DE MODE HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1924 VIERDE BLAD WAAROM BEREIDEN WIJ ONS VOEDSEL De verteerbaarheidt De kunst van koken Et zijn helaas altijd nog heel wat huis vrouwen, die het met het clen koken uiei eoo nauw nemenzij meencn dat het niet andere is dan «n neiging van one men- cchen tot het e'.en van lekkere hapjes en d*t. a"e de hor.gcr er maar is, alles we! goed smaak;. Het is waar dat de smake lijkheid van het voedsel er zeker wel toe doe;, en ook da', er we", lekkerbekken zijn, wian het alken om het heerlijke smul len 'o doen is, maar dat is toch niet de belangrijkste redon, waarom wij ons eten koken: dat het voedsel door de bereiding beter verteerbaar wordt gemaakt is iets dat een nonchalante huisvrouw wel eens ver geet, en ook dat het niet onverschillig is op welke manier deze verteerbaarheid grooter wordt gemaakt. Wanneer wij enkele voedingsstoffen na der beschouwen, zien wij allereerst van he'. zetmeel der plantaardig© voedings middelen het volgende; deze korrels in verschillende grootten zinken in koud water en zijn daarin volkomen onoplos baar; doen wij zo echter in kokend wa ter, dan zwellen zij op en vormen een gelei-nchtige pap die veel gemakkelijker door de spijsverteringssappen zooals bij- voorbeeld speeksel en alvleeschsap in sui ker worden omgcaet dan do rauwe kor rels zetmeel. Iets dergelijks is het met de celwsnden der plantaardige voedingsmiddelen, die gedeeltelijk hun etevigo 6nmonhang ver liezen en daardoor gemakkelijker open gaan en hun inhoud door de epijsverto- ringaetppen laten bewerken. Vleesch is nilt gemakkelijk verteer baar in rauwen toestandis het echter gekookt dan wordt het wel wat harder en vaster maar daardoor ook brosser, z<Jo- dnt het door de kiezen gemakkelijker te vermalen Het bindweefsel namelijk dat tuRschcn de spieren zit wordt door koken losser en bij jong vleesch gaat hot zelf3 geheel in lijm over. Hoe ouder het vleoso.h is, hoe taaier en hoo moeilijker ook om het malsch te maken bij de be reiding opdat het gemakkolijk verteer baar ie. Zuur bevordert echter die verteer baarheid en daarom wordt wat taai vleesch «en nacht in azijn weggezet: na het bra den is het dan veel smakelijker en ook beter verteerbaar. Kippeneiwit is ln koud water oplosbaar daareentegen stolt het in warm water en ondergaat ook geen veranderingen meer wanneer het daarin gekookt wordt. Daar om wordt weloone verondersteld dat rauw eiwit gemakkelijker verteerbaar is dan ge kookt eiwit, wat in zooverre wel waar ie. dat de meeste menschen door hun slor- digo kauwen to grooie brokken van het harde eiwit naar binnen slokken, terwijl het even verteerbaar zou zijn ale het on gekookte wanneer men maar de moeite nam om het goed fijn te kauwen. On9 voedeel moet dus bereid worden om het verteerbaar te maken, maar er hangt ook nog veel van doze bereiding zelf af. Zoo bijvoorbeeld bij het vleesch. Moet er bouillon getrokken worden, dao moet er zooveel mogelijk uit het vleesch worden gehaald, waarom liet dan ook met koud water wordt opgezet, cn langzaam aan de kook gebracht. Het water kan dan zooveel mogelijk in het vleesch trekken cn er heel wat uithalen. Het vleeech dat tenslotte overblijft, verdient echter niet die minachting welke het maar al te vaak moet verdragen; al is er veel van den «maak verloren gegaan, toch is do voe dingswaardo nog hoog genoeg, om er met een smakelijke eaus een goed gerecht van te bereiden. Moet er echter van het vleesch als zoo danig pen smakelijke schotel bereid wor den, dan wordt het met kokend water opgezet: heli buitensto eiwitlaagje stolt dan sn wanneer hel water gedurende eenigc minuten op een temperatuur van 100 graden is gebleven, is deze eiwitlaag dik genoeg om het vleesch verder gedu rende een hitte van 80 graden gaar te doen worden en toch zijn smakelijkheid to behouden. Op dezelfde wijze gaat bet met het braden van vloeecheerst wordt liet zoogenaamd dichtgeschroeid in het heete vet. wat ook niet anders is dan de vorming van het beschuttende gestolde eiwitlaagje, dat maakt dal de smaak en geur van 't vleesch bewaard blijven. Maar bovendien ontstaat door de hooge verhit ting me* he» vet, dia ver boïen het kook punt uitgaat een scheikundige verbinding binnenin het vleeech die den eigenaar- digen brandgeur en smaak doet ontstaan. Duurde deze hooge temperatuur echter voort, dan zou het binnenste van het vleesch ook te hoog verhit worden en aan .smakelijkheid verliezen. Hieruit blijkt dus wel, hoe belangrijk het is om ook van den theorctischen kant van het koken wat af te weten. De tijd da', koken en alles wat ermee in verband stond, door velen met een geringschat tend lachje werd bespot, ligt waarschijn lijk grootendc-ols wel weer achter cms. maar toch is menigeen nog niet ervan overtuigd, dat goed koken een kunst is, die geleerd moet worden en waarbij ook do theorie niet vergeten mag worden. Het. gevaar dat do theorie daarbij de praktijk zal gaan overheerschen ie natuurlijk miot denkbeeldig, maar ieder met een gezond verstand Z3l de theoretische kennis met mate weten te gebruiken om do practische uitvoering ervan een ondergrond te ge ven. En dan is het koken een kunst, die r.ict uitsluitend bestaat uit het maken van allerlei tong-etreclende schoteltjes, maar die lederen dag een resultaat wil bereiken dat onze spijsvertering en °ns li Cbamelijk welzijn ten goedo komt. MENU. Ditmaal willen wij ecnige koffiemaal gerccbten geven, die ook liet maal nog eens wat uitgebreider kunnen maken, wanneer er gasten zijn. Dit zijn dan: Kaassandwiches. Oeufs hrouillés k la d'Aumale Vleeschkoekjes. De sandwiches worden bereid van: Casinobrood, oude kaas Niet te vette ham. Boter om te braden'. Het brood wordt in dunne plakken ge sneden, deze 'alle in de helft verdeeld en de helft der voorraadstukjes belegd mei dungesneden kaas. een plakje ham en weer dungesneden kaas; daarna komt er een onbelegd stukje bovenop. Deze sand wiches worden tenslotte in de boter licht brui» gebakken en op een schotel met smaak Opgestapeld en versierd. Voor hot eiergerecht zijn de ingrodita- ten: 1 kleine kalfenier, een klontje boter, een lepel bloem. 1 d.L. bouillon. Soja, De nier wordt in koud water gelegd, geblancheerd en gaargekookt wat ongeveer anderhalf uur duurt. Dan wordt het vet eraf gesneden, de nier in dobbelsteentjes geeneden cn deze gebakken in de boter, Nadaf ze er dan uitgenomen zij» wordt van de boter met de bloem en de bouillon een 6ausjo gemaakt, door boter en bloem licbtbruin to laten branden, den bouil lon er onder goed roeren aan toe te voe gen. en het met de soja op smaak af t< maken. Va» 2 kleine eieren, anderhalve lepel melk en wat peper en zout worden dan op de bekende wijze roereieren go- maakt, terwijl van een ons to- maton een stukje ui een kopje bouil lon, een lepel bloem, een groot© lepel boter, citroensap en wat zout een ge zeefde tomatensaus wordt bereid. Op -een verwarmden schotel komt da» middenin de nier met de saus er overheen, daarom heen een rand van de roereieren en ten slotte de tomatensaus buitenom. Het ge recht moet warm gepresenteerd worden. De vleeschkoekjes maakt me» va»; 125 gr. bloem, 11/4 d.L. water, een ei een lepel gesmolten boter, een vulling van vleesch resten zooals bij vleesch m schelpen gebruikt wordt, wat zout en frituurvet. De bloem wordt in een pannetje gedaan, in een kuiltje zout, boter, het wat losge klopte ei en langzamerhand 'het water. De massa wordt da» door 'elkaar.geroerd, de klontjes emit gewreven, het 'pannetje op het vuur gezet en het deeg geroerd tot dat het van de pan loslaat. Nadat het d.-.n koud geworden is, wordt het deeg dun uitgerold en er met een mes of deegraadje vierkante 6tukjes van opgeveer een vinger lang va» gesneden. Twee van de randen, worden met eiwit bestreken, op elk stukje wat va» het vleeschmengsel gelegd; de randen stevig op elkaar gedrukt, zoodat er driehoekige koekjes ontstaan en deze in warm frituurvet langzaam gaar gebak ken. wat ongeveer 7 minuten duurt. Ydór bet opdoen op een verwarmden schotel mogten zij eerst nog van het overtollige vet uitdruipen. E. B. PEEREBOOM. EEN TUIN OP HET DAK. deftige familie, reeds vroeg IngewfJ'd in de kunst van kokén en inmaken. Na tuurlijk bestonden toen geen weck"® toe stellen zoodat de groot© hoeveelheid win tergroenten, die men placht op te doen in vaten of polten in het zout werd in gemaakt. In een oud-Amstrdamsch gezin uit dien tijd, dat een groot grachten hui© bewoon de, e tonden dea winters in het ruime on derhuis do inmaakpottcn 1» rijen. En het was niet allee» de groot© voorraad groente, die men insloeg: er werd „ge- «lacht", en men maakte zelf boter in. In het voorjaar ais de eerste „grasboter" kwarif, gold deze als een uitgezochte lek kernij. Als I'&schen niet te -vroeg inviel, werd de eerste grasboter in den vorm van lammetjes met een palmtakje els 6U«t aan de klanten ten geschenke gege ven. Behalve de beslommering van den in maak kwam ook de zorg voor de gan- eohe wasch neer op de huisvronw met haar dochters en dienstboden. Het wae geen zeldzaamheid, dat men een of iiwee maal im de weck om vijf uur dos morgens ppstood voor de» „wasch- dag". Leverde in den winter de wasch niet tegenstaande de groot© zolders van de otiderwetsche huizen fniet voor niets nog thans wel droogzolders geheeten), moei lijkheden op met het drogen' in den romer had men met een ander euvel te kampen, gebrek aan water, wat nog tien maal erger was. De weelde va» een wa terleiding en oen kraan onefc heerlijk frisch stroomend water, kende me» toen nog niet. Werd d© wasch al niet thuis gewas- «rthen, dan werd deze toch in ieder ge val thuis opgemaakt. Ieder huis had een mangelkamer en iedere huievrouw wat- volkomen op de hoogte vaa vochten, vou. wen. rekken en strijken. Ondergoed werd altijd in huis gemaakt evenals een groot gedeelte van het boven- goed. Confectie kende men niet. Ook moet men miet vergeten dat email- Ie keukengerei dat heden ten dage al weer heeft moeten plaats maken voor aluminium ed. toen nog miet bekend Ure» arboids werden vereiseht voor het blankschure» en poetsen, wat tegen woordig nog zelden voorkomt. Blijkt uit het bovenstaande hoezeer de moderne huishouding vergemakkelijkt en vereenvoudigd is. n&g vee! sterker treedt dit verschil aan den dag, bij de kinderverzorging en kleeding. Wanneer wo tegenwoordig onze peu tera, vroolijk kraaiend in de wieg zien spnrtelen met de bloot© beentjes, kun nen we nauwelijks gelooven dat de ba kerkindertjes uit het jaar 1800 de volgen de onbegrijpelijke opeenstapeling van kleertjes aan hadden, een wollen doek om het lichaam, een hemd, een b ore trok. een overhemd, «cn bovenborstrok, een jakje met mouwen, eea broek, een wollen rok, een katoenen rok, een katoenen onder jurk, een gewatteerde mantel, drie muts jes cn een groot© hoed, drie -paar kou sen, sokken bontsohoenen! Dat zoo'n kind toog kon ademhalen en groeiert, kun nen wij ons ter nauwonnood indenken. Ken overblijfsel van deze aamkleed. woede, vinden we bij sommige ouden van dagen die nog een paar witte en een paar zwarte koueen OTer elkaar dragen. Niet alleen de kinderkloeding, ook de vrouwen en meisjeskleeding uit die da ge» was hocig't onhygiënisch en ondoel matig daar het te pas en te onpas ge dragen decolleté, dat bij d© empire ja ponnen hoorde, ziektes err kwalen ver oorzaakte, die velen met Bon nood heb ben moeien bekoope.n. (wordt vervolgd.) HOE MEN STRUISVEEREN SCHOONMAAKT. Om struisveeren goed schoon t© ma ken. beginne men met een warm sopje te koken, van prima, zachte zeep. Ge durende een kwartier houdt men hier de veer in, en terwijl men haar voort durend uitschuldt, halo men haar tel kens door de hand. Als uitpersen daar na noodig is, moet dit zeer voorzichtig geschieden. Na afloop dezer behandeling spoelt men de veer goed in schoon warm water cn daarna 'dompelt men h^ar even in koud stijfsel-water. Leg haar hierna op een zeer zonnig plekje te drogen, of 6cliudt ze boven het. vuur, totdat de stijfsel weer poeder wordt. Om de veer weer te krullen, ge bruikt men de stompe kant van een nies, hetwelk eerst een beetje warm gemaakt is. Om het oorspronkelijke aanzien weer terug te verkrijgen, moet elk groepje haartjes van de veer afzonderlijk worden gekruld. HET WEGNEMEN VAN EEN SPLINTER. Wij allen hebben wel eens bij een of ander karweitje een splinter in den vinger gekregen en ondervonden, welk een onduldbare pijn dit kan veroor zaken. Den splinter uit de wonde te verwijderen is lang niet altijd even ge makkelijk. Maar een succesvolle mar nier is de volgende. der planten moet men echter voorzich tig zijn, want or zijn vorscheidene soorten, welke in ©on echaduwinjk© omgeving prachtig groeien, maar op het zonnige dak spoedig zouden ver schrompelen. Daar staat echter te genover, dat men genist sommige fruiiaoorten welke tamelijk veel warm te noodig hebben, zooais tomaten of meloenen, wel kan gebruiken. Bij den aanleg kan men voorts, ter versiering van het geheel, heel goed gebruik maken van planten cn varens in potten of bakken, welke dienen om de open plaatsen te vullen. Kleine ge snoeide boompjes en struiken zullen ook goed staan en een mooi effect be reikt men door een rand van het dak vrij te laten en daar een hooge pot plant te plaatsen, welke dan later den indruk geeft achter de omheining te groeien. Het verblijf in den tuin zal worden veraangenaamd door een of twee rus tige zitjes of een thee-tafeltje, dat men onder ecu tuin-parasol opstelt. MEISJESKLEEREN VOOR DE VACANTIE. Als zij maar mar hartelust kan spe len en ravotten, heeft een klein meisje ril evenmin vee! behoefte nan mooie kleeren als een jongen. Haar geluk ia spoedig volkomen, maar toch wil rij er wel eens een beetje nuffig uitzien ook alleen niet met zoo'n jurk, waar in zij telkens moedor» waarschuwingen moet hooien. Zus wil een mooie jurk waar zij alles mee kan doen, pronken en ravotten. Wij gelooven, dat ons ontwerp je dit maal precies volgens haar wensch ge- teekend is. Het geheel is hoogst een- voudig om te maken en voldoet het best uit stoffen als shantung, sterke cretonne, linnen of piqué. Het pa troontje heeft kimono mouwen en de rok ia recht makkelijker kan het dus niet. De sluiting kan men aan brengen zooals dit het beste uitkomt, op de schouders of op den rug. De aan trekkelijkheid van het jurkje kan men nog veel verbootten, door garneering met echulprandjes en overtrokken knoopen. Patroontje is verkrijgbaar tegen betaling van 50 cents, ouder no. 238, voor meisjes van 6 tot 9 jaar. on zelfs charmant effect geven zal. De eenige garneering bestaat uit een paar plooitjes en gestikte medaillons op hot schouderstukje. Het geheel lijkt wel wat moeilijk samengesteld, maar is toch vrij gemakkelijk na te maken. Nadat het jurkje gemaakt is en de garneering op het schouderstukje aan gebracht, bevestigt men deze beide firm elkaar, terwijl men telkens in het Jurkje een plooitje legt van ongeveer een centimeter. Behalve in het midden; hier late men een breedo strook giad. Van het, zelfde echulpran'dje waar men de hals mee gezoomd heeft, ge- hruike men een stukje voor de mouw tjes. Bij 't vasthechten liiervan plooie men de mouwen heel licht, waardoor het leuke pof-modelletje ontstaat. Do sluiting moet aan dd rugzijde worden aangebracht, liefst met drukknoopen, waarbij de opening tot ongeveer 5 cen timeters onder het schouderstukje mag doorloopen. Een handbreedte boven den onderzoom kan men desgewenscht nog drie smalle plooien leggen, op do wijze als ons model aangeeft. Dit spe ciaal voor slanke meisjes. Patroon is op aanvrage verkrijg baar onder no. 438, voor meisjes van 3 tot 6 jaar. Kosten 55 cents. VROUWENLEVEN IN NEDERLAND VOOR 100 JAAR. Tusschea hot vrouwenloven va» voor 100 jaar en dat van thans liggen slechie twoo g06lachten en toch hoo buitenge woon groot is het verschil. Was de vrouw va» voorticon elechls d© verzorgster, dc huisvrouw in eigen of ander gezin tlian6 zien wij de vrouw ooi in de maatschappij optreden als zelf standig individu. Zooiets -.vas een «euw geleden ondenkbaar: do vrouw bleef streng binnen d© sfeer van haar belangen die zich niet verder uitstrekten da» tot do familie gebeurtenissen in eigen en kennissenkring. Huievrouw zijn voor 100 jaar wilde heel wnt meer zeggen dan thane, nu ieder joog ding zoo van d© collegebanken of kantoorstoel getrouwd, zich .huisvrouw" noemt. Do taak van de ouderwetsëh© huis vrouw gold niet als iets da*, bixondere waardeering of bespreking verdiende; het huishouden, hoo zwaar en veelomvattend als het was, was iet©, dat do vrouw ge heel in toeslag nam, zoodat voor andere dingen weinig of gcon tijd overbleef cn men vond dat zeer vanzelf «prekend. Vergelijken wij het moderne huis vrouwtje met haar stofzuiger, haar af waschbar© muren, haar hygiënische vloerbedekking en haar uiterst modem e'.ectrifich kookgerei met de jeugdige huisvrouw va» voor 100 jaar; de jonge dochteren werden ooit al ware» zij van D© pijnlijke plaats moet eerst goed worden gewassehen en daarna scheurt men met een beslist zuivere naald de opperhuid, hoven den splinter, open. Meestal kan men dan reeds dadelijk den splinter wegnemen, maar indien dit nog niet gaat, legge men een lapje lanoline op de wond. D© vinger moet dan worden afgebonden en gedurende eenige uron in het verband blijven. Na het windsel te hebben verwij derd. knijpt men het vleesch aan bei de zijden van de geraakt© plek goed samen en de splinter zal er uit vallen. fiubriek ?oor Vragen VRAAGKunt U ook een recept geven hoe dragon (groene kruiden) bewaard kan blijven in azijn? ANTWOORD: Van 60 gr. dragon, 50 gr. pimpernel, eenige zwarte bes sen en een flesch zeer goede wijnazijn wordt het volgende recept bereid; dragon en pimpernel goed wasschen en met de bessen in een flesch doen, de azijn hierop gieten'en de flesch eenige dagen in de zon zetten om de kruiden te laten trekken. De zwarte bessen dienen om de azijn rood te kleuren, dragon en pimpernel moeten ingemaakt worden, voordat zij in bloei staan. VRAAG. Hoe maakt men Yoghurt? Is bet versterkend en gezond? Kan ik het zelf bereiden? AN'TW'OORDYoghurt, dat een melkproduct is, "bereid met het fer ment Maya, is zeer licht verteerbaar en gezond. Het kan zelf bereid -wor den door het bij den apotheker met gebruiksaanwijzing te kotfpen. Ook kan het als volgt gemaakt worden: koop een fleschje ervan, bewaar een kopje, kook een liter melk, laat deze afkoelen totdat de band ge-makkelijk tegen de kan gehouden kan worden, roer het kopje yoghurt er door en laat dit in de booikist of in kranten staan gedurende 10 a 14 uren. Op deze wijze kan de vervaardiging vervolgd wor den. ."VRAAGHoe bereid men pruimen en abrikozenjam? "Wat moet men doen om deze voor verderf te ..vrij wa ren? ANTWOORD: Het recept van prui menjam is: 1250 gr. blauwe, gele of groene pruimen, 750 gr. suiker, 1/2 d..L water. Wasch de pruimen, ont doe ze van de pitten en breng ze met water en hefc uitgelekte vruchten sap aan de kook. Voeg er de suiker bij en laat ze dan onder af en tee roe ren zonder deksel uitkoken tot de vloeistof zoo strooperig is, dat een druppel ervan op een bord niet weer uitloopt. Giet vervolgens de kokende jam in de uitgekookte potten en sluit deze dadelijk af met perkamentpapier dat even in kokend water heeft gele- gen. Het recept van abrikozenjam is: 1250 gr. abrikozen, 750 gr. suiker, 1/2 d.L. water. Het recept is betzelfde als voor de pruimenjam. Inplaats van met 'perka- mentpapier de potten te sluiten, kun nen zij ook gesteriliseerd worden, ter wijl een laagje slaolie op de jam even eens afdoende is. Wat wij hier gaan vertellen van een tuin boven op uw huis, is niets nieuws; in bijna all© 6teden kan men er &1 voorbeelden van zien. Bij de mo dern© woningbouw schijnen de platte daken t© hooren en. alhoewel het lang niet bij all© huizen even mooi Staat, kunnen wij het practiseho nut ervan wel begrijpen. Voor de étage-bewonens bestaat er bovendien nog do mogelijkheid in het bezit van een tuin te geraken en we! een zeer ruimen tuin, vlak onder de blauw© lucht. Prettiger kan 't niet en gezonder ook niet. De wind waait toch nergens zoo frisch en vrij als op liet dok. Bij mooi. zonnig weer, als de lucht zoo hoog en strak kan zijn. krijgt men in den dak-tuin de» indruk van d« oud© Italiaansche lust-boven. D© aanleg van een dcrgelijken tuin is na tuurlijk eenvoudig genoeg, men heeft er aard© en graszoden voor noodig. alleen dc schutting of het hek rondom moet zeer solide zijn. Bij het kiezen EEN AARDIQ PATROONTJE VOOR KINDEREN. EEN SPORTJURK. Men spreekt tegenwoordig eigenlijk van sport kleed ing heel anders dan het behoorde te zijn. En dat'is geen wonder, want de moderne eportklee- ding is overal goed voor. Do meeste los.se en sierlijke ontwerpjes maken, 'dat men de sport jasjes en jurkjes even graag draagt bij het dngelijksch werk als op het tennisveld. Het japonnetje van onze teokoning is een hoogst eenvoudige kimono, wel- ko uit vrijwel allo «toffon, vervaar digd kan worden. In de tajllo. neme men het kleedje door een smal cein tuurtje een weinig in. Patroon is op aanvrage verkrijg- baar in de maten 42, 44. 48 en 48. Kos ten 60 cents. Wij geven op onze feekening een ontwerpj© voor een kinderjurkje, dat in voile of crêpe-de-chLne een aardig iTËirr Het sporlmanteltje van figuur I is van kanarie-gele wollen stof. Dit manteltje is erg eenvoudig. Men zou liet ook kunnen breien. De kraag en de plakjes op het heupgedeelte zou den het aardigst van paarsche stof zijn. Met een zeemleeren ceintuur wordt het manteltje gesloten. De mouwen vallen ruim over de hand. Fig. II bezorgt meer werk dan het ■manteltje van figuur I. Om deze ja pon Iraai te doen uitkomen, moet meiu huzaren-blauwe stof nemen. De hals is laag uitgesneden en heeft een vestje van witte zijde. Hals en mouwen worden met een breede strook van fijne plooitjes omboord. De ceintuur is ook gep'ooid en sluit van achter met twee knoopen.' Het schootje vazx de japon eindigt aan weerskanten in lange slippen, die op den rok als draperién neer val len. Do rok van deze japon moet lang ©n nauwsluitend rijn. Speolaal ontwerp voor Haarlem's Dagblad door mej. C. Stein,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1924 | | pagina 13