
gen van allerlei aard. die deze teleur
stelling zal medebrengen. Onder de
tegenwoordige omstandigheden acht
de partijdag 'net echter niet mogelijk
het aan de partij gedane aanbod, aan
de regeering deel te nemen, ie aan
vaarden. Daarentegen besluit da par
tijdag aan de door de radicale partij
te vormen regeering op grond van
haar programma allen parlementai
re steun te verleenen.
De socialistische partijdag heeft nog
een tweede motie aangenomen, waarin
de radicale partij bedankt wordt voor
de door haar gedane mcdedeeling en
geconstateerd, dat zich thans het ge
val voordoet, om steun te verleenen
aan een politiek van hervorming en
oprechte democratie. Dientengevolge
besluit de partijdag iedero regeering.
die tot deze politiek heeft besloten te
steunen en verleent, teneinde aan de
reactie een gevaarlijk wapen te ont
nemen. aan de parlementaire groep op
dit punt de uitdrukkelijke opdracht
steun te geven. Daarom wordt de par-
ti-fraetie ontheven van de in het pnr-
tijreglement vastgestelde verplichting,
om onder alle omstandigheden tegen
de begrooting in haar geheel te stem
men.
Vooral de laatste motie is niet van
gewicht ontbloot, daar zij practisch in
het parlement een samenwerking tus-
schen de radicalen en de socialisten
verwezenlijkt.
Inmiddels heeft Mill; rend nog niet
Ren opdracht aan Herriot tot kabinets
formatie gegeven.
In afwachting daarvan houdt de
Fransche pers zich bezig met de vraag
hoe de eisch der linkergToepen aan
gaande een
aftreden van Millerand
kan worden vervuld zonder dat men
met de Fransche constitutie in bot
sing komt.
Volgens de constitutie, memoreert
de N. R. Ct., wordt de president
voor zeven jaar gekozen door de
volstrekte meerderheid uit KamoT en
Senaat, als Nationale Vergadering in
vereenigde zitting te Versailles bijeen
gekomen. Zijn presidentschap eindigt
dus, tenzij hij vrijwillig zelf zijn ambt
neerlegt gelijk Casimir Perier heeft
gedaan, nas op 23 September 1927.
De president is jegens niemand ver
antwoordelijk, behalve in geval hij
hoogverraad begaat. et parlement
kan hem niet rechtstreeks zijn ver
langen kenbaar maken om zich van
hem te ontdoen.
Maar een van beide Kamers kan
zich verklaren voor herziening van de
constitutie. Komen beide Kamers
hierover tot overeenstem:.1 ing, dan
gaat de Nationale Vergadering tot han
delen over. Is de Senaat het daaren
tegen niet met de Kamer eens, dan
kan hij zich aan den kant van den
president voor ontbinding verklaren
en moet er een algemeene verkiezing
komen. Beslist dan het la..d tegen
dan zou de president vermoede
lijk aftreden, evenals hij zou aftre
den, indien de politiek die het parle
ment nastreeft, tegen zijn persoonlijke
overtuiging indruisehte.
Millerand zelf heeffc intusschen nog
niet,? van zich laten hooren. zoodat de
weg voor allerlei gissingen en geruch
ten open blijft.
Wat hij doen zal? Volgens Hcrvé, die
ah zijn venrouweliag geldt, zal Mille
rand niet uit zichzelf heengaan, maar
zou hij, indien Herriot cca opdracht om
een kabinet te vormen, weigert, een
meer naar rechts staand politicus daar
mee willen belasten en den Senaat mach
tiging vragen, de Kamer te ontbindeu.
Do groepen van de repubhkemschc
unie en de republikeinscho linkerzijde,
in den Senaat hebben inmiddels een
motie aangenomen, waarbij zij prote-..-
teeren tegen iedere rcchtsinbrcuk, ;1
gedurende het mandaat, hem door
nationale vergadering opgedragen, zou
worden gepleegd tegen den president
van de republiek.
Omtrent do
Oultsche kafclneis-
CTl8l9
het volgende: Na den brief van de
Duitscli-nationalcn aan de Volkspar
tij, waurvan reeds in ons vorig num
mer onder Telegrammen is melding
gomnakt, heeft Slarx opnieuw met de
Duilsch-nalionalen onderhandeld. De
middenpartijen oordfiolen dat de ver
klaringen der Dnitsch-nationalen aan
gaande do huitenlandsche politiek
nog to vroeg zij-n.
Zij hebben daarom Marx verzocht
den Duifoh-nationalcn -en duidelijke
verklaring to vragen, of zij liet b'M-
t.onlandsch-nolit.ieke program van de
middenpartij re aannemen of niet.
Weigeren zij een dergelijke verkla
ring af to leggen dan rel definitief
het kabinet van de midden-partijen
worden gevormd; zoo is het algemeen
govoelon.
Kouter eeint ons omtrent don loop
van do besprekingen mot do Duitsch-
nationalen en wal daarna plaats had,
nader:
Marx onderhandeld© eerst met do
Duitscii-nationalen, daarna met do
middclpartijen. Gedurende de verga
dering dor middelpartijon kwam hot
bericht. dat de Duitsch-nationalen
vijf eischon hadden geformuleerd,
t.w.in do regeorinfpsverklarin? van
den rijkskanselier ma? geen verkla
ring voorkomen over de continuïteit
van ziin politiek, maar wol over de
schuld aan den oorlog, en een over de
waarde vermeerdering van de open
bare schulden, de ministersportefeuil-
lea worden in overeenstemming met
do gestalsterkte van de aan de regce-
rine- deelnemend© politieke groepen
verdeeld en ten 6lotto moet de groote
coalitie in Pruisen verdwiinen.
Deze eischen brachten de middel-
partijen tot hun besluit, do onderhan
delingen af te breken. Juist waren zij
na lange opgewonden debatten zoo
ver gekomen, toen een afgezant van
do Duitsch-nationale groep kwam ver
tellen. dat deze vijf punten geen
eischen, maar slechts punten van
discussie waren. Fluks kwamen toen
de middelpartijen weer op hun besluit
terug en als er nu niet opnieuw een
kink in den kabel komt, krijgen wij
een ministerie dat er ongeveer als
volgt uit zal zienrijkskanselier
Marx (centrum), viee-tkanselier
Hergt (Dui'tsch-naüonaal)minister
van buitenlandsche zaken von Rado-
witz of von Neurath, thai)6 gezant te
Rome (beiden Duitech-nationaal), mi
nister voor economische zaken Mol-
denhauer (volkspartij).
Do overige ministère zouden dan
aanblijven. De samenstelling van het
nieuw© kabinet zou dus in overeen
stemming zijn met den uitslag van de
verkiezingen, in zoover het aanzien
lijk verder rechte staat dan het vo-
Nadat dit telegram was verzonden,
kwam er een nader, dat melding maakt
van het
aanblijven van het kabl-
net-Marx.
Het luidtDa rijkspresident heeft
rijkskanselier Marx in rijn ambt ge
handhaafd en op diens voorstel ook op
nieuw de tegenwoordige ministers is
hun ambten.
Alles blijft dus bij het oude. Heden
zou Marx in den Rijksdag een regee-
ringsverklaring afleggen.
Er is thans een uitspraak gekomen
inzako den eisch om
schadevergoeding voor
Belgische gedeporteerden
Verleden jaar hadden de vereeni-
gingen, welke gedurende den oorlog
gedeporteerd zijn bij «,'e gemengde
Duitsch-Belgische rechtbanken pen
eisch tot schadevergoeding ingediend.
Zij gingen daarbij ulfc van de gedach
te, dat het gedwongen werkcontract,
hetwelk indertijd door de Duitsche
bezettingsoverheid aan Je Belgen ter
ondertoekening wua voorgelegd een
privaatrechterlijk stuk is en dus alle
daarop steunoud® eischen geheel bui
ten da schadevergoedingskwestie om
dienden behandeld te worden, net z o
goed als een gewone handelstransac
tie van voor den oorlog.
Van Duitsche zijde werd daar ech-
tor tegen ingebracht, dat de schade,
geleden door de gedeporteerden, wel
degelijk een gevolg van den oorlog ia
en dus in het totaal bedrag der door
België geëlschte schadevergoeding
dient begrepen te zijn. Inderdaad
zijn er dun op die Belgische rekening
ook reeds 144 millioen gezet voor niet
betaald loon en 496 voer andere per
soonlijke schade geleden door ge'e-
porteerdon en andere niet b:j het le
ger behoorende personen.
De commissie tot rege'ing der par
ticuliere aanspraken, welke te Parijs
zetelt heeft zelf echter geen ui'sprank
tredaan omtrent de 10 gevallen, welke
zorgvuldig als 3e gunB'igite d^or de
leiders der gedeporteerdonvercenicrin-
g_en waren uitgezocht. Na eon uitvoe
rige bespreking werd besloten de zaak
aan arbitrage te onderwerpen. Deze
werd opgedragen aan den Zwitser
Moriaud, den Duitseher 11. Horne,
rechter to Frankfort en den beken
den Belgischen jurist A. Rollin.
Dezer dagen hebben deze scheids
rechters uitspraak gedarn. De eischen
der 10 gedeporteerden zijn afgewezen.
In geval de uitspraak anders ware
geween, dan zouden er waar c
lijk nog zoowat lOÖ.OüO andere eischen
van Belgische gedeporteerden ingeko
men zijn. De scheidsrechters hebben
echter het Duitsche standpunt juist
govonden en zijn ook van rneening,
dat de vergoeding u. n de gedepor
teerden reeds volkomen in den eisch
der Belgische regeering betreffend'
de schadevergoeding vervnt is. D«
rechters erkennen echter één uitzon
dering. namelijk waar het betreft de
vergoeding voor zoek geraakto post
zakken met I.ielKsgaben voer de ge-
deporteerden. Daaromtrent verklaart
het scheidsgerecht zich bevoegd om
bemiddelend op to tred n ten eind'
eon accoord tot stand te brengen.
De commissie voor organisatie van de
Brltsch-RuMlecho confe
rentie
heeft, aldus wordt uit Londen gemeld,
de quaestie geregeld betreffende den
door de Brjlvhe regeering aan de So%--
jet-regeering gcstelden eisch tot schade
vergoeding in verband met de inbeslag
neming, op 31 Januari 1922, en
doarop gevolgde verlies van den Brit-
schen treiler „Magneta", toen deze bij
de Moerman-kust buiten de driemijl-
grens vischte.
De commissie besliste dat, gegeven
het feit, dat de Sovjet-regeering in
ginsel haar verplichting heeft erkend
in deze aangelegenheid schadeloosstel
ling te betalen, het bedrag der verschul
digd© schadeloosstelling zal worden
vastgesteld door de Britsche en Sovjet-
deskundigen, die thans in Londen
een zi.in om over andere eischen vaa
dergelijken aard te onderhandelen.
De commi: ie van organisatie heeft
besloten de voltallige zitting der confe
rentie. welke op heden, Woensdag,
bepaald, uit te «tellen, ten einde de Sov
jet-delegatie tijd te geven voor een ver
der onderzoek van de tbans in behan
deling zijnde vraagstukken.
Versnreld nieuws
DE TOESTAND VAN OR. SEIPEL.
De gcncesheeren zijn op grond van
het onderzoek naar den toestand van
Seipel van oordeel, dat ingeval geen
complicaties intreden, op genezing kari
worden gehoopt. Do crisis is cvenwrt
nog niet voorbij.
De moordenaar heft thar.s ten vol'e
bekend. Hij verklaarde, dat hij herhaal
delijk heeft gehoord, dat de bondskan
selier schuld had aan de ellende waa: f
de groote massa van het volk verkeert.
Daarom was hij tot het besluit gek'
men, hem uit den weg tc ruimen.
DREICENDE STAKING IN HET
SAARBEKKEN.
In het Saarbekkon dreigt e«in nieu
we loonstrijd uit te breken. Do mijn
directies willen do looncn verlagen
om zoodoend© tot een verlagin-r
tien kolenprljs to kunnen komen
patroonsverccniging heeft het huidi
ge collectieve contract reeds opgezegd
POLITIEKE MOORD TE ROME,
Uit Rome wordt gemeld:
In den nacht van Zondag op Maan
dag is liet Transtovero tot een hefti
gen politicken twist gekomen tus
schen een fascist en een voorstander
der constitutioneele oppositie. De/©
laatst© hooft ten slotto den leider
eonor fascistische wacht met eon re
volver doodgeschoten.
DE VERKIEZINCEN IN AMERIKA.
Volgons gezaghebbende republikei
nen zullen de voornaamste punten
van het republikeinscho verkiezings
programma zijn: De toepassing van
het plan Dawes, de toetreding van de
Vereenigdo Staten tot het interna'io
naal gerechtshof volgens do li'nen
vo.n het plan Harding-Tfughea en het
spoedig bijeenroepen van een tweede
ontwapcninjrscongrcs.
LOON RECELIN C VAN ENCELSCHE
VELDARBEIDERS.
Het. Engelsche Lagerhuis heeft in
tweede lezing het, rec-eorings-wcrion!-
werp mot 245 togen 314 stemmen aan
genomen, dat den arbeidstijd en de
loonen voor veldarbeidere regelt.
DE OPSTAND IN ALBANIë.
De Tribuna heefl een telegram ontvan
en uit Brmdisi, behelzende, dat de Alba-
neesche nationalisten Maandag Tirana bob
ben voranee-sterd, na do regeeringstroepen
te hebben verslagen. Er zijn bij beide nar
tijen samen, ongeveer honderd dooden en
gekwetsten.
DE ECONOMISCHE CRISI8 IN
DUITSCHLAND.
Do soc.-dom. Duitacho rijksdngfractie
heeft een interpellatie Ingediend met de
vraag, wat dB regecring denkt to doen
met het oog op de groote werkloosheid en
de CTedietorisis.
Onze LacMock
..Ik vrees dat mijn vioolspel die
mensehen die daar zitten te praten,
hindert!" zei een beroemd musicus
die zich op een partij liet hooren en
zich ergerde over de geinge aandacht
bij zijn auditorium.
„Lieve hemel, ja!" zeide de gast
vrouw, „daar heb ik heelemaal niet
aan gedachtKunt u niet wat zach
ter spelen 1"
Moderne landlooper: Me
vrouw. ik vraag" u niet om eten of
3 rinken.
Dame: Maar man, waar vraae i©
dan om
Landlooner: Hebt u mis
schien een ouden fietsband voor me t
De redenaar was in vuur geraakt en
eind'gde zijn rede aldus: Zooals wij
dus gezien hebben ontwikkelt de
mensch zich voortdurend en wordt
steeds volmaakter, Dit is met geen en
kel ander levend wezen het geval.
Xeem bij voorbeeld den ezel. De ezel is
altüd en overal hetzelfde wezen. U
hebt nooit gezien en u zult nooit zien
een volmaakter ezel dan dien u nu op
't oogenblik ziet"»
DE WERKHERVATTING IN HET
ROERGEBIED.
In het Hoergebicd was hei personeel in
all« inijneu op óia enkc-'.o na Dmedig we
der voltallig aan he: werk.
binnoniana
Hetniet-toelaten van een
meester in de rechten als
Advocaat en Procureur.
Het standpunt van MinisterHeemskerk
Op de vragen van den heer Oud be-
irei'fendo wijziging van art. 5b van
net Reglement van ordo ca discipline
voor de advocaten en procureur.:, in
verband met het nict-toeluten van een
meester in de rechten als advocaut en
procureur bij de rechtbank te Ho ter-
dam, luidt het antwoord van den hoer
Heemskerk, Minister van Justitie als
volgi:
Door den raad van toezicht en dis
cipline der orde van advocaten te
Rotterdam is verzet anngvteokend te
gen de- inschrijving als advocaat en
de toelating nis procureur van eon
meester in de recluen; dc gronden
daartoe blijken uit de overwegingen
van 'm Raads be.-lissing (indertijd in
ons blad vermeld).
Het Gerecht-hof van 's-Gravonhage
hooft zich met do l^slrisinz van den
Rand van toezicht en discipline ver-
cenigd. Het hof ovorweegt o.a.. ,,dat
waar ook bij het verhoor voor het Hof
is gebleken, dat de appellant ..ver
langt" zijn werkzaamheden in den
kleinhandel in manufacturen te !J. en
het opzoeken van do klanten tc IJ. en
omstreken te blijven uitoefenen op de
wijze als thans bij hom gc-bruikc! ;k,
het Hof geen termen vindt, om wijzi
ging to brengen in de beslissing van
den Rand van Toezicht en Discipline
der Ordo van advocaten to Rotter
darn".
De aangehaalde overwegingen wor
den. naar het den Minister voorkrwnt,
niet geheel juist weergegeven, wan
neer wordt gezegd, dat in hot alge
meen het vak van manufacturier niet
in overeenstemming is geacht met do
eer van den r,- ocnat; im
mers. do overwegingen betreffen me
de de wijze, waarop een vak wordt
uitgeoefend.
Een vergelijking met. andere por
renen, vvior nevenberoep zou bestaan
in hot verrichten van daden van
koophandel, kan daarom zonder meer
niet gemaakt worden.
De grens zul in elk concreet geval
moeten wordon aangegeven door do
bevoogde colleges. In het onderhavi
ge geval heeft in hoogste instantie
het gerechtshof bo«!:st. na den be
trokkene te hebben gehoord. Even
min als wanneer de beslissing in an
deren zin ware gov allenheeft do op-
dergeteekende red-re do fhnns -eno-
m-n beslissing willekeurig te achten,
l'it de bewoordingen van de overwe
gingen van den Raad van Toe-zicht en
Discipline moet overigens, naar do
end'-rgetpekende meent, worden afge
leid. dat niets van perreonlijk kren-
kenden aarrl bedoeld is.
Do wettelijke voorschriften kunnen
niet verder gaan dan het stollen van
een algemecnen revel en wnnrhorzen,
dat over do toepn*sint» van den re<?e1
in concrete in hoogst® ins'nntie wordt
beslist door een onnnrtiidig en onbe-
van'.-en orgaan, geli-k een rechterlijk
mll»ge. Wijziging van art. 5. b. Re
glement TTT. komt den Minister dan
ook niet wenschdijk voor.
METSTE DOODGEREDEN. On de
brug, liggende over de Ranonkelk.ide
vóór den Rcimansweg. ie Amsterdam. Is
een 7-jarig meisje spelenderwijs onder
een nas-eerend-n luxe-auto geraakt en
doodgereden. Bii onderroek van den
auto bleek dat dc voetrem geh'-el niet en
de handrem onvoldoende werkte. Dc
auto is in beslag genomen.
NED. R.-K. VEREENICINC VAN
HANDELSREIZIGERS „ST. CHRIS-
TOFFEL".
Begin Juli r.k. zal bet 3£ jaar gele
den 2iin. dat de grondslag werd gelegd
bet organisatiewezen der R.-K.
Handelsreizigers in Nederland. De Ncd.
R.-K. Vereeniging van Handelsreizigers
..St. Christoffel" zal dit feit op büzon-
dere wiiz ©herdenken, door een twee-
daagsch© viering en we] op Zaterdag 5
Tuli te Rotterdam en Zondag 6 Juli te
Utrecht. Te Rotterdam zullen de, thans
in leven ziinde. oprichters worden
gehuldigd en za] in de te houden feest-
vergadering ah. spreker de weleerw. Pa
ter Borrome-u* de Grrere O. F. M. op
treden. In de te Utrecht te houden
groote officiecle fecstcliike bijeenkom
spreekt de zee ree rw. hooggel. Pater
Prof. Mag, G. Lrlenng-re Wendcls O.P.,
hoogleeraar aan de R.-K. Universiteit ta
Nijmegen.
