HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
FLITSEN
Woelige Dagen
DONDERDAG 27 NOVEMBER 1924 - TWEEDE BLAD
No. 3397
Nog eens over de Staatsloterij
Nog eens want op den 25sten
Maart van het jaar lb22 heb ik er
in deze zelfde rubriek ook al een
artikeltje over geschreven inct eenige
onderhoofden, die den geest aangeven
waarin het samengesteld werd: uit
breiden of afschaften, prolongatie en
vooruitbetaling, het deurtje naar for
tuin, de machteloosheid der loterij
wet, buitenlandsche loterijen, geen
ongelijke bedeeling voor het kansspel.
Al deze ondertitels zijn. zou ik den
ken. in hun kortheid duidelijk genoeg,
zoodat herhaling overbodig is. Al
leen heeft de laatste„ongelijke be
deeling voor het kansspel" misschien
nog eenige verklaring noodig: er werd
dit mee bedoeld, dat het wreed is.
aan velen die nooit rijk zullen wor
den, hun eenig uitzicht op een bui
tenkansje te ontnemen, terwijl het
groote dobbelhuis op het Damrak te
Amsterdam niet gesloten wordt.
..Want daartoe", schreef ik in boven
genoemd artikel. ..zal de Kamer nim
mer besluiten ofschoon de Beurs
toch, al is zij om verschillende rede
nen onmisbaar, dood en verderf zaait
in het lar-d, wat de Staatsloterij nog
nooit heeft gedaan".
Tom de Rijmer heeft er de vorige
week on gewezen, dat de kans op een
fortuintje iu het leven van menschen,
die regelmatig van een bescheiden,
altijd ge'iik inkomen moeten leven,
nog wet kleur geeft en eer. inzender
kwam daartegen op en eindigde met
deze verklaring in zijn rijmpje:
Dan. hoe ook de menich mag handlen.
't Zij hij goed doet, dan wel kwaad.
Nooit mag speelzucht sanctie vinden
In de wc*ten van den Staat.
Het is niet voor den eersten keer
da', ik waarschuw tegen het zoo maar,
zonder nadenken, aanvaarden van
den klinkklank in het woord ..Staat".
Nog eens zij het dan hier gezegd,
dat wanneer wij liet begrip ...Staat"
ontleden, er niets anders overblijft,
dan onze eigen verbeeldingskracht, die
door de herhaling van het woord
daarin iels heiligs, een soort
van toovermaeht heeft leeren zien, ter
wijl het feitelijk niet* anders beduidt,
dan de helft plu» één. Wanneer de
Tweede Kamer, stel in een vergade
ring die door hl leden wordt bijge
woond. besluit tot afschaffing van de
Staatsloterij met 46 tegen 45 stem
men. dan is daarmee een ,,wet van
den Staat", zou de heer X. zeggen,
ingetrokken. Tot zijn genoegen na
tuurlijk, want hij i» een tegenstander
van de Staatsloterij. Maar andersom
als met 46 tegen 45 stemmen wordt
besloten, die loterij uit te breiden, te
verdubbelen of te verviervoudigen,
dan wordt de „wet van den Stut"
zonder aarzelen in dien zin gewijzigd.
Tot verdriet van dep. heer X. Wat be
duidt dus in de beide gevallen het
woord „Staat" Niets dan een wi>»
geerig begrip, dat wii noodig hebben
om een korte voorstelling te geven in
de plaats van ren eenigszins uitvoeri
ge omschrijving, maar die geen van
beiden den Staat tot iets hoogers ma
ken dan den wil van een toevallige
meerderheid.
Nu weet ik wel. dat de wetten van
den Staat, om deze uitdrukking ook
gemakshalve rni te gebruiken,
een ander opzicht zien met kansspel
niet inlaten, daarvan zelfs een afkeer
toonen. namelijk wanneer er tusachen
twee partijen verschil van meening
ontstaat over het resultaat van een
duidelijk blijkende dobbelpartij. I)e
rechter bnaüst niet wie gelijk heeft,
wanneer de heer X. en ik op een re
genachtigen middag zouden gaan
dobbelen om tien gulden en ik, voort
durend verliezende, hem zou weigeren
fie vijfhonderd gulden te betalen, die
:k per salio ran hem verloren zou
hebben. Let. weldit is ook wcef zui
vere fantasie, want de heer X. zou
tot deze dobbelpartij nooit te bewe
gen ziin en ik mag gerust zeggen, dot
ik wel een beter middel weet om ook
den revens' htias'.en jr."''1""* te
den. In elk gevalals wij om deze
zaak voor den rechter kwamen, zou
hii on* naa- huis sturen, ..Natuur
lijk", zal de heer X. triomfantelijk
zeggen. Maar met zijn welnemen
weet de Staat, of weet de helft van
de Kamerleden plus één niet van 't
bestaan van de Beurs af! Verdraagt
de Kamer haar bestaan niet. zacht
gezegd En kan de heer X. de tegen
stelling goedpraten, laat ik zeggen
verklaren, van de Beurs die on
gehinderd haar dikwijls noodlottige
uitwerking doet. «erwyl Minister C<v
lijn van plan is, de Staatsloterij lang
zaïnerluind te laten uitsterven? Ik ge
loof het niet.
Is niet nog steeds waar te nemen,
Dat een prijs, ontleend aan opel,
Veelzins in de plaats van vreugde
Droefheid gaf f k Geloof het wei.
Aldus rijmt de heer X. niet onver
dienstelijk. Laat ik hem verheugen
door te erkennen, dat dit wel eens
waar kan zijn. Maar niet omdat de
menachen oen prijs uit de lot --rij be
liaald hebbap, moor omdat zij plot
ting in het bezit van een groote som
geld» gekomen zijn en door gebrek aan
administratie ven zin. niet weten hoe
zij daarop moeien paeaen. Heb ik niet
zelf wel eens het verhaal gedaan
en familie, die den onverwachts
de lucht gevallen prijs uit de loterij
wisselde in kwartjes en het vaatje mc-t
kwartjes achter de deur zotte, voor al
gemeen gebruik, met het gevolg na
timrlljk, dat in korten tijd de schat
was uitgeput 1 De stakkers hadden ge
dacht. dat Cr nooit een einde aan ko
men zou. Maar laat ons meteen vast
leggen, dat bij deze menschen precies
hetzelfde gebeurd zou zijn, wanneer zij
niet een prijs uit de loterij gekregen
hadden, maar een legaat van oom
llanr.es, die in 't zweet van zijn aan
schijn, door hard werken dus. een
burgermmisfortuin verdient! had met
den groothandel in klompen!
Wij moeten in deze dingen goed on
derscheiden. En het zal Ook wel voor
komen. dat het plotseling birmeuval-
n van een prijs uit de loterij de ge-
eenheid gaf om do heelo familie eens
nieuw- ondergoed te koopen, dat zoo
noodig was en een nieuw karpetio
de mooie kamer, omdat het oude
den draad toe was versleten, en
een winterjas voor vader, die roet de
ellebogen haast door de zijne been-
kwam. Welk een geluk een kleine oom
aldus brengen kan in een arm gezin,
weten wij immers uit een van de
schetsen van Heijermuna, wiens heen
gaan heel Nederland gedenkt. Wie
kent het niet: het verhaal van den
zoon uit liet doodarme Joodsdie gezin,
die in Duitschland pas ecu goeden
mume] gemaakt heeft en, pus terug
gekeerd. zijn fumilie daarmee mee wil
laten profitcoren. De moeder, arme
sloof, die altijd tot zdfö de bronzen
centen heeft moeten omkeeren, vóór
dat zij die uitgaf, noemt op zijn viit-
noodiging de dingen, die zoo noodig
zijn en waarvoor toch geen geld was
en de jongen, met zijn stompje potlood
opschrijvende wat zo aarzelend
wenecht, spoort haar aan toch meer
vragen, omdat er nóg méér gold is
totdat zij buiten zichzelf is van ge
luk en meteen dood angstig van vrees,
dat het niet waar zou zijn, niet echt
waar je houdt je ouwe moeder toch
niet voor den gek, jongen!) een too-
zóó roerend, dat groote mannen
bil het lezen hun tranen niet konden
inhouden.
Ziedaar de tegenhanger van mijn
kwartjes puttende familie. En die
soort van menschen zou de heer X.
hun kansje willen ontnemen? Neon,
dat wil hij niet, ik ken hem, daar li
hij te goedhartig voor .Het is maar.
dat hij zich op het oogcnblik, toon
hij nrtn 't rijmen ging. blind stuurde
op de hoogheid van den Staat.
X heef: tlog meer gerijmd.
Als de Staat zijn wet wil richten
Tegen Broek buys en zijn bent.
Mag hij zelf dan ..loterijen?"
Zijt gij daarmee dan content
Dit betoog is nier h«4 sterk. !n de
eerste plaat* omdat het rooerendee!»
n-et de klantjes van de Staatsloterij
wapen, die z-eh vergaapten aan Broek -
hui-* en ziin villa's, maar bovendien
omdat de onmacht van den Staat
nooit duidelijker trebleken ie. dan in
de divers* Broekhuijo-affaires. Won
derlijke vervolging niet lang nat te
laat ingesteld, in ieder geval t« iaat
tot oplossing komende.
Mr 0 A. Kokker schreef in 1862
zijn „Geschiedenis van de Loterijen
in de Nederlanden"; lilj meent, zelfs,
dat die in de eerste helft van do vijf
tiende eeuw in de Nederlanden uit -
vevpndon en vandaar naar Italic,
Frankrijk, en Engeland overgebracht
zijn, I)« cersto N'ederlandsch©
St aatsloterij valt veel later,
pa» in Maart 1709. dus toch nog
mrer dan tweehonderd jaar geleden.
,,Dp pogingen sedert het ont*ta: a der
republiek daartoe van tiid tot tij 1
aangewend, hadden op de ongunst
der openbare meening schipbreuk ge
leden. die wel zeer met loterijen in
genomen w as. wanneer her godsdien
stige of liefdadige oogmerken gold,
maar die langen tijd bezwaar had te
gen het denkbce-Id. dat de Staat het
om geld te bekomen. Dit gewetensbe- J
zwaar .was in Nederland van oude
dagteekening...."
Zoo schrééf Fokker zestig jaar ge
leden. De lieer X. heeft dus in zijn
rijm wel een heel oud historisch be
zwaar te berde gebracht. Maar even
historisch is de bijval voor het denk
beeld van het publiek. „liet plan vond
zooveel bijval" 'namelijk van de eer
ste loter.j, die ik hierboven noemde?
dat in de vergadering van den 20sten
April een missive van den Raad van
State inkwam met berigt, dut de Ont
vanger-Generaal van Hogendorp. aan
hc-n had voorgedragen, dat de loterij
zoo groote li toeloop hadde, dat het
r.iet mogelijk was al de werelt te ge
rieven. waarom hij in bedenking had
gegeven om de loterij met nog een
millioen ie ver«T©oten."
Deze loterij is de voorloopster ee*
veest van de Generaliteit»-, nu Ncder-
landsche Staatsloterij en de uitvinder
daarvan moet zekere Adolf Huijske
geweest zijn. Ik kan natuurlijk aan de
zeer uitvoerige mededelingen van
Fokker verder eeen bijzonderheden
ontïeenea. maar wil niet verhelen,
dat liii er een tegenstander van is, of
schoon het mij voorkomt, dat hij
schrikkelijk overdraft wanneer hij
zegt „men gaat voort met het open
houden der publieke epeelw inkels.
meestal tapperijen waar de gent-ver
de loterij ondersteunt in het demorali-
seeren van den minderen man". e:i
voorts; ..dat Nederland nog onder do
teer weinige Stalen behoort, die door
spel geld van do ingezetenen afper
sen".
Bii een totaal vrijwillige hande
ling kan toch moeilijk van afpersen
gesproken worden en wat den steun
van de genevor aangaat, als ik mil
niet zeer vergis, worden verreweg de
meeste loten io OMOhlildige scheer
winkels gedebiteerd.
In ieder geval zien wij, dut de toe
loop tot en het verzet tegen de Staats
loterij beide overoud zijn. Zal Minis
ter Col ijn er, na meer dan twee
eeuwen in el age n. de Nederlandsche
Staatsloterij te doen verdwijnen!
Blijkbaar voelt htj zichzelf niet
sterk in deze achoenen. Anders zou hij
wei met ffn voorstel daartoe aanko
men. Langzaam uitsterven is een con-
•essie aan dft populariteit van de lo
terij het zou mij met verwonderen
wanneer het ook niet langzamerhand
tot den dood der Staatsloterij kwam.
Bet heeft haar in die twee eeuwen im
mers niet aan vijanden ontbroken en
zii leeft nog!
J. C. P-
Stadsnieuws
opel te baat zou
Commissie van toezicht
op het L. 0.
Bovengenoemde Commissie hield Woeni
dagaror.il ten «tadhuiM een rergaderinj
onder leiding van den heer Vincent Loo»
je», die het nieuwe lid mevrouw Swier met
een hartelijk woord verwelkomde.
Bij de ingekomen stukken was o.a. de
medcdeeling ran B. en dat de G
mcentelijke H oofdacte-curau* was opgeh
In het door het moderomen aan B.
VV. gezonden antwoord wordt o.a. mies
dee ld, dat de meerderheid zich vóor.v
opheffing heeft verklaard.
De heer Speller had het volgende
voorstel ingediend:
„De leden van d« Plaatselijke Commi
«ie van Toezicht op het Lager Ond«rwl|l
bezoeken de scholen, die hun zijn san
gewezen en brengen, zoo ze dit wensohen.
in de eerstvolgende vergadering van -Ie
Commissie, hun ervaringen of opmerkin
gen ter tafel."
Dit voorstel was van de volgende toe
lichting vergezeld:
Nu de wet eenige Jaren heef', doors*
werkt, wordt het tijd. «in vaste lijnen te
trekken voor de Commissie. De leden moe
«en van het onderwijs op de hoogte zijn.
want van hun «tem bij de adviezen kui
nen hoogs: belangrijke onderwii«aangeli
genheden afhangen. Zij. die buiten het 01
derwijzand p«»«oneel in de Commissie g<
kozen zijn. zullen juist door schoolbezoek
hun kennis van schooltaken vergroeien.
Bovendien «uilen de leden, die tlisn» di
scholen bezoeken, vrijer tUan. als dit door
allen geechied:. Zij zullen zich niet vis
enkeling gevoelen, liet bezoek, op de
juirte wijze ingeleid, kan niet anders dvo
het onderwijs t»n goede komen, omdat be
langstelling altijd medewerking vraagt.
De heer Speller lichtte dit voorstel
op deze vergadering toe. Het schoolbezoek
'ge<«hiedt slecht* sporadisch; toch acht hij
dit noodig in het belang van het or
wij», want dan krijgen do leden er
goeden kijk op.
Mevrouw Boes bestrijdt dil voorstel.
Dit schoolbezoek is slechts hinderlijk voor
het onderwijs. Kr zijn deskundige leden
in de commissi*, aan wie alles gevraagd
kan worden, wat men wenecht te wet-
De heer F p e 11 r handhaaft hel door
hem gesprokene. Eigen aanschouwing
het beste.
De heer DVries zou het noodlottig
voor bet onderwijs vinden, «la dit bezoek
Terpiiobtend ge «leid wordt. Vele ledei
ijn daar x.i. niet geschikt voor. Ook krijgt
«I.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 157
EEN POGING TOT EERLIJKHEID
Gaat den winkel
uit, terwijl hij
zijn wisselgeld
telt nee, dat
kan niet goed
zijn. hij heeft een
dubbeltje teveel
teruggekregen
rekent nog eens
van voren af uit,
wat er van een
tientje overblijft
na den koop van
een pot scheer
zeep en twee tu
ben tandpasta
pauzeert met zijn
hand op de deur
knop, overden
kende of hij terug
zal gaan en dat
dubbeltje terug
geven
gaat terug eer
lijk duurt het
langst en boven
dien, misschien,
heeft de bediende
zijn vergissing
reeds bemerkt
fegt het geval
uitvoerig aan een
bediende uit en
kogH tot de ont
dekking dat een
ander hem gehol
pen heeft
na eenige vertra
ging komt de juis
te bediende, die
na zijn uiteenzet
ting vraagt, wat
hij eigenlijk
wenscht, heeft h>'s
te weinig terug
gekregen I
maakt de zaak
tenslotte duide
lijk, waarop de
bediende hem
met eenige blik
semsnelle calcula
tie* aantoont, dat
het precies klopt
vertrekt haastig
met het besef. dat
hij verscheidene
menschen heeft
genoodzaakt te
wachten en geen
bijzonder intelli-
genten indruk
heeft gemaakt*
fNadmk verboden.)
lijd iets gemaakts bij zulk een bezoek.'
Vele leden zullen door hun werkzaamhe
den ook geen gelegenheid hebben, de
scholen te bezoeken.
De heer Jansen acht het eveneens be
ier, om geen bindend besluit te nomen.
Het la volgens hem ook overbodig; hij
ziét geen enkele reden om don bestaanden
toe stuud te veranderen.
Mevrouw Boes meent, dat men gaal
denken, dat men een jnisten kijk op
het onderwijs krijgt, als men een school
bezoekt. Zij vindt het zelfs eigenwijs.
De Voorzitter is het met dit laat
ste niet eens. Hij acht het juist nuttig, da!
laken de scholen bezoeken. Zij moeten
weliswaar bescheiden blijven. Afsar om
een advies uil te brengen, moet men zélf
In de gelegenheid Zijtl geweest, een kijk
op het onderwijs te krijgen. Do onderwij
z«rs zullen dit trouwens niet onplsizlcrri*
Nog eenige ledc-n verklaren zich tegen
»cn verplichting in dezen. Men kan w«l
de wrnschelijkheid bepleiten.
Do heer V n der Have wil hot voor
sla] in dien geest gewijzigd zien. Hij dient
een daartoe strekkend amendement in.
Do heer Max verdedigt do wensehelijk
held. Uit een wettelijk oogpunt is het ge
wenscht, dat de school bezocht wordt. De
leden hebben een prachtige gelegenheid,
om zich van het onderwijs op de hoogte
te stellen. Te allen tijde hebben de Ie
■1en het recht, toegang tot de school te
eiochen. Het is ook goed, omdat het werk
van do onderwijzers, dat eigenlijk ln be'.
duister geschiedt, dan meer bekend wordt.
Kritiek raag niet worden uitgeoefend. Da:
kan men aan het Bijksschooltoezicht over
laten.
De heer Van Bïlderheek merk:
op. dat de leden vroeger nooit «en goeden
indruk van het onderwijs konden krij
gen. omdat zij in twee uur zeven klsAset.
bezochten. En dit bezoek werd slecht?
hoogstens éénmaal in hK jaar herhaald.
H"J i» dus ook tegen een verplichtend
ichoolbexoek.
De heer Kraak vereenigt zich met het
amendement van den heer Van der Have.
M.j. Berde ii is van Berlofcom
heeft herhaaldelijk do scholen bezocht,
HAar is zolfe dikwijls naar meer beling
stolling gevrASgd. Veel onderwijzers vin
den het prettig, als er belang in hun werk
wordt gesteld.
De Voorzitter weniehl eerst nit
gemaakt te zien. of het wensehelijk is, dat
de leden de scholen bezoek#n.
Met 12 tegen 4 stemmen verklaart de ver
gadering zich daar vóór.
De heer 6 p 11 e r vereenigt zieh met
het amendement van den heer Van der
Have en trekt dus zijn voorstel in.
Het gewijzigde voorstel wordt aangeno
men tnc-l 12 tegen 4 stemmen.
Vastgesteld wordt de lijst voor he!
schoolbezoek gedurende 192S.
Het"verslag over 19Bt zal weer door me
juffrouw Berdenis van Berlekora worden
gemaakt.
De aftredende leden G. van Waard, Jac.
Jansen, mej. J. Tibben en mejuffrouw
M. C. Berdenis van Berlekom stellen zich
weer voor het lidmaatschap beschikbaar.
In de plaats van den heer J. II. nol',
wordt de heer Klein Schiphorst aange-
rergaderïng ge-
PROVINCIALE STATEN VAN
NOORD-HOLLAND.
Ged. Staten deelen mede dat zij
óe noodige onderhoudswerken aan
het gebouw, bewoond door den Com
missaris der Koningin in deze pro
vincie, meit stal, koetehuis en koet-
sierswonirtg, over 1925 op declaratie
zullen doen uitvoeren, naarmate
zich behoefte aan voordoet,
Ged. Staten bienen ter vaststel
ling aan de 2de suppletoiro Be
grooting van het. Provinciaal Zieken
huis Duinenbosch te Bakkum voor
het dienstjaar 1924 sluitende in ont
vangst en uitgaaf met een bedrag van
f 5000P
Voor de benoeming van een lid
van den Baad van Toezicht op de
Provinciale bedrijven van Noord-
Holland worden aanbevolen: 1. J. G,
Bellaar Spruyt te Maastricht en 2. L.
M. A. Beekman te Zwolle.
Voorgesteld wordt aan de ge
meente Aalsmeer ten behoeve van
haren handelsavondcursus, met in
gang van het jaar 1925, tot weder-
opzeggens een bijd.age te verleencn
van ten hoogste f 633 per jaar.
Voorgesteld word? aan de
..Centrale Vercenlgin? ter beharti
ging van dc maatschappelijke be
langen van zenuw- en zielszieken".
INCEZONDEN M.EDEDEELIHCEN
k 60 Cts. per regel.
IN IEDER GEZIN, DERMIN
Omdat Dermin zoo best isvoor DOOR
LIGGEN BIJ LANGDURIGE ZIEKTE
en zoo goedkoop.
Per groote doos 30 cent. Bij Uw drogist
De legesverordening-
De nummer- en rijbewijzen, over
eenkomstig de Motor- en Rijwielwet
ter provinciale griffie afgegeven,
moeten thans ingevolge art. 28 dier
wet kosteloos worden verstrekt. Nu
dit voorschrift bij de wet van 1 No
vember 1924, S. 492, tot wijziging
der Motor- en Rijwielwet is geschrapt
komt het Ged. Staten wensehelijk
voor een voorziening te treffen,
waardoor het mogelijk zijn zal bij het
in werking treden der bedoelde wets
wijziging aanstonds tot de heffing van
leges over te gaan. De reeds thans
steeds toenemende werkzaamheden
ter provinciale griffie zullen name
lijk door de bepaling, dat rijbewij
zen voortaan na 2 jaren hunne gel
digheid verliezen, zeer aanzienlijk
vermeerderen.
Huns inziens ware de vergoeding
te liet alen voor een nummerbewijs,
op f 1.50 en voor een rijbewijs, voor
een duplicaat daarvan of voor een
verlenging daarvan op f 1 te stellen.
Deze bedragen bell os ven voor nie
mand, die een motorrijtuig bezit of
bestuurt, een bezwaar te zijn.
Bij de bepaling daarvan hebben
rij met de kosten" van toezending per
post rekening gehouden.
Zij wenschen van deze gelegen
heid gebruik te maken om tevens
een aanvulling van de legesverorde
ning der provincie voor te stellen
met betrekking tot d» afgifte van be
wijzen van Nederlanderschap. Aange
zien deze in vele gevallen strekken
kunnen tot vervanging van een pas-
ter zdfte te verrichten
tangen van «muw- «u en de t<?r za^ te verrichten
gevestigd <j L v»r werkzaamheden met die voor het af-
1J25 een bijdrage van f 1000 t leveren van eon paspoort gelijkgesteld
1925 een bijdrage
leonen.
Ged. Staten stellen voor afwij
zend te. Iiesehikken op de aanvrage
van het bestuur der thans ontbonden
Verf-eninginc ..Maatschappelijk "Werk
bij Zenuwlijden en Krankzinnigheid'
d d. 8 Mei 19?3 om subsidie over de
jaren 1921, 1922 en 1923.
kunnen worden, meenen zii. dat het
te herfen recht, op hetzelfde bedrag als
dat voor de afgifte van paspoorten
behoort te worden gesteld.
In dien zin bieden zij een besluit
ter vaststelling aan.,
INGEZONDEN M EO E D EELIN GEN a 60 CtS. por regal.
«Is middel men nooit geen Juiüea indruk. Er
Tngen Slapeloosheid, Overspanning, Gejaagdheid, Prikkelbaarheid en Examenvrees,
gebruikt men de Zenuwstiilende en Zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten
feuilleton
iitig naai hel
28)
,.l Babs:" zei hij, terwijl hij voor
haar ging staan, wijdbocnach en zon-
uer zijli ..uiüen uit xiju za*«.cu
men. „dat ta nogal aardig van je om
ons °P te forot" zoeken. Me
dachten a:, dat J<? te trotsch gewor
den was om je nog met je oude vrien
den te bemoeien'
„Het zou mtj passen. Tuba!
antwoordde Barbara koeltjes, „om
mijn vrienden den rug toe te keeren.
I.)e oorzaak van do vcrvreemdir0 tus
achen ons, moet jc liever bij je zelf
zoeken".
Zo voe!de iets. wat zeer veel op
afschuw leek. Toen ze dien ochtend
op weg vinz had ze niet redacht. dat
het onderhoud zoo moeilijk zon
worden ze had onder een plotselinge
ingeving gehandeld. In haar gedach
ten waren er tot nu toe altijd twee
Tubal? geweest dc kameraad uit
haar kindertijd en «le spion van Da-
ventry en Farndon en deze twee per
soonlijkheden bad ze eigenlijk tot nu
toe nooit met elkaar in verband ge
bracht.
Maar nu ze hier tegenover hem
zat, zrjg ze Tubal zooals hij was.
grof. ruw. «.-en verrader, iets do;
zoo verachtte dat ze het haast niet
verdragen kon om naar hem lo kij
ken. /-o zag in hem met alleen u< n
boosdoener met het maskor voor, die
do plannen van den koning probeer
de nf to luisteren, maar ze dacht on
willekeurig ook aan hem zooals hij
door <lc soldaten van haar pleegvader
geslagen was als een hond. llij, Tu
zal. die haar vroeger het hof ge
maakt had En ze was nu naar hem
toegekomen met een smeekbede! De
geweldige taak, die ze op zich had
genomen verbijsterde haar een oogen-
blik. en ze had al haar moed noodfg
om kalm tc blijven.
Ze zat in een hoogen stoel naast
het raam, dat uitzag op een klein
tuintje dat vroeger in Juni vol rozen
had gestaan, maar dat er nu ver
waarloosd en onverzorgd uitzag. De
paden zaten vol onkruid. Tubal was
in een stoel tegenover baar gaan zit.
ten en slak zijn lango beznen voor
zich uit Hij 7ac er boos en dreigend
.iit zeker raadde bii haar gedach
ten, want plotseling zei hij zonder in
leiding
„Dc heer van Rrcnt, heeft me on
langs door zijn knechts laten afran
selen wist je dat?"
Toen ze geen antwoord gnf, ging
hij boos voort: „En weet je waarom?
Omdat ik n et beroofd wilde worden
van wat Ik in het zweet mijns aan
schijn» voiu.end had; ouidai .k beta
ling vroeg Voor iets wat van mij was,
liet hij mij rans-Ien, als ©en boef, tot
mijn vleeech stuk ging en ik toegaf
aan zijn oarechtmatigen eisch, om
dat ik d© pijn niet moer uit kon hou
den. hij.»!" voegde llij er bij, en met
een ruw gebaar trok llij z.ijn buis eu
hemd van /ijn schouder af; het
vleeech was daar rauw en opgezwol
len. „Kijk maarl" riep llij weer.
„lubal!" riep zij afwerend.
IIij bleef een oogcnblik zwijgend
wachten en barstte toen in lacJieu uit,
terwijl hij kalm zijn kleeren weer vast
maakte.
„Ik wou je olleen maar zeggen,
rae.sje", zei hij langzaam, „dat je,
ais je hier hem gekomen om een gunst
te vragen of om over je armiede te
klaren, aan het verkeerde adres bent
tij mij".
„Je begrijpt mij heelemaal ver
keerd, Tubal antwoordde Barbara
koeltjes. „Ik zal je taeusch niet om
een gunst krmen vragen. Wat er tU9-
schen jou en den Hier van Brent is
voor gevallen is mijn zaak niet, en
ik zon zeker nooit van m; n leven
naar je toegekomen zijn, zooals jp we.l
kunt hegrijpen, na wat er in Daven-
t.rv gebeurde. En als ik hier nu tocii
ben dan is het, omdat ik vastbesloten
hen om met mijn laataten ademtocht
de misdaad te verhinderen, die je nu
weer in Je schild voert".
Een poos keek hij haar met .vijd
open oogen aan, alsof hij niet precies
liegroep wat ze bedoelde. Toen haalde
hij do schoudere op.
„Toe maar!" riip hij uit. „Wat een
drukte maak je en waur gaat het voor j
den drommel allemaal over'? Wat ik
in Davcntry le doen had was mijn
zaak, en ik begrijp niet wat uwe hoog
licid a rmee t© maken heeft, «a ik
ben een boon als iK weet wat je be
doelt met „misdaad" en .laatsten
ademtocht". Als je van plan bent orn
die ten behoeve van mij te gebruiken,
verzoek ik je, je die moeite te spa
ren".
„Je begrijpt heel goed wat ik be
doel, Tubal. Wat Davent y betreft,
en en ook Farrdon, dat gaat, zoo
als je zelf zegt, alleen jou en je ge
weten a; n en het komt alleen maar
door mijn trruw aan den Koning
'laf ik je haat, om wat je. toon hebt
gedaan. Ik verzoek je, mij te laten
uitspreken", ging ze voort, toe^ ze
zag dat hij op et punt stond r« haar
weer in de rede te vallen. „Wat ik
ie wil zoggen is nl n-oeiliik gcnoAg en
ik heb er ol mijn kracht voor noo-
dig, om je do zaak ditid'-lljk lo ma-
kon. Tubal!" ging ze op ornsligen
toon voort, .,'k 1 cn h'o- gekomen
om met je over J in te praten".
„Jim!" riep hij uit, en er kwam een
jhet-te blos op zijn gelaat. t
„Ja, Jim. Ze hebben mij verteld d«fc
llij ziek is. Ik heb hem niet gezien.
Maar ze hebben mij ook verteld, dat
jij, Tubal, hebt, aangeboden om zijn
schuilplaats bekend te maken aan ko
lonel Scrope, op het kasteel".
„En wat zou dat?" bromde Tubal.
„Alleen maar, dat Kolonel Scrope
Jim zal laten ophangen als hij hen:
to pakken krijgt".
„Of laten ranselen, hè? Zooals jouw
pleegvader met mij heeft gedaan
„Tubal!"
„Nu? Jim Fiennes' schoudere ku
nen door jouw ruwe vrienden we'
eens net zoo behandeld worden als de
mijne".
„Er zijn aan beide zijden goede en
slechte elementen, Tubal; maar we
zijn helaas, iu ons ongelukkige land
al zoo ver gekomen, dut alle verstatul
en aile menschel ij kheid uit de harten
verdwenen schijnt te zijn. We hebben
zoo lang en zoo wanhopig tegen el
kaar gevochten, dat het schijnt alsof
de meesten van ons alle zachtmoedig
heid zijn vergeten".
„De Heer van Brent heeft er ten
minste voor gezorgd dat ik niets ver
gelen zal".
„Ik wil den Heer van Brent niet
vrijpleiten, Tubal, en je ook niet. vra
gen otn dat te vergeten. Tk beu hier
gekomen om je ter wille der mensche
lijkheid. ter wille van onze jeugd, t<
smeeken ora Jim Fiennes met vrede
te laten".
„Ik wil Jim Fiennes wel met vrede
laten", lachte Tubal ruw. „Maar ko
lonel Scrope zal dat niet willen
als hij hem te pakken krijgt".
„Tubal!"
„Nu, wat zou dat? Ik voel niets voor
Jim Fiennes, en als ik nu eens zei dat
ik do partij van den koning, die jou
ook zoo na aan liet hart ligt, een
dienst wilde bewijzen, door een ver
rader aan het gerecht over te leve
ren?"
„Geen enkele partij kan gediend
worden door zulk verraad", antwoord
de ze, „en je weet heel goed, Tubal,
dat het jou te doen :s om geld en
niet om gerechtigheid. Geld", cing ze
vol minachting coort. „Bah! Èen an
der. die 7.ijn vriend verraadt, hangt
zich ui* schaamte op".
„Ik beloof je. dat ik me niet zal
opbanren". lachte Tubal weer. „En
wat Jim aangaat, die is mijn vriend
niet".
„H'i is een man, d-e ziek is. en in
moeilijkheden Verkeert. Vroeger was
hij je speelgenoot'',
ftVordt vervolgd.)
