HAARLEM'S DAGBLAD ENGELSCH ALLERLEI Het leven van een tjalkschipper ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1924 DERDE BLAD De Britsche premier Ramsay Mac Donald verdient do hartelijke geluk- wenschen van de wereld. Voordat hij zijn groot ambt aanvaardde deelde hij mede dat het voornaamste probleem, waarvoor hij was gesteld, de regeling was van het benarde geval der Scha- devergocdingcn. Met dit doel voor oo- gen legde hij stoutmoedig voor zich zelf beslag op het ambt van minister van Buitealnndsche Zaken. Dat was op zichzelf al een hachelijke stap voor den eerste-minister van een minder- heidsregeering. Maar MacDonald heeft geen krimp gegeven en geniet thans Je voldoening van een tastbaar succes. Met zijn goed humeur en zijn volharding hief een man. die men ei zes maanden geleden zeker niet ge schikt voor had geacht, verscheidene misverstanden, welke tusschen En«c land en Frankrijk bestonden, op. Het Dawes-rapport, ;n eerste instantie een geesteskind het denkbeeld tenmln stc van den Ainerikaansehcn „state secretary" Hughes, die het idee ac! I tien maanden geleden op het tapijt bracht, dat rapport paf MacDonV 1 een grondsl;»-.' tot onderhnnde'.ine. Efl met waarlijk opmerkelijke \aslhou- dendheid en tart en gesteld tegen over vele moeiFjkheden slaagde hij er in de onderhandelingen tot een succesrijk einde tc brengen. Het ia in derdaad geen geringe taak Franaohe achterdocht te hebben bezworen en Duitschland mee in de raadkamers te hebben gebracht. De triomf is voor een groot deel van persoonlijken aard, en niet alleen een gevolg van de vol harding, wclk$ van geen hinderpalen weet, maar ook van een soort infor- meele diplomatie 'en een begrip van den menseheliiken aard. welke teznam meer uitwerking bleken te hebben dan het oude, diplomatieke ritueel. Europa schijnt nu uit moeras, zeker uit het diepste deel er van. Maar het is nog niet heelemaal op vasten grond. De overeenkomst van Londen is aanvaard maar de defini tieve onderteekenintr ml niet voor 30 Augustus plaats hebbenen de kans bestaat natuurlijk nog dat een vijandelijke parlementaire stemming in Frankrijk of in Duitschland het moeilijke werk van dezen Londen- schen zomer'te niet zal doen. Intuv schen is dit niet waarsohijnlijk. Eer der is er wat reden voor ongerustheid ten aanzien van de leening aan Duitschland. Zal het nublick mede werken 1 De voorwaarden, waaronder de leening ml worden uitgegeven, zul len ongetwijfeld gunstig zijnmaar men zal nog moeten afwachten of de gewone belegger in Brittanje de voor uitzichten aanlokkelijk genoeg zal vin den om toe te happen. En wat het Amerikaansch# publiek betreft, dat i altijd schuw waar het Europecsche beleggingen betreft, hoe goed de waarborgen ook zijn.. Indien inschrij ving op de Ironing nitsluitond nan de Britsche banken werd overgelaten, dan zou het Britsche credietstelsel er onder lijden. De gezondste argumenten. welke men hier ooit heeft vernomen ten gun- MacDonald's succes. VrouwelIJko politie. Hen technische legerreserve. Nog eens Everest. Aanteekoningen van Wembley. ste van de vrouwelijke politieagenten, zijn vervat in een rapport van een regeeringscommissie, welke is benoemd de ervaring met de vrouwelijke politic opgedaan, te overzien. Op het oogenblife is de vrouwelijke politie macht van Engeland en Wales slechts 110 „vrouw" sterk. Maar de doeltref fendheid van den dienst der politie in zijn geheel is door het werk der vrou welijke politie verbeterd. In eenige gevallen zijn de vrouwen met succes werkzaam geweest in dienst van cri- mineej onderzoek. Maar de genoemde commissie is van meening dat haar werk het. nuttigst kan worden aange wend in andere richtingen. De com missie beseft terecht dat net voorko men van misdaad, niet minder dan het onderdrukken en opsnoren er van, to» de werkzaamheid behoort van de politic-autoriteit. Ze moet ook trachten verleiding te verminderen of zoovool mogelijk op te heffen doör een gemaligden of bo- porkenden invloed uil te oefenen, waar de gelegenheid zich voordoet, 'len aanzien van vrouwen en kinde ren is de vrouwelijke politie daar voor bij uitstek geschikt, omdat zij van nature vaak meer sympathie kttnnoa tooneu en geven dan de_ man nen. Men zal zich herinneren dat de politie te Londen twee Jaar geleden uit bczuinigin^s-overwegingem, net was in den tijd .dat de zoogenaamde Gedde6-l-ijl zoo druk werd gehan teerd) sterk is verminderd. Men er kent nu dat dil een fokt is geweest. De bekende vroegere hoofdcommissa ris van polirie voor het gebied van de Londensche metropolis. Macready is van niccnine dat voor Londen al leen gevoegelijk 20» vrouwelijke |>o- litie-agenten dienst kunnen dosn, al leen voor het .voorkomen van onzede lijkheid en haar praktijken »-u voor zorg voor kinderen. Do moeilijkheid is <vi dit geldt voor vrouwen nog meer dan voor mannen de moest geschikte menschen te vinden. Do ..zure vrijgezelle", de fanatieke her vormster van middelbaren _ie«-f-ijd zouden in den dionsl v.aar.-chljnltjk meer kwaad dan goed doen. En de vrijwillige organisaties op dit «cblo 1 welke vol goeden wil, maar zonder ee/ag werkzaam zijn, dienen to wor den opgeheven. De vrouwtan, w t-J"- :iit i:e vrouwelijk© politie moet wor den trorecrutecrd. dienen van bet hartelijke, humane, gezellige slag te zijn. breed van opvatting maar f.-uk in liet bepalen van de grenzen, waar binnen dio breedheid van ojva-.ttng nochtans moet blijven. Zulke men schen zijn niet gemakkelijk to vin den...... tenzij men hen zoekt tn be- ciiaafd© krincen. En daarim ne- Jutwoordt men de vraag .wat ree- t»n onze meisjes worden (cot vraag iwlk© men hier druk lmort doen' rod* met „politieagent". Fen van do groofe lessen, welk© de .j'.'V,heeft geleerd, is het belang van tecbrifoh personeel, dat den soidiat in staat moet stellen oorlog to voe ren onder moderne omstandigheden, liet is verkeerde politiek jonge *n oude mannen met technisch© kennis en ervaring fa gaan recrateerèh tvatf- neer do oorlog is verklaard. Ilot ge volg is vertraging in de mobilisatie met het rampspoedig© effect dat een leger op liet kritieke ©ogenblik «iep gereed is voor dea strijd. Teneinde dezo moeilijkheid te overwinnen men hier in Engeland overgegaan tot do organisatie van een extra- reserve van technische troepen. Juister gezeed heeft men plannen ontwikkeld door die organisatie, welke in do naaste toekomst gereed zal zijn. Bij hot indienen van de ooi'logsbe- grooting dit jaar, werd voor liet eorst van de plannen gerept, minister van .Oorlog wees er toen op dat het leger voor mecaniciens vaardige technici betreft, niet best was toegerust. De oorzaak ligt uiteraard hij het feit, dat dezo men schen goede Ioonen in de burgerlijke maatschappij kunnen verdienen en zich dus betere bestaansvoorwaarde® kumien scheppen dan liet leger hun kan verschaffen. De nieuwe plannen nu voorzien in de vorming van een supplementaire reserve van 23128 of ficieren en manschappen .die in twee groepen worden verdeeld. Zij die bij mobilisatie en oorlog de zelfde dien sten zouden hebben te verrichten, welke zij in de burcterlijke samenle ving waarnemen, zullen geen bijzon dere oefening behoeven te ondergaan. Do andere groep, bestaande uit hen, wier militaire diensten zouden ver schillen van hun burgerlijke, zullen alle vereisclite opleiding ontvangen en zullen boven do numerieke sterkte in liet leger worden opgenomen. Deze reserves moeten in tijd van nood in alle deden van de wereld dienst doen maar om de gevoelens der vakver enigingen te ontzien, zullen ze niet worden aangewend om in geval van binnenlandse he troebelen het burger lijk gezag te steunen. De officieren genieten een jaarlijkflpjie toelage van 25 pond sterling terwijl de man schappen een vergoeding per jaar zullen ontvangen var. 20. 18 of 1- pond sterling: het. bedrog is afhanke lijk van de belangrijkheid van liet technische vak. waarin de betrokke nen bedreven zijn. De expeditie naar Mount Everest is thans uit de bergen van Azië terugge keerd en de leider kolonel Norton, heeft thans nog eens gedocumenteerd z.ijn inzichten over de bereikte resul taten medegedeeld. Hii acht liet niet waarschijnlijk dat Mallory en Irvine den ton hebben bereikt, een moge lijkheid. welke hier ter plaatse vroe ger is overwogen, !"iin argumenten voor deze veronderstelling laten moeilijk tegenspraak toe. Mallory, de oudste van de twee verongelukten, had zect Norton, een zeer sterk ontwikkeld gevoel van verantwoor delijkheid en hij zou do laatste zijn geweest een jongen man als Irvine mee te sloepen in ondoordacht© avon turen. Bovendien waren zijn wils kracht en lichamelijk uithoudingsver mogen zoo groot, dat hij waarschijn lijk sterk genoeg zou zijn geweest te rug te koeren, indien hii den top had bereikt. Kolonel Norton gelooft dat de beide mannen omkwamen in een tragisch, maar gewoon bergongeluk. De leider blijkt nog al sceptisch ie staan tegenover het gebruik van zuurstof, waarvan hii de waarde in twijfel trekt; die waarde is tenminste- op dezo expeditie niet zoo duidelijk gebleken als bij do vorige onderne mingen. Hij bereikte zelf. m het ge zelschap van het andere expeditie-lid Somerville. ©en hoogte van 28900 voer 8 '00 MA en het was niet het eebrok' aan züurstof, dal hen verhin derde hooger te gaan. Kolonel Norton en de mee«t© leden van de Britsche Alpenclub zijn van meening, dat men een andere poging moet wagen en dat die dan met de thans opgedane er varing zal gelukken. Maar dat zal dan niet voor 1926 gebeuren. Het deel van den berg, dat niet is „veroverd" is pract.i9ch niet meer dan 150 M. Men is dus wel zeer dichtbij het doei geweest. Eu van die 150 M. zijn elcchls de eerste 60 M. moeilijk begaanbaar. De rest is een flauwe helling met den top in het gezicht, en een top in het gezicht is de sterkste prikkel voor een bergbeklimmer. Dat zal iedereen weten, die zich. als is bet slechts op kleine schaal, met- de heerlijke sport heeft bezig gehouden. Een van de meest verrassende be zienswaardigheden van Wemblcv is de aanvankelijk veel gesmade spoortrein, die nooit stopt en die het zonder conducteurs of stokers of wat soort van bestuursters ook stelt. Gedurende de eerste maanden van de ientoonstellin" is deze spoorweg de grap van den dag geweest. De „neyer stop" fnooit stoppende) spoorweg eing namelijk niet en scheen nooit zijn dienst te beginnen. En het publiek veranderde daarom den r.aam in „ne ver start" (nooit vertrekkend*) spoor weg. Maar het spottend publiek is thans het zwiigen omgelegd, want nu stopt de trein werkelijk niet meer. Men heeft hier te doen met een nieu we uitvinding, welke misschien voor groote afstanden en voor z-cer 9nel riiden niet- geschikt is. maar ze*r ge schikt schijnt voor klc-ine lokaal spoorwegen of tijdelijke treindien sten. Et is geen oponthoud aan per rons of voor remmen en aanzetten van den trein. Rn daarom kan dit stelsel binnen korten tijd zeer veel menschen vervoeren, ofschoon de wa gens langzaam rijden. Het stelsel heeft, hier op Wembley reeds in den korten liid .waarin het functionuecrt, een half mjjlioen menschen vervoerd met een gemiddelde van 40.000 por uur. D© drijfkracht van den trein wordt verschaft door een voortdurend rentelende spiraal, die onder de wa gens. tusschen de rails (platte steenen loopers: is aangebracht. Die spiraal meet uiteraard recht zijn.En waar de baan van richting verandert, moet een andere spiraal het. werk van den vorige overnemen. Het is dus 'n serit van rechte eniralen. die in do rich tinor van de baan tusschen de rails worden gemonteerd en die gezamen lijk in hetzelfde tempo werken. De koppelingen tusschen de spiralen zijn ingenieus aangebracht, zoodat ze geen schokkenden of anderen nadcoügen in vloed uitoefenen op de wagens, die op de wentelingen voortgaan. De win dingen der spiralen zijn zeer dicht naast elkaar op die plaatsen in de baan. waar een station is gevestigd. De windingen zijn daarentegen op de baangedeelten tusschen de stations ver uit elkaar. Het igevolv is dal de treinwagens, welke van onder met een haak om de spiraalwindingen aan de spiraal zijn vastgemaakt, aan de per rons. waar de sni raai windingen zeer dicht op elkaar liggen, zoo langzaam riiden dat hen er zonder gevaar in en uit kan stappen. Zoodra de wagens echter er-n slation vcorbii zijn, drijven de wijd uit elkaar liggende windin gen van de wentelende spiraal ze snel voort. De „non stop"-spoorweg van Wem bley ia een eerste practieche toepas sing van dit beginsel van de wente lende spiraal als overbrengster van drijfkracht. Men krijgt den indruk dat de Weersfcahd doör w'r';ving bui tengewoon groot is. Maar hot schijnt geenszins onmogelijk, dat men dit be zwaar op den duur zal weten op te heffen. Botsingen zijn uitgefloten. Met een druk op een knop of met het omzetten van een kruk zet men alle wagens op de baan tegelijk in bewe ging. De spiraal werkt door middel van electricitei f. Londen, 21 'Aug. 1924. Binnenland De inbraak te Kampen. Nieuwe arrestaties. Na dte vrijspraak van de verdach ten inzake de inbraak te Kampen, waarbij een bedrag van ongeveet f 60.000 werd ontvreemd, heeft de po litie zoowel te Kampen als te Am sterdam nic-t stilgezeten. Men hield voortdurend nauw contact inet el kander. Eenigen tijd geleien mocht hel ge lukken een nieuw spoor te ontdekken, dat geleid heeft ten eerste tot meer der© liewijsaanvoering der reeds be rechte verdachten en bovendien tot nieuwe arrest-ar jee. Gedurende ote af- open 14 dagen werden te Kam pen en te Amsterdam samen een 6-tal personen gearresteerd, van wie Vrijdagmorgen drie voor den heer Officier van Justitie te geleid. Officier van Jusl; Zwolle zijn De overigen z in na verhoor weder ontslagen. Enkele hunner hebben be kentenissen afgelegj. welke de hoop koesferen, dat inen rhan6 achter de geheel© waarheid zal komen. Grootere geldbedragen zijn echter niet meer gc-vonden, wat ook niet te verwonde ren Ls,aangezien de meesten hunner er al. dien tijd maar hebben op los ge leefd; De gevaarlijke overwegen Behouden afsluitboomen. De Kamer van Koophandel voor Westfriesland heeft indertijd met het gemeentebestuur van de gemeente Blokker meegewerkt om de afsluit boomen bij den gevaarlijken overweg bij ..De Nadorst" te behouden. Het spoorwegbestuur wilde er echter niet toe overgaan, dat besluit in te trek ken. waarop de gemeente Blokker zich tot den minister heeft gc-wend. die '-olkomen de bezwaren heeft erkend i heeft besloten, dat de afsluitboo- men niet mogen verdwijnen. EEN KIEXVERBOD. De politieverordening der gemeen te Veldhoven is aangevuld niet de volgende bepaling: Het is verboden in voor het publiek toegankelijke lo kaliteiten en voor het publiek toe gankelijke plaatsen te kienen. Het is den houder van voor het publiek toe gankelijke lokaliteiten of plaatsen bet kienen toe te laterf. OPBRENGST POST EN TELEGRAFIE. Tn de eerslo zeven maanden van 1924 hebben de post, telegrafie en telefonie opgebracht onderscheiden lijk f 26.005.244. f 3.919.814, en f 13.828,455. Verleden jaar waren die gei allen: f 24.865.747. f 3.274.015 en f 11.907.998, terwijl de raming was f 25.258.333. f 3.394.416 en f 10.498.crr5. Pornographische films. Nadere bijzonderheden over de inbeslagneming in Den Haag. I® aansluiting aan net bericht over de in beslag genomen pornografische films, meldt „De Res. Bode" nog de volgende bijzonderheden. In Den Haag woont een blijkbaar gefortuneerde, maar avontuurlij k aangelegde dame, die eenig© maanden •geleden zin kreeg om met paarden rennen te Duindigt naam te maken, en daarom aan een van haar keunis- een opdracht gaf in België twee uit stekende renpaarden te koopen. Deze kennis keerde met twéé .zeer dure renpaarden terug, maar al spoedig Cbleek. dat de V-taalde prijs niet in verhouding stond tot de qualiteit der renpaarden en dat dezo zelfs niet geschikt waren om kans te hebben "in een wedstrijd. Hierover verbolgen, wendde dte da me zich tot. een andere kennis, inspec teur van politie. die den paarden- koopcr in verhoor nam. Deze werd op zijn beurt kwaad, ontkende dte veron derstelde oplichting, maar gaf, ver- mocdelük uit wraak, de mededee- lin». dat de bewuste dame eigenaresse wag van een aantal pornografische films, die in verschillende steden van ons land in besloten kring tegen hooge entree werden vertoond en waarmede zij voel geld zou verdienen. Do polirie deed deze beschuldiging onderzoeken en het resultaat heeft men kunnen lezen. Tegelijk met de beslaglegging op de films en de twee filmtoestellen werd ook de operareur gearresteerd. In het hem afgenomen verhoor kreeg men liet adres van het centraal verhuur kantoor te Amsterdam, waar de films in Duitecllland besteld werden en dan over de grens gesmokkeld. De re clame ervoor geschiedde op zeer ge heimzinnige wijze. Ook bleek, dat voor het bijwonen van deze bioscoop voorstellingen meermalen entrees van f 50 per persoon werden betaald. Ver der wer.l hier een brief gevonden van de Haag-sche dame. waarin dezo op dracht. gaf de films te koopen in Duitschland en waarin zij erkende, veel geld met deze zaak te verdienen. Na terugkomst uit Amsterdam eefl de politie de dame aan een i.reng verhoor onderworpen, maar tot nu tce ontkende zij elke mede plichtigheid. EEN COMMUNISTISCHE PROTEST ACTIE. Het partijbestuur der Communis tische partij heeft het. initiatief ge nomen tot een landelijke protest-actie legen het vonnis van de Almelosche rechtbank, waarbij de leden van die partij, Brommert en Van 't Reve zijn veroordeeld reep. tot vijf en vier 'aanden gevangenisstraf. Voor samenwerking in deze actie zijn uitgenoodigd. het N.V.V., het A. N.V., het N.A.S.. het N.S.V. (Ned. Synd. Vakverbond), het Verb, van Vakver. van Hoofdarbeiders, de S.D. A.P., de Vrijdenkers-Ver. De Dage raad, de I.A.M.V., het Soc. Anar chistisch Verbond, de B. K. S. P., de S. P., de Bond v. Rev. Aïiarcho-Cora- mu nisten, de Arbeiders Jeugd-Cen- trale en de Comrnun. Jeugdbond De Zaaier. Tegen Donderdag 28 Augustus is een vergadering uitgeschreven waar op deze oranisaties de te voeren actie met elkaar zullen bespreken. Zijn werken en zijn levenswijze De huwelijksreis van den schipper OE „EBEN HAEZER", UIC CENO IN HET SPAARNZ. Iloe dikwijls zien wc ze niet voorbij uj^ (]0 efar] zouden liet daar zeker varen, do tjnlkschepcn, of ru6tig lig- moeilijk langen tijd uithouden. Niet gen aan het Spaarnc. Moor we gaan <]at j,e( er ongezellig is,^ integendeel, ze voorhij, zonder meer. mogen al eens' maar nllcs is zóó klein, zóó gedrongen, kijken naar dat kleine schip en ons ,jal wo „aar 0nze ruimo kamers z©u- verwonderd afvragen hoe de Khipper jen terugverlangen. In de roef van het waagt om met zoo'n ding de Zni-1schipper Timmermans blinkt alles. Het dc-rzee over te varen, verder gaan onze; vele koperwerk, zoo juist gepoetst, gat gedachten in den regel niet. Ons men-j het klem. zindelijke vertrek een vroo- schen met den vasten grond onder doj lijk aanzien. De kleine ruiten in de voeten interesseert het bitter weinig,1 bruin beschilderde wanden lieten niet wat die menschen doen en hoe zeb©e] Vcol licht door. maar dil gemis eigenlijk leven. Toch is dat verkeerd. I wercl vergoed door het licht, dat door Want het betreft, hier een groep men-l(ie openstaande deur naar binnen schen, die van veel nut zijn voor de'stroomde, Alles is klein in de kamer, maatschappij en die wij, al is het dik-. Het begint al met do deur, waar je wijls indirect, allen noodig hebben.wel hooi diep gebukt door mag gaan, Dc tjalkschippers vervoeren o.a. onze «ls j© je hoofd niet wilt stoolen. Links' turf en nog vele andere zaken. En al van de deur een miniatuur schoorsteen i zouden we dat zco oppervlakkig niet. waaronder een fornuis. Op dit fornuis denken, er zit in het leven van den moet alles worden gekopkt. want van tjalkschipper iets, dat ons belang gasstellen kunnen onze tjalkschippers moet inboezemen. Hoe brengen (leze nic-t profiteeren. Verder is het vertrek- menschen, die soms dagen achtereen op dat kleine scheepje doorbreugen, den tijd zoek! Hoe loven zo aan boord van het schip? We zullen daarvan een eii ander vertellen. Schipper Timmermans, die on3 be loofd had een en ander tc zeggen over het leven van de tjalkschippers, liet ons in de roef, het kleine woonkamer tje op het dek van het schip. Het is maar een klein kamertje en menschen je ingericht voor huiskamer. Het scMp- persgczin voelt zich in die omgeving rcclR thuis, liet. slaapvertrek is natuurlijk even min groot. In het ruim is een hoekje afgeschoten voor slaapvertrek en aan den anderen kant van het schip nog één. Dat is voor den knecht. De rest van het schip is voor de lading. w< voor, zooals te begrijpen, zooveel mo gelijk ruimte wordt opengehouden. Want hoe meer lading de schipper kan meevoeren, hoe voordeeliger het ia Schipper Timmermans had zijn dag taak volbraoht, stak een sigaar aan. nam zijn gemak en zat op zijn praatstoel. „li wou iets weten over ons leven?" zoo begon hij. „Ja, daar kan ik wel een en ander over vertellen. Als we zooals hier aan dén wal liggen, is het leven zoo moeilijk niet. Ofschoon het :och niet zoo gemakkelijk is als velen wel denken. Het lossen van de iudmg of liet laden van liet schip geeft veel werk. Hebben wc dat niet te doen, als we aan den wal liggen, dan is er al- iijd nog wel ander werk. Aan wal heb ben ,we lange nachten en dat mag ook wel, want als we varen, zijn ze al heel kort. In den regel varen we 's avonds zoo laat mogelijk en 's morgens gaat de zon nog maar net op, of we varen al weer. Soms varen we zelfs 's nachts. Hel ia een ongeregeld leven. .'Vis we vroeg in den morgen opstaan als we varen, gaan we ons niet eerst was- schen, om daarna to eten. Neen, eorst gaan we aan het werk en is het 6chip eenmaal op gang, dan is voor dat an dere nog wel tijd. Als het dan mooi, kalm weer is, gaan we om de beurt 's middags na den eten nog wel eens een „knippertje" maken. In het slecht weer, dan gaat dat niet en kunnen we 's middags dikwijls niet eens rustig eten. Niet lang geleden heb ik nog een zeer voorspoedige reis gehad. Ik moest naai1 Drenthe en ik ben zonder lading in drie dagen van Haarlem naar As sen gevaren. Maar is bet slechi, weer, dan kan zoo'n reis ook wel 14 dagen duren. Ik heb die .reis nu dn drie da gen gemaakt, maar dat kan me oók mijn heele leven wel niet weer gebeu ren. Zooala u ziet is het een riskaut vak. Wind en mist zijn twee groote facto ren, waarmee we te maken hebben. Ook omdat je niet altijd een lading hebt. De concurrentie wordt nog al tijd grooter. Onze grootste concurrent is de motorboot, die meer en meer iu de vaart wordt gebracht. Ook de spoor wegen doen ons concurrentie aan. Toch zou ik mijn vak niet willen .rui len voor de eene of andere betrekking op het land. Een poosje heb ik er gehad, toen kon ik liet niet meer uit houden. Toch is het schippersleven r.iet meer wat het vroeger was. Door den oorlog is dat bliikbaar veranderd. Lag je vroeger aan den wal, dan kwa men dc schippers 's avonds in de eene of andere roef bij elkaar en was het een echt gezellig© boel. Vooral als er dan oen harmonica bij was om het ge heel op to luisteren. Nu kom je nog wel eens bij elkaar, maar zie je, dat van vroeger is het niet meer. Het oude ge moedelijke is er af. Zoo gaat hot ook met jo knecht. Op een schippersbeurs of in een café waar veel schippers ko men neem je meestal 'n man in dienst. Vroeger was dat gewoon een lid van bet gezin, hij werd tenminste als zoodanig beschouwd, maar dat is nu ook veranderd. De meeste menschen voelen er niet meer voor 's avonds in roef te zitten. Ze gaan liever stad in als zo aan wal zijn. om naai de bioscoop te gaan. Ik herinner me nog don tijd dat de schippers en hun knechts er niet over dachten een boord te dragen. Nu gaan ze 's avonds mei een boordje om de stad in. Mijn vorige knecht deed zelfs in Kiazinaveen, een kleine veenkolonie in Drenthe, avonds nog een boord om. Ja meneer, de tijden zijn wel veranderd „Wat we doen als we aan boord zijn en niet aan don wal? Meestal le zen. Vervelen doen we ons nooit. De zen winter lagen we dicht bij Appel scha in Friesland in het kanaal op een heel eenzame plek. Het kanaal was dichtgevroren en we wareu ge noodzaakt te blijven waax we waren. In de buurt -woonden alleen een paar veenboeren, waar we "s avonds af en ioe eens heen gingen. Maar verveeld hebben we ons nooit. Je bent er aan gewoon van kind af. Je weet niet beter on je kort den tijd met lezen. Over dag werk je wat aan het schap en als er ijs is ga je schaatsenrijden of helpt moeder do vrou-w in de huishouding. Dan is er op ieder schip een hond. En u kunt zich wellicht niet voorstel len wat voor een gezelligheid dat is. Ook de kinderen aan boord vervelen zich niet. Als je vaart en ze zijn klem, dan is het oppassen, want ze willen vader alles nadoen. Sla je de beenen over boord om in de boot te stappen, kijk dan maar uit, want de kleine pro beert het ook te doen. We Jeggen on zen jongen meestal onder het varen aan een touw voet. Je moet hel; wel doen en het is niet zoo wreed als het lijkt. Want stel eens da.t zoo'n kind over boord viel. En is het u nooit op-; gevallen dat er betrekkelijk zoo weinigI schipperskinderen verdrinken? Ik ge loof baast nog minder kinderen van schippers dan van menschen aan den wal. Alleen met het onderwijs van de kin deren is het nog slecht gesteld. Je hebt wel schippersschölén, maar meestal gann de kinderen naar de school van de plaats, waar je een tijdje ligt.. Zo komen daar dan vreemd, zijn niet in gewerkt en als ze dat zoownt zijn, moeten ze weer weg en krijgen dus van alles een hap en een snaji. Er zijn dan ook heel wat schippers, die weinig lezen of schrijven kunnen, maar niettemin in hun vak zeer be kwaam zijn. Wel doen vele eohippers tegenwoordig aan zelfonderricht en dat is een gelukkig teeken". Wo vroegen den schipper of lvij wel eens avonturen bad meegemaakt op zee. „Ja". antwoordde de schipper, „avonturen, groote en kleine, beleef je nog wel eens. Ik heb eens twee groote rampen mee gemaakt, waarhij ons schip gespaard bleef, maar dat is te lang geleden om het me nog precies te herinneren Maar ik weet het nog alsof het giste ren gebeurd is, wat me overkomen is, toen ik met mijn schip, de „Eben- haëzer" mijn eerste reis deed" „Het is al eenige ja.ren geleden. Ilt was pas getrouwd en zou met een leeg schip naar het noorden varen, om daar de Paasclidagen door te brengen bij mijn oudelui. Het was zooveel als onze huwelijksreis en daar ik pas be gon, had ik nog geen knecht. Daarom zou mijn broer meevaren. We vertrok ken dan met de „Ebeahaëzer" uit Haarlem en kwamen 's avonds in Am sterdam. Daar gingen we aan wal, om den volgenden morgen heel vroeg weer te vertrekken. Den heelen mor gen was het mooi weer geweest, maar tegen den middag ging de wind uit het Zuiden „opliggen". We waren toen ter hoogte van Harderwijk, al meer wakkerde de wind aan en het duurde niet heel lang of het zeil, dat lang niet nieuw meer was. scheurde. \V e repareerden het zoo goed moge lijk en hoewel bijna alle schippers het zeil gestreken hadden, probeerden wij het om nog verder te komen. Dat doe je als je jong bent en pas begint. Dan mag je graag Ja ten zien wat je kunt.. Bovendien -wilden we vóór Paschen over zijn. We hielden het een half uur vol, toen ging het fokzeil stuk. Maar nog gaven we niet op en nadat we het zoo goed mogelijk gemaakt hadden werd de reis voortgezet. Toen zei mijn vrouw: Wat slingert dat schip, ik ben altijd op een hout-en schip ge weest, ik weet dat zoo niet, maar slin gert een ijzeren schip altijd zoo? Ik zei dat het inderdaad zoo was. Mijn vrouw was gerustgesteld. Het liep togen den avond. Er stond nu werkelijk een storm; het was boos weer. Mijn vrouw vroeg me of ik nog even een bak turf van beneden wilde halen. Toen ik beneden was. keek ik meteen eens rond. Het schip was me nu toch ook wel wat heel hard gaan schommelen en al zei ik het niet te gen mijn vrouw, heel gerust was ik toch ook niet op. Ik zocht en ja hoor. Daar had jo het. Een lek in het soh.ip, waardoor het water naar binnen kwam. Er viel niets aan te stoppen, want het lek was aan de voorzijde en iederen keer als de voorsteven in zee terugviel, kwam de drukking van het water er tegen aan. Hel schip ging te keer ais een dolle. Ik dacht; er moet raad ge schaft worden, want zóó zal liet niet lang duren. Ik zou graag een vlag ge- hesohen hebben om andere 6Cliepen to waarschuwen, als er maar een in mijn bezit was geweest. Goede raad was duur. Maar zie, ik kreeg een hel der oogenblik. Mijn broer trok zijn jas uit en even la Ier wapperde deze bij wijze van noodsein in deu storm aan de mast. Een paar visschers begrepen al heel spoedig dat er bij ons iets niet in den haak was en kwamen naar ons schip toe. Gelukkig mooi op tijd. Want ze konden ons nu nog naar Harderwijk op sleeptouw nemen, waar we behou den aankwamen. Maar daar was alleen een hout werf en niet een voor ijzeren schepen. Dus ging ik naar den slager en vroeg om oen meter en nog wat spek. U had den slager moeten zien kijken, toen ik liet spek per meter wil de hebben. Al gauw had ik hem_ uitge legd wat ik bedoelde. Ik moest 'n lan ge, dikke reep spek hebben, die ik op het lek kon leggen. Daarover werden bouten bevestigd om het spek vast te persen en de schuit kon verder varen. Spek laat geen water door en is een best stopmiddel. We bereikten Zwart sluis, het schip werd op een werf ge- zet, en we kwamen nog op tijd bij do familie. Wie op het kleine, betrekkelijk smal le en schuin afloopende dek van een tjalkschip komt, kan zich nauwelijks voorstellen hoe een schipper zich daar. als het schip beweegt, staande weet te houden. Vooral niet als hei scheef ligt, wanneer de lading wat is verschoven. Toch doet de schipper dat, al slaan de golveh ook over het dek. Hij is er aan gewend en schipper Timmermans zei, rial hii het liefst op klompen over het dek loopt. Daar kan hij het beste op staan blijven. Toch moeten we den moed van die menschen bewonderen die op zoo'n klein vaartuig de elemen ten durven troiseeren. Schipper Tim mermans sprak nog over de brug- en havengelden. „Mijn schip is ruim 115 ton en zelfs als ik den wal van Haar lem niet raak en hij voorbeeld in Heemstede los, moet ik nog zes centen per ton betalen. Daar komen dan nog bij 30 centen voor iedere brug of samen 1.20. Toch ligt die brug er niet voor mijn geraak, iniegendeel. En wij. die er juist den last van hebben, moeten er voor betalen". De schipper noemde de regeling hier „benauwd treurig". Het schippersleven is een leven, naris alleen diegenen mee kunnen, die het van jongsaf gewend zijn.- Sehipper Timmermans vertelde ons, dat het tegenwoordig niet meer moge lijk is iemand als schippersknecht "to li rij gen die op den wal een betrek king heeft gehad. Tegenover dit alles staat, dat een schipper nooit op het land zou eewen- nen. De vrijheid zit hem in het"b!oed. Hij kan niet zeggen: zoo laat begin ik 's morgens en zoo laat schei "ik 's avonds uit. Hij wil werken wanneer hem dst belieft. U moet dit niet ver keerd opvatten, niet zoo, dat hij lie ver niet zou werken. Neen, de schip per werkt veel en graag. Maar naar zijn eigen wil. De vrijheid gaat den schipper boven alles. Dat is het juist,; wat hem met zijn moeilijk leven ver zoent. dat hem zijn bestaan zelfs doet liefhebben

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1924 | | pagina 9