HAARLEM'S DAGBLAD
Brieven uit Parijs
Buitenlandsch Overzicht
DINSDAG 21 OCTOBER 1924
DERDE BLAD
(Van onzen correspondent.)
HET BELANC VAN STRAATSBU RC. NEDERLAN D—BELQII
FRANKRIJK.
Het is nu bijna twee jaar geleden
dat we, in Straatsburg vertoevend,
in dit blad een noodkreet lieten hoo-
ren: Franschen, let op Straatsburg,
doet alles wat inogeüjk is en onmoge
lijk ia om Straatsburg economisch te
bevoordeelenOm tweeërlei redenen:
de ligging van Staateburg als han
delsbasis en om de bevolking door
de geboden voordeelon onder het
FrauBClie bewind ongevoelig te ma
ken voor vreemde invloeden, Heide
punten doen niet in belang voor el
kaar onder; voor 'i oogenblik bepa
len we ons echter tot het eerste en
de eerstvolgende aflevering van de
„Revue des Deux Mondeis" meet ver
schijnen. De auteur, de heer Georges
G. Toudouze, een deskundige op
handelsgebiedwas zoo vriendelijk om
ons dit artikel te deen toekonten en
daar hij zeer overzichtelijk Int be
lang van een groot-Srrsarsbiirg voor
Frankrijk fn voor BeJgi© én voor Ne
derland aantoont veroorloven we ons
hier en daar een aanhaling uit dit
artikel om nogmaals belangstelling te
wekken voor het plan- een Neder-
iandsch-Botgisch-Pransch handels
verbond
Sedert de klzas weer Fransch is
geworden liebben de Duitschers hun
totaal tfew,!Ugd. Het
tha
tegei
Straatsburg de p nnn-n uitvoeren,
weUe ooie)ironkel>,k door en met
•Straatsbuty moeten worden verwe-
zenhjkt. II©t voor oorlog-clie Duits» he
fysteetn wat hierop ingericht om
Straatsburg al» bvi* iu te richten voor
•Icn handel Europa D i «©-r
dei
11:;
helaas hebben voorgaande Kraneclie
regeemigen dit niet bijtijds begre
pen. Straatsburg moe.»t worden uit
gebreid wilde het zijn eere-plaats be
houden. Maar.... men z.it voor zul
ke enorme lasren, welke met den dag
zwaarder werden dit het plan een
wonsch bleef. De Straatsb irgsche
havens waren te klein, do uitrusting
onvoldoende. Maar vlak tesenover de
handelsstad, ep den rechter Rijn
oever ligt Kehl en de Duitechers met
«li© energie welke nKn niet mag ont
kennen wierpen zich met al hun
kracht op Kel.l met het doel daar
vleugelen. Zoo zien we talrijke
Straat«hurg»:h© handelshuizen ge
noodzaakt otn zich voor den export
van i'ranaclie waren van een Duit-
echo haven te bedienen, wij] Straat»-
burg liet niet verwerken" kan. Op
het oogenblik wordt liehl nog door
een Fransch douane-cordon omgeven
maar in H,2<5 loopt ook dit ton einde.
Deze feiten zeggen rreds voldoende.
In D'o hadden ih* Franschen door
geduldig maar systematisch werken
van Staateburg een belangrijke hn-
v-mMad gemaakt, 'loon de (ataio ge-
beurtenissen den Elzas van Frankrijk
ff.'clieiirden, dacht, men algemeen dat
de pudsrhers Straatsburg legeerden
als militair steunpunt.
De volgende jaren, tot 1911 toe,
hebben ons gclc rd dat de ^j"'"
profiteeren van de bij uitstek gun
stige ligging van Straatsburg voor
handelwloeleiden. In Frankrijk heeft
tien niet ingezien dat dit het eigen-
lijko doe! wa«. De Straatsburgen
moeiten cp eigen kosten liavenwor-
ken aanleggen om Dilitschland er
van te doen profiteeren. plannen
waren Duitsch. de ingenieurs Duits. li
de nota rno©«? alleen door de
Straatsburgen worden betaald. In
1913 was Straatsburg b v. nog een
sommetje van 7300.000 cotidmarfc aan
Berlijn schuldig. In 187Ü beoloeg de
haven een oppervlakte van twaalf
bedarenin 1913 honderd en der-
lig hectaren 'alleen het hasein) met
moderne werktuigen, zoodat men in
liet laat*!* jaar vidr den oorlog
i.989.f/irt ton handelswaar kon ..ver
werken". Toen Straatehitr-» Duitsch
werd deed Frankrijk een beroep op
de andere havenplaat «©n oin het ge
voelige verlies te trachten aan te
zuiveren. Van dat oogenblik af da-
Havre. Duinkerken en do havens van
tuinder groot belang als Boulogne.
Calai». Dieppe en Cala. Maar door
hun ligging, ver van de departemen
ten die in den Bijn hun afvoer van
producten vonden, kon het verlies
'materierlv nimmer worden goedge
maakt. Deze havensteden moesten in
Straatsburg e-^i concurrent en «-en
viiand zien. In 1918 veranderde alles.
Straatsburg kwam en Straatsburg
eischte thans zijn p'aali. Voor dertig
Fraosche departementen waar be
langrijke takken van industrie en
landbouw zetelen is Straatsburg de
aangewezen „basis". Maar iu dat
„achter-land" zijn nog twee andere
havensteden gekomen die weliswaar
nog niet geheel aan de behoefte vol
doen doch toch recht van niedespre-
ken verkregen; de havensteden Lyon
ei: Parijs.
We hebben zooeveu cijifers gegeven
hoe de toeetand in 1913 in Straats
burg was. Thans die o*er het jaar
1920, twee jaar na het sluiten van
den wapenstilstand. Er ging in dat
jaar voor 1610.000 ton om. In de
Siraatsburgsche hallen kwamen
160.000 zakken graan. En dit jaar, in
1921. plaatst Straatsburg zich als
\iifde van de Fransche havens, dade
lijk na Bouen. Marseille, I-e Havre
n Bordeaux. M-iar uu kan men niet
erder. Siraa'sbiirz, dat in 1870 al
niet vervangen kon worden door de
gezamenlijke andere Fransche ha-
enplaatsen, blijft nu op de vijfde
laats.
Dei© toestand heeft in het begii van
it jaar aanleiding gegeven tot lange
besprekingen in de Kamer. En de wet
die tot stand kwam. die van 8 April
1954die alleen nog maar op verwe-
icnhjktng wacht, bepaaltvergrooting
-an de havens (van de bassins) van 130
op 360 hectaren met 31.000 Meter kiden.
De haven zooals jij thans is kan nog
geen t .ee millic-en ter. verwertrV..
maar met de voorgeitelde vergiooiing
9.500.000 bijna tien millioen ton. De
K'ra». Lotharingen, Tranche Comié,
Champagne. Moivan. Bourgogne. Ly.
onrais. Plateau Central. Vallée du
Rhdne, om maar de allerbelangrijkste
districten te noemen, ondervinden scha*
•ie eiken dag dat men nacht om Straat
burg uit te breiden. Men kan ri
•r. wanneer Straatsburg aan de be.
hoeften vol ieed dan zou de wol voor de
ieken in MuHtou'e honderd francs
ton goedkooper kunnen zijn.
itraatsburg tweeling-haven
Lyon! Zietdaar de leure. De water
tal «burg—-LvonMarseille bestond
me-r sedert het verdrag van Frank,
fort. Sedert 1918 i« hij hersteld en hier
is de neg waarlangs drie landen.
Frankrijk en twee var. het .Voorden
Nederland en België. elkaar moete
vinden. Tegenover den handelsweg ff an
burg— Zwarte Ze© moet de hand©i«weg
Rotterdam—BrazzavilleLdopoldville
liggen rrs duizend kilometer rondir het
dan geallieerde land te verlaten.
Fin Franschen. J-ti Brlgm, ën Neder
landers. zegt de heer Toudouze terecht,
moeten er van doordrongen zijn dat zc
elkaar noodig hebben om gezamenlijk
leven, omdat Duit»rh)nnd noch op
Frankrijk, noch op België, maar 1
evenmin op Nederland rekent
voor het verwezenlijken van de ge
zigde plannen. Straatsbuig onder*
pen, Antwerpen er aan toegevoegd en
Rotterdam zoo de „bescherming'1
gedrongen, was het Duitsche plan. Maar
Straatsburg heeft zijn nationaliteit terug
gekregen, Antwerpen is vrij en Rotter
dam za| nooit de vlag strijken. Fn
Duitschland zoo twee kaarten verliezend,
werpt zich op bet Zwarte Woud. op an
dere systemen. Fen groote, breede bazi-
moet tot stand komen een machtige
plaats met Le Havre en Rotterdam
r-steden: een arconrd tusscheo de
hters aan de monden van de Seine,
Schelde en Rijn. Niemand verheelt het
zich dat er nu nog strijd j* ty««chen
Le Havre ert Duinkerken, Antwerpen en
Rotterdam. Maar dezen economivchen
tv-rlog voortzetten zou een gevaar 1
allen zijn »iil de activiteit van drie na
tie, er do-.r benadeeld wordt. F.en
nomtsche driehoek de imsij op
Noordzee, lustenen I-e Havre en Ro
dam en het derde punt Straatsburg,
drie bedreigde volkeren reddet
hun industrie en handel. Nederland
als Frankrijk en België staan
chen twee machten her DuitschRus-
,i*oh en het Angel-Saksische blok.
■er'Initing ti:««rhen die drie landen
Spanje, Portugal. Italië en Zwitserland
men vergete niet Tunis, Algb
okko. de Congo's die in het s
bond zouden zijn pgenomen) een ver-
eischte. De handelsweg Rotterdam
Rf.rraviileLéopoldville bestaat t
wacht op het vervoer van de znillioenen
tonnen wol, mineralen, hout. rubber,
gom, koffie en huiden, die hierlangs
kunnen worden vervoerd.
HENRY A. TH. LESTURGEON,
P a r s, 16 October.
WAT DE ENCELSCHE PA RTIJLEI DE R$ ZEGGEN.
DE VREDESGEDACHTE IN FRANKRIJK.
DE RIJKSDAG IN DUITSCH LAND ONTBONDEN.
DE VERKIEZINCEN IN NOORWEGEN.
Da EiiRsleoha vtrklazingon.
De tortcieiingsredevoOringcm in Enge
land duren nog etced» voort en de, par
tijleiders hcblen al op heel wat vergade
ringen geeproken. Dat de Engelscbe hee-
ren e'-kaar wst slurven zeggen komt in
iedere rede wser tot uiting. Bij de verkie
zingen schijnt de Kngcls'-lvrnnn de echte,
flegmatieke Enzeleehmsn. niet meer te
si;n. Want op de vergaderingen ie van de
V.ilmte weinig meer over. tenminste bij de
redenaars.
MacDonald sprak in Wales en verklaarde,
dat hij geen pres'ic had geoefend in ver
band met het «teken der vervolging van
Campbell en dat hij in deze aangelegen
heid niel* onwettigs had gedaan. Pcrsoon-
Jijk waa hij tegen het «laiccn der vervol-
fM gewcett. d.jch bij had de zaak over
gelaten a.tn den attorney general.
Baldwin zei op een vergadering dat de
ec.ci,vlieten, bij hun pogingen om de werk
loosheid te bestrijden, bewust of onbewust
al het mogelijke te hebben gedaan om de
herleving der Britsche industrie tegon te
houden. Verder beweerde hij, geen enke
len eocialistischen leider van gebrek aan
vaderlandsliefde te willen bceohuldigcn,
maar dat in elk geval moot worden ge
zegd dat de 60cia'.istiache ministers niet
legen hun laak waren opgewassen. Zij
worden v.m de wij* gebracht door een ver.
keerd internationalisme, dat meer tol hel
hart dan tot het verstand spreekt en het
was een wTeed bedrog van de leider© om
het volk in den waan te brengen, dat zij
over een geneesmiddel tegen de werkloos
heid beschikten.
Ten slotte zcide Baldwin: ..Engeland
moet do wereld leiden en het ie onduld
baar dat men van het ontwikkelde En-
gelsche volk verlangt, dat het naar Ru«
land >zal opzien'als naar een voorbeeld."
iLloyd George xeide o.a.,.D« wijze waar
op de leider* der Labour Party hun aelf-
beheersvhing verliezen, toont dat zij zelf
ook verwachten te worden verslagen. Vroe
gere regeeringen aanvaardden buzi neder
laag op sportieve wijze, maar de 80CiaÜ6-
;ische ministers kunnen ntet tegen hun
Churchill verklaarde o.m. dat Engeland,
alvorens de verschillende revolutionaire
organisaties in Europa hel eens zijn gi
worden, een regeering moet hebben die de
belangen, de eer en den roenn van hot
land behartigt.
Met vleierij houden de Engelecho ver-
kieaingsmenschen zich niet op zooale znen
«iet. Tenminste, niet als het do tegenpar-
lig geldt.....
Uit Frankrijk
In ons vorig overzicht meldden we reeds
oen en ander over een congres der radical'
partij, dat te Boulogne 6ur Mer gehouden
werd en waar Herriot een rede uitsprak.
Bij het eindigen van dit congres werd de
volgende slotverklaring afgelegd:
Het gaat er voor de partij minder
«11 verklaringen af te leggen dan wel da
den tot stand te brengen. Het werk.
reeds verricht is, heeft Frankrijk ii
tuigen der wereld geheel veranderd. Frank
rijk is eindelijk tot zichzelf gekomen en
heeft de eenige hegemonie, waarnaar hei
verlangt, die van de idee, herwonnen.
Te 'I/inden i» de overeenstemming der ge
allieerden tot «'.and gekomen, waardoor
liet heilige werk van het herstel
kader der verdragen en volgens het recht
wordt verzekerd. Het gebaar van den vrede
dat te Londen begonnen ie. is te Genêve
tot e,>n gebaar van de wereld geworden;
de Volkenbond ia een tempel, wa
drie zuilen arbitrage, veiligheid
wapening zijn.
Naast hetgeen reeds is veri:el
veel werk onderhanden dat st
aporen en kiemen van der. oorlog tracht
uit te roeien. Geen enkel der Fransche
rechten ia opgegeven. De betrekkingen
met de groote mogendheden zijn hervat
ren eacr.en te waken voor het herstel van
Europa.
Frankrijk reikt hier de hand aan
iederen vertegenwoordiger die gekomen :s
om mee te weiken aan het groote werk
van vrede en rechtvaardigheid.
Wat d*-n hinnenlandschen toeetand be
treft, de partij zal den vrede tegen eiken
be'a«er daarvan verdedigen; zij zal groot*
•octale hervormingen Invoeren alsmede
bi; de rechtspraak en bij de bel:
vort* het budge: in evenwicht brengen
en da tns'.ilaire lasten verminderen.
Uit Duitsehland.
F-inde'ijk dan in Duitsehland de be
»'i#«ing gevallen. De laatste pogingen vsn
lukt. TT ij deed een vergeefvth beroep op
d* democraten, die Maandagmiddag v*
«aderden. In die vergadering werd beïh
ten het eensgestomen besluit te handhaven
Ook nu wi'den ze ni'ts van een eenzijdige
uitbreiding van het kabinet weten. Verder
waren ze niet tot toegeven te bewegen,
omdat twee uitgesproken tegenstander»
van do wetten van Dawes voor hei minis-
terscliap in aanmerking komen. Een 011
ander heeft den Rijkspresident Eberc aan.
leiding gegeven, den Rijksdag te ontbin
den. Hij heeft de volgende officieele mo
tiveering van het ontbindingsb'esluit ge
publiceerd
„De parlementaire moeilijkheden maken
de handhaving van de tegenwoofrfige
rijk-reRCerlng en tevens de vorming van
ten nieuw kabinet op de basis van de 101
nu (oa gevolgde binnen, en buiienlnndselw
politiek onmogelijk. Op grond van art. 2S
van de Rijksgrondwel ontbind ik daarom
den Rijksdag."
Dal geeft dus ook in Duilsehland v
kistingen. Wanneer deze zullen pla
hebl-en i» nog niet officieel Vrekend, m:
verwacht wordt, dat dit in het laatst v
November of begin December ml zijn.
De Ihiitfehe bladen, die. zooals we rer
eb re
nd
steeds uitblijvend* beslissing, hebben
reed* dadelijk na het bekend
de Rijksdagonthinding hun meentng ten
h««te gegeven.
IV ..Vorwirt*" noemt deze onibinding
„de overwinning van het veretand en
recht" en tevens een overwinning
de sociaal democraten.
De „Vo»*i*ehe Zeitung" ook zee:
v reden met het ontt>inding»b*sHiit en
dat van den segenwoordigen Rijksdag
niet» te verwachten wa*. daar er et
tweedracht heerschte. Het blad «preekt
1- orts de hoop uit, dat de volgende volk*
vertegenwoordiging een „Rijksdag der
vredee" ral Zijn. Ook het ..Berliner Tage-
hlatt" verheugt zich in het genomen be
uit. Vooral, omdat dit voor de rijksdag
'.eiVn zoo plotseling is gekomen.
De rechtsche bladen zijn minder ingeno
men met den toestand daar ze wel voe
len, dat de komende verkiezingen een op
-huiving nasr links zal brengen.
Wat de Centrumpartij betreft is hel
onreker of deze even eterk zal Wijven of zal
verliezen. Het laatste lijkt echter het
meet waarschijnlijke.
Varklezlngen In Noorwegen.
We leven wel in "een tijd van
gen. Ook Noorwegen heeft ze nu gehad
nor de «amenetelling van het Storting.
Geen enkele partij heeft momenteel een
oldoendo sterkte ir. hel Storting om een
krachtige regeering t« vormen. De Con
«rrvatieven hebben thans 42 zetel*. Coalitie
Liberalen 15. Boeren 17. Radicalen 37, Ra
dicaal Democraten 2. Socialisten 8 cn Ar-
beidera Partij 25. De Liberalen vormen
thans een coalilie-rogecrlnR met de Con
servatieven. In de Arbeiders Pariij
heerschl Rroote oncenigheid. De meerder
heid die zich Arbeiders "Partij noemt doch
nok de „onafhankelijke Communistische
Partij" wordt genoemd, heeft de Derde
Internationale verlaten terwijl een
„Noorech© Communistische Partij"
td. 15 afgevaardigden
eoretgonoemde partij, de 13 andoren de
ilgcnoc-mde met de Sociaal-Democraten
hebben dus drie arbeiderspartijen candi-
dalcn gesteld.
Itn de gchcele Baltic ziet men met span.
ing den uitslag tegemoet, daar indien
de arbeiderspartijen de overwinning be
halen, Noorwegen wellicht het derde
Scandinavische land met Socialistische mi
nister* zal zijn.
Verspreid Nieuws
OPHEFFING VAN MINISTERIES,
Binnenkort zullen om! bezuinigingsre
dencn vijf ministeries in Tejccho-Slowakije
worden opgeheven, nl. d'-e van posterijen,
van openbar© gezondheid, van volksvoe
ding, dat voor 61owakije cn dat voor de
bevordering van de eenheid des lands.
AMERIKA EN DE OPIUMCONFERENTIE
De Vereentgde Staten hebben aangekon
digd, dot zij zich zullen doen vertegen
woordigen op de int©rnational© opium-
conferentie, die 3 November I© Genève bij-
•eukomt.
DU ITSCH LAND EN FRANKRIJK.
In een interview met den vertegenwoor
diger van de „Petit Parisien" noemde de
rijkskanselier de ontspanning tu©6chen
Duitsehland en Frankrijk een feit, waar
uit hij concludeerde, dat, daar een deel
van de rechtsche partijen vóór liet rap-
port-Dawe© gestemd ie, ook bij de Duit
sch© nationalisten een ontwikkeling valt
te con6tateeren in d© richting van de ver.
zoeningspolitiek.
EEN UITVINDING ERKEND.
Een draadloo© bericht uit Londen meldt
dat volgens berichten uit Rome, de Ita
liaanech© admiraliteit na nauwkeurige
proefnemingen in den golf van 6pezzia,
de uitvinding van Iirmanno Eiamrna, n.l.
om onbemande oorlogsschepen en 1
taire vliegtuigen van een afstand af te
dienen, ala mogelijk heeft erkend.
STAAT VAN BELEG IN WIT-RUSLAND.
Volgens een bericht uit Reval is
de Wit-Russisehe gouvernementen Mi
Witebek en Smolensk d© staat van beleg
afgekondigd, daar de landbouwers weiger
den graan t© leveren, bestemd voor hel
door hongersnood bedreigde Wolgage-
bied.
POLEN EN RUSLAND.
De Russische gezant te Warschau 1
de Pooleche regeering verzocht het bericht
als zou een agent der Pooltcbe geheime
politie in de sovjetlegatie zijn geslagen en
uitgeplunderd, tegen te «preken, daar hij
anders het plan töt zijn rei» naar War
schau z-ju opgeven.
UIT ENGELAND
De Engelsch© admiraliteit heeft bepaald
dat de dokken en de werken van de Admi
raliteit op den dsg van de •temming ge
sloten zuilen zijn otn de arbeiders in staat
te stellen te stemmen. Aequith's zetel ie
thans ernstig in gevaar gebracht en een
overwinnln? van den Labour-candidaat
nd t
De
de Labour Pa
r be
:t)!le:
terug te trekken e
eunen. De Coöper;
chell tegen Atyuith steunen. Aangezien df
coöperatieve beweging Sn Paisley zeer
vlerk i«. is de verkiezing van Aeijuith lang
niet zeker. De Labour Partij rekent ver
op niet minder dan W overwinningen
Walt».
TROTZKY HEEFT VACANTI E.
Trota&y ie zeer vermoeid en brengt een
ustkuur door in den Kaukasijs.
TURKSCHE MANIEREN.
De Turkscho rogeering heeft gel
niet t© willen wachten op de bosli
van de gemengde commissie inzake de
quaestie der uitwisseling van Griek'
ConManiinopel woonachtig, ©n i© in
arrestatie en Interncerlng begonner
de Grieken, die volgen* de Turkeche
ning voor uitwisseling in aanmerking
Ongeveer 2000 Grieken' van beider kumu
en iederen leeftijd werden, aldus de Tel.
hetzij in hun woning, hetzij iri winkels
en zelfs op straat georresteerd cn ondt
gewapend geleide naar concentratie-kan
p«i vervoerd. Aan het hoofd van een dit
troepen j-eurreeicerde Grieken liep éc
Iwkkerajongen, wiens kleuren nOg wit, va
het nieci waren; hij werd blijkbaar in ee
bakkerij genrrwteerd. Zelfs een Grieksch
kind, dal aan pokken leed,
gehanld en bij de uitgewisselde Grieken
ingedeeld.
Do Turkeche overheid te Constantino
Grieken
pel waarachuwda 10 October
aldaar, die voor uitwisseling in* aanmer
king kotnen, dut zij, roorxoover reeds van
een paspoort voorm-n, binnen 7 dagen het
land tnoeetrn verlaten. Degenen, die nog
niet in het bezit van een paspoort waren,
moesten dat terstond komen halen en bin
nen 30 dagen Turkije verlaten. De betrok
ken Grieken dichten echter, dat
mengde coramleAic alleen bevoegd was
hun urlwitsc'ing te regelen.
DU ITSCH LAND EN HET BUITENLAND.
D« Duitsch© rijkeminister van Buiten
landseh© Zaken heeft in «en openhar© ver
gadering te Frankfort gewezen op de
noodzakelijkheid van economische bcian-
gengemcenechap met het buitenland.
Bipnenland
EERSTE KAMER.
D© leden van de Eerste Kamer der
Staren-Generaal zijn in openbare ver
gadering bijeengeroepen legen Dins
dag 28 October, des namiddags fe 8J
uur.
Een gevaarlijk schutter
Een voetballer getroffen
Zondagmorgen tusschen 10 en 11
uur had in Y'eJp op een terrein achter
de Modelhoeve ecu voetbalwedstrijd
plaats tusschen eon tweetal -vereeni-
gingen. Plotseling klonk er een aan
tal schoten en hoorden verschillende
spelers van Gelria de kogels langs het
gelaat fluiten; sommigen wierpen zich
om de kogels te ontgaan, plat op do
buik, ter-wijl anderen, die meer uit
do richting stonden, waar do koeel*
vandaan kwamen, uit alle macht
schreeuwden, dat de srhuttcr, dio in
een fuin aan de Bosendaalschelaan
stond, op moest houden. De schutter
dio het geschreeuw blijkbaar niet
hoorde, en die waarschijnlijk een re
peteergeweer gebruikte, schoot rustig
door en trof nl spoedig den '20-jnrigen
voetballer Roelofsen, wonende (0 Arn
hem, in de liesstreek. Deze viel tegen
den grond en werd door zijn kamera
den naar de op het terrein staande
tent gebracht. Door een leider van het
spel, een politieagent uit Arnhem,
werd dokter Van der Feltz en de po
litie sewnarschmvd. die spoedig op
het terrein waren. De getroffene werd
door den dokier in zijn auto mede
naar het VelpscllB ziekenhuis geno
men. De voetballers hadden intus-
schen met hun bedreigingen den schut
ter op de vlucht gejaaed. Deze. een
bewoner van de Rosendaalsche laan,
had met scherp op een dun houten
schijfje staan schieten, waardoor do
kogels blijkbaar met gemak heen sloe
gen en op het onmiddellijk achter
zijn tuin celegen voetbalheld terecht
kwamen. Do politie heeft hem onmid
dellijk in verhoor ©enomen.
DE SCHILDERIJENDIEFSTAL TE
DUSSELDORF.
Dt beide arrestanten van de Am-
sterdarosche recherche, die eenige da
ten in Dusseldorf zijn geweest, om
jaar inlichtingen te geven in verband
met het onderzoek naar den diefstal
uit de „Kunsthalle", zijn thans weer
naar Amsterdam overgebracht inaf
wachting van de officieele uitlevering,
meldt het Hbld.
Wij hebben destijds gemeld, dat de
beide arrestanten voorgaven te hee-
ten Schmitz en Sehulze en zeiden
doctor in de medicijnen te zijn. Hun
werkelijke namen zijn Huppert en
Berzewski. Het is bij de verhooren
gebleken, dat eerstgenoemde inder
daad doctor in de medicijnen is. On
danks zijn nog jeugdigen leeftijd had
hij reeds eenigen naam gemaakt als
gynaecoloog en niet lang geleden had
hij met goed gevolg een patiënt ge
opereerd, welke door een anderen
medicus was opgegeven.
Op de vraag, hoe dr. Huppert tot
het plegen van het misdrijf was geko
men, heeft hij gea,ntwoord, dat hij
niet over de middelen beschikte om
een eigen praktijk te beginnen. Hij
was nu werkzaam als assistent tegen
een laag honorarium. Wilde hij Zich
zelfstandig inrichten, dan bad hij du
re instrumenten en o.a. een Röntgen-
apparaat van 15.000 (gouden) Marken
noodig- Om aan het voor dat doel
benoodlgde geld te komen, had de
medicus zijn toevlucht genomen tot
den schilderijendiefstal.
Zijn medeplichtige. Berzewski, die
laatstelijk koopman in New-York was,
i* oud-officier van het Duitsche .eger.
De derde verdachte. Hackenbroich.
blijft nog steeds ontkennen, hoewel
htj door de beide anderen pertinent
als mededader wordt aangewezen. Hij
is n;et directeur van de
halle". maar van een reizende schil
derijententoonstelling. In die qualiteit
had hij connecties met kunstbandela
ren in verschillende deelen van de
wereld en hij zou het plan tot den
diefstal hebben geopperd onder me-
dedeeling. dat hij een afzetterrein
voor de schilderijen wist.
Zooals reeds vroeger gemeld, is
llaekenbroich. na eersi te zijn gear
resteerd. weer in vrijheid gesteld,
doch daarna opnieuw in hechtenis ge
De Hollandsche molens
Ook de minister van Waterstaat
dringt aan op behoud
De minister van Waterstaat fieefi
aan Gedeputeerde Staten der provin
ciën verzocht, in aansluiting aan de
circulaire kan den minister van On
derwijs. Kunsten en Wetenschappen,
otn ook zijnerzijds de gemeentebestu
ren aan te schrijven hun medewerking
ie verleeuen lot behoud van den Hol-
Iundschen molen, een en ander uit
den aard der zaak voor zoover zulks
niet in beteekenende mate strijdig is
met de belangen van den Waterstaat.
De gasbedwelming te
Amsterdam
Een der slachtoffers overleden
In aansluiting op het reeds elders in
ons blad medegedeelde kan worden ver
meld dat De Tel. verneemt omtrent bet
geval van gasbedwelming in de Wester
straat, dat de man, de 73-jarige Kooy,
Maandagmiddag in het gasthui; is be-
iwA-en. De toestand van de vrouw, die
pas hersteld
is ernstig.
ras van 1
1 zware ziekte.
Verkeersongevallen
Botsing tusschen auto
en motor.
Een %iotorrijder, op wiens duo
zitting een ilaine had plaats geno
men, werd Zondagochtend op den
Abcouder Straatweg, onder de ge
meente Weesperkjmspel, aangereden
door een auto. mei het gevolg dat
heide eerst genoemden van den motor
werden geworpen- De gevolgen waren
voor de dame noodlottig: deze be
kwam een hersenschudding; haar be
geleider kwam er goed af. De chnuf-
fefettr van den auto reed door. doch
een wielrijder slaagde er in het wa-
gennnmer op 1e nemen. waardoor
de politie in staat gesteld is. een on
derzoek in te stellen.
Kolendampvergiftiging te
Hilversum.
Een der slachtoffers overleden
Te Hilversum zijn in een perceel aan
de Julianalaan mevrouw Ablij en haar
twee dochters, leeraressen aan de Gooi-
sche Huishoudschool, in bewusteloozen
toestand in hare woning gevonden. De
politie, die in allerijl werd opgebeld,
trachtte de dames bij te brengen, doch
deze pogingen hadden geen resultaat.
Daarna kwam de Gem. Geneeskundige
Dienst met een zuurstofapparaat. Een
der dochters werd toen bij kennis ge
bracht. v 1
Dc oude mevrouw en de andere doch-
r moesten per brancard naar de R.-K.
Ziekenverpleging vervoerd worden. De
dochter, die bijgekomen was, kon mce-
dcelen, dat Zaterdag de kachel voor het
eerst aangemaakt was en dat er Zondag
kolendamp was geconstateerd.
Nader wordt gemeld dat een van de
dames, de oudste dochter, Maandag-
ond in het ziekenhuis is overleden cn
dat de toestand van de 75-jarige mc-
rouw Ablij zorgelijk is. Ze was Maan
dagavond om 8 uur nog niet bij ken
nis.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit is:
le. met ingang van 1 December
aan den heer jhr. M. de Jonge, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend
uit zijn betrekking van secretaris
generaal van het departement van
financiën, met 'dankbetuiging voor
Onze lacfiliBcfc
GEBREK AAN VAKKENNIS.
Twee weriloó-
zen konden sa
men tien gul
den verdienen
met het schoon
maken van de
groot kantoor
gebouw. Zij had
den echter geen
ladder en wis
ten niet hoe zij
da hoog er© vensters moesten bereiken.
„Weet je wat, Piet, 6prak Gerard ten
slotte. „Wij nomen een planik en steken
die uit het raam. Als jij daar nu binnen
op gaat zitten, kan ik aam den buitenkant
erop 6taan en de ramen schoonmaken."
Zoo gezegd zoo gedaan. De plank werd
göhiaald en enkel© oogenblikken later wa
ren de collega's als ras-echte glazenwas-
scher* aan het werft,
„Wacht 'es Gerard," riep Piet van bin
nen uit, „ik zal even het zonnescherm
laten zakken I De touwen zitten aan den
buitenkant I"
„Niet doen!" brulde Gerard terug.
„Blijf zitten, dan zal ik het touw wel
grijpen I"
Maar het was te laat. Piet was tè werk
lustig en met één smak lag Gerard op
den begaanheren weg. Toen Piet eindelijk
buiten kwam, bleef hij verbaasd bij zijn
knmcr.iad staan.
„Daar snap ik niets van, Gerard! Nu
ben jij iiög het eerste beneden! H06 ben
jij nou gekomen t"
le vele en gewichtige diensten aan
den lande bewezen;
2e. bevorderd tot grootofficier in
de Orde van Oranje-N'assau de heer
jhr. M. de Jonge, secretaris-generaal
an het departement van financiën.
Bij Kon. besluit is benoemd ioi
ridder in de Orde van Oranje-Nas-
sau A. Wolfert. bestuurslid der
Eerste Nederlandsche Coöperatieve
Beetwortelsuikerfabriek ie Sas van_
Gent. burgemeester van TToek.
Rij Kon. besluit ïs bevorderd tot
grootofficier in de Orde van Oranje-
N'assau dr. J. \V. IJzerman, voorzit
ter van den Raad van Beheer van
het Koninklijk Instituut voor hooger
echnisch onderwijs In Nederlandsch
Indie:
is benoemd tot ridder in de Orde
an Oranje-Nassait Pangeran. Kesoe-
na Perwirn Mohamad Adil, Pange-
ran van Boven Langkat.
OPLICHTERS AANGEHOUDEN.
Men schrijft uit Rotterdam aan de
Nieuwe Ct.:
De vorige week werd op het politie
bureau aan de Grcote Paauwc-steeg
aangifte gedaan van oplxciuinsr voor
een bi hrijfinachine. De schrijfmachi-
nehundelaar verijlde, dat hij aan
een Duitsclier een machine op zicht
had gezonden. Toen hij echter in her.
pension aau de Diergaa/delaan kwam,
waar de man en zijn vrouw verblijf
hielden, bleek, dat ze waren verdwe
nen met achterlating van eenige goe
deren.
Na bij do politie aangifte te heb-
lx?n gedaan, ging de handelaar des
middags weer naar liet pension, waar
Jiij den Duitsclier aantrof. Deze ver
klaarde, dat hij niet wist waar de
machine was en betalen kon hij niet.
Daarop wilde hij de plaat poetsen,
maar de ander hield hem vast, ter
wijl de politie werd opgebeld, die
den Duitsclier naar het bureau bracht
Onderweg kwam men Je vrouw van
den oplichter, die zich S. noemde,
tegen, maar ze deed of ze haar man
nier kende. De schrijfmachinehande
laar kende haar wel en een recher
cheur der Ceutrale Recherche, die
toevallig passeerde, werd verzocht, de
vrouw in de gaten te houden en aan
te houden.
Op Jict politiebureau werd S. in
verhoor genomen. IIvertelde in Zuid
Rusland uit Hollandsche ouders ge
boren te zijn. Hij was een vermogend
man geweest, maar thans was hij
straatarm, daar men voor eenigen
tiid zijn veld en papieren in Brussel
had cestolen. Daarom kon hij onmo
gelijk aan zijn verplichtingen vol
doen. Bii fouilleering werd trouwens
slechts 33 cent op hem gevonden.
Dc vrouw, die inmiddels aan het
bureau was gebracht, dischte een fan
tastisch verhaal op.
Zij wendde voor gebrekkig Duitsch
te spreken, daar ze. zooals ze vertel
de. slechts de ..Zwitsersche" taal
machtig was.
Volgens haar mededeelingen was
zij in het ziekenhuis te Bazel geboren.
Ze was het onechte kind van een
Ulilanen-officier.
In 1910 was ze te Londen' gehuwd
met S., maar met groote geheimzin
nigheid deelde ze mede. dat ze in 1906
al in Holland was gehuwd met een
voornaam persoon. Dit huwelijk zou
in het geheim voltrokken ziin. Haar
man had na de scheiding een bedrag
van f 05.000 voor haar op een bank
vastgezet, maar dit eeld kon ze door
omslandieheden niet loskrijgen. Men
had inmiddels in het pension waar
het echtpaar verblijf hield, twee pas-
sen gevonden ten name van den man
P. S. en van de vrouw F. II.
De man vertelde, dat, die passen
valach waren. Hij had ze in Londen
gemaakt. De namen, dio er op voor
kwamen, bleken echter de juiste te
ziin.
Bij het onderzoek, dat de politie
instelde, bleek, dat hel echtpaar uit
Amsterdam kwam. Daar hadden ze
oen bureau voor administratie van
vaste goederen gehad. Ze boden van
uit do hoofdstad aan Duitsche fami
lies geld aan tegen een rente van 13
pCt., hoewel ze geen cent bezaten.
Tiet doel was natuurlijk om geld los
te krijgen.
De vrouw vertelde daar. dat ze een
tante in Brazilië had, die haar eentg.,
raillioenen had nagelaten, waarvan
het vruchtgebruik genoot. Aan
anderen had men verteld, dat de
vrouw liet beheer zou krijgen over
een groote machinehandel.
Ten slotte vielen beiden door Üe
mand en bekenden, dat ze straatarm
waren en nooit iets hadden bezeten.
Verschillende firma's hadden ze op
gelicht. Ze waren beiden uit Duitseh
land afkomstig waar de ipan reeds ge*
huwd was.
Ze zullen naar hun „Heimat" wör©
den teruggezonden»
