Buiteniandsch Overzicht
DE BEREIDWILLIGHEID DER DUIT8GHE RECEERDERS OM
MEDE TE WERKEN AAN HET OPBOUWEN VAN EUROPA.
ONTSTEMMING IN FRANKRIJK TEGENOVER ENCELAND.
AMERIKA EN DE CONFERENTIE TE LONDEN.
DE PLANNEN OER ZUID-AFRIKANERS.
Do Duitsche rogeorlng
zaï <Jo plannen dor cape/Ij
helpen uitvoeren.
:h: komt ui: Berlijn.
ten, ondank» vete ernstige
tegen verschillende punten
ten de.' deskundigen, do
het rijkskabinet goed ge-
strekt geen aanleiding had mogen ge
ver. tot een dergelijk opdringen v-in de
Engclsehe opvattingen, alvorens de
conferentie begin:. Bedoeld ontwerp is
door Herriot op Chequers niet goed
gekeurd. -Met name is voor Frankrijk
geheel onaannemelijk het denkbeeld
van een nieuwe commissie, die dc Com
missie van Herstel rou vervangen en
waarin Frankrijk, dat 53 procent der
totale vordering op Duitschland Leeft,
sltchis vertegenwoordigd zou ztju op
gelijken voet met de neutralen, die
hceleroaal niets te vorderen hebben.
Bovendien ontbreekt cenigerlei toe
speling op MacDonald's belofte van
samenwerking, indien DuitschLnd te
kort schoot. Daarom meent Sauerwcin,
dat MacDonald gezwicht is voor den in
vloed van zijn medewerkers, die het
nooit met zijn ruimere opvattingen zijn
eens geweest en die do Duit.-che opvat
tingen huldigen, dat de schadevergoe
dingen do ecnige oorzaak zijn van de
llrnde in Europa. We moeten weten,
chrijft bij. wie nu eigenlijk de baas i»i:>
Londen, MacDonald of Eyre Crowe, en
i.' dringt er daarom zeer op aan, dat
er nadere verklaringen rullen wor
den gccischt.
:ê.i ge-Weken ie, dat do geinerimi
de politiek van Marx in.
tiet besluit van dc conferentie
ook
tdc dc ex-
,d. welken
in den
zelf zal er
>t gevon-
of t
aald
t of r
wet t
onttrekking der spoorwegen aan het
rijksbestuur, «en gioniiwetshcrziening
noodzakelijk maakt. Is dit wel het ge
val, dan moet de regeering een meer
derheid van twee derden hebben
maar volgens Dr. Marx c.s. is een
grondwetsherziening niet noodig. daar
de uitvoering der rapporten zou behoo-
ren to: do zaak van hel vredesverdrag
en do bepalingen van dit verdrag niet
1 nu
rerrekerd zijn,
Nu is het wachten cp de beslissingen
van do conferentie té Londen.
Frankrijk, Engeland en
de Lo.ndensche conU/tnllo.
De Fransche
hun grooje yeHHHHH
der Britsche uitnoodiging voor de con
ferentie van 16 Juli. Zij constateeren
een tegenspraak niet den gectt der be
sprekingen op Chequers en leggen er
dort nadruk op, dat de opneming van
het plan van ren slotprotoco! der con
ferentie, door Herriot bestreden, gelijk
bij'aan Duitschland zekerheid wordt
gegeven tegen een zelfstandig optreden
van Frankrijk. Do verwezenlijking van
het plan om dc Commb.ic van lies stel
te vervangen door een nieuw comité zou
het Verdrag van Versailles omver wet*
pen. De bladen constatceren eveneens
bet weglaten van een bepaling, waarbij
Engeland zich verbindt zich aan de
rilde van Frankrijk te scharen vo«r het
geval Duiuchland in gebreko blijft.
De Matin" wil veronderstellen, dat
dc ambtenaren van het Foreign Office
MacDonald uitnoodïgingen hebben doen
teekenen,-waarin zij, jn strijd met de
besluiten van Chequers, hun persoonlij
ke denkbeelden iniaschten.
He: blad besluit met te zeggen, dat
indien op een verroek om een nadere
verklaring van de Fran«che regeering
MacDonald niet zou erkennen, dat al
dus da t-.edrac!,: was, geen Franscho
Tegecring zou deelnemen aan een
conferentie, waardoor het werk van
Versailles geheel en al werd vernietigd.
Aan 't Alg. H*ndcljbla4 wordt uit
Par-.is geseind
MacDonald is bezig „Herriot in zijn
zak te stoppen me', zijn zakdoek er bo
ven op", zooals" men van sommige zij
den kon hooren beweren? Beoefent de
Britsche premier niet langer „fair
play"? Is do Framtcho te goed van
vertreurenZiedaar \raaon. öi>: hier
g.-stel'l worden ais gcvz'g van do ont
hullingen van dc „Echo do Paris"
cmtrent den tekst van Je Engclsche
uitijoixligingcn voor ce Londcnsche
conferentie.
Aanvankelijk was Herriot begonnen
met een officieel dementie, luidende dar
Frankrijk nog heeleraaal geen ui
during ontvangen had, zoodot daaruit
wel bleek hoe tendentieus al die ge
ruchten waren. Maar later erkende men
toch aan buitenlands:ho zaken dat ri'c
kwam omdat Frinx-.ijk geen uitnoodi
ging meer behoefdo tc krijgen en dat
er iets aan was van de Engelscho toe
voegingen aan de uitnoodiging, welke
tot andere mogendheden gericht was.
Echter was niet juist, dat de uiteenzetting
van do Engclsche opvatting voorkwam
in den tekst der uitnoodïgingen zelf. Ze
was slechts naar de Engclsche gezanten
geseind als aanwijzing van de Engcl
sche inzichten, die MacDonald dus op
de conferentie verdedigen zal.
Zelfs in dezen verzachten vorm heeft
het Engclsche procédé hier groote ver
ontwaardiging gewekt en op het „ogen
blik lijkt hier al beel weinig ovetgeble
ven van het morcele pact van voortdu
rende samenwerking, waarover men
zich kort geleden na Crequers nog zoo
heeft verheugd. Sauerwcin zet in een
kras gesteld artikel in dc „Matin" uit
een, dat het onderhoud op Chequers vol
ottfer
n-'.f 1
g'brut'Ven, is de eerste woede we! wat ge
takt. Tooh houdt men hier vol. dat ook
dit ongepast is. omdat MacDonald veer
(erd we«t, dar men 11 -'t op n':t punt op
tdigd blatl ais de „Petli Pariaicn"
o/al
da
dezo uiteenzetting ran de Brit»e!i«
ting om bij voorbaat de conferentie t«
ti«!nvloeden, ook verzonden is aan d«i
BritseJi'-n («sant te Berlijn en vraagt Her
te riposteeren door van *tjn kant ooit
n <ia Krar.sche gezanten overal «en uit
netting te zenden van de redenen,
Frankrijk het niet met de F.ngol
r*trll«n ten* Is. It> elk geval moe',
tich nu duidelijk uitspreken of bij
inderdaad gevangen rit in hel Engelsohi-
program, of hij daaromtrent iel* heeft
•gwflgd maar er zing af kan. zooals rr.en
de k>vrmaknr ten eortuwjn sfl*«!«rlt.
waarvan kleur en enlt niet naar wen «oh
Ejn, dar. wol of hij nog heelenual vrij i-,
tan dien vrennch ral Herriot, waarschijn
ijk reeds heden voldoen wanneer bij door
commissies van flnanei&n en buiten
andtche zaken uit d» Kamer tezamen met
Volle: gehoord wordt. Bovendien heeft
Dinsdag een interpellatie in den Senaat
t«, waarin ook Poincaré te kootten ge
n heeft te willen intervenieeron, niet
het kabinet aan t« vallen, maar om
mig« punten recht tc zetten. Alles kan
uitgeplozen worden voor Herriot naar
Londen gant.
grief van de „Echo" is nog,
il Londen gemeld wordt. En
geland het plan heeft op eigen houtje ook
vertegenwoordigers der' dominions uit tc
noodlgen, dio wel slechts oen adviseerende
stem zouden hehhon, maar dan toch zou
d..n meehelpen om de Engelscho •telling
to doen triomfeoren.
Als
1 ander kan gezegd
gevolg
worden, dat
d« publioka opinie te Pa
rijs op het ooHenblik zeer
tep.on Engeland gekant Is,
hetgeen ongetwijfeld oen gevolg is van de
verkeerde opvatting, aanvankelijk door de
..Echo" gewekt, dat de opgesomde pun
ten ta de Engclsche uitnoodiging zeil
voorkwamen, maar hetgeen toch ook be
rust op demecnlng. dal MacDonald of zijn
bureaux vóór do oonforentio reeds de opi
nie der deelnemers op ongeoorloofde wijze
bewerken. Do «temming is dus na t'e
vreugde, dOOI dc bijeenkomst vaat Chc
quers gewekt, eensklaps wol woer afge
koeld!
Do deelneming van
Amerika nan do confcren*
tlo to Lenden.
MacDonald heeft tc Glamorgan een
redevoering gehouden, in welke hij o.a.
de deelneming van de Verecnigde Sta-
aan de aanstaande conferentie te
Londen besprak. Hij zcide, dat Amerik;
ter conferentie vertegenwoordigd za; zijn
om toe tc zien, te helpen en samen te
werken. De tijd moet komen, dat Ame
rika op de een of andere wijze zal hel
pen de Europecsche problemen op tc
lossen. MacDonald verklaarde, dat hij
Amerika te verstandig acht om zich er
buiten te houden, daar geen enkele
groote natie als Amerika zich van dc
andere staten kan isolceren.
Het Foreign Office te Londen heeft
een Blauwboek uitgegeven„Stukken
betreffende onderhandelingen over een
Engclsch-Fransch verdrag" maar
het bevat veel meer dan dat Zoo o.a.
tal van historische documenten, terug
gaande tot het uitbreken van den oor
log.
Lloyd Gcorgo heeft de wereld reeds
jn aanteekeningen gegeven, versche
nen als „Ecnige beschouwingen be
treffende dc Vredesconferentie vóór rlc
definitieve vaststelling der artikelen".
Clemenceau's antwoord en Lioyd
George's repliek worden nu voor
eerste maal afgedrukt.
De „Tijger" verklaart, dat Duitsch
land niet dezelfde opvatting van recht
bezit als de geallieerden, en komt op
tegen de mcening, dal aan Duitsch
land gematigde territoriale voorwaar
den moeten worden opgelegd, ten einde
er na den oorlog geen diep wrokgevoel
gaande te houden. „Bovendien," zegt
hij, „wanneer wij aan Duitschland al
zijn koloniën voorgoed afnemen, om
dat het de bewoners slecht behandelde,
welk recht kunnen We dao aan
Polen en Bohemea hun natuurlijke
grenzen onthouden, alleen omdat de
Duitschers zich, als exponenten van een
gevaarlijk Pan-Germaaisme, op hun
grondgebied genesteld hebben?"
Lloyd George's repliek, d.d. 31 Maart
1919, kwam op het volgende neer
„Wanneer het document door den
heer Clemenceau in antwoord op mijn
uklaring gepubliceerd, waarlijk de
houding van Frankrijk tegenover de
verschillende tc regelen vraagstukken
weergeeft, zou er geen moeilijkheid, be
staan om een vrede met Duitschland te
duiten die iedereen zou voldoen, en
ipeciaal Duitschland. Te oordeelen naar
dat memorandum toch schijnt Frank
rijk g*en waarde tc hechten aan de
rijke Duitsche koloniën in Aftika
geen waarde aan Syriö, geen waarde
aan schadeloosstelling en vergoe
ding, en dit laatste nog wel ic:wijl
Frankrijk op het stuk der ver
goeding op het grootste gedeelte van
hetgeen door Duitschland moet wor
den betaald, aanspraak kan nuk en.
Frankrijk zou voorts geen waarde hech
ten aan het feit, dal het nu Elzas-Lo-
haringen heeft, en daarmede de meeste
ijzermijnen en een groot deel der kali-
mijnen van Duitschland en geen waar
de aan het ontvangen van ecu gedeelte
der Duitsche schepen ter vergoeding
•an de getorpedeerde Franschc, geen
vaarde aan 't ontvangen van een deel
der Duitsche slagvloot
Waar Frankrijk echt bekommerd om
zou zijn, is dat de Danziger Duitschers
i-ier Polen zouden komen te staan.
Ik zelf dacht er, gelet op mijn erva
ring, altijd anders over. Maar de beer
Clemenceau kent Frankrijk het best. en
aangezien hij al die belangrijke punten
niet n„entt, ben ik wel genoodzaakt mijn
standpunt tc herzien. Het zou anders
"ngeland welkom zijn aan heel wat
lieden,die bang zijn, dat het laud in
allianties wordt betrokken, te zien dat
dc heer Clemenceau geen waarde
hedjt aan de belofte, dat Engelanrt
Frankrijk ingeval van buitenlandsche
bedreiging zal te hulp komen."
deze tirade, die niet geheel vri)
tn goedkoop sarcasme, spieekt
Lloyd George nog over Engelacd's
wcnschcn ten aanzien van den vrede,
waarbij hij opmerkt, „voor Engeland
ets te verlangen, dat Frankrijk niet
>k krijgt."
Do betrekkingen tus
schen Engeland en Zuld-
Afrlka,
Dc nieuwe Zuid-Afrikaansche pre-
icr Hertzog heeft een telegram ge-
inden aan den Britsehen minister van
Koloniën, waarin hij dc hoop lot uiiing
brengt, dat de hartelijke betrekkingen
tusschen de rcgceringcn van Groot-
üritianr.ie en de Zuid-Afrikaansche Unie
itt dc toekomst op denzelfdcn voet
lullen worden voortgezet.
Het doe! van de nieuwe Zuid-Afri
kaansche icgeering is, den voorspoed
en de tevredenheid onder alle lagen
van dc gemeenschap tc ontwikkeien,
en Zuid-Afrika de belangrijke plaats
waardig tc doen maken, welke het in
het Britsclie rijk inneemt.
Generaal Hertzog heeft aan een
feestmaal tc Pretoria het woord gc-
•oerti. Hij verklaarde, dat thans, even-
ilr. in tqij, het groote doel van Jong
Zuid-Afrika is „Zuid-Afrik* vóór al
les". Dc leden der nieuwe rcgcering
elen, dat zij geroepen zijn om uit
voering, te geven aan den wil des volks,
welk» vertrouwensmannen zij zijnzij
weten, dat zij naar hun daden zullen
orden beoordeeld. Het hooge doel,
dal moet worden nagestreefd, is dc
wereldvrede, waarin, naar Hertzog
hoopte Zuid-Afrika zijn rol zal spelen.
n-Brittannië zal altoos, voor zoo-
het hem cn zijn kabinet betreft,
de eerste en voornaamste vriend zijn.
as zijn er in hel verleden tal van
beschuldigingen jegens dc nationalis
ten te dier zake geuit, alleen omdat zij
den indruk hadden gelegd op dc leer-
telling „Zuid-Afrika vóór alles". Hel
•erheugde hein thans te zeggen, dat
indcr degenen, die de nationalisten had
den beschuldigd, velen zijn. die het
thans met hem eens zijn. Het zal steeds
het doel der Zuid-Afrikaansche rcgce
ring zijn, met Groot-Brittanniö en de
overige Dominions samen te werken.
Voor zoover de belangen van Zuid-
Afrika het toelaten, zullen hij en zijn
kabinet, steeds verheugd zijn. zóódanig
te arbeiden, dat de belangen der an
dere landen niet in gevaar worden ge
bracht.
rtzog wees er nog op, dat Zuid-
Afrika in het midden staat van het in-
dustricclc tijdperk zijner historie. De
ontwikkeling der industrieën is in
harmonie met zijn leuze„Zuid-Afrika
•óór alles". Hij verklaarde, dat het
vraagstuk der naturellen kan worden
opgelost door het tegelijkertijd erken
nen van de belangen der blanken zoo
wel als van de zwarten.
Aangaande Rhodesië zcide dc pre-
icr nog. dat hij het voor Rhodesië
wcnschelijk acht te lecren, zich zelf te
besturen. Komt Rhodesië zich even
tueel bij Zuid-Afrika aansluiten, dan
moet het gevoelen, dat het dit geheel
uit vrijen wil doet.
Verspreid nieuws
Uit Christchurch (Nieuw Zeeland)
wordt gemeld dat in Australië een maat
schappij is gesticht met een kapitaal
van 500.000 pond sterling, tot exploi
tatie van de petrolcumterreincn van
Tarakaki North Island. De maatschap
pij staat onder directie van Dr. Clapp,
en Amerikaanschen geoloog.
DE ERKENNINC VAN RUSLAND
DOOR FRANKRIJK.
Herriot besloot na besprekingen met
dc ambtenaren van het ministerie van
Buitenlandsche Zaken de erkenning
dc Sovict-rcgecring uit tc stellen
tot na de intergeaUicerdc conferentie
te Londen,
HET FRAN8GHE AMNESTIE-
ONTWERP.
De commissie voer de burgerlijke en
strafwetgeving heeft een begin ge
maakt met de bestudeering van bet
wetsontwerp inzake de amnestie. On
der de personen, die door haar zijn
gehoord, was ook Malvy, de oud-mi
nister van binnenlandsche zaken, die
wegens zijn défaitisme tijdens dea oor
log Verbannen werd. Na vijf jaar van
ballingschap is bij dit jaar terugge
keerd en bij de jongste verkiezingen
in de Kamer voor, het departement Lot
gekozen.
Malvy verklaarde dat het amnestie-
ontwerp hem niet betreft, daar van de
twee artikelen het eene de ambtenaren
in openbaren dienst aangaat, het an
dere de toepassing van een straf be
paalt, waarvan hij juist was vrijgesteld.
Gedurende zijn ballingschap heeft hij
steeds amnestie geweigerd, daar hij
een beroep op het volk wilde doen. De
souvereinitch van het volk heeft zich
bij zijn verkiezing doen gelden. Ilij
stelt deze boven de souvereiniteil van
het Hooggerechtshof, en verzoekt daar
om, niet in het amnestie-ontwerp te
worden opgenomen.
DE INTERNATIONALE ARBEIDS-
CONFERENITE TE CENèVE.
De Internationale Arbeidsconfetentie
te Gen&ve heeft met 73 tegen 17 stem
men de aanbevelingen a3n de regeerin
gen aangenomen, betreffende de wijze
van besteding door den arbeider van
zijn vrijen tijdv Het hoofdzakelijk doel
dezer aanbevelingen is, den arbeiders
tusschen de uren, welke zij voor hun
slaap noodig hebben, voldoenden tijd
te verzekeren, om te doen wat zij ver
kiezen.
De Fransche werkgeversgedelegeerde
heeft zijn stem uitgebracht tegen de
aanbevelingen in haar geheel, daar
hierin aan de regeeringen wordt gead
viseerd, het sluiten van collectieve con
tracten met dc arbeiders te vergemakke
lijken deze kwestie achtte hij van zeer
delicaten aard en buiten de vraagstuk
ken staande, welke de conferentie moet
oplossen.
BirnenlaM
Ce Postchèque-
Girodienst.
en
OVER DE AMNESTIE IN
BEIEREN,
In de grondwetscommissie van den
Beierschen Landdag werden do voor
stellen der communisten, van het Völ-
kischc blok cn de soc.-democratcn om
amnestie af te kondigen voor politieke
misdrijven en om politieke gevangenen
vrij te laten, niet aangenomen, nadat
Je minister van justitie zich daar te
gen had uitgesproken.
Bezwaren tegen de nieuwe
plannen.
De Kas-vereeniging te Amsterdam
heeft aan den minister van Waterstaat
een adres gezonden, waaraan het vol-'
gende is ontleend
Wij hebben gezien, dat een wijziging
van de l'ostwct en een nieuw girobe-
sluit in bewerking zijn.
Wat dit laatste betreft, zij het ons
vergund, uwe Excellentie met den
mcesten nadruk tc verzoeken, in dat
girobcsluit ook in zoover het Belgische
systeem te volgen, dal weer de ver
plichting worde opgenomen, in de giro-
biljetten,'de cheques en andere formu
lieren, en ook in de kennisgevingen van
den dients, dot de boeking heeft plaats
gehad, (die immers, aati een nota ge
hecht, tot bewijs van de betaling kun
nen strekken) behalve het nummer der
rekening, ook naam en woonplaats van
den begunstigde en de uitschrijver in te
vullen, gelijk dit vóór het girobcsluit
1923 het geval was.
Het kan uwe Excellentie niet ont
gaan, welk een O"crgroot belang me' de
zen maatregel gemoeid is. Vele rekening
houders. cn niet alleen de kleiuc cn
minder-ontwikkelden schrijven cij
fers veelal zeer onduidelijk of onlees
baar. en indien dan 'naam en woon
plaats geen. contrólc-middel vormen,
zouden foutieve boekingen op tn van
rekeningen meermalen voorkomen. Het
girobcsluit 1923 heeft slechts zeer kort
gewerkt, maar reeds in dien korten tijd
zijn meermalen vergissingen uit dien
hoofde voorgekomen, en dezelfde resul
taten. in nog veel grooter getal, van dc
betrokken bepalingen zouden, naar ons
oordeel, te duchten zijn. Wij, die vroeger
dagelijks een buitengewoon groot aan
tak giro's enz. hadden te verwerken,
hadden onder vigueur van de oude be
palingen niet den geringsten last met
de boekingen cn vreezen van die van
het ieuwe girobcsluit, de grootste sto
ringen in het algemeene bedrijfsleven
en in het bijzonder in hel onze.
DE CEMEENTE-SECRETARIS
VAN JUTFAAS.
In een Donderdagavond gehouden
raadszitting to Jutphaaa werd aan de
orde gesteld hol; rapport van de com
missie van advies over de handelingen
van den gemecnteeocretaria.
Do conclusie van dit rapport is, dat
de secretaris ongeschikt en on be trouw
baar is; dat hij den raad ©n het col
lego van Gedeputeerden misleid heeft,
dat hij willens en wetens zijn mede
werking verleend heeft bij het fingee-
ren van een rekening, en eveneens wil
lens en wotens onvolledig notulen
heeft gemaakt; dat hij een rekening
heeft vervalscht; en voorts dat 'do ge
meentesecretarie slecht georganiseerd
is. Na langdurige besprekingen werd
aldus moldt de Tijd, dit rapport
vastgesteld.
Ten 6lotte werd met 7 tegen 3 stem.
men aangenomen een voorstel van den
heer Hiciels, om den heer Snellen als
secretaris der gemeente Ju-tphnns te
ontslaan met ingang van den dag, vol
gende op dien, waarop Gedeputeerde
Staten ait besluit zullen hebben goed
gekeurd, met een amendement van do
heeren D roet en Vul to, om hem i n af
wachting hiervan voorloopig een
maand te schoppen.
Voorts werd hierbij geconstateerd,
dat de gemeentesecretaris eenigo kee-
ren in de gelegenheid is gosteld, zich
te verdedigen, doch dat hij hiervan
geen gebruik heeft gemaakt.
HET BEZOEK DER AMERIKAAN-
SCHE OORLOCSSCHEPEN.
Omtrent het a.s. bezoek aan on6
land van do Amerik oansche slagsche
pen Wyoming en Arkansas, wordt
nog gemeld, dat gedurende het ver
blijf dier bodems te Rotterdam al
daar aanwezig zullen zijn Hr. Ms.
pantserschip Tromp en de oefeninge
schepen der adelborsten Douwe Aukes
G 13 en G IC. Bovendien zal IIr. Ms.
pantserschip Heemskerck van 11 tot
17 Juli aldaar vertoeven, alvorens zijn
1 oefendngsreis naar Noorwegen, waar
omtrent gisteren het reisplan werd
vermeld, te aanvaarden.
De commandant der marine te Wil
lemsoord, vice-admiraal C. Fock, zal
zijn vlag aan boord van een der bo
vengenoemde Nederlandsche oorlogs
bodems hijschen.
Aan den admiraal Newton Th. Mc.
Criflycommandant van het Axneri-
kaansche eskader, zal worden toege
voegd de luit. ter zee le klasse J. T.
t. Druinsma, van den marinestaf.
VERDRAC VAN VRIENDSCHAP
MET TURKIJE.
Uit Konstantinopel wordt gemeld:
Men verneemt, dat de Nederland
sche gezant, mr. W. B. R. van Wcl-
deren baron Rengers, zich dezer da
len naar Angora zal begeven, om met
Ie regeering aldaar nader te onder
handelen over een verdrag van vriend
schap tusschen Turkije en Nederland.
Dergelijke traczaten heeft Turkije
reeds gesloten met Polen, Zweden,'
Hongarije, Oostenrijk en Bulgarije.
Zoodra dit verdrag gesloten is, zullen
lo besprekingen beginnen over een
handels- en ve6tagingslractaat. Onder
handelingen tusschen Turkije en
Spanje zijn gaande.
Het vrouwelijk personeel
bij de spoorwegen
De ontslag-quaestie
In verband met de ontwerpregeling
tn zake de uitkeenng, die aoor de
directie der Nederlandsche (Spoorwe
gen aan het gehuwd vrouwelijk per
soneel bij ontslag zal worden gedaan,
nl. voor ieder jaar dienst een maand
bezoldiging tot een maximum van tien
maanden, heeft, naar de Tel. ver
neemt het hoofdbestuur van den
Neutralen Bond van Spoorwegperso
neel een schrijven gericht tot de di
rectie.
Hierin zet het uiteen, dat 't er de
voorkeur aan geeft, dal art. Ill van
hei H.D.Y. ongewijzigd blijft, zoodat
het gehuwd vrouwelijk personeel niet
anders zal behandeld worden dan an
der personeel dat ontslagen wordt.
Het geringe aantal, ongeveer lö ge-
"allcn, en vermoedelijk betrekkelijk
Jein aantal dienstjaren, zouden geen
lezwaar daartegen kunnen opleveren.
Handhaving van art. 111 voor dit
personeel beteekent bij dienstopzeg
ging voor ieder jaar dienst 70 uagc-n
bezoldiging.
Het verschil is voor de vijftien be
trokken personen zeer groot.
ERNSTIG ONGELUK. Donder
dagmiddag; is op het Siationsempiace-
ment te Tilburg bij het opduwen van
wagens die op ecu trein geladen moes
ten worden. W. uit Breda door het uit-
schieten van een boom tusschen een
rachtauto en een wagen bekneld ge
raakt. Zwaar inwendig gekneusd is hij
naar het ziekenhuis overgebracht. Zijn
toestand is hoogst zorgwekkend.
DOODGEREDEN. Donderdag
middag is de 89-jarige A„ uit Rotter
dam. op den Vlaardingschendijk te
Schiedam, door een passcerende vracht
auto overreden. Zwaar gewond werd de
oude man naar het ziekenhuis vervoerd,
ilwaar hij bij aankomst overleden bleek
e zijn.
kels moeten van 12 uur 's nachts tot 5
jir 's ochlen/le gesloten zijn,
Wat de uitzondering van den ver
koop op Zondag betreft het volgende:
Met het oog op den aanvoer en den
aard van zuivel artikelen zal aan
rinkeliers, die deze uitsluitend ver-
koopen, worden toegestaan des Zon
dags winkels geopend te houden des
voormiddags van 8 tot 10 uur, zulks
echter met handhaving van het ver
bod van venten en bezorgen, geduren
de den tijd, met dien verstande, dat
het bezongen aan ziekenhuizen en res
taurants zal worden vrijgelaten.
Voorts adviteert de commissie om
het vebbod niet te doen gelden van 12
uur v.m. tot 5 uur n.m. voor winkels
in sigaren, koek, banket, chocolade en
suikerwerken eD voor fotografen. Bij
de regeling der Zondagssiuiting moet
uiteraard rekening worden gehouden
met het gc-loof van menschen, die bot
een kerkgenoot-schap behoor en dat
den wekelijkschen rustdag niet op
Zondag viert.
Zij geeft daarom in overweging, in
deze aansluiting te zoeken aan de re
geling van het voor-ontwerp-winkel
sluitingswet.
DE „FLUKS".
Wij lezen in „Neerlandia":
Toen de vliegmachine verscheen,
bedacht, iemand daarvoor het woord
fluks. Dat sloeg niet in; maar het
Handelsblad vindt, dat, nu het vlieg
tuig onder ieders bereik is gekomen
(zooals dat heet), er wel plaats is
oor zulk een .familiare" benaming.
Wij twijfelen een beetje.
Fluks is ongetwijfeld goed Neder-
landsch. I-Iet stamt a,f van het mn!.
vlöghes, vlöchs, den oorspronkelt'jken
genitief van vlöghe, vliegen. Wel heeft
het dus zijn afstamming mee. Maar
zou het ooit „familiaar" worden?
Toen de aulo's kwamen, vond iemand
het woord zolfbeweger uit, Zoo logisch
mogelijk. Doch, daar de practijk het
altijd op de logica wint, bleven de
woorden auto en motorrijtuig.
„Fiets" is in de volksspraak plot
seling uit zichzelf opgekomen. Te Apel
doorn naar het schijnt; hoe weet men
niet juist. Een boertje vermoedelijk
viel het in, toen een „velocipède" hem
voorbij flitste; hij had geen tijd om te
roepen ,,'n fiels'pé!"
Fluks" daarentegen is verzonnen.
Het bijvoeglijke naamwoord wil men
op schrandere wijs tot zelfstandig
naamwoord verheffen. Maar het is
niet gemeenzaam; men hoort 't eigen
lijk alleen op school. Zou het, na zijn
promotie meer kans hebben, in den
omgang te worden opgenomen
Al zou fluks ons welkom zijn als
het kortere en als door en door Neder-
Jandsch, we gelooven dat de vlieg-
fiels als benaming voor de nieuwst
ui (gevonden kleine vliegmachinc-e liet
veld zal houden.
ERGERLIJK. Te Schijndel heb
ben baldadigen het monument van
Jan van Arnstel, den 17e eeuwscüen
zeeheld, die te Schijndel geboren is,
'g geschonden. De vier kwartie
ren en het vers, dat Vondel hem ter
eere er op schreef, zijn met eieene»
gebombardeerd en vernield. Een schil
derij, voorstellende het geboortehuis
van Van Amstel, is uit de lijst gerukt
en onkenbaar verminkt,
GEEN BRANDENDE FILMS MEER!
Door de N.V. internationale inge
nieursbureaus v.h. W. Kreis en C. A,
Juengst te den Haag werd in het Asta
Theater aldaar een demonstralie gege
ven met een nieuw apparaat, hetwelk
en deel heeft, bet absoluut voorkomen
/an filmbrand, meldt de Haageche
Crt
Het apparaat draagt den naam van
Aeronor en is van Weensche makelij.
Do projectie-apparaten in een cinema
werken zooals bekend met enor-
licht bundels, en dar deze lichtbun
dels de film niet onbeduidend verwar
men, vooral bij stilstaande beelden of
scheuren, dikwerf in brand vliegt.
Alle pogingen welke tot. nu toe
den aangewend om deze nadeelen .en
de daaraan verbonden gevaren te on
derdrukken, faalden vrijwel.
De Aeronor nu is een apparaat,
hetwelk zooals gezegd afdoend
werkt en brand absoluut uitsluit.
Het bestaat uit vier hoofddoelen en
wel le. een pompinsf allatic, welke met
een druk van 0.4 atmospheer, gedre
ven door een 1/6 P.S. motor koude
lucht, toevoert; 2e. de leiding, welke
de lucht, uit Het apparaat perst, 3e.
twee blaaspijpen, waardoor de koude
lucht beide kanten van de film be
strijkt en deze daardoor afkoelt; 4e.
de tweede brandklep, welke voor de
veiligheid zorg draagt.
Rij een stilstaand beeld kan hoog
stens de emulsie verdwijnen, het cel
luloid wordt echter geenezins aange
tast en het beeld blijft derhalve vol
komen in tact.
Een weigeren der afkoeling is uitge
sloten; mocht om een of andere reden
do toevoer der koude lucht, niet plaats
vinden, dan sluit de brandklep zich
automatisch en wordt, daardoor ver
hinderd, dat 'do film verwarmd wordt,
DE WINKELSLUITINC TE
ROTTERDAM.
De commissie in zake Zondagsslui
ting en vervroegde winkelsluiting wel
ke op 6 Maart 1919 was ingesteld,
heeft thans aan den gemeenteraad te
Rotterdam een rapport van haar
werkzaamheden uitgebracht,. Zij geeft
daarin den raad in overweging in be
ginsel te besluiten tot vervroeging van
het sluitingsuur voor winkels in 'de
week met één uur en dit te brengen
op acht uur en voorts tot het verbie
den van den verkoop in winkels op
Zondag.
Wat. betreft de vervroegde winkel
sluiting wordt, evenals dit, thans
reeds het geval is. een uitzondering
gemaakt, voor winkels, waarin koek,
'banket, chocolade, suikerwerken visch
en lever worden verkocht. Deree win-
Financiëele Berichten
ALGEMEENE CENTRALE BANK-
VEREENJGING VOOR DEN MID-
DENSTAND.
Men schrijft ons
Aan het verslag over 1923 ontleenen
■j bet volgende
De crisis welke'nu reeds 2 jaren
ele grootbedrijven heeft aangetast,
heeft thans pok ia den kandeldrijven-
den middenstand zich sterk doen ge
voelen. Ook de Centrale Midden-
standsbank heeft de gevolgen daarvan
ondervonden en over 1923 bes'otcn
geeD dividend uit te keeren, doch de
wins: en reserve's te bestemmen voor
afschrijving op debiteuren, en onder
afzonderlijk hoofd op de balans te
rlaatsen dc risico's welke de Cen
trale bank ingevolge de overneming
van ecnige zelfstandige Middenstands-
barken nog draagt. Deze overgenomen
zciist.fcrdife banken bleken niet :n
staat fc zullen zijn na afschrijving vnc
hun kapitaal en reserves de hun t.oe-
vert.ouwde gelden volkomen te seen-
teei er., daar im heeft c'e Centra'a
bink het groote offer gebracht, in het
belang van ce.: zoo grcot ged.-elr van
den middenstand, om alle aan die
banken toevertrouwde deposito- en
spaargelden te garandeeren, terwijl zij
dan tot geleidelijke afwikkeling der
aldaar loopende risico's zal overgaan.
De verdere uitzetting van credieten
werd zooveel mogelijk beperkt, en is
de stijging van het uitstaand crediefc
in hoofdzaak toe te schrijven aan de
vermelde overneming van zelfstandige
banken. De vraag naar credfet was
onder den middenstand zeer sterk, zoo
dat lang niet aan de vraag voldaan
kon worden.
Het uitstaand crediet steeg van
25.76S.336 tot 26.479.410. De depo
sito's en gelden van derden stegen
van 12.773.414 tot 16.142.410. Het
geplaatste aandeelenkapitaal bedroeg
per ultimo December 1923 4.183.100
hetwelk verdeeld was in f 2.462.000 ge
woon kapitaal, waarop nog te storten
valt 1.241.485 en 1.721.100 prefe
rent kapitaal. De bruto winst bedroeg
f 1.135.637.03, terwijl de onkosten be
droegen j 891.255.95 zoodat eet. netto
winst resteerde van 2-i4.381.08.
Ecnige kantoren bleken ook over
1923 nog met een nadeelig saldo te
werken, daarom is besloten tof, op
heffing van die kantoren. Het verslag
acht de perspectieven voor de toe
komst hoopvol, mede gezien de stij
gende richting waarin alle onderdee-
len van het bedrijf (effecten, assuran
tiën, valuta, incasso) zich bewegen.
DE ROTTERDAMSCHE BANK*
VEREENICINC.
Naar De Maasbode verneemt zijo de ln
opdracht van een consortium ingekoch
te aandeelen van de Rotterdamsche
Bankvereeniging bestemd om te zijner
tijd door deze instelling te worden in
gekocht.
De kapitaal-reductie die daarvan het
gevolg zal zijn zal tevens de rentabili
teit van het bedrijf en het rendement
der aandeelen verhoogen.
Kerk en School
NED, HBRV; KERK. Aangeno
men het beroep naar Rijnsburg ds. A.
Altena, te Balk.
GEREF. KERKEN. Aangenomen
het beroep naar Blocmendaal (voor
Santpoort) door E. L. Smelik, candi-
daat te 's-Gravenhage.
CHR, GEREF. KERK. Beroepen
to Steenwijk F. de Smit, te Nieuwe
Pekela.
