OM ONS HEEN
41e Jaargang N o. 125 O
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 5 Juli 1924
HAARLEM'S
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) I3-57H- Franco per post door Nederland f3-67H. Afzonderlijke nummers 10.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken fÓ.57H; franco per post f0.65.
Directie, Redactie en Administratie: Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Tololoonnummor» Directie 3083, Reductie 600 en Adn.lnUtratlo 724 "''"""M^ldradeo"" J? O? PEEREBOo!«f EB°°M
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk r2bat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents 'd contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wljkeroog, IJmulden,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
ZATERDAG 5 JUNI.
Café-R«ta.urtnt „Geko". Spaam-
dammerweg Concert van 8II uur.
Z/antïvoort: Democratische
partij, samengesteld uit de A N.V.O.
en democratisch© partij. Landdag en
feestavond in hotel Driehuizen. Aan-
vans des nam. 3 uur.
Heem»lede: Hotel Boeeh cn
Hoven. Concert van de Muzielcver-
eonigine ..Excelsior", 7 uur.
ZONDAG 6 JULI.
Schouwburg Jansweg..Wat nou
weer I" Dolle schets. Aanvang 8 uur.
Dee middags 2 uur Jeugd bioscoop.
Melkinrichting voorhvn Van Brug
gen fin den Hout). Strijkconcert.
Café-Rertnurant „Linn d' Or",
Kruisweg 36. Concert van 8—11 uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling van 2 n.m. af.
Theater „De Kroon" Groote Markt:
Bioscoopvoorstelling van - u. n.m. af.
Luxor-Theater, Groote Houtstraat:
Bioscoopvooistelling van 2 u. n.m. aJ.
Atlanta-biofiooop, Zijlstraat, Bios
coopvoorstelling van 2 uur um. of.
Zwemschool aan do Houtvaart
Zwemfeest ..de Schoolslag"
Café-Restaurant ..Geko", Spaarc-
damrnerwe?. Concert van 3—6 en van
8—11 uur.
Driehuis: Lunchroom „W«s-
terveld". Tuin concert van ..Concor
dia". 8 uur. (Harmonie.)
Bloemend aal: notel-Rcstau-
ratu Rusthoek". Dee avonds concert
van 7.15—11 uur.
Hotel ..Duin en Daal". Concert
MAANDAG 7 JULI.
Cinema Palace, Groote Houtstraat
cooDvcoretellir.p. 8 uur.
Theater ..De Kroon". Groote Markt
Bi"voopvonr*tenine. 8 uur.
Luxor-Theater Groote Houtstraat:
Scala-Theater. KI. Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
stelling. 8 uur.
No. 3340
Uit de groene doos
STINKENDE GRACHTEN IN 1858 - MARKIES EN PACHTERS.
EEN BOOMENDOKTER. DE HOEPELROK. GRONDPRIJS EN
STEUN AAN DE NIJVERHEID. - RAADSVERKIEZING. GASLE
VERING EN POLITIE. HUISELIJKE MANIEREN. DE CR*CH
TEN ALS VISCHWATER.
„Het verslag, uitgebracht door de
heeren D. J. Storm Baijsing. van
Diesen cn W. X. Hose, door den ge
meenteraad dezer stad benoemd om to
beantwoorden de gestelde vragen om
trent de middelen tot herstel van het
bederf der stadswateren, in druk ver
schenen en a 50 cents verkrijgbaar Be
steld, resumeert de overwegingen der
commissie als volgt
Ja. er :s inderdaad sprake van
Haarlem. Maar bestel bij uw bockhan
delaar het rapport van de commissie
a 50 cents maar niet. Hij zou het niet
meer kunnen leveren. Want het geval
viel voor in Januari 1859 en nu ts het
ook duidelijk, waarom de nnmen van
dc commissieleden ons zoo onbekend
in de ooren klinken. Het is allemaal
oude historie. Maar merkwaardig is
toch wel de eerste conclusie, waartoe
de commissi,, komt: ..de oorzaak van
de onaangename nicht, die uit het wa
ter in de stadsgrachten opstijgt, ligt
niet in de fabrieken, maar in de
faccale stoffen en het rioolvuil. dat
in de grachten wordt uitgestort."
Ziedaar do meening ook van het
rapport-Fischer, dat pas een paar
maanden geleden verschenen is. De
middelen tot verbetering zün evenwel
anders. Grondiger, mag ik zeggen.
Han die van het ran port van 1924. Se
dert de droogmaking van het Haar
lemmermeer, zeggen de heeren Storm
Buijsing c-s. is de gedurige beweging
van het water in Rijnlands boezem
opgehouden <ile beweging moet dus
worden hersteld, bij voorkeur door
een stoomscbenradmolen te stichten
nan de Lcidtchevaart,
Hoe dat werktuig er uit moet zien
beschrijft de commissie vrij uitvoerig.
Zij voegt er bij. dat het wensehelijk
en raadzaam is, de rioolstoffen niet in
de grachten te laten loopen, maar
zegt ze: ..dikwerf baggeren is vso
zeer beperkt nut tot het wegnemen
van het bestaande kwaad uit Haar
lems gmehten". En daar legt het rap
port-Fischer nu juist den nadruk op.
Bovendien recommandeert de com
missie. wel te verstaan die van 1868,
het dempen van grachten, maar dat
vindt zij een zaak. die met veel zorg
moet behandeld worden.
Ik ga er niet verder op in. De
stonmschepradmolcn is er blijkbaar
niet gekomen en het afdoende mid
del tegen den stank van de grachten
hebben de lieden van 1858 niet ge
vonden geen wonder, daar immers
wij, hunne nazaten, rustig zijn voort
gegaan met de riolen in onze grachten
te laten uitmonden.
Is er. zou men zeggen, wel veel ver
schil in de qunesties, waarmee opvol
gende gemeenteraden zich hot hoofd
breken?
Dit is een naargeestige opmerking en
bij wijze van boetedoening wil ik uit
mijn geschiedenissen van 1858 een
verhaal opdiepen, dat waarschijnlijk
in 1Ö24 zijn tegenhanger niet. vindt.
De markies van Exeter had op zijn
landerijen aanzienlijke sommen besteed
tot het droogleggen van gronden. Ten
einde hom nu een bewijs van hun er
kentelijkheid voor ziji vrijgevigheid
als landheer te geven, hebben zijn
pachters een adres tot hem gericht,
waarin zij dringend verzoeken, dat
het hem moge behagen, hunne pacht
gelden met 5 shilling per akker te
verhoogen.
Edele landheer. Nobele pachters.
En heeft het bcm behaagd, het offer
te aanvaarden? Ik kan "het niet zeg
gen. Mijn nummer van f Julv 1858
van Haarlem's Weekblad, waarin ik
de tnededeeüng vind, zwijgt over den
afloop.
Waa het ernst Moeten wc aan een
Srap denken I Mijn Weekblad is en
er» altijd deftig van toon cn veroor
looft zich geen geestigheden, zooals
zijn hedendaagsche navolgers doen.
Zonder cOq spier van zijn gezicht re
vertrekken vertelt hij, in 't nummer
van 1" July, van een boomendokte-
Dr. James Sheridan, die hen verzorgt
in allerlei ziekten, waaraan ze lijden
al»vermoeidheid, tering, kaalheid,
verlamming, geelzucht. volsappig
heid. kramp enz., nz." Lach niet,
zeg ik u. want John Farmer heef. zelf
verteld, wat de arts der boomen met
twee van zijn kersenboomen heeft ge
daan. Eensklaps waren ze gann kwij
nen. zonder zichtbare oorzaken als
wormen, wind of wortelziektc de
wijze dokter zei, dat zij ongelukkig
waren omdat ze ge.-cbcidcn werden
door een tusschcn hen in staanden
pereboom. Die moest geveld worden.
Dot deed ik, zegt John Farmer vol
wraakzucht, cn nu staan wiijn twee
kersenboomen in volle pracht cn
zwichten onder deu last hunner vruch
ten.
Gij zegt,.nu ja", en haalt de schou
ders op. Sprookjes! Goed Wat zegt
gij er dan van, dat een Haarlemsche
dame met haar crinoline een hrelcn
kinderwagen, met een kind er in.
heeft omgegooid 1 In onzen tijd laten
wij dat aan de auto's over destijds
waren de dames er met. baar gevaar
lijke hoepelrokken toe in staal. De
uitvinder van <lo crinoline heeft
zich over zijn product, evenwel in 't
minst niet geschaamd. Juist in dat
jaar 1858 verliet hij, Frick te Parijs,
den handel met een aanzienlijk for
tuin. Hij heeft reu brief geschreven,
waarin hij meedeelde, dat hij 12 mil-
lioen crinolines gemaakt had, waartoe
4 millioen pond staal cn 4 millioen cl
passcmentwerk van allerlei soort noo-
dig waren geweest dat 6000 arbeiders
er door bevoordeeld waren (en Mon
sieur Frick, zou ik zeggencn dat
du» do crinoline uit een philantro-
pisch oogpunt te verdedigen, ja zelfs
aan te bevelen is.
Dat de prijs van grond in de ge
meente Haarlem hcelwat hooger ts
dan CO jaar geleden kan ieder gemak
kelijk begrijpen. Hei is dus geen won
der, dat in do Raadsvergadering dc
Commissie van financiën voorstelt om
1330 vierkante ellen grond, gelegen
tegenover het station, aan C. Kake-
i af te staan tegen den prijs van
0.75 per vierkante el. Vijftien stui
vers het is een bagatel. Maar wat
zegt men daarvan in de vergadering I
Dc heer van der Velde stelt voor, om
den prijs op 0-30 per vierkante el te
bepalen, op grond dat industrieele in-
rictingcn zooveel mogelijk onder
steund moeten worden. Dit vindt de
Raad blijkbaar te veel steun, daar
hij met 8 tegen 0 stemmen het voor
stel verwerpt. Maar ccn voorstel vaji
den heer de Bruijn Kops, om den prijs
op 0,50 te brengen, gaat er met 13
stemmen tegen 1 door.
Kom daar nu eone cm Steunen
van de industrie 1 Ja. met een zakelij
ke belasting op het. bedrijf en st.raat-
belomin? en opcenten op de dividend
en tantièróe-belastine cn precario.
Vroeger werd nog eens een belasting
afgeschaft. hijvoorbeeld die op de
bouwmaterialen en iemand word nog
eens vrijgesteld van accijns, boon de
wet nog niet de harten van reever
dere L*ij voorbaat gepantserd had
door de bepaling, dat geen vrijstel
ling van belasting mocht worden toe
gestaan.
Ik ze: zooeven, dat het oude „Haar
lems Weekblad" niet van gekscheren
hield, Deftig is zijn toon. Als de re
dacteur ecu bericht geeft, doet hij er
de moraal vaak bii. Some orakelt hij
geheimzinnie. als dat van Delphi. Or
2S Augustus herinnert hij er aan, dat
het Dingsdage.k. herstemming is voor
een lid van den eemeenteraad. uit de
heeren Mr. 11. Enschedé en Joh. de
Breuk Jr. ..De kiezers zullen weten,"
zoo voegt hij or bij. „wat hun t« doen
staat om erkende vc-rdienstan. rijpe
ondervinding en veel omvattende ken
nis ten nutte dezer stad, in den ee
meenteraad te brengen, die geest
oefenschool, maar een werkplaats is."
Wio van de tweo candidates! aldus
aanbevolen werd. heb ik niet kun
nen vinden. \1- zii wilden konden zij
het zich beiden aantrekken. Maar de
Breuk wen het, met 209 van de 395
stemmen 1
In 1924 doet de Haarlemsche gas
fabriek alle moeite om gas te leveren
buiten de stad. In 1858 verzocht de
directeur van «ie Imperial, die de
concessie bad. om pijpen uiogen leg
gen. zoodat hij gas kon leveren aan do
biiiuiisocioteit van „Trou moet
Blveken". De heeren van den Raad
etelden dat verzoek eerst een beetje
uit. daarna besloten zij. op voorstel
van d>n heer Dol court. dat het niet.
zou gebeuren. Ik weet niet, waarom
niet. Er blijkt evenmin, op welke
gronden zii een zekeren Meilink niet
steunden om een tweed© gasfabriek
op to richten. ..Het zou goed wezen
voor de ingezetenen", erkenden de
heeren. maar zii waren tocli huiverig
om do simpele twintig duizend gulden
te geven, waar do man om vroeg. Er
is dan ook, zooals wij weten, nooit
een tweed© fabriek gesticht.
In September komt de burgemees
ter met eon memorie over de politie.
Beo buitengewoon openhartig stuk.
IIerkent. ..dat de dienst en het toe-
zigt der eomoente-podicic iets to wen-
•chen overlaat, hetgeen aanleiding
«r<-ft. daarin verbetering te brengen
De diens' heeft, bii gemis van bepaal
de regeling iet6 onbestemds gekre
gen bii eventueel© vacatures zal
vooral op Demonen moeten gelet wor
den. die bijzonder voor poüciedier.frt'
geschikt zijn. Deze woorden worden
oerursiveerd. Bovendien mo©t het aau-
ral worden vermeerderd en gebroken
met bet stelsel, om een onvoldoende
bezo'diging door het toestaan van een
gratificatie te verbeteren.
Men zou zeggen, dat er blijkbaar
wat aan de regeling van de toenma
lige politie ontbrak. Toch moet een
reorganisatie niet moeilijk zijn ge
weest daar het korps maar klein wee,
acht agenten en twee veldwachters.
D« burgemeester stelt kloekmoedig
voor. het aantal met twee uit te brei
den. waardoor de kosten zullen wor
den f 4450. namelijk f 4000 aan
loonrn. f 1T0 al» premie op bijzonde
ren dienstijver. toebee voor twee
veldwachter*, werklieden in den
Hout. f 100 en buitengewone Assisten
tie bii kennis enz. f 100
Dit plan wordt „verblijdend" ge
noemd. Maar zou dc burgemeester niet
nop wat verder gaant Tot twaalf
agentent En dan nu-t een inspecteur,
voor het aanhoudend actief toezicht'
Kleine bevolk ine had Haarlem toen,
met k'ein© ciiforv. En vol gemoed©
d:heid. Door B. en W. wordt voor-
gesteld, om dp som van f 900. welke
overgebleven ie. door het overlijden
van een der ambtenaren, onder de
overige ie verdoelen. Som mi go leden
willen liever dal bedrag nis gratifi
catie beschikbaar stellen. Misschien is
het verschil ons niet duidelijk. Hoe
't ook zii. de Raad neemt het vooretel
van B. en W. aan.
En M. Akersloot hoeft maar de
helft van de pacht voorliet vischwater
re betalen, omdat er in het etadswater
bii na geen visch meer te vangen is.
Daarin kwam naderhand blijkbaar
weinig verandering. Het een'ge wat
er nu nog in onze grachten drijft zijn
s'ekc.lbaairs'ee en als hef heel warm
wordt, dooie viech. Maar moeten wij
<x>k aan den rnnd van onwelriekende
Trachten leven, daarin kan zeker geen
levend wezen op den duur bestaan.
J. C. P.
Stadsnieuws
Uitbreiding buurtverkeer
Baanvak Zaandam Uitgeest
Haarlem
Met ingang van Maandag a.9. wor
den tusachen de stations gelegen aan
het baanvak ZaandamUitgeestBe
verwijkHaarlem ééndaagscne retour-
biljetten voor buurtverkeer afgege
ven.
Op de lijn Beverv. ijkUitgeest zijn
deze biljetten op alle treinen geldig
die in de dienstregeling van 1 Juni
1924 op het baanvak Haarlem—Bever
wijk voor buurtverkeer zijn aangege-
BOOTTOCHT.
Door de leerlingen van de Rijks
kweekschool voor Onderwijzers zal
Maandag 7 Juli a.s. onder leiding van
de leeraren een boottocht naar de
Vechtstreek gehouden worden,
De straatmakers en de
werkweek van 48 uur
Het stukloon is gelijkelijk
Een protest der straatmaker die ver
zekeren niet meer te kunnen
presteeren.
De heer P. Schoonderwoerd, voor
zitter van den Alg. Ned. Slraatma-
kersbond verzoekt ons het volgende
te plaatsen
..Do Raad der gemeente Haarlem
hoeft gemeend met de verlenging van
den werktijd der gemeentewerklieden
een besparing der uitgavon te kun
nen bewerkstelligen, uitgaande van
de veronderstelling, dat e!k uur lan
ger werktijd, hoogere productie be-
teekent.
De directie van Gemeentewerken
heeft deze, reeds lang weerlegde,
theorie, terstond in toepassing willen
brengen, ook voor die bedrijven, waar
van vast stond, dat de maximum pres
tatie werd bereikt.
In het straatmakersbedrijf b.v. werd
voorheen bii een 10-urigen arbeids
dag gemiddeld (berekend over het
gebeele land) pl.m. 4 Mi. per uui, dus
40 M2- per aag en per strnntmaker
(plus een helper) gemaakt. Bij de in
voering van den 5-urigen arbeidsdag
werd algemeen intensiever arbeid
vorlangd en bij het vaststellen der
rneterprijzen werd hiermede dp ook
rekeninj? gehouden, zoodat het pro
ductiecijfer steeg tot gemiddeld 6 M2.
per uur en dus tot 48 M2. per dag
door oen strnntmaker (plus en helper)
werd gemaakt.
In werkelijkheid moet natuurlijk
per uur meer worden gepresteerd, om
dat bij deze 48 M2. straatwerk de
overige werkzaamheden, als uitzetten,
hnnntnaken, verplaatsing van mate
rinal enz moeten worden verricht.
Welk een geweldige prestatie een
dergelijke arbeid beteekent. kan wor
den geconstateerd door dc verschil
lende verrichtingen en het groote te
verplaatsen gowicht na te gnan, als
men© de kolossale massa maLeriaal.
welke door de betrokken arbeiders
moet worden verwerkt.
Deskundigen hebben berekend, dat
dc getallen in de duizenden per uur
beloopen, zoowel van de verrichtin
gen als van bet gewicht, hetgeen al
les in een gebogen, onnatuurlijke, dus
buitengewoon ongezonde houding
moet geschieden.
De statistieken hebhen dan ook be
lezen. dat de leeftrdsgrons b.v. te
Roterdam voor een straat maker onge
veer 11 jaar lager was dan voor an
drre stukloonwerkers, terwijl mede
door de vele beroepsziekten van deze
groep arbeider* door de regeering een
vervroegd pensioen op 55-jarigen leef
tijd vrerd toegestaan.
Dit alles echter neemt dp, directie
van gemeentewerken niet in overwe
ging, doch zij maakt een eenvoudig re
kensommetjo van 45 maal tot 48 maal
het raeterloon en denkt daarmede de
zaak finaal opgelost te hebben.
Dq werklieden voelen bij intuïtie,
dat hiermede hun gezondheid en het
leven gemoeid zijn en offeren eendrach
tig maanden lang liever het overwerk
op, dan het werk te verknoeien, het
geen de directie blijkbaar niet zoo
nauw neemt.
De schade hierdoor ontstaan be
draagt voor de werklieden tenminste
30 van het loon, doch voor dc ge-
mconte wellicht 50 a 70 behalve
do nadeelen cn de moeilijkheden van
den grooten achterstand -n slechte
straten, hierdoor veroorzaakt.
En dit alles om enkele centen per
meter arbeidsloon, terwijl dit op de
totaal uitgaven per meter en de kos
ten van bet materiaal, peen invloed
Van uitoefenen, omdat deze paar cen
ten ten goede komen aan de kwali
teit van het straatwerk.
Wij meencn op deze feiten eens
even de aandacht te moeten vestigen,
omdat door ondeskundige leiding en
voorstellen, zoowel van do zijd» der
directie en ingenieurs, als van de ve
lerlei organisaties, die de belangen vaD
het straatmakerspcrsoneel meene- te
kunnen behartigen, de grootst mo
gelijke verwarring wordt gesticht op
d0 desbetreffende conferenties en in
het z.g. Georganiseerd Overleg, waar
van tenslotte do arbeiders pn de ge
meenschap de dupe worden".
JONCE HERTEN.
De hertenfamilie in onze Hertenkamp
is vermeerderd met twee hertjes. Het
is aardig de vlugge sprongen van deze
jonge hertjes te zien. Zij trekken dan
ook veel bekijks.
Drinkwatergebrek in
Haarlemmermeer
De ellende begint weer
Op verschillende plaatsen in den
Haarlemmermeerpolder begint het-
gebrek aan drinkwater zich weer re
gevoelenZoowel voor de regenbakken
als voor de landerijen zou een flinke
regenbui een ware uitkomst zijn.
Verkeersongelukken in
Haarlem en omgeving
Te Haarlemmermeer.
Een wielrijder de koopman V., reed
Donderdagavond alhier op den Hoofd
weg zonder licht en aan deai verkeer
den kant van den weg. Den man
kwam deze onvoorzichtigheid duur
te staan, want hij kwam in botsing
met een aan den grasberm staande kar
en zoodanig te vallen, dat hJj een
pols brak.
Geneeskundige hulp werd ingeroepen.
Een fietsrijder kwam in bolting met
een auto. De fietsrijder reed pardoes
tegon de auto op. Den bestuurder van
de auto trof peen echuld. Het rijwiel
werd vernield.
In Bloemendsal.
Een IJsco wagen werd in de Blok-
steeg door een hooiwagen aangereden.
De schade werd vergoed.
Op den Velserweg ontstond een
botsing tusschen een ietsrijdster en
een auto. De auto die een wagen wil
den anderen kant 'n fiets aankwam.Mej
anderen kant een fiets aankwam. Mej.
T, kwam door den schrik te vallen,
doch bekwam geen letsel. De fiere
werd geheel vernield. De politie stelt
een onderzoek in.
UIT DE 3TAATSCOURANT,
De Staatscourant bevat de statuten
van de N.V. IJzer- en Bouwmaieria-
lenhandel voorheen D. van der Leest.
De X. V. heeft te doel der. handel
in bouwijzer en andere bouwmateria
len en afle daarmede in den ruimsten
zin verband houdende artikelen.
Hot maatschappzl'jk kapitaal be
draagt 20.000, verdeeld in 40 aandee
len, ieder groot 500.
De Staatscourant bevat eveneens de
statuten van de naamlooze vennoot
schap Handels- en Octrooibureau
..lriaustria". die ten doel heeft het
drijven van hnndel 01 industrieel ge
bied, het aanvragen eD verkrijgen, ook
voor derden, van patenten, hei ver
krijgen en verleenen van licenties op
natonten in den uitgebreidsten 2"
Van het po'd'eke tour
nooiveld.
TWEEDE KAMER
Haastige spoad
4 Juli.
Welke spoed wae niet betracht met
hel webontwerp toi verplaatsing van
dc opleiding der verlofsofficieren naar
Kampen! Den eenen dag indiening,
slechts enkele dagen later hel voor-
loopig verelag. den dag daarop de me
morie van antwoord, en weer den vol
genden da? de openbare behandeling.
Althans de voorzitter stelde voor, dat
de openbare behandeling vandaag ze
plaats hebben. Maar het lukt© niet.
Reeds liet optreden van den heer
Deckers deed daaraan twijfelen. Deze,
nog wel een dor leden van de commis
sie van rapporteurs verklaarde zich
tet>n die al te groote haast.
WeJ verdedigde de beer Drnj-
macr van Twist de bespreking op he
ien nog even. maar toen ook de hee
ren Ketelaar en ter I-aan zich tegen
des voorzitters voorste! gingen kanten,
wa seen stemming noodzakelijk. E11
de stemming verwierp het voorstel des
voorzitters de Kampersche kwestie
niet meer aan de orde. Wat zal de
minister van Oorlog spijt hebben, dal
bii niet eerder geweest is met het in
dienen van zijn ontwerpNu weet h.ij
niet. hoe de regeling nog \*óór 1 Oc
tober. met den aanvang der nieuwe
cursus, in vaten en kannen moet. Be
zinning. besruceering was voor de
Kamer onmogolijk.
Toen dat besluit gevallen was, ging
het met en knap vaartje. Het voor
schot voor de nieuwe combinatie van
de Oost-Afrika-lijn en de Holland-
Zuid-Afrikalijn het lokte geenerlei
discussie uit. Zelfs stemming was niet
noodig! De verwerping van 't- voorzit
ters voorstel inzake de school voor
verlofsofficieren, had de Kamer uit
haar evenwicht gebracht. zij zei
geen woord meer!
Wat nog vreemder wasook over
het Annstrongcontract werd nietg ge
zegd. niets, niemendal. Aangenomen
werd het. Zonder stemming I
Het ging t. e vlug.
Want, reeds ettelijke minuten was
des vooarzil-tere hamer gevallen, toen
de heer Zadelhoff bemerkte, dat hij
zijn beurt had laten voorbijgaan. On
der gelach van de Kamer stak hij mis
moedigook zijn partijgenooten ble
ken blij, dat do vergadering maar
kort duren zou zijn onuitgesproken
redevoering weer in zijn porte
feuille... Zijn rede over de Armstrong
contracten.
Tegen het schenken van een sub
sidie aan de Parijsohe tentoonstelling
van moderne gier- en ntjverlieidskunsl
verklaarde zich alleen Ds. Kersten,
Do stemming kwam bij „zitten en
opslaan". Een groote meerderheid
verklaarde zich vóór 1
Nog enkele rapporten over verzoek
schriften.
De voorzitter wenschte de Kamer
een aangenaam reces.
De sluitende hamerslag.
De vergadering van vandaag, de
slotvergadering, wae voorbij, eer wij
het eigenlijk merkten.
INTIMU8.
ümneitlasd
Mr. W. K. F. P. GRAAF
VAN BYLANDT f
Weder is een van de veteranen uit
de politieke wereld aan land en volk
komen to ontvallen: het oud-lid en
de oud-voorzitter der Tweede Kamer
mr. W. K. F. P. Graaf van Bylandt.
De overledene, die in de Kamer
jarenlang op het bankje achter den
heer de Savomin Lohxnan zat en die
daar meermalen dezen zijn adviezen
gaf hij was van hem een getrouw
riend, die hem altijd heeft bijgestaan
- is wel spoedig na den oud-leider
der Christelijk-Historischen komen te
overlijden. Hij behoorde tot een der-
genen, die na het geschil in de a.-r.
partij na de kieswet-Tak van Poort
vliet, zich van de antirev. partij af
scheidden.
Graaf van Bylandt die 4 December
1841 werd geboren, bezocht het
Haagsche Gymnasium, en studeerde
aan de Leidsche academie, waar hij in
1363 promoveerde. Toordat zijn loop
baan als Kamerlid begon is hij in de
diplomatie werkzaam geweest.
Hij was attaché van legatie te
Frankfort a/M. secretaris van lega
tie te Berlijn, Londen en Parijs, chef
van het Kabinet van den minister van
Buitenlandsche Zaken en minister-
resident. te Stockholm. Na in 1882
non-activiteit te hebben aange
vraagd. verkreeg hij den rang van
buitenec-woon gezant en gevolmach
tigd minister.
In 1882 werd graaf van Bylandt ge
kozen in het district Amersfoort des
tijds. nog een meervoudig district
lot lid der Tweede Kamer. Na de
Grondwetsherziening van 1887 zag hij
in Maart 1338 zijn mandaat her
nieuwd door het van Amersfoort af
gescheiden district Apeldoorn. Dit dis
trict is sindsdien door hem tot vdör
eenige jaren onafgebroken in de Ka
mer vertegenwoordigd
In de K-uner hadden steeds zijn
bijzondeie belai gstelFng de Lniten-
'andsehe a in gelegenheden. wai»-)ver
hij. de oud diplomaat, met gezag cn
ervaring 1:0a spreken en daarna est
waren het bovt -1 zskt" aanga rude
de zendiov in Indi« die hem aan het
debat deden deeln men. Hij orak
r.eeit lang. maar wel me! warmte rn
overtuiging. zVi dat een ieder gevoel
de dat het or.dïrwerp dat hij behrn-
dr'dp hem .er harte ging.
Hij toonde in de Kamer een warm
te bezitten voor de zending in
ïndië. de bestrijding van opium en
de geesteliike opheffing in het alge
meen van den inlander. Hij sprak
daar ook meermalen ten gunste van
"nzo nationale stoomvaartlijnen of
hield er en pleidooi ten gunste van
de Armeniërs. Hij had de sympathie
~-i heel de Kamer door zijn vrippde-
Vken en aancenamen omvang. Dat
maakte ''at naar riin adviezen steeds
••rt aand.aeh' werd geluisterd,
Tn het parlement nam hii een eer-
•■ol!e plaats in Hooseer hii er eo-ien
•"as hWk in lfHvr. toen Graaf van
Bvlandf een kwarteeuw 'id der Ka
mer was on alle Kamerleden hem
tim o-elukwencoben kwamen aanbie
den. Pi! de behandeling van de Tndi-
Rop-rnnfing in de rittine van 8
November 1997 riehtte de heer de
^"i=ser tot den iiihP»,-;- een WOord
'•an gebikwenseb. Hü deed daarbij
dnt de iubiWis door riin
vumaniteït en fnviv aller sympathie
'•""ft. weten te veroveren
TV 7V.Ver van Knl-riV» sloot 7?rh
daarbij aan. Dc heer Van Bv'-ndt
Ie in i.iin dankwoord dat bij in de
ner steeds had getracht, God te
len en van Hem te getuigen et" de
belangen van land en volk naar bes-
*e weten te behartigen.
Tn 1999 werd Graaf van Rvlandt als
"1 volger va" den heer RneR tot voor-
-itter der Fpmar gekosen. Hij voor
do het presidium d- r Kamer re de
bom kenmerkende eemo>de'nk? eid.
Wegens zijn hooe*n leoftiïd 'red
Graaf van "Bylandt in 1916 als
Kamerlid af. Tn hem verliest
dfi C.-TT. T'nïe een man die vele
i.aren in de Kamzr een harer meest
geziene en gew.v?-a de vertegen
woordigers was. een beminnet jk edel
man.
raaf van Biilandt. die op bnoo-on
'eeftiid is heengegaan we« commandeur
in de orde van den Nederlandscben
Leeuw, r.ffir'or der orde van den Ei-
'cekroon en eere-rdde der „ohannit-
fer-orde.
KI ND ERH ERSTELLIN CS- EN VA-
CANTIE-KOLONIES HET
HOORDER KRUIS.
Het Noorderhuis te Ruinen bij
Hoogeveen, voor welks bouw en in
richting in vele plaatsen deoen winter
geld is verzameld en nog wordt inge
zameld, zal. officieel geopend worden
op Zaterdag 16 Augustus.
De eerste kinderc-n komen op Don
derdag 21 Augustus.
Tot. directrice is benoemd mej. G.
d. Berg te Alkmaar, thans direc-
ice van 'net. Rivierhuis te De Stee».
Tot ouder-direetrice mej M. Hibma,
te Harlingen, thans werkzaam in ko
loniehuis Huis Heelsum te Heelsura.
Het is de bedoelig om het Noorder
huis van centrale verwarming te voor.
zien en liet dan ook als winterverblijf
re gebruiken. Voorloopig, nu zelfs
het geld voor sanitaire iurichting en
meubileering nog niet geheel is ge
vonden, ie daar echter nog geen kijk
op.
