I
7
Van het Politieke Tournooiveld
Buitenlandsch Overzicht
TWEEDE KAMER
26 FEBRUARI
De Indische Staatsinrichting in
artikelen Opperbestuur of opper
toezicht Het college van gede
legeerden Amendementen
ingetrokken.
▼iBilMg la de Kamer benoemen aan de
artikelen van de wee, die tnd'.d een nieu
we staatsinrichting geven moet.
De beschouwtr-g-us gingen in de eerste
plaats over de verhouding schen Gou
verneur-Generaal en Kroon. Een verhou
ding, die ook verleden week de Kamer
verdeeld hield. De eeue groep wier ge
voelen door den heer RUTGERS VA2J EtN
ZHXBCBG werd weergegeven wilde in
de artikelen doen uitkomen, dat de koning
nog steeds. ate van ouds. het opperbes:
over de ko'.onièa moet hebben. Zij wilde
bt* amendement vastleggen, dat de G. G.
s.tn algemeen beetwur uitoefende met
inachtneming van 's Koning» aanwijzingen
De andere groep, die we de groap-OCD
r.oeenen kunnen, de groep waarbij aich de
minister voegde, was de meening toege
daan, dat de laatste grondwetswijziging
het woord „opperbestuur'' algeheel van
karakter had doen veranderen en we! dat
begrip in oppertoezicht had omgezet. Con
trole zou er moeten komen, in plaats van
direct besturen, omdat da gouve.-neur-ge-
nerval een vee! zelfstandiger plaats heer:
bekomen, re'.f I's-turen gaa: in de toekomst
DE MINISTER interpreteert# de nieuw#
dool hern voorgestelde begtalingeci als
brengende in volatrekten tin veranr»
«lelijkheid via» den G. G. aan da Kroon en
een bestendig, preventief en repreeeief toe
zich; de» ministers. Alleen warneer
minister en G. G. niet tot overeen
stemming komen kart, dan zou het
ment van dwang gaan optreden. De mi
nister kon zich met het amendement niet
bevredigd verklaren, en wel bovenal
de heer Vliegen duidde daarheen oen
den indruk in Indiê.
De heer MABCHAXT begon al heel
apoedig «net groot politiek geechut. De mi
nieter toch had geadviseerd het woord
„bevelen" m de aanvankelijke at
decwntsredacle id wijzigen in ..aan
wijzingen", maar bleef toch ontradend te
genover het amendement staan. Edoch, de
beer Marchar*. wierp nog een schepje op
hel vuur. „Wanneer gij. minster" -
reide hij ,.op onze medewerking pri;
seek, dan meet ge ui«< al te eoulsr.t ii;n.
wamt wordt het ametsdecoent- Rutgers
Roaenburg aangenomen, dan sa uw cmtwerp
«oor ons onaaan«nelijk." Word* het amen
dement niet aargencenen eoo vervolgde
de heer DRESSELHCLI8, dan i«
ons bei ontwerp coaanvaardbaar. De heer
Dresseihuijs drong aan op aanvaarding,
omdat de minister in het geheel niet dui
delijk was voor hem: bedoelt de nxfnlater
nu zuiver oppertoezicht of een gedeeld op-
perheafetmr I Het antweord op die vraag
gaf de minister niet, het behorfde ooit
ZB et. Want het ansenderoeut 1» aanvaard
met 47—2D »te*rtmen. En daarmede de in
terpret sde-Kate®51» van Rozenburg doonge-
woerd.
Na dessen uitslag Ircit de heer Oud al
zijn amendementen in het ontwerp had
voor hem na die aanneming geenerlei
charme meer. Hij probeerde zelfs geen ver
beteringen meer aan te brengen.
Hei volgende amendement, dat In be-
•prekiag kwam, was e*o sociaal-deniocr»-
v «ch asneadem-r.-. '4 Bedoelde het verbe
teren vac de machinerie dar Ind iac-h t
e-aataiencht jag door den raad van ladiè
te deen bestaan uit de depe.-etnen:«i. -
den. ter vorming Tan e»n soort rnui-isterie,
als boffer tusscbea G. G. en Volksraad.
De heer F EB ER geloofde niet aaa het
we'tsïaeen daarvan, geloofde niet aan <Jo*'-
tref.'endheid. aan het uitwerken» van wet
de sociaal-democraten ervan verwachten.
De heer ALBARDA echter Mg er niets
anders in. dan een vaatleggen van wat
chare reeds is: de deparvrr*atabooidan
verschijnen •-eeda in den VoSkaraad a.»
sprekers der regeering. Hun p->
ri:ie moet echter verstevigd worden. En
meende de heer Albarda - -ie R-viri vin
Iodié is sfcans toch een rad aan den wi
gen. Dat verdwijnen kan.
DE MIXTSTER betoogde de noodzake
lijkheid var. een objectie# lichaam van ad
vies. wat de departementshoofden r.iet
kurmen vormer.: hun «'gen voorste'len
juist moeten immers worden bekeken.
Het amendement viel me* SO—19 stem
men.
Heel Sort spreker. Kamer erf minister
<ttt de «trekking der ..exhoTbitant-"'
rechten, dewelke den Gouverneur-Generaal
EERSTE
toekomen. Een amendement ALBARDA
wilde zulks, da minister raa ide het af. De
?mming kwam spoedig: bat anwndec-.mt
viel met 50—18 stezmncu.
Een onderwerp van breeder# discussie
vord de Kamer ia wat de nieuwe samen
stelling zou worden van den Volksraad en
der: weigeren den Raa-I. Het 'lat-w punt
werd het eerst bezien, uit prsctische over
wegingen, waar xmnera de Wetgevende
Raad (gekoaea uit en do*r .Jen Volksraad)
heel veel oritiek ondervonden ha J.
veel da: vooe behoud van dien zaad in hat
wetsontwerp gevreesd meeat worden. Een
amendement-Albarda wilde der. Wetgeveu
de Raad vervangen door «en kleiner colle
ge van voorbere.ding, om daardoor den n
vloed van dan Volksraad het eigenlijk
vertegenwoordigend 'ichaain te vortioo-
gen. Beslissende macht mocht den we:
geve oden raad niet geschonken worden *.i.
De heer FEB.ER poogde den naam „Wet
gevender» Raad'" te vervangen door ..Col
lege van gedelegeerden", er» dat college
te doen beeUao ui; 30 leden, rcoxiat op
eSte drie Volksraadeleden tèn College
voorkom:. De heer VAX YUCRES betoog
'b» nog, dat het College een roo zur.or mo
gelijk Terklein-le Volksraad moet zijn, d.o
rekening houdt met de same natel] mg en
van den Volksraad niet met de woonplaat*
var. de VoJVsraadleden, Er zouden dan
allerlei complicaties kunnen ontstaan: de
G. G. zou door het spoed euchecd verte lv
ren van een veronienmg van de toevallig-
politieke aoraeneteliiag van den Wetgc-
venden raad, wanneer naar de woonplaat -
samengesteld, vee' kunnen Mnvloedca.
De heer DRESSELHUYS zag de
noodzakelijkheid van cc- wetgevenden
raad nog laag nis: in, de Volksraad
zou ae; werk wel z; kunnen. Terwijl de
heet AN BOETZELAER de instelling
een noodzakelijke consequentie achtte
van het eenheidspogen der regeering.
De heer VAN VUUR EN verdedigde
nog die wetsbepaliag, die den wetge
vender» raad precies zóóveel werk, zoo
veel wetgevend werk opdroeg, als de
Volksraad zelve wilde afstaan.
De MINISTER meende ook, dat de
Volksraad al zijn werk niet sou afkun
nen ea sloot zich volkomen aan bij den
heer Van Vunren. De beide a mend e-
meruea-Fefeer naai de minister over.
Het amen dement-Albarda (een voor
bereidende raad van t en leden, dtts
behoud van de volledige wetgevende
bevoegdheid aan den 'vollen Volksraad)
viel met 37—26 stemmen.
De r eg eer in gsvoor stellen ter zake
zijn aanvaard geworden met 38—23
stemmen, zuiver rech*. tegea links.
Toen di; besluit viel, ze.do aa ook
de heer .ALBARDA geen prijs meer te
stellen op verdere behandeling van
de amendementen zijner fractie. Wat
zoo al niet vriendelijk klonk, dan toch
tot bespoediging der debatten aanlei
ding was. Evenals da soortgelijke mede-
deeling van den heer Oud.
Daarna werd nog een ameadement-
5CHEUKER (geen passief vrouwenkies.
recht voor den Volksraad) en een ainen-
demenr-FEBER (overheerschir.g van
iet Nerier'andsche element in deu Volks
raad) verdedigd.
Vanzelfsprekend dat de dames
de Kamer Mevr DE VRIESDE
BRUINS. Mej. WESTERMAN en Me
vrouw BAKKERNORT het hunne
hebben gezegd over het amendement-
Scheurer (een kwestie, die eigenlijk al
afgedaan is. lang geleden) en ce heer
VAN BOETZELAER er tegen waar
schuwde. omdat ook Europeesche vrou
wen daardoor zwaden uitgeschakeld
worden van Volksraad-werkzaamheid,
viel heb amendement-Schemer m«; groo
ts meerderheid Ï40q stemmen).
De MINISTER adviseerde niet voor
araendemer.t-Fefcer: toch werd 't aan
genomen met 4a13 stemmen. Ook hie?
lette de minister op het psychologische
element-
Morgen gaat de Kamer voort. Oei.
«ehieten doet zij zeker met h- Indi
sche ontwwp.
KAMER
De Staatsbegrooting
He: vervolg vaa de rede des hemen
DE VOS VAN STEENWIJK was niet
zoo geestig als het eerv te gedeelte,
riet zoo ironisch. Ea had over het al
gemeen weinig nieuws te brengen.
Slechts het slot bezat meer dan gewone
waarde. In den aanvang huldigde hij
me; buitengewoon vriendelijke woorden
de financieel® gestie vaa den heer Co-
lijn evenals de heer DIEPEN
HORST het in den middag deed. do
heer Diepenhorst, die, omdat hij voor
elk argument zijner tegenstanders een
citaat heeft, dat weerspreekt, een citaat
ui- geschriften van der tegenstanders
medestanders, wel e-rr.s een riiaten-
wigchelaar is genoemd. Weina, de heer
De Vos van Steenwijk eindigde met het
uitspreken van den wecsch. dat de
verkiezingen stabiliteit zouden brengen
in het Staatsbestuur voortzetting van
c« en dit werd onderstreept van de
voor den heer Coiijn ingezette reorga
nisatie van de Staatsfinanciën, die be-
teekeat verlaging van uitgaven en ver
laging van lasten. Zie; de heer DE
VOS VAN STEENWIJK der. heer Co-
i-.-.a reeds als m:ni;rer-prc-ident?
Overigens heeft h:j wat afkeurmg
geuit over den achturen-dag. over de
organisaties van werklieden, de vrij-
gegteldea enz. En ten slotte de een
zijdige ontwnpenaara aangeduid a!s
bewerkers van schade voor het vader
land immers overal ziet men weer
toeneming van bewapening. Een
standpunt, vrijwel gelijk aan dat van
den a.-r. spreker. Prof. Diepenhorst,
dio zijn collega-hooggeleerde Prcf.
T->n Em'oden volgde op den voet.
Welk een verschil 1
Pr'if. van Err.bden stelde vast. dat
tegen zijn publicaties over der. gas-
oorlog en over den invloed daarvan
op land en volk nog geen enkel steek
houdend argument was aangevoerd
geworden. Prof. Diepenhorst, dat van
des heeren van Embden a stellingen
vrijwel n:ets meer overeind stond. Be
toogde later Prof. VAN EMBDEN,
toen hij de nationale ontwapening
nit internationaal oogpunt bezag
dat omdat internationaal de krijgstoe
rustingen toenamen, nationale ontwa
pening geboden is. als voorbeeld, als
eenige uitweg. Prof. Diepenhorst
deed zijne medeleden juist letten op
de preventieve werking van een le
ger, dat de neutraliteit bewaren kan.
Kortom. «ie elementen, de argu-
meenten van elk debat over ontwape-
nirg deden opnieuw opgeld. Aan den
eenen kant werd eenzijdige ontwape
ning gppleit. aan den anderen kant
alleen dan ontwapening als het gelijk
tijdig internationaal gebeurt. Prof.
van Embden hield ook de gedachte
hoog die de beer Marchant in de
Tweede Kamer verdedigde dat de
Volkenbond niet van ons land het
hebben van een leger eischt.
Pref. DIEPENHORST rk niet
alleen van <!e militaire, ook van «le
economische en politieke weerbaar
heid. Niet te verwonderen, dat hij.
die zoo.ee! lof den lieer Coiijn toe
zwaaide, ook zeer groore critiek
oefende on de belastingpo! itdek, die
economisch werkt, van minister Co-
lijn. Hi j gelooft net n minister,
dat. de beladingen drukkend zijn voor
de industrieën, dus nif kapitaal-
vermeerderend werken. Waar de heer
Diepenhorst gaarne debat'eert, ia het
duidelijk, dat de heeren. die tot nu
bet woord voerden ieder een beurt
kregen ir h«» fce:oig des he ren D:e.
penhorft cf. om i e- m-nder fra- i uft
te drukken ..een nit de pan" on«-
vingen. Of ze dat allen verdiend Itad-
dexi, wagen wij te betwijfelen. De
crittek op den lieer Coiijn, door «len
heez Wibaut geoefend, werd aller
minst gewaardeerd. Op soberheid
drong «le a.-r. afgevaardigde aan.
Soberheid met voorzichtigheid, on
dervindt de reclassering niet te veel
druk?
Evenals gisteren de heer van Lan-
schot kwam ook vandaag de heer
Diepenhorst vragen, wat de salaris
sen betreft, de plooien die nog zijn
weg te strijken.
Een loflied op de rechterzijde
nooit vrijwel zijn groote problemen
opgelost dan door eendrachtig sa
menwerken van rechts hield ook
Prof. Diepenhorst. Politieke weer
baarheid riet hij in de eenheid der
coalitie.
De laatste spreker van den tweeden
be groot ingsdag was de heer STEN
HUIS. Deze vakvcreenlgingsleider is
zijn rede nog si echts aangevangen
met enkele voorloopige opmerkin
gen: morgen wordt zij voortgezet. HIJ
betoogde, dat aan de arbeidersgroe-
§?a een positie moet gegeven worden
ie evenredig is aan hun macht en
hun nuttigheid. Hij stelde de arbei
dersklasse d» ncodaakeE kheid voor
van evoluricnnaire ontwikkeling, met
een revohitio&na'.r einddoel. De se-
sooialiseordo bedrnven moeten de leer
school v.-rmen voor de socialistische
gemeenschap.
Ten slotte poneerde de heer Sten
huis de stelling, dat parlementaris
me en democratie niet moeten ver
ward worden, wijl het parlement niet
de weerslag is van wat in den lande
beweegt en streeft.
INTIMUS-
INCEZONOEN M ED E O E ELIN CEM
k eo Cts. psr rsgel.
OE INTERNATIONALE KAMER VAN KOOPHANDEL.
DE FRANSCHE FINANCIËN.
DE OPSTAND DER KOERDEN.
'JPAdfO rPOOPA»M4 I
VRIJDAG 27 FEBRUARI.
Amstsrdam 2175 M.
10.15 t.m. Tij üein Vsz Diss (Off. Am
tlerriamsche Tijd.)
4.30 min. Tijdsein Vu Dtaa (Olf. Am
iterdaarche Tijd.)
Hilversum 5. F. R. io5o M.
3.10 n.m. Concert. M«j. Traas Meijer,
Zug en piano.
Londsn 2 L.O. 385 M. (Nsdsrl. tijd.)
1.30 n.m. Tijdsein van Greenwieb.
Concert van ib» ,2 L. O."-trio.
1 n.m. Orgelmuziek van the Sh•p,c.,i
Tavdioa-
7.30 n.m. Tijdsein vaa de Big Ben.
Weerbericht.
3 n.m. Populair oorcert. OAeet. Quick
Match ..The Grenadier" (Pares) Oava-,4"«
T«r CrocmreU (Geefcl).
1050 nun. Vervolg van het Concert.
CKslmsford S X. X.. 1SM M. (Nsd. tijd)
t««ft bet geheel# programma vaa Lan
een.
Csrdlff JS1 M. 5 W. A. (Nsdsrl. tijd).
3-20 n.m. Telefonie voor «le scho'm.
3. SO nan. Th® Etation Trio.
7. SO n.m. Concert, populair programma
an The J. H._&<puro Celee'.e Oetc:.
Manohs«t«r 2 Z. IJ. J7S M. (Nadert, tijd)
3.30 n.m. Concert door th« „2 Z. IJ."-
kwartet.
Newcastle 5 N. O. «CO M. (Ned. tijd).
4.04 n-m. S'rijttMlM.
7.50 n-rr.. Ccceert van the Scaikin Or-
ehestra.
P»rij« (Radlola-Psrls) S. F. R. 17M M
(Ned. tijd).
12.50 r..m Concert door het Trlgmeorkest
van Radio-Paria.
5.06 n.m. Concert met medewerking van
de vaete sol'.«ten van Radio-Paris.
Matrnte lileraixe.
9-30 zum. Concert.
Leipzig engsvier «00 M. (Ns«L tijd).
11.20 v.m. Middagconcert
Aifl n.m. Concert van de Ilauskapelle.
7.25 r.m. '"ncert, o.i. Ouverture „Cosai
fan utle" (Moaarti A re Unie ui: de „Lor.
- 5i:ifor.:e" (Hajrinl. BaI!c'..-nuzMt
u r „R<i.-.iur.de" (Schuberl) Fantasie
de opera ..Die Imtigen Weêber von Wtnd-
sor" (Xicolai). MenuHt (Grieg).
Hamburg 392 M. (Nadert tijd.)
7.50 v.m. TJi* ï'fkrrm'eV.
5.® r.rn. KotMegtsehe F' adtebilder
Kurt Fi'cr.er». MotA«l« illustratie door
het orkest.
7.20 n.m. ©weer:. Nor«Hsc!,- K*ir.rp-r-
ma.-ik ire: medewerking van bet Hambur
ger Brrijfclrwart. I. ?Tij-kwartet g-mo'l
op. 29 (Gries) 2. Flrijkkwartct f dur op. Sv
(Xielsen). 3. Strijkkwartet a-moll op. 70
finding).
Berlijn 330 en 505 M (Nederl tlfd.)
3.50 n.m. Gratula-ionsmarsch (LinHiy
Theimer). Ouv-r-.ure van de opera ..Mar
tha" (Fr. v. Plotow). Mem Ideal. Wall
(Fr. v. Finn) Potpourri van de operette
..Pis 3cfewanrwaldmAftel" (L. Jessel).
7.50 r m. <~nr»ert van d«r Berliner ?<ny
OE DUITSCH ROEMEEN GCHE QUAESTIE.
DUITSCHLANO EN OOSTENRIJK.
9J£i r
..Wie
De internationale Kamer
van Koophandel.
De voorzitter vaa de Internationale
Kamer van Koophandel, de heer Willis
Booth, uit Californie, is te Parijs geïn
terviewd door Stephanie Lauzannc ua
de „Matin".
Na den oorlog in 1920 is de organi
satie, waarvan Booth de leider i«, op
gericht met de bedoeling de meening
van de gehede zakenwereld over de
actueele quaesties vaa politiek en eco
nomie tot uitdrukking te brengen- De
naam „Internationale Kamer van Koop
handel" is dan ouk niet geheel juist
volgens den heer Boothhij had de
voorkeur gegeven aan den naam „In
ternationaal Economisch Instituut".
Het is een der eerste viaag;ukken van
dezen tijd vaa wereld-industrie en
•handel, dat de politiek en de zakenwe
reld niet van elkander vervreemden.
De heer Booth gaf een interessante
beschouwing over de beteekenis vaa de
Int. K. v. K. voor de totstandkoming
van he; Dawes-plan. Tijdens haar twee
de congres, te Rome in Maart 1921, nam
zij een resolutie aan, waarvan de hoofd,
inhoud parallel gaat met de hoofdlij
nen van het Dawes-plan. In die resolutie
stond 01 te leien, dat de oplossing an
het herstel -probleem een noodzakelijke
voorwaarde is voor een duurzame ver
betering van den erionorr.ischen toe
stand in de wereld. Daarnaast werd het
principe vastgehouden, dal elk -huide
naar het moreel karakter en den om-
ang van zijn verplichtingen erkende
tot de grens van zijn financieele capa
citeiten. Uit dessen gedachtengang is de
commissie-Dawes voortgekomen. «lie
tot taak had de capaciteit van
Duitschland vast te steOen.
Zelfs bekende namen uit de Dawe«
commissie als Owen D- Young voorde
Ver. Staten en Pirelli voor Italic speel-
reeds t-iiens bet congres te Rome
een rolde tegenwoordige Fransche
minister san Financ.cn, Clémente-,
speelde ia de organisatie een groote rol
Op een binnenkort te Brussel te hou
den congres zullen de vraagstukken ter
sprake komen, die samenhangen met
(ie uitvoering vfn het Dawes-plaiu
de Int. K- v. K. is het hoofd
zaak, da: dcre uitvoering geichiede me',
zoo weinig mogelijk schokken. De Int.
K. v. K. bestaatzij functionneert thans
me; intensieve krach: en zal te gelege
ner tijd baar steen doen hooren.
De Fransche financién.
Francois Marsal, de gewezen
fiansche minister van financiën,
heeft 'n brief aan de Titnee gezonden,
BetrefVnde de belastingen in Frank-
riik en :n Engeland. In oi-n brief
betwiet hij de in Engeland zeer alge
meen® rr.eening. d»b de Frao*che fi-
r.andeele kra.-h«»ia»nann:n.- onvt^-
doende ia er dat in Ffankijk zeker
niet dezelfde belastingen worden r>n-
gebracht als in Engeland, Francoi-
Marsal geeft toe. dnt eind® den oorlog
de bein«f-.ngen in Engelwid «l - keer
zoo hoog zijn geworden terwijl z-« in
Frankrijk slecht» verdubbeld xnn-
maar hii merkt daarbij op, dat vóór
den oorlog de Engeiwhe belastingen
7.21 net. van het nationale inkomen
vertegenwoordigd* en in Frankrijk
11,52 pet. In het begin van den oor
log wae Groot-Brittanmê dus minder
zwaar belaet dan Frankrijk en heeft
dientengevolge zijn belastingen re-r
kunnen verhoogen. Het is niet juist
betoogt Maeal, dat de belastingen :n
Engeland zrwaardcir zijn dan bn
Frankrijk. Snowden heeft, t'x-n hij
kanselier van do Engelfhe jcha'ki-:
v. ii.. verklaard, d.it Eng •Im-h.-
lastirtgbetnier tegenwoordig 15 pond
en 18 shilling belasting b—aalt leg-n
8 pond 11 «hilling 111 1914, t-rwiif He
Fransche belast-n-^betaler slechts G
pond I s shilling betaalt te®en 3 l o' i
7 shilling vóór den oorlog. Manrl
komt tegen deze bewering op en
haalt de verklaring aan van profes
sor Seligman van do Colunabia-um-
versifeit te N'ew-York, dio heeft aan-
getoond, dat in Engeland per inwo
ner 96 dollar 88 in 1922—1923 en 99
dollar 43 in 1923—1921. ann beUa-
werd betaal^, terwijl in Fr&r.k-
rifk dat bedrag reepectievelijk 10" dol
lar 21 en 91 dollar 23 is geweest.
Ovcrieens moefc men rekening houd'11
m»? het netto inkomen van ieder
land. Fief inkomen van Engeland
wordt door den heer Seligman op 209
milliard dollar geschat en da' van
Frankrijk slecht* op 106 milliard
dollar. Door een andere bereknning
'(■int Moraal aan. dat. hef nationale
inkomen van Engeland wel het dub
bele van dal Frankrijk is. Vervolger»»
moet m*n het feit in aanmerkin-' ne
men. dat dezo vergelijkingen ecnigs-
zins foutief z.jn omdat de belasting
stelsels van F.nreland en Frankrijk
zeer van elkander verschillen. I11
een geval betreft het een land tr.rt
groote fortuinen en in liet andere
laad van middelmatige fortuinen.
Francoie Marsal verwerpt de *■•-
dachte. dat men zioh in Frankrijk
meer aan de belastingen zou onttrek
ken dan in Engeland. Hoe zou rnen
dan moeten verkinrrn. dat do op
brengst van de be!ast:n?'-:i :n 1921
de verwachtingen aanzienlijk hebben
overtroffen? Hij eindigt met te zeg
gen. dat de zware offers, die de oor
log van Frankrijk en Engeland lic-ft
gevergd, moeilik te®- 'ton 4 n. In
Engeland heeft men echter de op-
brenast van de belastingen kunnen
aanwenden om de schuld te delgen,
'erwijl men jn Frankrijk de op
brengst heeft moeten besteden aan
den wederopbouw van d? verwoeste
s'reken, hetgeen door de Duitsche be
talingen Rad moet»n worden bekos»
tigd.. He* resultaat i.«. dn: de n 1-
na'e scliul-i van Frankrijk, in plaats
van verminderd. er s'erk door ver
meerderd is.
De opstand der Koerden.
De „Daily Telegraph" verdenkt de
Tuiksche regeeriug er van den opstand
der. Koelden tot voorwendsel voor een
troepenconcentratie aan de noordgrens
van I tik te gebru.kcn. liet blad voor
ziet de traditioneel® Turksche intimi
datie, vergezeld van bedreiging*n, als
mede een invasie. ia h« gebied van
Irak. Andere benchten, o^. de „Chi
cago Tribune", verwachten groote ïnoei-
lijkheiden voor de Turksche regeering.
daar sjeik iaid heeft aangekondigd
dat rijn goddelijke missie hem veel
aanhang heeft gebracht, waarbij de
chef der Russische propaganda te Kod-
sianiinopel van het ophitsen der Koer
den tegen de Turken wordt verdacht.
De keu m der Turksche officieren, die
tegen i>aid zullen ojstrekkea. i» door
Is.-net pasja persoonli k geschied, ten
einde zeker te zijn vaa hun loyaliteit.
Imutschra veroverde Said het hoofd-
wartier van het Turksche legercorps
Diarbekir. alsmede zooals werd ge
meld Khorpoet en Dersim. waaraan
3000 Koerden deelnamen- Een door
Said, eigenhandig geschreven procla
matie, kondigt het koninkrijk Koerdis-
met Setirn Effendi. den zoon van
den es-Sultan Abdoel Hamid, als Sul
tan en Kalief.
De Turksche aanvoerders ziin van
oordeel dat de concentratie van vol
doende troepen in hef bergterrein ter
vernietiging van d' opstandelingen drie
weken vereischt. Said bnsch'rkt over
8.^00 man.
Roemenië en Duitschland.
De Roeuicensche minister van bui
ten la rui*-lie Zaken Duca, heeft in Ho
commuvde voor buitenlandsche aan-
r-.-legenbeHen een rede gehouden over
t.uitenlandsche politiek vnn Roe-
Naar aanleiding van het conflict
met Duitóehland «ee» hij er op, «iat
Roemenië in geen geval op »taat,
economische repre»ai!l«M tegenover
Duitschland toe te pa*een. Do Roe-
meenscho rog«wring weincbt noch een
politiek, noch <-«-n economiscli con-
flict niet Duitschland doch zij kau
niet toelaten. da.t het goed recht vaa
Roemenie wordt geschonden.
a deze rede «prak de minister de
pen«veztxgen»«x>rdiger». onder wie
ook de Duitsche. toe. Ook Mt hen
zcld-- hii. dat Roe rnen gaarne tot een
vereenetemming b -reid t». Het i.« on-
juisfc. dat Roemenië een volledige
rchadelooeetelling voor de door «le
lianen Generale uitgegevon benkb:!-
jetten heeft verlangd. Integendeel.
Het ie bereid tor eer. veree! ;k. Het
ka.-, er echter nier in berusten, dat
Du-itaehUnd. nadat h«»t reed» vier j#ar
over Züik e-n vergelijk heeft «ir.der-
haadeld, than» ploteeling verklaart,
dut he Roemen:# niet* «chuld-.g :s.
Al« I)'ii:»chland bij deze «,j vatting
blijft, kan «ie Roern.N-nache Reg<-
ring niete ander» doen dan haar toe
vlucht nemen tol represailles.
Het ..licrl. Tageblatt" iieeft dezo
verklaring te bevoegde nlaatae in de
Wilhelnu-traree voorgelegd, waar nieci
er wat het eerste gedeelte betreft een
zeer eurnrtigen indruk van heeft ge-
kregen. Men verheug: zich. dat Roe
men m- bereid is tot bljlt-gging van het
coofiiot. maar wijst er op, dat
Duitschland op grond van «Ie ovoreen-
kornit van Londen niet in etaat .-a
aizon«Ierl 'ke betulingen aan voorma-
lige vijanden te do«-ti. Het plan Da-
wee bepaalt, ann welke verplichtingen
Duitecliland in do toekomr. tegenover
alle gealhorde en gear*x;cieerd«> mo-
gendh«sd«n heeft te voldoen. Dnar-
buiten k ,n Du it «eb laad niets betalen.
Dit is het principe van h« plan van
Dnwe. «io hc^Vc-en van I-.eele toe-
tiek. 'Ie 1 i-:»
waarop het heele plan van Dawes is
gehaeertrd.
Dok Duitechlard ij bereid zoo mo
gelijk e®n ovoreemkonut met Roem'-
nië te treffen, doch nile-m binnen het
kader van het, plan van Dawes. De
Duitje he regeering heeft zich t« diert
einde tot d® Comrr.i^1* v»n Tf0r«rl
«wwend. wier taak h®t thans is de
•nogelijkheden van zulk een overeen-
Vernet na gaan Te Bcrjlin hoont
men. d«» Roemenië on«lerzo#k der
C. v. H. niet door dwangmaatreg
len zal belemmeren.
Dult<ch!an«l cn Oo»t#nrljk.
Drn laatstea :i;d is mr.Miagr gemaakt
-.'an uitingen van Duitschers en Oosten
rijkers over de quaestie van de aaneen
sluiting tusschen Oostenruk er. Duitsch
land (too o.a. in re levoeringcn op
den „Reichsbannertag" te Maagden
burg). Dete uitlatingen schijnen in
Eateatekrijgen niet onopgemerkt te
zijn gebleven.
Als gevolg daarvan zou volgen* de
.,S:ur.de" rer. officieele d^óotnaticëce
•tap voorbereid worden bij de Oosten-
ruk r-rhe regeering. teneindo deze te
vermanen, het daarheen te sturen, dat
de aanvallen op he: vredesverdrag ver
der achterwege blijven.
H" „N. Wiener Tageblgtt" s-hrijft
over die ben-eerde zenuwachtigheid in
verband met de aantloUingsbewegiag:
Men heeft niet alleen economisch en
vooral op handel-politiek gebied ens
vo'k in den moeilijk «ten toestand ge
bracht. maar men heeft het ook ren
-lanmerkelüke en moree'e schade toegr
bracht. Men heeft n.l een staat gescha
pen, welks volk geen ideaal becfr en
geer, ideaal hebben kan. Het is bela
chelijk van dit volk nu ook nog te ver
langen, dat het x-ch gelukkig zal ge
voelen en de wereld van zijn gejammer
ral verschoonea. In plaats van zenuw
achtig te riri over de anns'-jitir-.T'1"-
'tig na te denken ever de oorzaken L
■an dat verschijnsel.
INOEZOnDEN MEOEDEELtNCEH
A 60 Cts. per regel.
On iztUr. poA/e A J n,
v t'p. lXxU u-' ót&xtd 71
Verspreid Nieuws
DE TERAARDEBESTELLING VAN
BRANTINC.
De begrafenis van Hjalmar Bran-
ting zal Zondag om 3 uur plaats vinden
op het Storkyrka.n te Stockholm- De
Zweedsche Arbeiderspartij draagt de
kosten van de begtafeni!. De koning,
de kroonprins en het corps diplomatique
zullen de begrafenis bijwonen. De
buitenlandsche «examen te Stockholm
hebben allen betuigingen van deelne
ming gezonden- De Britsche Labour
Party zal vertegenwoordigd worden door
Tom Shaw. Het condoleantictelegram
van de Britsche Labour Party was ge-
teekend door Cromp, Henderson en
MacDooald.
De Nederiandsche soc.-democraten
hebben een telegram gezonden, dat door
Miegen geteekend was, terwijl ook de
Tsjeoho-SIowaaks< he socialisten tele-
graiinch hun deelneming betuigden.
Voorts kwamen tallooze telegrammen
en brieven van corporaties en particu
lieren binnen.
DREICENOE UIT8LUITINC IN
OENEMARKEN.
Woensdag heeft de vereeniging van
Deensche werkgevers, overwegende,
dat de verwarde toestand ya0 de arbeid-:
markt aanleiding geeft tot talrijke ei-
scheu tot loonsverhooging, formeel haar
bedoeling te kennen gegeven, een al-
gemeene, uitgebreide uitsluiting uit te
roepen, waarover evenwel eerst nog na
dere besprekingen zullen worden gehou
den zulks ia verband met de ve!e
eischen om loonsverbooging, door de
arbeiders gesteld, alsmede van de sta
kingen. die door de vakrereenifingen
rijn voorbereid. Het betreft ia deren
voornamelijk de arbeider*, di* werk
zaam zijn in de hout-, textiel-, schoenen,
en kleedingindustrie, alsmede de onge
schoolde werklieden.
Tusschen de (o en 70 duizend arbei
ders zi-n bij dit conflict betrokken.
De drukker» en typografen hebben
de voorstellen der bemiddelaars ver-
worpen en tenzij nog overeenstemming
word; bereikt, zal de staking waarschijn-
li.k Za:*rdag a s. aanvangen. Hieronder
uilen ook de bladen vallen-
Sport en Wedstrijder.
Luchtvaartnieuws
Van den vliegtocht naar
Indië
De „Fokker VII" In een museum
De „Loc." jchrijft:
Naar de laatste lutlaUr.geu van v *n
der Hoop doen vermotden. w«»r<!;
Fokker, v.aarroeo op zoo glorieuze «ij-
ze de tocht van patri» naar lnóie \o.-
bracht opgelegd. Het dunkt ons a
leszin» Juist, dat het tocstH niet tr.er
gebruikt wordt. En bet dunkt on»
voorts gewense- dat d«- Indiv he re
ge*ring de E- VII aankoojrt van het
HolUnd—Indië-contlië. ten «-.r.de li«.-t
fe R^avia :n een openbaar gebouw
een pissende plaats te geven.
Dammen.
DE WEDSTRIJD OM IIF.T KAM-
PIOENSaiAl' VAN HAARLEM EN
OMSTREKEN.
„Damclub Haarlem" «lo JOde ron«!e
van den Haarlcmscbcn Kampioens-
weihteijd aan.
Thans, nu bet einde van dit tournooi
in zicht i«. blijven ook do vorraaaiu-
gen met tut.
Dit verschijnsel doet zich in elk tour-
r.o.>i van l-*U-*V.*nia voor en vooral het
fefit, dat de declnernera zoo dicht op
elkanders hielen zit ten, achept onwjk
lekeurig een nerveuze stemming under
de «pelers. waarvan de gevolgen dik
wijl* var. Desluist-ndcn invloed op den
einduit«lag zijn.
Ook liet traditionele perhduiveltjo
begint, een woordje mede t* spreken en
sro*lt enkele doelncmer* parten.
Dit ondervindt do leider in «lit tour
nooi. do heer J. W. van Dartelen,
vooral ln do laatste nartijen.
Na zijn schitterend, n start, waarbij
hij 12 punten t--oorde in 6 partijen,
achtervolgt than* het noodlot dezen
spe!*r in «io laatste drie partijen.
De Gebroeders van Dartelen bezetten
thans met gelijk aantal punten de ter
ete plaata in dit t"urnooi, en zijn nu
zeker van den laten en 2den ci
Ook «le epanr.iiiR om «h-n 3<len «*n 4deti
prijs ls na de lOd* rondo dor gestegen.
Dc laatst.- ronde, welke op Maan
dagavond 9 Maart a.s. zai aanvangen,
belooft dan ook zeor interessant te
worden.
O® gedetailleerde uitslag van de 10e
romle was:
Mr. P J. van Dartelen win», van F.
A. Berk*mei<T.
Aehe de Jong wint van J. \V. van
Dartelen.
\V. van Daalen wint van Chr. F.
Virte.
s. M. Mons wint van .T. van I.ooy.
D<> partii tusschen «Ie heeren Mr. P.
F. Westerling en J. Lveklema werrl
afgebroken en wordt Maandagavond
a.*. voortgeze'.
De stand na de 17c ronde luidt than*
1. T. W. van Parieten 9 6 12
2. M. P. J. van Dartelen 9
■9. W. van Doalcn 9 4 2
l. S. M. Mons 9 2 6
Mr. I', F. Westerling 9 3 4
6 A*be de Jong 9 3 3
7. Chr. F. Viaee 9 3 3
1. F. A. Berkemeier 9 2 3
9. j. I.Ycktema 811
10. G. P. lleck 10 U 7
II- J. van Loc-.- - u 1
Respectievelijke gemiddelden
1.4* 111 1.1* l.fI 1.C0 1.09 0.7i
0.70 0.50.
3 l'i
1 10
•2 10
