HET DUEL
Het Provinciaal bedrijf van Noord-Holland
42e Jaargang No. 12663
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 29 September 1924
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd III ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
is (kom der gemeente) f3-57H-Franco per post door Nederland f3.87H-Afzonderlijke nummers 10-15. Geïllustreerd abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-adverientiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken I0.57H; franco per post f0.65. jj per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Directie, Redactie en Administratie: Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724 Dlrestewenj. c. peerèboom en p. w. peersmom
Hoofdredacteur: J. C. PEEREBOOM
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Veisen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HOE STAAT'T MET..;*
de vertxeeding van den
weg HaariomAmsterdam?
Het eaat wel langzaam maar toch
iook zeker!
Hel logehvielerpad HalfwegSlo-
terdiik i« gereed; do fieisers kunnen
genieten
Jammer ia her, dat de verbreedo rij
weg HalfwegSUiterdijk nog niet be
straat kan worden, omdat de dras
sige veengrond eerst moet krimpen.
Met den brugbouw te Halfweg over
Rijnland'» water is men druk bezig.
Twóo ateenen bruggenhoofden zijn al
gemetseld. Voor de ovorbrugg.r.g van
het tweede kanaal is al een massa
zand gestort, zoodat daar ook gauw-
met he:èn on metevlen begonnen zal
worden.
Het wordt een flinke breede brug
voor al liet verkeer. Toch zal nader
overwogen moeten worden om de be
staande tranibrug ook te behouden.
De plannen voor de verbreeding van
den weg zijn al va» 191Toen was de
ontworpen brug voor het geheele ver
keer voldoende, maar nu is dat zoo
toegenomen, dat het aanbeveling zal
verdienen om de trambrug ook te
laten bestaan, opd3t <le nieuwe brug
alleen gebruikt behoeft to worden
voor auto's, wagens, fietsers en wan
delaars.
In 1925 wordt vrijwel al het, door
het rijk beschikbaar gestelde gold voor
de wegverbreeding aan den bouw van
de nieuwe brug lxefitecd. Do wegver-
breeding HaarlemHalfweg zal dus
nog minstens tot 1926 moeten wach
ten. Evenzoo 't afbreken van de R.K.
kerk op het plein te Halfweg.
CHINA.
Nu in het Hemelsche Keizerrijk der
langstaarten Noord tegen Zuid en Cen
traal vecht en niemand er meer uit
wijs kan worden (het it zeer de vraag
of die arme Chinecsche soldaten zelf
weten in welko richting zij moeten
schieten, om den vijand te raken, of loo-
pen om hem te ontkomen) staan de
Chir.eexen, om een nieuw beeld te ge
bruiken, weer :r. het brandpunt der
.wereld belangstelling.
He: is altijd een zonderling ge.al
me: China. Niet alleen zijn er. zooais
u. scherpzinnige lezer, ongetwijfeld reeds
heef: opgemerkt, geen langstaarten
meer, maar het Hcmelsche Keizerrijk,
hoewel nog in het bezit van een keizer,
die niet geheel zonder macht schijnt
to zijn, is sinds 1517 een republiek en
nogal de grootste der wereld. Maar dat
is niet alles.
Het is een algemeen Europecsch
misverstand dat me: het afknippen van
ce staart, een eeuwenoud Chir.eesch ge
bruik zou zijn om hals gebracht. Deze
lange haaftirachi is betrekkelijk eerst
kortgeleden ingesteld cn wel onder de
dynastie der Mandsjoe's. Toen nu de
republiek kwam, is de staart verdwe
nen, niet als rcvolutionnair verzet te
gen het oude, maar als vereuropeani-
seering, die alle Oosterschc landen
eigen is.
Maar er is meer, Vijftig jaar gele
den wisten zelfs de inwoners van de
Chineeiche hoofdstad niet, wat be
doeld werd met het woord Peking. Zoo
roeraden zij hun stad.r.iet, wel Tsing-
Tsjecg, dat hoofdstad betcekent. Ook
zeiden zij wel Sjoen-Tien-Foe en som
migen noemden haar Pei-Tsing. Peking
is Zuidelijk dialect en betoekent resi
dentie van het Noorden, ter onderschei
ding van Nanking, residentie van het
Zuiden,
En wij zijn er nog nicï. Het woord
mandarijn of zijn Chineesch equivalent
zegt den Chinees niets, wal wel een te
leurstelling ïs roor regisseurs van Chi
necsche operetten. Dit woord is afge
leid van mandare, Portugeesch voor be
velen. Dc Chinees echter noemt dit
soort hoogwaardigheidsbcklcedcrs
Kwan.
En tenslotte is hun zeifs de naam van
het geheclc rijk van buiten opgedron
gen. China komt van het Engelsch-In-
dischc Tschina .of Mah&tschina. maar
als den Chineezen toegestaan was, hun
eigen naam te blijven gebruiken, zou
het rijk nog heden Tsju-gKwo, kei
zerrijk van het Midden heeten. En het
Hcmelsche Keizerrijk hebben zii net
trouwens nooit genoemd, ook in den
tijd, dat de keizer nog in volle glorie
op 'zijn troon zetelde. Slechts hebben
enkele Chineesche schrijvers in Oos-
terschn beeldspraak gesproken van
Tien-Sia, hetwelk, vertaald, betcekent
„Onder het hemelsch gewelf". En dat
kan van ieder land gezegd worden.
En -u E - he oorlogssche
pen naar >j ----r •- r; i er trokken om zoo
noodig met sterke hanu ae oiuo te her
stellen.- Maar wat weten wij er jtelf
van? Arme Chineezen,
Stadsnieuws
ONZE MEDEWERKERS VOOR
MUZIEK.
De hoer Jog. do Klerk beltoon niet
meer tot onze medewerkers voor de
afdeolirur muziek.
Ann die afdeeling blijven dui ver
bonden de heeren George Robert en
Karei do Jong, terwijl als dqrde mede
werker optreedt de heer Louis H.
Delachaux.
Een autobus te water
gereden
Oe inzittenden kwamen met den
schrik vrij
To Zaandam is Zaterdagmiddag na
bij de buurtschap llaalderabrock een
autobus uit Beverwijk, waarin 13 korf
balspelers waren gezeten. Dij hc-t keu
ren achteruit te water gereden. De in
zittenden en do chauffeur kwamen
met den schrik vrij, zoo meldt de Cou
rant.
De
bietencampagne
vollen gang
in
Sommige landbouwers wachten
nog met rooien
Dat de bietencampagne in den
Haarlemmermeerpolder thans in vol
len gang is, blijkt uit het feit, dut ae
„bietenvloot", die in de Hoofdvaart
nabij de Geniesluis gereed la^, nago-
iiot-g geheel naar do verscnillende
laadplaatsen is vertrokken. Door de
sluis bij Aalsmeer is reeds een groot
aantal vaartuigen geschut.
De bieten hebben te weinig zonne
warmte gehad en zijn dan ook over
't algemeen klein van stuk. Met het
oog hierop wordt door sommige'laiitl-
bouwers met het rooien nog gewacht,
in de hoop dat. een mooie nazomer de
verdere ontwikkeling van dit gewas
nog zoodanig bevorderen zal, dat
wat het suikergehalte betreft eon
hoog percentage kan worden opge-
teekend.
Bii do suikerfabriek te Halfweg ziin
reeds vele schepen met bieten aange
komen. die mot het lossen begonnen
zijn. Het is in Halfweg reeds een groo
te drukte.
De voorraad bieten zal nog wel wnt
aangevuld moeten worden voordat in
de fabriek begonnen wordt met
draaien. Dit zal vermoedelijk nog en
kele dagen duren.
Verkeersongevallen in
Haarlem en Omstreken
!n Haarlem.
Zaterdagavond omsfreeks 8 uur liep
een C-jarig meisje in de Schalkwijker
straat. achter oen auto vandaan, die
aan den kant stilstond. Hot meisje
wilde naar do moeder gaan, ê*io aan
de overzijde stond.
Geheel rechts rijdende naderde een
dame op de fiets. Het. kind werd aan
gereden en viel. Een lid \an E. H. bij
was heel spoedig ter plaatse en
constateerde, dnt het kind een breuk
in het linker onderbeen had opgeloo-
pen.
Het meisje werd naar de Maria-
Stichting gebracht.
In HParlemmormocr.
Nabij Vijfhuizen alhier geraakte
een ongeveer 8-jarig meisje onder een
passecrende vrachtauto, die gelukkig
«■en matigen gang reed. De chauf
feur wien aan dit ongeval geen
schuld treft, stopte onmiddellijk en
bemerkte tot zn blijdschap dar hel
kind er nog vrïï goed" was aftrekomen
en slechts een lichte wonde aan hel.
hoofd had bekomen.
Een zwaar mot graan beladen
wagon word in hot. land bii den land
bouwer O. aan don I.Tweg alhier door
een hevigen rukwind omvergeworpen
en kwam in do sloot terecht. Do voer
man zag geen kans meer van des wa
gen te sprineen on tuimel*0 ook in
het water. Hii wist zich zelf gelukkD
te redden en kwam met een nat pak
den schrik vrij.
W. KDRVTNTTg,
Met ingang van 1 October heeft de
heer \V. Korvinus als chef van ad
ministratie aan Haarlem's Dagblad
ontslag aangevraagd, daar hij zich
aan de ieiding van een handelsonder
neming te Amsterdam gaat wij
den.
Dit ontslag is hem dooj de directie
eervol verleend met dankbetuiging
voor de gedurende tien jaar aan de
vennootschap bewezen diensten cn
met de beste wenschen voor zijn ver
der leven.
DE MOTORBRIGADE.
Zaterdag werd door de imotorbriga-
de procee-verbaal opgemaakt tegen
een motorrijder die 48 K.M, 'op de
Amsterdamsche vaart reed.
(De heerbeklaagt
zich er over, dat in de vergadering
van „Ons Leger" op 19 Juni hem is
toegevoegd, dat iemand die in een
ander land zoo sprak wegens land
verraad zou worden veroordeeld. „Dit
is een verfijnde beleedigiug. Spreker
bereid dien handschoen op te ne
men en zal den betrokkene binnen
•34 uur ziju secondanten thuis stu
ren". N. R. Ct.)
Deez' ongenoemde heer wil dus gaan
uit duelleeren.
Maar zal dit het verschil van mee
ning concludcerenf
'k Bedoel: .heeft wie geprikt, wordt
ongelijk!
En voelt wie heel blijft zich als over
winnaar rijk'!
Mij is 't niet duidelijk. Ook heb ik
wel vernomen,
Dat je door vechterij in botsingen
kunt komen
Met wet en recht en weken- maan
denlang
Tot overpeinzing komt in 't sombere"
gevang.
Wie dit wel overdenkt moet liever
maar niet wagon,
Een tegenstander tot een tweege
vecht te dagen,
Vooral niet als hij zelf ontwapening
verkondt
En een duel als daad dus strijdt niet
wat zijn mond
Betoogd heeft». Laat ons dit dan als
moraal bepalen.
Wie recht heeft, zal niet altijd de
triomf behalen.
't Duel bewijst dus niets. En wie
ontwapening wil.
Trekt zelf den degen niet. uit boos
heid of uit grÜ.
TOM DE RIJMER.
Ernstige mishandeling
Door een onbekende toegetakeld
In het Sint Elisabeths gasthuis is
opgenomen, en blijft eenitreu lijd ter
observatie, een man, die auu de po
litie opgaf. Zaterdagnacht te om
streeks 12 uur, mishand» d ;e z in
geworden.
Bij onderzoek bleek dat hii in de
Witst raat, door een tot nu toe onbe
kend gebleven persoon terdege toege
takeld werd.
Met den geschoeiden voet heeft de m-
bekende hem trappen tegen de borst
gegeven en met gebalde vuist kreeg
hij slagen in het gelaat, waardoot
hij een blauw oog opliep.
Iu bet St. Elisabèthsansfchuis werd
nog geconstateerd, dat vermoedelijk
een rib door do mishandeling gebro
ken werd.
Een groot onheil vooikomen
Een autobus raed door een niet
gesloten overweg te Velsen
Door oplettendheid van den machinist
stopte de trein 2 Meter van de bus af
Door onbekends oorzaak had de
oyarwogwacJiter K. aan den overgang
W ijlkei-ötraatweg Zaterdagmiddag
vergeten de booinen te si uien voor
den trein dio om ongeveer kwart
voor twee uit Velsen tv li, vrwijk aan
komt. Do autobuahouder v. D. uit Be-
'erwijk, geen onraad vermoedende,
ro.:d door terwijl de t rein vlakbij was.
Door de oplettendheid n tegenwoor
digheid van geest van den machinist,
die op ongeveer twee meter afstand
van de autobus den trein tot slil-
si and wist t.e brengen, is een groot
onheil voorkomen daar zich in do bus
verscheiden passagiers bevonden:
I>e overwegwachter, die reeds ja
ren dezen post bedient zonder óén on
geluk, was geheel van streelt. Pro
cesverbaal is opgemaakt.
AAN HOUDERS VAM POSTREKE
NINGEN 30 000 TOT EN MET
59.939
Dc Directeur van liet Postkantoor
te Haarlem maakt bekend, dat aan
de houders der (postrekeningen 30000
tot cn met 50099 gelegenheid wordt
gegeven nog tot uiterlijk 30 Septem
ber a.s, door middel dor (lommissie
tot uitbetaling op de gebruikelijke
wijze over hun tegoed le beschikken.
Aanvragen, betreffende de postreke
ningen van 30000 tot- en met 59990.
welke later dan x October e.k. bij
de commissie inkomen, kunnen door
haar niet meer in behandeling wor
den genomen. Het fiat der commis
sie voor uitbetalingen on deze reke
ningen geldt onafhankelijk van den
datum, waarop het fiat, vóór of na de
ze kennisgeving L verleend, tot, en
met 4 October e.k. Na dezen datum
mogen geen uitbetalingen met, betrek
king tot postrekeningen 30000 tot
en 59999 geschieden.
Aanvragen om voorwaardelijke te
rugbetaling betrekking bobbende op
postrekeningen boven 59999. kunnen
tot nader bericht worden ingediend.
LANGS DE STRAAT
EEN CELUKSVOCEL.
Elders in dit nummer is te lezen hoe
het staat met de verbreeding van den
weg HaarlemAmsterdam,
Vo&'ziening in het dorp Halfweg is
ook dringend noodig.
Op Zondagmiddag is het wandelen
op het- Kerkjplein en omgeving een
gevaarvolle onderneming. De auto's
snorren ui: beide richtingen zonder
onderbreking bijna, zoodat overste-
keu van den weg een zaak van geduld
en uitkijken is.
Vooral Zondag, toen het mooie
weer de benzine-menschen tot toeren
lokte en ook veel wandelaars op de
been waren, was het in Halfweg bui
tengewoon druk.
Een 6 a 7-jari-- ion gen was ook on
der de wandelaars. Hij moest den weg
oversteken, maar koos daartoe niet
liet goede moment. Juist naderde een
auto. De iongen werd gegrepen, tegen
de straatsteenen gegooid en overre
den. De omstanders gaven een angst
schreeuw er waren er die niet durf
den zien. hoe het met het knaapje
was afgeloopen. Andere omstanders,
die stalen zenuwen hadden, zagen de
auto over den jongen heen rijden, zon
der dat de wielen of heb onderstel hem
raak 1 en.
Zeldzaam gelukt
Nu etond de jongen ongedeerd op.
Alleen had hij bet van de zenuwen
ie kwaad. Maar een glaasje water, dat
omwonenden hem gaven kalmeerde
hem al wat.
Toch waggde hij het niet meer al
leen over te steken. Dat wjs hem te
slecht bekomen. Hii huilde: ,,ik durf
niet." Een \friendelijke Iheen ont
fermde zich over hem en koos wel liet
goede tmornent om met hein aan den
overkant te komen.
De stagnatie in den
woningbouw
De 50 woningen van
„Onze Woning"
Naar wij vernemen is er tot. <5p heden
nog geen verandering gekomen inzake
het stopzetten van het bouwwerk op
het, Hofdijkplein aan de 50 woningen
van „Onze Woning".
Een Vrijdag j.l. gehouden conferen-
tio heeft niet tot het beoogde hervat
ten van den houw kunnen leiden.
Morgen zal deze conferentie worden
voortgezet, en mocht 'dan geen resul
taat bereikt worden, dan zullen de
borgen van den aannemer worden
aangesproken om bet werk verder a<f
Ie maken.
Op de gehouden gecombineerde be-
sftorenvergadering van de botiwvakar-
ledenorganisaties is. naar men ons
mededeelt een commissie benoemd
door welke commissie een onderzoek
zal worden ingesteld naar de oorzaak
van de eerste stagnatie op het work
aan liet Hofdijkplein aan de woningen
van „Onze Woning".
Daar de besturen van meening zijn,
dnfc de hierbij betrokken arbeiders 'de
door de stopzetting geleden 2 dagen
loonderving behooren vergoed te krij
gen. zal na het, onderzoek der commis
si hiervoor een actie worden gevoerd.
Uitgaan
Raoul ven Koczalskt.
Do beroemde Poolsche pianist en
Componist Raoul von Koczafski, die als
wonderkind reeds op 4-jarigen leeftijd
wereldberoemdheid verwierf, als com
ponist, en als pianist (3 Januari 1885 te
Warschau geboren, gaf hij al, niet
ouder dan 3 jaar, zijn eerste concert
en met vier jaar had hij al een tour
nee van meer dan 60 concerten achter
zich), zal onder auspiciën der Interna
tionale Concertdireclie Ernst Krauss
11a een pauze van 25 jaar, ook weer
een groote tournee door Nederland
maken.
Van half Otcober af zal deze wereld-
meester onder de pianisten, die spoe
dig zijn 3000e concert zal geven, onge
veer 30 concerten in ons land geven,
'.in. te Amsterdam, den Haag, Rotter
dam, Haarlem, Utrecht, ArnhemGro
ningen, Den Bosch, Hilversum. Baarn,
Leiden. AmersfoortDeventer enz.
Raoul von KoczaJski heeft enkele
opera's, twee symphon-ieën, veel ka
mermuziek en liederen gecomporfeerd.
Zijn werken werden veel in de Ro-
man.nsche landen, in Rusland en in
den laai sten lijd vooral in Duilsch-
landEngeland en Amerika uitge
voerd.
„KUNST AAN HET VOLK".
Dc groote avond voor „Kunst aan het
Volk", de opening van het eerste sei
zoen. zal zijn Dinsdag 7 October a.s.
Dan zullen Evert Cornells cn Francis
Koene hun concert geven in de groote
Gemeentelijke Concertzaal, aanvang
8 uur.
Er kunnen nog abonnementen geno
men worden,
RADEN. In het Badhuis aan den
Koudenhom zijn in de afgeloopen week
ÖSJ baden genomen, in dat op het Leid-
6cheplein £39, en in dat aan den Scho-
tersiagel 11CG.
HAARLEMSCHE ORKEST
YEREENIGING.
Het eerste ledenconcert zal op 2 Oc
tober 's avonds plaats vinden. A's 6o-
list zal de pïani6t Jan Zonderland
van Leeuwarden optreden, met het
concert no. 4 (G-dur) van L. v. Beet
hoven.
De Leeuwarder Courant zeet van
dezen pianist o.m.„zoo fijn en
gevoelig al60f dartele elfen er hun
spel spelendan weer van een zoo
milde gedragenheid alsof een zachte
vrouwenstem er haar lied zingt. Maar
tegelijkertijd moet men over stalen
vingers beschikken, opdat het kan
stormc-n en jagen van diezelfde sna
ren met een heftigheid en bewogen
heid alsof machtige natuurkrachten
worden ontketend."
HAARLEM'S CEMENCD
KOOR,
Het programma van het op Dins
dag 30 September a.s. door Haar
lem's Gemengd Koor in de Groote
Kerk te geven Bachconcert luidt els
volgt
Paseacaglia und Fuga c. kl. t.. or
gel a. Koraal uit cant-ate ..Du Hirte
Israël" en b. Vier koralen uit „Weih-
nachts-Oratorium"'. koor a. Recitaiis
en Aria uit cantate: ,,Es ist nichts
Gesundes" en b. Aria uit cantate:
„Ich hatte viel Bekommernis",
sopraan Motet ..Jesu xneine Freude"
koor; a. Selig wer am Jesum denkt;
b. O finstre nacht; c. Auf. auf, mein
Herz. sopraana. Dir Jehova will
ich sineen- b. Koraal uit cantate:
„Wachet auf". koor.
Wij brengen nog even in herinne
ring dat aan de kerk geen kaarten
verkrijgbaar zijn.
CENTRALE COMMISSIE VOOR
ARBEIDERSONTWIKKELING.
Door de C. C. v. A. O. is op Donder-
dag 2 October a.s. een vergadering
uitgeschreven in het gebouw ,,De Cen
trale", waarop de cursisten en de lei
ders zijn uitgenoodigd.
G. J. VAN CASTEREN.
De toestand van den heer G. J. van
Gasteren blijft vooruitgaan.
Men schrijft ons:
„Onder hen, die voor de nu afgeloo
pen herhalingsoefeningen voor 14 da
gen in militairen dienst moesten ko
men waren ook een aantal werklooze
arbeiders.
Velen van hen informeerden vóór
het opkomen onder de wapenen, of
tijdens hun militairen dienst hun eoh-t-
genooion de genoten ondersteuning
konden halen, daar hun huisgezinnen
in deze 14 dagen toch leven moesten.
Deze vraag werd rnet des te meer
reden gesteld,daar zii. die via de
„kas" uitkeering ontvingen, deze uit-
keering niet ontvingen als zij in mili
tairen dienst waren, daar het ministe-
rieele voorschrift luidt, 'dat de werk
looze, om uitkeering te ontvangen, el-
ken dag de controlelijst moet teekenen;
iets wat de in dienst zijnden natuurlijk
in deze 14 dagen niet konden doen.
Op de vraag, door eenige besturen
gesteld aan 'de Commissie tot Steun-
verleening. werd een afwijzend ant
woord ontvangen, zoodat de betrokke
nen in dienst gingen met het bewust
zijn, dat vrouw en kinderen deze 14
dagen geheel zonder inkomsten achter
bleven terwijl de groote werkloosheids
periode reeds een ledige beurs veroor
zaakt had vóór het opkomen.
Want .nog steeds bleef de beslissing
omtrent de aan den Minister van Oor
log gevraagde vergoeding uit.
Deze menschen zijn nu Zaterdag J.l.
van de herhalingsoefeningen weder bij
hun gezin teruggekeerd en ontvingen
bij hun thuiskomst de tijding dat in
deze 14 dagen nog geen beslissing, laat
staan eenig geld was ontvangen, het
geen voor hen een groote teleurstelling
Bij nadere informatie op het Stad
huis werd heden opnieuw geantwoord,
'dat de beslissingen nog niet uit den
Haag binnengekomen zijn, zoodat deze
menschen ook thans nog niet weten
waar het huisgezin deze week van le
ven moet, want dit is toch niet moge
lijk van de verdienste van den sol
daat: f 2.20 in de 14 dagen.
De vraag lijkt dan ook gewettigd, cf
deze zaak niet anders had geregeld
kunnen worden".
Briefwisseling tusschen den Raad van Toezicht op de bedrijven
en de Centrale Commissie voor Bezuiniging uit de Ned. Maat
schappij voor Nijverheid en handel
Indertijd is melding gemaakt van
enkele opmerkingen gedaan in het
vlugschrift: „Waarschuwende cijfers
uit de Provinciale bedrijven" over 't
beheer van de provinciale bedrijven
door de Centrale Commissie voor Be
zuiniging uit de Ned. Maats, voor
Handel en Nijverheid.Thans geschiedt
in het Tijdschrift der Maatschappij
inededeeling van een correspondentie
daarover gevoerd door den Raad van
Toezicht op de Provinciale Bedrijven
van Noord-Holland en de Centrale
Commissie voor Bezuiniging.
De Raad van Toezicht voerde aan,
dat uit het vlugschrift ten onrechte
de indruk kon worden gewekt dat
een bedrag van 6.527.680 aan het
Electriciteitsbedrijf is kwijtgeschol
den en ten laste der Provinciale Be-
erooting is gekomen. Hij memoreerde
aat GetL Staten in een voordracht
van 28 Maart 1923 den Staten te ken
nen gaven, dat naar aanleiding van
dc uitkomsten van het bedrijf in de
laatste jaren, er voor een kwijtschel
ding als 2 jaren te voren door hen
aan Staten was voorgesteld, geen
aanleiding bestond en dat tie Staten
zich met deze opvatting hebben ver-
eenigd.
Verder werd opgemerkt dat geen
enkele kapitaalsont lasting ten aan
zien van het Provinciaal Eelectri-
teitsbedrijf heeft plaats gehad. In
tegendeel beide provinciale bedrij
ven. zoowel het electriciteitsbedrijf
als het waterleidingsbedrijf hebben,
naast de gewone inschrijvingen, aan
de Provincie de volledige rente be
taald op de door die bedrijven ge
leende gelden.
De Centrale Commissie zeide in
baar antwoord, dat het nieuwe voor
stel van Ged. Staten van 2S Maart
1923 neerkwam op de toekenning van
een renteloos voorschot aan het be
drijf uit de provinciale kas tot een
bedrag van ten hoogste 240.000 per
jaar met terugwerkende kracht over
1922 (en voor een onbeperkt aantal
jaren en op wijzigingen .blijkbaar
verlangzaming) in het tot dusver toe
gepaste systeem van afschrijving.
Het komt de commissie aan de
band van de gegevens, waarover zii
beschikt, voor, dat met. dit nieuwe
voorstel feitelijk niet veel wijziging
in den toestand is gekomen. "Welis
waar wordt het bedrag van ruim
6 1 '2 millioen niet aan het bedrijf
kwijtgescholden, maar het wil aan de
commissie voorkomen dat de toeken
ning van het renteloos voorschot ad
240.000 per jaar en dc wijziging in
het systeem van afschrijving, vrijwel
zullen opwegen tegen de. kosten van
rente en aflossing over het bedrag
n f 6 1/2 milboen dat nu feite
lijk ten 1 ast-p van het bedrijf blijft. Een
cn ander zou dus neerkomen op een
administratieve boeking, die de zaak
niet verheldert.
i Ten slotte informeerde de commis
sie wordt het bedrag van het ren
teloos voorschot aan het bedrijf ad
240.000 per jaar ten laste van de
buitengewone uitgaven der
provincie gebracht en dus beschouwd
als kapitaaluitgave of wordt het ren
teloos voorschot niet meer uitgekeerd
en is dus uit dezen hoofde geen post
er voor op de Begrooting uitgetrok
ken!
De Raad van Toezicht 'deed in
haar wederwoord opmerken, dat de
verandering in het systeem van af
schrijving berust op een wijziging van
de Rijkscommissie. Deze omstandig
heid en de in het bedrijf aange
brachte reorganisaties, bezuinigingen
hebben er toe geleid, dat de toestand
zoodanig is verbeterd, dat voor af
schrijving van kapitaal geen aanlei
ding meer bestond. Verder werd ver
klaard
In verband mefc de houding van een
deel der Noordhollandsche gemeenten,
welke n.L bobben geweigerd het ta
rief, dat in overleg met afgevaardig
den der afdeeling Noordholland van
de Vereeniging van Nederlandsche
Gemeenten was vastgesteld, te aan
vaarden, wordt het jaarlijksch be
drag, dat het Provinciaal bedrijf daar
door te weinig ontvangt, voorloopig
door de provincie renteloos voorge
schoten.
Zooals uitdrukkelijk in de toelich
ting tot de voordracht van Gedepu
teerde Staten van 28 Maart 1923 is
vermeld, zal een tegemoetkoming
daarvoor worden gevonden, hetzij
door voor die gemeenten, welke thans
liaar medewerking om tot- billijke ta
rieven te geraken, onthouden, later
naar verhouding hoogere tarieven vast
te stellen, hetzij door in die gemeen
ten de laagspanningslevering vanwe
ge de provincie ter hand te nemen.
Ook uit dien hoofde behoeven mits
dien geen kwade gevolgen voor de
prov. financiën te worden gevreesd.
Ten slotte zeide de Raad van Toe
zicht, dat het verschaffen van in
lichtingen, omtrent de provinciale
Begrooting minder op zijn wee ligt.
De Centrale Commissie verklaarde
in haar slotwoord, dat het haar wil
voorkomen, dat- ten onrechte geen
verschil gemaakt wordt tusschen" het
verkrijgen van een sluitende reke
ning en de compensatie van een se-
constateerd kapitaalverlies. Ze ging
daarna voort
Het P. F.. B. werkte vroeger met
verlies, en zou volgens uw "schrijven
thans in staat- zijn naast de gewone
afschrijving der volledige rente aan
de provincie terug te betalen van de
aan dat- bedrijf geleende gelden. On
grond biervan kan wel geennri-d
-- r-icn, da, de toestand is verbe
terd. maar dit- gaat buiten de voor
getelde kwijtschelding van het kapi
taal om.