HAARLEM'S
DAGBLAD
UIT DE NATUUR
Van het Politieke Tournooiveld
HET TOONEEL
GRAMMOPHOONHANDEL FIRMA F.J.VAN LUYKEN f
Letteren en Knnst
Eerk en Sc'jooI
Binnenlani
carrYmoutbrood
DONDERDAG 26 JUNI 1924
- DERDE BLAD
NAAR HET MOERAS.
P« meeste
nog wel
lezers zullen zich
srlai
herinneren hoe in het be-
gia vaa odao j-artclling het Westen
win ons land é(a aaneenschakeling
bo-suhea en moerassen, en
vooral het laatste. Overal, waar nu de
bodem uit veen bestaat, dus geheel
N 'Ord- ca Zuid-Heiland, behalve de
duinstreek ca de droogmakerijen, i
moeras geneest, rietlanden die decli
dreven op het water ca deels zoo dslc
geworden waren, dat zc den bodem
van het meer bereikt hadden. Da/r was
het dan soms al wat hooger en droger
en ontstond ook boomgroci, elzen, lijs
terbes en berken.
Dit alles i» mooie theorie, maar me-
nigeen wil de geschiedenis wel eens
conttoleerec, wil dat wondere „leven1
van water tot land, van tend tot botch,
wel eens voor de oogen zien en ge
nieten var» de schoonheid van een
dergelijk landschap. Nu kunnen
het al te riea krijger, in den trein van
Amsterdam naar Amersfoort in het
Naardermeer en we kur.r.cn, aht
lid ziir. van de Vereeniging tot Behoud
van Natuurmonumenten, ons daar een
dag rond laten roeien door den
Maar niet ieder wil „onder ge
leide" van de natuur genieten. En al
de vogelwereld bijna nergens zoo
rijk als in het Naardermeer, de plasten-
gr '-i vinden we elders, bij Amstelveen,
Aal-meer. Nieuwkoop en Ackeveen even
Aalsmeer kan ik a] in het bljronder
aanraden. Dat bereiken wij. Haarlem
mers, in een gie<i uurtje met de fiets
m anders met i et lokaaltje. Of we
Letten naar Hillegom. vandaar naar
Nic-rv-Veonep ia de Haarlemmermeer
en dan recht door langs een rechten,
langen weg door een-vruchtbare streek
tot we aan de andere zijde uitkomen van
de Haarlemmermeer en we aan de Ring
vaart staan, ©en uurtje gaans ten Zui
len van Aalsmeer. In het buurtje dat
faar ligt, rijn booten te huur, gewone
maar goede rocibooten, met of zonder
zeil en daarmede kunnen wc co West-
eindrrplas op komen. Op Zondag zijn
er tientallen zeilbooten, die als blanke
vlinders over het water glijden. Wat
een heerlijke sport is dat zeilen
menicben die de geheel© week in kan
toor of school moeten zitten. Maar
waarom weren die zeilers, die een ver
een iging en een orgaan hebben, zich
zoo weinig tegen het gevaar dat die
\Vestcindcrplas drooggemaakt zou
worden? Want dat gevaar steekt tel-
keni weer het hoofd op. Gelukkig zijn
rr ook practische beswaren. De Aal»-
meerschc seringeakweekers zijn te
recht bang voor nachtvorsten, wanneer
die watervlakte verdwijnt. In den Aalv.
riic-crschen Gemeenteraad is maar een
kleine meerderheid voorstander van de
plannen. Wanneer nvt de reil'portlui
hun invloed ook nog ten goede aan
wenden is dit wellicht Juist voldoende
om de plannen tegen te houden. De
lexers, die mij kennen, weten wel dat
ik niet op het standpunt sta dat alle
.ontginning" in de natuur tegenge
gaan moet worden. We hebben ook
brood noodig om te leven. Maar cok
riet uitsluitend brood; voor de
ontwikkeling en ontspanning^ van de
bevolking van de groote steden, heb
ben we ook natuurschoon noodig.
Van de smalle slooten of. die de
Ringvaait verbindt met den Grooten
Poel zoals de Aalsmeerders hun West-'
einderpla-. neenien. is het gemakkelijk
in het rietland te komen, 't Is er vrij
droog, want het water in de vaarten
van Rijnland staat den laatsten tijd
tamelijk laag. Toch verdient het aan
beveling de kousen uit en de schoenen
weer aan te trekken, 't Is warm in het
moeras, want de randen van hoog riet
langs het water houden den wind te
gen en de vochtige atmosfeer maakt
de warmte hinderlijk. Waar het riet
aoog staat is het nog jong land, maar
waar ai: beneden kniehoogte blijft en
erg dun staat met veel mo6 er tusschen,
«urmen we al merkwaardige planten
vinden. Ten eerste de insecten etende
Zonnedauw, niet blaadjes, dio voorzien
z:;n van kleverige klieren, die zich ia.
niclijk vlug om fcet insect klemmen, dal
rich aangelok; voelde door de parelende
druppels, welke het plantje haar raam
gegeven heeft. Maar het is geen dauw-,
-.aar erraderlijk als een lijmstokje. U
uat, als er veel van staat, het mee
nemen naar huis om het cp uw gemak
e bekijken op een schoteltje, waar al
tijd wat water in staat. Maar lang bliift
het plaatje niet mooi, want de lucht van
ocre kamers is te droog voor dergelijke
planten. Beter gaat het onder een
stolpje of in een terrarium, zoo'n gla
zen kastje waar ook wel eens ringslan
gen of hagedissen gehouden worden.
£>n lek aquarium, dat niet dicht wil is
heel geschikt voor dit doel maar vóór
men er dieren in gaat houden, moet
eerst grondig bestudeerd worden hoe
die verzorgd moeten worden. Heel
>:e boekjes hier/oor zijn: „Doorhet
:tend" cn „Hei en dennen", van
Thijsse. Ze zijn beiden in
de Suas-Bibüoiheek.
Er groeit nog veel meer in 't moeras,
vt wc in een terrarium kunnen kwee
ken, orchideeën met gevlekte en onge
vlekt© bladeren, 't wintergroen, dat
eigenlijk meer een plant is van moeras
sige duinvalleien, maar die ik Zondag
b.j Aalsmeer op verschillende plaatsen
vond. He» bloeide heel mooi, met room
witte bloemen. De Koningsvaren (Os-
mur.de regalis) heb ik nog nooit zoo tal
rijk in onze provincie aangetroffen als
daar. Eerst een plekje met jonge plan
ten en later ook oudere, in groote ko
lonies bijeen.
Meer naar het Noorden ontdekte ik
V-ch in 't moeras en dat <vas werke
lijk „Holland" houtland) uit het bc-
gin van onze jaartelling. Honderden
berken hadden een plaatsje veroverd
cn op de lichtste plekken was de bodem
bedekt met een sappig kussen van het
veenmos, Daartusschea groeide weer
iets bijzonders, de rare veenbes, (Vac-
dnium Oryeocros) die ook ia onze
provincie zeldzaam is.
Aan den rand van dit oerwoud in 't
klein stonden honderden volop bloei
ende Valeriaanplanten, dicht opeen,
dat gaf nog meer kleur aan het toch
reeds kleurige landschap, waar sr.ppig
groen met het blauw van de lucht, den
boventoon voerde.
't Zal hier ook mooi zijn in October,
als alles geel wordt. .Tientallen varens,
o.a. do Stekelvaren (Polystichum spi-
nulosum) -tonden >n dit boschje, en
d;o vallen laat ia het jaar, als do bloe
men weg zijn, meer in het oog. Bramen
groeiden er ook plenty, maar ie begon
nen juist te bloeien.
Zulke plekjes zijn aan den Poel te
vinden voor ieder, die er een eindje
fict-en en de huur van een boot voor
ver heeft. De zeilers kennen ze al-
reed-. overal tegen booten in de
smalle slooten. waarvan de zeilers rust
ten en genoten van het echt Hollandsche
landschap.
C. SIPKES.
Vragen te a'dresseeren Duvenvoorde-
straat a3.
EERSTE KAMER
25 JUNI
Arbeid Sociale vergadering Mede
zeggenschap en bedrijfsorganisatie
Gelijk reeds meer aan eens is uitge-
sproken, viel het te verwachten, dat
over de arbeidsbegrooting zoo het een
en ander zou gezegd worden immers,
in—r dan vroeger, zitten thans in d«n
benaat velen, die in het sociale leven
in welken vorm dan ook. een groote, een
vooraanstaande plaats innemen. En
daarenbovenrond de begrooting van
arbeid staan de nieuwe plannen van den
minister tan Arbeid t. o. v. de serial©
verzekering, stnan ook do vraagstukken
van bedrijfsorganisatie cn medezeggen-
chap. Zoodat wij vandaag in meesten
tijds zeer langdurige redevoeringen te
aanhooren kregen cc hceren Wittert
van Hoogiand, Stenhuis, Dobbelman en
Blomjous. En morgen zullen naar
wil vernamen nog spreken de beeren
Janssen. Slotemaker de Bruine, Hnaze-
vcet en De Zeeuw. Als daarmede het
zijtje dan maar gesloten is
De eerste van.dio rij was de heer Wit
ter: van Hoogland hij sprak als zijn
opvolger anderhalf uur voorzitter
van den Haagschen Raad van Arbeid.
Hij verdedigde met vuur, ook met
scherpte somtijd» de Raden van Ar
beid. van wio reen geloofde, dat zij
zich om to preeken voor eigen paro
chie, verzetten tegen de nieuwe richt
lijnen, die voor de rorialc verzekering
ce minister zich uit-tippelde. En toch
reide de R.-K. Senator wanneer
hij iets over de nieuwe plannen zeggen
jou. dan was dat algeheel buiten eenige
gemotiveerde liefde voor de Raden van
Arbeid om. Overigens was de heer Wit
tert van Hoogland vol lof voor wat de
Raden van Arbeid hadden gepresteerd
en vol zekerheid over het oordeel der
zuiver-sprekend© toekomst.
Tegen do grondslagen en tegen den
minister projecteerde voor de suciale
verzekering, moest hij zich, noodge
dwongen door overtuiging, verzetten.
Dat de verandering van het stelsel be
zuiniging brengen zou, de heer Wittert
geloofde er niets van. De bcdrijfs-
creenigingen van het nieuwe stelsel
treedt de beer Wittert van Hoogland
uiterst voorzichtig tegemoet. Immers
nauwkeurig moet elke stap, op het ge
bied der wettelijke georganiseerde be
drijfsorganisatie, vóór hij gedaan wordt,
nauwkeurig worden overwogen. Want
te spoedige doorroering van veel wat
nog theoretisch is, zou de gemeen
schap. het algemeen belang wel eens op
on zachte wijze kunnen treffen.
Ook sociaal gesproken ziet ce heer
Wittert van Hoogland gevaren. Want de
sociale verzekering mag naar zijn ge
voelen niet een element worden in den
economischen strijd tusschen werkge
vers en werknemers. Op één leest
schoeien van de gebeele sociale ver
zekering. de ongevallenverzekering
totaal gelijk te stellen, wat de uitvoe
ring betreft met de andere, daarvan
verschillende verzekeringen, heeft aller
minst zijn instemming. De minister
zoo vervolgde hij moet weten, dat
wat hij doen wil een principiéele ver
andering beteckent der grondslagon
van hot geheele gebouw der sociale
verzekering.
Do breedvoerige in verre details af
dalende critick van den heer Wittert
van Hoogland zal wel geen relief krij
gen. want de minister blijft wel staan
op de reeds in de Memorie van Ant
woord uitgesproken gedachte, de ge
dochte, cie ook bij de debatten ia de
Tweede Kamer leidend was, dat over de
nieuwe plannen niet gesproken moest
worden voor zij ia definitieve voor
stellen bij de Staten-Generaal zijn in
gekomen.
De heer Wittert koos als aangrij
pingspunt van zijn critiek het vooront
werp dat bij den Hoogen Raad v. Arbeid
is ingezonden dezer dagen. De minister
zal natuurlijk antwoorden, dat op
grond daarvan geen parlementaire cri
tiek volgen kan. da" eerst het defini
tieve moet worden afgewacht.
Ten sl<^tte moge nog worden mede
gedeeld, dat de heer Wittert met ge
loofde. dat uigemeuu onder do aro. j
ders des minister# nieuwe ideeei. in
stemming vinden, dat hij ernstig de
uitschakeling der ziekenkassen betreu
ren moest, die in tegenstelling met de
bedrijfsverecnigingen wel uit het le
ven zijn opgekomen en dat hij van
den minister, om principecle reucneu,
niet de oenheidarente hud verwacht.
De heer Stenhuis heeft over een
vijftal onderwerpen het woord ge
voerd; over de werkloozcnvcrzeke-
r:ng, over het optreden vun tien direc
teur generaal van den arbeid in het
Textiel-confllct, over de benoeming
van de Rijksbemiddelaar#, over de me
dezeggenschap cn over de 45-urige
werkweek. Een veelheid van onder
werpen, waarvan het voorlaatste het
sterkste belichtte.
Over de werklor.zonzorg zoide do
heer Steuhuis, dat hij de regecring de
schuld moest geven, dut het daarme
de niet goed n»eer ging. Hopen deed
hij dat de nieuwe projecten althans
eenige voordeeleii brengen zouden.
Met de houding van dei» directeur-
ceneraa! van den arbeid in het
Twentsch conflict was de heer Sten
huis het alleszins oneensde heer
Zaalberg was niet op do hoogte van
de feitelijke posities in de textielin
dustrie geweest cn hij werd als loop
jongen door de textielfabrikanten ge
bruikt.
De keuze der rijksbcmiddelaar# had
5 heeren Stenhuis instemming niet:
de heer van IJsselsteijn heef'. gee
nerlei capaciteiten danitoe. evenmin
de heer de Vries, die beiden door hun
antecedenten daartoe ten ©enenmale
ongeschikt zijn.
Breeder, z'-'-r breedvoerig zelfs,
wae de heer Stenhuis owcr bedrijfsor
ganisatie en medezeggenschap. l)e
heer Stenhuis stelde vast 111 niet
onduidelijke woorden dat bedrijfs
organisatie en medezeggenschap, zelf#
in het begin van uitvoering, betceko-
nen een principieel© aantasting van
de grondslagen, waarop tot dusverre
de productie is geregeld, bedrijfsor
ganisatie en medezeggenschap betcc-
kenen principieel© wijziging van de
huidige economUchó structuur der
maatschappij, zij botcokcncn opbouw
en reconstructie.
Thans wil tiion er niet vnn weten,
de reactieHoe anders riep dc
beer Stenhuis uit was 't in 1918
Brcedc citaten gaf hij om aan te too-
ncn, hoe voor wijziging van hot be
staande dc geesten toon uitgingen.
Doch wat is er sedert al niet veran
derd? Wat is er van do laatst,, vijf
jaren geworden onder het huidige
stolsel van maatBclmppijboheer, het
kapitalistische stelsel? De Btelregel
„Ben ik mijns broeders hoeder wordt
waardevoller dan ooit geacht. Do ar
beider bereikt, niets dan een misera
bel leven. Men w i 1 dat leven.
Het kapitalistische stelsel hoen. de
oorlog ontketend wat zijn anders
bedreven dan misdaden tecenovcr de
rnenschheidhonger, werkloosheid.
Hoop voor de rnenschheid kwam
eerst, toen in Engeland do ..vertegen
woordigers van het irepeupol" aan het
bewind kwamen. Vnn het. BOcialismo
aldus de beer Stonhnis is al
leen alles goeds to wachten het so
cialisme alloen kan orde schoppen, he,t
socialisme alloon kan welvaart bron-
gen. Geen critick past den werold-
bcbcerschors der laatste tien jaren,
een „vergeef ons" moet. bun tegen
over de mc-nschheid op dc lippen ko-
en.
De Nederlandseho knpilabslon ma
ken werkelijk on den nlgemoonon re
gel, betoogde dc goed-nprokcnde N.
V. V.-bestuurder, geen uitzondering.
Door hen is het lot van de arbeiders
slecht geworden. Tusschen de onbe
kwaamheid <ler beheerders en het lot
der arbeiders is zeer nauwe verwant
schap. Daarom moeten do arbeiders
n bot beheer van bet economische le
en medezeggenschap hebben.
Do woreioling is aangebroken om
don ouden geest dio na 1918 weer .s
teruggekeerd, wee to werken. Opgelost
moet avoracn. de vrede door net eo
cialismo moet gezocht worden ora
conflicten to voorkomon. wil do cnoaa
niet groeien. I)at is alleen «no^clijk.
wanneer db arbeider door medezeg
genschap en recht op controle verant
woordelijkheid krijst cn invloed op t
vormen ven eigen economische posi
tie.. Do belangensfeer der arbeid era
moet uitgebreid worden. Evolutionair
moet de strijd zijn, in tegenstelling
met wat do reactionnairon en de ideo
logische revolutionnai ren willen. »n-
tegenstellin? ook met de dictatuur.
Maar de burgerlijken hebben zich er
op in te stellen dat de arbeiaeraklas-
se recht heeft iets te ©ischcu. Dat
kan men niet fnuiken: men zon even
goed. het vuur kunnen verhinderen te
branden. De arbeiden» zullen jet» te
vriangen hebben. Zij willon mede lei
ding hebben, oin te kunnen dringen
naar een nieuwe wereld. Willen zij
daarin leiding hebben, dan moot dio
geleerd worden in do gedemocrati
seerde bedrijven.
Het slot van zijn rede Was een
hartstochtelijk pleidooi voor de 48-
urigo werkweek. Scherp gispte hit den
minister voor zijn vele ovorworkver-
gunningen, waarvan de heer Stenhuis
c-cn beduidend aantal zi. ongemoti
veerde voorbeelden noemde. De nood
der arbeiders eischt do 4S-urige ar
beidsweek. Wat de minister zich
voorneemt op dit terrein aldus de
heer Stenhuis kan niets dan schade
brengen.
Ook de heer Dobbelman sprak
over de" 48-urige werkweek. Om te be-
toogen. dat wanneer de 48-urige werk
week niet algemeen in Europa en
Amerika wordt, toegopast. de minis
ter wel gedwongen is tot overwerk-
vergunningen. Bij het toekannen daar
van zal de minister met elke industrie
afzonderlijk rekening moeten houden.
De ehemieche industrie bijv. kan den
vriienZaterdagmiddag niet gebruiken.
Do heer Dobbelman riet de toe
komst van bedrijfsorganisatie, gelijk
de heer Stenhuis dat wil. dezen weg
volgenbedrijfsorganisatie, medezeg
genschap. socialisatie, Bocialisme,
communisme, barbarisme. Tegen de
medezeggenschap deed do hoer Dob
bel man eon woord hooren van Pius XI
in ziïn encycliek van 24 Dee. 1922
..Urbi Arkano".
De heer Blomjous. als .zijn voor-
ganger: R. K. groot-werkgever, cri-
tiseerde bovenal den heer Veraart in
diens stelsel van bedrijfsorganisatie.
Deze R.K. afgevaardigde geloofde, dat
bedrijfsorganisatie d© productie zou
doen verminderen, dat de midden
stand zou verdwijnen, dat voor liet.
gohec-1 van het economisch leven do
bedrijfsorganisatie nadeel zou betee-
kenen.
Wel voor het, graphiscii bedrijf, een
volkomen gesloten bedrijf met weinig
afzet over de grenzen in het bui
tenland leest men niet veel Hollandse!»
is bedrijfcorganisatie wellicht mo
gelijk. maar een land looft nu eenmaal
op export, bloeit daardoor. Denkt de
heer Veraart werkelijk, dat interna
tionale prijsregeling zf-.l kunnen plaats
hebben? zoo vroeg de heer Blora-
ious. Denkt do heer Veraart werkelijk,
dat oen volk afstand zal doen van de
voordeden, op de prijzen invloed oefe
nend van de ligging, de eigenschap
pen van menseh on land etc.
Bedrijfsorganisatie leidt tot staats
exploitatie. Tot socialisatie zeide de
heer Stenhuis. Welnu concludeerde
de heer Blomjous dat zou de onder
gang van de nijverheid beteekenen
ambtenaarsbeetuur kregen wij. zonder
initiatief, zonder de stimuleerende en
remmende invloeden van het vrije ruil
verkeer.
Men kan niet ging hij verder
het ingewikkelde ragfijne samen6tel
vun het bedrijfsleven, breken door in
de studeerkamer opgezette stelsele.
Denkt men er wel eens aan, dat het
ook noodig is dat er werkgevens zijn!"
Broodnoodig?
Tot slot waarschuwde de heer
B!qmjqu6 dio evenals de heer Sten
huis door verechillende Kamerleden
werd eecomplimenteepl voor expe
rimenten in het bedrijfsleven, die tot
schade van eiken burger kunnen strek
ken.
Morgen hot tweede viertal.
INTIMUS.
Eenige beschouwingen naar aanleiding
van het afgeloopen tooneelseizoen
(Slot).
Tooneelverbond"
Het
Heeft het algemeen Nederlandscl»
tooneelverbond nog reden van be
staan? De vraag wordt jn toonc-el-
kringen dikwijls ontkennend beant
woord. Men ;uet daar in liet tooneel
verbond met veel meer dan een ver
zameling van dames cn beereu,
onder elkaar nu en dan eens onder
liet motto ..tooneel" »ergaderen en
voor wie het verbond de aanleiding is
om éénmaal in het jaar eens gezellig
iu oen of andere slud feest te vieren.
De hoogst o lof, dien een zeer bekend
acteur mij van het tooneelverbond
wist te zoggen, was: „Och. zoolang ze
zich niet met hot tooneel bemoeien,
doen de heeren gqin kwaad!"'
Nu moet ik er dadelijk bijvoegen,
dat deze actou» geen vriend is vnn do
tooncclschool, er althans in de tegen
woordig© sarneiiKlelling weinig heil
van veryvacht. Men rnogo het in
hoofdzauk een» zijn met hen, die zeg
gen, dat cr tan het tooneelverbond
voor de ontwikkeling vun de drama-
tischo kunst in Ncderlund weinig uit
gaat, men kan toch niet ontkennen,
dat do tooneolschool, waarop zeker 75
procent van onzo tegenwoordige goe
de acteur# en actrices hun eorste op
leiding hebben genoten, r.Jleen door
den steun van liet verbond Ts "kunnen
blijven bestaan. Juist in dezen tijd.
tiii al meer en moor dilettanten zoo
tuaur, zonder eenige jpleiding, als
acteur on actrice op de planken sprin
gen, zou hot verdwijnen van de eeni
ge opleidings cJmo ons iooneel
zeker te betreuren zljtf.
Wie prij# stellen or, hot behoud van
de Tooneelschool, zullen daarom goed
doen het tooneefterbond te blijven
steunen.
Nu is daarvoor in ITaarlem nog e*n
bijzondere roden! Wij hebben hier
in tegenstelling met vele andere ste
den een bestuur, dat èn voor hot
tooneol 6n voor de led op wat d 0 e tl
Men denko nu niet, dat. ik nis lid van
hot bestuur vun het tooneelverbond
voor mijn eigOn parochie preek. Ik
kan dit zoo vrijelijk hier schrijven,
omdat de afdeoling Haarlem reds
lang. vóór -dat men mij in het be
stuur opnnm, in dozen geest, woik-
znnm wns! De nfdeeling Haarlem van
het Toon eel verbond hoeft, reeds sinds
eenige jaren door haar goedkoop©
do zoogenanmdo twee guldens-voor
stellingen getracht belangstelling hij
het publick voor het tooneel to wek
ken. Hot publiek heeft 7.nl):s dat is
mij horhanldolijk gebleken niet
altijd voldoende gewaardeerd. Want
dezo poedkoopo voorstellingen zijn
ik mag daarop in deze rubriek zeker
wel eens wijzen alleen djkwiils mo
gelijk geweest door persoonlijke fi-
nancieelo opofferingen van enkele le
den van het bestuur. Dat men hier
mee op don duur niet kon doorgaan,
werd door allen ingezien en er is in
het. begin van dit aoizoep dan ook ero-
sprako van geweest, om de twee
guldencvoorstolliniran niet Inntrer
•oort t© zei ten. liet was alleen door
een speciale regeling en met do zeer
gewaardeerde medewerking van de
gezelschappen mogelijk ook dit afge
loopen janr do goodkoope voorstellin
gen van het tooneelverbond te geven.
Verleden jaar heb ik gemeend kri-
iek te moeten oefenen op de keuze
der stukken op do twccguldensvoor-
stellingen van het tooneelverbond. Dit
seizoen zou ik er geen kwaad van dur
ven zeggen, al was het alleen maar.
te Haarlem
reden tot klagen hebben gehad. Ik
mag dit hier schrijyen, omdat ik in
mijn functie vun too'neelrecensent ver
oordeeld ben alle voorstellingen bij
te wonen en dus eenigszins m staat
ben tot vergelijken.
De Koninklijke Vereeniging ..Het
Xcderlandsch Tooneel" gaf De Ver
overaars van Charles Méré, een
voorstelling, waarop wat de c!ge-
meene bezetting en aankleeding aan
gaat, »»cl iets viel aan te 'merken,
tnaar die in de hoofdrol subliem
spel van Hubert la Roche te zien gif.
Het was eigenlijk de eenige avond in
dtt seizoen, waarop wij La Roche als
tnor.eels.pe er in zijn volle kracht za
een «Over de op/ueringen van Dc
Sterkste Band door de Rotter
dammers, Meneer Breton-
n e a u door Het Princesse Tooneel
met de fijne creatie van Cor Ruys in
de titelrol het vtrttmse D e P a u e
van Verkado en liet merkwaardige
stemmingsvolle De Terugkeet
van Potc - Grimm door Co-
moedia zijn vrijwel alle leden zoo
iels voel tjnen tijdenj een vourstcl-
'irtr h6t eens g»wecst. De:e voor-
stejüncrgn behonren allo vier onge
twijfeld tot de best'.-, dio wij hier in
het afgeloopen peizcen hebben gehad
De zesde voorstelling die van D e
Zonderlinge. Cast do ©r
Het Schouwtoneel, was blijkbtar
voor velen oen trjrvrstelling. JTet
stulr van Anton vin der Veide had
stellig dichterbjko kwaliteiten en voor
een tooneelverbondavond zou het ze
ker in aanmerking gekomen zijn, als
het publiek van aeze avonden het
selecte publiek was, dat men op
deze voorstellingen zou mogen ver
wachten wanneer het tooneelverbond
dus werkelijk een cultureel© instel
ling was.
Nu achtte het overgroote deel Van
de toeschouwers, dat het minder
aangenaam vond met dezen zonder
lingen gast een heelen avond in go-
zclschap to zijn zich „bekocht" e;n
vergaten sommigen bij deze deceptie
de gocdo, zelfs uj zeker opzicht excel-
leerende vertooningen, welk„ de vori
ge voorstollingen hun hadden ge
bracht.
Bij do graf is-voorstelling heeft men
dit jaar voor het eerst gebroken met
do gowoonte om dilettanten op dezen
avond te laten optreden.
Do Rotterdammers gaven 'op di
,,gratis;voorstelling"_ een uitstekende
opvoering van Molière's School
der Vrouwen, waarmee zo overal
cn ook hier te Haarlem een groot
artistiek succes mochten behalen.
Of nu alle leden van het Tooneel
verbond tevreden 2ullen zijn?
Dc Franschen weten het wel, als zij
zeggen,,0n ne peut contenter tout
lo monde et son père!" Nieman'd
kan het. nu eenmaal dP heele wereld
naar den zin maken! Maar wel hoop
ik in het «belang van het tooneel te
Haarlem Cn voor de Haarlemsche af-
decling van het tooneelverbond. dat
ook in de toekomst met de tweegul-
dens-voorstellingcn zal kunnen worden
voortgegaan De gezelschappen zul
len op zulk© avonden althans op be-
hoorliik bezette zalen kunnen reke
nen. En wanneer het gelukt op deze
tweeguldcns-voorstellinsren goede stuk
kon in flinke bezetting te brengen,
clan is men tenminste er van verze
kerd, dat op eenige avonden van het
janr onze schouwburg bij goede ver-
tooningen niet leeg zal zijn. Wat he-
omdst 'k zelf een zoo groofen invloed I laas op andere avonden regel is ge-
bij de keuze heb gehad. Toch geloof worden. couutt
ik wel te mogen zeggen, dat de leden I J. B. öGiiuil,.
van het tooneelverbond niet al te veel
INCEZONDEN MEDEDEELINCEN h 60 ets. per regel.
Anegang 8 - Haarlem - Telefoon 2264
Ontvangen: PIC-NIC Machine» in Koffer-model vanaf f 22.50
STILLE NACHT.
Dit jaar zal het een eeuw geleden
zijn, dat bot bekend© Kerstlied Stille
Nacht, Heilige Nacht, gecomponeerd
werd. Do dichter-kapelaan Mohr en
de toonzetter Gmber, een gewon© on
derwijzer, woonden t© OberndofT bii
Salzburg, waar thans aldus meldt
de MatCsbode ceu klein monument
zaJ worden opgericht ter herinftering
aan deze beide dorpsgenooten. wier
schepping de heole wereld over be
kend ia geworden.
GEREF. KERKEN.
Beroepen te Lunferen ds.
Schaafsma to Grijpskerk.
NED. nERV. KERK.
Beroepen to Wierden ds. A. C. En
kelaar te Hasselt; Vlissingen dr.
K. J. Brouwer, te Doetinchem.
Aangenomen het beroep te Hage-
stein de heer G. van der Zee, cand.
to Haarlem; naar Hoek van Hol
land ds. E. D. G. v. d. Horst te Ter-
heijde.
HET AUTOGEVAAR.
Woensdagmorgen half twaalf is de 23-
jarige mevrouw 'L-akerveld, uit de "Wilhel-
minastraat te Dordrecht, die met haar man
op den straatweg naar Breda fietste, on
der een auto geraakt en na eenige oogen-
hlikken overleden.
Bij het afrijden van een sterke helling
te Brunssum, is een auto omgeslagen. Een
der inzittenden, een zekere M-, werd daar
bij ernstig gewond.
INCEZONDEN MEDEDEELINCEN
a 60 Cts. per regel,
door het hooge moufgehalte een wel
daad voor het menschelijk lichaam.
Carr's Moutbroqd wordt door eiken
bakker aan huis bezorgd.
Inbraak te Utrecht
Voor een waarde van ruim
f 25000 gestolen
Een dezer nachten, terwijl de bewoon
ster afwezig was, is, aldus word» uit
Uirechl aan de Tel. gemeld, ingebroken
in de woning van mevrouw Gompcrt#
Jitta, aan hc-t Wilbelrnin&p&rk 2o. Do in
brekers hebben allerlei kasten met oen
beitel opengebroken en voor ongeveer 25
a 3G.COO gulden san sieraden meegenomen.
Overigens werd, voor zoover kon worden
nagegaan, niets van waarde vermist.
De dieven hebben o.a. al het tafelzilver
onaangeroerd gelaten. Pogingen door de
recherche aangewend met een politiehond
om een spoor te vinden, hebben geen re
sultaat gebod. De inbrekers zijn door den
kelder binnengekomen en hebben, toen eij
binnen waren, allerlei voorzorgsmaatrege
len genomen om ontdekking te voorkomen.
De recherche zot het onderaoek krach
tig voort, ook buiten ütrecht, doch tot nu
toe zonder eenig resultaat. Een bclooning
van f SXO :s uitgeloofd voor hen, dio in
lichtingen kunnen geven, die leiden tot
opsporing van de gestolen sieraden.
VERDUISTERING VAN DIAMAN.
TEN. Een Amsterdamsche juwe
liersfirma. kantoor houdend© in het
gebouw Beurs voor den Diamanthandel,
had op 12 Mei een diamantbewerker
een partij" diamant ter bewerking mee
gegeven. In plaats van do diamant ge
slepen af te leveren, maakte de man
zich met de partij, die een waarde van
ongeveer ƒ3500 had, uit de voeten. Na
lang zoeken is "het de politie Woens
dag gelukt, den diamantbewerker ta
arrestccren. De man had de partij dia
mant in de Bank van Lcening beleend
voor f 1100 en was er met dit geld van
door gegaan. In Antwerpen en Brussel
werd het meeste geld verteerd; toen hij
Woensdag door een paar rechercheurs
op het hoofdpostkantoor te Amsterdam
werd aangehouden, had hij nog ƒ300
bij zich. De aangehoudene, een man
omstreeks 43 jaar ,zal ter beschik-
king van de-justitie worden gesteld.
VEREENICINC VAN NEDERL.
GEMEENTEN.
Deze vereeniging kwam te
Leeuwarden in algemeene vergadering
bijeen.
In plaats van de aftredende en niet
terstond .herkiesbare bestuursleden
vanwege gemeenten met meer dat»
15.000 inwoners, de hoeren mr. dr.
J. C. graaf van Randwijck, burge
meester van Amersfoort en H. J. Sis-
singh, wethouder van Groningen,
worden benoemd de 'neereu dr. J. P.
Fockema Andreae, burgemeester van
Utrecht en dr. W. G. van den Berg,
wethouder van Groningen, vanwege
gemeenten met minder dan 15.000
inwoners voor de heeren H. A. Aafs,
burgemeester van Vries, en A. H. Gij-
zete, id. van Sittard, werrlon benoemd
de heeren A. Jongbloed, id. van,
Sleen, en M. W. J. Coenders, id. van
Tegelen. In eone bestaande vacature
uit Noord-Holland vanwege gemeen
ten met minder dan 15.000 inwoner^
werd benoemd de heer C. Haring
huizen, id. van "Wieringerwaard.
Het jaarverslag gewaagde van den!
gesladigen groei van het ledental eu
van de ontwikkeling der vereeniging.
Lid zijn thans 725 van de ruim 1000
gemeenten, met een inwoneraantal
an 6.200,000 op eene totale bevolking
'au ruim 7 millioen inwoners. Lid
zijn alle gemeenten boven 50.000 in
woners. 30 van de 31 gemeenten met
2050.000 inwoners, 61 van do CS
gemeenten met 10—20.000 inwoners,
enz.
De nog niet lid zijnde gemeenten
zijn bijna uitsluitend een aantal ge
meenten met minder dan 5000 inwo
ners van welke er overigens 453 wel
lid zijn.
In alle provinciën, behalve tot dus.
ver nog in Zeeland, bestaan provin
ciale af deelingen.
De Noord-Hollandsche Bank
Verlenging van surséance van
betaling
Men meldt aan het Hbld.De sur
séance van betaling voor de' Noord-
Hollandsche Bank. gevestigd te Nieu
we Niedorp is met algemeene stem
men toctrc^f-npn. Biwn r.-i
windvoerders mr. M. Moens, mr. P.
A. Offers, beiden te Alkm,aar cn tot
deskundigen de heeren G. J. Anne-
gam. accountant te Edam en W.-
Balk. taxateur t© Hoorn.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bjj Kon. besluit van 20 Juni- is aan
mr. dr. W. ridder van Rappard, op ver
zoek, met ingang van 1 September 1924,
eervol ontslag verleend uit zijn betrek
king van rechter in dc arrondisse-
mcns-dechtbank te Zutphen, onder dank
betuiging voor ds in rechterlijke be
trekkingen bewezen diensten.
DE „ZEEHOND" VERKOCHT IN
AMERIKA.
Op 8 December 1923 werd de X©-
dorlandsch© motorschoener „Zee-
hond" toebeihoöreiid aan den rceder
G. Rompu uit Terneuzen. door de
Amerikaaneche alcohol-politie inge
pikt onder beschuldiging van poging
tot binnensmokkelarij van wijn op
Amerikaansch gebied. Op 8 Januari
daaraanvolgend werden de gezagvoer
der. Krans, en de bemanning tegen
wie een crimineel© actie was ingesteld,
door de jury vrijgesproken. Schip en
lading maakten evenwel 110c het on
derwerp uit van civiele vervolging.
Wat het schip betreft, dit is nu.
aldus wordt aan het Hbld. gemeld
ecveceens vrijgekomen, terwijl over
de lading noc wordt geprocedeerd.
Tntueschen heeft de reeder. Rompu,
den schoener aan een Aiuerikaansche
petroleum maatschappij verkocht
voor de. in deze dagen van schepen-
overvloed in Amerika aanzienlijke
som van netto 16.000 dollar.