Pers-Overzicht
Letteren en Knnst
KoloniL
GEMENGD NIEUWS'
Wskslpsche Postzegel
rubriek
De Hongaarscha postadministratie gaf
Oeu drie xegeis uit, die tegen bet dub
bele Komuiaie bedrag worden verkocht.
Deze extra-heffing komt ton goede «au
een fonds tot bestrijding der tuberculose
©ndor de kinderen.
De zegels zijn verschenen in de waar
den 3ÖJ, £C0 en 1000 kronen. De een>*e
ver: ont een biriderfiguurtje, gaande
door arn bloemenweide, m de «ene hand
dragende een korenaar, op de andere uit-
gestrekt a hand Kit ©en vogeltje.
De kleur van dit zege! is blauw. De SCO
kronen, gedrukt in bruin, geeft een moe
der w-er, gore Vu aan een houten wieg,
vreariq een kindje, terwijl de hoogste waar
de in zwartblauw, ons een bogechu'.ter
laat zi-n, die zijn handwerk ook aan een
Jónger© ieert.
Behalv© met done weldatiigfaeidszegela
scheept© genoemde postadministratie one
op jue'. v er vliegpostzege'©. dia o.l. verre
van geslaagd zijn te noemen. Een vlieg
TUenech, dat in zijn vleugels de ©enige,
hi >gü«iodjge bedekking vbidt, glijdt over
Verrrheisen zijn de waard» 100, 600,
IPX) en 2CCO kronen, alle in deze prir/ii-
tieTe ttokening en nog primitiever kleu
ren. Het pleit niet voor den kunstenaar,
dto dit ontwerp rrhiep, dat hij op het ter
rein van lucbtpoetfegels, dal nog lal van
ntogclijkheden opent, ztiei iets beters te
vooriclsijn wist te brengen.
De Ruisen. die het tot dusverre in hun
pcjtial bedrijf zonder postzegels konden
©tellen, gaven deser dagen de eerstelingen
van deze nuttige zegeltjes uit.
Op de Iwi'le zeg''!», <ie 35 «n 70 kope
ken, verschenen Sn 1018 in bet beeld ge
wapende vui-t. die een ketting klieft,
welke «egels bekend zijn als de KeririsVi
uitgave, werd e*-n desbetreffende opdruk
met nieuwe waard geplaatst, heide In
rooi. De 55 kopSken werd op deze wijze
Yeraridord in de portzegels: 1, 3, 5, 10, 32
en <0 kopekend.
Voorts verschijnen nu lzngzamertiand
alle frankeerzegel» getand inplaato van
«■cfctand, zoo als toe dusverre geschied
de. Ook de vier 'Lenir.-rouwzege's kwa
men getand uit.
België overdrukte het pakket postzegel
van 2 franks 40 centimes mee de waarde
2 fr. 30 tn groen. Voorts zal dit land, ter
gel-genheid van d© International© Portie
geltenlocm«telling, die de volgende maand
to Brastel wordt gehouden, ccnige spe
ciale zozels uitgeven.
De Manconi serio van ItaliS, in een
der vorige WMkkroafetceu uitvoerig be
schreven, ia thans vereobeaen met als
opdruk den naam der Ituiiaanwdie kolo-
nitln, te vreten Cirenalca, Rrftrea, Tripoli
tenia en Somalia Italians. Voor deze laat
ste werd bcrrendi«n de landsmunt be sa en
nip:« ri.ode op het zegel ge plaat»-.
De Franv-be porierijen hebben haar ta
rieven vertinogd, met hot gevolg, dat de
behoefte ia ontstaan aan de volgende fran-
fceenrsarb-n: 76 en 65 centüaee. 1 fr. 0.6,
1 fr. 35. 1 fr. 50 en 3 fr. 90, die dan ook
vermoedelijk wel niet lang op zich laien
wachten.
Do 45 en 80 centime*, thar.a gedrukt In
bet bekends groot formaat, worden zoo
veelvuldig gebruikt, dat men overweegt,
deze in het gewone Serr.euee-typo to druk
ken.
Do volk»«temming In Griekenland, die
n eind heeft gemaakt aan het koning
schap, val ook in onze verzamelingen zjc>,
manifci'.ecri'ii. Ilrt minioterln van ver-
koernrtcon, waaronder de Gri«-!;icho poit
ressorteert, gaf reeila order, alle ze^el» te
vqprzien van den opdruk Helleens/rite
V'.» deze krn
ieV ouder
krljgbaa:
zul'c -."ds her
1 Byron reed» ver
tnija tienobt^'vrr
worden wivrl.a uitgegeven; do 60
leptv. lirl.tblauw vertoont het portret van
den dichter; do t Drachmen dien» san-
kom»! ie Marfigordaio. Do zegels zijn ge
drukt bij ©en baken ie tcO*Juj«cho firma,
die op dit gebied haar eporen heef! ver
diend. Do oplaag w zeer groot, terwijl ge-
durend© vier maanden alle Gnekirbo pcH
kantoren z© «ulleu wrkoopw.
De vrrxamelaare van de Nederlsndechc
en Koloniale zegels zal het wel inter:'
•eerm t« vernemen, dat '1© jubilcur.uegeia
T*n Ned. Ooat-Xadié, Suriname <n Curasao
einde dezer maand, buiten omloop worden
gereld. IV!» dus nog wat te complete#-
ren heeft in deze eegela naante eloh. Hij
kan zijn heitelling do©n aan do postkari-
toren te Amsterdam, Haarlem en Grit
veoliage. Naar voorts verluid:, zullen de
brandkr.-'xoge'.s van Nederland worden
overdrukt wel een nieuwe waardn en op
doz.. wijze ah fr-inkccrregeh wowlcn op,*e
bruürt.
DE NIEUWE TARIEFWET.
„Dc Werkgever*", orjriaa van do
Vciccniging van Nedcrlnadscbo werk
gevers rn liet Centraal Industrieel Ver
bond, schrijft naar aanleiding van het
vcorgestcldc tarief o.m.
„Het ontwerp-Taricfwet Coüia moge
geen protectionisme riin, minister Colijn
mogo even grooto vrijhandelaar zijn als
Cobdcn of evea ernstige protectionist
nH Kor'.cnhorit ca Kolkman het is on»
eenerleimits het ontwerp slechts
geen bezwaren, overwegende bezwaren
voor 's lands welvaart en 's lands nij
verheid oplevert.
Ea dat doet dit ontwerp zeker. Want
dit ontwerp, werd het wet, zoude het
leven in Nederland duurder maken, zou
om een geleerd woord te gebruiken den
arbeicsprijs in Nederland doen stijgen.
Dat in een tijd nu onze nijverheid zich
op de buitcnlandschc markt in scherpe
concurrentie een debiet moet verove
ren! Dat in een tijd nu allen er op be
dacht moeten zijn zoo goedkoop mo
gelijk te produeceren! Voorts zal bet
ontwerp, tot wet verheven, den invoer
doen afnemen. Ongetwijfeld voor
veie marginale artikelen zal het nu
goedkooper worden ze van Nedcr-
landsch fabrikaat te koopea. Een voor
deel voor die Nedcrlandsche nijverheid,
maar een nadeel, een ernstig nadeel
voor andere takken van bedrijf. Komt
een afneming van den invoer, dau bc-
teekent dit een vermindering van uit-
Zoo is dus dit ontwerp een bescher
ming van den ccnen tak van nijverheid
ten koste van den anderen. Een be
scherming van de over het algemeen
kleine voor de binncnlandsche markt
werkende industrie ten koste van de
grote op export aangewezen pijver-
hcid.
Zullende te ver gedreven sociale
wetgeving leiden tot protectionisme.
Waarom clit alles? Omdat tic Staats
uitgaven de laatste jaren tot in net be
lachelijke zijn opgevoerd. Tn 1910 be
droegen zij ruim 203 miliiocn "sjaars,
i» I954 rond 850 mfTfioeu. Omdat
's Rijks werkelijke schuld opliep van
ƒ1.159 millioen ia 1913 tot ƒ3.371 mil-
lioen in 1924. Een vermeerdering aan
schuld van rond a milliard.. Omdat het
onzen Staat beliefde ettelijke honder
den miltioenen aan woningbouw te ver
kwisten, omdat nu nog op de begroe
ting voor 1924 11 millioen stoqd uitge-
rokken voor bevordering van woning
bouw. Nog 1 millioen meer dan die het
nieuwe tarief moet opbrengen. N'u
bestaat naar ons oordeel slechts één
eg om dien toestand te verbeteren. Die
weg is niet het opleggen van nieuwe
belastingen en zeker niet het verhoogen
invoerrechten, hetwelk altijd den
arbeidsprijs doet stijgen en op dubbele
wijze den expo# benadeelt. Neen, naar
ons oordeel behoort ingrijpend te wor
den bezuinigd, behoort men zich de fi
nancieels politiek van Engeland voor
oog-en te houden. Daar konden door
drastische bezuiniging de belastingen
•orden verlaagd en te kwader ure ver
hoogde invoerrechten worden afge
schaft. Neen, net is niet de manier, Ne
derland uit het financieel moeras te
beuren door het lpven duurder te ma
ken, door voor onze exportnijverfieid de
concurrentie moeilijker te maken.
Neen, de smalle weg naar voorspoed
ea welvaart doet slechts bezuiniging
aan en ontwijkt den poe] van belastingi-
vermeerdering en tariefsverhooging."
EEN SCHATKAMER VAN ONZE TAAL.
Uit d» „Dietscbe K&n'.teelteningen in
„Neerland!»", orgaan van het Algemeen
Nederlaadsoh Verbond, het volgende:
„Leuven belooft een philologisch Mekka
t« worden.
De ceiderzoeWngen fat de ©oogenaamdc
'linlectgeographteohe richting hebben in
da naburige landen tot zulk© verbazende
ui te lagen geleld, dat thans meer dan ooit
de dringende behoefte wordt gevoeld aan
©cn Zuidnederlandeohen taalatlas. Donk
zij den *:eun vwn de Lcuvensch© Oniverti-
teit heeft bet Phonetisoh Laboratorium
aldaar een begin kunnen maken met deze
ondememiag. Het beeft een uitvoerige
woordenlijst opgesteld en de voor «enige
iaron gevormde lijat van do heeren Van
Glnneken, Schrijnen en Verbeeten, voor
hot onderzoek der Hollandsch-Limburg
sche dialecten omgewerkt en aangevuld,
vooral met Brabantuche, Ooat- en West-
vlaamaeb© eigiuiaanilgbeden.
Hot nintorlaal wordt te I^uven aoigvul-
dig bewaard en nagegaan, zegt de hoer L.
Grootaere in ©en rundoendbriof, waaruit
blijkt welk ©en moeilijk werk het dikwiji6
do dialectklanken op to vangen en
Jniet «00 weer to geren; Vlaameohe stu
denten ia do philologie helpen don h©
«tuurder van bet Labor.itorium bij dazen
arbeid. Wc! epoedlg aal blijken, welke dia-
teclen en welke woorden on vormen tn
deso dialecten een plan:* zullen krijgen
In den taalatlas; het overige materiaal ea!
het begin vormen van don reunaelitigen
oog»*., di© oog moot iageschuurd worden
met het oog op een niouw algemeen Zuid-
n*derlandach dialectwoordenboek.
Leuven zsl <jus oen ©clia&Amer worden
voor onze vorxrmal, vele geslaotiten vaei
aankomende philologea rullen hier een
onuHputtolijko bron vonden voor de stu
dio van orr© taal- en cultuurgeschiedenis,
want de taal weerspiegelt immers alle rij
den van het rijke volksleven.
Do beschaafd© omgangstaal bedreigt
overal do echiidersclitlgo dialecten dor
Vlaams cite markten cn kermis-en, der
buurtlreinen en trams. Het langzaam uil-
stervoo der volkstaal kan niet worden te
gengehouden, maar wel kan men, zooala
het PhoncU'ch (Lalxiratorlura te Leuven
'loon rwil, de volkstaal in haar duizenden
tcli aks ©ringen van klank en rhythmo,
vorm cn zinswending phonetisch vastleg
gen m Leuven tot een Mokka tnnken voor
allo philologcn.
LEO T0LST0J CEV0NNIS0.
D© „Votrw^rU" vornoemt uit Moe-
kou. <j:it <Jo Lcuin-clul) vonnis heeft
gewezen over do werkon van Lc?
Toletoj. Do weduwe van Lenin had
daartegen bezwaren geopperd; Ix>e-
naisiarski, commissaris voor kunsten
on wctoiischappen, nam het voor To!-
stoj op.
In het, vorjiie wordt Low Nicolaje-
witi.i Tolstoi, in leven oud-officier
van hot leger dc-r Tsaren, edelman en
grooUrrond bezitter. acnnldig ver
klaard aan hot verspreiden van ge-
sohriften met kleinburger luie opvat
tinnen. waarbij alles wi^tog.-u is,
wat op een of andere wijze verband
houdt mof do dictatuur van liet. pro-
lotariaat. Do lxisjcwistische rechters
narn'ti echter .verzachtende omstan
digheden" in aanmerking: Toletoj
heeft geleefd in een tijdperk van bur
gerlijke cultuur en was onbekend mot
dc grooto zienswijzen van don onver-
getoliikcn Lcnin!
Besloton is. de schadelijke werken
van Tolstoi (Anna Karenina cn Op
standing) wit alle bibliotheken van
■Sovjet-Rusland te verwijderen. do
Loekc-n na,-,r den papiermolen te ver
wijzen en het nieuw verkregen papier
te gebruiken voor het. uitgeven van
werken van Lenin. Boecharin. Sinof-
ief cn andere leiders der revolutie.
Van het vonnis bestaat geen hooger
beroep.
HERINNERING AAN DIJSSEL-
HOF.
Naar aanleiding van Dijsselhof's
overlijden schrijft zijn vriend Hein
Brieken do volgende herinnering in
„De Nieuwe Gids"
„Dat ik en met mij andere Amsler-
damsche vrienden omtrent. 1800 liet
voorrecht hadden met Dijsselhof in
kennis te komen, dat danken wij aan
Maurits van der Valk, den man, die
steeds nieuwe talenten ontdekte, tot
wicn alle jonge krachten zich aange
trokken gevoelden. Dijsselhof was toen
juist terug van ecne studiereis. te
zanten met den beeldhouwer T. Nieu-
wonbuia door Europa gemaakt. Bei
den waren rijk aan plannen cn aspira
ties, arm aan aardschp middelen. Dijs
selhof moest voorloopig in zijn onder
houd voorzien als „teeknnmeester".
Maar hij w.-._ in het bezit van een por-
tefeuilie. een dagelijks dikker worden
de portefeuille. Deze bevatte proe
ven van zijn zich toen reeds zoo
krachtig en fijn openbarenden aanleg.
Het waren meest in waterverf aange
zette illustraties van spreekwoorden
en kinderrijmpjesbloemfestoenen
om initialen voor praeht-drukken cn
ook meer afgewerkte tockcninwn van
wat hii tlaeelijks om zich zag. Die por-
cfeuilie, die nu zc'ter duizenden zon
opbrengen. werd aan een bekend
kunstverzamelaar voor ion aangebo
den. Deze som zou den altijd zoo so-
bcr levenden D. voor ccnige weken,
zoo niet maanden kunnen onderhon
den. Aon Willam Wrilsen die, juist uit
Londen voor een paar dagen over, D.
nooit had ontmoet, ontlokte die por
tefeuille de woorden: „Een Japan-
sche Breitnor!" Maar de voornoem
de kunstvriend bleek zijn beurs
slechts te openen voor gevestigde
reputatiesvoor D.'s werk hield hij
haar dicht. D. troostte zich over de
ze teleurstelling door het schoonste
wat de portefeuille bevatte, aan een
vriend, den dichter Willem Kloos, dien
hij boven allen waardeerde, ten ge
schenke te geven. Het zijn de drie
aquarellen, later tot een niet open
klappend drieluik verbonden, die ta-
fereelen uit hot sprookje van „Kalief
Ooievaar" te zien geven.
„Arabisch-fantastiscb zijn de kleu
rige tapijten en wand-behangselen, op
en te midden van welke de Arabische
personen zitten en zich bewegen Arn-
bisch-fantastisoh^ is de geheimzinnige
schemerschijn die uit de gesluierde
luchters daalt. Toch is deze Arabische
fantasie tevens eene herinnering aan
het Amsterdamsehp kunstenaarsleven
van die dagen, daar zij ook geeft het
licht en de stemming van een Aruster-
(lainsch „centrum van beschaving"
van die dagen, het café „Mille Colon
nes", ook wel „Mast" genoemd, waai
de oneindige vergezichten weerkaat
sende spiegelwanden de zilver-grijs
haugende sigarenrook, het zoo ge
dempt, uit witte ballonnen dalende
electrisch licht do nge kunstenaars
hielp oin uit de enge grenzen van
hun beperkt aldaags-leven in gedach
te naar de ruimere, j, onbegrensde rij
ken van herinnering en verbeelding
uit te vliegen".
RADIUM.
W© leren in het Bat. Nwbl. va»
Mei
„Naar wij vernemen heeft dr. Gisolf,
de bekende petrograaf, die ten behoeve
van tien dienst van het mijnwezen on
derzoekingen van ertsen verricht, een
voor Idië van zeer groot belang ge
achte vondst gedaan. Bij het onder
zoeken van ertsen, uit de verzameling
van bedoelden "dienst, welk© reeds se
dert vele jaren in een schier vergeten
hoekje waren ondergebracht, heeft dr.
Gisolf in een voor ijzer-erts gehouden
mineraal belangrijk© radio-activiteit
aangetoond. Een door prof. Clay tc
Bandoen nader ingesteld onderzoek
heeft de bevindingen vaa dr. Gisolf
bevestigd.
Dit erts is afkomstig van Sumatra's
Westkust, maar het is nog niet met
juistheid te reggea waar dc vind
plaats er van ligt. Do dienst van den
mijnbouw zal nu trachten, hetzij in de
oude archieven, hetzij door hel instel
len van een nieuw geologisch onder
zoek, dez© vindplaatsen op te sporen,
waarna van deze vondst nader profijt
zal kunnen worden getrokken.
Een andere vondst van grooter be
lang werd eveneens dezer dagen door
dr. Gisolf gedaan.
Reeds gemimen tijd was het bekend
geworden, dat de handelaavs in stof
goud in West Borneo voor de verval-
schïng hiervan dikwijls gebruik maak
ten van een mineraal van. een mooie
goud-gele kleur. Dit was gebleken bij
het voortgezet onderzoek naar het
voorkomen van goud in die streken.
Nu is dit mineraal door dr. Gisolf na
der onderzocht en het bleek in hoofd
zaak te bestaan uit monazict, vroeger
van grootc waarde bij de bereiding
van gloeikousjes cn thans een be
langrijke grondstof voor de radiunifa-
bricage.
Ook hiervan moet de vindplaats nog
nader worden bepaald.
Monazict is cca zeer gezocht mineraal
voor dc bereiding van mesothorium, dat
eveneens radioactief is cn de belang
rijkheid van de gedane vondst laat zich
het best door dc volgende cijfers ken
schetsen
Ia Brazilië, waar dit mineraal tvordt
aangetroffen, wordt bet door den Ante-
rifcaanschcn gcologischen dienst reeds
exploitabel beschouwd, bij een voorko
men van een kwart procent, terwijl het
in West-Borneo gevonden wasschings-
product ccn gehalte van 99 procent
heeft.
De onderzoekingen duren voort en het
lijdt geen twijfel of de resultaten er van
kunnen van zeer groot belang blijken
tc zijn voor Indië niet alleen, maar ook
voor het gclicelc Verre Oosten."
In aansluiting hieraan publiceerde het
Bat. Nwbl. den volgenden dog ccn on
derhoud met dr. Gisolf
„Kijk, hier hebt u het." En dr. Gisolf
toonde ons in een reageerbuisje wat
zv.-artachtigo korcligc kristallen.
Ik heb er nog maar weinig van.
De buis was voor de helft gevuld en
daarvan heb ik een gedeelte noodig ge
had voor mijn proeven, zoodat ik met
dit restje al zeer zuinig moe! zijn. Daar
om heb ik het ook niet durven opzen
den naar Holland, hetgeen ik van plan
was, om dr. Buchner de quanlitaticve
bepaling van dc radio-nciivitcit te
doen verrichten. Want als het zoek
raakt, heb je niet het badwater het
kind weggegooid!
Wat voor een mineraal het fcitcli.ik
isU hebt er toch niets aan den
naain er tan te weten, ik heb er een
week op zitten werken, voordat ik tot
mijn conclusies kwam en tenslotte ben
ik gekomen tot vier namen, maar die
zijn zoo geleerd, da: u ze uw lezers
maar moet sparenVan belang voor
u is te melden, dat het mineraal ook
voorkomt in Noorwegen ca in Zuid-
Carolina. Op het mijnwezen ging het
door voor ntagncniet, of te wei magncct-
ijzer-stcen.
Hoe bent u er eigenlijk toe geko
men een nader onderzoek in te stellen
naar den aard van dit mineraal, dat al
zoo lang in de verzameling van den
dienst van den mijnbouw bewaard lag,
zonder dat feitelijk iemand er aandacht
aan besteed had....?
Wel, dat kwam zoo Een mijn-
bouwkundige opzichter, die voor een
examen zal tc blokken, kreeg het buisje
met het mineraal in handen en was
van mecning, dal het geen raagnenict
kon zijn, waarvoor het steeds was door
gegaan. Dc dienst van den mijnbouw
onderzocht het daarop ca kwam ten
slotte bij mij om raad. Dat is nogal een
voudig, zooals u ziet, al was lir.h nok
het onderzoek niet zoo gemakkelijk. Di:
hoeft mij hce) wat hoofdbreken* gek
liet mineraal I? inderdaad radio actief
Dc qualitalieve bcplaing van deze radio
activiteit is te Bandoeng geschied dooj j,
prof. Clay met behulp van fotograf!
sche platen, welke bij ontvikkelhig eea
.zwarting vertoonden van h©t iü ver bro
mide, als gevolg van d© inwerking van
de radium-uitstraling.
Maar ik moet er direct bijvoegen, dat
het niet zoo radio-actief is all da: an
dere mineraal van West-Borneo, het
raonaziet. De eerste vondst kan
wel wel degelijk van belang blijken te
zijn, zoodra de vindplaats er van nader
bepaald is. A] zou het alleen maar we
zen, dat daaruit de conclusie te trekken
valt i: zake de aanwezigheid van meer
dere mineralen in de Padangsche Bo
venlanden waar het eerste moet ge
vonden zijn, naar u weet welke even
eens radio-actief zijn. Er bestaat al
thans de kans dat zij er zijn.
Wetenschappelijk is de vondst heel
aardig, maar of zij technisch eenige
waarde zal hebben, moet nog blijken,
omdat nog niet bekend is in hoe gioote
hoeveelheden dat minerail in genoemde
streek ligt opgestapeld.
Het monaziet zal ook technisch wel
tea zeer belangrijke vondst blijkec
zijn. Juist vanwege de groote hoeveel
heid waarin het gevonden is.
Dr. Gisolf toonde ons in een and:il
reageerbuisje het monaziet, dat een ge
lige kleur heeft en op het oog wel wat
stofgoud heeft, ook al omdat het uit
mooi-blinkende kxistallefjes is san
gesteld. Een inland-sche bediende
dr. Gisolf, wien het buisje getoond werd
en wien gevraagd werd wat volgons zijn
meening de inhoud wel zou kunnen zijn,
antwoordde dan ook zonder dralen
„Mas...."
De groote gelijkenis met stofgoud
verklaart de reden waarom de handela
ren in Borneo het mineraal als verval-
sching van het handelsproduct bezigen.
Onder de microscoop bezien is het
monaziet samengesteld uit regelmatige
langwerpige en veelhoekige kristallen
van een groote helderheid en doorzich
tigheid
liet monaziet is de eigenlijke bron
van de zoogenaamde zeldzame aarde,
namelijk scrum, thorium enzoovooits.
Het thoriumgehalte bepaalt de waarde
van dit erts en dit is bijna honderd
procent
Wat ik hier in dit buisje heb is mooi
gekristalliseerd en toch is dit maar het
eenvoudige wasschingsproduct van in
landers. Zooals het hier ligt, zou het
reeds een aanwinst zijn voor do collec
ties in Europa, maar u begrijpt dal
regecring daar weinig' aan heeft
Ook van. dit mineraal staal de we
schappelijke waarde vast. De technische
waarde zal eveneens nog nader moeten
blijken, maar hiervan heb ik een bete
ren dunk dan van het eerste.
Het eerste mineraal is door de» beer
Verbeek nu ruim dertig jaren geleden
na een tocht door Sumatra's Westkust
meegenomen. Het zal piel zoo ge
makkelijk zijn nader uit te make» in
welk gedeelte van dat gebied de vondst
gedaan werd. Sumatra's Westkust is zoo
grooten bovendien als men u zou
afvragen waar u dertig jaar geleden op
een zeker tijdstip bent geweest, zou u
dat ook zoo gemakkelijk en zeket niet
zoo precies meer weten op te geven.
Daarbij komt, dat men dc vondst in
het geheel niet zoo belangrijk vond, cn
er vrijwel geen waardo aan toekende,
ontdat men den aard van het materiaal
niet heeft kunnen vaststellen.
Men heeft intusschen reeds nage
gaan, wie den heer Verbeek op zijn tocht
hebben vergezeld en men is lot dc ont
dekking gekomen, dat onder riteer de
'heer Do Korte, thans tc Meester Cor-
nclis wonend, eventueel nadere inlich
tingen zou kunnen verstrekken. En ale
dit niet het geval is, zal er niets an
ders op zitten, dan opnieuw na.tr het
mineraal te laten zoeken. Het is in
allen gevalle de moeite overwaard.
Over de belangrijkheid van de vond
sten wilde dr. Gisolf zich liever niet
nader uitlaten. Zij kan zeer groot
rijn."
EEN VERMOORDE, DIE NIET VER
MOORD WAS. Een merkwaardig
staaltje van mentaliteit van den des-
sa-Javaan, dat tevens leert, hoe voor
zichtig men in lndië met de recht
spraak moet zijn, is een gecompliceerd
geval van een gelieurtenis, welk© eeni-
gen tijd geleden in de buurt van Kla-
knh plaats had, schrijft het „Bat. N.-
bïad".
In de betreffende dessa ging een
hardnekkig gehucht, dat een zekere
persoon, dien het blad A. noemt, ver
moord was. Deze A. was in elk geval
verdwenen. Hij had gewerkt bij een
persoon B. en nu daagden getuigen
op, die beweerden en volhielden, dat
A. door B. vennoord was. Zij hadden
angstkreten gehoord en hadden ande
re aanwijzingen. De wedono meende
zich met de zaak te moeten bemoeien
en droeg aan een man tri-poli tie het
onderzoek op. Deze hoorde de getuigen
bracht de getuigenissen voor den ver
dachte die-. bekende vermoord te
hebben. Ook zou hij do plaats aanwij-
wttar het lijk van A. begraven
Men vond op die plaats veel
beenderen, doch -die waren niet van
een mensch.
B. werd in verzekerde bewaring op
gesloten. Niet waar, do zaak was Li
ning, want H. had bekend en er wa
ren vele getuigen. A. was vermoord en
was de moordenaar.
Tot êen'paar dagen daarna A. zidh
ine dc dessa vertoonde en vertelde
heelemaal niet vermoord te zijn.
Waa-rop B. onmiddellijk op vrije voe
len word gesteld.
Hij werd voor den assistent-resident
vqn Lpemadjang gebracht, die hem
vroeg, waarom hij vertelde den moord
bedreven te hebben, terwijl hij toon
nipt3 misdaan had.
Hierop-antwoordde de man, dat er
zooveel getuigen tegen hem waren,
dat hij het, maar beter vond, ze gelijk
if- geveu. Hij zon anders toch ook in
zijn dessa geboycot zijn. Doch hij ont
kende op een desbetreffende vraag met
stelligheid, dat de mantripolitie hem
door mishandeling of anderszins tot de
bekentenis zou gedwongen hebben.
Toen de assistent-resident hem daar
op voorhield, dat als A niet gevonden
was, hij misschien icr dood was ver:
oordeeld op zijn eigen bekentenis, ant
woordde de man: „Djoega trima
sad ja" (dat had ik er ook wel bij
genomen).
Tegenover een dergelijke mentali
teit zal een Europeaan wel altijd
'cemd blijven.
Aanvankelijk luidde het verhaal dat
zich na zijn heken!mis opgehangen
had on 'driit zon hel geval zeer tragisch
zijn geweésl. Inderdaad heeft in be
doelde dessa eeu man. die getuige in
deze zaak was, zich opgehangen,
maar dit etaat buiten de zaak zelf.' 1
Japan en Amerika
Een Japansch minister over de
immigratiewet
De Japajisclio minister van Buitenland-
soht. Zaken, baron Sjidebara, heeft bij de
openim# van de buitengewone zitting van
hst parlement een rede gehouden, waarin
hij voornamelijk sprak over de 'kwestie van
de immigratie dcc Japanners in Amerika.
Hij zeide o.a.
De leidende beginselen onzer buiten-
l&ndsche politiek bc-staan daarin, dat wij
onze wettige rechten beschermen en
vorderen, evenals onze belangen, terwijl
wij die van andere naties met d
schuldigden eerbied behandelen. Wij wil
len den vrede handhaven in bet Verre
Oosten en op den Pacific, en tevens do al-
gemeeno veiligheid in de wereld. Wij wor
den door geenorlci agressieve neiging of
landhonger behcorseht. „Leven en laten
leven" is ons beginsel. Ik ben er zeker
van, dat wanneer alle natiee eenvoudig
aan datzelfde fundamenteele principe ge
hoor zouden geven, zij niet veel moeite
zouden hebben om basis te vinden
oplossing van iedere internationale
kwestie.
De oorsprong van de irnmigratiowet in!
Amerika is te zoeken in de sterke toene
ming der iminigTatie, speciaal uil Zuid-
Oost-Europa.
Algemeen wordt gemeend, dat bc-t prac-
tiecb moeilijk zou zijn, die vtreemde ele
menten te doen opgaan in de homogene
gemeenschap vam Amerlkaansche burgers
Men achtte het noodig, a3n de immigratie
daarom paal cn perk te stellen. D© toe
neming van Japansche immigranten in
Amerika onder do „gentlemen's agree,
ment" is evenwel niet noemenswaard ge
weest. De nieuwe wet is een scherpe beper
king van de immigratie in het algemeen.
Er waa geen aanleiding in de wet een be
paling op te nemen, speciaal bedoeld tot
u;ts|piting van de Japansche immigranten.
Drie' punten trekken onze aandacht.
1. De voorstanders der uitsluiting zeggen
dat do Japanners niet te assimileeren zijn
met hel Araerikaanscba 'even en dat bet
binnenkomen van zulke vreemde elemen
ten een gevaar kan blijken voor de Ver-
eenigde Staten. Daaruit kwam het eigen
lijke streven voort om de Japanners te
weren; en geenszins uit de meenimg, als
zouden de Japanners inferieur zijn 'aan
andere nationaliteiten.
2. Do Veroenigde Staten hebben altijd
staande gehouden, dat do (Vrijheid om de
immigratie te beperken en te eontrolccren
een souveTein recht is van iederen staat.
Het belang, dat do Vereenigde Staten hier
in heohten, spruit voort uit de speciale
condities in de land. We zijn niet voor
nemen® over deze 'eerstelling te duscus-
sieeren. De erkenning vam een dergelijk
principe leidt nog niet tot de conclusie,
dat de uitsluitingsclausule geenszins strij.
dig is met bet handels- en scheepvaart
verdrag tusschon Japa/n en de Vereenigde
Staten.
3. Het motst naar waarde worden ge
schat, dat de prtjSSSént der VercerilgdV
Stalen cn do minister van Buitenlandschc
Zaken van het begiir*«f ®icb 'verzet hebben >1'Euforie©'
tegen de uitsluitingselausule. De publieke
opïni© in de Ver. Staten weerspiegeld in
een groot deel dor pers, schijnt tegenover
Japan gunstig gezind. Ons protest tegen
do uitsluit ingsclausule is gebaseerd op
de overtuiging, dat de bijzondere bejege
r.ing, daarin jegens ons neergelegd, in
strijd is root do wetten vam rechtvaardig
heid en billijkheid en een veronachtzaming
beleokent van de gobruike'ijke regels van
internationale hoffelijkheid.
De wet is nu inmiddels een voldongen
feit, maar toch kuntnen wij geenszins toe
geven, dat de kwestie is afgedaan. Tenzij
onzo rechtmatige aanspraken worden be
vredigd. zullen v.-ij ons protest handhaven
en al het mogelijke doen om op vriend
schappelijke wijze te komen tot een goede
oplossing der kwestie en tot blijvende ver
zekering van de tiradttiomeele vriendschap
tusschen beide landen.
Omtrent de door president Coolidge aan
gegeven quota voor de verschillende lan
den volgens dc nieuwe wet op de immi
gratie, geeft de „Times" <nog de volgende
bijzonderheden.
Behalve do reeds vermelde percentage-
voor Duitschlnnd, Groot-Brittanni5, Noord-
Ierland en den Ierschen Vrijstaat, zijn nog
t© vcrmcldon, Italië met 3345, en Euro-
peeseh en Aziatisch Rusland met 6.248.
In tegenstelling met de wet van 1921 be
naait de «ilenwo wet, dal personen, die(
geboren ziin in do kolonies of wingewes
ten ran Europeescho landen, gelegen in
Centraal Amerika, Zuid-Amerika of de
eilanden langs do Amerikaansche kusten,
met uitzondering van New-Poundltind en
de eilanden beboerende tot New-Pound-
Labrador en Canada, zullen worden gere
kend to vallen onder de quota van hel
land. waarloe die kolonies of wingewesten
belmoren. Voor Ncw-Poundlamd en Canada
bestaan geen beperkingen.
Gevat
*De ErtRelsclic bladen vertellen hel
■olgonde vermakelijke verhaal over de
vovatilieid van den nieuwen president
der Fransche republiek, Doamerguc.
Deze bracllfc Zondag een bezoek r-an
de renbaan Lonchnmp. om daar den
Grand Prix te zien. Bij zijn aankomst
begonnen enkel© personen te roe
pen ..Leve MiUeraudl", Leve Poin-
caré I" Glimlachend tvendde Donmer-
prue zich tot zijn eezeisohap en zei de
..Er zijn toch no? altijd menachen,
die peen krant lezen."
Een gevaarlijk individu
De te Hannover gearresteerde koop
man Fritz Haarmanu, oud-politie
beambte. heeft reeds bekend. Hij
schat -liet aantal jongens in zijn wo
ning gedood sinds 1918. 00 ongeveer
zeven. Slechts van twee slachtoffers
wist hii nog de namen. Hij vermoord
de de knapen in een toestand van
overspanning, ontkleedde do lijken en
wierp de onderdooien in de rivier of
begroef zo. Hoewel hij dit nadrukke
lijk tegenspreekt, blijft, hardnekkig
het gerucht loop en, dot hij handel
dreef in roeuschenvlcepch. Vermoedt
wordt, dal hii mégr moorden op zijn
"cwcioti heeft dan hij tliavis bolrond
heeft.
Volgens den draadloozon dienst, zou
men reeds tot een dozijn zijn geko
men. 1
Het feest der Engelsclie Red-
dingraaatschapplj.
Ter gelegenheid van de viering van liet
honderd-jarig bestaan der „Roval National
Lifeboat Instirion" werd te Londen een
groot feestmaal gegeven, waarbij behalve
de afgevaardigden van vele rc-ddingsmaat-
schappijen van verschillende landen ook
aanzaten eenige gezanten, o.a. do Neder-
landsclie, Jhr. tur. de Marnes van Swinde,
ren. De tafel werd gepresideerd door den
Prins va© Wales, Er worden allereerst
toasten uitgebracht dooT minister Itam-
say MacDonald en oud-minister Winston
Churchill op de buitenlandschc en Brii-
sche redding-maatschappijen en zoomede
werden sympathieke woorden gesproken
jegens de aanwezige zeven reddingsboot-
manschappen, die ji. Maandag gedecoreerd
De Prins van Wales antwoordde nog óp
een heildronk, op hem ingesteld door den
Ncrlerlandscben gezant. Hij herinnerde er
voorts aan dat het laatste in 1893 het In
stituut een groot feestmaal gaf en toen
zijin grootvader. Koning Edward de tafel
presideerde. Voorts memoreerde de prins
talrijke bijzonderheden, die wel aantoon
den, dat steeds de Encelsche koninklijke
familie in nauwe relatie gestaan heeft
tot de historie en ontwikkeling van de
Engelsehe Red dingsma at schappij. De
prins legde nog den nadruk op den uit
gesproken wensch. dat alle zeevarende
volken het zeereddingswezen krachtiger
zullen gaan organtsecten.
De Mount Everest-expeditle
Blijkens een meddeeünpf uit Rong-
buk aan de Tel. is de Mount Everest-
expeditie aan den ochtend van den
1-ien Juni naar het Rongshardal ver
trokken, waar zij korten tijd zal blij
ven voor herstel van gezondheid,
waarna zij verder den terugtocht zal
aanvaarden. Het weder is uitmun
tend geworden en alle voorteekenen
van den passant zijn voor het oogen-
blik weer verdwenen. Er is evenwel
geen sprake meer van, dat wij den
aanval op den berg thans nogmaals
kunnen heiwatten, aldus ten telegram
van Norton. Wij hebben onze krach
ten teveel uitgeput
Het medisch onderzoek heeft aan-
gstoond, dat wij allen lijden aan een
hartvergrooting en andere, minder
ernstige gevolgen van onze pogineen
den hoogsten 1op te bereiken. Deze
stoornissen zullen in de lagere sferen
wel weer herstellen maar zij zouden
zeker van duurzamen aard worden,
wanneer thans een nieuwe nocin^ tot
beklimming zou worden ondernomen.
Dit verzekerde de medicus ons na
drukkelijk.
Sen theater voer kinderen
De Pa-rijsche kiiuieren, <lie.de ge
meente scholen- bezoek en, zullen
voorlaan op hun vrije Donderdagen
naar de comedie kunnen gaan.
Een jonge tooneekpeler van het
•ttïéat&r'de!»-- ClUïnps Jriyeéeedieeït c-eu
gezelschap gevormd, liet „ThóStre- de
1 PEa f an co" -beslaat uit .xiec..groqg>§pf
die elk op verschillende gedeelten van
de *?lad zullen optreden.
Naar „Comoedia" verneemt, zbI
het repertoire stukken bevatten van
Molière tot Sabiche. De scholen cn de
autoriteiten zijn her- kindertheater
zeer-sympahie-k gezind. Een subsidie
zal worden verleend.
De tooneeistukken. die opgevoerd
Worden, zullen op de scholen bospo-o-
ken en verklaard worden ter-
wel na de vooretellingen op
stellen over het vertoonde of een
onderdeel 'daarvan gemaakt wórden.
Radio uit sneltreinen
Uii Londen - wordt ons gemeld
Dezc-r dagen zullen er nieuwe proef
nemingen worden gedaan om de toe
passing van draadlooze telegrafie op
spoorwegen te demonstreeren en de
mogelijkheid van uitzending uit rij
dende treinen te bewijzen, liet opvan
gen van radio-programma's is 111 ex
press-treinen mot vrij veel succes toe
gepast, maar met zal de proeven nu
bc-perken tot- het uitzenden en opvan
gen van draadlooza telegrafie. Om de
mogelijkheid van voortdurende ver
binding tusscben den trein en een aan
tal vaste stations te onderzoeken, laat
de Radio Society een wagon ia rich tea
die aan den trein van Londen naar
New-Castle zal worden gekoppeld.
Men za! een zeftr korte golflengte gé
bruiken. Uit resultaten der proeven
zal men conclusies trekken over de
moge!'ikheid van een telegraaf verkeer
in sneltreinen of van hot gebruik van
draadlooze voor de regeling van den
rci'ïoijlppD.
Een ksnaalfrinnelp'an
Een parlementair
onderzoek?
Volgons de ..Tim heeft het Brit-
sehe kabinet zich verecnigd met de
mecning. uitgesproken door de Rijks-
verd-sdigirgseonimisrie, dat. aanleg
van een tunnel onder hel Kanaal op
grond van strategische overwegingen
moet worden ontraden. De leden van
d© Kanaal tunnel commissie, die de
zaak aan de ord© hebben gesteld, ziin
intusschen. ofschoon teleurgesteld,
over de beslissing van her Kabinet,
niet voornemens biï dc pakken te aaan
nederzitt.cn. Zij zullen nu een pc ring
doen om de benoeming te verkrijgen
van een commissie, bestaande uit le
den van d© beide huizen van het r>;ir-
loment om publiekelijk materiaal te
verzamelen over do voor- en nadeelen
van het plan. Deze commhesie zou dan
hot werk voortzótten van'ecu scortge-
"j\c Kommissie, die in 1883 onder lord
l.ansaowne een onderzoek imi0'T- en
waarvan zes leden tegen en vier vóór
den aanleg van een Kanaaltunnel ble
ken.
Ernstig ongeluk
Uit Udine wordt aan de Messaj*-
trci'o gemeld, dat aldaar een ernstig
on tel sik heeft ptente gevonden.
Hel dak van een hariger vooi be
stuurbare luchtschepen stortte in.
Vier werklieden' werden, gedood ter
wijl twintig anderen werden ge
wond.
