HAARLEM'S DAGBLAD OM ONS HEEN Muziek Pers-Overzlct! Letteren en Kunst Binnenland WOENSDAG 19_NOVEMBER 1924 - DERDE BLAD No. 3)94 Gemeentezaken 'AU wjj de -.raag wellen, of wat vaa het gemeentebestuur uitgaat geschikt moet wjn om aan do gcmeeutcnarcn te leereu modern Ncdcrlandsch te schrijven, dan kan het antwoord zon der bezwaar ontkennend wezen. De secretarie ia geen aidccling van het onderw ijs. Maar aan den anderen kant kan de redeneering gevolgd worden: de gemeente neemt een bijzonder werkzaam aandeel in dat onderwijs, zij beheert, al is het dan ook onder beperking door boogere autoriteiten, het onderwijs in al ziin vormen, voor bereidend, lager, ipiddelbaar, hooger ca zal du» wel zeer nauwkeurig let ten op de stukken, die het zelf de we- ©e!e mcdedei-lingc-n brengen licht verwarring bij de burgerij. Wij weten allen, dat de zoogenaam de stadhuistaal ieta anders is dan die welke wij in het dagelijkach leven ge bruiken. Gedeelte.ijk, i» dit een ge volg van de historie. Er wai vroeger heel wal omhaal in officieete stukken, de heer Knappert geeft daarvan in zijn belangrijke schetsen van het ver leden vaak koddige staaltjes en dat daarvan een cn ander is overgebleven behoeft ons met te verwonderen. De overlevering is taai en oude vormen blijven licht hangen daar. waar con tinuïteit nuttig, wensehelijk of ge makkelijk is- Ziedaar de tweede oor* dachten, de taal, in de bureaux der openbare besturen dc veranderingen die in den loop der jaren ontstaan niet altijd of althans heel langzaam volgt. Voor dezelfde begrippen gebruikt men gaarne dezelfde woorden en bet moet «•rkend worden, dat dit een zekere veiligheid in de administratie ople vert. Dat de sleur gevolgd wordt ook wanneer er niet het minste gevaar voor verwarring btitaat, hebben wij ••venwul moennalen gezienhoe lang heeft het niet geduurd voordat bij voorbeeld de n-cbterlijke administra tie zich er van «.ewust was, dat de g van Siegenbcek en Weiland, door de ch van d>- Vrim en te Winkel vervangen was. zelfs in woorden als ..Regtbank-' en .jKantongcregt". Zoo erg maakte onze gemeen' "-ad- rainistratio bet niet. Toch komt, wan neer wij de officieels stukken van het rmeentebeatu.ir lezen, wel de vraag .jij ona op, of het geen tijd wordt, sommige termen eens door andere te vervaagou. Onaijr overlegging van een ter za ke betrekkelijk schrijven van het Hoofd van dien cursus lezen wij in Raadwtukje No. 3« ja. waarover zou bet hoofd anden schrijven dan over de zaak. die aan de orde in. Ch»» rivariuR begrijpt bovendien niet, waarom wij niet spreken van een brief «o hij heeft gelijk: niemand, sal zeg- ggn. dit hij wet post drio schrij ven* ontvangen beeft! ..Wij kunnen niet ontkennen, dat 'de kan* <>n ren ongeval bij do uitoefe ning van het beroep voor het politie personeel laag niet denkbeeldig is en evenmin, dat bedoeld personeel t e dior zake achterstaat bij hen.... Let op dezen omhaal van ontkennin gen. Waarom roo omslachtig en voor. zichtig en niet ronduit gezegd: „De politie loopt altijd gevaar voor een ongeluk." Maar de steller van deze stukken heeft de ontkenning lie,. „De wijze waarop genoemde commissie van overleg voorstelt, in dexc aangelegen heid te voorzien, achten wij minder gewenscht". Waarom niet tn rtelli- gea vorm gezegd ..ongewensebt", wanneer men althans bet voortreffe lijke wo«rd „verkeerd" niet gebruiken wil. Natuurlijk stelt de gemeente secretarie er prijs op. gevoeligheden te ontzien en wanneer oen Raadslid, of sterker nog een h«m!e commissie een meening uitspreekt, is het misschien wel wat hachelijk daarover te zeggen. d.*t zo verkeerd i». Minder juist of winder gewenscht klinkt voorzichtiger en kwetst niemand. Ter secretarie wordt ook hel woord bevorderen in een ongewone betceke- nis gebruikt. ..Do Centrale Commissie van Overleg voor het politiepersoneel heeft aan ons Collega verzocht, te wil len bevorderen, dat in de ver ordening" en*. ..Aan het in macarijn aanwezige materieel... ontbreekt" i* een ander staaltje van den nlechtigen stijl. Aan he*, materieel ontbreekt Is. zou men vergen, rijkelijk voldoende. En „dat dut niet meer als tot dusver kan wor den volstaan" is een ander staaltje li breedsprakigheid- omdat de woor den „tot dusvernatuurlijk volkomen overbodig zijn. De secretarie te Haarlem heeft nei ging tot germanismen. „Thans, nu de prijs tot 2 50 is teruggebracht...." heeft een bedenkelijk buitenlandsch geurtje. ..Zij zijn dus op Schoten aan- fewezen" behoort tot dezelfde fami- e. En als do steller van deze stukken schrijft: ,.w a a r deze behoefte zich n 1W6 vermoedelijk ook zal doen gr oeien", vragen wij bescheiden of „waar" niet „daar" moet zijn. Het cerate woord wordt in onzen tijd maar al te vaak lital ik op mijn beurt zeggen ..minder juist" gebruikthet is meestal een bepaling van plaats en wanneer daar geeti aanleiding voor be staat, in elk geval veel slapper, dan het woord „daar", dat geen twijfel rorlaat. Misschien klinken deze opmerkingen als vitterij. Zoo zijn ze evenwel niet bedoeld. Niemand weet beter dan wie zelf veel schrijft, dat eiken dag en ieder uur mooi Nederlandsch schrijven van niemand kan worden gevergd. „Het krachtens dp overeenkomst van 1! October 1W0 bij den Staat der Nederlanden tot militair doeleinde in gebruik gewoe>t zijnd gebouw" is na tuurlijk een zin. die in een minder ge lukkig oogenblik ontstond. Wij kennen rulkc momenten allen en het zou kin derachtig zijn, iemand daarover hard te vallen. Evenmin over het minder juiste beeld,,op het voetspoor van Uw bc-sluit", ornaat een besluit stellig nooit een voetspoor achterlaten zal wanneer wij voor onjuiste beelden moesten hangen, dan zouden er in Nederland nooit galgen genoeg kun nen worden opgericht. Wat wij wol mogen vragen is, het voord „mitsdieu" voor goed te Logm en. Mits. vermits, overmits en hun varianten bebooren toch werkelijk tot een vroegere periode en het bena deelt niemand wanneer die door het simpele wooru „dus" vervangen wor den. Uit de levende taal ziin ze al lang verdweuen en wanneer het den heer Bruch in het Raadsdeb&t behaagt, nog een enkelen kc-er van „mits" te spreken, dan past dal in den schert senden vonn, waarin hij graag zijn meeningen steekt. Ik hoop niet- dat deze opmerkin gen mij kwalijk zullen worden geno men. Om bedillerij. ik zeg het nog eens, is het mij niet te doen. Op taal gebied zondigen wi; allen. Maar voor de zuiverheid van de taal is bet toch r.ooaig. dat wij zooveel mogelijk ons zelf eootroleeren. Ook het gemeente, bestuur kan daartoe meewerken, zelfs is het van groot belang dat het dit niet nalaat, omdat zoogenaamde taal vernieuwers, die naar mijn meening eenvoudig taalbedervers zijn, van alle ouderwctache overblijfselen roir bruik maken om hun afbrekende stel sel» aan den man te brengen. Kr zijn op taalgebied veel zwakke broeders (en zusters) die in hnn fouten gesterkt worden, wanneer zij die in officieelo stukken terugvinden. In den laatsten tijd hobbm Cointpwaarissen der Ko ningin dat gevaar begrepen en in cir culaires op zuiverheid van de taal aan. gedrongen. Tot vreugde van ieder, ilie de prnote beteekenis van zuiver Nederlandsch begrijpt. Het. wnar- lijk niet wat met een minachtend woord ..-"honlmeesterij" genoemd genoemd wordt, wanneer men telkens en leikens weer do aandacht hierop vestigt. Charivarius en andere speur ders laten ona dikwijl» zien, hoe erg het wel is, terwijl zij nog niet een» het a!lererg*to zion, de koopmanscorrcs- pondentie, die torna den naam ,-caco- graphie" volkomen verdient. Wanneer wij niet oppassen. gaat de val lang» d„ helling voortdurend snel ler. Dc autoriteiten, gemeentebe «tuur, provinciaal bestuur, regeering kunnen er toe helpen bijdragen om dien va! te stuiten. Aan den goeden wil van bet gemeentebestuur mogen wjj niet twijfelen. Waarom zou het dan zijn steun niet willen verleenen zulk cn goeden strijd door alle vreemde insluipsels, dus niet alleen germanismen, maar ook gallicismen en anglicismen den toegang eenvoudig to woigeranl En tovous. alle afgestorven taalvormen te begraven, zooali, bij voorbeeld het woord „weshalve", dat zelfs do heer Bruch in zijn speolsche buien niet gebruiken jou. J. C. T. Stadsnieuws VEREENICOE PLAATSELIJKE COMITé'S VOOR NOODLIJDENDE LANDEN, Men schrijft oa» i Tea einde aaa veler verzoek 'egrn moet te komen heeft boven genoemd co mité evenals vorige jarea zich be reid verklaard met ce verzending van ,üe«besgabeo-p*kkettea" tegea Kerst mi? te beu sten. Voor pakketten naar Oostenrijk is de navolgende regeling getroffen 1. Pakkr:ten mogen tot een maximum van to K.G. eik worden samengesteld en mogen alles bevatten wa: onder Lie* besgaben i* te rangschikken. 2. Elk pakket moet zijn voorzien van een étiket, dat tegen betaling van f 3. bij' een der onderstaande adressen ver krijgbaar i*. 3. Do pakketten moeten door belang* hebbenden in dc weck van to—17 De- espber aan het adres van den Stations chef te Utrecht (Centraal Station) franco worden toegezonden, onder aanduiding „Voor verrending naar Oostenrijk". 4. De pakketten moeten zoo stevig mogelijk worden ingepakt, daarop hel sub 2 bedoelde étike*. te plakker, en ver volgens opnieuw in papier wikkelen en voorzien van het adres van bovenge- uocm";n Stationschef, Het buiten-papier wordt te Utrecht afgescheurd en het pakket is aldus van het Oostenrijksche adres voorzien, voor verzending gereed. 3. la Oostenrijk worden de pakketten door bemiddeling van hel Roods Kruis te Wecnen in de Milchgasscno 1 cn te Graz in de Industriehalls aan de ge adresseerden uitgegeven. Voor overige plaatsen zal van daarait de verzending per post of per spoor geschieden. 6. Alhoewel eiken geadresseerde tijdig een kennisgeving van aankomst van het pakket ral worden gezonden, is het na tuurlijk gewenscht, dat de verzenders hen ook inlichten, ten einde de uitgifte zoo vlug mogelijk te doen geschieden. De verzending naar Oostenrijk zal op t8 December plaats hebben en de pak ketten rullen aldaar den jasten kun nen worden uitgegeven. Namens bovengenoemde comité's zijn inlichtingen en bovenbedoede étikettcn verkrijgboor bij mevr. Van Gelder— Vigelius, Vijverweg 4 c, Blocmendaal, en bij den heer G. D, Hagebout, Soenda- straat 39, Schoten. HET ORGAAN DER WAALSCÜB GEMEENTEN, Het nummer van 15 November van het orgaan dor Wsnlsche gemeenten in Nederland: .L'Egliee Wallonne", onder redactie van Ds. F. Ch. Krafft predikant dor Franaehe Kork alhier, bevat o.m. het vervolg van een „In memoriam". door Ds. S. Cler, gewild ann Ds. Mnrtin Dttpont, den overle den predikant der Waalsche gemeen te alhier. Voorts oen dankbetuiging van don Franschen geren* don lieer Charta Bonosst. «oor ••-i-.'rog van het nieuw»; org :i. Hst Toonoel Nog eens de Volksvoorstellingen (Naar aanleiding van 3 ingezonden stukken.) Naar aanleiding van ons artikel over de Volksvoorstellingen ontvingen wij twee ingezonden stukken. De eerste in eender „een postambtenaar" was van meening. dat het minder groo- te bezoek aan de volksvoorstellingen voornamelijk te wijten is aan do schouw burgcommissie, la vorige jaren schrijft hij kon de secretaris van den C.-B. P. T. T. voor de volksvoorstellin gen collectief plaatsen nemen ea be spreken. Dit was voor do leden vin den C. B. P, T. T. een groot gemak er werd van deze gelegenheid dan ook zóó ruim gebruit gemaakt, dat soms zelfs bijna 100 plaatsen alleen door deze organisatie werden besteld. Uit het feit, dat sinds do C. B. P. T. T. dit voorrecht niet meer geniet, bijna niemand van het postpersoneel de volks voorstellingen meer bezoekt, irekt hij de conclusie, dat de geringere opkomst van het publiek niet aan minder be langstelling te wijlen zou zijn, maar dat de oorzaak aan het tiidroovende cn minder geriefelijke plaaubesprcken zou liggen. Hierop moet ik „po'tombteaaar" ant woorden, dat het publiek toch 6 jaar ljng de ongeriefeïijkheden van het tijdroovence plaatsbespreken dat nu eenmaal altijd en overal aan het be roek van druk bezochte publieke voor stellingen verbonden is voor het bij en der volksvoorstellingen heeft willen dragen. A| deze jaar rfis de be langstelling voor deze voorstelLingea zóó groot, dat het vooral in het be gin vin het seizoen - uitzondering wat. als de bureaulist niet «*mgc hoa- derde menschen moest teleurstellen. D.-. was ook de reden, waarom aan het personeel van den C. B. P. T. T. niet meer kon worden toegestaan de plaat sen collectief te bespreken. Deze bc- oorreehting van enkele personen was en groote onbillijkheid tegenover dat deel van het publiek dat na de moetie te hebben genomen persoonlijk naar den scliouwourg te komen zon der plaatsen moest heengaan/ Het is een feit, dat dit seizoen voor het cer*t na 6 jaar,-onze schouwburg, dia voor de volksvoorstelliages büna ge regeld to klein was, nu telkens op deze avonden ico of meer leego plaatsen ver toont. Sommigen zoeken de oorzaak hiervan ia de minder gunstige econo mische toestanden, maar ik vraag mij af. hoe bet dan komt. dat de bioscoop, waarvan de prijzen der plaatsen hou ger zijn dan die van de volksvoorstel lingen, bijna iederen avond vol is. Hier uit moet ik toch wel ce concluric trek ken. dat de belangstelling voor bet goede toonecl bij het publiek daalt. Een andere 7Taag is het, of men het bezoek der volksvoorstellingen zou kun nen bevorderen door rooals „post ambtenaar" in jija ingezonden stuk voorstel: de secretarissen van de ver schillende rakvereenigingen, die rulles wenschen. !n de gelegenheid te tellen, de plaatsen voor hun leden te nemen, zooals destijds aan den zecretaris vas den G. B. P, T. T. was toegestaan. „Postambtenaar" meent, dat do toe stand verbeteren rou, wanneer het aan het publiek gemakkelijker werd maakt, de toegangsbewijzen voor do volksvoorstellingen te verkrijgen. M schien zou wanneer de secretarissen «ier vakvereonigingen hiertoe genegen rijn een proef in dere richting geno men kunnen worden, ofschoon in deze wijto van plaatsen nemen en bespreken vooral bij va k ve reen i gin gen, waar- ran de leden verspreid zijn meer be zwaren schuilen dan „postambtenaar" meent. Hoe moet he: bijvoorbeeld met do leden der vereenigtngen, waarvan de secretarissen zich dere moeite en las ten want het zijn moeite en lasten voor hun ieden niet wallen getroos ten! Moeten die bij de anderen achter staan? En dan oog niet,eens gespro ken van de bezwaren, war.neer de aan vragen het aantal beschikbare plaatsen overtreffen! De moeilijkheden worden dan bijna onoverkomelijk! Wie moeten worden geschrapt, boe moeten de te- leurgestelden dat »e weten komeg; hoe gsat het met de betaling? Toch, wan neer er een oplossing in zulk een re geling te vinden rem zijn en dit zou voor een groot deel van de medewer king der vakvereenigingen afhangen dan zou een proef in die richting wel licht genomen kunnen worden. Want ook de schouwburgcommissie hier van ben ik wel zeker zou een in krimping van het aantal volksvoorstel lingen zeer betreuren. Een tweede inzender, dia rich J. W. K. teekent, meent, dat ik ia mijn arti kel overdreef. Hij heeft de voorstellin gen van „Het dubbele Leven" en „Kre- lis Louwen" bijgewoond en geeft mij de verzekering, dat de schouwburg o die beide avonden was „uitverkocht' En van de voorstelling van „De Terug* keer van Peter Grimtn" heeft hij ge hoord, dat de zaal op dien avond stamp" vol was. Ik heb even geglimlacht om dere 700 pertinente verzekering. De heer J. W. K. ral toch wel willen gelooven, dat niemand beter dan ik die toerallig, oehalve recensent ook nog secretaris der schouwburg-commissie ben zal weten, of de schouwburg op bepaalde avonden „uitverkocht" was of nieL Welnu, ik moet den beer J. W. K. te leurstellcn t er waren zooals ik reeds schreef op beide avonden vooral op de dure rangen nog velo open plaatsen. Tusschen vol zelfs, wat de menschen stampvol noemen uitverkocht js nog een zeet groot verschilde heer J. W. K. zou schrik ken, als hij dit verschil in contanten moest bijbetalen. Heel de betekening voor de volksvoorstellingen is geba seerd op uitverkochte of nagenoeg uit verkochte zalen. Wanneer bij een volks voorstelling een 150 plnatsen leeg blij ven, dan lijkt de schouwburg voor den bezoeker prachtig bezet, maar de bu reaulist ontvangt pl.m. 150 gulden te weinig en de stad lijdt op zoo'n avond een gevoelig verlie;. Zoo v.r.< het bij ..Het Dubbele Leven", bij „Krc! Louwen" cn „De Terugkeer van Peter Grimm". Alleen bij „Tzingaoi" was de raai werkelijk „uitverkocht". „Er mag geen sprake zijn van ver- INOEZONOEN MEDEDEELINGEW ii 60 Cts. per regel. Onze Iz'Mosk Nu de tijd weer aan gaat breken voor het feest van SINTERKLAAS denkt men weer IN ALLE KRINGEN 't eerst aan FRANKEN'S SPECULAAS Want het SPECULAAS van FRANKEN is in Haarlem zóó BEROEMD dat men't SPECULAAS van FRANKEN IN DE EERSTE PLAATS steeds noemt mindering van het aantal volksvoorstel lingen". schrijft J. W. K. Hierin ligt de beslissing echter noch bij den heer J. W. K. ndch bij dc schouwburgcommis- e, maar bij deu Gemeenteraad, die „i-cr de financien van do gemeente be schikt. En ik zou mij kunnen voorstel len, dat de Raad, wanneer dit lichaam uit liet verminderend bezoek de con clusie trekt, dat de volksvoorstellingen niet in een door het publiek gevoelde behoefte voorzien, op een bepaald mo ment zou zeggen, dat roet het geven van een zoo groot aantal volk.-voorstel lingen ten koste van Haarlem's finan- cién niet kan worden doorgegaan! Wat zeer en zeer jammer zou zijn I Waarom ik ten tlotte met J. \V. K. volkomen stem, waaneer hij aan bet slot van zijn tike] het publiek opwekt de volks- wr stellingen meer geregeld te bezoe ken. ,J. B. SCHUIL'. CHR. ORATORIUM.VEREENICINC. De uitvoering van Dinsdagavond stond in alle opzichten qualitaticf veel hooger dan dc min of meer ongeluk kige voorbereidingsavond van LI. Vrij dag. Wegens het 'at® uur waarop het concert eindigde (10 minuten vóór elf) moet ik ditmaal met mijn verslag kor ter zijn dan aanvankelijk mijn voorne men was. In de eerste plaats wil ik ver melden, dal zoowel het koor als het orkest in beide werken kranige staal tjes van geoefendheid hebben getoond ook de vier solisten hadden zeer mooie momenten. Mia Pcltenburg scheen dezen avond bijzonder goed gedisponeerdhaar ttem stond goed vast ca glansde vaak boven alle anderen uit. J.fevyouw Poel—Scholten. die mevr» Koolhoven onverwachts moest vervan gen. vervulde haar partij op eer. wijze die boven mijn lof verheven is. Het „Qui tollis" in het Gloria van de Mis van Beethoven was een der hoogtepunten van haar zang. dat ik in 't bijronder wil mem oreeren, evenals het „homo factus" van een tenor Jac, van Kempen, die over het gêhee] een gelukkigen avond had, doch in de solo-kwartetten welecns aanleiding tot minder zuiveren samenklank gaf. In het solokwartet „Sanctus" rakten trouwens alle vier. Ook de bas Jac Caro was uitstekend, zooals wij dat van hem gewend zijn. 'at het koor betreft: dc tenoren vooral moeten nog beschaafder leeren zingen en dc uitspraak van de e als als „Plèni sunt ccli" cn „Dèo de Dèo" klinkt mij ongewoon en niet mooi, maar schijnt tegenwoordig, naar men mij vertelde, ook in dc litburgie in gebruik te zijn. George Robert leidde de Mis met ze kere hand en gevoel voor mooie scha keeringen en deed ons betreuren dat deze C-dur Mis die toch zulke groote schoonheden bevat, al is de muziek nog niet zoo tot in het bovenaardsche ver geestelijkt als dat is ce Missa Solemnis het geval is en die den uitvoerenden :ang niet zulke geweldige moeilijkhece» biedt als het latere werk, zoo betrek kelijk relden uitgevoerd wordt. Een groote krans werd den beer Robert na afloop aangeboden. Do C. O. V. deed er we! aan de uit voering van dit werk, dat zij ook 't vo rige jaar ten gehoore bracht te herha len. De leiding van de pc Symphonic van Beethoven was in handen van Nico Gerharz, oud-directeur en eerelid van dc C. O. V. 't Begin werd even ver traagd door de aanwezigheid van een kellncr voor in de zaal, die aan 't af rekenen was cn zich in 't minst niet stoorde aan dc blikken, die Gerharz op hem vestigde. De eerste drie deelen zijn door de H. 0. V. reeds meermalen uitgevoerd ik behoef dus hierover niet uit te wijden. Over 't algemeen was het mij een beetje te vlak en klonk daardoor 't eerste hoofddeel wat gerekt't Scherzo werd reer virtuoos vertolkt, wellicht iets snel ler dan Beethoven aangeoft. De opzet van 't Adagio was 2eer mooi, maar gaandeweg verliep dc stroom in de vlakte. De bijzonder schoone klarinet solo en hoornsolo wil ik even apart ver melden. Deze drie gedeelten werden door Gexbarx bijna geheel uit 't hoofd gedirigeerd, een kranige prestatie 1 In de weergeving der zoo uiterst zware fi nale W3S natuurlijk nog niet alles vol maakt. Zoo waren in de eerste recitatie ven voor celli en bassen de laatste ni»t zuiver, maar als geheel stond de uit voering der finale wat betreft kleur en geestdrift, ver boven die der vorige dee len. De eerste uitroepen van het koor klonken ruw, maar later heeft het koor zijn buitengewoon zware taak uitmun tend volbrachL Ook de solisten waren doorgaans goed; het voorlaatste solo- kwartet zuiver te hooren is een vrome wensch, dien ik tot dusver nog nooit vervuld heb gezien. Ook Gerharz werd gehuldigd met een fraaie krans, die alleszins'verdiend was. De C. O. V. kan met volle tevreden heid op deze uitvoering, die voor een nagenoeg geheel bezette zaal plaats vond, terugzien. KAREL DE JONG. KINDERTUINTJES. Men schrijft ons: A.s. Zw«r.l«gmui<iag 2 uur kunnen d« kinderen, die nog iets van bun tuintje te oogsten hebben, dit weghalen, 't Heefi lekker gevroren; dus de :iAzv eraaakt nu be-st- 50-JARIC BESTAAN DIACONESSENHUtS TE HAARLEM. do circulaire van bet comité tot her denking van bovenstaand jubileum werd verzocht bet inschrijvingsbiljet vóór 15 dezer ann den penningmeester, E. II. de Clercq in te zenden. Het cornité meent good to doen er op te wijten, dat do aanbieding van het hulde blijk eerst op 27 dezer zal plaats hebben zoodat zij, die, hoewel het Diaconessen huis een worm hart toedragende, alsnog verzuimd hoHben liet biljet ingevuld i zenden, daartoe nog tot laatstgenoemden datum gelegenheid hebben. E00 gaarne zou het comité het reeds on'. van gene nog roet een flinke som venneer derd zien. PERSONALIA. - Bij het mschini6teuexamen is ge slaagd voor diploma A de heer F. Tel- der te Haarlem. DE REDE VAN Mr. TROELSTRA Naar aanleiding van de rede, Dins dag door mr. Troelstra in de Tweede Kamer gehouden, doet de schrijver van het Kamor-Overzicht in het Hbld. opmerken: „Onder andere omstandigheden zou dit misschien voor een discours ministro kunnen worden gehouden maar thans zal niemand daaraan denken cn kan men eer spreken van een politiek testament". Aldus ongeveer sprak Troelstra tn het einde van misschien de laat ste rede welke hij in de Tweede Ka- nier houden zal en die in elk g,3val (men weet dat hij do Kamer gaat verlaten) de laatste zal zijn over onze al^emeene politiek. De toon cn do inhoud van deze «e de waren wel heel anders dan die van 's heenen Troelslra's 6peecr.es ui: zijn eerste parlementaire jaren. Toen daverde en donderde zijn stem zwaaide ziin lan?e armgebaar en dreigde zijn scuddende Tuist. De S.D.A.P. was. de S.D.A.P. werd, de S.D.A.P. had, de S.D.AP. zou., de heele macht dor toekomst werd ge zien in die vier letters: S.D.A.P. Hoe anders nu! De oude strijder saluut aan don gewoldigen kampioen die hij geweest is is moe c-n wat murw -geworden in de tallooze veld tochten on veldslagen. Zijn stem i: nog helder en zijn physiek leek ons vandaag zelfs veel l>eter dan we 't ia de laatste jaren wel eens zagen... maar de felheid van toon. de harts tocht van gebaar, heel de agrezsio der uiting is weg. En het is niet meer de S.D.A.P. die wordt e en heeft en zal; liet. is de demo cratie. In haar geheel. Tot haar heet: de in den strijd vergrijsde en ver moeide socialistenleider zijn aatfle voerd gericht. Het was een oproep tor samenwerking van rechtse."ie en iinksche „democraten", van Room- sefcen (hetzij dan allen of eenigen1 vrijzinnig en sociaal-democraten. Over deze drie werd het democrati sche erfdeel van de volksbevrijdin^ nu verdeeld, dat eenmaal aan de S.D.A.P. was toegedacht. In dit „politieke tcdamezt". Want het leven, ook hel poli tieke, leer? bescheidenheid. Door werkelijkheid. De Kamer-Overzichtschrijver van de N". R. Crt. die een vergelijking maakt tusschen de rede van den heer Troelstra en die van anderen tuigt: Op hooger peil stond de redevoe ring van den leider der sociaal-demo craten, in dit milieu wellicht zijn laatste politieke rede. De heer Troel stra zelf zinspeelde op deze omstan digheid, toen hij zijn beschouwingen nopens een toekomstige meerderheid cn regoering „op socialen grond slag" besloot met do opmerking: „in normale gevallen zou mijne lede misschien kunnen worden opgevat als een discours ministre. Eerder echter is het een politiek testament; ik toch zal verder geen deel meer nemen aan wat in dit parlement voor valt". De begaafde leider der S.D.A.P die voortdurend 7.*er rustig, bijna langzaam, gesproken had kon 1 deze paasage slechts met moeite zijn emotie beheerschen. Geen wonder bii een afgevaardigde, die zoozeer zijn gansehe persoonlijkheid, eezondheid. werkkracht en als het moest, maat schappelijke positie, ten offer bracht heeft aan zijn staatkundige en maatschappelijke idealen! Geen wonder ook. dat zijn partiigenooten hem. na een applaus, dat als een uitine van respect moest worden be schouwd, de hand kwamen druk ken! Het, Vaderland zégt zijn Overzicht: Mr. Troelstra heoft zijn rede be sloten met de opmerking, dat zulk een rede in normale omstandigheden een discours ministre zou ziin. Thans nu do leider der fi D.A.P. om ge zondheidsredenen het Kamerleven vaarwel gaat zeggen, was het te be schouwen als een politiek testament, waarvan het voorlezen den gevier- den leider begrijpelijkerwijze even ontroerde. Wie onzer gevoelt niet het verlies, dat ons Parlement weldra gaat lijden! Zijn partijgenooten hebben hem na zijn rede de hand gedrukt. De Katholieken, voor wie dit testament gomaakt werd. ziJllen vermoedelijk •leze erfenis aanvaarden onder neficio ran inventaris.»* ZIJN LAATSTE TRUC. Bruins was door zijn patroon uitgenoodigd voor een partij in zeker groot hotel, ter eere van bet vijftig jarig bestaan der firms. Nu wilde bet toe- vat, dat Bruins het niet al Ui breed had cn ook aan groote hotels niet zóó gewend was. Daarom keek hij min of meer benauwd toen, r.a afloop van het feest, een lange Tij bedienden en kellnera hem uitgeleide deden. ..Nou," dacbt Bruins. „Ik geloof, dat ik mij aan het onvermijdelijke heb te on derwerpen en<ooi zal moeten gevet „Meneer, hier is uw jast" sprak be diende A. Bruin» trok de jas aan en gaf den man en gulden. „Meneer, uw parapkiie en hoed," sprak bediende B. Bruins pakte ze bevend aan en offerde zijn tweede gulden. Icwum de ober-kellner uit de res tauratie-zaal hem achterna en riep: „Me- eer! Meneer 1 Uw handschoenen 1" Maar dit was teveel voor BruiDS en met een zuurzoet gezicht meesmuilde hij: „Ob, houdt u ze maar. Zij zijn mij de moeite waard INCEZONDEN MED EDEELINCEN a 60 Cts. per regel. ZANGERS! CARUSOL 30 cent per doosje DE TOOVERPASTILLE Bij Uw drogist Burgerlijke Stand HAARLEMMERMEER. Bevallen: C. ZeldenrustPecht z.» M. VerburgWegman d.M. vaD An- del—Vink z.G. van Leeuwen— Beijk d.. W. van ZijlBexendsen z.. W. F. van BeekHartman z., M. Leen—van Oever en z.. T. Creernere—Swakman, d.. II. A. van Andel—Mulder d., J, Koster—van Moorsel, dochter, M. .1. van der RietBogers d., J. A. Goos- sons—Voortman z. OverledenJohannes Roubos, l Jaar. zoon van J. W. Rou boeJog- chem Postmu. 84 jaar, gehuwd met A. van LoonPieter Gootjes. 69 jaar, weduwnaar van G. Vermeer. SCHOTEN. Bevallen: G. van Hemert-Schut. t. Ondertrouwd: W. H. van den Wijn- gaard en E. Wiebeld. H. Harten dorp en C. van Wort. D. van Hou ten en J. D. van Loon. C. J. Bosch en A. J. Sterk. Gehuwd: J. Schouten met J. Bobl- meiier. W. F. Martens met J. Huls bergen. A. Onkenhout met G. We ber" Overleden: Geene. JUBILEUM LOUIS CHRISPIJN JR. Louis Ctirispijn Jr. die te Zwollo zijn 50-jarige toont el loopbaan herdacht, werl daar gehuldigd door dr. K. T. Proost. Dere herdacht, naar aan do N. It. Crt. gameid wordt, wat Chrrépijn omstreek® 1890 Is geweest, toen men wilde geven, wat nu nl weer zoo oud is: moderne kunst. Chrlspijn richtte in 1893 de Noderlandsohe Tooneelvc-reeniging op. Mén opende met Multatuli's Vorstenschool, imen epee'do Hauptmnnn's Eenzame .Menschen, dat, het ongekende aantal van tachtig vertooningen beleefde. Men speelde het stuk zelfs to Berlijn. Er werd gewerkt! Bpr. herinner de aan het stuk. dat 's avonds om twaalf uur aankwam en den volgenden morgen om zes nar vertaald was door Van dei- Horst en Cfcrispiin. Men werkte hard erf leed honger. Mevrouw Esther de Boer— Van Rijk kookte voor allen het eten, om dat dit voordeeliger uitkwam. Als er «erf niet behoefde np te treden, ging hij de menschen in de zaal tellen. Nu is Chrij- pijn zonder vast gezelschap en dat deed spr. pijnlijk aan. Ten slotte bood spr. een lauwerkrans en een envelop met inhoud aan. EEN GRAFMONUMENT VOOR DE KLERK. Zaterdag a.s. zal op het graf van M. do Klerk, op de begraafplaats „Zorgvlipd", een monumentale grafsteen worden bij gezet. VERDUISTERING. Hot persbureau Vaz Diaa meldt ons uit Maastricht: Naar het Huis van Bewarintr alhier is overgebracht de heer D. uit Klim men. oud-secretaris van de Boercn- lei-pbenk aldaar, verdacht van er- duisterinjr van een aanzienlijk be drag. Van het spoorweg personeel Verloven voor organisatie bestuurders Door den heer Oud zijn aan dea Minister ven Waterstaat de volgen de schriftelijk vragen gesteld: 1. Is het juist, dat de directie dor Nederlandsche spoorwegen heeft be paald. dat do bestuursleden der or ganisaties van het spoorwegpèrsonecl, indien zij deelnemen aan de maande- lijksche conferenties en soortgelijke beprekingen met die directie, voort aan slechts verlof zonder bezoldiging zullen ontvangen? 2. Zoo ja. acht de Minister deze lian dolwijze niet in strijd met de bedoe ling, die bij de samenstelling van het R. D. V. 1921 heeft voorgezeten, en ia de Minister bereid, te bevorderen, dat de bedoelde maatregel wordt, to- ruegenomen? 9. Acht de Minister het niet ge- wenscht. dat het georganiseerd over leg bii de Nederlandsche spoorwegen, voor zoover de geldelijke gevolgen voor de o*Tv\':nn personeelevertogeo- wei a^raat. op denzelfdeu voet wordt peregeld als bij het Rijk?

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1924 | | pagina 9