De gevolgen der onder
wijshervorming
Zevenhonderd gulden besparing
op één onderwijzeres
Mea schrijft aan da „X. K. Ct."
De onderwijzeres aaa de <x L school
te- Firdgum {Fr.) met 40 leer:ineen, heeft
negens benoeming elders, eervol onlsUg
aangevraagd. Na 1 Januari 1025 komen de
hosten, wordt deze vacature weer vervuld,
geheel voor rekening der gemeente. B. en
W. zijn van oordeel, dat de schoot te
Firdgutm toch niet ban volstaan met ~éér.
leerkracht het hoofd.
Daar bij niet weer vervulling van de
vacature toch een onderwijzeres in de
nuttige handwerken zal moeten worden
benoemd, hebber. B. en W. een oplossing
gevonden, om de tweede leerkracht aan
die school te behouden, door benoeming
van een onderwijzeres met akte K en deze
tevens aan *.e stellen als assistente.
Do onderwijzeres wordt dan aangesteld
als leerkracht in de nuttige handwerken,
tegen een salaris van f 3C0. terwijl zij a's
assistente tot de school wordt toegelaten
tegen een vergoeding van f 350 per jaar.
Bovendien bethen B. en W. van parti
culiere belangstellenden te Firdgum de
toezegging gekregen, dat zij bij aan
stelling van een bevoegde leerkracht
bereid zijn, in de beiooning bij te dragen.
Een en ander werd door B. en W. in een
voorstel belichaamd, bij den gemeente
raad ingediend, die het met algemeene
wordt dus een nieuwe onderwijzeres aan
gesteld, wat ruim £0 besparing geeft
voor de gemeente.
Een stelling gebroken
Drie arbeiders gevallen
Dinsdagmorgen omstreeks 10 uur brak
de stelling van een in aanbouw zijnd per
ceel in de Hutsdonkscliestiaat fe Roosen
daal. Een drietal arbeiders viel naar be
neden. Twee hunner bleven in hun va!
aan de nog staande stelling hanger.. De
derde, zekere van Mouwen, wonende in de
Fortuinstraat, viel van de 6 Meter hooge
stelling op de straat. Met ernstige hoofd
wonden en een gebroken arm werd hij be
wusteloos opgenomen. Dr. Kanings
spoedig ter plaatse en veriser.de de e«
huip. De ongelukkige ss per brancard aaar
hei ziekenhuis vervoerd.
De nieuwe steenkool- en
petroleumboringen
In aansluiting op zijn bericht in
zake de nieuwe boringen van de Ned.
Maat ij. tot her. Verrichten van Mijn-
bouwkundige Werken in het gebied
tusschen Lichtenvoorde en Groenlo,
verneemt de Tel. nader, dat. deze
boringen niet uitsluitend het vinden
van petroleum beoogen, doch even
zeer het winnen van steenkool en
daarnaast van zout,
I-Iet blad schrijft:
Inderdaad is naar men weet
de bekende aanboring van petroleum
te Coris m Februari i.l. de directe
aanleiding geweest tot de huidige
activiteit van „Mijnbouwkundige
Werken". Een der nieuwe boringen
is reeds eenige honderden meters ge
vorderd, de andere wordt thans op
gebouwd" en neemt dus binnenkort
een aanvang.
Concessie tot exploitatie van de
eventueel aan te boren mineralen kan
thans ingevolge de nieuwe wet op de
opsporing Van delfstoffen verkregen
worden. Deze wet herstelde n.l. het
particulier initiatief ten deze, nadat
het 15 jaren achtereen uitgeschakeld
was geweest, in eere. Vóór de inwer
king tredinz der wet moest particu
liere evploratie feitelijk doelloos hee-
ien omdat er geen onkel recht op
exploitatie e-d. aan verbonden was.
Dit is thans veranderd en er kan
concessie tot exploitatie worden ver
leend.
In het onderhavig geval heeft de
Staat ten aanzien van den toekomsti-
gen concessionaris belangrijke rech
ten, welke hij in de voornaamste
plaats ontleent aan het feit, dat hij
zelf de Staat, de vinder is van de
petroleum ter plaatse. Men herinner'
zic.h uit hetgeen destijds dr. P. Tesch
en dr. Th. Reinheid in ons blad me
degedeeld hebben, dat de eerste pe-
iroleurnwinning bij Corle de bekro
ning vormde van den sinds 1907 hr
Winterswijk door den Rijks Geologi-
schen Dienst verrichten arbeid.
Daar de boring oorspronkelijk op
hel. vinden van steenkool en steen-
zou l. ingesteld was de hoorbuizen is
wijd waren en walcrspoeling toege
past, werd, moest de olieboring wel
dra tengevolge van het op 13 Mei jl.
in ons blad vermelde platslaan der
buizen stopgezet, en verdere opsporm-
gencreri moesten aan het particulier
initiatief overgelaten worden. Doch
aan zijn vinderschap ontleend de Staat
rechten: den concessionaris kunnen
bepaalde verplichtingen opgelegd wor
den zoowel ten aanzien van de tech
nische zijde van het te 3richten be
drijf aU van de economische- (winst
aandeel e.d-), tengevolge waarvan
nier. alleen een juiste wijze van verde
re exploitatie gewaarborgd^ zal kunnen
worden, doch waardoor de Staat, te
vens in de gelegenheid zal worden
gesteid de in de voorafgaande jaren
voor de boringen en het verdere on
derzoek gemaakte kosten terug te
krilgen.
Overigens gelden, naai we reeds
schreven, de nieuwe boringen vooral
ook steenkool en daarnaast, zout. Er
liggen in het gebied van Corle, Lich
tenvoorde en Groenlo zeer belangrij
ke steenkoolbeddineen; gelijk het on
derzoek van den Rijks Geo.og:=r.n-.n
Dienst heeft uitgewezen terwijl tevens
bekend is. dat bet. maken van schach
ten in dat gebied gemakkelijker gaat
den elders het geval pleeat te zijn.
I'it h»t bovenstaande, dat we van
dn meest bevoegde zijde vernamen,
blijkt, afdoende, dat. bet aanboren
van de aardolie te Corle van de groot
ste bet eekenis is geweest en dat er
alle kans op besreal. dat ten volle
bewaarheid 'zal wc don de uitlating
van dr. Tesob destijds jegens een
onzer medewerker"1' ..We staan hier
voor een van Staatswege gedane
vondst van de hoogste waarde, we.I-
ke zeer vérstrekkende gevolgen kan
1 hebben". Dank zij het feit, dat de
Staat de vinder is van de olie zal hij
den concessionaris o.m. de verplich
ting tol. het voeren eener rationeels
exploitatie kunnen opleggen. Onge
twijfeld zal daarbij de controle van
den Geologischen Dienst niet uitgesoha
keld worden, welke controle reeds
thans bij de exploratie in zekere mate
bestaat in den vorm van een zich
voortdurend van den gang van zaken
op de hoogte houden door dr. Tesch,
directeur van den dienst. Dit geldt
i.e. de boringen door ,,Mijnbouwkun-
iligo Werken" tusschen Lichtenvoor
de en Grosnlo; verschillende aangren-
zende terreinen komen nog voor
exploitatie in aanmerking en er heb
ben zich daartoe reeds tal van gega
digden aangemeld.
INVOER VAN DUITSCHE GOEDEREN
NAAR ENGELAND.
Ter aanvulling van de reeds eerder be
ker.d gemaakte overeenkomst tusschen de
Duicscke en Britsche regeeringen om op
een nader te bepalen daiucm de .Repara
tion Act" met de daaraan verbonden
voerreehten van 2S op Duitsche goede
ren bij invoer in Engeland weder in
king te stellen, deelt de Ned. Kamer
Koophandel voor Duicsehland mede dat
haar gob leken :s dat van Nederland af
komstige goederen, ook al eiin deze ge
heel of gedeeltelijk van Duitschen oor-
spronk, vrij van deze invoerrechten zullen
zijn. mits zij ui: Nederland afgezonden
en afkomstig van een zich in Nederiz
bevindenden voorraad, terwijl bovendien
moet vaststaan, dat toen deze goederen
van Duitschland r.aar Nederland vervoerd
werden, Engeland niet de eindbestem-
CEORCANISEERD 0VERLEC ZEE
MACHT.
Op den 22en en '23en Augustus 1924
rergaderden de commissies A
van het Gorganiseerd Overleg
macht gemeenschappelijk, teneinde de
verschillende wijzigingen te bespre
ken, die de Regeering zich voorstelt
aan te brengen in de Pensioenwet voor
de zeemacht 1922 en in 'de Militaire
Weduwenwet 1922 omtrent welke wij
zigingen door den Minister aan
commissiën advies werd gevraagd.
Bij de algemeene beschouwingen
omtrent de eerstgenoemde wijzigings
wet werd van enkele zijden ter sprake
gebracht, dat thans reeds de derde
wijziging aanhangig is gemaakt in de
militaire pensioenwetten, die eerst
ruim twee jaren geleden werden af
gekondigd, terwijl de voorgenomen
wijzigingen meerendeels nadeelig zijn
voor de militairen en wel inzonder
heid de thans te bespreken wijzigin
gen.
Een en an'der wekt onder het perso
neel een groot gevoel van onrust, ter
wijl men de rechtszekerheid ziet be
dreigd.
Verschillende opmerkingen werden
gemaakt omtrent de beginselen, thans
in de wijzigingswet toegepast en vele
dier beginselen werden van meerdere
zijden bestreden, hetgeen nader ge
schiedde bij de artikelsgewijze behan
deling, terwijl anderszijds nog toelich
tingen werden gegeven.en de voorstei
len werden verdedigd.
Bij meerdere artikelen werden ver
anderingen en overgangsbepalingen
in overweging gegeven, de bedoeling
heb'oen'de dat aan de in dienst zijnde
militairen bij vorige pensioenwetten of
wijzigingen daarvan in uitzicht ge
stelde pensioenaanspraken niet of niet
te zeer zullen worden geschaad,, zon
der overneming van welke bepalingen
men invoering van de toegezonden
wijzigigswet meende te moeten ont
raden.
GASVERGIFTIGING.
Dr. D. Brocx, controleerend geneesheer
der Rijksverzekeringsbank, wijdt in het
-Vederland-seh Tijdschrift voor geneeskun-
de een statistisch opeiel aan gasvergifti
ging berustende op gegevens uit de archie
ven der Rijksverzokeri-ngshank. Iin de ja
ren 1905 tot 1913 lowaimen onder bijna
750.000 ongevallen slechts 202 gevallen van
gasvergiftiging voor (25 sterfgevallen)
waaronder 155 koolmonoxyde vergiftigin
gen (17 me: doedel ijken afloop), boven
dien 10 ammoniak-gasvergiftigingen (2
doodendoor het springen van een ammo-
niakgasleiding in een fabriek). Hij be
paalt zich verder tot de bespreking der
koolmonoxydevergifiigingen en onder
scheidt 5 groepen
gevallen welke in. de mijnen ootetaan
het gebruik van springstoffen, vooral
bij het gebruik van fcoolcarboniet (11 ge-
i'.Ien). Het explosiegas bevat dan tot 40
koolmonoxyde en is vooral gevaarlijk
de mijnwerker te spoedig terugkeert
de plaats waar geschoten is. Merk
waardig is dat in dezelfde gasomgeving
da één doodeüjk wordt getroffen en de
andere weinig of geen schade ondervindt.
gevallen veroorzaak: door kachels of
open vuier; zonder afvoer f15 getroffenen
doodeüjteen afloop)De
acht doodegevall-en betroffen alle personen
ilsper.de in kajuiten (13 van de 15 geval
len), Gevallen als deze zijn natuurlijk alle
voorkomen. „Als men zich zoo voegt
schrijver hieraan toe de drukte herin
nert gemaakt, over de petroleumkacheltjes
van Jam in, dan vraagt men zich inet' ver
bazing af, waar het verbod blijft, om te
slapen in kajuiten of keeten, verwarmd
door kachels, open vuren of ieder andere
wijze waardoor gevaar ontstaat voor de
ontwikkeling van koolmonoxyde."
c. gevallen door motoren veroorzaakt (23
waarvan 3 met doodelijken afloop). Onvol
doende ventilatie is hier schuld.
d. diverse vergiftigingen in fabrieken,
een verzamelgroep (23 gevallen, 2 dooden).
e. leidimggasvergiftigïngenlichtgas en
gas, gebruikt voor verwarmingsdoeleinden
vooral het laatste bevat veel koolmonoxyde
(tot 40 toe). Van de 79 gevallen die
hieronder vallen waren er 58 werkzaam in
hes gasbedrijf. De meeste kwamen voor
bij bet werken aan de gasleidingen, re-
pareeren, aanleggen, afsnijden, gaten bo
ren). Slechts één sterfgeval .viel hierbij te
betreuren; 33 waren korter dan 3 dagen
arbeid sangeschiki.
De schrijver vraagt zich af hoe deze cij
fers te rijmen zijn met die van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek, die in
dezelfde jaren 430 rjoodsgevallen noteerde
waarvan S3 aan zelfmoord znoeaten wor
den toegeschreven. (Bij die cijfers ontlbrak
echter een opgave van den aard van het
schuldige gas.) Van de 387 overblijvende
gevallen kwamen er 147 gevallen voor bij
vrouwen, vermoedelijk grootendeels bui
ten bedrijven. Een en ander maakt het
zeer onwaarschijnlijk, dat de overblijven
de 240 alle aan lichigasvergift jging zou
den moeten worden toegeschreven. De
schrijver deelt ten slotte mede, dat ook
bewijst hoe noodig bloedonderzoek
dii verband
don Gezondheidsraad. Slechte door bloed-
onderzoek komt men op vastoren bodem
te staan en voorkomt men -theoretische
beschouwingen en lijdroovendo onderzoe
kingen.
Ten slotte acht hij tegen het slapen in
verwarmde kajuiten en keeten dringend
maatregelen i.oodig.
De gouverneur van Curasao, mr, X.
B. Dramt jee, heeft, naar gemeld
wordt, op zijn vacuntiereis naar Ne
derland ook New Vork bezocht, waar
de Nederlandsche kolonie en de N'ed,-'
Amerikaansche K. v. H. hem harte
lijk hebben ontvangen. Den 14den
Augustus werd den gouverneur in The
Whitehall Club een lunch aangebo
den, ter zelfder plaatse waar zijn
groote voorganger Petrus Stuyvesant
ongeveer 300 jaren geleden op Manhat
tan Island landde. Onder de inede-
aanzitienden waren o.a. 'de heeren
W. van Doorn van de Holland-
Amerika Lijn, dr. D. II. Andreae, Geo
P. Luden wn. consul-generaal te New*
York, generaal Avery D. Andrews,
vertegenwoordiger van „De Kon." in
Amerika, F. C. Schwedtman, M. S.
Bausch, II. A. Statius Muller, jhr. L.
Wittert van Hoogland en dr. Neil van
Aken van de Ned. K. v. K. Mr. Branf-
jes liet zich zeer hoopvol uit over de
economische toekomst van Curacao,
vooral in verband met de uitbreiding
van de werkzaamheden van de Ko
ninklijke op het eiland. Den I6en Aug.
vertrok de gouverneur naar Neder
land.
ROODE KRUIS-ZEGELS,
Bij K.B. is aan de Vereeniging ,,Het
Ned. Roode Kruis", in verband met
art. 23 bis der Postwet. vergunning
verleend om voor de inzameling van
gelden gebruik te maken van brief
kaarten, waarop door de afzenders,
behalve een of meer frankeerzegels ter
verantwoording van het verschuldig
de port. een of meer Ned. frankeerze
gels kunnen worden gehecht, waarvan
de waarde bestemd is aan cle Vereeni
ging ten goede te komen.
DE MINISTERIëELE BE-
SCHULDICINC.
Het antwoord vau den minister
an Arbeid, Handel en Nijverheid op
de vragen van den heer De Muralt
betreffende de beoordeeling door Z.Ex.
van handelingen der directeuren van
de X.V. Tricot/ahriek G. J. Willink,
te Winterswijk, luidt als volgt:
Het standpunt door de directeuren
in de N.V. Tricotfabriek G. J. Wil
link te Winterswijk, ter zake ingeno
men, was ondergeteeken'de bekend uit
een aan hem door die directeuren ge
richt adres, onder dagteekening van
S Mei 1924.
De beschuldiging „van het aanzet
ten tot het plegen van meineed" is
in de door ondergeteekende in de ver
gadering van de Tweede Kamer van
3 April 1924 gedane in ede deeling niet
getut, gelijk uit zjine woorden duide
lijk blijkt.terwijl het evenmin zijn
bedoeling is geweest een dergelijke
hoogst ernstige beschuldiging uit het
door hem gesprokene te doen ver-
staan.
Hieruit volgt reeds, dat de ver
meende beschuldiging niet is geuit,
noch direct noch indirect, en dar. der.
halve de meening van de directeuren
te dezen op een misverstand berust.
In de antwoorden op de voorgaande
vragen ligt reeds opgesloten, dat er
geen aanleiding bestaat om een com-
-•an onderzoek- in te steilen,
aangezien mag worden verwacht, dat
het bestaande misverstand thans uit
den weg is geruimd.
ONG EBA XDEROL LEERDE
SIGAREN.
Tijdens een transport van groote
Jartijen tabak en sigaren is te Val-
censwaard door do rijksambtenaren
een vrachtwagen gecontroleerd,
waarna voor circa 600 gulden onge-
banderolleerde sigaren werden in be
slag genomen.
INGEZONDEN MEDEDEELINCEN i van Chio en Falerno bezat. Lucullus
k 60 Cts. per regel. Ideed, om zijn overwinningen in Azië
te vieren, aan het volk 1000 vaten
Griekschen wijn uitschonken. Caesar
bood op zijn feesten aan zijn gast6U
do beste gewassen aan, in dien tijd
bekend. Plinius zeide nog, dat, do
wijn kracht en bloed gaf, dab hij h
leven vervroolijkte, den eetlust op
wekte, zorgen en droefheid verjoe?
den slaap nabij riep.
Van het eene tijdperk in het andere
wijzigt en verbetert de cultuur van
den wijnstok en strekt zich verder
N.v.T.v.Veen'sGoederenh.
Zijlstraat 19 Telefoon 190
iliis op aiiMttslijïe betallnzsTooiwaaidsn
I-IET GEDISTILLEERD Hf JULI
Cegedises schrijft
Blijkens den staat van de opbrengst
der Rijksmiddelen heeft de gedistil
leerd-accijns 'in Juli opgebr;_;'ht, in
ronde cijfers, 4 millioen 129 uuizend
gulden, tegen 3 rnillioen 461 duizend
gulden in Juli 1923.
Deze maand Juli wae dus een stuk
beter dan de vorige, die vau 1923,
voor de schatkist, Toch bleef zij nog
een halve ton achter bij de raming
van 1/12.
De betere opbrengst is trouw,
sh'chts schijn.
Immers in Juli waren er 5 Donder
dagen (dagen van aaugifte).
Vergelijkt men de Juli-opbréngst
met die van Juni, die roniil 3 mil
lioen 547 duizend gulden bedroeg,
doch 4 Donderdagen telde, en vermin
dert men dat laatste bedrag van één
vierde daarvan, dan bemerkt men dat
Juli feitelijk weer een mindere op
brengst gaf, die op ongeveer 3 ton is
te stellen.
De teruggaande beweging van den
accijns zet zich dus voort.
Dit blijkt ook uit andere cijfers.
Neemt men de verloopen 7 ma_..
den. dan kas de opbrengst 27 iniüioeo
377 duizend gulden, terwijl de eerste
zeven maanden vau 1923 opbrachten
een bedrag van 28 millioen 618 dui
zend gulden. Bij het vorig jaar is de
opbrengst dus reeds 1 millioen 240
duizend gulden ten achter.
De raming voor 7 maanden (7/12
van een jaar) was 29 millioen 225
duizend gulden. De opbrengst is dus
bij die raming ecu kleine 2 millioen
ten achter gebleven.
Die raming was al aan den voor-
zichtigen kant. Voor het geheele be
lastingjaar beloopt zij 50 millioen 1
ton. Doch zelfs indien de nog rcetee-
rendo 5 maanden de raming bereik
ten. zou dit totaal-bedrag niet ont
vangen worden. Het is veel waar
schijnlijker dat er tenslotte tusschen 3
en 4 millioen minder zal ontvangen
worden dan geraamd is.
PIJNLIJKE GOOCHELTOEREN.
De heer van E., uit Ginniken, tij
delijk verblijf houdende in een hotel
in Den Haag, heeft aangifte gedaan
van mishandeling, gepleegd in ca
baret Pisuise te Scheveningen. Een
goochelaar had hem verzocht even
op het podium te komen een een ko-
>eren balletje vast te houden. Dit
Halletje was echter te voren door een
chemisch preparaat gloeiend gemaakt,
en de heer heeft, dan ook eenige
brandwonden aan de hand gekregen.
DE MOORD IN DE DE RIEMER-
STRAAT TE DEN HAAG.
De politie bleef nog steeds aanwij
zingen ontvangen in deze moordzaak
aanwijzingen, waarop telkens een
onderzoek wordt voortgebouwd, tot
nu tos nog steeds zonder succes.
Om meer aanwijzingen te verkrij
gen, heeft men besloten eert belooning
van f 400 beschikbaar te stellen voor
den gene, die aan de politie zoodanige
inlichtingen verschaffen kan. dat
deze binnen een jaar tot opsporing
en veroordeeling van den dader lei
den. Inlichtingen worden ingewacht
j den commissaris der at'd. C.,
fexanderplein te '3 Gravenhage.
HET TWEEDE 14AMERLII)
'SCHAPER.
Het Tweede Kamerlid Schaper zal
half September Rijswijk metterwoon
'erlat-en en zich te Voorschoten gaan
vestigen.
DOOR EEN WESP IN DE TONG
GESTOKEN.
De voerman V. te Botterdam had,
zoo lezen wij in de Rotterdammer,
een zware vracht te verplaatsen,
waarbij zijn paard stapvoets moest
loopen, V. wilde nu zijn boterham
men verorberen. Hij had een paar
happen genomen, toen de man plot
seling een brandende pijn in den
mond voelde. Verschrikt spuwde hij
zijn brood uit en bemerkte tot zijn
niet geringe verbazing, dat mei het
brood een doorgebeten Weep zijn
mond uitkwam. Het beest had nog
kans gezien om even voor zijn over
lijden een flinke prik in V.'s tong te
geven. De geheele mond is door den
steek opgezwollen, zoodat de onfor
tuinlijke voerman zich onder behan-
BUITEHLANDSCHF. BRIEF
KAARTEN.
Herman Hana heeft iu opdracht
van het Hoofdbestuur der Posterijen
en Telegrafie een buitenlanrsche brief
kaart ontworpen. Een deel van
voorzijde van de kaarr., de iin rood
afgedrukt is, is, naar wij vernemen,
gevuld met teekeningen van Ber!age
van Hoi la nds stedenschoon. Daarna
zullen briefkaarten met andere ge
zichten verschijnen.
Over het ontstaan van de briefkaart
die goed geslaagd is, vertelt Hana in
Wil en Weg, dat de opdracht luidde,
eeu buitenlandsche Ansicht-briefkaart
Ie ontwerpen, waarop, onder meer
do postzegel met den kop moeat
voorkomen.
,,En het is "te begrijnen, dat ik, go-
gpven mijn groote belangstelling voor
dat kop-problccm. na inijn eerste,
goedgekeurde schets voor het ensemble
al mijn krachten op een oplossing
van dit Dog nimmer opgeloste pro
bleem concentreerde,
Zulk een aanpak is natuurlijk op
zichzelf een fout; men moet van be
gin tot eind het feeheel in het oog
houden, en dit geheel was hier do
geheele briefkaart. Vergeet men zoo
iets, door een tijdelijke voorkeur voor
een bi tonder boeiend onderdeel, dan
wreekt zich dat later onherrodppe-
Iij-k in het totaal-aspect.
Zooals gezegd, hier had ik dan dat
probleem op mijn eigen werktafel, en
ik zette in hel, midden van mijn ka
der een witte massa voor den even-
tueelen witten silhouet-kop, en aan
de bovenhoeken witte aequivalenten
of tegenwichten.
Door dit omzetten van het, gegeven
indifferente of principicol gelijke
integreerende potenties, was feitelijk
hot probleem reeds in beginsel opge
lost, Do eisen was vervolgens. dc
reinheid van deze oplossing bij de
détailleering zooveel mogelijk te be
waren.
Die detnilleering hield in: de sil-
hoiiet-ruimte om te werken tot een
profiel-portret van de Koningin, de
waarde van den postzegel duidelijk
sprekend te plaatsen en de aequiva-
lenten stijlvol uit te werken".
lit.
In dn Middeleeuwen wordt, dank
zij de Flugelsche koningen, de smaak
voor wijn ontwikkeld eu begint de
wijn een der belangrijkste takken van
handel voor Bordeaux to worden
en het ruilobject voor vreemde
ren, Ook in andere landen neemt de
verbouw van den wijnstok too en on
sommige vreemde markten worden
de Bordeauxwijnen beconcurreerd
door wijnen uit Spanje, la Roebelle,
Poitou, Touraino en Anjou. In Parijs
toen reeds een groot verbruiker, ont-
•VIIut men slechts wijnen uit Midden-
Frankrijk, Bourgogne en Champag-
Bretagne. Normandië, Vlaande
ren en de Britsche eilanden betrek
ken wijnen uit Bordeaux.
In Holland waren de wijneu
Gascoene en Bordeaux zeer gezocht
en zeer in trek en ondanks dén beur-
telingschen toestand van vrede er
oorlog, werden er groote hoeveelhe
den van geïmporteerd. De Hollanders
belaadden er in Bordeaux niet alleen
hun schepen mee voor eigen gebruik
maar ook voor het vervoer naar En
geland en Schotland. Zij bezaten zelf-
eenige wijngaarden in de ,.Borde-
lais".
De wijnuitvoer was vau zoo groote
beteekeuis in dien tijd, dat koning
Hendrik IV, in 1443 een ordonnantie
uitvaardigde, regelende het handels
verkeer nier- de staten van den koning
van Engeland, Holland, Zeeland en
Friesland.
In de 17e en 18e eeuw v.-ord de wijn
bouw nog op dezelfde wijze beoefend,
de aanplant, is ze-er belangrijk cn er
is zoo'n wijnovervloed, dat de wijn
bouwers uit do Bordelais de grootste
moeite hebben den wijn te verknopen.
Zij eischen dan ook reglement at ie "Van
den aanplant en beperking.
Men zegt, dat het Lodewijk XV
was, die te Parijs de Bordeaux-wij
nen in zwang bracht, welke hem wa
ren aaugeprezen door den hertog van
Richelieu, gouverneur van, Guyenne.
Tijdens het consulaat en het keizer
rijk wordt er, ten gevolge van de tal
rijke oorlogen, die dit tijdperk uit de
Fransche historie kenmerkten, weinig
wijn verhandeld en de handel ver
mindert nog meer gedurende de revo
lutie van 1848. die hem een doodelij
ken slag toebracht.
Maar met het herstel van het kei
zerrijk nam de wijnhandel te Bor
deaux weer een nieuwe vlucht en ver
breidde zich over da heeio wereld.
Maar men ziet, dat tiidens al de-ze
opeenvolgende tijdperken de wijn al
tijd zijn coreplaatsjieeft behouden en
dat do hoogstgenlaataten steeds zijn
deugden hebben weten te waardce-
ren.
DE INVOER VAN SCHOEN
WERK.
In de afgeloopon maand Juli de
eerste voile maand met vrijen fichoe-
nccinvcxjr en gehêel in leenstelling
met verleden jaar, toen Juli de eerste
maand met beperkten schoeninvoer
was. is do invoer meer <'an driemaal
zoo groot geweest als die van een jaar
W De invoer van lederen schoenwerk
was, aldus het Vakblad van de
Schoenmakerij. 32.460 paar of
f 66.000 «rrooter dan in Juli 1923; dm
van éiofschoeisel 94.264 paar of
92.000 groot er. totaal dus ec-n voor-
irgang van 126.72-1 paar of f 158-000
De rnaand Juli leverde do volgendo
uitkomsten op met betrekking tot don
invoer van lederen ■choenwerit
Duitscbland 73.156 paar tor waarde
van f 188,000 of f 2.57 oer paar;
België 15.978 paar f 40.000. f 2.50
per paar; Groot-Brittannië 34.852
paar f 111.000. f 3.19 per paar; Zwit
serland' 1219 paar. f 12.000 f 10 per
paar; Tsjecho-Slowakiie 11.321 paar
f 73.000. f 6.48 oer paar; totaal
140,940 naar ter waarde van f 437.000
of f 3,10 per paar,
De uitvoer bedroeg in Juli in lede
ren schoeisel 15.334 paar of f 84.000
meer dan in Juni; in stofachoeiscl
7931 paar of 16.000; to zamen alzoo
23.2.5 paar of f 100.000 meer. Op
nieuw is du?, zegt, het blad, een ach
teruitgang der balans te constateeren
cn wel ten bedrage van f 58.000.
DE 00RSPR0NC VAN
EN WIJN.
De correspondent te Bordeaux van
het maandblad „Do Wijn", schrijft
eenige interessante bijzonderheden
over den oorsprong van den wijn.
Als men de auteurs naslaat, die zich
gewijd hebben aan het naspeuren van
de herkomst, van den wijnstok, zTst
men dat ze tot in het verste verleden
teruggaan.
Volgens hen zou do wijnstok af
komstig zijn van de Aziatische hoog
vlakten, waar men eveneens de wieg
der wereld een plaats heeft gegeven
en- zou hij van daar uit zich achter
eenvolgens hebben verspreid over In-
dië, Perzië, Syrië, Egypte en vervol
gens over Griekenland en Italië. De
Phoeniciërs zouden hem in onze stre
ken hebben geïmporteerd.
In de oudste geschriften, met na
me in de heilige boeken der Joden,
wordt de wijnstok herhaaldelijk ge
noemd.
In Griekenland, rijk aan uitsteken
de wijnen, ried do geleerde Hippocra
tes aan de zieken het gebruik van de
zen evenzeer gezonden, als opwekken
de^ drank aan.
Bij de Romeinen hebben Vergilius,
Columellas. Plinius en Keratitis de
schoonheid van den wingerd bezon
gen,'de oogstfeesten en optochten.
Het, bewaren van wijnen in vaten,
die tevens voor het, transport dienden
ond toen reeds toepassing en als ze
rijp waren, goot men ze over in am
phora's (vazen van gebakken klei).
Al.» de wi.in te wrang was, zegt Pli
nius, werd do wrangheid getemperd
door er gips in te werpen. De Grieken
gebruikten marmerslijp. zont of zec-
'ater.
Pers-Overzlcüt
SCHAMEL RESULTAAT.
Onder dit opschrift schrijft „D
Rotterdammer" o.m.:
„De staatscommissie, die heb vori
ge jaar ingesteld werd om na te gaan
of er bezuinigd kon worden op het
Hooger Onderwijs, zonder het peil
daarvan in het algemeen te verlagen
heeft een schamel resultaat gebracht.
Slechts enkele bezuinigingen
den in het vooruitzicht gestold. Vol
gens het eenparig oordeel der Com
missie moet de medische faculteit
zoowel te Leiden als te Utrecht en
te Groningen gehandhaafd blijven en
dus ook de wis- en natuurkundige
(faculteit, zonder welke do eerste
niet kaa bestaan. "Waar 80% van 'do
jaarlijksche kosten van het hooger
onderwijs juist voor rekening van
de beide faculteiten komen, verliest
het denkbeeld om tot opheffing van
een der Rijksuniversiteiten te gera
ken, alle aantrekkelijkheid.
De aanwezigheid van vele hoogge
leerden in de commissie heeft niet
kunnen verhinderen, dat ze met zulk
een schamel resultaat is voor den dag
gekomen.
We nemen gaarne aan, dat een
ander resultaat niet mogelijk was zon
der de waarheid en de feiten ge
weld aan te doen. Maar het heeft
toch teleurgesteld, dat heel het uni
versitair vraagstuk, ook de verhou
ding van het. bijzonder en het open
baar onderwijs in verband met de
kosten niet is bezien en de vraag niet
overwogen (die toch reeds dik
wijl.
naar voren is gebracht) of het
rijke Romeinen «reiden er een 1 niet billijk zou zijn aan elk der
W4! «4 w, Mt nrarKamif j*- i i- -••?raild» v>ns" te verzamelen. 1 hoofdgroepen in -ons volk één der uni-
H j heramert m d'. veroa-nd aan den rlehng van een dokter moest stel- Horatius spreekt van een lekkerbek, versiteifen aan te wijzen, waar het
arbeid der desbetreffende commies» uitjen. d.e in zijn kelders 1000 vaten wijn onderwijs in onmiddellijk verband
met de levensbeschouwing 'dier groep,
kon worden gebracht.
Aan bovenvermelde Staatscommis
sie is ook voorgelegd de vraag: of
het bijzonder hooger onderwijs aan
spraak kan maken op financieeJen
steun.
Het stemt droef dat slechts een min
derheid zich in beginsel voor het
verleenc-n van steun uit 's Rijks kas
aan do bijzondere universiteiten uit
sprak.
Men kan mét de geheele staats
commissie van oordeel zijn, dat biï
den huidige» finaïicieelen toestand
van ons land in de eerstvolgende ja
ren van geldeüjken steun geen sprake
kan zijn. Dat neemt niet weg, of het
is in hooge mate teleurstellend dat
de meerderheid nu en later niet van
subsidie aan het bijzonder hooger
onderwijs weten wil.
Helaas "blijft rnen ook iri christe-
lijk-historischen kring volharden bij
het standpunt van de nationale uni
versiteit en vreest men. dat bij het
zich terugtrekken der Christenen op
eigen universitair erf de eenheid van
hot volksleven al' meer te loor zal
gaan.
Vrij zeker zullen liet wel de ver
tegenwoordigers van deze groep zijn,
die in de commissie het standpunt
hebben ingenomen, dat zij voor fi
naïicieelen steun aan het bijzonder
nuivorsitair onddrwijs niet gelijke
moreele gronden kunnen aanwezig
achten, als gelden voor het lager en
middelbaar onderwijs.
Dit maakt het rapport in dubbele
male teleurstellend, omdat het op-
niouw bewijst hoe voor den strijd
voor rechtsgelijkheid ook op het ge
bied van het hooger onderwijs aan
die zijde niets wordt gevoeld".
Kerk en School
OUD-KATHOLIEKE KERK.
De (vierde) algemeeno Synode der
oud-Katholickc kerk van Nederland zat
den 14de» October worden gehouden
te Utrecht. Behalve de gewone, jaarlijks
tcrugkeerendc zaken zullen o.a. worden
behandeld een oniwerp-rcglement op
de armbesturen en een ontwerp gemeen
telijk kiesreglement.
Dc wijding van den verkozen bisschop
der oud-Katholieke kerk in Tsjecho-
Slowakije, mgr. Pasehek van Warnsdorf,
zal in afwijking van een vroegei be
richt niet te Utrecht, maar te Bern
plaats hebben, en wel den i-tden Sep
tember. tegelijk met de consecratie van
dr. Kiiry tot bisschop der Zwitsersche
oud-Katholieke kerk. Met deze wijdin
gen zal een internationale bisschops
conferentie verbonden zijn, waaraan
voor Nederland ook zal worden deel
genomen door den bisschop van Haar
lem, mgr. II, T. J. van Vlijmen.
Rechtszaken
Sedert cecuimen tijd trachtten
aldus meldt, het Hbld. do midden
standsorganisaties te Deventer een
eind t« doen maken aan ecu handel
in allerlei levensbehoeften, gedreven
door oen organisatie van postperso-
neel te dozer stede. Do organisatie»
hadden daarbij de mogelijkheid op
het oog, dat open verzonden handels-
correspondentie mot hanöelsaanbie-
dingen het poMnensonoel in verleiding
zou brengen, daarvan kennis to ne
men ton .bate van «igen verkoops
organisatie.
Tenslotte, heeft do Kamer van
Koophandel deze zaak aangevat >:-n
een onderzoek ingesteld, waarbij hot,
naar aanlcidipg van door do Inkoop-
vereenieing van het poet personeel ge
dane aanbiedingen lot het coöpera
tief betrekken van aardappelen en
brandstoffen, kwam tot vervolging
een brievenbesteller, die in Mei
ongefrankeerdo drukwerken be
zorgde aan klanten der bedoelde in-
koopvereeniging. tijdens en tegelijk
met ziiti gewone dienfltpostbestelling
welke drukwerken bctrokkino- had
den op dc zcJten der inkoopvereeni-
ging. De man werd dienaangaande
disciplinair gestraft en heeft wegens
het gepleegd© feit excuus verzocht.
N;ettemin is de zaak vervolgd.
Het O. M* hij het Kantongerecht
te Deventer achtte hier een ernstige
overreding gepleegd. Immers, ne-
klaagde stolde de inkoopverecDiging
der postbeambten in de gelegenheid,
ongefrankeord circulaires te verzen
den waardoor het Riik werd bena
deeld, terwijl hot tevens unfair is te
genover den gerogclden handel, die
voor het rondzonden van zijn handels-
aanbiedingen porto moet betalen. De
eisch tegen heklaagde, alsook heb
vonnis, luidde f 40 boete subs. 40 da
gen hechtenis.
VEF1KIEZINGSGEKNOEI
He: Persbureau Vaa Diaz meldt:
Zekere P. J, 8., 30 jaar oud, wer5anan (e
Echtveld, moest bij de verkiezingen van
leden voor den gemeenteraad te Echtveld
op 4 Juli j.l. den ouden Jan "Willokes. dis
door gebreken van den oulerdoci niet w
was zolf zijn stombiljet in te vullen,
behulpzaam zijn. Beklaagde pleegde in
het stemhokjo do bodriegelijke handeling
var. niet het puntje rood to maken, ach
ter den in aam van don candid aal, welks
door Willek ens luide was aangegeven.
Hoewel do schuld van heklaagde vast
stond, kon toch niet met juisiheld worden
aangegeven, op welke wijze beklaagde ds
bodriegelijke handelwijze had geploegd.
Mitediön werd beklaagde door de recht
bank te Tiel vrijgesproken. IIcl O. M.
kwaim van dis uitspraak ia hooger be
roep en -zoo (Kende de zaak nader voor
het gerechtshof te Arnhem, dat bok'aagds
veroordeelde te.t 14 dagen gevangenisstraf.
Beklaagde ging -v.vn dit arrest in cassa
tie. Do Hooge Raad concludeerde dal het
arrest van het Gerechtshof te Arnhem niet
voldoende uiet redenen was omkleed en
verwees da zaak opnieuw ter behandeling
naar 't gerechtshof in Den Bosch, voor
'k Hof de zaak Maandag werd béhn/n-
deld.
De adv,-generaal «telde zich op het
standpunt van de TieDoho rechtbank. Be
klaagde heeft gekmoeid, doch op welks
wijze hij het deed is niet duidelijk geble
ken, Wegens gebrok aan bewijs luidde de
eisch: vrijspraak. Do verdediging werd
gevoerd door mevrouw mr, Sioltz van den
Ivïeboom, die zich refereerde aan het oor>
dee) van het O. Af.
Uitspraak 3 September a.e.
