(§1^
Verkeersongevallen
REUTER. HAVAS. WOLFE. STEFAN 1.
N T.A. BELGA VAZ DIA5.
DROOGTE IN ZUID'AFRIKA.
KAAPSTAD, 28 Juli. Reuter He
den werd in de gansche Zuid-Afrikaan
sche Unie een bidstond gehouden op
voorschrift van het gouvernement, we
gens do aanhoudende droogte en de
sprinkhanenplaag. In alle kerken van
ieder kerkgenootschap werden speciale
gebeden gedaan.Earl Athlone gouver
neur generaal Hertzog, de> eerste mi
nister en andere leden van het kabinet
woonden de speciale godsdienstoefe
ning bij in de Nederlandsch Hervorm
de Kerk te Kaapstad.
DE CONFERENTIE TE LONDEN.
PARIJS, 28 Juli, CHavas). De
Petit Parisien" verneemt uit Londen:
Vrijdagavond heeft Macdonal'd aan
Her riot en Theunis een schrijven ge
richt, waarin gevraagd wordt, wan
neer zij er op rekenen het Roergebied
militair te ontruimen.
Theunis en Herriot hebben een be
spreking daaromtrent aanvaard, doch
stonden erop de volgende punten na
der uiteen te zetten:
le. daar van militaire zijde be
schouwd wordt, dat de Roerbezetung
slechts Frankrijk. België en Duicsch-
Iand aangaat, kan de ontruiming met
officieel in een plenaire zitting ter
sprake worden gebracht.
'2e. In het geval Frankrijk en Bel
gië er in zouden toestemmen het,
Roergebied militair te ontruimen, dit
niet zou geschieden, zonder daarvoor
gelijkstaande voordeelen te ontvan
gen. De Engelschen en Amerikanen
znri reeds bezig voorstellen te onder
zoeken om aan Frankrijk te doen.
PARUS, B. T. A.) Een nota van
het ministerie zegt dat Herriot wegens
den huidigen stand der onderhande
lingen te Londen meent niet in staat
te zijn naar Parijs te komen voor de
bijeenkomst der kamers op Dinsdag.
De regeering zal daarom aan Kamer
en Senaat verzoeken, de meeet drin
gende zaken die op de dagorder staan
te regelen.
UIT BRAZILlë.
BUEN0SAIRE3 (Reuter;. Volgens
een telegram uit San Paulo aan de
bladen zijn de forten aan de haven
xan Rio de Janeiro als voorzorgsmaat
regelen ontwapend.
EEN INDRINCER.
NIZZA (Havas). Een onbekende
drong vannacht door het raam bin
nen bij baron Van Speegler den kan
selier van toet Nederlandsch consu
laat. De baron trachtte den indringer
te arresteeren, maar deze wist na drie
revolverschoten die echter geen doel
troffen, te vluchten.
VAN ONS HOF.
CFFRISTLAN1A. (Telegrambyran).
Na een bezoek van drie weken aan de
Noorweegsche fjorden vertrokken Ko-
ningra Wilhelmina en Prin-es Juliana
uit Drontheim naar Stockholm waar
zij Prms Hendrik zullen ontmoeten.
AARDSCHOKKEN.
MADRID 27 Juli. (B. T. AA Te Cha-
roagenfa nabij Valencia werden van
ochtend omstreeks elf uur binnen een
kwartier twee aardschokken gevoeld.
Te Huesca werd vanochtend een aard
schok gevoeld die zes seconden aan
hield.
MEER DAN TIENDUIZEND HUIZEN
VERWOEST.
LONDEN". (Y.D.) Uit Calicut wc-rrfi (re
scind. óa-i tengevolge van het plotseling
wassen van. het water gedurende den
nacht, de bevolking in <ie huizen gevan
gen zit- Zij werd met booten gered.
Later zijn meer dan tienduizend huizen
ingestort. Duizenden personen zijn dak
loos. De schade bedraagt meer dan drie
honderd duizend pond sterling.
Een Exchange-telegram uit Bc-mbay be
vestigt, dat het aantal huizen, dat ver
woedt Is. ongeveer tienduizend bedraagt.
UIT SPANJE.
MADRID, (B. T. A.) Do Staats
courant bevat een decreet waarbij
Berenguer tot generaal wordt be
noemd.
UIT RUSLAND.
MOSKOU, 27 Juli (.V. D Heden is
de „Communistische week" begonnen
ter herdenking van den tienden
DE AANVAL OP MEVR. IMBRIE.
WASHINGTON, 27 Juli (V.D.) Het
bericht van den gezant Kornfeld te
Teheran, 'dat de Perzische jeugd een
aanval heeft gedaan op Mevr. lmbrie,
de echtgenoot© van den Amerikaan-
echen vice-consul, die voor korten tijd
werd vermoord, heeft het Staatsde-
partement er toe gebracht een krach
tige houding aan te nemen.
MIJNRAMP.
GATESVILLE, 27 Juli (V.D.) - De
lijken van tien mijnwerkers, gedood
hij een ontploffing in de mijnen van
de Coko-Gompany, zijn naar boven ge
bracht.
GROOTE BRAND IN' GRIEKEN
LAND.
WEENEN, 27 Juli (V.D.) Uit Saloni
ka wordt gemeld, dat aldaar een groo-
te brand heeft gewoed in de oir.y waar
de tabaksfabrieken zijn gevestigd.
Tengevolge van den hevigen_ wind
kon de brandweer weinig uitrichten.
jaardag var. den oorlog. Alle Sovjet- Gemeld wordt, dat de schade eenige
bladen wijden kolommenlange artike- millioenen bedraagt-
len geschreven door Sovjet-leiders en
leden van de Communistische Inter
nationale, aan deze gebeurtenis. Ook
worden oude brieven van Lenin inzake
de oorlogsdoeleinden van Engeland en
Duiischland gepubliceerd.
EEN NIEUW PLAN VAN
MACOONALD.
PARIJS, 28 Juli (V. D.) De ..Matin'
melde uit Londen, dat wanneer een
redelijke oplossing van het schadever- 1
goedingsvraagstuk zal zijn tot stand
DE REVOLUTIONNAIRE BE-
WEGINC IN BRAZILlë.
LONDEN, 28 Juli (V.D.) Omtrent
de revolutionaire beweging in Brazi
lië worden te Londen ernstige berich
ten ontvangen, ofschoon zij, tengevol
ge van de strenge censuur, zeer ver
ward zijn. Volgens de laatste tele
grammen wordt Sao Paulo door vlieg
tuigen der regeering gebombardeerd
en wordt de stad door de bevolking
ontruimd.
Andere telegrammen melden, 'dat de
not zou voorstellen, aan ae bepcem-
bervergadering van den Volkenbond ime*r dan eIf milUoei1 maners,
te Genéve een plan voor te leggen j VERDERE VORDERINGEN DER
voor een doeltreffende beveiliging, REGEERINGSTROEPEN.
waartoe de \ereemgde Staten hun f LONDEN. 28 Juli (V.D. De Brazi-
moreele medewerking zouden verlee-üaansche ambassade te Washington
nen- deelt mede. dat de regeeringatroepen
Engelanc. zou een regeltng der j ^ij Sao Paulo nieuwe vorderingen heb-
schulden voorbereiden, neerkomende !>eil gemaakt. Zij maakten zestig ge-
op een langdurig moratorium, een vangenen en veroverden machmegewe-
vermindering met 2/3 of misschim 1 ren, geweren en munitie.
3/4 gedeelte en zou in overleg treden -
met de Vereen 12de Staten voor een
dergelijke annuleering der Fransche
schuld.
Te Londen wordt bevestigd, dat
Washington tot een dergelijke rege
ling bereid zou zijn.
DE BETREKKINCEN VAN
FRANKRIJK MET RUSLAND.
LONDEN. 28 Juli (V.D.) Op i
De rebellen worden van uit vliegtui
gen gebombardeerd.
Een vertraagd telegram uit Sao
Pauo meldt, dat een kogel op 20 Juli
het Amerikaaneche consulaat heeft ge
troffen,
DE MOORD np DEN CONSUL TE
TEHERAN.
LONDEN, 28 Juli (V.D.) Uit
Washington wordt gemeld, dat het
Struct;, van' Herriot "is to Londré on. gaatodepart^ent een protestnota
der voorzitterschap van Seydouz een heett seronden aande Perz»-he regee-
commissie van ambtenaren en den- gf »P de» Co"»"!
tundigen inneateld om het onderzoek Majoor Imbne.
voort te zetten, naar do kwestie te «-eten dat do nota
do hervatting dor diplomatieke en beetrathnü van den mtsdadiser emeht
commercieel, betrekkinsen Macht,i dat de reBeenng onmiddel.
Frankrijk en Sovjet-Risland. stappen doet tot betere beachec
Seydouz za! advies vraten aan de nur.u tan de Amerikanen,
vertegenwoordigers van Rri'sclio he- Gemeld wordt, dat jeugdige perso-
zittem van Russische waarden en aan J"! de weduwe van Majoor
de Britsche Industrieelen wier bezit- hebben aangevallen ierwi|l
tingen in Rusland door de Sovjet-re- »1 ly Amer.knnnsche
geering zijn genationaliseerd of ge-
conflskeerd.
Bii zijn terugkeer te Parijs za!
Herriot opnieuw overleg plegen met
de Fransche bankiers en industrïeelen
die belang hebben bij de Russiscae
aangelegenheden
OVERSTROOMINGEN IN INDIë.
LONDEN. (V.D.) Cit Madras worden
vreeselijke verhalen gemeld over groo.'e
cversiroommgen. die in Zuidelijk Ind:é
p'.aaJe hebben. Het water stijgt nog steeds.
Ir. Calicut rijn twaalf personen omgeko
men. Vele dorpen zijn overstroomd.
De districten, waar de landbouw wordt
uitgeoefend, zijn ernstig getroffen.
Verscheidene Britsche planters worden
vermist-.
Lord Goschen, de gouverneur van Ma-
dra» en de regeering var. Madras zijn te
Ootac-amimd en zijn tengevolge van de
oversrroomingen van de hoofdstad geiso-
ieerd.
De Cauveri rivier maakt de spoorweg
brug onveilig. Wegen zijn weggespoeld.
LONDEN. 28 Juli (V.D.) Uit
Bombay wordt gemeld, dat stoom
schepen worden gebruikt om de dak-
looz-eu op te nemen.
SCHEEPSBRAND.
CHRIST! ANT A27 Juli (V.D.)
Het stoomschip Bergensfjord" 13 na
een brand, welke het gevolg was van zer
een ontploffing in de machinekamer(77).
missie door Teheran reed.
De politie greep niet in.
Kit de Omstreken
HEEMSTEDE
GEMEENTERAAD.
Vergadering van der. Raad der ge
meente Heemstede op Dinsdag 29
Juli 1924, des avonds om 8 uur.
Agenda:
1. Notulen van 24 Juni j.l.-
2. Ingekomen stukken.
3. Wijziging bouw- en woningver-
ordening (68).
4. Verlenging termijn ontruiming
onbewoonbaar verklaarde woningen
(69)
5. Bebouwing westzijde Valken
burgerstraat (70).
6. Verbreeding gedeelte Pijlslaan
en aanleg gedeelte weg bij Pijlslaan
(17;
Verleening voorschot voor den
houw van arbeiderswoningen en
vaststelling voorwaarden stichting en
beheer van woningen (72—74).
8. Verhuur grond aan Leidsche-
vaart bij Manpadabrug ("5).
9. Verkoop terreinen van het
Grondbedrijf (76).
10. Benoeming van een onderwij-
n de Openbare Lager© school
kort na'het vertrek uit de haven, op j Oe voordracht luidt:
het strand gezet. Alle 450 passagiers I 1. A. E. Donia, onderwijzer 0. L.
zouden ia veiligheid zijn.
te Lonneker.
M. G. H. Birk'eiihager, onder
wijzer bijz. neutraleschool te Borne
ea 3. j. I. du Burck, onderwijzer
0. L. S. te Zuid-Scharwoude.
11. Uitloting aandeelen geldleenin
gen.
12. Vaststelling kohieren gemeen
telijke inkomstenbelasting.
13. Behandeling reclames en ont
heffingen gem. inkomstenbelasting.
STUKKEN VOOR DEN RAAD.
Bouw van arbeiderswoningen.
Over den doorgenomen bouw van 43
arbeiderswoningen door do VYoningbouw-
vereejiiging ,.Lle Haeinsiede" op een ter
rein aan den Kadijk hoek Prinsea'.aan heb
ben we reeds een en ander meegedeeld. B.
en \V. deelen thans aan den Raad o.a.
mee, dai m het algemeen de huur ea!
worden berekend op ongeveer 1/7 van het
inkomen, met dien verstande, dat de mi
r.imura huur door B. ea W. za! worden
bepaald. Dit college acht het gewenscht
(nu de uilvoering der plannen niet meer
geschiedt overeenkomstig de bepalingen
der Woningwet), dat de woningen het
eigendom van de gemeente worden. Zijn
de woningen gereed, dan is het de bedoe
ling, deze in beheer en exploitatie te gev^n
aan de woningbouwvereeniging, van wie
het initiatief tot den bouw is uitgegaan.
Het bestuur van „De Haamstede" heeft
reeds bericht, dat het met de verandering
vam systeem accoord gaat. B. en \V, dienen
tenslotte de hierop betrekking hebbende
"stellen in.
Verkoop van bouwterrein.
en W. stellen voor te besluiten, aan
J. van der Pol, makelaar !e Heemstede,
te verkoopen een perceel bouwterrein aan
do Crayeneeterkade, groot pl.m. 80è M.2
en een bouwterrein ten Noorden van dit
perceel groot pl.m. 6S8 M.2, te zamen te-
gen een koopsom van f 17.2S0.
Verhuur van grond,
en W. stellen voor, aan A. de Win
ter, te Heemstede, opnieuw voor een tijd
vak van tien jaren, ir.ga.ir.de l Januari
1028, in huur af te staan een perceel grond
ter grootte van 320 M.2, onder eenige voor
waarden.
Werkzaamheden Pijlslaan.
en W. stellen voor, om voor de ge
ate te aanvaarden de reohten en op
zich te nemen de verplichtingen, welke
voortvloeien utt de voorioopige acte, gerio.
ten met do eigenaren van grond ten Noor
len van de PijUUan, voor de verbreeding
van die laan en den aanleg van een ge
projecteerden weg. De gemeente zal de
werken uitvoeren tegen den geraamde®
prijs van f 14.518.
Benoeming onderwijzer.
Voor de benoeming vaa a.-;i onderwijze:
aan de openbare lagere school hebben B.
en \S'. de voiger.de voordracht opgemaakt
1. A. E. Dorja, te Loraicïcer; 2- M. U. 11.
Birketnhager, te Borr.e; 3. J. I, du Burck,
te Zuid-Scharwoude.
tiinnenlanu
een gebeurtenis te alk
maar.
Dinsdagmiddag wacht, Alkmaar e:u
bijzondere gebeurtenis. Du veelbespro
ken verschuiving van den Alkmaur-
schen Accijnstoren zal dan plaats heb
ben. De verschuiving is uoodlg go-
worden door do verbreeding van do
Bierkade. De verschuiving wordt met
vertrouwen tegemoet gec:ca want bij
het proefschui'-cu !s gilleken, dat do
toren heel gemakkelijk verplaatst
kan worden.
meeting te den haag.
Zondag is te Den Haag een anti-
militairistische meeting gehouden.
Deze was georganiseerd door de In
ternationale Anti-niilitairistenvereeni-
ging.
Verschillende spreker® veerden het
woord o.a, Dv N J. C. Sc'nennerhorn.
de Franu'hman Lucien Hansford. me
vrouw e.. Goldmnn en de Oostenrijker
Rudolf örossmann.
treinongeval.
Van den trein, welke te 11.59 uit
Apeldoorn to Ep.» a uikomt ontspoor
den Zaterdagmorgen do twee aange
koppelde goederenwagens juist op den
wissel zoodat geen enkele trein kon
passeeren en de reizigers met hun
handbagage moesten overstappen in
den gereedstaanden motortrein.
Persoonlijke ongelukken hadden
niet plaats; alleen wat materieele scha
de aan de wagons.
Het thans gestremde verkeer zal
heden wel weer onbelemmerd wezen.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Op den Meerveldhovenschenweg bij
Eindhoven heeft een ernstig ongeluk
plaats gehad.
Ongeveer ter hoogte van den
laatsten bocht voor Meerveldhoyon
bevond zich de kantonnier van Mier-
lo uit Gestel niet een kruiwagen mid
den op den weg. Toen een stoom
tram der Meierij, op weg naar Eind
hoven, door den bocht reed, kwam
uit de richting Meerwldhoven de
luxe auto van den heer II. gereden.
Vermoedelijk heeft van M. niet ge
weten naar wolken kant 'nij zou uit
wijken. Deze besluiteloosheid werd
zijn ongeluk, bij werd door den auto
gegrepen en op vreeselijke wijze ver
minkt- Beide beenen werden boven
den enkel gebroken. Verdere zware
verwondingen waren oorzaak dat d§
ongelukkige een oogenblik later over
leed.
ONZE OUDE C0EDE BAKER
Mej. de wed. Den Brave, te Alphen
a. d. Rijn. herdacht dezer dagen haar
Sostea verjaardag. Van beroep baker,
heeft zij 700 kinderen voor het eerst ia
't pak gestoken, schrijft »De Ned/'.
STEUN AAN ARN EMUIOEN EN
VLISSINCEN.
Te Heerlen hebben enkele Zeeuwen
een comité opgericht tot steun aan de
betrekkingen van de verongelukte vis-
schers.
Bij den burgemeester van Missingen
is een gift ingekomen van 1000 van
den heer A. J. M. Goudriaan te Rotter
dam,
Ernstige aanrijding.
Op den hoek van de Koningstraat en
den Neuweg te Hilversum kwam een
motorrijder, Baiendregt geheeten, in
botsing met een gemeentelijke autobus.
In deerniswaardigen toestand werd de
man opgenomen en, na voorloopig le
zijn verbonden, naar de R.-K. zieken
verpleging overgebracht. Behalve een
verbrijzelde knie ea een hersenschud
ding werd daar geconstateerd, dat de
man zware inwendige kneuzingen bad
bekomen. Dc motor werd geheel ver
nield.
Onbewaakte overweg.
Vrijdagavond is op den onbewaaktea
overweg nabij het station Eysdea een
paard met kar. bestuurd door den wet
houder van Eysdeo, den heer Wolfs,
door een locaaltrcin aangereden. Dc kar
werd enkele meters rnedegesleurd en
vernield, terwijl het paard op hol sloeg.
De bestuurder werd daarbij licht aan het
hoofd verwond en ter verpleging naar
het Capucijncrklooster vervoerd.
V«n een wagen ge
slingerd.
De landbouwer A. Oosting, te Wes-
terbork (Dr.) is bij net op hol gaan
van zijn paard van den wagen geslin
gerd en aan de gevolgen overleden.
Hij w-as gehuwd en laat 5 kinderen ach-
I
Door een tram over
reden.
Vrijdagavond is de 45-jarige bierbrou
wer H. de L.. uit St. Oedeiirode, tui-
schen deze gemeente en Sehijcdci door
de stoomtram EindhovenDen Bosch
overreden en ep slag gedood. Hij laat een
vrouw en kinderen na.
HEVIC ONWEER.
Vrijdagmiddag zijn te Bcckttm (Twen-
tel tijdens een onweer heele velden boo-
nen, aardappelen en andere veldgewas
sen door dikke hagelsteenea vernield.
WEER EEN.
Van den agent van politie K.. te
's-Gravenhage, is een belastingmerk van
zijn rijwiel gestolen, dat hij gedurende
den nacht in de loods op de binnen
plaats van het politicbureau 4de sectie
had laten staan.
VREESELIJK EINDE.
Het ruim tweejarig kind van den land*
bouwer H. Nijmeijer te Enterbroek, viel
al spelende in een bak met kokend zecp-
sop. He: overleed spoedig.
Ambon 26 Juli van Amsterdam naar
Hamburg, 1
Brielle, 26 Juli van Hamburg n. Ant
werpen.
Bacchus 25 Juli van Puerto Plata
Amsterdam.
Burgerdijk, p. 26 Juli nan. Sable Is
land, Rotterdam n. Boston.
Cardiganshire, 26 Juli van Rotterdam
n. San Francisco, pass. 6 uur 30 m. non,
Vlissingen naar Antwerpen.
Calypso, p. 26 Juli Ouessant, Amster
dam naar West-Indië.
Delfland, 36 Juli van Amsterdam naar
West-Afrika.
Eemdijk, 26 Juli te Rotterdam van
Tacoina 1. v. Londen.
Gaasterlaad 24 Juli van Accra naar
Cotonow.
Haarlem, 24 Juli van Talcahuano naar
CorraL
Hennes, 23 Juli van Libreville naar
Port Gent:!.
Heemskerk, p. 25 Joli Dakar, Amster
dam n. Oost-Afrika.
Hoogkerk, t>. 26 Juli Sagres, Britsch-
Ir.cië n. Rotterdam.
Jason, 25 Juli te Suez, Batavia n.
Amsterdam.
Klipfontein, 26 Juli van Algoabaai
naar Kaapstad.
Lombok, 20 Juli n.m. 10 u. 15 m. 30
mij! v. Ostende, Batavia n. Amsterdam.
Merauke, 26 Juli te Londen, Batavia
n. Rotterdam,
Madoera, 25 Juli te Medan, Batavia
n. Arasterdam.
ieuw Amsterdam, 25 Juli te New-
York van Rotterdam.
Nijkerk p. 26 Juli Gibraltar, Amster
dam naar Oost-Afrika.
Orestes 25 Juli te Lome, W.-Afrika
naar Amsterdam.
Prinses Juliana, p. 25 Juli Perim, 'Am
sterdam naar Batavia.
Poeldijk, 26 Juli van Rotterdam naar
Hamburg.
Regges'.room, 25 Juli van Lagos naar
Calabar.
Rietfontein, 26 Juli van East London
Port Natal.
Tjerimai, 2; Juli van Singapore, Ba
tavia naar Rotterdam.
Venezuela, 26 Juli van Amsterdam
naar Hamburg.
Volendam, 26 Juli 's middags 12 uur
(Gr.) :2o mi;! van Lizard, New-York n.
Rotterdam.
Stoomvaartberlchten
Alkmaar, 22 Juli te Antafagasta van
Amsterdam, vertrok n. Coqutmbo.
Antenor, 25 Juli te Bremen van Ham
burg.
Achilles, St. 35 Juli te Lissabon van
Vigo.
Letteren en Knnst
PAUL BUSCHMANN
Paul Buischmann, conservator van
hot Anf.verpsch Museum van Schoon»
Kunsten en bekend kunstcritici!*, is
te Antwerpen overlodeu.
Kerk en School
CHR. KERK. Beroepen te Drach-
n J. Hoviue, cand. 10 Kornhorn
(Grou.).
Bedankt voor het beroep naar Oud-
Beijcrland da. C. S. van der Ven te
Ussy; voor Kornhorn ds. zV. II. Hil-
bors to Enschede.
EXAMENS XF.DERL. TOONKUN
STEN AARS V ER EEN IGING
Piano L. O.
Gcéx. 5 ennuidaten. Geslaagd mej.
Th. \oogd, Laren (N.-H.) en do
«wer van der Meer, Amsterdam.
ALGEMF.F.NE SYNODE DER NED.
HERV. KERK.
Op één der zittingen ^nn de Synode
word een verzoek behandeld van do
classical» vergadering van Middelburg
om bij dc regeering aan to dringen op
officieel» orkenning .na den Goeden
Vrijdag als christelijkcn vierdag. Na
mens de commissi» voor de stukken ter
behandeling bracht prof. dr. Brou
wer rapjx.rt uit. Daarin wordt er op
gewezen, dat in 1853 een opwekking
uitging van de Synode om tien Goeden
Vrijdag te vieren on dat meermalen
een verzoek aan do regeering werd
gericht in den gevst van wat Middel
burg nu wil. Toch ontraadt do comm.
op vorschillendo gronden het verzoek
too to staan, ook omdat 't gcvai.r be
staat, dat do vlerdftg een uitgaansdag
zou worden. Do conclusie van hot rap
port werd aangenomen.
Correspondentie
Den hcér B. Wij achten dit on
derwerp niet go-Khikt voor cvn pole
miek in ons blad.
REDACTIE.
Ontvangen Boeken
De Steen der wijzen, door
J. Anker Larrea, vertaald uit
het Deensch door A. en E.
Huber, Amsterdam. Maat
schappij Elsevier.
Een stapeltje boeken lag voor mij.
Boeken, aan Haarlem's Dagblad ter
aankondiging toegezonden, met wel
ken arbeid onze Hoofdredactie mu
voorloopig vereerd heeft. Inderdaad,
het behoorlijk vervullen van die taak
i3 een arbeid, intenser en omvaagru-
ker dan het schrijven van tentoon
stel li ngsverslagen en feuilletons over
beeldende kunst, en het is alleen het
besef van het vertrouwen, door die
opdracht in ons gesteld, dat wij den
moed hadden ze te aanvaarden en
voor de lezers ook oD dit terreife een
inlichtende gids zulleil trachten te
zijn.
Nietwaar? De aanhef is allicht een
paar graden te plechtstatig voor het
simpele feit, dat een klein rubriekje
van bewerker wisselt, doch het lot en
mijn eigen nieuwsgierigheid hebben
mij uit het stapeltje het eerst doen
grijpen naar den steen der wijzen,
dien wij toch immers allen in meer
of mindere mate zoeken. En deze w«
een zware steen: bijna ze3 hondera
flink bedrukte pagina's door, leven
v/ii met een dorp vol van zoekers en
vragen? naar allerhande dingen waar
op gèen ab'olmit antwoord mogelijk
is. In de kleine Zweedsche stad. waar
van Larsen vertelt is dai vraaz-en-
an:woord spel. dat leven in. beschou
wing'en bespreking van de niet dir-cf
verklaarbare din ven de® leven?, blijk
baar epidemisch geworden. Tot zelfs
zeilenmaker R rg, die od geen der zes
honderd pavma's den mond onent,
behalve wanneer hii spuwt, en overi-
per.s jaar in. jaar uit. met de handen
in de broekzakken tegenover het
standbeeld van Frederik den zevenden
en in zijn deurpost geleund staan
blijft, schijnt een 'helaas onuitge
sproken levensinzicht, te vertegen
woordigen. Doch wij hebben alle re
den diens zwijgzaamheid overigens op
prijs te stellen en zouden het zelfs
kunnen betreuren dat de dichterlijke
schrijver van dit boek niet er toe
heeft kunnen besluiten den weinig
spraakzamen zeilmaker aan een do
zijntje andere figuren ten voorbeeld
te stellen. Nu wordt het bijna wel eens
vermoeiend, dit gepraat door aller
hande lieden, die praten en praten
omdat Anker Larsen wil. dat ze zoo
praten. En toch is dit boek buitenge
woon belangrijk. Niet omdat het door
een Deensch e uitgeversfirma be
kroond werd in een prijsvraag, of
omdat het nu in zooveel vreemde ta
len zal worden overgezet, noch om
den vorm als'zuivere kunstschepping
die naar het mij voorkomt, voor den
schrijver loutere bijzaak geweest is.
Doch hier is door een_ veel-wetend,
veel begrijpend man in den vorm van
een relaas'der levens eener kleine ge
meenschap, eene gevoelige serie schet
sen geleverd van de meest verschillen
de uitzichien die men in dezen tijd op
eigen innerlijk leven en op het ver
band daarvan met ongeweten moge
lijkheden, kan aantreffen. Het is niet
één stuk schoone plastiek, dit boek;
het is als een album vol meesterlijke
des kosters oogappel, die oj> de dorps
school samen spelen, in de stad samen
studeeren en aan het einde van het
boek zich een laatste maal tegenover
elkaar ..uitspreken" zullen, zijn, zoo-
al de draden Waaraan ten reeks van
personages eeregen zijn, toch wellicht
niet een-, de interessantste figuren
door Larsen gecreëerd. De ..candi-
daat" en mis® Dale boeien ons zeker
evenzeer. En boeien doen deze gee®te-
lijke lotgevallen van een veertigtal
menschen. wier wegen zich in het le
ven kruisen, ten zeerste. Het gaaf
niet aan den over-rijken inhoud van
dit boek ook maar schetsmatig na te
vertellen; het wemelt er in van pro
blemen ea methodes ter oplossing er
van, van den orthodoxen dominé tot
het spiritisme, van kinderlijk eenvou
dig geioof tot het ingewikkelde der
theosophie en ai wat daaraan va tzit.
Het is voorwaar geen boek voor kin
deren en ook geen amusementslectuur
maar hét geeft een ruimen blik op alle
wegen waarlangs het zoeken en vra
gen onzer tijdgenooten kunnen gaan.
Het eeeft misschien een te-veel. Zoo
als een Zola in een enkel boek een
compendium gaf van het naturalisme,
waarvan hij voor een deel de vader
was, doch dat ook buiten hem in de
lucht zat en zich baan gebroken zou
hebben in d i e n tijd, zoo is dit boek
van Larsen een compendium van al
wat thans aan geestelijke activiteit
voorhanden is, Ik zou de parallel nog
verder willen trekken door te wijzeu
op den vorm, die bij beide schrijvers
vaak raakt aan dien der uitmunten
de journalistiek. ,,Er zijn in onzen
tijd velen, die dingen willen zien en
weten, die boven hun zintuigen lig
gen, en die er naar streven om andere
zintuigen aan te kweeken. It leads to
no good" (Het voert tot niets goeds)
Aldus op pag, 372 miss Dale, de Ame-
rikaansche, die behalve dit. no f zoo
vele goede dingen in dit boek zegt.'
Zij heeft een tijdlang een gunstigen
invloed, zelfs op den aartsvrager
Dahl, voor wien het van tijd tot tüd
te machtig wordt om in het labyrinth
van allerhande levensinzicht zijn weg
te vinden. ,,Een oneindige wanhoop
greep hem aan, want de verwarring
was zoo groot, en allen Waren zoo te
goeder trouw, dat er geen enkele mo
gelijkheid scheen te be" taan om hen
fe behoeden voor wederzijdsctoe ver
nietiging" (pag. 259) Doch niet im
mer is Dahl zoo wanhopend. Hij ziet
het soms ook simpeler, haast nuchter
in: „Barnes heeft gelijk, zegt hii
op pa?, 245. wii zijn allen hetzelf
de: allen zoeken wij hot onmocdiik",
den steen drr wijzen: KjellostrÖm. die
hef. mechanisme van hef. bestaan wil
uitvorschen, de Serafijn, die het
woord, dat in den beginne was. wil af
sluiten, Sophus Petersen, die
roinen van hart wii worden, die God
zullen zien en ik zelf. die terug
wil keeren tot de ongerepte onschula
van het paradijs".
AI? Dahl's vriend Barnes tegen het
einde van den roman uit Amerika te
ruggekeerd is waar hij door Miss Da-
les toedoen tot een nieuwen mensch
geworden is zegt hij tot dezen het
wonder wel beleefd to hebben, maar
besloten to zijn den steen der wijzen
maar te laten liggen, waar hij lag.
Ik ben zegt hij er niet
zeker van, dat hij waard
om te hebben. De wijsheid beslaat
misschien Juist daaruit, dat hii zoo
goed verborgen is". Men zou licht op
dit Nederlandsch een kleine aanmer
king kunnen maken, doch dan moot
ik dadelijk de partij der vertalers op.
nemen en zeggen dat hun moeilijke
arbeid bijna zonder uitzondering ge
slaagd schijnt.
Wij hebben slechts uit de verle een
beeld kunnen geven van wat dit rijke
boek bevat. Een beeld dat zelfs als
omtrek?chets niet volledig is. Het "ia
niet wel mogelijk, want zelfs zulk een
schets zou eenige feuilletons in beslag
nemen; maar ik geloof, zij het vaag.
aangeduid te hebben dat dit boek
door velen geheel gelezen, door meer
personen besproken en door weinigen
geheel begrepen zal worden. Ik wil
mij zelf al vast niet onder die weini
gen rekenen, velerlei betoog er in is
mij volslagen duister; des te verwon
derlijker is het dat ik voor het werk
als geheel, een groote bewondering
koester.
Onder Sinte G^marus Wake.
door Antoon T'nlry. R'dam.
N'iLgh en v. Ditmar.
Tn dezen bundel van acht vertellin
gen zult ge op uw verhaal komen, zoo
het volsren van den Heen u nu en dan
machtig werd. Thiry ve.-te.Ü van de
begijntjes, peeken® en mnroilekens uit
zijn goede stad Lier. oord ook van
Peüx Timmermans, en de Sint Go-
maius-toren ziet op al het gebeuren
dezer acht vertelsels goedig en ver
trouwelijk neer. Lekker vet klinken
zijn Vlaamsche woorden ons in do
ooren, soms van zonderling maaksel
naar ons begrip, en glijden zijn zin<-
weudingen blaadje vóór, blaadje na,
voorbij. HU heeft den humor van zijn
streek, eene soma moedwillig verstop-
to gevoeligheid, een spot dio uit lief
de voor zijn menschen en dingen
voortkomt, en een observeeringstalent
dat geen hevige variaties kent in
deze reeka althans doch in zijn
soort volmaakt i3 ala een Steinlen in
de teekenkunst. Het zijn de eenvoudi
ge zielen der hofjes en kleine straat
jes, zooals ze geleefd hebben voor en
in den grooten oorlog, inet hun wei-
ln.ig samengesteld denkvermogen eu
hun vlotte besluiten. Daar doorheen
die ingeboren neiging voer het won
derbaarlijke. zonder de zelfkwelling
van het vyillen-begrijpen. en nu en
dan met die onvoorbedachte wreed
heid in doen en oordeel, vaak aan
overgezonde rnenschen eigen. Felix
Timmermans is psychologisch verfijn
der; het broze, dat ge in diens laatste
boek ,,De pastoor van den bloeienden
Wijngaard" vindt, zult g* bijvoor-
beeld in deze schetsen niet vinden.
Maar kernig teekenend Is Thiry even
zeer. En amusant is hij niet minder.
Ge moet een Nurks zijn, zoo se bii
liet lezen van het eerste verhaal: do
Paschelijke voetwassching van het
jaar Onzes Heeren 1917 niet meesmuilt
of schatert: al naar uw eigen aard
Die knulletjes uit het oude mannetjes
huis zijn rakkers, daar kunt ge van
op aan. Maar gevoeliger, en mij per
soonlijk liever is ,.de vlucht
Kindeken-Jezus uit 't Convent'
gijntje Parnsiers. die de
van hef convenf-ka"elleken voor haar
rekening heeft, waar niet veel aan.
noch in is. hehalve dan dat prn-htig
veschilderd houten baeld van het
Kindeken-Jezus, weigert met de an
deren m^e te trekken naar Holland,
vluchtend voor den vijand, die al be
gonnen was met bommen in het vrc-1
dig hofje to werpen. Immers zo moch
ten geen pakken en zakken meesjou
wen en toen begijntje Parasiers bij
bet hondekarretje aankwam om inge
laden t6 worden ..droeg ze in de ar
men een lang, zwaar pak, in eargiea
gewikkeld cn met koorden oRiregen,
dat ze met. moeite ophield. Als ze bij
den hoop kwam, zette ze het voorzich
tig neer". Maar zij mag me! haar
pak niet in 't hondekarreken. En zon
der explicatie ..knikte ze. even goedig
glimlachend tegen allemaal en ging
dan terug de poort onderdoor, de ver
laten, doodscho St. Margaretha-
atraat in". Drie dagen later vindt een
boer haar. doodgeschoten, hij een
kindervoituurken en als bij de dekens
wegtrekt dio het. wagentje bedekken,
zie. „daar keek uit een krans van zil
veren sterren, het blonde, wijs glim
lachende kopken van een Kindeken-
Jezus naar hem". Thiry schildert hier
eenvoudig-weg in een gaven vertel
trant waarin ieder woord iets doet
'n beeld waarvan de zielige triestheid
ontroert maar tegelijk een buitenge
woon fijn karakterkantje eener een
voudige figuur belicht wordt. Iets
analoogs geeft hij in zijn verbaal van
Judcke, die Jaar-in-jaor-uit voor do
kinders liedjes op zijn viool speelde
bij df' kerstkribbe in alle Liersche ker
ken. Het is een echt-har tel ijk verbaal,
ook dit. en het laat een lichte ontroe
ring achter. Ze doen dit feitelijk allo,
behalve dan „De Overgaaf" waarvan
het slot te onwaarschijnlijk lijkt, om
ons in de stemming gevangen te hou
den en dat ook overigens mii niet het
meest; geslaagde toeschijnt. Doch deze
acht verhalen, waarvan ik mii bijna
meen te herinneren al iet? gezien te
hebben, eerder in een tijdschrift, vor
men gebundeld ren los geheel \o! aan
trekkelijkheid voor wien het leven en
het karakter van ..de Vlaander®'- ]jPf
Is en dat zijn er boven den Moerdijk
velen.
J. II. DE BOIS.
