FLITSEN
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 28 JUNI 1924
TWEEDE BLAD
Met de Schutters naar het Oude Stadhuis
Kolonel Van Zanen opende de bui-
teuyewoue vergadering van den krijgs'
ruud op 13 Februari lTiw met de nie-
dedoeling, dat liij de leden bijeen ge-
toepen had, omdat hij telkens kluch
ten kreeg ,suu van au turf als an
dere incouveniénten op de wagt op
het Stadhuys".
Om do tucf en andere inconvi nien-
ten! Ziehier in den eenvoudigsten
vonu het antwoord op de vraag,
waarom de llanrlem-che 6chuturs iu
het midden der ahtuende eeuw z:in
verhuld. Deze verhuizing was meex
dan een verandering van woning, zo
beiee^ende verandering van een oud
gebru:;. Juist het stadhuis, zetel der
regeering. moe-t bewaa t worden;
hier bevend zich dan ook de wacht-
pla.its der schutterij. hier was de
hoofdwacht. Zoo was het in Haarlem,
zoo was het in an lere steden, en zoo
was het goed. En nu, op eens, daar
gaan de schutters weg' ïs 't zoo
vreemd, dat hun vertrek in de oogen
onzer Haarletusche vadwren een in-
gri;pende verandering was. een ze-
fceurtcnis. die. zooais burgemeesters
verzekeren, geen vóórheld had?
Wal waren 't voor zwarigheden,
waarmee de wacht op het Stadhui1
te kump>-n bad. In de vergadering
herinnerde de heer Van Z* ien alleen
aan de turf. blijkbaar achtte hij de
zaak bij rijn medeleden voldoende be
kend. Maar in het re-qnés'. dnt hij
vier dagen later bij liet stadsbestuur
indient, verklaart hij zich nader. Als
ik goed lees. zijn het <le schoonmaak
sters geweest die de schutters uit het
stadhuis verjaagd hebben Zeker, in
het request is sprake van het gevaar
voor ..brand of diergelijke ralarnitey-
ten", waaraan het raadhuis bloot
etond en het was geen denkbeeldig
gevaar. Dit bewees het brandje in de
nieuwe woning, enkele Jaren r.adat
do schutters haar betrokken hodd-n;
toen de kastelein voor den krijgsraad
moest verschijnen om te vernemen,
dat hij voort au n zelf vuur moest aan
leggen en het licht tnoe't opsteken en
niet ..zijne meyd of bediende". Toch
w.-Ls dit het voornaamste bezwaar ni-t.
Maar dat eigenlijk niemand met den
bestaarden toestand tevreden was.
dat was 't. Po bewaarster v»n het
raadhuis was boos, omdat rij 's win
ters, door de lange nachtwaak, geen
gelegenheid had alles ,,ter bohoorllj-
ker tijd te luuton reynisen"; de schut
ters mopperden over de kou in hun
knmer en klaagden over de schoon
maakster», die op haar "boutt een
vijandige houding aannamen 011 over
..do ongelijke bedoeliug van vuur en
ligt". Geen turf genoeg in de bak, te
weinig olie in de lampen, zóó ging 't
niet langer. In zoo'n omgeving kon
de wacht niet waken cn ten slot te lie
groep do krijgsraad. dat het ..tot
meerder gomak voorde nagtwagt zou
de weesen indien de schutterij haar
eigen huis met een eigen bewaarder
kreeg, en turf, bout, olio cn kanra-.-n.
vvnnrnvor ziï do vrijo beschikking had.
Welk huis?
Indien do hert Vnn Zanen (n onzen
tlid geleefd had. was lift atol li? lid
of donateur, zoo niet bestuurslid van
de verceii'ging „Maerlem" geweest.
Hij deed zich in deze zaak althans
kennen als een geestverwant van de
„HaerlemmerV', als een man, dlo een
open oog had voor de wanrde vnn hii
torischc gebouwen. En zijn voorstel
om ftnu het stadsbestuur te verzoeken
het Oude Stadhuis te koopen, opdat
het nooit in schennende hond'-n zon
kunnen vallen, geeft dezen achttiend'
eeuwschen schutter aniiipiank op de
«rkentelljkheid van hen. die zich niet
zonder droefheid herinneren, hoeveel
aardigs, hoeveci scnoons en intiems,
er al, onuoodig, verloren is gegaan;
geeft zijn portret recht op een plaats
de voorhamer vau de Hoofdwacht.
Want hij pleitte voor heL Oude Stad
huis als wachtplauts van de schut
terij, niet uit nuttigheidsbejag, niet
lu de eerste plaats oindst net ge
bouwtje ,,met weynig verandering
seer besjuuam tot een hoofdwagt sou-
do kunnen werden geapprop:iierd",
maar omdat het in gevaar verkeerde
ontluisterd te v.orden Het be
hoorde in eigendom aau hel Tucht
huis, regenten ve.-huurJen het bij ge
deelten: boven, den bie"kelder en het
chterste hok of kamertje, die samen
I 305 opbrachten, wa r.an voor on
derhoud en belasting f 155 afging. Er
bleef dus van de huur niet veel over.
en het was te vreezen dat dit „out!
aansienlijk gebouw", zoo schrijft de
krijgsraad aan burgeinecsteren. ..tot
nadeel van het voornoemde cod=: -y-
t staan zal. en dus seer liet door
verkuon of andersints vnn s.n oude
fraye luister souw konnen l«cicoft
werd' n". Neen. dit mo ht niet eeheu-
ren. Koop het aardige gebouwtje, laar
er het ncodige aan veran'erra. geef
het ons voor een hoofdwacht, waar
borg e.ns het rustig bezit ..ten eeuwi
gen d.visc". De h ier weet. hoe deze
wenvh is vervuld.
Schutters en soldaten hebben het
Oude Stadhui: ruim anderhalve eeuw
bewoond. Toen gaven ze het over aun
een vereeniging. die er haar zetel
vestisde uit overwegingen, met onse-
i;k aan die van den oudheidkundi
gen kolonel. Eu die er haar schoouen
arbeid zal blijven verrichten, zoo ik
,ii niet vergis. ..ten eeuwigen dage".
Burgemeesteren ontvingen het ver
zoek met welwillendheid, maar z#
durfden geen beslissing nemen zonder
de vro-dschap to hebben izehoord,
Want d"ie znak was een „niemvig-
heyd' on de h ere» voor zich wisten
geen „exempel in ©enige stad van Hol
land. nlwaer de burgerij zoude wskrn
op een ander© plnets dati op het raed-
huys". Wie tegenover een nieuwig
heid staat, richt eerst het oog op de
bekende kat in den boom een huis
dier, dat wel eens lung weer land
biedt aan onze doordringende blik
ken; hetgeen hier zeggen wil. dat het
voorstel van den krhgsrnad
vroedschapsvergadering van 21 Febr.
1755 behandeld werd. De regeercnde
burgemeester leidde het vraagstuk in
met do opmerking, dnt hij er. zijn
ambtgenooten niet konden weten
„wat suites een zaek van die natuur
konde hebben", en dut het hier gold
oen ..point van bezwner voor der
stadsfinancie'. Veel verder kwam
men niet. Do vergadering bedankt©
burgemeesters voor hun „gedane
ouverture en voorzichtige handelwijs"
en beloofde van haur kant over déze
zaek hare pedochen serieuselljk te zul-
len laten gaen. ten eynde in ecu
naosl.volgende vroed chap daoron eeno
meest salutniro resolutie" ie kunnen
nomen. De lezer vergove mij al deze
nanhnlingen, Ik wijs graag op voor
vaderlijke uitdrukkingen, niet uit oen
eharivaristische bevlieging, me ar om
hen te doen kennen in nl hun eigen
aardigheden. En om te doen gevoelen
hoe mnl ons het onnoodig gebruik vnn
Frnnscbe woorden staat. Heuseh. dit
is ouderwets Misschien helpt de/e
verzekering. Want wie gaat tegen
woordig graag voor ouderwets door?
De voorgestelde nieuwigheid had
inmiddels al onrust verwekt; de Oude
Stndhuisbuurt was in rep en roer.
Daar luid je Leendcts uit den bierkel
der en zijn linkerbuurman Jan vau
Lee, hakker Buys, Hendrik Kist, ko
perslager.' en anderen, van wie ik al
leen noem den lieer Van Valkenburg,
raad en schepen, wiens woning in do
Smedestrnat grensde aan het bedreig
de huis. Allen omwonenden, die niet
„de uvtterste sinerte-' gehoord had
den wat hun boven het hoofd hing, en
zirii haastten hun bezwaren schrifte
lijk bij de bevoegde machten in te die
nen. Bc-greep tnc-n op het stadhuis
niet, dat de eigendommen van do sup
plianten voortaan aan brandgevaar
zouden blootstaan? Dat hun woningen
geval van ziekte onbruikbaar zou
den worden, „als sijnde blo* decstcld
non het geraas, 't welk oiiafscheyde-
lijk is van een diergelijke wairt d:-
ook "s nagts selfs gehouden is hanre
exerritiCn te doen?" Koperslagers,
meden, slagers, kuipen en rierglïj-
VAN HAARLEM'S DAGBI AD
ke
i kunnen meestal peen toesl
ALS ER EEN FILM AAN DEN GANG IS
ng kr gen zich te res'i-'en m „buur
a van consideratie". Eu toch. wat
bc-teekenen zulke levenmakers hij ee..
acht. „die alle nagteu. den geheel en
nagt door, in bvweging is, en waar
op van tijd tot tijd de trom geroer!
wort?" bio nachtelijke trommel zou
do huurders verjagen en de waaide
der omliggende huizen „considerabel
deprecieei en. Reden genoeg om bur
gmeesters te verzoeken deze bezwa-
en in do vergadering van de Vroed
schap ter sprake te brengen, en ..met
der elver -o 'vermogend appui soda-
ig te secondeeren", uat zij van haar
heilloos voornemen zou afzien.
De lezer heeft bemerkt, dat hot ge-
luiden-vraagsiuk ei-ix oud vraagstuk
is. De afgrijselijke geluiden van on
zen dishami- ni chen tijd hebben het
gehoor afgestompt, maar in du ncht-
lïendc eeuw liet men zich no? uit zijn
evenwicht brengen door trommelslag.
Inlusschen hier baatten g-en klach
ten. Schoonmaaksters hadden d<>
schutlers uit het stadhui: gejaagd, de
heer Vnn Valkenburg en de ziinen
konden niet verhinderen dat zii post
vatten in hun midden. De strijd oin
bet Oude Stadhuis was al beslist ten
gunste van den krijgsraad, voordat
diens tegenstanders hun bezwaren
hadden ingezonden. De stad kocht het
historisch gebouwtje, liet het inrich
ten tot een hoofdwacht en den ?P« ten
October 1755 trok kapitein l)e Pape
met de eerste dfvisie van het Oranje
vaandel van de St. Joris Doe'en or
in. HIJ had de eirste wacht. Nu kon
het nieuwe régime een anncan? ne
men. Eon week later trerdt do eerste
kastelein in dienst, de heer Isnnc
Hoe'mnn, dezelfde, die om het brand
je tes v©rnntwoording geroepen werd.
Hij wordt uitgenoodigd de officieren
„rnet alle respect en vigilnntio te die
nen", een voorschrift, waaraan de
reeds meermalen genoemde schoon
maaksters zich niet gebonden acht'.en.
Hem wordt geheimhouding opgelegd,
hij gaat over de brandstof, riiu taak
is nauwkeurig omschreven: hij vvrct
precies, hoe dikwijl» hii hel tin en ko
per moet schuren. Onderschat de
waarde van dez.o kleinigheden niet; ze
hebben, als kleinigheden wel meer
<Io- n. in deze geschiedenis een l>elang-
rïike rol gespeeld. De krijgsraad was
nu heer en meester in eigen huis en
om die heerschappij vvns 't bom te
doen geweest. En ,,om de nuf" zou
den geen moeilijkheden moer rijzon.
Waarmee niet gezegd is, dat er geen
zwarigheden meer waren. Toon voor
do eerste nianl vuur werd aangelogd,
wilde do schoorsteen niet trekken; her
rookte zoo hevig, dafc do wncht er do
voorkeur aangaf in do kou te zitten.
Kort daarop kwam de lichtkroon naar
beneden. Niemand wist hoe het ge
beurd was. Mnnr ditmaal konden do
schoonmaaksters geen schuld hebben.
Moer znl ik er maar niet vnn zog
gen. Ik wilde de schutters sleeJits ver
gezellen tot aan hel Oude Stadhuis.
H. E- KNAPPERT.
Je zegt togen je vrouw
dat je niets ziet
oo^en nog niet nnn do
duisternis gewend
je krijgr ge?n antwoord
c-n beseft dat je vrouw
al met een bediende op
weg naar een plaats is
je wordt, ptotseling ang- je voelt het gezicht van
stig dat je iets omver een man en strompelt
zult loopen en blijft haastig verder ha,
staan je hoort je vrouw, die
I informeert
waar je in hemelsnaam J hier ben ik eindelijk
blijft jo ziet vaag schat en een vreemde
een leege plaats, gaut vrouwestern antwoordt;
zitten en zegt 1 heb je ooitonbe-
1 schaamd a
je stapt haastig op en
tast verder tot je her.
geheele theater gehad
hebt
zonder je vrouw te
vinden, waarop je dan
maar wacht tot ze
weer eens licht maken.
(Nadruk verboden.)
Rechtszaken
De zaak Perlak-Deen.
De heer Deen f 4.300.000
vergoeding veroordeeld.
I)e rechtbank te dc-n Haag heeft op
nieuw uiispraak gedaan in zake de
vordering vau do Perlak-potroleum-
Maatschappij tegen haar voorma'.igen
directeur, den heer E. Deen, tot
schadevergoeding ter zako van den
erkoop der gewone Zuid-Porlak-aau-
deelen aan do Perlak-Maalschappij.
De rechtbank bepaaide in verband
met den afgelogden eed, het totaal
der schadevergoeding op f l.300.C<'0.
Tot dit bedrag benevens 5 pCt. van
10 November 1015 af werd ao heer
Deen veroordeeld, terwijl hel vc.nnis
uitvoerbaar word verklaard bij voor
raad, niettegenstaande de hoogcre
voorziening en zonder borg toont.
Naar Het Vnd, vernoemt, is de
hoor Deen voornemens wederom van
deze uitspraak, waarin hij een mis
kenning ziet van de strekking v.<n bet
arrest, van den Hoogcn Raad, in cöb-
batie te gaan.
DE GEHEIMZINNIGE KAR.
P. A. v. D., koopman te Bergen
(Limburg), stond aldus meldt do
Tijd voor de Bossche Rechtbank,
tor zake eener belangrijke smokkcl-
partij. Hij werd door de commiezen
aangehouden, terwijl hij met kar en
paard van getuige A. Mulders 87 brui
ken jenever langs de grens vervoerde,
zonder voorzien te zijn van een gel
dig document tot vervoer. De kar had
een dubbelen bodem, waartusschen da
KVuiken verborgen lagen. Beklaagde
zou door dien smokkeltorht ruim
f 300 accijns hebben ontdoken. Kar
met inhoud werden in beslag ,e;io-
men. Beklaagde'en getuige hield- n
zich absoluut van den domme, ze wis
ten van den dubbelen bodï.m in de kar
niets af en hadden aan die al zoo
vaak gebruikte kar nooit iets vreemds
gezien!
..Weet jij dan niet, wat beklaagde
mét. die kar deed?" vroeg do presi
dent ernstig. „Ivain wist immers ook
niets van den broedermoord? Kain
zcide immers ook: „Ben ik mijn broe
ders hoeder?"
Echter getuige bleef bij herhaling
hij zijn verklaringen onder eede vol
harden.
De Rijksadvocaat, mr. G, van Zin-
nicq-Bergnrnnn, eisolite veroordeeling
met. verbeurdverklaring van de kar en
de kruiken jenever.
De Officier bekrachtigde den eiseh.
Do verdediger mr. E. van Zinnicq-
Bergmann uil Den Bosch betoogde,
dat het bewijs niet geleverd was en
pleitte vrijspraak.
Do president gaf getuige Mulders
nogmaals gelegenheid de onder eede
afgelegde verklaringen te herroepen,
doch getuige verzekerde niets van do
zaak te weten en alleen de waarheid
te hebben gezegd.
De president achtte vervolging we
gens meineed van getuige niet uitge
sloten.
Uitspraak of voortzetting van do
behandeling der strafzaak op l'O Juli
aanstaande.
BRANDSTICHTING. De zesde
kamer der rechtbank te Amsterdam
heeft A. C. de L., oud 27 jaar, ex-ma
gazijnmeester van het Centraalmagazijn
van de Vereeniging tot Verbetering van
het lot der blinden in Nederland, ver
oordeeld tot 4 maanden gevangenisstraf
met aftrek van de voorloopige hechtenis
wegens opzettelijke brandstichting,
waarvan gemeen gevaar voor goederen
was te duchten, gepleegd in een loods,
slaande in den tuin van het blindenge-
sticht aan de Stadhouderskade te Am
sterdam. Bekl. beging het feit om de
boeken en het kaartsysteem der vereeni
ging te verbranden, teneinde op die
wijze door hem gepleegde verduisterin
gen te verheimelijken. Van de verduis
tering werd hij echter vrijgesproken.
INCEZONDEN M E D E D EELIN CE N a 60 Cts. per regel.
Bij Huidjeuk en ook bij Muggenbeten geeft het inwrijven
met PUROL dadelijk verlichting. Bij Apoth. en Drogisten
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
„Kunt u mij misschien zeggen I"
vroeg de examinator aan den enndi-
dut, dien hij onder het. mts had,
„wat de drie gevoeligste lichaamsdce-
len van den tnennch zijn I" Zonder 1
zich een oogenblik te bedenken ant
woordde d0 cxnminnndus „de maag,
de portemonnaie en dc ijdelheid". Het
wa- niet zoo bedoeld, maar de exami
nator vond hot antwoord, wijsgeerig
beschouwd, wel juist en was er zoo
door van zi;n stuk gebrarht, dat hij
een heel venijnige vraag. di«- f|>eciaal
voor dezen candidaat bedoeld «as, cr
heelemaal door vergat.
Op het examen van een handel*,
avondschool vroeg de examinator, die
b- zig was een eandidvat te onderzoe
ken on pract's.-he ge*ehikthc;d. han
digheid cn energie„als 11 een naam
moet overtelefoneeren en d© man aan
den anderen kant u niet verstaat
wat doel u dan;" „Dan spel ik
den naam." „Heel goed, hoe zou
u dat bijvoorbeeld doen met den ei
gennaam Kwast I" „De k van Que-
rido, de w van Volendarn, de a van
entree, de s van George en de t van
Nolle". De examinator schoot in
den Inch en zei: „jij zult jc weg als
koopman wel vinden
Op een meisjesschool verzocht de
exnmir.eerende lecrares aan een van
de leerlingen, om te zeggen hoe zij
een reis naar Duitachland zou ma
ken en welke stations zij langs zou
komen op weg naar Berlijn en Ham-
hurir. „Pardon", zei het nufje en trok
baar neusje op. ..in mijn familie wordt
a'Wn gevlogen".
De leerlingen, die een opstel moe
ten mrken vinden onder de voorgelog-
onderwerpen, waaruit zij moiron
'■(ezen. nooit het onderwerp, dat hun
het ho«t zou wassen. Van Maastricht
tot aan Winschoten hoper zij. dat nnz
«•-nmaal op het lijstje za'. worden ge
rot :hetexamen. Moe.it dat ooit
.--bmren. dan k.ezen zij dat 11'len
zo dc uitTTidering en jl'o'vvi-.i cr
o; tellen over in c'ezen geest:
'..Het examen is uitgevonden, om
..jongelui ongelukkig te maken, door
iemand die niet tegen de warm-.e
.kon en daarom ook zijn medemen-
.«rhen den zomer wou vergallen Het
ün erger dan Stralen des Doods, die
wii nog maar zien moeten, terwi.l
„het «v;nmen een naargeestige wer
kelijkheid is- Sommige exarainato-
'ren zouden hun functie zelfs willen
„vervullen, ook wanneer er niet voor
„betaald zou worden, want diP genie-
,ten van angstzweet cn zwelgen in
„tranen. Men zegt, dat cr examinato-
,ren zijn die rauw vlecsch voor hun
.ontbijt gebruiken op exaincndageu.
..maar dit is nog niet bewezen als zij
„oud worden, hebben zij last van bc-
„nauwdi- droomen. waarin de arme
„leerlingen verschijnen. diB zij gehol-
,pen hebben om te laten stralen. Er
,zijn er die berouw krijgen maar dat
,komt dan tc laat. Er bestaan ook
.vriendelijke examinatoren, maar die
,zal ik wel niet krijgen, zij exami-
.neeren altijd een ander. Of ik dit
examen overleven zal, weet ik nog
,niotals dat zoo wezen mochtj
wil ik al word ik honderd jaar zelf
.nooit iemand examinceren. Als van
.mij verwarht mocht worden, dat ik
..het nut van examens uiteenzet, dan
.kan ik daaraan niet voldoen, omdat
cr maar twee mogelijkheden be
staan je weet het of je weet het
„niet. Weet je het wel. dan is het
„examen natuurlijk overbodig en weet
„je het niet dan kom je er door exa-
.minecren toch niet achter. Het exa-
.,men is een wraakneming van oude
„merischen op de jeugd, aan wie zij
„hun leeftijd misgunnen. Vaders, moe-
„ders. commission van toezicht ver-
.vullen daarin de rol van medeplichti-
gen, evenwel zonder het te beseffen.
..AN ik zelf ooit kinderen zal hebben,
„wil ik niet. dat die geëxamineerd
„worden. Het is vreemd, dat examens
„niet in net najaar gehouden worden,
„dan is het, weer gewoonlijk toch
„slecht en zijn wij toch m een over
eenkomstig humeur. Er bestaat
„maar één soort examen dat exami-
„nandi gelukkig gemaakt heefthet
„examen waarvoor je al geslaagd
„bent".
Men zegt wel eens. dat er in bet
ieven veen humor bestaat. Hoe is 't
movelijk om zooicts te beweren? De
zaak isbonderden en duizenden men-
schen kunnen geen humor onderschei
den. Hoeveel menschen zullen bij
voorbeeld humor gevonden hebben in
het volgende stukje, ontleend aan een
Randsverslag in Haarlems omstreken.
„De heer X. vraagt nog een stoel
„voor de school aan te schaffen. Hij
„voegt er aan toe, dat cr een geEpan-
„nen verhouding is tusschen R. ei. W.
.en het onderwijzend personeel. De
„heer IJ. bestrijdt dit, waarna de
„heer X. zijn woorden intrekt. De
„voorzitter belooft den stoel".
Deze med leeling zou loor ieder
commentaar bedorven worden. De
lezer moet nu hij er eenmaal op at
tent gemaakt is, zelf maar eens na
denken over het verband tusschen een
stoel en een gespannen verhouding.
Dit kan ik er alleen van zeggen,
dat cr wel eens meer gespannen ver
houdingen voorkomen in en buiten een
gemeenteraad, maar dan spreekt men
niet van een stoel, maar van een ze
tel.
Iluraort De wereld is er vol van!
Dezer dagen heb ik gelezen van een
boekje „Duitsch in bet dngelijksch lo
ven. Nieuwste methode, om zonder
onderwijzer spoedig Duitsch te spre
ken. te schrijven en te verstaan".
Verbeeld je, dat op Hoogerc bur
ger- en andere scholen de leeraren
jaar in jaar uit met do grootste in
spanning bezig zijn, om hun leerlin
gen de Duitacbo taal bij te brengen
en dat cr boekjes bestaan o: het ie
loeren spreken, schrijven en verstaan,
spoedig dat wil dus zeggen in
enkele weken, lnat ons zeggen een
paar maanden. Waaro.n bestaat er
dan nog taalonderwijs, waarop leer
lingen jaren zwoegen Of andersom
welke soort, vnn Duitsch leer je wel
door die boekjes 1
„Goeicn tag. mein Ilerr" (dat heer
Uerr i* weet je al heel gauw en ook
dat allo zelfstandige naamwoorden
mot oen hoofdletter gerchreven wor
den; het is nog niet zoo semakkelijk,
daar altijd aan te denken, maar in
't spreken komt het er niet op ann,
daar kan niemand het hooren). Van-
tog koud weer, wetter, frisch... daar-
hii zet je je kraag op en maakt een
gebaar van het koud te hebben. „Wil
len Sio eino Sigaar?" De spreker
haalt zijn koker uit zijn zak en pre
senteert den Dnitschor met wien hij
aan 't converseeren is, een sigaar.
Nu is het onmogelijk een dergelijk
gebaar niet ie begrijpen. Op deze ma
nier kun je Je zelfs in Russisch of Chi-
neesch verstaanbaar maken. Als do
Duit'Cher van rooken houdt, neemt
hij do sigaar aan en antwoordt:
„Danke beste,ns!" Ook dit gaat goed.
lïij zou wel heel onbeleefd moeten we
zen, wanneer hij er niet «oor bedank
te. „Danke" beteekent dus ons: „dank
11". B e s t e n s knn eenige moeilijk
heid opleveren. Zou hii misschien be
doelen. dat hef een beste t'eanr is?
Maar dat kan hij pns zeggen, wanneer
hij dc sigaar aangestoken heef». Hel
moer dus betrekking hebben op zijn
dankbaarheid.
Ben jo samen in de buurt van een
café. dan zal de Diiit'cher tm i 1 be
leefdheid niet achter te blijven, allicht
vragen: ..wo'len wir eine Tacso Kaf
fee frinken?" T n s s e is een
lastig woord, wij snreken vnn een
tas turf. maar hoe zou hij turf kun
nen bedoelen, wanneer hii van Kaffee
spreekt? Natuurlijk bedoelt h-j koffi"
T r i n k o 11 kan niet anders dn»! drin
ken beduiden. Och het Is /.00 moeilijk
niet om Duitsch to sjircken. Je zegt
dus op beloofden toon „jou, joa". dat
klinkt wel eeu hooi klein Dieije
Duitsch, beter is nog j a «v n h i, het
geen zeggen wil jawel. Ketimnal zoo
ver. wacht je af. wat hij rder doot.
Gaat hij j<- voor naar het café en roept
hij: „zwei Kaffee", dan »eb je blijk
baar goed gomden. Zijn do kopjes
leeg of vraagt hij: Kon jak met den
nadruk op de eerste Iet ter.;reep. don
donk jo wel. „wat spreekt hii het
woord ranr uit!" maar v ielt toch on
middellijk dat liij daarmee niet kar
nemelk of bouillon bedoelt. Hier ont
slaat een moeilijkheid, .vaat j© zegt
,,zu vroeg", omdat jo niet gewend
bent 's morgens te elf uur cognac ie
drinken. -Maar hij begrijpt blijkbaar
niet wat „vroeg" Is. dus haal j© je
horloge voor den dag en wijst p de
elf en zegt daarbij „avond" Do l)uit-
scher begint, tien tegen «-en. te la
chen, zegt: „ach ja, Sie liaben Recht,
es ist noch zou früh, nicht vor elf Uhr
Abends t.rinkcn Sie Konjak" wat hem
niet belet „Ober!" te roepen cn er
zelf een te bestellen Als ie gr cd var.
memorie bent. weet je ïueteen dat is
vroeg „zu früh" is in het Duitsoh
Och, 't is maar een slag. Goed oplet
ten is het halve werk. En welk een
verrassing: hij roept „Ober", net als
jezelf immors in een Nederlands .h
koffiehuis doet. Zou Je kennis van
onze taal waarlijk al zoover in
Duitschland zijn doorgedrongen?
Nu wil hij naar een „Bank!" Dit is
wel zoo eenvoudig mogelijk. Rj.nk is
bank, daar gaat niets ian af. Ie ztgt
mnar weer „joa. joa" cn s»a-'.t op o n
heen to gaan. "Z^gt bij nu: ,Mit
Auto?" op vajvnden •rmi, dan is de
toestand alweer hoogst eenvoudig. R11
wil met een auto naar -Ie Bark. Nu
kan het zijn. »t or een Bank c m din
hoek is. l'em dut in t Duitsen te zeg
gen is wat ingewikkeld, 't hoeft ook
niet, je wipt maar cp Je lieonen. gnat
""t- «o "-.Ort-i hjj v»'g» Wel. want
hij heeft het al Inng begrepen. Voor
het gebouw aang-komen, wijs j'e op
don nunm van de Bank en zegt triom
fantelijk: ..Sol" Dit is een woon)
waar je in 't geheel geen kwaad mee
kunt. het bindt tot niets en Is op vele
gevallen van toepassing.
Op deze manier zou Ik nog lanc
kunnen doorgaan. Je komt den dag
makkelijk met hem door. A's hii een
zin zee», vvan.rin bot woord Soris-m"
voorkomt. d*n heeft hij ratnnrlüft
hnngnr en wil eten. Fnijmni Zer» hï'
.Diné". evenzoo. ..ein Glas Rier"
kan foch nooit iets anders beduiden
■dan een plas hier. Theater? W" wil
naar ©en schouwburg. Roept, hij uil:
..wunderechön", of „reizend" wat
hij uitspreekt „reitzend", daa zeg je
maar woer voldaan „Sol" en is het
al lang goed. Zoo kom je gemakkelijk
den dag door. Zoodra hij begint te
gapen heeft hij blijkbaar slaap. Dat
gebaar beteekent in alle iaien: ik wil
naar bed. Je brengt hem dus naar ziin
hotel en vraagt: „wekken?" Dit ver
staat hij perfect, want in het Duitsch
is het wecken, maar van die c "neb
jo geen last., het woord wordt precies
zoo uitgesproken. Antwoordt nij ,.um
sïeben Uhr", dan kan er twijfel be
staan of hij zes bedoelt of zeven,
maar intusschen is de portier van 't
hotel wel in do buurt, die verder voor
den gast zorgt.
Je paat naar huis. «frel voldaan met
den dag en met je Duitsch. Als ik
het goed beschouw, dan heb je niet
eens een boekjo noodig de kunst
is, den Dnitscher maar te laien pra
ten cn zelf tc zeggen: „Joa. joa", of
„so".
Maar met Fransch of Engelsch gaat
deze methode niet op. Daar ia nou
wat anders voor noodic. Wie dat wil
kan het met deze en andere boekjes
probeeren. Licht baat het- wat meer
dan niets. Maar voor een degelijke
studie van talen houd ik het met die
op onze H. B. S. Ook voor hel
Duitsch. M ant de bovengenoemde
Duitsch laten spreken en zeif bij
Joa en So blijven beeft voor Duitsch
lezen en schrijven ook al niet veel
succes.
Humor? Die is de heele wereld door
verspreid, als de electriciteit in den
dampkring. Laat mij daarvan een
klein staaltje signnlecren. Als er een
vereeniging opgericht is, valt het
moeilijk daar leden voor te krijgen.
Niet iedereen deelt het enthousiasme
vao de oprichters cn er zijn er al zoo
veel. Zoo komen .de best bedoelde
circulaires met uitnoodieïng tot lid
maatschap meestal in de snïpper-
mand terecht. Zelfs niGeten .er men
sehen ziin, die papieren welke als
drukwerk gefrankeerd worden alleen
dan openen, wanneer ze er een rouw
rand omheen ziende rest gaat onge
opend in het bovengenoemde graf.
Maar de vindingrijkheid van den
mensch is groot. Een nieuwe methode
wordt toegepast, die wel succes kan
hebben, wanneer ze maa- wat zeld
zaam blijft. Wordt ze algemeen, dan
zal ze ook alweer spoedig gestorven
zijn. Iemand krijgt nu een gesloten
brief, met tien cent gefrankeerd. Hij
ma.nkt hem open en vindt daarin de
mededeeling van een pas opgerichte
vereeniging en de tijding, dat hij, hij
persoonlijk (zijn naam is keurig ge
schreven, in de gedrukte circulaire in
gevuld), voorgedragen werd
als lid van de vereeniging.
Nu i s een mensch zóó niet, of dit
streelt zijn ijdelheid. Ha, men heeft in
de verg«ader:ng aan hem gedacht. Men
heeft misschien wel gezegd„zonder
X. is onze vereeniging niet volledig,
hij meet daar deel vau uitmaken.
En X. ga.at er op in, zendt ziin mede
deeling dat hij lid wil worden na»r
den penningmeester en deze oolijkert
geeft de quitantie af: de vogel is
geknipt.
Is X. een veinigie cynisch uitge
vallen, dan vraagt nij zich af, hoe
veel andere lieden dezelfde vereeren
de mededeeling hebben gekregen, dat
zij voorgedragen zijn enz. en wan
neer dit noodlottige denkbeeld oen-
maal vat gekregen heeft op zijn her
sens, dan krijgt de penningmec-sier van
hem geen aanvrage om het. 'idmaat-
schap terug, omdat ook z.ij. lerer.ht
gekomen is in dat gevaarlijkste van
alle instrumenten, de prol'.emand, graf
van zooveel hoop en verwachting.
Er is maar één ding waarvoor ik
angstig l>en. Als het zoover gekomen
zal zijn, dat de vereenigingen heele
maal geen middel meer weten om le
den te vangen en zich in dezen ui
tersten nood wenden totons aller
toevlucht, het Rijk. Als de regeering
een nieuwe wet voorstelt en ons par
lement die aanneemt, oen wet op de
lidmaatschappen, waarbij voor nut
tige vereenigingen (en .velke vereeni
ging zou in het geheel niets nuttigs
bewerken?) de leden worden aange
wezen, in verband met hun werk
kring of liefhebberij en den stand
van hun vermogen. Met een contri
butie (gij begrijpt het al. niet waar?)
die voor de helft toekomt aan do
vereenigingen en voor de andere
helft aan dat bodemlooze vat. dat
de schatkist wordt - noernd.
Als onze Minister van financiën
geabonneerd was op Haarlem's Dag
blad (hij is het niet, nog niet) dan
zou ik deze wenk niet durven geven:
Zijne millioenenzoekende Excellentie
mocht er eens gehruïk van ma
ken. Meen niet, dat hij het als een
inbreuk op d» r- 1 - i'-e rüheid
zou nalaten. De schoonste uitine de-
persoonlijke vrijheid is de vrijheid
om belasting op te brengen. Vee! en
velerlei! Wie dat niet voelt is den
naam van staatsburger riet waard.
En op dien fitel voelen wij ons toch
imm-rs allen trotsch!
FIDELIO,
Staatsburger.
