HAARLEM'S DAGBLAD
UIT DE NATUUR
Buitenlandsch Overzicht
Onze LacMoek
WOENSDAG 9 JULI 1924
DERDE BLAD
DE REICER.
Ir<ïer kent ze wel, die groot© vogels,
gelijkende op oen ooievaar, maar iets
kleiner cn in 'le vlucht te herkennen
aan den gebogen nek. De reiger is ook
veel algemeeiicr ia oc^ land dan de
ooievaar. i)r. Thijtse «chat, dat erGOOO
a SCOö paren zijn in ons land, ©m ge
tal. dot de ooievaar zeker niet haalt.
Deze laatste gaat sterk achteruit ia
aantal. Vroeger meende men, dat een
coievRattncst het dak geluk aan
bracht; nu wordt or mot den bouw
van nieuwe boerderijen meestal geen
rekening mede gehouden, dat hel
danavoor noodig is oen oud wiel op het
ank oop oen hoogeu paal te bevos.
tigen. Bovendien heet lu?t, dat de
ooievaar veel kikkert* eet. die zuike
goed© muggenverdelgers zijn, zoodat
in streken met veel malaria sommige;
boeren don ooievaar met een schoot
oog aanzien. Men komt er ccht.-r ge
lukkig niet gauw toe, het mooie dier
neer te schieten.
Anders is liet. met d"n reiger. Er is
zoonrat geen vinscher, «tie geen linat en
dood heeft gezworen aan do reigers
«ui vooral aan den aalscholver, uien
vreemden zwarten vogel met «hui hui-
pen nek, die soius in 'den Mooien He!
op een paal zit en die in hoofdzaak
nan riviermonden huist hij eenden
kooien o.d. Over den aalscholver ral
ik het nu niet hebben, wel over liet
nut of de schade van don reiger.
/.elf bezocht ik onder vriendelijk ge-
b ide van iemand, <li« ter plaats le
kend was, een groot kolonie bij Y<!-
een. Kr waren een kleino vierhonderd
nesten, hoog in do hoornen. Telkens
kwam een oude vogel aanzeilen en dan
weerklonk een lawaai van do jongen,
die hun blijdschap to kennen gaven
over het voedsol dat aangebracht
werd. Op den grond en op do planten
lagen overal witto vlekken, maar geen
boom zng er bepaald slecht uit en je
kon rustig onder de nesten doorloopt"
zonder voorzien te Worden van dio
witte vlekken. Bij een langdurig ver
blijf zou ik er echter niet voor kunnen
instaan. In een boachpnd en in eert
vijver lagen dood© dieren. Sommige
tuimelen met harden wind uit liet
nest, komen meestal wel lovend bene
den, maar zijn nog niet in staat, om
hun voedsel to zoeken.
Ter plaat"» -waar z«- broeden zijn do
reigers niet bepaald schadelijk. En ze
passen in hot landschap al* eon echt
wilde vogel, die vromer veel nlgemee.
nor was en niet alleen in boomen,
maar ook in hot riet broedde.
Voor mij bestond nog do mogelijk
heid dat do vogel schadelijk zou zijn
voor de visacherij. Om dat persoonlijk
to ondorzoekon, zou het noodig zijn,
«nkelo dieren te schieten on do maag
na te zien en tegelijk waarnemingen
te doen van visechende reigers, maar
wetende dat deze waarnomingen al
meer dan genoeg gedaan zijn, wist ik
niet beter to doen, dan naar iemand
toe re gaan, die van dat alles een
gelijke studio gemaakt heeft, den heer
Strijbos in den Aerdenhout.
„De reiger schadelijk I Geen sprake
van!", Vi.'ls zijn eerste antwoord,
ïu een oogcn'olik had ik vóór mij oen
gedrukt rapport dor commissie „Rei
gers en Aalscholvers", een uitgave der
nfdeeling „Zoetwatemwcherij" van
de Ned. Heidc-Maatschuppij, cn ccn
artikel van Francis Ward in Country
Life met prachtige foto's, getiteld
„Yli© heron and the fishery".
En terwijl ik bladerde in die arti
kelen, vertelde do heer Strijbos van dc
nt!u;su'a ratten, die de reiger verdelgt
lk zal maar niet vertellen van alle
mooie dingen, die ik in een oogentolik
te zien kreeg, vogelfilms enz., maar
het een en ander mededeelen uit hel
rapport, dat ik hierboven noemde. Ik
zat beginnen met de conclusie:
n. dat, rekening houdende met hef.
voedsel van den reiger, niet toe do al
gemeen» schadelijkheid van dien vogel
ten opzichte v«n de visechorij magi
worden besloten;
dat op bepaalde plaatsen (viech-
vijvers, i*<-.hkweekerijen enz.1) de rei
ger schadelijk kan optreden voor den
betrokken belanghebbende;
c. tficeft betrekking op den aalschol
ver);
d. dat voorliet uitroeien van reigers
en aalscholvers geen voldoende motie-
ea zijn aan te voeren;
e. dat aan belanghebbenden, die
ichade van beteeken is ondervinden
van reigers en aalscholvers, do gele
genheid ni«x>t worden gegeven, die
schade to bestrijden door het beperken
van liet aantal dor vogels iu hun om
geving;
f. dat het middel daartoe niet moet
worden gezocht in In t verleAieu van
premièn op het dooden dier vogels,
doch in het verstoren der „nesten op
do naastbij gelegen broedplaatsen".
Ik kan hierar.it nog toevoegen, dat
dc commicsie. dio uit visschers, land
bouwkundigen en biologen bestond,
eenstemmig tot dezo conclusie is ge
komen.
De heer Strijbos vertelde mij nog,
dat eon reiger een fliiikon paling niet
oen» kan doorslikken. Hij «poolt er wat
moo en do puling kruipt door liet gras
weer in 't water. Ook bespraken wo
dc uitlating van Dr. Thijsso, dat een
isch neiging vertoont om do
witte buikzijde te laten zien, waar
door dezo ccrdor een prooi wordt van
reiger, Ijsvogeltjes e.d,, zoodat deze
dieren juist de zwakke en zieke exem
plaren opruimen waardoor de visch-
stand gerond wordt geliouden.
In liet artikel, dat ik zooeven aan
haalde, wordt o.a. nis voedsel ge
noemd: kikker», ratten en paling. Do
schrijver is zelf ook nnmtcur-visscher
cn constateert met genoegen, dat do
wet in Engeland den vogel van Maart
tojt Augustus beschermt en ..senti
ment'" de rest van bet jaar. Dit laatato
schijnt do eigenaar van het Z wane wa
ter .«om» zelfs tUMchen Maart on Sep
tember to ontbreken zooals ik in een
»rig artikel beschreef.
Alles le ramen gonomon, vind ik 'den
reiger, ondank» de schade dio ze moor
veroorzaken dan vogels als dc nachte
gaal, van oven groote waarde nis der
gelijke zantror». Z<> behooren thuis in
ons waterrijk landschap, ovenals het
riet en do molens ei#ze zijn merkwaar
dig door hun levensuitingen. Wanneer
zo zich hier en daar wat snel vermeer-
deren ia (lit onze eigen schuld, omdat
do natuurlijke vijand, do slechtvalk,
uitgeroeid indoor do valkenjagers. Dat
do oude valkenjacht, waarvoor deze
vogels gebruikt werden, in onbruik
geraakt is en nu vrijwel algemeen af
gekeurd wordt, is een berwijs to meer,
dat humaner denkbeelden ingang vin
den, zoodat wo mogen verwachten dat
liet gebruik van aigrotte-veeren op
hoeden o.d. met de valkenjacht weldra
tot de historie zal behooren. Want de
ze prachtige eoort is in Amerika al
bijna uitgeroeid, daar do vogels Juist
in den broedtijd geschoten worden om
do voeren machtig to worden.
C. SIPKES.
Vragen te adresseeren: Duvenvoör-
desiraat 23.
HET ONDERHOUD ,YAN MAC DONALD MET HERRIOT,
ONDERSCHEIDENE PERSSTEMMEN.
PUBLICATIE VAN DE CORRESPONDENTIE CEVOERD IN DE
SCHADEVERC0E0INC8QUAESTIE.
Zóó is dan Engeland'» eerste-minis-
ter, nog lijdende aan de gevolgen van
bronchitis, Dinsdagochtend, in gezel-'
schap van den permanenten onder
staatssecretaris voor Buitelandschc Za
ken en twee secretarissen naar Parijs
vertrokken om daar den Franschcn pre
mier to ontmoeten. MacDonald deelde
aan eenige journalisten mede dat hij
naar Frankrijk ging met het oprechte
streven om volkomen overeenstemming
to .--cheppen tusschen do twee landen.
Of hij in dat streven slagen zal? Te
Londen is men optimistisch gestemd.
Daar word* van het bezoek aan Paiijs
goede resultaten verwacht. Aan het
bezoek wordt deze betcckenis gehecht,
dat MacDonald alles wil doen wat hij
kan om voordat de bijeenkomst te Lon
den plaats heeft, een schikking tot stand
te brengen op alle punten waarover
mecningsvcrscliil beslaat. In hem wordt
gezien de man die met ernst streef; naar
herstel van de goede verstandhouding
met Frankrijk, om dit als uitgangspunt
te gebruiken voor een herstel van den
algemeencn vrede,
In da Engolsohe pers
wordt algemeen goedkeuring gehecht
aan het besluit van MacDonald om te
ondernemen, wat genoemd wordt, een
bezoek tot betoon van welwillendheid.
De „Times" zegt,.Et is niet do ge
ringste twijfel dat MacDonald, krach-
g zal worden gesteund bij zijn pogin
gen om <io misverstanden uil den weg
te ruimen ca in Frankrijk een duidelij
ke uitlegging re geven van den aard
van de volledige cn vriendschappelijke
samenwerking, waarvoor hij met Har
riot het aanknoopingspunt bad ge
maakt.
Het verlangen om recht te doen aan
iedere gezonde en redelijke schakeering
van dc Franscbe mcening is de ken
merkende eigenaardigheid geweest van
zijn optreden ais minister voor buiten-
landscho zaken."
De „Morning Post" vraagt het Fran-
scho publiek zich te bedenken dat Mac
Donald naar Parijs gaat „niet als leider
van dc arbeiderspartij, maar als eerste-
minister van Groot-Brittannie ei» ver
tegenwoordiger van het Britsche rijk.
Hij koestert geen verlangen om ia de
Franschc politiek tusschen beide te ko
men, maar tracht eenvoudig zich de ge
legenheid ten volle ten nutte to maken
die hem door de aanstaande conferentie
is geboden om overeenstemming met
Frankrijk te bereiken een gelegen
heid die misschien nooit weerkeert."
De „Daily Herald" karakteriseert het
besluit als zeer verstandig 'en voegt er
aan toe „MacDonald's bezoek aan
Frankrijk zal er veel toe bijdragen om
zoowel het volk daar als hier te overtui
gen, dat de politiek door hem cn Hciriot
voorgestaan do eenige is, die ia de ge
geven omstandigheden zich aan bet
verstand en den goeden wil aanbeveelt."
Dcj „Daily Chronicle" «egt„Een
direct persoonlijk contact is dikwijls dc
beste medicijn'" voor misverstanden. lit
is nooit, voor zoover wij gelooven, bet
geringste verlangen aan Engclsche zijde
geweest, dat Frankrijk naar de confe
rentie te Londen zou gaan anders dan
met volkomen vrije handen. Maar bet
Fransche publiek van zijn kant moet
aan de conferentie een behoorlijke kans
geven. Er moet geen kwestie zijn, dal dc
beraadslagingen worden omvergewoipen
of in dc war gestuurd docr politieke
agitaties en manoeuvres te Parijs."
Des middags om 4 uur kwam Mac
Donald te Parijs au 11. Harriot ontving
licni. Omtrent liet
Onderhoud der belde
ministers
wordt gemeld dat*het om 8 uur dos
avonds eindigde en dat het plan
was het des avpnds en lieden voort ie
zeiten. Herriot 'deelde den journalis
ten mede niet voor lieden avond roe-
dedeeliugen omtrent do grondslagen
dor discussie to kunnen doen. Do be
richtgever van het llhld. te Parijs,
dio des avonds MacDonald uit het
gebouw waar de conferentie plaats
had, zag vertrekken, uitgeleide ge
daan door Herriot, bericht:
De premiers maakten den indruk,
opgewekt I e zijn en niet ontevreden
over dit begin. Het trekt de aandacht-,
dat, iu het communiqué deze conferen
tie als de voortzetting van die te Che
quers wordt voorgesteld, hetgeen 1«=-
tige vragen omtrent aanleiding en ini
tiatief tot deze nieuwe bijeenkomst af
snijdt.
Du algemeens opinie is, dat de
beide premiers thans tot overeenstem
ming moeten komen, ook al moet
hot wat gewrongen worden, aange
zien anders de I.ondensche conferen
tie even goed zou kunnen afgezegd.
Men waardeert onder deze omstan
digheden de geruststellende verkla
ringen, door MacDonald in het La
gerhuis -afgelegd, al is bijvoorbeeld
Gauvaki niet tevreden over de uiting,
dat de Londensclio conferentie vol-
>kt niets heeft uit te staan met het
verdrag van Versailles. Zooals do
moeste Fronschen betoogt hij, dat
allo rechten der alliós uit dat verdrag
voortvloeien en dat het rapport de
deskundigen, die immers door de iu
het verdrag ingestelde Commissie van
Herstel zijn aangewezen, ook geheel
daaronder valt, zoodat liet onjuist is
it> beweren, dat men or in deze niets
eo tc maken heeft.
Het blijkt hierbij opnieuw, dat het
gestadig hinken op tweo eed achten,
«•enerzijds tot omwerking der bepa
lingen van het verdrag, anderzijds de
schijnbare volkomen eerbiediging er
van. 'do meeste moeilijkheid oplevert.
Thans dus een afwachten op wat
nader zal worden gepubliceerd. In
middels heeft reeds nu div onderhoud
mot MacDonald voor Ilcrriot dit
voordeel, dat de zitting van den Fran
schcn Senaat, waarin onderscheidone
interpellaties tot de Fransche regce
ring zonden worden gericht, een paar
dagen is uitgesteld. Een uitstel dat
den Senaat welgevallig is.
Do Senaat voelt or nl., in strijd
met dc beweringen der nationalisten,
niets voor Horrito thans om te gooien,
.i! was liet alleen inaar wegens de
practischo overweging dat het dan,
gegeven do tegenwoordige samc-nst id
ling dor Kamer, vrijwel onmogelijk
zou zijn Óen nieuw Kabinet to vor
men. Niettemin wil do senaat zekere
beperkingen aan Herriot: dicteercn.
zonder dat men goed wist hoe die zóó
to formuleeren «laf. hij ze aanvaarden
kno. Men is daarom in het Luxem
bourg volstrekt niet ontevreden met
dit uitstel, dat gelegenheid geeft de
dingen eerse nog eens tuin te zien.
Inmiddels is door dc Engelsche regec-
tinff gepubliceerd de gehcele correspon
dentie gevoerd inzake d-o
aanstaande sohadever-
goodlngsconferentie.
Het eerste document is een tele
gram, gedateerd op 23 Juni cn gericht
aan dca Engclschca gezant te Rome, aan
wien verzocht wordt zich met de Itali-
aansche regcering in verbinding tc stel
len. Na verwezen ter hebben op de op de
te Chequers" verkregen overeenkomst
om het Dawcs-plan in werking tc doen
treden, vervolgt het telegram „Aange-
dc Geallieerde Conferentie slechts,
tot dezo aangelegenheid zal beperken,
zullen de kwesties der veiligheid en der
intergeallieerdo schulden ter conferentie
niet besproken wordendezo dienen op
een Interen datum te worden behandeld.
Het voornaamste deel der Conferentie
zal derhalve z«n het eens te worden
•er de voorwaarden, welke partijen
formeel moeten binden lot het vetxich-
van zekere dingen, voorgeschreven
het rapport van generaal Dawes cn
geteekend zoowel door dc GeallieötdeJU
ils door Duitschland.
Dezo werkwijze zal den vorm moeten
hebben van een protocol, teneinde iede
re schijn van verlangen van de zijde
der Geallieerden te vermijden am het
Verdrag van Versailles to amendeeren.
De Britsche regcering staat gunstig te
genover het plan in zulk een protocol
te stellen den datum, waarop
Duitschland zijn wetgeving zal moeten
complelecrcn cn andere maatregelen zal
ten nemen en voorts een datum
ongeveer twee weken later waarop
alle economische en fiscale sancties, die
thans op Duitsch grondgebied van
kracht zijn en die het economische leven
■an het Duitsehe Rijk aantasten, zullen
worden ingetrokken.
Dit plan werd alreeds geopperd in de
bespreking, welke begin Mei plaats
had in Engeland tusschen MacDonald
cn de Belgische ministers. In het plan-
Dawes is neergelegd, dat slechts ingeval
een ernstig in gebreko blijven van
Duitschland bij de.nakoming der in het
rapport gestipuleerde verplichtingen, do
sancties weder zullen worden ingesteld.
Het than.s voorgestelde protocol dient
derhalve een stipulatie met betrekking
tot deze aangelegenheid to bevatten cn
het zal noodig zijn uit te maken, welke
mogendheid ingeval van een ernstig in
gebreko blijven zal moeten beslissen,
dat er inderdaad sprake is van zulk een
tekortkoming.
liet Protocol moet tevens de voor
waarde bevatten, dat zekere geschil
len naar het Permanent Hof van In
ternationale Justil ie dienen tc worden
verwezen, en andere naar de Finan-
eicele Coin missie van den Volkenbond.
De Britsche en de Fransche regeering
wenschen in ieder opzicht te vermii-
den den indruk te vestigen, dat do
1 hangende kwestes ook maar op eeni-
gerlei wijze tusschen hen beslecht
zijn,zonder voorafgaande ruggespraak
met hunne bondgenooten en alhoewel
de algemeene ideeën, hierboven uit
eengezet, door MacDonald en Herriot
besproken zijn, zijn in geen enkel op
zicht verplichtingen aangegaan tus
schen hen of zelfs maar voorgesteld.
Voor het hierboven vermelde doel
heeft de Engelsche regeering thans
het genoegen de Italiaunscho regee
ring uit to noodigen aan dc Intel'ge-
alüeerde Conferentie te Londen op 16
Juli deel te nemen. Zoodra deze Con
ferentie tot een definitieve schikking
zal zijn gekomen^ zal worden voorge
steld dat de Diufscfie rc-geering uit-
gonoodigd zal worden de Geallieerden
ter conferentie te ontmoeten voor liet
voeren van onderhandelingen, docJj
niet om geconfronteerd Us worden met
het definitief opgestelde document,
dat mogelijk door haar aanvaard of
verworpen zou kunnen worden".
Daarna volgt een mededeeling van
24 Juni van Sir Eyre Crowe aan Graaf
Peretti, bevattende vijf jAinten wel
ker opneming in het Protocol door de
Engelscho regeering noodig wordt ge
acht. Deze zijn de volgende:
lo. Een algemeene verklaring dat
liet Rapport in zijn geheel aanvaard
is.
2o. Het door Duitschland treffen
van legislatieve, administratieve en
andere maatregelen geëischt in het
Rapport en wel op een in het Proto
col vast to stellen datum, met dien
verstande, dat aan do Commisie van
Herstel den bevoegdheid wordt vt-
leeud dezen datum to verdagen, in
dien bevonden mocht worden, dat dit
een tijdstip zou zijn, waarop de go-
noemde maatregelen door Duitsch
land nog niet genomen zijn.
3o. Als tegenprestatie van de zijde
der Geallieerden zullen alle economi
sche en önancieele sancties, die de
economische en administratieve vrij
heid van Duitschland belemmeren,
zoowel in als buiten do gebieden, be
zet krachtens het Verdrag van Ver
sailles, ingetrokken worden op een
nog nader vast te stellen datum.
Dan volgt een departementale me
dedeeling van sir Evre Crowe, van 24
Juni, aan graaf Perrett.i, waarin 5
punten worden genoemd, die naar het
oerdeel der Britsche receerin«r nood
zakelijk zijn ter
Opnomlng In het
protocol.
Deze punten zijn le. een algemee
ne verklaring dat heit rapport-Dawes
in ziin geheel wordt aanvaard2e. de
verplichting der Duitsclie regeering
alle maatregelen te nemen op wetge
vend, administratief en ander gebied,
die volgens het rapport-Dawes noo
dig ziin en wel voor eon datum, welke
iu het protocol zelf dient vastgelegd,
terwijl de commissie van herstel bet
recht krijgt dezen termijn te verlen
gen indien mocht blijken, dat op den
vastgesteldeu datum de Duitsehe
maatregelen nog niet gereed zijn3e.
dat aLs tegenprestatie der bondgenoo
ten allo oeconomische en financieel©
maatregelen die do oeconomieche en
administratieve van Duitechland zoo
wel in als buiten het gebied, dat vol
gons het verdra - van Versailles bezet
is. in den weg et a an, eveneens op een
gegeven datum zullen ophouden, wel
ke bijvoorbeeld 2 weken 11a den 6ub 2
genoemden dag -zouden kunnen vallen;
4e, dc toezegging dat deze sancties niet
opnieuw zullen worden ingevoerd,
behalve onder de omstandigheden in
het rapport-Dawes bedoeld, terwijl
een ander lichaam dan de commissi©
van herstel clc bevoegdheid kriï^rt te
vorklaren of de bedoeld© omstandig
heden zich op een zeker ©ogenblik al
dan niet voordoen, in verband waar-
mode wellicht de Volkenbond of dc
financieel© commissie daarvan zou
kunnen optreden5e. geschillen tus
schen partijen, die dit protocol on-
dertcekoncn aangaande de interpre
tatie of toepassing ervan te onderwer
pen aan hot. Internationale Hof.
Peretti heeft de ontvangst van dezo
mededeeling 27 Juni in enkele woor
den bevestigd. Bovendien worden
dergelijke mededeelingen gepubliceerd
aan de Belgische en Japanecho ge
zanten, welke mededeelingen in, hoofd-
zaak overeenkomen met. het aan do
Italiaansche regeering gerichte stuk.
Verder wordt een mededeelinc overge
legd aan de fezanten van Portugal,
Zuid-Slavic. Griekonland cij Roeme
nië. waar bi i hun gevraagd wordt hun
regeeringen ter conferentie te verte
genwoordigen. terwijl tenslotte een
-mededeeling is overgelegd, gericht
aan de gezanten van Brazilië, Tejedio-
SlowaJtiie, Polen enz., waarin hun
wordt beloofd, dat zij volkomen op do
hoogte zullen worden gehouden van
hot behandeld© ter conferentie en
eveneons mededeeling wordt toegezegd
van vertrouwelijke informaties" mi te
do leden der conferentie dit zullen
goedkeuren.
Verspreid nieuws
DE FRANSCHE RECEERINC EN
ELZAS-LOTHARINCEN.
In den Franschen Senaat heeft gene
raal Bourgeois inlichtingen gevraagd
omtrent dc voornemens der regeering
ten opzichte van EIzas-Lotharicgcnu
Herriot antwoordde daarop, dat ccu
hooggeplaatst ambtenaar ter plaatso dc
kwestie bestudeert cn dat deze den
tekst van de wet zal ontwerpen, in ieder
gev-al zal een wet, waarbij verandering
in den tegenwoordige toestand wordt
gebracht, aan den Senaat cn aan do
Kamer worden voorgelegd. Generaal
Bourgeois sprak de hoop uit, dat deze
verklaring tot geruststelling van de be
volking zal bijdragen.
EEN OMWENTELING IN
ALBANIÖ7
Volgens te Berlijn uit Rome ontvan
gen berichten dreigt in Albanië op
nieuw een omwenteling. Allo beys cn
groot-grondbezitters zouden zich tegen
do door Fan Noli aangekondigde plan
nen ora den grond onder de boeren to
verdeden, hebben uitgesproken. De
regeering to Tirana heeft Valona tot
hoofdstad van Albanië uitgeroepen.
DE AMNESTIE IN SPANJE.
De door koning Alfonso verleende
amnestie beeft niet slechts ten gevolge,
dat generaal Bercnguer weder in actie-
cn dienst terugkeert cn vermoedelijk
opnieuw met een bevel in Marokko zal
worden belast, doch ook, dat óe wegen»
majesteitsschennis verbannen journalist
cn senator Unamuo weder naar Spanje
mag tcrugkccrcn,
CEEN 0NLU8TEN IN MAOEDOMë?
De Gricksche legatie te Parijs spreekt
tegen, dat cr onlusten zouden zijn uit
gebroken in Macedonië,
DE VLOOT VAN WRANCEL,
Volgens de Daily Chronicle is de
Frasche regcering voornemens de vloot
van generaal Wrangel, die te Bizerta
ligt, aan Sovjet-Rusland uit te leveten.
UITBREID INC IDER JAPANSCHE
LUCHTSTRIJDKRACHTEN.
Uit Tokio wordt gemeld De Minister
van Marine verklaarde in het Parle
ment, dat de wereldtoestand Japan
dwingt de luchtstrijdkrachten uit te
breiden. Hij beval de aanneming aan
van het bouwen van elf nieuwe eska
ders.
VENIZELOS NAAR CRIEKENLAND
TERUG?
Uit Athene wordt gemeld, dat Veni-
zelos in September naar Griekenland
zal terugkceren om weer aan het ac
tieve politieke leven deel tc nemen,
HITLER CONTRA LUDENDORFF?
Hitilcr heeft uit de gevangenis ge
meld, dat hij bedankt voor het leider
schap in de Vólkische partij. Men mcc-nt,
dat dit wegens mceningsverscbil met
Ludendorff is.
EVEN RED IC KIESRECHT IN
CRIEKENLAND.
De Gricksche minister van binnen-
landsche zaken heeft een wetsontwerp
tot invoering van het evenredig kies
recht ingediend.
Kitte in de Oekraïne
In het geheele Oostelijke gedeelte
van de Oekraïne heerscht een hitte zoo
als de laatste 35 jaar nog niet is voor
gekomen. De temperatuur is tien graden
hoogcr dan de normale. Alle gewassen
ophot veld zijn verbrand en ork de
hooi-oogst is mislukt. In Wesl-Oekraine
is de temperatuur eenigszins lager,
maar ook daar zijn weinig regens ge
vallen, zoodat de vooruitzichten vaa den
oogst droevig zijn.
Communistische aanslag?
Volgens een bericht uit Weenen ie
in het munitie-depót te Lem'bcrg een
helscho machine kort voor de ontplof
fing gevonden. De dader, die geanes-
leerd is, beweert, de bom van commu
nisten uit do Oekraine te hebben ont
vangen,
Wekelijksche Postzegel
rubriek
De berichten, die men de laatste
weken kon lezen over het eterven van
den president van ,,Zuid-China", wel
ke dan weer onmiddellijk van ander©
zijde werden tegengesproken geven
mij aanleiding een tweetal series her
inneringszegels, uitgegeven ter eere
van de „vaders der Chineeache repu
bliek", eens nader te bespreken. Op
de ec-ne serie, voor een tiental jaren
uitgegeven ziet men de beeltenis van
president Yuanschikai, op de andere
die van Dr. Sunjatsen. Alle zegels
dragen voorts het opschrift ,,lu com
memoration of the republic". Door
de verdiensten van deze beide man
nen voor hun land te waardeeren en
om te kunnen begrijpen, waarom hun
ter' eere deze speciale zegels werden
uitgegeven, dient een stukje geschie
denis van het Hemelsch© rijk te wor
den opgehaald.
Zooals welbekend, gaat de geschie
denis van China duizenden jaren te
rug. De eerste dynastie welke aan de
hand van geschiedkundige feiten k
ann te toonen, is het geslacht Hia,
dat van 2205 tot 1767 voor Christus
regeerde. Tal van wisselingen onder
ging het geweldige rijk, tot in 1338
n. C. onder de leiding van een gewe
zen priester aan de heerschappij der
Mongolen een einde werd gemaakt en
door de troonbestijging van dezen
priester de eerste "keizer der Miug;-
dynastie den scepter in China zwaai
de. Sedert 1573 komen dan
Mandsjoe- Tartaren ten tooneele, die
aanvankelijk onderdanig waren aan
de Ming-keizers, doch die al spoedig;
door hun betere militaire eigenschap
pen de rollen omkeerden. De laatste
keizer der Ming-dynasf.ie maakte ten
slotte in 1464 door ophanging een ein
de aan zijn leven en de toen nog jonge
Kban der Tartaren besteeg als keizer
Schunlschi der Chineesehen troon en
grondvestte daarmee de regeering van
de Tsing-dynaetie, wat duurde tot in
den- aanvang van 1912.
Moor dan twee en een halve eeuw
hielden ruim cijf millioen Mandsjoe-
Tartaren een Chineeache bevolking
van meaf den 460 millioen zielen on
der den duim. Deze krijgslieden-kas
te, die zich bovendien schudig maak
te aan het uitbuiten dor onderdruk
ten, verloor in den loop der jaren
veel van haar kracht, wat o.a. de on
gelukkig© afloop van den Chineesch-
Japanscnen oorlog in 1895 bewees.
Eindelijk brachten honger- en wa-
ternooden o.a. de geweldige over-
strooming in 1911 in liet dal van de
Jangste do vertwijfelde bevolking
tot openlijk verzet. I11 Kanton kwam
het voor het eerst tot een oproer, dat
geen ander doel had, dan do gehate
overheorschers te verjagen. Snel breid
de de boweginn-.ztch uit en in October
van hetzelfde jaar namen de opstan
delingen mede bezit- van de belangrij
ke stad Hankau. Toon 'net do regee
ring te Peking ten langen leste te
warm werd, herinnerde zij zich het
bestaan van Yuanschikai. een staats
man van bijzondere kwaliteiten, doch
die reeds eenige jaren in ongenade
was gevallen. Ijlings word hij weder
terug geroepen, in genade aangeno
men en benoemd tot minister-presi
dent. met do speciale opdracht zoo
spoedig mogelijk een eind aan den op
stand te maken. Het was hoog tijd; de
eerste nationale vergadering der op
standelingen kwam op 22 October
1911 bi jee it; Yuanschikai verklaarde
namens de Mandsjoe-regeering. dat-
ren grondwet, ien spoedigste zou wor
den afgekondigd en garandeerde vol
ledige amnestie van alle rebellen. De
zo beloften konden evenwel niet vcr-
hirfderen, dat in Kant-on de republiek
werd uitgeroepen.
Toen het leger der opstandelingen
Peking bedreigde, kreeg de staatsman
'an de regcering onbeperkte volmacht
)m Ml overeenstemming niet de re
volutionairen te geraken. De toezeg
ging van oen constitutie volgde on-
nieuw; een kabinet werd benoemd
EEN GOEDE MANIER VAN
WÉRKEN,
M e v r 0 u w (tai dienstbode): Heb
je ook onder -bet karpet geveegd?
Dienstbode: Ja mevrouw; ik
eeg altijd allés onder het karpeti
MODERN.
Een aufomobiüst nam een vriend
11 zijn auto mede.
„Wat heb je daar voor een groote
kist voorop staanl" vroeg de vriend.
Dat is een toestel om filmopnemin
gen te maken", .was het antwoord,
.je begrijpt, ik rijd altijd zoo snel dat
ik go en tïjd hc-b orn naar bet. land
schap te kijken, maar nu fotografeer
ik het ijr het voorbijgaanl"
•erdienste en benoemde hem met
groote meerderheid van 6temmen tot
minister-president.
Doch ook hiermede was het verdere
verloop dor revolutie niet tegen te
houden. Op 6 December 1911 nam de
prins-regent zijn ontslag; de minder
jarige keizer werd onder voogdij ge
steld en de regeering kwam te berus
ten in handen van verantwoordelijke
ministers. Onder leiding van Dr. Sun
jatsen scheidden zich veertien provin
ciën af en vormden een voorloopigo
republiek. De Mandsjoe-regeering
werd tot afstand doen gedwongen
de meeste moeite had men met de kei
zerin-weduwe Lung Ju door bet
dreigen met onstlag als minster-pre-;
sident door Yuanschikai. die beslo
ten had met de opstaudc-l'ngen samen
te gaan. Eindelijk op 4 Februari van
het volgend jaar kreeg de staatsman
de opdracht tot de stichting van de re
publiek. Nog trachtte de keizerin-we
duwe de functie van geestelijk hoofd
der regeering voor haar huig te be
houden, doch men was daar niet van
gediend. Noodgedwongen moest zij op
12 Februari 1912 bet decreet bekrach
tigen. waarin de Mandsjoe-regeering
afstand deed van de regeering en de
Chineesche republiek werd opgericht.
Over Sunjatsen nog een enkel woord
in de volgendo kroniek.
Boekaankondiging
Tn de bekende serie Klassiek L'èt-
terkundig Panthéon, maar nu niet in
bet kleine formaat van vele jaren, doch
in kloek en groot formaat, kwam bij
de firma W. J. Thieme en Cie., te
Zutphen, uitKorenbloemen. Ncder-
landsche gedichten van Constantin
Huygens, met inleiding en aanteeke-
ningen van dr. J. van Vloten, derde cn
vierde deel, 4de druk.
Deze druk is herzien cn met vele aan-
teekeningen vermeerderd door dr. J.
Heinsius. De bedoeling van dr. Hein-
sius is Huygens' gedichten verstaanbaar
te maken voor ieder ontwikkeld lezer,
die zich een weinig nadenken wil ge
troosten. Of echter bij de lezing van
Huygens' werken met een weinig na
denken kan worden volstaan? Of dat
niet integendeel een krachtige inspan
ning van den geest vereischt is om Huy
gens te kunnen verstaan en begrijpen?
Maar bet is den lezer gemakkelijk ge
maakt! n© verouderde taalvormen zi.in
door hedendaagschc weergegeven en
het aantal aanteekeningen is in dezen
nieuwen druk weder sterk vermeerderd.
Zooveel mogelijk zijn onder elk gedicht
plaats, maand en jaar van de vervaar
diging, of, bij de grootere gedichtèn,
van de voltooiing opgegeven.
De belangstelling in Huygens' wer
ken is nog onverflauwd en daarom zal
ook deze uitgave velen welkom zijn. Ze
is wei-verzorgd en de flinke letter waar
mede is gedrukt en het kloeke formaat
vergemakkelijken het lezen.
Lectuur van geheel anderen aard
geeft de firma H. D. Tjeenk Willink, te
Haarlem. Bij haar verscheen de zevende
druk van dc Ethische fragmenten van
dr. P.' H. Ritter. Deze Ethische frag
menten verschenen voor bet eerst in
1S90 en 1S91 en dat cr nu reeds een ze
vende druk van uitkwam, bewijst dat ze
lezers vinden.
Ritter, eerst vele jaren Hoofdredac
teur van het N. v. d. D., en daarna
Hoogleeraar te Utrecht, was een fijn
voelend denker, een goed stylist, die na
dacht over de dingen van het mensche-
lijk leven, een man met een wijsgeeri-
gen aanleg, die in kcurigen vorm zijn
lessen van levenswijsheid gaf.
Dit alles komt uit in deze Ethische
fragmenten. In dezen tijd, nu het mate-
rieele al meer op den voorgrond dringt,
is het weldadig aan den rijkdom van
ethica, die Ritter geeft, zich te kunnen
verkwikken, Ritter die zoo mooi kan
schrijven over menschenkennis, was een
man die ze zelf in ruime mate had.
Hij dringt door tot de harteu der
merrschen. Een genot was het deze
Ethische fragmenten weder eens te her
lezen. Geestelijk verfrischt te worden,
geleid te worden tot dieper nadenken
Over ethische dingen, is veel waard. Ook
deze uitgaaf zal dus wel zijn weg vin
den.
Bij dezelfde uitgeversfirma; in acht
sten druk een ander werk van Bitter
zijn Paedagogische fragmenten. Ook
dit is te beschouwen als een leerboek
van levenskunst. Het fchisch idealis
me van Ritter kotnfc ook i deze frag
menten aan den dag. In een voorrede
«eelfc de zoon van dep schrijver een
en ander mede aangaande de per
soonlijkheid van den auteur. Hij laat
daarbij er nadruk op vailen, dat dezo
fragmenten niet zijn gekweekt in de
sfcudiekamer-atmosfeer, maar dat ze
de resultaten van levonservar:.. 5' en
levenstechniek ziin. Van dit. werk
geidfc hetzelfde als van het vorige
het zal zijn lezers vinden onder
allen die zich tot ethisch idealisme
voelen aangetrokken.
Nog twee uitgaven van ój firma
H. D. Tjeenk Willink en Zoon te
Haarlem vallen aan te kondigen. J.
Huizinga, schreef een werk over
Erasmus, waarin het leven van de
zen humanist wordt verhaald en een
kenschetsing van zijn tijd wordt ge
geven. En G. .T, D. C. Stempels geeft
in een boek dat hii den titel gaf:
„Geestelijke overwegingen van een
modern menscV' een studie van wijs-
neerige strekking,
lij de firma W. J. Thieme en Cie
Zutphen verscheen de derde druk,
herzien door dr. H. Norb van bet
bekende werkHemel en Aarde. Po
pulaire beschrijving van het Heelal,
waarin "geen Mandsjoe zuring had. De. naar Flammarion, "vrij bewerkt door
nationale vergadering erkende zijn dr. B. C. Goudsmit.
