HAARLEM'S DAGBLAD
Zandvoortsche Brieven
DONDERDAG 27 NOVEMBER 1924 - DERDE BLAD
Het moderne auto- en rijwiel verkeer
stelt ook aan de overhead van deze
gemeente eischen, waaraan het 6teed«
moeilijker ia te voldoen. Nog maar
vijfentwintig jaar geleden -*aa de
Kerkstraat de een i 2c geplaveide weg
en tegenwoordig hebben we straten,
waar verkeersagenten een voor hunne
gezondheid waarschijnlijk zeer bevor
derlijke oefening hebben te onderhou
den in plastische standen, allerlei bor
den en wegsigaalen en toch nog van
tijd tot tijd verkeersongevallen, die
vermeerderen, bij het langen der da-
gen.
Ken van de drukste en teven» een
der gevaarlijkste verkeerspunten is de
Krocht. In den eeizoent'id golft e«i
echier onafgebroken stroom van tram-
reiziger» van het Tramplein recht op
de Kerkstraat toe. gevoed door duizen
den wundelaars, automabih&tin en
wielrijder», die vail den Haarlemmer
weg komen ter linker- en door andere
drommen uit de Haltestraat ter rech
terzijde. De Oranjestraat voert nog
aan wat Hoogeweg, Brederostraat en
OMtorparkkwartier willen spuien en
dwars door al dat mengelmoe* heen
moeten z.J zich een weg banen» die
door de Kosters'raat het oudere, door
de Tramstraat het nieuwste gedeelte
van Zandvoort willen bereiken.
Achteruitzetting van het tramstation
zou, bet is te u>zer plaatse al moer
betoogd, ongewlifeld lucht'' geven.
Maar aan gronuiRe verbetering valt
toch niet ie denken zoo lang niet de
loelijke sta-ln-den-weg is opgeruimd,
die. misschien met meer humor dan
bluf. het gemoentepiantooen pleegt ge
noemd te worden. Ik bedoel dit on
ooglijke etukje grond, dat rich daar
vlak Voor het Raadhui* uitstrekt als
he; ware om aan de beneden behuisde
politie ergernis te geven Deze lap
grond». r.os geeu 3U0 M2 die men
..versierd" nee ft- tr.e wn gesprongen
mijn een onsmakelij :e liefhebbert!,
waartegen ik al zoo vaak ben te velde
getrokken verkeert geregeld in een
toestand van verwo ar loosing. Het ge
meentebestuur 'r.ee'; il eens i vgestegd
in deze wansmakei -.heid verbKering
t« rillen aanbrengen, maar is nooit
tot ingrijpende maatregelen overge
gaan en zulks waarschijnlijk op grond
hiervan, dat de bewuste p>!ek geen ge
meente-eigendom is Zij is getroffen
door bouwverbod; z.j is, omgeven door
een hek. dat geen hert om zijn park
zou willen zien. zelfs ontoegankelijk
voor alles, behalve wat de lieve straat
jeugd er weet te bezorgen. Zij is een
woestenij m de oasu een puist op een
gezond gelaat. «<-u vlek op een overi
gens gaaf schilderij, een gezwel op
een rechten boomstam, een rotte plek
aan een appel. En van appel ge
sproken zij is een twistappel tus-
echen hare eigenaren en het gemeen
tebeetuur. Naarmate de Gemeente
meer zijne onmisbaarheid als publiek
terrein betoogde, naar diezelfde mate
hebben 'nare eigenaren hare waarde
opgezet en er is een t:.d geweest, toen
voor dezen grond alel veel minder dan
150 p<-r M2 bedongen werd. I>e Ge-
meen'e meende niet meer don f if) te
mogen bieden, maar voor dit in ver
band met ander* grondprijzen, waar
lijk niet zeer lage bod zijn de eige
naars ongevoelig gebleven. Toen is de
Gemeente tot het uiterste overgegaan
en heeft onteigening te nlgeroeenen
nutte aangevraagd en verkregen. Daar
nu deeer dogen de aanstelling van des
kundige schatters is te wachten, kan
l>et einde van dit geschil spoedig wor
den tegemoet gezien. Het is zeer te be-
twijfelen of deern schatter» tot een zoo
hoog bedrag zullen komen als inder
tijd de Gemeente geboden beeft In dat
geval zal de wrliezer.de partij niet
alleen veel minder ontvangen dan
waarop zij meende te kunnen rekenen,
doch vermoedelijk ook in de proces
kosten veroordeeld warden. En het is
de vraag of er dan van d« koopsom
nog wel veel zal overblijven, zijnde
proceskosten nu eenmaal gelijk aap
kwalen, die crooter worden naarmate
ze langer slepende worden gehouden
dor» verlichting brengen dan in zijn
beurs.
Zullen dus de erven vau den vroege-
r©n eigenaar van dit bezit, dat al zoo
lang in gebreke gebleven is vruchten
af in werpen, vermoedelijk weinig
pleizier beleven, de gemeenschap zal
er aanzienlijk bij gebaat zijn, als deze
steen des aansroots zal zijn uit den
weg geruimd. Het is doodjammer, dat
het onooglijke postkantoor, dat nu op
den hoek der Tramstraat staat, niet
al kunnen worden gesloopt op het
zelfde oogenblik, waarop de gemeente-
vlag: op het onteigende terrein Zal wor
den geheechen. Het Raadhuis i» een
altijd door vreemdelingen dorpsgenoot
bewonderde hookversiering van bet
dorpsplein, al zou men dan ook wen-
schen. dat de thans de politielokalen
van de Haltestra.it scheidende onder-
pui til meer in het karakter werd ge
bracht van den op oud-Holland ge-
aspireer den voorgevel. Daar vlak te
genover het postkantoor is niet alleen
kJs een te lange sna van de Halte
straat. tn aar trven* al» een ia ©en ge
broken klomp gestoken tegenover een
fraai gesclnv-idra voet, ais een met
«ompon bekleed tegenover een in gala-
dracht gestoken boen, als «en hand
roet knoesten en zweren, belioorcnde
bij een net gehanteerd vingentel.
Er zijn nan den openbaren weg te
Zöndvoort, moer smakeloosheden op te
merken. Sinds lioc lang ligt daar nU
al in de Bredorodestraal een terrein
braak, dat een reeks van nette be
huizingen onderbreekt en er in mis
staat ais een tandelooze mond in een
overigens schoon gelaat! Wanneer zal
er een einde komen aan den bouw der
perceehn aan den Hoogeweg. die nu
a! «enige vizoeoen lang den indruk
maken alsof er telkens we^r wordt af
gebroken. nadat het pas is gebouwd!
Tor h„e :.-,ng zal hor n©? moeten d-uvn
voordat nu een» eindelijk behoorlijke
bestrating wordt aangebracht op aat
gedeelte van den Duinweg, dat betre
den moet ui» zich near liet huJppoet-
kantoor wil begeven f Indien er d»/*n
winter van productieve werkverschaf
fing sprake mocht zijn is het in ord»n-
telijken toestand brengen van d'ze
steeds ergemis wekkende woestenij
een stellig nier zeer kostbaar, maar
wel aan te prijzen werkje. Zandvoort
gaat. als alle teekenen niet bedri-gen,
een goeds toekomst tegemoet, maar
zal toch «enigszins rekening hebben
te houden roet de in Amerikaanechen
trant ontworpen plannen van Bloe-
mendaal aan Zee. Dez>- concurrentie
moge al vooreerst niet te vroegen rijn.
te onderschatte.,, ia zij evenmin. Hei is
«en wijze taktick zich door zijn oon
currenten t* laten w akker houden er
eeortstttwon en het is verkeerd te
blijven slapen, al* al de buren wer
ken. Dan is h«t ontwaken som» niet
zoo pier-erin als men wel gedacht en
gev ju hebben.
Er i» in ons dorp vee! «tóf opgewaaid
door een wijdvertakt complot van dief-
stnl en heling en de Haarlemeche po
litierechter heeft veel van zijn aan-
dacht moeten besteden aan do lijvige
dossiers der Zandvoortsrhe poli"*, die
de verdachten pw dozijn voor de Justi
tie heeft gebracht, waar ze geen van
allen een mooi figuur maakten.
Het ligt niet. in mijne bedoeling over
deze onverkwikkelijk© zaak uit te wel.
den. Maar ik meen wel te mogen ivle-
veerea, fint de fourageh.mdelaer, te
wiens nadeel* de zwaar bestrafte ver-
duisteringen rijn gepleegd, zich tot
Hare Majesteit de Koningin gewend
beeft met ern Verzoek om gratie te
willen verleenen aan die helers, welke
door de dieven in de verleiding zijn ge
bracht. goederen benetkn den prl.e te
koopen. Zoo niet voor die helen» irCt
dan Wh voor hur.ne gezinnen ware
straf zonder vrijheïdsberooving «en
clementie, welke doos- zeer velen zou
worden toegejuicht.
JUTTER.
Het heengaan van
Herman Heijermans Jr.
De begrafenis op Zorgvliet te
Amsterdam
Toespraken van Mr. Ouparc, Burge
meester da Vlugt, Vliegen en anderen
Een vorstelijke begrafenis is het ge
worden. die van Herman Heyermans Jr.,
deren voorste op het gebied vaa de va-
derlandsche letterkunde voor wat aan
gaat het toooeel; eeo hem volkomen
waardig,
Eeo schat van bloemen vertolkte de
vereering van velen, reer velen voor
den grootea doode. En duizenden ver
gezelden hem op zün laatsten tochif uit
allerlei kring. Langzaam ging de stoet
voorwaarts, nadat de vlpg van de S. D.
A. F. op de kist was gelegd en daarop
eerst de bloemen van de kinderen en
dan die van de naaste familieleden en
verder die van Het Ned, Tooaeel en
van de S. D. A. T.
Vooraf de Jeugdgroep der A. J. C.t
dragende de roet rouwfloers bekleed*
vaandels. Dan volgden de rijtuigen met
bloeroen en achter den lijkwagen twee
rijtuigen, waarin de familieleden me
vrouw A. Heyerraar.»Jurgens, dr. L.
Heyermans en mr. L. HeyermansFi-
larski, de dochter van den overledene,
mej. Minnie Heyermans, en verder diens
zusters Ida Heyermans en mej. H.
Heyermans.
Daarachter volgden o.a. het partij
bestuur van de S. D. A. P., van het
N'. V, V.afgevaardigden van de partij
organisatie de S. D. Vrouwen club
het hoofdbestuur en de afdeelingen van
het Nr. V. V. en ten slotte alle overige
organisaties en belangstellenden.
De stoet wordt gesloten door tien rij
tuigen met genoodigden, n.l. dr. Willem
Royaards, dr. Frederic v. Eedeo, Johan
de Meester, Esther de Boer—Van Rijk,
J. J. de Roode, Sure Groeneweg, A. B.
Holkema, mr. Fran^ois'Pauwels, Frans
Mijnssen. M. J. Rosenberg. P.Klijnveld,
J. F. Ankersroit, wethouder F. M. Wi-
bau'. de beeldhouwer Theo van Reyn,
A. M. de Jong, I'. Querido, notaris C.
F. J. Brand*, dr. R. Rijken, mr. M. Men.
dels,, Jacob Grelinger, Jhr. A. W. G. vaa
Riem*diik, Top van RhijnNaeff, uis
ter De Bra, Louis de Vries, Corn. Veth,
Ern, de Bom, dr. J. v. d. Kolk, iïenti
Dekking, Henri van Booven.
In het Sarphatipark sloten zich bij
den stoet aan onderscheidene deputaties
met vaandels en banieren, ook de S. D.
A. P. uit Haarlem was vertegenwoor
digd.
I.angs den weg overal groote belang-
Op de begraafplaat*.
e kwart over één reed de stoet de
begraafplaats „Zorgvliet" op, waar hij
verd opgewacht door het gemeentebe-
tuur van Amsterdam, vertegenwoordigd
door des burgemeester en de wethou
ders De Miranda, Polak en Vos.
Verder waren hier o.rn. aanwezig:
Prof. Dr. G. W. Kernkamp, namens de
redactie van De Groene, waarvan
Heyermans deel uitmaaktede Am-
tterdamsche tooneelcritici, de. heeren M.
Uyldert van het Handelsblad, Werumeus
Buning van de Telegraaf, en Mr. Van
der Vies van de N. R. Cit.Mr. J. Kalff,
hoofdredacteur van bet Handelsblad,
waaraan de overledene ab Falkland
heeft medegewerkt Maurits Wagen
voort namen? den Bond van Nederland-
sche Tooneelschrijvers.
De burgemeester van Rotterdam, die
voornemens was de begrafenis bij te
wonen, was door ambtsbezigheden ver
hinderd.
De banierdragers van de A. J, C.
schaarden zich achter de groeve, waar
omheen de ontraglijke bloemengaren
werden neergelegd. Ia een grootea hal
ven cirkel «tonden de overige banier
dragers. Wethouder Wibaut, Sure Groe
neweg, Vliegen en Bergmeyer fungeer
den als slippendragers. Gedekt door da
vlag van de S. D. A. P. en een tuil
bloemen werd de kist in de groeve
neergelaten.
Even voor «ij daalde legde mevr. Do
BoerVan Rijk diep bewogen haar
bloemen er op neer.
Het eerst werd gesproken door Mr.
M. J, Du pare, den vertegenwoordi
ger van den minister van Onderwijs.
Deze reide
De minister van Ondeiwijs, Kunsten
Wetenschappen, die tof rijn leedwe-
•a verhinderd is hier aanwezig te zijn,
heeft mij de droeve taak opgedragen.
uit naam van Z E. hulde «n dank te
brengen aan Nederland's grootsten too-
neelschrijver van onzen tijd. Herman
Heyermans, voor wiens werken Z.E., af
gescheiden van de bepaalde tenden*
rijner geschriften of van de sociale be
doelingen welke, hij voor oogen had,
groote bewondering koesterde. Om die
reien heeft de minister dan ook gaarne
•oldaan aan het onlangs tot hem ge
richt verzoek, als eere voorzitter op te
:reden van het comité, hetwelk zich
gevormd had om Heyermans op zijn
zestigsten verjaardag een grootsch be
wijs van sympathie te geven.
Met innig leedgevoel zijn wij allen
ervuld, dat hij het genot van dien
dag, waarop hem opnieuw zon zijn ge
bleken, hoe talloozen hier te lande en
ver buiten onre grenzen zijn werken
waarde wisten te schatten, niet
heeft kunnen smaken, maar des te meer
oelen wij ons gedrongen, bij deze ge
opende groeve de nagedachteais van
Heyermans, die zulk een eereplaats on
der de letterkundigen innam, te huldi
gen.
Iemand, die zulke teere snaren van
het menschenhart wist te doen trillen en
ruik een diep medegevoel voor zijn mrs.
rieclde landgenootea had, moet ioner-
!ijk een goed mensch geweest zijn, goed
in den waren, hoogen zin des woords
een man die én in zijn huisgezin èn in
samenleving in in den kring der let-
kunriigen een diepgaand en blijvend
spoor achterlaat.
minister heeft mij verzocht, zijn
oprechte en hartelijke deelneming uit
te spreken voor mevrouw Heyermans en
hare kinderen, die zoo-veel in hun man
ea vader verliezen, met de bede, o'at
God hen moge sterken in het dragen
n hun groot leed.
Daarna r.am burgemeester De
Vlugt het woord, die als volgt zprak
.Aan het eir.de van dezen droeven
tocht en geschaard rondom do nog ge
opende groeve kil.nice dan nog een en
kel woord, teneinde te getuigen van
weemoed en entroering, van stille hol
de ea waardeering. Als hoofd der ge
meente. waarin en waarvoor Heyermans
zoo langen ti;d de hem geschonken ta
lenten toonde, zij het mij vergund, mij
•e kwijten van dezen plicht,
Van weemoed en ontroering, zeide ik.
Immers zij. die deren zoo krachtigea
man heben gekend, die iets begrepen
van den strijd, dien hij meende t» moe
ten voeren, en die wisten hoe hij daar
in het stille Zandvoort leed en hoe her
stel schier uitgesloten scheen, zij heb
ben deze stemming voelen opkomen en
doorleefd, toen do mare „Heyermans
overleden" als een sombere tijding in
den morgen van den sasten November
de hoofdstad werd vernomen.
Van weemoed en ontroering. Want
met Heyermans verliest ons land een
man van buitengewone fccteekenis, on-
tad een zijner op den voorgrond
tredende burgers, de kunst eer. barer
ftjn besnaarde, een haier meest talent
rijke beoefenaars en de Nederlandscae
letterkunde ia het bijzonder een barer
beste krachten.
i zi n verschillende breede lagen en
groepen heeft ons volk één ding ge
meen bet waardeert en voelt zich aan
getrokken tot hen, die het leiden en
bezielen, die er in slagen om op be
paalde oogenblikkea het zuiverst te
vertolken en uiting weten te geven aan
wat er leeft in hoofd en hart. En scherp
als het oordeelt en aanvoelt, met die
nuchtere intuïtieve gaven die het bezit,
is die waardeering het grootst voor
hen, wier woord niet enkel schoon is
van vorm, doch de vrucht van een ware
overtuiging; het grootst, wanneer daar
is een geestelijke en stoffelijke harmo
nie. die aan het gesproken woord
lief geeft en waardoor het vasthoudt
wat het eenmaal heeft gegrepen. In
dien z-n was Heyermans groot een
leider bij uitnemendheid. Meer nog dan
enkel door het woord slaagde hij er in,
door zijn kunst uitdrukking te geven
aan wat hij voelde, dat uitdrukking be
hoefde.
Dat alles is nu uit. Want aan rijn
stervende hand ontviel de scherp ge
punte stift. Heyermans is niet meer. Hij
ruste in vrede!
Namens het partijbestuur van de S.
D. A. F. bracht de heer W. H. V li e-
g e n een laatsten groet aan een van de
oudste leden van de partij. Hij herin
nerde hierbij aan het verlies van Adema
van Scheltema. Zijn nagedachtenis ral
ons dierbaar blijven. Heyermans' plaats
wordt waarschijnlijk niet vervuld. Moge
rijn werk voortleven. Wij zullen deelne
men aan de taak om het te doen voort
leven.
De heer J. B r a u t i g a m sprak na
mens het N'. V. V. De honderdduizen
den van het N. V, V. danken je voor
wat je voor hen gedaan hebt. Wij rullen
je missen, doch je werk val onvergac-
kelijk blijven, zeide spr.
Wethouder Wibaut voerde vervol
gen s namens bet hu'.digingscomh» het
woord en daarna spraken dr. Willem
Rovaards. Cornells Veth voor
de Vereeniging van Letterkundigen en
Henri D e k k i n g als vriend van den
overledene.
Dr. L. Heyermans dankte voor de
betoonde belangstelling. Diep, zeer diep
onder den indruk verliet de menigte
den doodenakker.
Een HeyarmansstraaL
B. en W. van Rotterdam hebben be
sloten, aan den raad voor te. stellen, een
straat te noemen naar Herman Heyer
mans, die daar geboren is.
Mo* »en herinnering.
De correspondent van de N. R. Crt. t«
Amsterdam 6ehrijft omtrent Ueyerman?
nog:
Toe lijn dood l* hij Amsterdammer ge
bleven 1 Ofschoon den laateten tijd tc
7^ndvoort wonende, kwam hij hier ioo
lang zijn lichaamskrachten bem dit lie
ten eiken dag werken; werken in de
vertrouwde Amstordamsche atmosfeer.
Aan de gastvrijheid van een bevriend
echtpaar dankte hij het is waarschijn
lijk niei algemeen hekend een klein
aolderkaroértje, boven ln een oud hu
aan een der grachten, Keizersgracht 69
bij de UtrechUehestraai. Hier Irok bij zich
het vorig jaar terug na de debacle vai
Tooneelvereeniging t"*n hij zijn kantoor
aan den Amstel had moeten verlaten;
bier, onder de hanebalken, werkte hij
INCEZONDEN ME3E0EELINCEN
k 60 Cts. per regel.
staag, dag aan dag. in eenzaamheid de
deur op slot, om niet gestoord te worden;
van Ce toJ> er/November 1923 tot de tweede
helft van April 1.1. dus ongeveer een half
jaar; den laatsten tijd dat hij over zijo
volledige werkkracht beschikte. Op 22
April is hij in bet nabije Anthoni van
Leeuwenhoekbuis opgenomen voor het in
dergaan van zijn operatie. Daarna, eind
Mei. begin Juni. is hij toen nog een paar
maal terug geweest, maar hij «ras de oude
niet mc<r; het werk wilde niet meer vlo
ten. Sleede giooter tusschenpoozen kwa
men er tussohen zijn bezoeken en einde
lijk bleef hij heelemaal weg. 7 October 1.1.
schreef hij uit Zandvoort in een briefje
aan zijn gastheer en gastvrouw nog deze
verzuchtig met een tikje humor: .,'t Oaat
me niet best, al vocht 'k met wilskracht
egen 't noodlot, 'r Heeft zich thans een
fistel onder de kin geopend*), waardoor
ik verplicht ben, met 'n verband om in'n
snuit te kniezen. Naar Amsterdam kom
ik voorlooplg niet meer ook niet in 't
beroemde Instituut." (het Kanker insti-
tnut. Corr.)
W'« hebben gisteren een kijkje mogen
nemen "in de mansarde. Ach, wat 'n een
vónd. ondanks de kleine .veommodementr
waarvoor het echtpaar zorgde: een elek
trisch kacheltje, een electrisoh plafond-
lampje, ten fonteintje. Langs -.wee wanden
heeft iiijre'.f een paar stellingen met r-Un
ken getimmerd, zooals hij er in zijn jeugd
ook een maakte in het ouderlijk hui*
aan den Scbiedstnsohen 6ingel te Rot-
terdatn, toen hij daar eveneens tot dea
zolder zijn toevlucht mt-ett nemen, om te
voldoen ten xija lit-.craire r.eigincrn. te
gen den wil van zijn vader in. die hem
voor den handel bea-.emd had. Op de plan
kem staan, kearig-netjes geordend, tel
kens met een touwtje of handje saamge
bonden, een etiket met titel op den rui,
de manuscripten van zijn tooneelstukken,
met erbij d« uitgeschreven rollen, en ook
de andere stukken, die de Tooneelvereeni
ging gespeeld heeft. Of het geheele oeuvre
hier compleet aanwezig is, is moeilijk, zoo
bij «en vluchtig bezoek, vast te stellen,
het zou zeker de moeite waard zijn, het
bijeen ie houden.
Wel kan ik conMeteeren. dal zoowel bet
hegin als vrijwel het eind van zijn loop
baan als tooneelschrijver aanwezig i?
Ahasrerus en Rosa Bonheur!
Twee stellingen tnet tooneelwerkl Geen
boeken dan een stapel kantoorboeken, het
•.nnerlDRcn waarschijnlijk aan zijn moei
lijken tijd als tooneeldireeteur. Op een
soort van aanrecht voor het kleine nam.
dat uksiebt geeft, over wat daken heen.
op de tuinen en de achtergevels van de
statige Heerengraehthuizen; de aanrecht
die, blijkens de aanwezigheid van e»n
vloei map als schrijftafel heeft gediend.
hssft hij hier zijn „Droomkoninkje"
geschreven? staan twee portretten van
zijn jooae vrouw, en een leeg bloemglas
Daarin heeft het bouquet je gent aan van
zijn oudste dochter, den dng waarop hij
uil het ziekenhuis terugkeerde. Onder ho'.
ïoldsrlichtjo «en keukentafeltje, bedekt
met uitgespreide kranten, bij wijze van ta
felkleedje. Ais zitplaats «en paar Weener-
stoelsn. Tegen de muren ecnigo toevallig
heden: portretten van Frederik van lieden
en van U«nri van Wermeiskcrkon (do laat
ste met opdracht), alsmede een foto van
do Wognummers (als voren). Tegen ic
«Ulling e.-n kalender, een paar krljttee
keningen (een vrouwekop en een vis
schersvrouwtje. dat nesten boet), benevens
een. eere-diploma van de LelUrüevcn
do Vereeniging „J. J- Cremer" te Haarlem
aan don beer Herman Heijermans. :»n he
wijze vaa zijn benoeming tot «erelid.
Ziedaar alle»! Letterlijk all»*, nauwkeu
rig geinventaxiaeord. En ik denk, rond
riend. aan «en p'-aat, jaren geleden in de
Groene, van Multatuli, op z'n zolderka
mertjo, in do kou.
Nu. kou heeft Heijermans hier gelukkig
niet geleden, dank zij zijn goede vrien
den. Maar tochdit laatste lnbora'.o
rtutn van Heijermans. dit kale zolderka
mertje met dien schat aan dramatische
werken, is het niet een symbool van
omstandigheden waaronder hij alierf,
j zijn gezin achterblijft?
Een leugen om bestwil voor zijn
vrienden. Corr.
Rubriek van den Arbeid
Van hier en daar
DE ARBEIDSWET.
De Kamer van Koophandel te De-lf i
die indertijd den mimeter van Arbeid
«en vers-laf deed toekomen van een
onderzoek naar de werkinc der Ar
beidswet 1919 in haar ressort en die
daarop van den minister een antwoord
ontving, heeft daarin aanleiding ge
vonden den minister eon uitvoerig;
adres to zenden.
Een enkele greep er uit.
De Kamer acht het geheel onjuist
om te meenen, dat aan de bezwaren
teeen de Arbeidswet-1919 legemocfc
kan worden gekomen door overwerk-
vere-unnin^cn. dispensaties en over-
enngBbesluiten. Niet alleen is aan het
verkrijgen van overwerkvergunningen
hinderlijke en tjjdroovende bureau
cratische rompslomp verbonden, wel
ke een kwelling is voor eiken voort-
varenden, iedere eelegenheid paraat
benuttenden ondernemermaar bo
venal wordt daarmede het verkeer
de uitgangspunt van de wet gespaard,
en onwezenlijke verwachtingen bij de
arbeider» blijven derhalve levendig.
Hoe wenschelIjk het in beginsel ook
moge wezen dat de arbeider, die zwa
re n arbeid verricht, niet langer dan
acht uren dnars werke. het is prak
tisch onjuist gebleken dit desideratum
in ee:t wet vast te leggen, en (e mee
nen. dat het daarmede van economi
sche factoren kan worden afgedwon
gen, Deze factoren toch laten zich nu
eenmaal niet dwingen, omdat zij voor
heb grroote gedeelte onafhankelijk z.iin
van menschel ij ken wil ©n monschelijke
macht.
En verder
Nu de practiik ons reed© zoo met
het denkbeeld van een achi-ungen
werkdag vertrouwd heeft gemaakt en
men wellicht zeer moeilijk dezen a'-fi
een ©choonen droom van zich af zal
kunnen zetten, meende de Kamer be-
scheidenlijk als tusschenweg te mogen
aanbevelen eene bepaling dat, wan
neer de bedrijfsleiding langoren werk
tijd voor baar bedrijf noodig oordeelt,
zii de uren. die het achttal over
schrijden, als zoogenaamde overuren
hooger moet betalen.
De Kamer meent, dat hierin een ge
zonde baeis van belangengemeenschap
steekt, die rekening houdt zoowel met
het belang der onderneming en de
verantwoordelijkheid van den be
drijfsleider (die vrijheid van beslissing
voor vitale belangen medebrengt) als
met het billjik verlangen der arbei
ders. om voor extra werk extra ver-
eoeding te verkrijgen. Naar het oor
deel der Kamer zal alsdan in tegen
stelling met den huidigen toestand
door de arbeiders gaarne, zelfs zeer
gaarne, een redeljik aantal uren
langer gewerkt worden.
UITBREIDING IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE.
Naar het Vad. verneemt, zullen een
viertal Twentsche textielindustrieelen
er binnenkort toe overgaan hun fabrie
kencomplex uit te breiden, zulks in
erband met de beslaand© plannen om
.n het vervolg garens te spinnen voor
eigen gebruik, waardoor men niet lan
ger afhankelijk zal zijn van de hoo
ve prijzen der Lancashire ruwe ga
rens. Er zullen dan zeer waarschiju-
liik drie nieuwe spinnerijen worden
bijgebouwd, terwü! één fabriek met
dit doel belangrijk zal worden uitge
breid.
BINDWERK IN GEVANGENISSEN
De oentrale commissie :n de Tloek-
biriderij-induFlrie waarin vertegen
woordigd zijn de Nederlandsche Rond
van Rockhinderspatroon9, de Alge-
nieene Nederlandsche Typografen
bond. de Ned. Roomech-Kathoüeke
Grafische Bond. de Ned. Chr. Grafi-
sche Rond cn de Nederlandeche Gra
fisch.- Bond heeft «en adres aan den
minister van Juetstio gezonden, waar
in zii uit naam van alle belanghehben
den bij de Nederlandeche Binderij-in
dustrie nogmaals een ernstig beroep
op den miniver doet. opdat bij bet
daarheen leide. dat onverwijld maat
regelen worden Benemen, die een ein
de maken aan d« deloyale concurren
tie hun door den gevangenisarbeid
aangedaan.
Birnenland
DE BELEEDICINC.
Zij waren op
de huwelijksreis
en hadden voor
het eerst van
hun leven bun
kleine dorpje
verlaten. Qp het
groote Kat ion
van de hoofd
stad, kwam een
pakjesdrager op
hen af en vroeg:
bagage zorgen, roe-
Tocn keerde' de jonge vrouw zich met
woedende blikken tot haar gemaal en
sprak: „Frissie, als je dien man niet on
middellijk vertelt hoe bij over mij moet
spreken, ben je géén manl"-
De Tweede Kamerver
kiezingen
Vrijz.-Dem. Bond.
De afdecling Amsterdam heeft tot
voorloopige candtdaten gesteld de af
tredende kamerleden mr. H. P. Mar-
chant, Th. M. Ketelaar, mr. P. J.
Oud, mevr. mr. B. BakkerNort,
en F. Ebels, benevens ais nieuwe
candidate» de heeren E. J. Abrahams
en Klaas de Vries.
Geen candidatuur Prof.
van Embden.
Prof Van Embdendie door eenige
federaties van den V'rijzinnig-demo-
eratischen Bond voorloopig candidaat
is gesteld voor de Tweede Kamer,
stelt zich voor een candidatuur niet
beschikbaar.
BOTSING TUSSCHEN AUTOBUS
EN AUTO
Op den - uwen Binnenweg te Rot
terdam stopte Dinsdagmiddag plotse
ling een autobus, om passagiers op te
nemen. Achter den autobus reed ech
ter een auto_ die den bus bad willen
passceren. De chauffeur had z'n arm
buiten den wagen, om te waarschu
wen. Hij had geen celegenheid om
te stoppen en toen hij rakelings langs
den autobus rc«d, raakte zijn arm
tusschen de beide voertuigen bekneld
en brak. De man. de 33-jari
ge L. S. uit de Adrian astraat werd
naar het ziekenhuis overgebracht.
DE KONINKLIJKE FAMILIE.
De koninklijke familie is voorne
mens, Maandag 8 December van Het
Loo naar den Haag terug te keeren
(en einde 'dan haar winterverblijf
weer in de residentie te vestigen.
WEER EEN STAKING BIJ DE
BIJENKORF.
Op het bouwwerk van de Bijenkorf
is opnieuw een staking uitgebroken.
De 25 man, die Maandag aan het werk
zijn gegaan (naar men weet zouden
gedurende de eerstvolgende 14 dagen
er nog 40 volgen) zijn successievelijk
van het verk weggrioopen. Hun grie
ven waren, dat zij onmiddellijk naast
werkwilligen worden te werk gesteld,
waardoor moeilijkheden ontstonden
en voorts bruut optreden van den uit
voerder. De patroonsvereeniging heeft
deze grieven onder de oogen gezien
en de directeur der AJbetam zegde een
onderzoek toe. doch een stakersverga-
dering besloot, met groote meerder
heid van stemmen, niet meer aan het
werk te gaan en als eisc-h te stellen,
dat er terstond 85 man te werk zou
den worden gesteld en binnen 10 da
gen de rest- van de 140 stakers voorts
dat de bedoelde uitvoerder ontslagen
zal worden.
BRAND.
Tn den nacht van Dingdag op Woens
dag ontdekten buren brand in het
voor enkele jaren gebouwde landhuis
je van den makelaar L. Schulman can
den Noolsche'n weg ie I.aren. Toen
de brand uitbrak, lag de bewoner nog
1© h«d. In nachtgewaad moest de beer
S. zijn huis verlaten, daar de vlammen
reeds het dak uitsloegen. Wegens het
gebrek aan water viel aan bhisschen
niet. te denken. Het geheele perceel is
uitgebrand. Enkele meubelen konden
nog naar buiten gedragen worden.
TERECHT.
De gymnasiast Rink. die sedert, Zon
dagavond vermist werd, Is blijkens
een telegram van zijn vader aan den
commissaris van politie te Tiel, te Nij
megen aangetroffen.
Onze Laclihosk
DONDERDAG 27 NOVEMBER.
Amsterdam 2176 M.
10.15 n.m. Tijdsein van Vaz Dia* (Offi-
ec-le Amslerdamsche Tijd).
4.30 n.m. Tijdsein von Vaz Dias (Off.
Amslerdamsche Tijd.)
Londen 2 L.O. 355 M (Nod«rl. lijd).
1.20 n.m. Tijdsein van Greenwich. We-
kelijksoh concert van nieuwe Gratomopho-
neplaten.
7.30 n.m. Concert. Programma voor alle
stations. The Hallé Orchestra, o.a.: Cruver.
ture „In der Natur" v. Dvorak. Diverti
mento v. Mozart. ,,In the Moutain Coun
try" v. E. J. Moerar.. Introduction en Cor
teges dea Noces, „Le Coq d'Or".
10.20 n.m. 61oi van het All Stations-pro
gramma.
Chelmsford (1500 m. S xx) Geeft hef
geheele programma vaa Londen.
Birmingham 5 I. T. 475 M. (Nsderl. tijd).
3.50 n.m. The Station Pianoforte Quintet
Bournemouth 6 B. M. «75 M. (Ned. lijd).
3-50 n-m. Austin Deudnev, piano-voor
dracht, The Royal Bath Hotel Dance Or
chestra.
Cardiff 5 W. A. 361 M. (Ned. tljd).
3.20 n.m. The Station Orchestra. Onder
leiding van Warwick Braiibwatie. Roy
Henderson (bariton) Orkest o.a.: Ourer.
ture to an Irish Comedy Ansell.
4.20 n.m. „6 W. A.V „Five O'Clook»".
ocaal en instrumentaal concert.
Manchester 2 Z. IJ. 376 M. (Nedsrl. tljd).
Aberdeen 2 B. D. «95 M. (Ned. tljd).
3.50 n-m. The Wireless Septet. Dames-
halfuurtje.
Glasgow 6 8. C. «20 M. (Nedsrl. tijd).
3.50 n.m. Concert. Helen Frey (sopraan).
Perlj» (Radio-Paris) 8. F. R. 1780 M.
(Ned. tljd).
12.50 n.m. Het Tzigane-orkesl van Radio-
Paris. O.a.: Les Escoliors; <L. Elsen, Mar.
quiso Jolie (Menuet) A. Wibio. Viensl
(Serenade) J. de Emeteky. Humoreaque,
Fourdrnin, Coquettcrie (cello) Pessard.
5.05 n.m. Concert met medewerking van
de vaste solisten van Radio Paris. Pro.
gramma:
L Impromptu en Sol Majeur, Schubert.
E. Suite (fluit) Lucy Dragon, Bach.
3. Sarahnnde Tambourin, Leclair.
4. Djahila (fluit) Bernheim.
5. Lecon de Cuisine, Galipaur.
f- Variations Symphoniques, Boe'.man.
7. Elegie, (cello) Catherine.
8. Romance (fluit) A. Bochard.
7. Le Carilloux (piano) Massenet.
9.20 n.m. Concert cello-solo, fluit en
piano.
Brussel 8. B. R. 753 M. (Ned. tljd).
8.20 n.m. Concert.
8.20 n.m. Concert.
SABOTAGE.
De N. R. Crfc. meldt:
Aan de firma L. M. Eriksson is op
gedragen, in het nieuwe postkantoor
op den Coolfiingel te Rotterdam in een
van de {rroofc© bovenzalen een telefoon
installatie aan te brengen.
Den 27sten September zijn eenige
monteurs, bij deze inrichting werk
zaam, ontslagen. Dit heeft onder hen
ontevredenheid verwekt, heigeen zich
geuit beeft in het doorknippen van,
het slaan van draadnagels en het ©te
ken van messen in verschillende tele
foonkabels. Na de ontdekking er van is
een onderzoek ingesteld en naar aan
leiding daarvan is thans op verzoek
van den commissaris van politie van
liet bureau in de groote Paauwensteeg
in Den Haag gearresteerd cn op
transport herwaarts gebracht de mon
teur J. V., die van deze vernielingen
verdacht wordt.
EEN' HULDIGING VAN MGR.
NOLENS.
Eenige Limburgsche vrienden heb
ben als blijk van vriendschap en waar-
deering zich spontaan vereenigd om
aan den Minister van Staat mgr. prof.
Nolens, die sedert meer dan 25 jaren
Limburg in de Tweede Kamer heeft
vertegenwoordigd, zijn door A. van
Welie geschilderd© beeltenis aan t©
bieden
Tot dat doel hebben de I.imburgsche
vrienden zich j.. Maandag 24 dezer
ten huize van het lid der" Kamer, ir.
Gongnerts te VGravenhage vereenigd
(er aanbieding van dit huldeblijk, na
afloop waarvan de heer en mevrouw
Ron ga erts hun gasten een feestmaal
hebben aangeboden.
Het portref is een dusgenaamd knie
stuk. De gelijkenis is frappant en mgr.
Nolens is weergegeven in het ambts
gewaad van protonolaring apostolicrs
met den purperen mantel.
Aan den maaltijd heeft mgr. Nol en©
in hartelijke bewoordingen zijn vrien
den bedankt voor deze onverwachte
attentie en den schilder van Welie,
die eveneons tot de gasten behoorde,
gecomplimenteerd voor do artistiek©
uitvoering van de beeltenis.
