HAARLEM'S DAGBLAD FLITSEN JOHAN ERDTSIECK Zaterdag 14 Maart 1925 TWEEDE BLAD Vervolg Stadsnieuws Het doodrijden van een kind op de Brouwersvaart Behandeling der zaak voor het Amsterdamsche gerechtshof De advocaat-generaal requireert tot vrijspraak Voor het Hof t© Amsterdam diende de zaak van den chauffeur, die op de Brouwersvaart alhier een kinderwa- een aanreed met liet gtrvole. dat een meisje van lö jaar dat den kinderwa gen bestuurd© ouder 'Ie auto kwam en na torion tijd overleed. Tor zak. van het veroorzaken van dood door schuld» had do bestuurder der ijit.. voor do Rechfbonk te Haar lem terecht gestaan. Deze had hem veroordeeld lot. oen maand gevange nisstraf, mvivenkoinslig den eifich Van het O. M. Ya;i dit vonnis kwam do vcroor- deeldo bij het Gerechtshof alhier in lioogor bervwp. Er werden ren viertal getuigen gehoord. In zijn requisitoir sprak dc advo caat-generaal mr. dr. Van Geuns al lereerst e- n woord van groot mede lijden mot do overgebleven nabestaan den van In t slachtoffer, dat. op zoo hoogst tragische wijze het leven ver loor. Toch me i. ondanks het pebourde duchtig worden nagegtcji of bek], voor lmt f. ii moet worden eeatrdft, want onze. instinctieve neiging om naar de ©eliuld van bek), te zoeken mag ons niet verleiden tot het stellen van minder r-trenge eischen. lie verdediger dieode een memorie •van grieven in. Naar aanleiding daar van 1-©sprak de advocaat-generaal een drietal punten. In de o. r«u« plaats; het feit. dat bekl. onder leiding van een ander reed neemt, naar sprekers oordcel, de straf pechwlijko .tcliuld van be-kl. niet weg. In dc tWo©dc plaatswel zou 't or jV-.ts t.» afdoen als (li© onder daad werkelijk, feitelijk was opgetreden, door liet Muur to grijpen en lief, op het oogenblik waarop het aankomt, ©en andere richting to geven. Maar deze omstandigheid waardoor de straf rechtelijk© verantwoordelijkheid van beklaagdo zou wegvallen, is naar sprekers meening niet aannemelijk gemaakt. Wij kunnen feitelijk slechts aannrnicu, dat de geleider het aller laatste oogenbiik. bang dot dc auto iu d© vaart zou terechtkomen, daadwer kelijk he©!t ingegrepen cn d© hand pan het stuur hoeft geil ad In de dor-o plaats: «I© vraag of do bakl. vc«vr het treurig- ongeluk straf - rechtelijk verantwoordelijk is. n> do allermoeilijkste. Hieromtivufc rijst bij ©preker twijfel. liet scherp nemen van de bodu kan op zichzelf niet de tchuld van bek!, opleveren. Dn boclu kan niet wiid genomen worden cu als men bijna tegen den muur van een perceel t-r plaats© is, moet men do scherpe zwenking naar rechts maken. Toen 't bes-iasende moment «1 bet is d© vraag of bekl. toen door do aan wezigheid der meisje©. die op dat ooecnblik zien waren, anders had moeten rijden. In automobiel/aken wordt vaak te recht aangenomendo uutomobilist moet rekciiin houden, met alles .wat hein op den v g overkomt. Spr. zou dit echter niet zoover willen uitetrek- 1 ken. dat hier inet de onvoorziene óm- si andUrlieïd rekening gehouden moet worden. Rijdt men met groot© vaart door. dan stelt, men zich de onmoge lijkheid, met do onvoorziene omstan digheden rekening te houden. Maar hier was geen groot© snelheid aanwe zig en tevens is gebleken, dat do kin deren zich op het laatst© oogenblik vertoonden en een beweging maakten «enigszins naar de auto toe. Dit is mode ©en der oorzaken geweest waar door her ongeluk is gebeurd. In dit laatste punt van de memorie zit voor spr. de twijfel of hier straf rechtelijke schuld aanwezig is en liet motief waarom z.i. het veroordeelend vonnis niet kan worden gehandhaafd Spr. vroeg daarom de vernietiging van het vonnis en de vrijspraak van den beklaagde. Mr. W ,C. ,T. Veenlioven uit Haar lem, de verdediger, betoogde, dat bekl. strafrechtelijk niet aansprakelijk ie, omdat hij niet gehandeld heeft tegen, maar geheel overeenkomstig de in structie van den chauffeur-monteur, di© met het toezicht en de leiding be last was. Vaststaat ook. dab de chauffeur- monteur daadwerkelijk in het bestu ren d©r auto heeft ingegrepen, door hét etuur vast te houden. Als handen liet stuur vasthouden, w aarom moeten -dan aan 3e handen van den minder kundigon chauffeur de gevol gen van hot ongeluk geweien wor den Ook a! zou u© vraag, of bekl. mede strafrechte! ©k verantwoorde hik is be ieond worden beantwoord, wat pleiter infcueschen niet hoopt, dan zou i-r nog geen sprake van ©chuld ziin. Hot pnnt waar de aanrijding plaats had. is ec-n mastbosch valt klein© iïze- paaltjes aan den rand van liet ©r en echerp© bochten. Ken niet kundig chauffeur zou daar altijd falen en bekl. nam die bocht op dezelfde wiizc al© de chauffeur-monteur. Bwii- 'cmaanden na het ongeluk, heeft men ilen put gedempt, en een boom. di© hot. uitzicht belemmerde, gerooid, Maar ook yl zou dc bocht, ©r niet geweerd, zijp- dan z.ou do schuld van bekl. nog niet aangenomen kunnen worden, omdat do kinderen midden op den weg li-iien en een der kinde ren verkeerd uitweek. Bekl. he©"- dn' niot kunnen voorzien. Pleiter concludeerde tot vrijspraak, subsidiair tot voorwaardelijke ver oordeeling. Bekl. is door den afloop an bet, ongeluk zeer srerk geschokt n ©ok ziin familie verkeert door de ©trafvorvol«dn£ nu al ©en half jaar lane in gespannen toestand. "itspraak 2fi Maart are. gescheiden worden. In de eene zaal is een parketvloer gelegd om gelegenheid tot dansen te geven. Deze twee zalen hebben ccn gezamenlijke oppervlakte van 17 bij 6 M- ea kunnen aa» 120 men schep plaats bieden. Overal liggen Iraaie en kostbare ta pijten en loopers. Ter gelegenheid van de opening hadden vele vrienden cn leveranciers bloemstukken gezonden. Het restaurant „llildebrand" maakt een bijzonder voornamen indruk, geheel passende in de omgeving, waar het staat RESTAURANT „HILDEBRAND Vrijdagavond heef: dc heer J. Strack an Schijndel (voorheen gérant der fir ma Dekker en Thijs, te Amsterdam) bet restaurant „HiWebrand" aan de Dreef officieel geopend. Vrijdagmiddag hebben w er even een kijkje genomen cn kwamen toen tot de ontdekking, dat in dit fraaie huis (tot voor kort bewoond door Dr. Van Linden Tol) slechts heel weinig ver anderd 5s. Dat behoefde trouwens ook niet, omdat dit huis voor het nieuwe doel uitstekend geschikt is. Rechts van den ingang is een mooie ontvangzaal ingericht en een eind ver der aan dienzelfden kant ziin in de voormalig© ontvangkamer van den dok- ter een garderobe ee toilets gemaakt. Dc lift, die reeds bestond, zal nu na- tuurlijk uitstekende diensten bewijzen. Er ii.ook een telefooncel gemaakt, Aan den linkerkant van den ingang is dc eetzaal cn een zaal voor de after- noon-tea, die den gchcclcn avond geopend zal zijn cn waar gemusiceerd zal worden. Hier is ecu geheel nieuwe, passende lambriscèring aangebracht. Op dc eerste etage ligt dc partijzaal. Dat zijn eigenlijk twee groote fraaie L zalen, die door een gordijn van elkander VERCADERINC VAN RIJKS AMBTENAREN Vrijdagavond had er in het gebouw „Olympia" een vergadering plaats, uit geschreven door het plaatselijk Cen trale-Comité van „De Centrale van vereenigingen van ambtenaren in 's Rijks dienst", waar de heer F. Perdok, voorzitter van deze organisatie, een rede hield over het onderwerp: „De hui dige positie van den ambtenaar". De belangstelling was zeer geriDg. De heer Perdok deelde mede. dat vóór den oorlog geen Riifcsambtenaar en geen Rijkswerkman er aan dacht, ziin positie te vergelijken met die van dc werknemers in het vrije bedrijf. Dit kwam .omdat er absoluut geen verband bestond tusschen het loon van de werknemers in het vrije bedrijf cn dat van dc mc-nsdhen in overheidsdienst. Dc oorlog:jaren waren oorzaak, dat de arbeiders in de vrije bedrijven een be hoorlijk loonpeil verkregen, waardoor zij een betere positie kregen. Toen de ambtenaren dit zagen zochten zij naar middelen, om eveneens verbetering ie verkrijgen. Uitvoerig besprak dc heer Perdok het bezoldigingsbesluit. De arbeiders cn dc beambten in do tweede klas standplaatsen kregen een aftrek van 7 procent; die in dc derde klas stand plaatsen een aftrek van 16 tot iS pro cent. Zelfs waren er groepen, die een aftrek van 23 procent kregen. Vooral de beambten 00 het platteland werden hierdoor gedupeerd. Rijksbeambten, werkzaam op een gewoon arbeidscon tract, vallen nu ook buiten de Pensioen wet. Een regeering, die haar ambte naren en beambten op een gelijke lijn stelt met dc werklieden in het vrije be drijf, moet hun ook dezelfde rechten dus ook het stakingsrecht gewen, zei spreker. De regee.ring heeft daar evenwel wel wat op gevonden; zij be oefent nu de zoogenaamde rekstok- theorie. Dat wil zeggen, dat zij de Rijks- werknemerx iets méér laten verdienen, dan die in de vrije-bedrijven. Spreker gaf aan eiken ambtenaar, zoo wel van het platteland als in de groote steden, den raad. om in elke politiek' vergadering aan den Kamcrcandidaat de pertinente vraag te stellen „Hoe denkt ge over de salarissen der Rijks ambtenaren?" En deze vraag moet goed geformuleerd gesteld worden, op dat de candidnat er niet omheen kan draaien met o n. de bewering„ik ben voor een redelijk loon", zooals zoo dik wijls gebeurt. Alleen een pertinente, vraag en een dito antwoord kunnen ineehelpeD, om de ambtenaren uit liet moeras te. halen- De beer Pcrdok oefende critiek op de financieelc politiek van minister Co'10 ten opzichte van de salarissen der ambtenaren. Het zal gToote moeite kos- den chaos, 10 dien opzichte door de regeering bewerkt, weer weg te krij gen. De ambtenaren moeten zich tegen deze rekstok-theorie verzetten. Als die verdwenen is. moeten zij een wijziging in het RijksbezoldigingsbesUtit zien ie verkrijgen, o-a. ook cn herziening van de normen. Er is reeds een subcom- benoemd, die zal onderzoeken, wat voor 1025 in deze riohting gedaan kan worden. Als de regeering niets wil doen. dan kan zij er van op aan, dat VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 245 HET KELDER LICHT Vader is juist, klaar om in bed te stappen ale hij zich angstig afvraagt of het helderlicht wjel uit gedraaid is zich dat hij nog over den stofzuiger gesbrui. keld is gaat weer uit bed als hij zich nader herinnert dat het licht daarna weer op moest om den stofzuiger overeind te zetten huift het raam op en kijkt naar buiten, of hij zoo ook kan zien, of het licht nog aan is li hij ziet niet©, maar dat kan wel kotnen door dat het kelderraam®]© van matglas is voelt zich opgelucht bij de ontdekking, dat_ het werkelijk nog aan is dan is zijn tocht ten minste niet overbodig geweest beseft dat hij, nu hij tocli eenmaal beneden is nog wel even kan zien of de central© verwarming goed brandt keert boven terug met het, aangename gevoel, dat hij de familie voor een abnormalé lichtre- keuing heeft gevrij waard en vraagt zich, weer in bed gestapt af, of hij het nu den laatsten keer wel uitgedraaid heeft- (Nadruk" verboden) de ambtenaren het er niet bij zullen laten zitten Vel© ambtenaren op het platteland hebben nu reeds geen vol doende lev en spo si tie meer. De ambtena ren mogen geen aderlating meer onder gaan. Er moei naar gestreefd worden, dat de gehuwde ambtenaren 95 procent van het salaris van «924 behouden en de ongchuwdcn 92 1/2 procent. Minister Colijn heef; in den aiVeJoopen herfst toegezegd, dat wanneer de belasting gelden ruim binnenvloeien, dit aan de salarissen van bepaalde groepen van ambtenaren ten goede zal komen. De ambtenaren zullen den minister stellig ui zijn woord houden. Vrijwel alle ambtenaren, onverschillig in welken kring, zijn achteruitgeboerd. De spreker ontving applaus voor zijn rede. INCEZONDEN M ED EO EELIN CEN a 60 Cents per regel. Gevestigd Makelaar in Vaste Goederen. Woningbureau, Assurantiën en Hypotheken, Taxatiën Janestraat 17 - Telefoon 12120 Jalouzieën en Marquises-fabriek NEDERLANDSCHE CHRISTE LIJKE REISVEREENIGING. Do afdoeling Haarlem en omstre ken houdt een filmavond op 17 Maart. Vanwege de Hollaudsohe Hongaar- selie kinderactie werd de toezegging gedaan, dat Ier beschikking is gesteld een film onder de benaming Hol lands Hart". in do Xederl. Uitgave van do „Magyar-Holland Szemble", maand blad t©r bevordering van de Hong. NederL betrekkingen, vinden we een doei dezc-r film beschreven. Het noemt de in den titel genoemde film ecu kaleidoscoop van de Hol landsohc-Weldadigheidsactie. Een Hongaarse® meisje uit Mezöko- vesd, do lC-jarige Marika, konri door bemiddeling van den Liga naar Hol land. Het begrijpt haar pleegouders niet verstaat niets cn zit troosteloos met heimwee in 't liart ter neer. De pleegouders weten niet wat moet worden aangevangen. Eindelijk komt de vader op de ge dachte om met het gezin een Psalm aan tc heffen en ja.... de kleine luis tert toe.... stemt mee inde harten hebben elkaar gevonden. Na eenige maanden gaat Marika terug. In Mezökovesd is het droc- ge stold. Haar vader is ziekor heerscht bittere armoede. In Holland blijven, harten achter waarin een ledige plaats schrijnt. Er heerscht een niet te stillen verlangen om de kleine Marika welke men lief kreeg, weer te zien. ilet besluit na eenige aarzeling genomen. staat dra vast. Marika.'s pleegvader gaat naar Hongarije naar Budapest naar Mezökovend, om z'.n kleine beschermelinge terug te' halen. Beschreven wordt nu de aankomst van den Pleegouderstrein in den zomer van 1924. de hartelijke ont vangst, de ovaties, het schoon van de tweeling-stad tegen de bergen, het bezoek voorts aan Mezökovesd. de Holl. pleegvader komt thuis bij Ma rika. vindt den toestand der zieke ernstig, hopeloos cn belooft voor zich' te nemen do zorgen voor beide kin deren. In Mezökovesd is het ter eere vart de Hollandscho gasten oogstfeest. Duizenden boeren en boerinnen in hun schoonste kleederdracht zijn toe gestroomd en dankbaarheid aan Hol land leest men schier op elk gelaat. Daarbinnen in de kleine woning ligt nu de zieke van zore ontheven en staart dankbaar in de oogen vaiï zijn Hollandschen vriend. Die filmavond wordt gegeven in het gebouw Kleine Houtweg no. 12. LEGER DES HE1LS. In de afgeloopen week werden er in de tehuizen voor dakloozen aan het Spaarne 92 en 102. telefoon 12435, verstrekt: 1484 porties' voedsel nacht verblijven 212. Haarlemmer Halletjes jEEH ZATERDAGAVONDPRAATJE. Stel je voor. dit ik achtereenvol gens ging aanbellen bij de zeventien duizend •weehonder» drie en twm'.ig betalende abonnés van Hn-.rleni's Dag blad wat zou dat '-en tijd kosten Maar verbeeld jc (i:n bovendien, dat ik hun ook nog de vraag stelde „mijnheer. mevrouw, mejuffrouw (doorhalen, wat niet verlangd wordt), heeft u dc schaapjes al op het droge wat zou dun de directie een massa brieven krijgen met het dringend ver zoek, niet meer een medewerker met gulke onbescheiden vragen aan dc deur te sturen. En toch was dit dc vraag, die oen reiziger onlangs stelde tusschen Haarlem en Amsterdam aan zijn medereizigers in een coup. derde klasse. Zeg nu niet, dat zij daar allerminst paste. Sedert menscbcn van de eerste en de tweede klasse een groot gedeelte van hun vermogen door de malaise verloren hebben cn anderen uit die klassen daarvan gebruik maken om de hooge vrachtprijzen van dc spoor wegmsatochappijei. te ontgaan door derde klai«e tc reizen.wordt mis schien iu deze meer welstand gevon den- dan in de twee ander: klassen. Maar de vraag zelf kwam ni. te pas. De vrager scheen dan ook niet volkomen normaal. Natuurlijk omdat een normaal mensch zulke vragen niet doet. Die Iaat. jc aan den fiscus over. Hij kreeg dan ook zeer ver schillende. antwoorden. De eerste me dereiziger krek hom ittrak aan, zei niets en verdient© zich in ziin krant. Do tweede werd rood, maar niet van verlegenheid, zette zijn biceps op, blijkbaar om Ie zien of die nog goed werkte, deed zijn vuisten een paar maal open cn dicht bedacht zich toen blijkbaar bij het zien van de tenger beid van don vrager (het- was een nietig mannetje) o. schoof fi.cn ccn verrcbe pr.iim aóhtar ztjfl kiezen. De derde gooide het op een grapje en zei: „ooi u te disnon. ze zijn p<re int de -loot j-ekrabbeld. maar blate" ze dan ook v 1 kou en honger; als u je lange ooren goed openzet, kud je het hooren!" De vierde zei met. een stem alsof h.j van zijn leven wel eens voor 1 ©t f ont van o troep ge commandeerd, had ..'Intik 11. j neb wel eens mot ez: -- m.aar nooit met schapen te doeD gehad on het was pas de vijfde, die het antwoord gaf. (Jat do vraag verdiende„waf gaat u dat eigenlijk nan Evenwel wa© dit klaarblijkelijk -t antwoord, dat de vrager wensehte, want hij gaf daarop tot bescheid ..als u dc schaapje» nog niet op het droge heeft, zou ik u willen voorstelle.i een agentuur 1© aanvnar den van het beroemde artikel Her bert* kauwgom, geschikt voor jong en oud. grootste omzet in de oude on de nieuwe wereld, kan bij alle andere bezigheden waargenomen worden, vijf en twintig procent provisie, geen ri sico''. Hierna deelde hij met groot© snelheid adreskaartjes rond, groetl© en stapte uit daar uc trein juist t© Haarlem stilstond, om zooals ik zag in een ander© goed bezette coupe weer in te stappen. Heb ik goed ge zien, dan staken althans de militair© man en die van dc biceps, die zich voor het kauwen blijkbaar interes seerde. dc kaartjes bij zich. Achteraf is het dus de vraag, of de vrager zoo abnormaal wel was. Een auacitic. in bet voorbijgaan geregd, aie niet al tijd gemakkelijk opgelost kan worden en zeker niet maar zoo dadelijk, ton opzichte van mcnschen die jc even, in 't voorbijgaan in een spoorweg coupé ontmoet. Dit onbeduidende geval schoot mij te binnen, toen ik dezer Ü3gcn in een groot dagblad een paar advertenties las. waarbij groot© winsten werden aangeboden. In de eene wr- een nieuwe methode voorgesteld tot het aanleeren van alle vreemde talen zon der woordenboek noch granunaire., met het automatisch zich eigen maken van woorden, uitspraak cn taalregels. Benoodigd kapitaal een milliocn gul den. Zeef ruime winst. Zelf heb ik er niet op geschreven, daar ik op dat oogenblik (beden' dat de maand al zoowat half om is) geen milliocn gulden in mijn portemonnaie had. Bovendien heb ik mij afge vraagd, of dc tui' van woordenboek en grammair© met bot automatisch zich eigen maken van woorden, uit spraak en taalregels wel de moeite waard zou zijn. Als ik naga; h- wii 'aren noodic hadden op «^ool die laatste aan te loeren, zóó automa tisch dat we veel meer belangstelling hadden voor een dikken bromvlieg, die door het lokaal vloog en die we achtereenvolgens allemaal trachtten tc vangen- dan voor den lecronr di© onze aandacht probeerde vast c houden cn cl.it cr uit mijn klasse van toen nog kameraden zijn, die nu evenals ik liever een straatje omloo- pen. dan het gevaar onder de oogen t© zien van ©en vreemdeling, die ons den weg naar de bloemententoonstel ling vraagt dan zie ik in automati sche studie van woorden, uitspraak en taalregels van alle vreemde ta len (het is om te rillen) geen heil. En dan vorderde onze veelgeplaagde leeraar van zijn klasse nog niet eens een millioen. Afscloopen deze zaak. Maar in het zelfde nummer van dat zelfde dagblad werd de komst aangekondigd van een der directeuren van een Engelecbe maatschappij, die in Holland ter ex ploitatie van diverse. waardevolle reeds i nee voer en door autoriteiten zeer eunstïg beoordeelde patenten, zockf kapitaalkrachtige actieve of passieve hoeren teneindo ©xportcon- cern op te richten voor continent en overzeesche koloniën. Onbegrensde verdienstenmoeelljkheid. Zooiets m oïn van te watertanden. In do eerste plaats al dj©-vreemde woordenpatenten, exportconcern, door dc autoriteiten zeer gunstig be oordeeld. En dan die passieve heoren Actieve, nu ju. di© kunnen met hard werken, altijd wel «cld verdienen, maar p a s e iev e. dat wil zegeen die er niet- voor werken willenZoo zijn er wÖ duizend. En als dat nu betee- kent, dat ik na den heelen dag hard "©werkt te hebben voor mijn broodje, avonds passief een onbegrensde ver- difr"tenmocreliikhe-id hebben kan. dan mü dat best. De eeniee moeilijk heid liet dan in hef woord kapitaal krachtige", maar dit staat wel vast: door kapitaal wordt iemand krachtic en rlftnr ik dit wel worden wil. voldoe ook aai dit yereiaohtc en bob dus dudcliik op de adverteiri ie geschre ven. Hoe het. afloopt, zal te zijner tijd in deze kolommen worden meege deeld. Men zegt. dat er in dezen tijd veel huwelijken gesloten worden op adver tent iën :n de courant. Het ïr.oc-c wel zoo zijn. want in datzelfde nummer van het groote dagblad vond ik er zes. En dat maar lit zoo lichtvaardig de kosten voor advertenties worden be steed. bleek uit de zorgvuldigheid, waarmee de woorden afgekort waren om de annonce binnen een vastgesteld aantel revels t© bonden. Huweliik. Nette wed. 40 j. z. k. fin. onnfli zoskt kennismaking mot net Heer of Wed.-, z. k. Br. enz. Precies vier re gels. Een andere. Nette wed. 34 i. feivcn meubelen* v.enscht kennismaking met net persoon. Br. enz. Alweer precic© vier regels. Derde advertentie: Net Jongm. Weneclit kennism. met ml Meisje, leeft. 1821 j. Br. liefst met portr. wat ow eerew. ger. wordt, onder lett. enz. Alweer precies vier regelè. Sommige mensdien zullen zeggen, dat iemand, die zulk een gewichtige stap wil gaan doen niet op een paar kwartjes meer of minde/ moet, zien, tnaar dat is toch niet juist. Verstan dig© zuinigheid ie immers een solide grondslag voor ©en goede echbvor- ccnieing. Had ik h" deze advertentierubriek belang, wat niet het geval is. dan zou ik veel minder vertrouwen stellen in de advertent iën van iemand, die zich er p. over verontschuldigt, dat hij weinig in de gelegenheid is. met dames in aanraking tc komen. Die annonce zou ik niet vertrouwen. Komaan, heeft deze heer «een h roe re geen zusters, geen nichtjes geen ne ven? Heeft hij nooit vehoord van ten nisclubs of halst Nooit van concertza len of familiepartijtjefiIk zelf, zooals ik zeg niet belanghebbende, stond gis termiddag op de tram naast een da me. wier onbeschermde hoedenspeld tèlkcL 3 met mijn oogen in aanraking dreigde te komen. Zender dat ik er d© minste moeit© voor gedaan had. Toen ze uitstapt© had ik een gewaar wording. alsof ik aan ©en groot ge vaar was ontkomen. Onze brave hoofdstraten zijn ver sierd met vlaggetjes van allerlei na tionaliteiten. Nooit, zijn we Interna- tionaler geweest dan nu. Bue des Nations zou onze hoofdweg kun nen heeten, Straat der Volkeren. Als de vreemdelingen die de tentoonstel ling komen bezoeken er nu maar niet te veel van denken stel je voor, dat een Zweed in de Groote Hout straat een vlag \an -zijn land ziet hangen cu binnenstapt, verwachten de dat de bewoner hem in zijn taal te woord kan staan wat kun je dan anders zeggen, dan:'utaa sfafvel och fosfor, tandu eudast most ladans planMaar daarmee is de conver satie dan ook uitgeput en wie weet, of het het hem wel eens om een doosje lucifers te doen was? Met Turkseh gaat dat al wat beter. Men zegt misschien..hoe kun je zien, dut iemand een Tmk is?" '/.iei natuurlijk niet- want dc bruinige, kleur hóhbén verschgiden© volkeren op den Balkan en Italianen en Grie ken ook. Neen jc gaat zóó te werk. Fransoh. Duitsch en Engelsch ken nen we natuurlijk allemaal 01" bijna allemaal. En anders is er altijd wel iemand in de buurt di© het kent of denkt dat hij het kent. Maar geen van de drie is je bezoeker, dus zeg je: „Boelgario?" Hij schudt zijn hoofd. ..Servico?" Weer ontkenning. „Tsjecho Slowakio?" Dezelfde beweging. Begrijp goed, ik wil niet beweren, dat al die woorden een uitgang met o noodig hebben, maar dat hindert niet; het klinkt goed ©n je moet maar denken: de bezoeker kent al die talen toch ook niet! H „Griokio?"' Alweer krachtig hoofdschudden. ..Turcomannio?" Verheugd knikken. Aha, t is een Turk. Nu is het duidelijk wat je te doen liebt, je haalt eenvoudig een doosje Turksche cigaretten en leest hem voor, wat. daarop staat, 't Kan wezen, dat de cigaretten in Amster dam gefabriceerd worden, maar daar hoeft het Turksch niet minder om te wezen. Hij van zijn kant uit eenige klan ken waar 'je niets van begrijpt. Je knikt maar en glimlacht Dat doet een vreemdeling altijd prettig aan en kan niet anders, dan dienstig we zen voor de internationale verhou dingen. Heeft het gesprek zoo een poosje geduurd, dan ben je wel niet verder gekomen, maar hebt 1 och al een wei nig kennis gemaakt. Dan begint het gebarenspel, dat zooals wij weten de eerste vorm was, waarin wij ons tegenover elkaar verstaanbaar maak ten wij natuurlijk gebruikt bij wijze van spreken, want wij waren cr toen nog niet. Nu zijn er niet zoo heel veel dingen die een vreemdeling noodig kan hebben. Maar hij heeft bijvoorbeeld honger. Daarvoor be staai in de heele wereld maar één gebaar: den mond opendoen en een kauwend© beweging maken. Dadelijk wijs je hem een restau rant. Het. kan wezen, dat hii meer in het bijzonder dorst heeft. Dit gebaar kent'iedereen om zoo te zeggen van rijn geboorte af: de hand als 't ware om eeri denkbeeldig glas gevouwen, de mond open, daarna over je maag strijken. Dit is 0111 zoo.4c zeggen natuurlijk© beweging. Jc wijst hem een c-Afé. Ilij kan een hotel zoeken om t© overnachten. Hoe beduidt hij ons dat in 't Turksch Door zijn hoofd op zij te houden, de oogen dicht en eei» snurkend geluid te maken. Je wijst hem een hotel. Maar er zijn nog ander© mogelijk- - heden, bijvoorbeeld deze, dat hij naar de tentoonstelling wil en niet weet hoe hij er komen moet Hel ie wel niet goed denkbaar, omdai de ver- eeniging voor Vreemdelingenver keer haar plicht stellig doen zal, maar toch zou het kunnen gebeuren. Dan gebruik je een tooverwoord, dat in alle t{den ongeveer hetzelfde is. Je vraagt hem: „Expositio?" Knikt hij verheugd, dan breng j© hem op de tram. Zie niet op regen een beetje moeite, de Volkenbond lean niet anders dan er van profitee- ren. Nu kan zich, daar wil ik uitdruk kelijk op wijzen, een moeilijkheid voordoen. Bijvoorbeeld: hij komt woedend binnen, schuim op zim mond, rollende oogen, kortom ver keert in echt Turksche woede. Nu zijn er twee dingen mogelijk: hij heeft zich over iemand te beklagen en zoekt steun en hulp of hij wil je zelf te lijf. Dan ga je rustig naar jc stoep en wenkt een politie-agent. Hoe die het dan verder met hem klaarspeelt,- is.'je zaak niet. De burgerij moet zich nooit in zaken van politie of justitie mengen. Men ziet. liet is heel eenvoudig. Ik noemde als voorbeeld een Turk. maar hetzelfde is van toepassing op een Spanjaard of een Italiaan. Daarbij zeg je dan een paar Spaunsche ot Ituliaansclie woorden. Tot den Italiann natuurlijk iu de eerste plaats: „Macaroni, signor". Dat verbindt tol niets en klinkt zeer beschaafd. Een goeie zin is ook: „II vosfcro fazzoleto" .rat dat precies beduidt- weet ik niet meer, in elk ge val: „uw spiegc-llje" of „uw zakdoek'* Het is dus zeer onschadelijk. ,.Per- chè?" op vrageuden toon maakt ook een zeer goeden indruk. Spreek uit perké, de e met den klank van werk. Het beduidt: „waarom?'' en ia altijd van pas. Sóaansch is bijvoorbeeld „olla po- drida", met den klemtoon op ari. Dit beteekent hutspot. „Carmen" met den klemtoon op de laatste let tergreep en „Don .Tosé (niet uitspre ken Zjozee. want dat is font. maar Gossee) geeft een hooaen indruk van onze muzikale ontwikkeling. Men ziet wel: talen spreken is aöci moeilijk niet. ÜTDELIÖ,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1925 | | pagina 5