HAARLEM'S DAGBLAD
Buitenlandsch Overzicht
1 O&ze tackkock
Causerieën over Wetenschap
en Techniek.
DINSDAG 7 APRIL 1925
DERDE BLAD
HET RAPPORT VAN DE !N TER CE AL LI E ERD E CONTRÖLE COM
MISSIE IN DUITSCHLAND-
EEN BELANCRIJKE REDE VAN HERRIOT.
De militaire controle.
Het militair comité onder leiding
van maarschalk Foch heeft een over
zicht klaargemaakt van liet rapport
van de intergeallieerdc coiitrolc-com-
inissic in Duitschland, waarin een vol-
ledig antwoord wordt gegeven op dc
vraag, wat on liet oogenWik precic-s
de toestand van de Uuitsche bewape-'
ning is en in hoeverre de Hui (se he re
geering in gebreke is gebleven aan
Jiaar verplichtingen te voldoen. Doch
aan Foch en zijn collega's was zegt
do Tel evem-ens gevraagd een lijst
to geven van de voorwaarden, waar
aan Duitsvhland zou moeten voldoen
voor de uitvoering van het Verdrag
van Versailles.
Gemeld wordt, dat de leidende ge-
'dachte van het antwoord op dit punt
•/al zijn, dat hét geen zin heeft bepaal
de maatregelen voor te stellen. Aan
Ihiitscbland zal gezegd moeten
den, wat van dit land verwacht, wordt
en dan moot verder aan Duitschland
de keuze worden gelaten aan die ver
wachting to voldoen of do zaken t<
laten, zooals zij zijn. Dit brengt d<
quacstie vati de ontruiming der Heul-
sche zotte weer op den voorgrond. Van
militair standpunt moet deze ontrui
ming niet geschieden, voordat aan bo
vengemelde voorwaarde voldaan Is. en
het moet aan den Gezantc-nraad wor
den ovcTgclotcn een methode te vin
den. ten einde de voorstellen van <k
militaire deskundigen in te voegen in
het kader van het Verdra? van Ver
sailles. De militaire deskundigen ge-
Iooven dat her handhaven van de be
zet-ine van Keulen oen houding van
pas&icve afwachting beleekent. welke
een rn-er effectieve kracht zal ontwik
kelen dan een voorizt t ting van dc ac
tiviteit der intergcaHieerde controle
commissie. De oploèsing van de kwés-
i ir zal groot end re's beïnvloed worden
door de ontwikkeling van d>? F ranselt-
Duusche onderhandelingen feu aan
Nietregenataande de hinncnlaudsch»
en-.:» Wordt aan den Quai d'Olf-av d-
laatste hand gelegd aan het Frans ht
antwoord aan Duitschland. Herriot
hield zich nog met dit vraagstuk bezig.
Het Fransche antwoord zal, naar ver
nomen wordt, vervat zijn in vertoe-
t end« bewoordingen, welke geen t wij
fel zullen laten aan den ornsllgen
KtUCh van Frankrijk om een vrijwil
llge in vreedzame oplossing van dt
xeiligheidsquaevtie aan den Rijn t«
verkrijgen
Docli daarna zal dan volgen de lijs'
van vragen, welke gerezen zijn in ver
band met het Duitgln aanbod.
Fransche regeer uur wonsclit een dui-
i.eu t-:i aanzien van alle belangrijke
quar t"''s. betrekking hebbende op
Duitfchland's loei reuen tot den Vol
'-.ciibond. doch ook 'en aanzien van de
l-eteekenis. welke in verband met liet
1'act-aanbod de Duitsche regcéring
t oekent aan zekere paragrafen van hot
Verdrag van Versailles. Hiertoe be
lmoren de tjuacsiie van de Ocetelijke
grenzen, zoowel al* die van de onaf
hankelijkheid van Oostenrijk.
Men behoeft niet verrast- Ie zijn.
wanneer blijken zjl, dat de Fransche
i' geering bereid is veel verder tc gaan
in do/en verzoenenden ge.-st, dan hot
schema, opgesteld door do militaire
deskundigen, zon doen vermoeden. Het
Fransche antwoord zal natuurlijk niet
aan Duitschland worden gezonde» zon
der ilo instemming der Engclschc re
geering.
Een rede van Herriot
In een I- Fonfaiucbleau gehouden
rede verdedigde Herriot "de TCgeerlng
tegen In-t verwijt, dat zij de oorzaak
in der huidige financieelc moeilijkhe
den. Hij wstigdo er d« aandacht op.
•Jat deze regocring juist een einde
heeft gemaakt wn de practljk van een
speciale begrooting dor oji Duitsch
land verhaalbare uitgaven en de beta-
lingen door Duitschland lot werkelijk
heid heeft doen worden.
Herriot protesteerde tegen hel ver
wijt. dat hij de kwestie der 1 tuiten-
land.-che schulden niet te Londen ge-
teKcId heeft in verband met het her-
6'el vraagstuk. Hij herinnerde er in
dit verband aan. dat de vorige regee
ringen deze beide probletneu geschei
den hielden.
Oodut aan hei land do volledige vrij.
heicl zoo in binnen- als huitenlandsche
politiek zal kunnen worden teruggege
ven welke door de grootte van de vlot
tende schuld aan banden wordt ge
legd. moet de staat gered worden door
een uiterste krocht inspanning van alle
goede Franschen. die hei heil van het
vaderland stellen boven liet partijbe
lang en dit vraagstuk kan slechte door
groote inspanning en vasten wil tot
het bereiken van dit doel worden op
gelost.
Frankrijk, vervolgde Herriot, kan
niet de summier© maatregelen overne
men, tot welke zekere andere stalen
hun toevlucht hebben genomen, want
het acht op financieel gebied zijn eer
e.- u hoog als op andere punten.
Het plan der regeering zal. in over-
eenstemmiog met het Fransche karak-
ter. aan de belastingbetalers vragen,
foe f memmen in een offer iu hol be
lang van ieder afzonderlijk en niet
minder van het algemeen.
..Ik doe een beroep op alle goede
F ran sollen, die ln-grijpen. dat het zoo
wel hun plicht als hun belang is de na
tionale munt weder volw aardig te ma
ken en de schuld te delgen, om zich
deze krachtsinspanning te getroos
ten".
..'jij allen eindigde Herriot, ,,zu!t
ieder een deel van de Iaat van Frank
rijk overnemen, in het algemeen be
lang. opdat het land spoedig zal kun
nen voortgaan op den weg. die leidt
naar zijn voorspoedige toekomst"
Uit Italië.
De Italiaans- hé minister van oorlog
afgetreden.
\sn dn aftreden van generaal de
Grorgino. zijn eenige bewogen zitin
gen in den Senaat voorafgegaan, wel
ke nier de verwerping van her. wetsont-
werp inzake de leger her vorming zijn
geëindigd.
Het was te voorzien da: liet ontwerp
i worden v'rworpen, daar de oppo-
v'«n nreci af nan zeer krachtig
as voornamelijk van de zijde der
generaals, die een actief aandeel In
ó- u oorlog hebben genomen. Zoo ver
zekerden o.a. dc maarschalken Cador-
ua en Riaz cn generaal Giardino, dat
zij. ofschoon zij in donkerste uren van
di n oorlog nie; de minste ontroering
ladder, getoond, thans beefden v.iJ
ree», bij de gedachte, dat hel wet:
om werp zou worden aangenomen
Mussolini trachtte het nog ie redden
door zelf ui liet debat in ie griji>en-
"i.i wees op ..lie; onvermijdelijke van
loven in de toekomst" en sprak van
i oorlogszuchtige paraatheid der
rschllle.nde mogendheden, welke liet
J'oodig maftlu. dat Italic gereed is.
Mus&oliui verklaarde dat de regeering
met geneigd was liet ontwerp gehe.-l
te laten varen, maar er wel een amen-
ii; ment aan te willen toevoegen, waa
n een minimum »t«-rkto van het leger
gewaarborgd wordr. Hij verzocht
daarom deu Senaat dc regeering gele-
"-nlti'id te geven het ontwerp in dien
n te wijjygen en baar eveneens tijd
gunnen voor de internationale on
derhandelingen over een veiligheid-
pact. dat stellig van invloed op de
quaesli" der bewapening zon zijn.
De minister van oorlog legde er nog
den nadruk op. dat zijn ontwerp
4voorzag in een doeltreffender
O tllM - en bewapening der strijd
macht cn niet in een vermeerdering
i moblliseoren strijdkrachten,
zooals Caclorna voorstelde.
Danr hot amendeinc-ut in hoofdzaak
hetzelfde i* nis datgene wat de Se-
naafscommjssie voor buitenlandsche
raken destijds had voorgesteld, doch
oen door de vegeering was afgewezen.
ii**loot dc minister van oorlog af fc
treden om een collectief ontslag der
veering te vermijden.
Verspreid Nieuws
ITALIo'tl FINANCIEELE
POLITIEK.
In dc Italiaan sche Kamer heeft de
inritcr van Financiën de financieele
politiek der jegccring als rolgt gere-
INCEIONDEN M E D E D E ELI N C EM k 60 Cts. per regel.
„DAT VALT OP EEN GANSJE!" zei Fransje
een snaak met een fijnproeversmaak
„heb jullie daar PAASCHBROOD van FRANKEN?
M'n hulde! Dat is in den haak!
Het PAASCHBROOD van FRANKEN, m'n waarden,
is 'T HEERLIJKSTE PAASCHBROOD dat'k ken.
Je kunt op mijn oordeel vertrouwen!
Je weet dat 'k een lekkerbek ben!"
Bescherming van het productie-pro
ces in den meest ruimen rui van het
woord en voorts van de belangen der
spaarders.
Voortzetting van de politiek van een
gelijke verdceling en generaliseering
der belastingen, waarbij er evenwel naar
gestreefd wordt dc limiet voor onthef
fing van belasting te verhoogen.
De grootste behoedzaamheid bij de
uitgaven in acht te nemen.
Voorts een elastische monetaire poli
tiek, gepaard aan een zekere controle
op de v. i-selmarkt, een - vstematischc
Vermindering van de fiduciaire circula
tie en een geleidelijke vermeerdeling
van de metaaldekking.
Omtrent bovenstaande punten was
het Italiaans:'::- parlement het nagenoeg
eenstemmig Na de aanneming
van de begroeting werd de Kamer ver
daagd tot tt Mei-
DE BELCISCHE V E RKI EZIN C E N.
De nieuwgekozen Belgische Kamer
zal vermoedelijk bestaan uit Sa Katho
lieken. 76 socialisten, 25 liberalen, 3
leden van de Frontpartij en 1 commu
nist.
De ontbonden Kamer bestond uit 80
katholieken, 6S socialisten, 4 leden van
de Front-partij, 33 liberalen en een
oud-strijder. De nieuwe Kamer zal zijn
samengesteld uit 187 leden, en derhalve
een zetel meer bevatten dan de oude
Kamer, hetgeen een gevolg is van de
inlijving van de kantons Eupcn en Mal.
medy bij het arrondissement Vervier»
LORD BALFOUR IN PALESTINA.
In het Lngclsche Lagerhuis deelde de
onderstaatssecretaris van Koloniën,
Ormsby Gore, mecfc. dat zestien perso
nen zijn gearrr-tcerd oj> den dag van
Balfour'.- aankomst in Jaffa; in het
arrestatiebevel werd overwogen, dat zij
mogelijk troebelen zouden veroorzaken.
De arrestanten, die allen communisten
waren, hadden bclccdigenae en oprui
ende aanvallen tegen Balfour gepubli
ceerd. Gore voegde er aan toe. dat de
door de regeering van Palestina geno
men stappen abso'uut noodzakelijk va
ren om troebelen te voorkomen-
Lord' Balfotir heeft een rede gebon
den. waarin hij sprak over de noodza
kelijkheid van samenwerking tusschen
Joden cn Arabieren.
rd
EEN REDE VAN THOMAS.
De oud-uiiuisler van koloniën in de
Lairourrcgcering, .1. II. Thomas, hoeft
dezer dagen' aangezeten aan cerTfeest
maal. dat door het college van com
missarissen van de Great Western
Rsilwav werd aangeboden ann zijn
oud-collega, den premier Baldwin.
Do» zeide, dar èn hij èn ..zijn vriend
.Jim Thomas" op de Great Western ge
boren e.n gelogen waren. Thomas, two
bracht, de premier in herinnering, was
stoker geweest bij do spoorwegmaat
schappij en had zi' h iu de oogon van
do heclo wereld onderscheiden als mi
nister van koloniën, in welke hoeda
nigheid. aldus de lieer Baldwin, hij
ons allen met trots cn voldoening heeft
vervuld.'
Thomas stelde een dronk in op com-
mitearisscn van do Great Western en
hun voorzitter en zeidè 'daarbij, dat
tegenwoordig heul veel gepraat
erd over kla-se-verbitteriug, klassen
haat e-n superioriteit van een bepaal-,
rie klasse. Niet alleen dat hij zich van
die leuze losmaakte, maar hij bond er
00>c dm strijd tegen aan. De bijeen
komst. waarop hij hier tegenwoordig
•;i6. gaf volgens hem voldoende ant
woord. Thomas herinnerde er verder
nan. dat, Baldwin als commissaris be
gonnen was bii do Great Western en
hij. Thomas, als poöteer op zeven shil
ling per week. Het was volkomen waar
da' hij eons een staking had geleid,
niet voor meer loon. maar omdat, men
den poetsers drie ons talk 'o stond om
d» machines schoon te maken, terwijl
hij meende, dat vier ons liet vêrëischte
minimum was.
Over den premier sprekend zeide
Thomas, dat hoezeer ook Baldwin en
hij liet niet elkaar op politiek gebied
oneens zijn, hij met den premier van
gevoelen is, dat Engeland niet alleen
een moeilijk, maar ook ecu gevaar
lijk stadium doormaak;.
Ik weet, zoo liet Thomas er op vol
gen, dat mijn aanwezigheid liïc-r cri-
tiek zal uitlokken. Velen mijner vrien
den zullen haar uitleggen als een aan
wijzing, dat Ik de klasse in den sleedt
heb gelaten, waartoe ik behoor. Ik
weiger te gclooven. dat hersens de ga
ve zijn van een bepaalde klasse of
vensopvatting. Ik weiger te gclooven,
dat deugd liet monopolie is van eeii
bepaalde groep. Er is goed en kwaad
bij alle groepen, maar helaas zijn er
te veel mensehcu die altijd naar liet
kwade in pflaats van naar liet goede
uitkijken. Thomas meende dc gevoe
lens van den heer Baldwin te vertol
ken door tc zeggen, dat hij geen groo
ter wen sell had dan dcor liet nage
slacht. te worden geacht als Iemand
van wien gezegd woiilt ..Wij bzechou-
wen en kennen hem a s een eerlijk
man".
ENGELAND EN RUSLAND.
De „Daily Mail" verneemt, dat de
Sovjet-rcgeering op niet offieieele wij
ze de Britschc regeering gepolst
heeft over het weder aanknoopen van
onderhandelingen, ten einde te gera,
ken tot een volledige erkenning van
Rusland door Engeland en dat de
Britsehe regoering zich bereid zou
hebben verklaard, dit voorstel in wel
willende overweging te nemen.
N'aar verluidt heeft de rogecring,
wat betreft Rusland'» poging, opnieuw
te Londen een lecning te plaatsen,
verklaard, dat zij hiertegen geen be
zwaar heeft. Evenwel zou de regee-
ring hierbij uitdrukkelijk hebben vast
gelegd, dat hieraan geen offieieele
waarborg kan worden verbonden.
DE VERKIEZINGEN VOOR HET
ULSTER-PARLEMENT.
De verkiezingen voor het Ulster-
parlement hebben tot beden voor het
Unionistische kabinet Craig het ver
lies van eenige mandaten ten gevolge
gehad. Het definitieve resultaat zal
ten gevolge van 't vrij ingewikkelde
verkiezingssysteem echter eerst over
eenige dagen bekend zijn. Men ver
wacht evenwel, dat Craig in het nieu
we parlement weer over een. voldoen
de. zij het niet groote, meerderheid
zal beschikken.
EEN SCHIETPARTIJ.
Dc afdeeliiic der mijnwerkers en
die der metaalbewerkers van het in
ternat ionaa! vakvereenigingsvorbonu
hadden in liet heelo district van Os-
trail r.a. -10 openbare vergaderingen
Aangekondigd. Geen dezer ging door.
daar de arbeiders- ten getale van
12.00f\ op één enkel jiunt bijeenkwa
men. De gendarmerie dreef de menig
(e zonder incidenten uiteen, doch e.a.
2000 man begaven zich haar de grens
van de stad/
Plotseling werden uit deze menigte
vijftien schoten op de gendarmes ge
lost. welke daarop eveneens van de
wagens gebruik maakten, twee perso
nen dooden en eenigen kwetsten. Van
de gendarmen werden drie wachtmees
tere gewond.
De afgevaardigde Kontny, die zich
onder dc menigte bevond, werd wc
pens opruiing eenrresteerd en na de
vaststelling zijner identiteit weer op
vrije voeten gesteld.
DONAU-FEDERATIE OF TOL-
U NI E DER SUCCESSI ESTATEN?
Na den Tsjechoslowakyschc 11 Mi
nister van Buitenlandschc Zaken Dr.
llenesj beeft zich thans ook de Oos-
fcnrijksche Vite-Kanselicr dr. Waber
inzake de quaestie van een Donau-fe-
deratia of een Tollinie der Midden-
Europeesche staten inzonderheid
van die staten, welke geheel of gedeel
telijk uit de oude monarchie zijn voort
gekomen nader verklaard.
Evenals Dr. Beoesj wijst ook de Oos
tenrijkBche Vice-Kanselier de idee
eerier Donaufederatie of een economi-'
sche Tolunie ten stelligste van de
hand, doch beschouwt evenwel een
economische toenadering van alle sue-
cessiestaten als noodzakelijk. Over
het geheel genomen gaat ook Dr.
Waber in zijne desbetreffende verkla
ringen niet verder dan de Tsjechische
Minister van Buitenlandsche Zaken en
geen der beide heeren geeft met be
trekking tot liet plan der economische
toenadering der Midden-Europeesche
staten nadere aanduidingen, blijkbaar
omdat het hier gaat om iet9, dat tot
dusverre niet meer dan een vrome
wensch is geweest.
Dr. Waber zegt ten aanzien van de
Donau federatie o.m.De quaestie
der Statenvorming in Midden-Europa
is geregeld het onderwerp van verkla
ringen. Het essentieele hiervan is, dat
de economische verhoudingen in de
Successiestaten onbevredigend zijn.
Wanneer gesproken wordt over een
..Donaufederatie", is dit slechts een
gezegde zonder bepaalde beteekenis.
Indien ec-n Donau-federatie ooit iets
beduiden wil, kan dit slechts het her
stel van het- oud-Oostenrijksche econo
misch geheel beteekenen, waarbij aan
bepaalde gemeenschappelijke staatsin
stellingen, gelijk o.a. een ..Zollparle-
ment", aandacht geschonken dient te.
worden. Dit wenschfc evenwel geen
enkele der .Successiestaten. Tsjecho-
Slowakije het allerminst, daar deze
slaat te oordeelen naar de mentaliteit
barer politici Praag, in plaats van
eencn, als middelpunt van alle han
delsbetrekkingen zou wenschen te
zien. Indien inderdaad een oprechte
overeenstemming mogelijk ware. zou
den de bepalingen van het Verdrag
van St. Germain, hetwelk een ineesl-
begunsliging der Successiestaten na
drukkelijk voorschrijft, reeds lang ten
nutte gemaakt, kunnen zijn. Men
heeft het daarentegen niet verder kun
ncn brengen dan tot handelsverdra
gen met beperkten inhoud. Deze om
standigheid wijst er op, dat ook eéh
verdere economische toenadering
slechts door de uitbreiding van han
delsverdragen kan tot stand komen,
do oh dat evenwel eenigerlei overeen
stemming te dien aanzien onmogelijk
staan, waaraan geen enkele der Suc
cessiestaten zal tenslotte toch een hoo-
gere economische eenheid moeten ont
tsuan, waaraan geen enkele der Sue-
ccssiestatr-n iets zal kunnen verande
ren. De Groote Entente zal zich te
gen deze ontwikkeling van den toe
stand niet teweer stellen- daar de be
langen barer eigen volken en hunne
economische positie maar al te zeer
niet. deze Midden-Europeesche ont
wikkeling verband houden.
HAAR VERGISSING.
Zij Ikwaim do
winkel binnen
mc4 zooveel
waardigheid en
voornaamheid,
dat de patroon
er ze'.f bij te pa*
kwam en haar
in den mooiston
6toel liet plaat9
nemen.
„Ik zou wel
eena een paar
mantels willen
zien," sprak zij deftig.
Een enorme hoeveelheid mantels werd
te voonschijn gehaald.
„Hoeveel kost deze?" vroeg zij, na er
een gepast te hebben.
„Twee honderd guldein, mevrouw".
„Dat is veel te duur," vond mevrouw cn
paste ec-n anderen mantel, waarvan zij ook
weer den prijs wilde weten.
..La-zo is lionderd gulden, mevrouw, seen
prijs voor de uitstekende kwaliteit."
„Ik vind de prijzen omzettend hoog,*
verklaarde zij gewichtig en ging intussehen
verder met mantels passen. Et kwam geen
eind aan het omhalen.
Tenslotte kwamen de allergoedkoopst»
mantels er bij te pas, maar steeds waven
zij nog iels te duur.
„Ik denk, mevrouw," zc-i de winkeljuf
frouw eindelijk, „dat U den verkeerdeu'
winkel bent binnen gegaan."
„O, neen, dat denk ik niet," antwoordde
„Maar denk het wél. mevrouw. U moet
waaivcbijnlijk bij den gasfitter zijn, hier-
Die verkoopt koperen en looden
van een kwartje per Btuk."
Uit de Omstrekfin
VELSEROORD
STOPPLAATSEN AUTOBUSSEN',
inwege bet gemeentebestuur zijn twee
««paaltjes geplaatst in de nabijheid van
hot gevaarlijke kruispunt Wi'lebrordsëraa".
-Kannalwr-g. De bedoeling :s, de autobus-
;n t« doen stoppen, alvorens zij den Ka-
liaalwcg passceren, zoodat het niet, of al
thans zoo weinig mogelijk voorkomt, dat
do bussen mot groote vaart door het kruis
punt gaan. Als liet publick hierin mede
werk!, zal deze maatregel van het gemeen
tebestuur de veiligheid van liet euiohus-
L-nvctkeer ongetwijfeld ten goede komen.
SCHAAKWEDSTRIJD.
Dinsdagavond 7 April organiseert de
3eh:i:l,keiiib S. A. S. in de lunchroom van
lieer Kyniboieii eon bliksomwedstrijfl.
winnaars zullen ale prijs een aantal
eheieren ontvangen.
VELSEN
EEN" BIJEENKOMST VAN MOTOR
RIJDERS OP „VELSEKBKEK"
Naar wij vernemen, zal op Zondag 10 Mei
a afloop van dc ólotorwedwrijcleii to Alk-
ma r door de Noord-Hollanrlseho Moior-
lub een groote léunio op het landgoed
Wire rbeek" worden g-.:oudcn. Waar-
eli-jnüjk zal deze bijeenkomst i.iet een
BOOMEN VERKOCHT.
Door bot rijk zijn vier eikc-n, staar. Ie ia
den Rijksstraatweg in het dorp Yclsen
verkoeld. Maandagmorgen is met hou
rooien begonnen. Wanneer nu ook de an
dere zijn opgeruimd, liclgeen, naar ons
wordt medegedeeld binnenkort te verwach-
ten Z3l hierdoor een belangrijke ver-
k: .-i-v-rbeteiing tot stand zijii gekomen.
GEMEENTERAAD.
Aanvullingsagenda der openbare verga
dering va o den raad der gemeente Veleen,
op Dinsdag 7 April 18^, des namiddags 7
uur, ten gemeen'ehuize.
Aan da agenda wordt toegevoegd:
Punt 26. Benoeming van een administra
teur-controleur der instellingen van maat
schappelijk hulpbetoon.
De aanbeveling luidt als volgt:
L AV. L. Kuiper, commies ter secretarie
alhier. 2. Ph. ten Napel, adjunct-commies
ier secretarie alliier.
Punt 27. Aanvulling van don etaat. lve-
doeld in artikel 1 der verordening tot rege
ling, der loonen van de gemeen-.ewerklie-
den.
De uitbreiding der gemeente-plantsoe
nen als gevolg van de open-stelling van het
park „Velserbeek" maakt benoeming van
oou voorman bij de plantsoenen noodig.
B. cn W. stellen voor deze functie tc bren-
g- n in loongjoep V en dienovereenkomstig
don bovenbedoelden sraat aan 'e vullen.
Voor'.s wordt medegedeeld, aa: het col
lege heeft besloten, het beheer der plant
soenen te brengen onder den wethouder J.
P. I-fandgraaf.
AANGEHOUDEN.
Door de politie te Wijkeroog zijn aange
houden A. B. en zijn'vrouw J. v. R., heiden
bekende zwervers. B. stond gesignaleerd
het ondergaan van te 7. am en 51 dagcu
hechtenis en zijn vrouw had er 7 tegoed.
Eij zijn naar Umuidea overgebracht en
-.er beschikking van den Commissaris van
Politie gesteld.
BLOEMENDAAL
GEVONDEN DIEREN EN
VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: M. v. <3.
Veldt, Hendrik Roozenlann 8, Over-
veen, een zilverbon: A. Wolters, Pres.
Steijnstraat dd, Shoten, een Engel-
sclie schroefsleutel; Post Aerdenhout,
Schulpweg, een schop; K. ^loerman,
v. Stolberg'.aan 19. Aerdenhout, een
motor zadelkussen; A. Wïllemse, Vo-
gelendangscheweg 6, Vogelenzang,
een zilveren horloge; Loomeijer, Ram-
penlaan 81, Overveen, een broche;
Boorsma, ZandA'oorterweg 29, Aer
denhout, een Engelsche sleutel; v. Oir-
schot, Sparrelaan 1. Aerdenhout, een
paar kleine sleuteltjes: Hendriks. Rol-
landspad 19, Overveen, een fluitje;
Heil, Kleverparkweg 133, Haarlem,
een rijwielbelastingplaatje 1925; J.-
Termaat, Dompvloedslaan 35, Over
veen, een vilten hoed; .1. Biersteker,
Rijksstraatweg 28, Santpoort, een
electrise,he rijwiellantaarn; de Jong,
Heuvel weg 1, Bloemendaal, een riem;
Hoogestein. Stoel's Hofje 10, Bloemen
daal, een Engelsch leesboek: v. d.
Berg, Zomerzorcerlann 24. Bloemen
daal, een medaiilee L. Pouwer, Lage
Duin en Daalseheweg 1, Bloemendaal,
een handzaag; Koning, If armer jans-
weg 'ii, Haarlem, eeu rijwielbelasting-
plaatje 1925; aan liet bureau van po-
lil ie to Overveen. eeu ceintuur, een
spatlap. een kinderhandsechoen, twee
boeken: Thomas a Kempis en Thomas
Morus; een handbeschermer van een
rijwiel, een moorsleutel.
BRANDSTOF
FRANKRIJK EN DE OLIE. WO
VAN SNOEPENDE BROERTJES EN
CONBINANT NATIONAL.
Dc internationale politiek wordt te
genwoordig bcheciïcht door het ccnc
v.oord „olie". Alle andere quacstiei van
internationaal recht, arbitrage. Volken
bond, ra:;cn- cn nntionaliteitsvraag
stukken zijn feitelijk maar van secun
dair belang cn dc grooten toonen zich
daarin slechts in die mate welwillend
cn inschikkelijk als waarin het primai
re en allerbclangftjkstc olicbczit geen
gevaar loopt.
Dat komt door dc eigenaardige ver
dceling van dc petroleumvelden over
dc aarde, leder van tic huidige of ge
wezen groote mogendheden heeft ge
noeg ijzererts- cn steenkolenmijnen om
zfcn inland sche be'nodiien te dekken
niet alleen maar zelfs nog ren surplus
uit tc voeren naar minder bedeelde klei
neren maar met dc olie is dat niet
het geval. Die wordt alleen maar op
enkele plaatsen gevonden California,
PcnnsyUaniif, Mexico, Roemenië. Oost-
Idië rijn. daar de voornaamste van. nu
Zuid-Rusland nog steeds vrijwel uitge
schakeld is. En bij den vrede hebben
do beschermer der kleine naties cn
Uncle Sam wet gezorgd dat ze over de
©Hevelden van de gehede wereld vrij-
NDEROLIE EN STOOKOLIE-
EEN AUTOMOBIELMOTOR. LE
wel samen de heerschappij kregen en
liet ,.!)e.-<:Jierntde" Frankrijk kon toe
kijken. Engeland kreeg nog bovendien
vrijwel geheel de zeer rijke en nog met
ontgonnen Pcuiscbe eu Kléin-Aziati
sche concessies cn Frankrijk mocht blij
zijn niet de ccnc bron die Iret te Peckei-
bronn in zijn herwonnen Elzns terug
kreeg. li het wonder dat Marianne aan
het „Ueb&nglen" ging niet de Turken,
die in hun gebied bij Mosocl ook rijke,
onontgonnen velden bezaten, waar En-
gerichen cn Amerikanen ook al be-
gcerige blikken oj> geworpen hadden cn
om welks concessies nog steeds gestre
den cn gebode-n wordt?
Maar voorshands is Frankrijk, waar
het automobilisme, het motorwezen in
al zijn vormen een liooge vlucht geno
men heeft, voor zijn behoefte aan vloei
bare brandstof vrijwel geheel aange
wezen op het buitenland cn als zoo
danig min of nicer in de macht van
de AnierLkaanschc Standard Oil en de
Engelsch-Hollandsche Koninklijke, de
twee grootste mogendheden op petro-
Ieumgebied.
In afwachting van al of niet verkrij
gen der Mosocl-concessics Is men daar
om niet bij de pakken neer gaan zitten,
maar heeft het vraagstuk op andere
wijze pogen op tc lossen- Want hel
wordt zoo langzamerhand een „question
brülanic" dat vraagstuk hoe aan zijn
bcnoodigdc motorbrandstof tc komen
en a's liet werkelijk geheel cn grondig
opgelost was, wel. ik geloof dat dc
Fransche franc een luchtsprong zou
maken. Talrijke geleerden, uitvinders
cn staatslieden wijdden er hun aan
dacht aan, staats- cn industricelc com
missies werkten er aan, congressen
werden er over gehouden, tijdschriften
publiceerden er artikelen over dc
groote pers bemoeide er zich mee. Was
het wonder dal verscheidene min of
meer sjieculaticvc uitvinders zoo nu cn
dan opdoken met het bericht dat tc
ei in geslaagd waren het vraagstuk op
te lossen, en dat de pers, gedachtig aan
het „houd er den moed maar in",
zich met gretigheid op die beweringen
wierp en den volkc bekend maakte dat
Frankrijk nu weldra (voor dc zooveelstc
keer) onafhankelijk van zijn „vrienden"
Engeland cn Amerika zou worden?
Achtereenvolgens hebben wc nu ge
had een wijnbouwer uit de buurt van
Bordeaux, die zich eigenlijk alleen in
vaagheden uitliet, een ingenieur uit Le
Havre, de al even weinig positiefs be
loofde cn een financieel consortium
uit den Elzas. dat in Frankrijk zelf
petroleum meende aangeboord (c heb
ben. Vervolgens een Poolsch, laser
Russisch ingenieur, die er in geslaagd
was uit allerlei afval een buitengewoon
voortreffelijke brandstof te ..stoken",
veel heter dan gewone benzine; die al
een proeffabriek gebouwd had en nu in
onderhandeling was met een syndicaat.
Zoowel ingenieur als syndicaat laten
al niets meer van zich hooren, 11a een
paar maanden. Daarna kregen we de
ontdekking van een Parijsch chemicus,
dio er iu gestaagd war, uit plantaardige
olio petroleum tc bereiden. Groote
„kojipen" in dc avondbladen!
„Triomphc c.c la iencc fran^aisc!"
etc. Ongetwijfeld, als het waar is,
maar zoolang die plantaardige olie (ik
meen zelfs dat het de zeer dure ricinus
olie was) cenigc malen duurder is dan
petroleum, heb je er voor de ptactijk
nicu aan. Hei is hier vooral niet alleen
een quaestie van wetenschappelijk en
technisch geslaagde procfnemnigen,
maar vooral van kostprijs.
Maar na dan «yndelijk voor ecu dag
of veertien dc klap op dun vuutjiijl! Het
„Iroline!" Ontdekt door een meisje van
zestien jaai! Koppen van zo c.M., por
tret van de jeugdige uitvindster in alle
bladenEn zelfs lieve verhaaltjes er bü!
Frankrijk is gered eu dc naam van
Irene Laurent zal als die van Jeanne
d'Arc voort blijven leven!
Men moet met die dingen verbazend
op zijn hoede zijn; niettegenstaande al
dat lawaai is het mogelijk natuurlijk dat
Irene Laurent een technisch en prac-
tisch belangrijke uiivndng heeft ge
daan, wat dan een bewonderenswaardi
ge prestatie is het is meer gebeurd dat
op het eerste gezicht ongelooflijke cn
zelfs lachwekkende dingen naderhand
waar bleken tc ziin en nt ongedachte
gevolgen bleker, te leiden, en daarom
kin misschien hier werkelijk iets be
langrijks ontdekt zijn. Maar hier :s toch
wel heel veel onsympathiek lawaai bii.
Allereerst al dat verhaaltje van dc sui
ker: vader en dochter Laurent hadden
de brandstof al ontdekt, maar nog geen
goede manier gevonden om haar aan
den motor toe te voeren cn te kun
nen dosecren cn beiden pijnigden hun
hersens om een goede oplossing te vin
den. Totdat Irene, die haar broertic
Jean een klontje suiker zag eten (waar
zulke snoepende broertjes al niet goed
voor zijn!) op dc n inval kwam de brand
stof door suiker te laten opslorpen eu
zoo den motor toe te dienen. En riet,
heureka, dc oplossing was gevonden ca
cle motor draaide!
Nu, in ernst, lezer, ga eens na het
prijsverschil tusschen de ruwste suiker
cn molorbcnziue, liet .verschil in calori
sche waarde en de mogelijkheid van
het klontje suiker voeren aan een
motor.
Dc groote scheikundige IVurtz heeft
eens gezegd „La cliiinie une
science franraisc" (de scheikunde is
een Fransche wetenschap). Dat kan
zijn, maar van de Fransche journalisten
dan toch zeker niet! Niemand zal mij
van anti-Franschgeeindhcid verdenken,
maar dergelijke klontjes suiker zijn mij
toch te kras! Dat men (dc wensch is dc
vader do; gedachte) het publiek die
ricinusolie-gcschiedënis nog poogt te
doen slikken kan ik me desnoods bc-
grijpen, maar die klontjes„Nou
moe!" plachten we in dienst te zeggen.
Gelukkig zijn dc latere berichten
inder fantastisch en tevens minder
optimistischiroline heet daar maar
X .;oo ;-:e:k als petroleum (ook al-
vaag) cn is een springstof, die in
vloeibaren locstand niet explosief is en
daartoe eerst in dampvorm gebracht
'moet worden. Zooals dat daar staat is
het ahveer onzin 5 een stof is explosief
of niet, daar doet dc aggregaatsloc-
stand niets toe bedoeld zal .wel zijn dar
de stof eerst in dampvorm gebracht
moet worden om brandbaar le ziin, en
met lucht gemengd (dat is essentieel)
een explosief mengsel op te leveren, net
als pciroic.um' cn benlrine, -evenmin
springstoffen dan wel brandstoffen.
Het een-ge positieve dat er in dat
latere bericht staat is alleen cat de
motor zoo soepel liep en zonder tus-
schcnkomst van de versnellingen van
maximum snelheid tot bijna-stilstand
en omgekeerd gebracht kon worden.
Over vergelijkende rendementsproe-
ven en kostenberekeningen nog niets
wel alleen, maar ik hoop dat dat een
drukfout is, dat de radiator gevuld
werd met de nieuwe brandstof. Mijn
goede gezindheid wil daar wel carbu
rator van maken, al is bet dan nog wat
raar.
Voorloopig afwachten is echter de
boodschap hcclemaal onmogelijk is
het natuurlijk niet. maar erg onwaar
schijnlijk wel. De Franschen zullen
zich nog Wel eenigen tijd bij hun „cnr-
burant national", een mengsel van
ingevoerde, buitenlandsche ben
zine en goedkoopere, uit eigen steen
kolen gestookte reerbenzol moeten
houden. Hun surplus aan wijn verwer
ken op brandspiritus levert ook al
ilijkheden op nu de Fransche wijn
boeren er in geslaagd zijn veel meer en
•eel grooterc, maar daardoor water-
ijkerc druiven in hun wijnbergen ie
kweeken. waardoor de landtvijn minder
alcohol hevat dan vroeger.
J. J. LUYTEN.
