Van het Politieke Tournooiveid
HAARLEM'S DAGBLAD
Reisherinneringen uit Zwitserland en Italië
Buitenlandsch Overzicht
VRIJDAG 13 MAAtfT 1925
DERDE BLAD
(Van een bijkotidoro medewerkster).
III.
Over de Bernina-pas van Zwitserland naar Italië
Hei is ahijd een overwinning van den
uenscbelijkcQ wil op dc natuur geweest,
ooi van hc: '«oorden af Ita!;e binnen
to trekken. Het doet denken aan oude
tijden en eerste pogingen en als wij dc
bergen vóór ons zien wordt een tocht
als die van .Hannibal b.v., een open
baring.
„Daar op den ruwen Kant der Alpen,
als een slang.
In pijnlijk iwoegcn opwaarts kronke
lend. wild ontstoven
Door sneeuwjacht, klimt langs steile
rotsen, diepe kloven.
Het heir van Hannibal, reeds uren,
uren lang."
Deze regels rijn het, die mij hierbij
steeds weer in de gedachten komenzij
geven hot zoo prachtig weer. en als het
gebrekkige en zelfs verkeerde aanhalen
mij vergeven wordt, alsook het feit*, dat
da naam van den dichter mij niej te
binnen komen, wil ik graag, wat ik
mij nog van het vervolg herinner, hier
neerschrijven, zoo goed beschrijft het.
wa« toch ooispronkelijV deze tocht
voor bet tneosebdom betcekende, en
enorme offers er zijn gebracht,
vóór «rij maar in een trein hadden te
stappen om morgens nog aan deze
er. middags aan den anderen kant
van de Alpen te rijn.
En eindloos schijnt de strijd, en
cind'ioos schijnt het zwoegen en
sloven,
Wanhoop grijpt nen aan
En 't oproer zwelt, cu 't leger sthakt
den tocht naar boven.
Vol spijt aanschouwt de held die
laffe muiterij,
Die 't reuzenwerk vernielt, zoo na
aan 't eind gekomen
Hij spreekt wat diepe toon van
sombre razernij
D'on (gloeide scharen rukken de bergen
over. stroomea
Itaüó in ginds aan den Tiber beeft
het nooit-verwonnen Rome...,
Het sdiijnt ongelooflijk, dat deze af
standen ooit te voet zijn afgelegd. Ein
deloos schijnen al de bergketens en
eindeloos de sneeuwvlakten, nu do trein
cr ons met flinke vaart doorvoert.
Een eind voorbij Pontresina begint
het meer en meer sneeuw to worden om
ons heenbet aantal boo men en huizen
neerot sr.el af. Da*r ricn wij de Mor-
teratsch <2745 M-) en do sneeuw op zijn
helling is geen zuivere sneeuw meer
deze grillige, witte massa schittert met
een Wauw-groen© glans in de ion, liet-
is dc eerste gletscher op dezen tocht.
Nu wordt het landschap steeds verlate-
ner, en juist als je denkt, dat het 00*
onmogelijk moet zijn om hier te wonen,
komt toch nog een gehucht in richt
Bernina Ha User. Hier gaan verschei-
deoo ski-enthousiaste* uit den trein
hun stokken hebben zij bij zich en hun
ski'» zoeken zij eendrachtiglijk uit in
den goederenwagen, tot ieder de zijne
heeft.
Steeds hooger gaat hetlangs twee
bevroren cn met sneeuw-bedekte meren,
waar sluitwerken en dammen aange
ven. dat het hier in «armer tijden an
ders is; daarachter is de Cambrena
gletscher, maar het wordt meer en meer
onmogelijk iets te onderscheiden, soo
egagl-wit is liet landschap. Geen plant,
geen dier, geen mensch. I>c sneeuw
stuift heen ca weer en op hoopen, zoo-
ais het duinzand aan het strand. At is
het hed gxootsch, hc: is eigenlijk niet
mooi meer. roo levenloos is het. Het
is bijna griezelig van verlatenheid ca
eentonigheid. En al» het steeds meer
sneeuw wordt, hoe verder je komt,
sneeuw en niets dan sneeuw, dan ver-
Laai je je, hoe je ooit naar sneeuw
verlangd kunt hebben, hoe je ook uit
gekeken kunt hebben om sneeuw tc
aden. nu in dit onafzienbare witte alles
roept om iets dat afsteekt, dat zich'
onderscheidt uit al dit gelijke. Dit is
werkelijk te veel van het goede. Zoo
eindeloos moeten de poolvlakten rijn.
zoo troosteloos de Sahara. Wij zien, hoe
op de toppen de sneeuw in de ron ver
dampt en witte wolken vormt tegen het
blauw.
Wat verder getuigen palen en draden
van menschenwexk, ja, hier en daar
blijkt een heuveltje toch een inge
sneeuwd huis tc zijn, een soort stal,
of hut. 's Zomers is het hier natuurlijk
anders. Maar, zooali het er nu uitziet,
kun je je haalt niets vreeselijkers voor
stellen dan hier to moeten wonen.
We zijn met zig-zag's en kick-
turns" een bctg opgegaan, hebben tel-
keus weer het gezicht gekregen op de
uitgestrekte Pain GJelscher, waarach
ter de Bernina zich als hoogsto top
(4052 M.) verheft, ea houden plotse
ling heel hoog haltAlp Griini. Nooit
hebben gewone stoelen en tafels een
róó buitensporige indruk gemaakt als
hier in het restaurant.
„Wat doen ze hier? Hoe zijn ze hier
gekomen?" denk je in herinnering aan
de onbegaanbare streken, waar jc door
gekomen bent, om dit te bereiken.
Van Alp Grllm af gaat het al meer
naar beneden, wij hebben het hoogste
gehad, cn in steile afdaling volbrengt
na trein bet ongelooflijketechnisch is
dit gedeelte van den iteinaanlcg, van
Alp Grum tot Poschiavo dén van de be
wondcrenswaarffgste. Verrassend Is
dadelijk na Alp Grüm het prachtige
gezicht op het dal met Poschiavo cn
het groote meer steil onder ons, hei
schijnt onmogelijk, dat wij daar ooit
rullen komenbii de eindelooze kron
kels, die de trein den berg afmaakt, ver
toont het zich telkens weer en steeds
dichter bij.
Nu zijn we in Italië. Er is geen
sneeuw meer, er is ook nog geen
groenalles ziet er uit als in Holland
"bij het eerste begin van de lente. Eigen-
li.;: nog kaal dus, maar I-joe vroolijk cn
vriendelijk, vergeleken bij de onher
bergzame sneeuw I
In het dal gekomen presteert de trein
een laat-'-e kunststuk, door onder zich
idf door te gaan. Als een onoverkome
lijke afsluiting verheffen de witte toppen
rich aan het einde van het bruin-groene
dal. Maar na deren'draai gaat hij vlak
en recht langs den oever van het meer
van Poschiavo naai Tirano. Hij ver
laagt zioh zelfs zoover, dat hij als een
roort stoomtram gewoon langs den weg
rijdt.
In Campocologno word: gevisiteerd,
in Tirano is het eindpunt van do Bcr-
nina-bahn- Alle* is ineens volop Itaii-
ansch, de opschriften, do conversatie
•n vooral de gebaren ca aankleeding.
Lieden me*, enorme steken en wapperen-
apes b' ij ken gewone poÜtie-agcnten.
Iedereen schijnt de heftigste emoties te
ondergaan en daarover zijn hart aan
zijn buurman te moeten uitstorten. Dc
juffrouw van liet buffet, die een heel
diner aanbiedt, raakt in gtooto moei
lijkheden en ruzie met het'meisje, dat
haar helpt, bij dc bestelling van één
kop koffie, en het is iets ondrinkbaars,
t zij na veel moeite samen te voor
schijn brengen.
Van Tirano naar Milaan geeft eerst
niet veel bijzonders :e zien. Maar dan
komt het meer van Corno. Nu zien wjj
palmen en rypressen, witte villa's in
het groen, idyllisch gelegen aan kleine
inhammen aan den oever van het gril-
'ig gevormde meer Dit is echt-ltalit
is 100 geheel verschillend van
Zwitserland, dat- je jc bijna niet meer
kunt indenken, dat je dien zelfden dag
nog te midden van sneeuw en ijs was.
Hooge bergen omringen het meer aan
alle kantenrij weerspiegelen zich
bruin-groen in he; rffeü watervlak, dat
blauw i-, al; de hcpcl cr boven. Prach
tige tuinen scheiden de huizen, waarin
hier cn daar bladerlooze. maar bloeien
de struiken afsteken tegen de palmen.
Het lijkt een Paradijs» waar wij beland
zijn. Het is als et-a spel, een tooverij-
En hoe ongelooflijk moet deze verkwik
king geweest rijn voor wie op eigen
krachten cen hel was doorgeworsteld
om dit, waarvan hij geen verwachting
koesterde, te bereiken. We! mocht het
nooit-verwonnen Rome beven voor man
nen die vele malen dengdood ge-
trostcerd hadden en daarna een land-
'rhap vonden. ZÓÓ liefelijk, dat geen
vj-and d'i.lr cl- chrik van de doorwor-
- tri 1 r, kou evenaren-
JCICK-TURN".
INGEZONDEN MEOEOEELINCEN 60 Cts. per regel.
Gesprongen Handen, Ruwe Huid, Schrale Lippen, verzacht
en geneest men mei PURQL. B j Apoth. en Drogisten.
TWEEDE KAMER
12 MAART
Het ontslag van de huwende ambtenares
De waarde van de moeder voor de school
Schoolverzuim
De Toorzïtler van dé Kamer maakt het
,j,.n leien in <!«n laateMB tijd ni«* lt«tig.
Gewoonlijk doet hij óén onderwerp per
middag af, cn doet do Kamer op c«n „Ci
viel" uur eindigen. Zoo ging het ook van
middag. Do Tweede Kamer heeft een wijzi
ging in do Lager Onderwijswet aanvaard
co ging alreeds om half vijf buistoe. Dat
wil eigenlijk wggen dat do voor/i: ter voor
c.o eerste dagen niet veel uitbreiding van
dc agenda voorziet. Er is nog wel veel te
verwachten, doch daarran Is het overgroot©
deel nog m staat van wording.
Het pleit over de wijziging in de L.O. wet
bad nog eerder kunnen bceliet zijn, r.a nog
vc-.i korter beraad, waaneer de Kamer hoel
hol principieel© debat had achterwego ge
laten. i;« debat, waarop do minister mot
geen woord inging.
Wat bedoelde bot ontwerp f Onze lezers
herinneren zich nog wol, het groot© debat
in de Tweede Knmw van verleden jaar,
naar aanleiding van cen interpellatie van
M©;. WVjtettnan, over het ontslag aan do
gehuwd© eu de huwende ambtenares. Dcz©
interpellatie werd gehouden na dc uit-
vaardigin; van het Koniakl. Beslui', van
J3 Maart 1001 (prtclee een jaar geleden
dus) waarbij algemeen© regelen werden
gcrteld betreffende do positie van vrouwe
lijke ambtenaren, die in het huwelijk tre
den. Het kwam nu don minister van Onder
wijs voor, dat ook, eonscquont-eijnde, cen
regeling van do positio der onderwijzer os
sen aan Lagoro Scholen, dio een huwelijk
aangaan, wenechelijk was. Het prinoipieele
debat, waarbij zich toen de vrouwelijke
Kamerleden duchtig weerden, werd toen
geleverd. Een principieel dobat, hetwelk
vanmiddag nog eens dunnetje© Is overge
daan, maar waarop DE MINISTER niet is
ingegaan, oendat de prinoipieele beslissing
t< vorige jaar reeds viel.
De minister van Onderwijs achtte het
«vonze-xr niet wonnchelijk, dat do gehuwde
onderwijzeres in den gemeentedienst bleef.
Die overtuiging kunnen ook gemeentebe
sturen zijn toegedaan. Maar volgens de
heersohemde Jurisprudentie schijnt de L.
O.-wr-t togen onWlag door gem een (©bestu
ren aan de „huwende" ondenvijserec be-
teelen in den weg te leggen.
Een overzicht dier jurisprudentie de
een volkomen onzekerheid schiep, niemand"
i wist wat ti.-ar tc wachten stond bij huwe
lijk gaf do heer TELANUS. De min in ter
ttu heeft 6©en aigemecnen dwingenden
maatregel willen treffen, hij heeft alleen
uit do L. O. wet het beletsel weggenomen,
dat gorueenlebestvren, welke daarvoor voel
den, verhinderden do huwende onderwij
zeres to ontslaan. Gevolg van bet wijzi
gingsvoorstel is dat met 35—27 stemmen
(recb(j-linke) werd aanvaard, is dus dat «lk
gemeentebestuur ©en verordening kan doen
uitgaan, waarbij de wgel wordt aanvaard,
de huwende ambtenares te ontslaan. De
MINISTER betoogd© als voordeel van liet
ontwerp te moeten aanmerken, dat het
ongetwijfeld zekerheid bracht aan de 011
derwijzeiesren, die nu weten zullen waar
ij aan toe zijn in een bepaalde gemeente.
Tevens is bij de aanvaarding van hot
ontwerp komen vast te staan, dat de ge
meenteraad zonder meer ontslag zal kun
nen gaven bij SS-jarigen leeftijd.
Van. anti-revolutionaire zijde, door de
heeren DE WILDE en v. d. MOLEN, is «r
bij den minister op. aangedrongen, «n al
gemeen dwingende bepaling in de L. O.
wet op te nemen, waardoor alle gemeente
besturen verplicht zouden zij de huwend©
onderwijzeres (huwend voir het lóste jaar)
te ontslaan. Daarvan wilde DE MINISTER
niet weten: de gemeeiitebt<s!im«n henot
men. zij moeten dus ook ontslaan kunnen.
Maar het Rijk betaalt toch T vroegen de
anti's. De boventallige onderwijzers niet
antwoordde de minister cr moot een
heid zijn.
Drie lil ik sch e vrouwelijke afgevaardigden
do d.i mes GROENE WEG. BAK KER-NORT
cn WESTERMAN hebben zich tegen des
uinixtc-a wenscben geweerd op princi
pieel© gronden, MeJ. VAN DORP ooi. maar
dezo alleen om de consequenties, omdat
ook de goede leerkrachten uit de school
zouden kunnen gehouden worden. De drie
andere, dames gevoelden 'e minister de
Visa er's ontwerp opnieuw als cen aanslag
op do .zelfstandige werkzaamheid van de
gehuwde vrouw. Mevr. Bakker—Nort heeft,
maar dat meer als algemeen© inleiding
nog uiteengezet, dat, «en werkelijk schoon
gelukkig huwelijk alleen mogelijk is
wanneer man cn vrouw economisch volko
men onafhankelijk waren van elkaar,
waarmede MeJ. Westereoan niet meiemde.
Doch algemeen word weer het recht be
toogd van d© gehuwde vrouw, zelve te be
palen, of zij bij huwelijk in dienst wenschte
tc blijven of niet. Stonden d© <lri« dames
op hut prinoipieele standpunt, de heer DE
WILDE schakelde dit uit, hij noemde
de school, om het vel© verzuim w
do gehuwde vrouw niet wenechelijk (lat
zij mede werkzaam bij hot ouderwijs
zijn. Als Tegel, legde de hcor VAN' DER
MOLEN den nadruk nader. De heer DE
WELDE kwam met statistisch© gegevens
zijn betoog onderstrecpen, maar het vond
slechts heel weinig ingang bij de linkeche
omdat in de groote cijfere
verruim der gehuwde 'onderwijzeres ook
zwangerschapsverloven waren medege-
•Id. Ook doktersadviezen citeerde de heer
de Wilde. Invloed had zijn woord bij zijn
tegenstanders niet, elc-ehts viel hem de
heer Bulten bij.
Gelijk gezegd: principieel was reeds
vroeger beslist. Het viel niet t« denken, dat
thans een andere houding door do Kamer
meerderheid zou worden aangenomen.
Het ontwerp is aanvaard geworden.
Morgen ga.-.t de Kamer zich verdiepen
in ten brokje crisis-ellende, in de geschie
denis van de aanmaak van meHcbuesen en
melkvaten.
DE ZITTINC VAN ;DEN VOLKENBOND. REDEVOERINCEN VAN
CHAMBERLAI.I EN BRIAND. DE TOELATINC VAN DUITSCH-
LAND TOT DEN VOLKENBOND.
EERSTE KAMER
Vandaag fs de begroeting van Binnen
landsch© Zaken en Landbouw, de Oorlog?
begroeting (met 20—8 stemmen), de vc.--
tingbegrooting, de begrooting der kustver
dediging en die voor hft staatsbedrijf der
anillerieii-.richungeij, en de begroot ing
bet t?!aatsboschbeh«er aanvaard. Met
Justitie ving de Senaat aan een belang
rijk stuk parlementair werk heeft hij du?
wel afgedaan.
Nadat de heer STENHUI6 in een hoog
staand© redevoering met breed© toetsen de
noodzakelijkheid had betoogd van «CO vol
komen gecentraliseerde werkverschaffing,
door het opzetten van cen groot plan tot
uitvoering van wolken, waarvoor geleend
mocht worden d© s. d. spreker wees op
verschillende kanalen, op do Peel ontgin
ning, op de Zuiderzeo-drooglegging, op ont.
wateringaweriten «:c. na het slot van
d«*r*d© des heeren E'.enhuis cn een kort
woord van den L*id«eh«a burgemeester
DE GIJSELA AR als altijd gemoedelijk
heeft de heer Ruys zijn an'.woord-rede
uitgcsproócen. Daarin t-pnk hij ook over
Haarlem en de uitbreiding van Haarlem.
Maar op zoodanige wijz© cn in zoodanig
verhand, dat w© nu wcAclijk ernstig eraan
gaan twijfelen of HoarUen wol dia greoz«n
krijgen stal, welk© het aóodig heeft en
heel Haarlem met verlangen uit
ziet. Do minister toch den hoor Polak be
lovende. alles to zullen doen wat ia zijn
vermogen is om de schoonheid van mo.
lens en van veel andere monumenten en
monumentje» te bewaren, sprak ervan
zonder overgang dat de plattelandrge
meenten ook daarom zooveel dat eeaiga-
zin» mogelijk is. moeten behouden blijven.
Om het behoud van hc. landelijke schoon.
En dat bij stadsuitbreiding ooi; daaraan
«noest gedacht worden. Toen kwam, op.
nieuw zonder overgang, d© uiting dat Haar
!«*n zooveel zou gegeven wordca als het
„t«r opluchting" noodtg heeft. Hoopvol
indien w« het al waren zijn wij na
dez© uiting zeker niet meer. Het wetsont
werp, dat «poedis verschijnen zal. ssij dat
waarschijnlijk wel duidelijk doen blijken.
Over het toepassen der censuur door den
burgemeester «ener gom rent© op liet op
voeren van tooneelstukken beeft DE Ml-
NIBTER niet» nieuw# kunnen zeggen.
Beidcn.mintoteren (lebeer DEGU6KLAAR
waren 't er wel over ©ons, dat hier allee af
hing van den tact des burgemeesters, <!6o
eigenlijk volkomen autoritair kou optreden
Ken b.xigere in «taart ie zou ook al geen
baat brengen, meende do minister. J)ie
Instantie zou immers door do
Binnenlandsche Zaken en Landbouw
De grensuitbreiding van Haarlem Het
Staatsboschbeheer Oorlog
oogen van den burgemeester, di© gemeen
te en bevolking kunt, moeten kijken. Het
«enig© wat overbleef bij voortdurend
tactisch optreden van dezi burgervader
omtelag
Do minister, ook van Landbouw, heeft
vandaag zijn groot© waan leering voor
rijn prijsstellen op het advies van do groot©
landbouworganisaties uitgesproken. Uit
breiding deelde hij mede van het
lager landbouwonderwijs stuitte voorloo-
pig op geldgebrek af. Nog eens herhaal
de hij zijn toezeggingen ten aanzien
de Drmitsche venen, de toezeggingen, die
hij in do Tweede Knmer den hoer Weit-
kamp heeft gedaan.
Worklooslieid en werkverschaffing zag
ook de minister als een nationaal ver
schijnsel. Er is ©cn uitgebreid lijstje
vocgdo. hij aan deze stelling toe reeds
heel veel door het Kijk gedaan in de on-
(i-rseheSden© provincie». In de laatste j.v
ie:i heeft het Kijk aan die werken reeds
f -t.2S3.CCO besteed. De minister voelt wel
met dea h©cr Btonliuis voor een eensgezinde
bestrijding der werfjloosheid door werkver
schaffing van uit een centraal punt. maar
hij stelde vn<: dat zoomin de g-eneen-.en
als de provincies kunnen worden uitje
sdiakejd, wat eigenlijk d© heer 8tenliuis
wilde.
Do begrob'.ingflbehandcliiiH van hel
Slaataboochbeheer werd één klacht over
b«t !an^.:.iam aozj verdwijnen van «ns
bosehb(-Mnd, één drang van ministeraia-
fel c:i ofgevaardigdeobanken alles tooJi in
iie'. v.crk lo - ©Hen tot iiehoud cn vertnecr-
*a h0t Cn waar,l« d?r
Ton «lotte: de Oorlogsbegrooiing. Alleen
de MINISTER moe»t nog antwoorden.
Wij kurmen ©ver dat antwoord kort zijn.
Immers de argumenten tusschen voorstan
den rn ("gcnr-landers van ontwapening de
den in do laatale dagen weer herhaaldelijk
opgang. Dat «Ie minister ©onzijdig© ontwa-
pen in g niet wQ - 't is overduidelijk. Hei
betoog van den minister was niet meer
dan het wraken van d© beweringen cn de
bewijzen van den he<-r van Emhdcn. Hij
:K V"^Sd© dat ons land slechts afweer cri
seen aanval wil, dat al be< monstrueuse.
hf-geen over den gasooilog is ce©ohreven
reolal op fantasie berust en niet op ecg©
ven g uit den Uatrien oorlog.
Des minister» bc~.-oot:n; werd aanvaard
D© sociaal. en vrijzinnig democraten we
ren tegen.
INTIMUS.
VRIJDAG 13 MAART.
Amsterdam 2176 M.
10.16 n-m. Tijdsein van Vaz Di.-- [(Off)
ciecle Amaterdamsche Tijd).
4.30 D.m. Tijdsein ran Vaz Dia» .(Off.
Amsterdomsohe tijd).
Hllvsrsum 8. F R. 1060 M.
8 n.m. Lezing van Prof. Dr. R. Caaimir.
8.40 n.m. Populair» muziek.
Londsn 2 L.O. 30» M. (N»d»rl. lljtf).
1^0 c.m. Tijdsein van Greenwich.
Concert. The ,3. L. 0."-trio en Motna Price
(sopraaa). -
4.50 n.m. Orgelmuziek overgebracht van
th© Shepherds Bush Pavilion.
7.20 n.m. Tijdsein ran do Big Ben. Weer
bericht.
7.50 njn. Concert door Militair orkest,
o.a. March „National Emblem" (Baylej),
modewenking van duettlsten. Cello o.
„Hungarian Rhapsody" (Popper). „Clorse
of Summer Melody" (Kovuta). Orkest:
Ouverture „Morning Noon and Night"
(Stippó).
10.20 n.m. Vervolg van het concert.
Chelmsford 6 X. X. 1M0 M. (Nedorl
lijd). Geeft he< gebeele programma var.
Londcm.
Bournemouth 5 B. M. 385 M. (Nsd. IIJrD
7.50 nxn. Lichte muziek. The Royal Bath
Hotel Dance Orchestra.
Cardiff 6 W. A. 351 M. (Ned. tljd).
3.20 n.m. Telefonie voor de scholen.
3.50 n.m. Concert van the Station Trio.
4.20 n.m. The Carlton Orchestra overge
bracht van het Carlton Restaurant.
7.60 n.m. Zang-cyclus van Schubert, so
praan, tenor, orkest,
Ahordeon 2 B. D. 405 M. (Ned. tijd).
12.60 n.m. Orgelmuziek van H. Fitzroy
Page van het PicadiÜy Picture Theanv.
4.20 n-m. Concert van the „2 Z. IJ."
quartet.
Nswcastl» 5 N. 0 400 M. (Ned. tijd).
4.20 n.m. Fcnwlck'a Restaurant Orches-
xo.
Aberdeen 2 B. D. 495 M. (Ne*}, tijd).
7.50 n.m. Schoteche muziek. The \Virck«
textct.
Glasgow 420 M. 5 3. C. (Ncdorl. ||jd).
11-50 vjn. Middagconcert.
4.33 n-m. Th© Wireless Quartet. Piano
solo.
Parijs (Radlola-Parls) 8. F. R. iT80 M
(Ned. tijd).
12.60 n.m. Concert door het Tzigane
Orkest van Radio Paris.
O.a. Parfum do Rases (Barblrolli). The
Whip (L. Oriboillel) 3. Mysterieuse (Boc-
ohierai). Gamin de Paris (L. Ballcron).
Revo après lo Bal, violonoel, (Breurtet)
Prelude Allegro, viool (Pugnoni).
5.05 njn. Matinóo litteraire.
0-20 n.m. Concert.
Leipzig ongeveer 400 M. (Nederl. tijd.)
1L20 v.to. Middagconcert op dc Phonola
der Fa. Hupfcld.
3.50 n.m. Concert, gewijd aan d© her
denking van den geboortedag van Hugo
Wolf.
7.25 n.m. Voordracht over: „Die Wixt-
schaftslage naoh riem Ergebnis ricr Leip-
zlger Messo",
Berlijn 330 en 505 M. (Nederl. tijd).
3.50 n.m. Concert der Berliner Purtk-
Kapelle, 0.3. Zeppelin-Marsch: „Deutsch-
latul voran" (B. Bröseie). Ouverture van
..Kin Morgen, cin Mitlag. c-in Abend in
Wicn" (Fr. van Suppé) ..Varum soli ich
(Itch denn nicht bctrhgen" uit de operette
..Riquette" (Sttauss).
6.20 n.m. Csjiserie over Rubens und Van
Dijk. die grosen Niederlander".
7.50 n.m. Concert. Militair orkest, o.a.
Ungarische Rhapsodie Nr. 1 Gjiezt). Aka-
demisch© Festouverture (Brahms).
Hamburg 302 M. (Nederl. tijd).
7,60 v.m. Theaterkroniek.
6.20 n.m. Norddeulschc StSdtebilder von
Kurt SiomoTP.
7.20 n.rn. Volksconcert, o.a. Ouverture
„Wilhelm T©l!" fRossïui). Polpoutri Ri-'
golclto (Vcrdi).
De Volkenbondsraad
Dc zitiing van dea Raad van den Vol
kenbond is gisterenmorgen te kwart
over elf onder buitengewoon'groote be
langstelling geopend. Achter de zittende
gedelegeerden stonden niet minder dan
dri© rijen toehoorders.
Na de opening der zitting heeft de
Engclsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Chamberlain, die Groot-Britannië
in den Raad van den Volkenbond ver
tegenwoordigt, een rede gehóuden,
Chamberlain ving aan met de rnede-
deeling, dat de Lngelsche regeering
do meest zoi'gvuldligc beschouwing
heeft gewijd aan hot Protocol.Arbi
trage, ontwapening en veiligheid ziin
de voorn unste punten en ten aanzien
hiervan lieeft het Britaohe Rijk door
daden zoowel als door woorden ge
toond, dat het volkomen instemt met
de idealen waarmede de Vijfde Vol-
kenhondsvergaderino bezield wafi. De
onderscheidene regeeringen, die iu Dn
W-land a-.ii het bewind zijn geweest,
hebben, met goedkeuring der Domi
nions, de arbit-raec, niet slechts in
theorie, bc-grmtligd. Theorie en prak-
•"k zijn hier steeds liand aan hand
gegaan. Zij hebben zicli niet te\Teden
gesteld mc-t slechts ontwapening to
prediken. Zij hebben ontwapend tot
de uiterste grenzen der nationale vei
ligheid. Ontzaglijke offers is Engeland
bereid peweeet zich te getroosten ter-
wille van de eJgemeerie veiligheid;
dit ziin zaken van nog zeer reconten
datum.
Spr. vervolgde„Indien derhalve
lo Britsoho regeering na desbetreffen
de besprekingen met. de autonoome
Dc iinions en Indië onoverkomenlijke
bezwaren ziet met. beï.r.-kIcing van het
ratificeeren van het Protocol in zijn
huidige gedaante, beduidt zulks niet
dat zii niet instemt met het doel, het
welk hei moet dienen, of in beginsel
gekant is tegen ontwerpen, dienende
tot verduidelijking van do strekking of
versterking eer bepalingen van het
pact. Amendementen en interpreta
tie mogen op zichzelf gewenscht zijn,
doch do BritsóÜe regeoring kan niet
geloovcn, dat het onderhavige pro
tocol de meest geschikte .methode
aangeeft, die taak Ie ondernemen."
Vervolgens hield de minister een na
dere beschouwing en zeidc dat de Vol
kenbond niet de Bond is, die zijn
oprichters beoogd hebben.
Na een uitvoerig betoog vroeg spre
ker rich af, of in werkelijkheid ontwa
pening zal volgen op de aanvaarding
van het Protocol cn reide hij, dat En-
goland niet kan inzien in hoeverre de
toestand onder de vigucur van het Pact
verbeterd wordt door het Protocol.
Wat het Protocol de wereld ook moge
geven, het geeft haar geen veiligheid.
Het vcrvcc-lvuldigt <le overtredingen,
doch doet niets om de tegcnmiddelen
tc versterken. Het vergroot de vcrant-
woorddijkfaid, die de staten-ledcn van
den Volkenbond elk individueel op zich
genomen hebben, dodi doet niets om
dc op hen rustende lasten te verlichten.
Welk huljwniddel blijft er nu nog over?
Hoe kan veiligheid dan verkregen wor
den? aldus vroeg spr zich af-
Aangezica de algemeen© bepalingen
van het Pact niet naar tevredenheid
versterkt kunnen worden cn de uiterste
gevallen, waarmede de Volkenbond zich
kan bezighouden, vermoedelijk op be
paalde naties of groepen van naties
meer betrekking zullen hebben dan op
andere, concludeert dc Britsche regee
ring hieruit, dat de beste oplossing
daarin gelegen is, dat in samenwerking
met den Volkenbond bet Pact aange
vuld wordt door het treffen van bijzon
dere schikkingen, teneinde aan bepaal
de vercischten tegemoet te komen. Dat
derc schikkingen een louter defensief
karakter zullea dragen, dat zij gefor
meerd zullen zijn binnen het kader van
het Pact en in harmonie met en onder
leiding van den Volkenbond zullen
moeten werken, is duidelijk. En, naar
de mccning der Britsdbe regeering, kan
dit doel het best bereikt worden door
het bijeenvoegen van de volken, die ten
nauwste hierbij betrokken zijn en wier
verschillen zouden kunnen leiden tot
hernieuwing van den strijden wel
door middel van verdragen, geformu
leerd slechts met het doel een ononder
broken vrede tusschen hen te bewaren.
Binnen deze grenzen kan geen vlugger
werkend middel voot onze huidige kwa
len gevonden worden, noch een zekerder
waarborg tegen toekomstige rampenen
ellende.
Briand heeft Chamberlain geantwoord
met zijn gewone meesleepende welspre
kendheid, hoffelijk, geestig, ironisch;
een brillante rodee minder doorwrocht
can dio van Chamberlain cn niet op
diens argumenten en detailkritiek diep
ingaand. Frankrijk blijft trouw aan het
protocol, maar weigert geen discussie
tot verbetering, bijvoorbeeld wat den
bijstand te land of ter zee betreft, mits
geen naties, die ook recht op bescher
ming hobben, aan nationaal egoisme
opgeofferd worden. Frankrijk, dat het
protocol juist aanvaardde wijl het de
groote en de kleine naties op gelijken
voet stelt, wil op welke wijze dan ook
to: herrienir.jr meewerken, maar niet tot
de begrafenis van het protocol.
Het is begrijpelijk, dat in deze om
geving Briand's woorden met meer
sympathie aangehoord werden dan
Chamberlain's negatieve afwijzende
rede, van welke gezegd wordt dat zij
door Balfour opgesteld is.
Allo andere leden zetten vervolgens
hun standpunt uiteen, allen getuigend
van hun trouw aan de beginselen van
het protocol. Scialoja viel het meest
Chamberlain bij; hij aanvaardt een groot
deel van diens critiek en gelooft, dat
Engeland's modern alliantie-systeem in
het kader vau dea Volkenbond de beste
oplossing zou zijn. Italië geeft voile
adhaesio er aan.
IHjmaras Ïs bereid tot amendeering
van het protocol en wil ia afwachting
van de hervatting der bestudeeriag a -
gemeene veiljgaeidstractaten cn verdra
gen aanvaarden, die de stabiliteit van
Europa brengen en dea vrede consoii-
deeren.
Isjii verklaarde, dat Japan het proto
col met sympathie bestudeerde, doch
nog niet gereed was. Dat is ook met
Zweden het geval. Dit blijft volgens
Unden gehecht aan het beginsel der
verplichte arbitrage en behoudt zich
voor bij everrtueele verdere bespreking
van het protocol in de Assemblee amen
dementen in te dienen.
Daar Be nes j zich nog met zijn mede
leden beraden wilde over een in te
dienen resolutie, werd de zitting tot he
den verdaagd. De resolutie zal inhouden
een verwijzing der geheel© quaestie en
al wat daaraan vastzit, naar de As-
semblée.
Bij de ontvangst der pers verklaarde
Briand dat Frankrijk ten opzichto van
de toetreding van Duitschland hetzelfde
standpunt inneemt als ia September. Hij
hoopt, dat Duitsohland toelating vra
gen zal en gelooft dat zulks in het
eigen belang van Duitschland zal
zijn, ma2r er kan geen speciaal deurtje
voor Duitschland gemaakt worden, dat
daarna weer dichtgemetseld wordt.
Aan de ,VTimes" wordt uit Geneva
gemeld, dat de Raad van den Volken
bond in een geheime zitting den tekst
van het antwoord op Duitschland's ver
zoek om toelating van 12 December
heeft vastgesteld en goedgekeurd. In
bet antwoord wordt gezegd, dat
Duitschland's toetreding tot den Vol
kenbond door den Raad met instem
ming zou worden begroet, doch dat ce
algemeen e vergadering van den Vol
kenbond daarover dient te beslissen
overeenkomstig het Volkenbond s sta
tuut- De Raad acht geen voldoende re
denen aanwezig om voor Duitschland
een uilzondering te maken op de be
palingen. welke voor de andere aspirant
leden gelden. Ook meent de Raad niet
te kunnen voldoen aan den wensch, dat
Duitsohland zou worden gehoord alvo
rens de vergadering van den Volken
bond bijeen komt.
Het Duitsche
presidentschap.
Het voarrte' van de Duitsche demo
cratische partii, om gezamenlijk een.
candidaat te stellen, zal waarschijnlijk
leiden tot het stellen van een burger
lijken coalitie-candidaat bij de presi
dentverkiezingen. Over de candidatuur
van den Rijksweerminister Gessier heeft
het Centrum nog geen besluit genomen.
Aanvankelijk had het Centrum een
eigen candidaat gesteld, doch na de
voorstellen der democratische partij
werd de uiteindelijke beslissing van het
Centrum uitgesteld.
Thans hebben de Oentrum-afgevaar-
digdea nieuwe instructies gevraagd,
die hen in staat zullen stellen in hun
partijvergadering op een candidatuor-
Gessler te stemmen.
Zoowel de monarchisten als republi
keinen zijn thans van oordeel, dat zij
met Gessler's, candidatuur een overwin
ning hebben beihaaJd. Indien Gessier
door het Centrum wordt aanvaard, is
zijn verkiezing practisdi verzekerd,
want de oppositie van sociaal-democra
ten en communisten zal dan slechts een
derde van het aantal stemmen behalen.
Weigert het Centrum echter Gesslqr als
candidaat te steunen, dan zullen waar
schijnlijk vijf candidaten worden ge
steld, n-1.: Marx, Braun, Jarres, Simons
en een communist.
Volgens nadere berichten hebben
enkele rechtsche bladen, als de .Deut
sche Zedtung", zich verklaard tegen de
candidatuurvan Gessier, omdat deze
een democraat is. Het blad beveelt
thans weer de candidatuur van den
vroegeren minister van Justitie, Heinze,
aan.
Verspreid Nieuws
UIT JEN AMERIKAANSGHEN
SENA-'
De Amerikaansche Senaat heeft
de benoeming van Warren tot attor
ney-general een functie in Europa
overeenkomende met die van minis
ter van Justitie verworpen. Dit is
omdat sedert ongeveer zestig jaar
voor het eerst de Senaat een door
den president aanbevolen benoeming
weigert te aanvaarden.
Warren is een bekende rechtsge
leerde, die tijdens het presidentschap
van Harding Amerikaansch gezant
was te Tokio en daarna te Mexico.
De democratische Senaatsleden stem
den tegen zijn benoeming tot minis
ter van Justitie, omdat hij twintig
jaar geleden als rechtsgeleerde ver
bonden was aan een Amerikaansche
suikertrust. Als hoofd van het de
partement van Justitie zou hij thans
vervolgingen moeten instellen wegens
overtredingen van de trustwet,
Tien radicale republikeinen onder
leiding van senator Borah, den voor
zitter van de Senaatscommissie voor
Buitenlandsche Zaken, vereerdgden
zich met de democratische oppositie,
met het gevolg dat de stemmen staak
ten.
De vjce-president had een doorslag
(en gunste van een bekrachtiging
der benoeming kunnen geven, maar
Inj was niet aanwezig en daardoor
ging de benoemine niet door, De
radicale oppositie werd deels door
persoonlijke motieven geleid, ander
deels door een poizing tot algemeen
verzet, hetwelk indertijd ook h'eft
geleid tot het stellen van T.a Fol'otte
el? candidaat voor de nresidents-
verkiezing. Dit bewijst, zegt de Tel.,
dat president Cool idee voortaan mëf
deze radicale republikeinen reke*
r.ing dient te houden.
