HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
Mijnhardlfs ZenuwtableHen
De Geweldenaar
ZATERDAG 6 JUNI 1925 DERDE BLAD
(Nlauwe resktj
No. 248
Timgad, het Afrikaansche Pompeii
DE POORT VAN TRAJANUS.
Had a ooit van Timgad geboord,
Ieuer? Kom, bckc»; het maar, da; de
naam vóór vand. u zelfs geheel onbe
kend was. Van or.c reele reisgezelschap,
fcierlc =i pcrsonei, r.as er ge a enkele,
die vóór ziia reis «-..iNoord-Airika van
bet bestaan vaa Timg3d ooit had
vernomen. En toch is Timgad een Ro*
mciasche ruinen stad, die onmiddellijk
na Pompeii genoemd mag worden. Dat
het minder bekend i ligt enkel aan
haar ligging op do hoogvlakte van
Noord-A frika, die eeuwen lang piet
moer door e*a Europeaan betreden was.
Dat er ocas in Noord-Afrika tusschen
een belang rijke
ttcg, Thamugadi
ger boette bad
vergeten, sinds de
Moeren en de Ara.
aren verdreven en
oest door menicheo
i»44
Lambcse en Tel
Rumeimcbe neder
tooal* de stad v>
bestaan, u-as vrije
Byzantijnen door
bieren uit Afrika
do stad eerst ve
handen en later
bevingen on de
Uk- Toen de Frd
het cerw in den*
de garnizoensstad Bat na stichtten
vlak bij Lambèse, waar in vroeger tijd
een Romeinsoh legioen legerde von
den rij op een klein plateau dicht bij
het Aurfcr-gebcrgte alleen eenige stuk
ken van zuilen en een deel van een oude
Romeinse he «erepoort boven den grond
uitsteken. Welk een schat van oudheden
daar verder onder het zand bedolven lag,
bevroedde men naifWelijks- De Fran,
schen hadden trouwens in. dien lijd, toen
rij hun gezag met kracht'van wapenen
nog overal in .\'oord*Afrika moesten
handhaven, wel «at anders te doen dan
paar Romcinsohe oudheden te toeken.
Het zou aog dertig jaar duren, voor
dat de Franschen begonnen met hun
o;ginvingen te Timgad. Eer't onder
h-iding van Boe»willaakl en iDuthoit,
later onder Rallu Irbben de Franschen
systematisch het oude Thamugadi weer
opgegraven en langzamerhand is caar
orn oude RomeiiiM-jje ruinenstad bloot
komen liggen, die in belangrijkheid niet
veel voor Pompeii onderdoet en thans
tot de meest be/uohte „hetienswaardig
heden" voor de toeristen van Koord"
Afrika behoort.
Voor mij, cie evenals de meesten
s an mijn rcisgnc-Nehap nooit ri
Pompeii of Rome as geweest, behoorde
bet bezoek aan Timgad tot de meest
interessante onderdeden van onze reis.
Daar kreeg ik wat ik allerminst ver
wacht had in K'oord'Afrika een in
druk van een oude. verfijnde bescha
ving, cie ik tot op dat moment ailcen
nog maar uit boeken kende. De
ruines, die daar in Timgad zijn over-
gcWc-cn, zijn énkel nog maar de resten
van een oude nederzetting in Afrika!
Hoe moot koo dacht ik bij mijn
rondwandelingen tusscheu de overblijf
selen van het theater, bet forum, het
kapitoo! en al die zuilengangen een
stad als Rome er we hebben uit
gezien, als Thamugadi at zoo indruk
wekkend groot»cli was. Timgad is toch
maar een gewone stad geweest, die on
geveer 100 jaar na Christus dus nog
niet eens in den bloeitijd der Romeinen
door Tra janus was gesticht om als
centrum vtm beschaving .c dienen voor
do Reders, die van de bergen naar de
Kei-einsche nederzevngen zouden af
dalen om er har.de! te drijven. Een
stad, enkel gebouwd voor verblijfplaats
van veteranen en tot verbreiding van
Romeinrclic cultuur dus!
Toen ik boven op het amphitheater
van den ouden Romeinschen schouw
burg stond met het uitzicht «over heel
Timgad, sprak deze oude ruïnen-stad
het sterkst tot mij- Dit kwam waar
schijnlijk, omdat ik daar op voor mij
meest bekend terrein stond. In mijn ver.
beelding bouwde ik het theater weer op
en ik kon mij even een flauwe voorstel
ling maken van dezen kunsttempel
ds hjj eenmaal was geweekt. Ik zag
de seen a waarvan de fundamenten
nog volkomen gaaf waren de ..bak",
het amphitheater, ik zag heel het ont
zaglijke gebouw voor mij! Welk een
liefde voor de kunst moeten die Romei
nen hebben gehad! Nooit sterteer kan
men dat voelen, dan wanneer men ttis*
beu zulke oude ruinen staat!
Hoe klein en nietig kwam mij onze
houwt)urg op het Wilsonsplein met
xijn 750 zitplaatsen voor, vergeleken bij
dit oude Romcinscho kolossale theater,
dat eens plaat- had gegeven aan 5000
toeschouwers I Hoe eenvoudig en vol
komen» logisch was de bouw van dit
enorme steenen amphitheater! Ik dacht
aan de grijze stoeltjes ia het parterre on
der het fage, de toeschouwers meer
drukkende balcon, aan de afschuwelijk
lerfi;.ke roode bakken vaa loges ia ons
HET AMPHITHEATER TE
theater op het Wilsonsplein en -de al niet
minder fraaie „paardentram" ia jlen
schouwburg aan den Jansweg en dat
leek mij, vergeleken bij deze ruine luit
de grijze oudheid, bijna belachelijk toe-
Welk een forsch.e gedachte van eenheid
kwam daar in de ruïnes van dat oude
theater tot uitdrukking! Een theater
voor héél het volk, waar allen één waren
en ifder gelijkelijk opging in de kunst
En hoe solide, voor alle tijden, was dit
theater gebouwd! Zelfs in ruïne sprak
deze kunsttempel mij van onverganke
lijkheid. |Na ,1800 jaar was dat amphi
theater met zijn zitplaatsen, zijn trappen
zijn doorgangen nog geheel intact.
Een bezoek aan zulk een oude iRo*
meinsche ruïnea-stad dwingt tot nederi
ge £esr.heicfcnheid'l Zijn) Jvvij ,in |iSoo
jaar in waarheid heel veel vooruitge
gaan Wie zou bet tusscben de ruïnes
van zulk een oude Romeinsche ber
schaving duiven volhoudenI O zeker,
wij gooien geen slaven meer voo^ de
leeuwen, maar wie van ons, die den
.grooien oorlog" hebben meegemaakt,
rou iets durven zeg'gort van zulk een
.onschuldig vermaak"En als ik denk
aan het enthousiaste verhaal van onzen
kleinen gids te Sétif over de „feestelij
ke" vertooning der guillotine, die elke
drie maanden tot opperste vreugde van
heel de bevolking door de Franschen in
Sétif wordt gegeven, dan is er in deze
moderne terechtstelling vergeleken bij 't
lepuvvenmaal ran vroeger, alleen maar
•orschil in nuance. Het is waar, dat de
Romeinen geen isdio'concerten, geen
loud-speakers en geen gramopboons
ladden, re hebben zc'-fs de bioscoop, de
jazz-bands en do kruisraadsels moeten
tissen, maar zij hadden een sterk oni*
ikkeld gevoel voor schoonheid, dat op
woog tegen veej van a! het goede,
waarmee onze moderne tijd gezegend is.
De rondgang door de zuilengangen van
Timgad van ons Europeesch reisgezel
schap in grijze colberts, bruine regen'
jassen en stofmantels achter onzen Ara.
bischen gids Mcziaai Belaid, die mij in
rijn over de witte burnou zwierig ge
dragen blauw opperkleed even nan een
Romein deed denken, stemde mij ik
schreef bet réeds nederig en beschei
den- Zelden ben ik mij sterker bewust
geweest, hoe wij bet gevoel voor
schoonheid verloren hebben als daar in
mijn demi'saisonnetje naast den siati-
gen Meziani Beleid tusscben de zuilen
-an het kapitool van het oude, ver
woeste Timgad.
Enkelen van mijn rcisgenooten, die
in Rome en Napels waren geweest, ver
telden mij, dat Pompeii a's geheel in
teressanter is dan Timgad, omdat daar
Italië nog vele oude Romeinsche hui
zen geheel gaaf en ongeschonden te
'oorschijn zijn gebracht, wat in Tum-
gad niet het geval is. Timgad is, voor
dat hel door het zand bedolven werd,
blijkbaar eerst grondig verwoest en er
wordt bij een rondwandeling door deze
ruïnes van de fantasie dan ook veel
meer g<-< :scht aan te Pompeii. Timgad
was echter veel belangrijker stad wat
aan tie resten duidelijk i; te zien. Het
forum hei kapitool, de markt van Ser
tius en riet amphitheater zijn te Timgad
van vee! grootcr afmetingen en doordat
deze Afrikaansche stad nog den Tijd vair'
heti eerste Christendom heeft meege
maakt, bezit het ook nog overblijfselen
vaa prachtige Byzantijnsche kunst in de
ralnes van de kerken der eerste Chris
tenen, wetke te Pompeii geheel worden
gemist. Wij zagen er een Byzantijnsch
doopvont van kolossale afmeting van
het prachtigste inozaiek; cvcn zeldzaam
•an kleurencombinatie ais san tcoke-
cing, volkomen gaaf en ongtsehonden,
een kunstwerk, in zijn soort zóó com
pleet, als ik zelden nog zag.
Voor wio eenige verbeeldingskracht
bezit, is de wandeling over de Decu-
nacus Maxim, do hoofdstraat met haar
groote, vjerkante tegels, tusschea twee
rijen zuilen door, naar de Poort van
Trajanus, die aezo straat forsch en
breed- afsluit, een rijke toalit I Want er
is genoeg ovcrgebcven om op die zui
len en steenenrestcn in zijn fantasie
op te bouwen, wat eenmaal was.
Timgad heeft details, die men zoo.
als mij door mijn rcisgenooten werd ver.
teld te Pompeii vergeefs zal zoeken-
Zoo is bijzonder interessant het groote
marktplein van Sertius met zijn resten
van winkels, waarin de gebeeldhouwde,
zéér gaaf gebleven emblemen a's
druiventrossen, ananassen en bladeren
nog aangeven, wat daar eens, vele
eeuwen geleden, achter die marmeren
toonbanken door Romeinen werd ver
kocht. De publieke latrines, de nog in
zeer goeden staat verkeerende riolen
onder de straten met overal de ingan
gen voor de met de reiniging belaste
slaven en vooral de ztitnes der talrijke
hennes", de baden" jnet hun water
reservoirs en hun verwarmingsovens,
gaven ons opmerkelijke bewijzen van
de hygiënische toestanden bij de oude
Romeinen. En dat in een stad als Tim
gad, midden op «ie hoogvlakten van
1 N'oord-Afrika plaats
bliotheek van meer dan 25000 boekdee-
len, geeft wel getuigenis van de 'hoogte
der cultuur, waartoe deze oude Romei
nen het in ido eerste jaren der Christe
lijke jaartelling daar in Afrika hadden
gebracht.
Dat op eenige uren afstands van de
•/oor een bi" Sahara een ruïnen-stad snij nog zou ver
tellen van de beschaving der oude Ro.
meinen, zie, dat was één van de vele
niet verwachte verrassingen van (mijn
reis naar Noord"Afrikat
[T„ B. SCHUIL.
VAN KUNST EN KUNSTENAARS
£r j9 vermoedelijk wel als reactie
tegen het hyper-moderne der latere ja
ren reede einde geruimen tijd in de
belangstelling voor kunstwerken een
terugkeer merkbaar naar da zooge
naamde periode der romantiek, naar
de kunst, die rondom het jaar I860
baar hoogtepunt bereikte. De bekende
uitgever floury heeft, die wendingen
voelend, een paar jaar geleden een©
serie kwarto-monographieén op het
«e'ouw gezet, waarvan ik de eerste,
die over Daumier hier mocht bespre
ken. Sedert zijn, even keurig uitge
voerd een even lijvig deel over Gavar-
ni gevolgd, benevens twee minder om
vangrijke over Celc6tïn Nanteuil en de
beide Johannot'a. Deze namen zijn
voor llollandsche ooren en zeker voor
jongeren vermoedelijk slechte klanken
waaraan zij geen verdere voorstelling
kunnen vastknoopen. Toch zijn da' fa-
mouse lithographen geweest en als
men er zich van overtuigen wil kan
men dat doen door in liet aardige Am.
9tcrdamsche Museum-Willet-Holthuy
zen, hun werk ferns ter inzage te vra
gen. Over een ander curieus schild'
en graphiker ui' dien tijd, over Adol-
plïc Hervier beva'te het jongste num
mer van een Engelsch-Amerikaansch
tijdschrift, de Print Collectors Quar
terly een aardig gedocumenteerd op-
atel en zoo zijn er nog meerdere teelte
nen, die in do richting dier herleefde
belangstel!in? wijzen. Zal het in ons
land ook zoo gaan en parallel met het
buitenland weer een lijd van erken
ning aanbreken voor het lang-niet-ge.
ruige talent van iemand als Charles
Rochussen hijvoorbeeld De tijd van
do romantiek is tevens Jiet glanst ijd-
perk van den kunstenaars-steendruk
en als er iemand in dien rijd ten on
zent mooi mot litjhpgraphiscli krijt
geteekend heeft, dan is lvij het ge
weest. Hij bereikte, noch zocht, mis
schien, die enorme doorwerkthcid van
een blad door Nanteuil of Diaz doch
hij was een geestig teekenaar ca on
der do proefdrukken voor zijn illuêtra-
ties zijn een groot aantal bladen die
voor een Hervier niet behoeven onder
te doen. Natuurlijk gaf hij niet altijd
zijn volle kracht aan die tallooze pren
ten, die hem gevraagd werden. Maar
aan den anderen kant; juist als er
heet van de naald geleverd moest wor
den, als de jongen van de drukkerij
op den steen stond te wachten, liet
hij zich wel eens geheel gaan en gaf
dan groot opgezette compositie-s. die
doen denken aan wat Bauer veel la'er
als teckenaar voor De Kroniek pres-
teeren zou, zoo magistraal zijn ze en
losjes neergeworpen. Zoo maakte hij
liet is bekend zijn affiches voor
do balletten in den Stadsschouwburg.
Hij eu Greive luidden hun ateliers in
de Lange l-eidscho dwarsstraat; do
Schouwburg was niet ve»' af en als
's morgens een nieuw ballet aangekon
digd werd, kon dee middags door den
drukker Diepcrink de steen gebaald
worden. Maar een groot deel van zijn
illustratiewerk is te Haarlem bij Em-
rik en Binger gedrukt en als ge mooie
zwarte proeven in handen krijgt, dus
zonder die slappe onder- en 'usschen-;
tinten in gelig bruin, die in die ja
ren gewenscht werden, dan -.iet ge tot
uw genoegen dat men ook hier de
kunst verstond een mooien fluwecli-
gen afdruk t« maken als de s-een goed
l-e'eekend wa6. Ook bij Mfbling in Den
llaag en nog wel bij anderen werd
goed gewerkt.
I)at met uiterste gevoeligheid voor
nuanceering teekenen, op met zorg
rekozén en gegreinde steenen dat
li-ukken mol inkten.die in hun ver
menging een dnikkersgchoim waren
vaak (1c secret dc faire son encre, zoo
als de beste Ihirijsche drukkers dat
bezaten) dat alles nam tijd, meer dan
waarover men thans we nacht te be
schikken. Vlugger arbeidsmethode is
gewenseht geworden en dat doet er
op zichzelf niets toe, want het maken
van een kunstwerk is niet van de me
thode waarop gewerkt wordt afhan
kelijk. F.» is zelfs menig prachtig ding
gemaakt door wie zijn tcckcning op
papier-report" zette en verder het
overbrengen op den steen maar aan
den vakman-drukker overliet. Doch
dan is mij persoonlijk toch noc het li-
thographeeren met X»sohe. het met.
lithogr. inkt in penseel bewerken van
den steen liever, daar hierbij toch
ieder intermediair buitengesloten
blijft. Onder de jongere Hollaudscbe
arusten die op die wijze een mooi re
sultaat bereiken behoor}» Aart v
Dobbenburgh die in een lokaal v
een godsdienstige vereeniging
Zandvoort (in de Brugstraat) een der
tigtal nieuwe litho's exposeeit welke
daar nog enkele dagen te zien blij
ven, ook voor het publiek.
Dobbenburgh verstaat het, in dit
jongste werk, juist waar hij met het
penseel den steen bewerkt, forschr
tegenstellingen van zwart en wit ii
het leven te roepen. Wanneer nu de
verdeeüng van dat zwart en wit goed
gekozen is dan is het effect van de
prent prettig, rustig en forsch.
Van een „keldertrap" waarlangs
van boven af het licht omlaag valt,
wordt' aldus een feeërieke voorstel
ling gemaakt., die veel meer sugge
reert dan die nuchtere keldertrap in
de werkelijkheid doen kan. In een
prent, de „bedstede" is dezelfde be
handeling toegepast, en hoewel ook
daar een sterk effect het resultaat
werd, stoort daar even de gelijkheid
van klacht in de witte partijen. Met
het fijne krijt teekenend heeft men
natuurlijk meer de nuances in zijn
macht. Ook dat weet Dobbenburgh
en ge vindt, dat terug in een mooi.
zuiver gelithografeerd ..blad, een
„Stilleven met ananas". Dat is een
prachtige vrucht om te teeltenen,
zóó dat het détail niet. verwaarloosd
wordt en toch van het geheel dat
eigenaardige stekelig. hobbelig li
chaam goed gevoeld wordt. Hij is
daar in de bedoelde litho zeer goed in
geslaagd en in ieder geval is zulk een
blad een toetsteen voor den ernst
van den maker. Meer aardige bladen
komen mij voor den geest: een kaade
laar met anemoon, een kaars op ta
fel in een interieur, een prent met
kastanjeknoppen, waarbij het kleveri
ge. harsachtige der twijgen goed voel
baar is; en zoo verscheidene meer.
Een vriendelijk blaadje is een glas
met sneeuwklokjes: dat zal wel spoe
dig geapprecieerd worden. Een paar
aardige boekmerken (ex-libris) liet de
teekenaar hier zien cn natuurlijk
ook wel het een en ander, waaraan
ge kunt zien dat. hij jong is en open
voor allerhand indruk door kunst van
anderen te weeg gebracht.
Toch zit in de wijze waarop hij een
- voor mijn gevoel haast- niet. meer
om aan te zien sujet (als de eeuwi
ge oude schoenen en de keukenstoel
an Van Gogh of de geknipte juffers
in een driehoek van Jan Toorop), ver
werkt, geen iraitatiezucht doch meer
een eigen kracht willen meten. Maar
wjmr hij eenvoudig-weg maakt wat
hem buiten litteratuur om .interes
seerde, is van Dobbenburgh op weg
onzer fijnste gra-phikers te worden
J. H. DE BOIS.
Bitmenlana
- OPLICHTER AANGEHOUDEN.
Het is der politie te Den Haag
thans gelukt den man te arresteeren
zich op verschillende plaatsen ge
durende den luatsten tijd bij weduwen
van onlangs overleden militairen ver
voegde en daar kwitanties presen
teerde over bedragen die nog door
haren man veschuldigd waren. Later
bleek dat deze kwitanties valsch tra
in.
Thans is de man, een zekere G.
aangehouden.
tBlcek dat. het dezelfde persoon
was. die eenigen tijd geleden in den
Haag advertenties had trachten te
verkrijgen voor de z.g, „Bedrijven
gids". Deze gids bestond echter niet
en het j^fld van de advertenties eigen
de G. zich toe.
VISSCHEN MF.T DEN ZET-
ANGEL.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw heeft, bepaald
dat tot cn met 15 Maart 1936 in de
wateren waarop het Bijzonder Vis-
scherij-reglement II (Stbl. 192-2 no.
503) van toepassing is, met den zet-
angel of fleur mag worden gevischt-
TNCElONDEN MEDEDEELINCEN a 60 ets, per regel.
Zenuwstillend - Zenuwsterkend
Glazen Buisje 75cL Bij Apolh.en Drogisten
Onze LaeMtocfe:
HORLOGE DAT NIETS DEED.
in rijlko utf-
gever kwam, ma
een bezoek aan
IXiindigt in
Den Haag tod
de ontdekking
dat zijn kostbaar
gouden horloge
gerold was. Hij
kwam op de
gedachte den
volgenden dag
weer naar de
yedrennen te
gaan en dan op te Jetten of hij den zak
kenroller misschien zou kunnen grijpen.
Tot dat doel deed hij een oud, waardelooe
klokje in zijn vestzak en ging opzette
lijk zoodanig stsan, dat de kans yoor een
zakkenroller heel gunstig was.
Hij keek na'-uurlijk ook steeds naar de
paarden, maar wji6 met zijn gedachten
toch bij het kl.vVje. Het bleef echter vei
lig in zijn zak, totdat hij eindelijk be
sloot naar hu ie te g.wn. De rennen waren
irouwens ook bijna a.'e*loopen. Hij ver
liet zijn plaats, toen hij op eene een mart
tegen het. ;ijt liep, die bcstaaJweg tegen
..Mijnheer, let l&ch op uw hvloge, ik
heb lit: al vijfmaal uit uw zak gyoaaJd^
et rak- wordt het nog gerold.
De Weeldebelasting
Gerookte paling niet belast
Jlen zal zich herinneren, dat in het no,
van 24 April ji.l. er mededeeling vac.
werd gedaan dat tot Z. E. den Minister
van Financiën werden gerïclit adressen,
„rianiens een groot aantal paiingrookers
en palingliandelaren in Nederland" en
door onze Hoofdafdeeling om gerookte
paling te willed doen schrappen .van de
lijst der artikelen, welke zouden worden
belaet met 10% der waarde in bet wets
ontwerp tot aanvulling der zegelwet
1&17.
Dtrzer dagen nu is verschenen eed
nota van wijzigingen op dit wetsontwerp
uit welke nota bhjkt.t «lat verachOlendn
artikelen, die aanvankelijk niet in het
wetsontwerp waren opgenomen, thans wèl
onder de wet zullen valietn terwijl andere
artikelen zijn geschrapt.
Zeer tot ons genoegen kunnen wij me-
dedeelen dat gerookte paling thans in
het wetsontwerp is geschrapt,
l\'èl zijn in het ontwerp opgenomen
kreeften, oesters, forellen- zafco. taibot,
tong, ansj'ovis en paling in gelei.
PRIJSVRAAG DIERENBESCHER-
MING.
De Commissie van Beheer van de
Criellaert-Stichting (Nederlandsche
Vereeniging tot bescherming van Die
ren) schrijft eene prijsvraag uit ter
verkrijging van een kort geschrift,
waarin op beschaafde en boeiende
wijze, voor ieder bevattelijk, het be
ginsel der dierenbescherming en de
beteekenis der dierenbeschermingsbe
weging wordt uiteengezet.
Het geschrift mag ten hoogte 5000
woorden tellen en moet getylpt
worden ingezonden uiterlijk 30 Sep
tember 1925 aan den secretaris van
de Commissie van Beheer voornoemd,
40 Prinses Mariestraat. 's-Gravenhage,
in gesloten enveloppe- voorzien van
een motto en vergezeld van eene
eveneens gesloten enveloppe, dragen
de buitenon het motto en waarin
naam cn adres van schrijver of schrijf-
iter.
Beschikbaar worden gesteld een eer
ste prijs van 100 en een tweede nrijs
van 60. Het bekroonde geschrift
blijft eigendom van de Stichting.
BEZOEK VAN ZUID-AM ERIK AANSCH E
CENEESKUNDICEN.
Op 13 Juni zullen weer eenlce buiten-
lnndsche geneeskundigen in oae land ko
men en wel de doctoren Zwank (Argen
tinië) Mattoe (Brazilië), Nunez (Costa;
Rica), Alvarez (Cuba), Alba (Mexico),
Gubelieoh (Paraguay). Valega (Peru),
Larde Artbes (Salvador). Schieffino (Uru
guay) cn Maldonado (Venezuela), onder
leiding van dr. Des toucher (secretariaat
de hvgiène-aideéling van den Vol
kenbond).
Op Vrijdag 19 Jun: worden de buiten-
landsche gasten ontvangen op den Ge-
zondheidsraJd in Den Haag, door den
:itter, dr. Joeepbus Jilta. waarna door
dezen en door dr. Terburgïi mededeelin-
len worden gedaan onderscheiden
lijk mot betrekking lot de organisatie van
den gezondheidsdienst in ons land en tot
de bestrijding van pokkeu in Nederland
en Oost-Indië.
Daarna wordt een besoek gebracht aan
het Roode Kruïeziekenhuis in Den Haag.
waarna te Rotterdam het bureau van den
gemeentelijken dienst voor maatschappe
lijk hulpbetoon wordt bezocht alwaar de
directeur, de heer Fortanicr, mededeelin-
en zal doen omtrent dezeft dienst-.
Op 20 Juni wordt het herstellingsfjor'd
de Nederlandsche Buitenschool te 'e-Gra-
jenhage bezocht, benevens het sanatorium
ILighallen. waarna arbeiderswoningen
T borden bezichtigd, onder leiding van ir.
Bakker S«3hut.
Feuilleton
Uit het Engelsch van
MARJOR1E BOWEN.
Yi)
„Verwijder uw hee
t Ttrio's pa;
:r". zeide Valen-
..Het zou den
hertog misschien misnoegen hem hier
te zien". Doch Tisi,» weigerde heen
tc gaan. Valentine buisde zich naar
hem toe cn streek ziju hand met tee-
derheid verwijderde zich echter plot
seling weer om met bittor leed uit te
roepen Wij zijn allemaal gek! Allo
maalWat een ongelukkig geslacht!"
Bij 't zien van hei perkament kwam
echter hare vroegere stemming weer
terug. Dus Conrad leefdeHij had
haar zijn iefde gezworen! Hij zou ze
ker terugkomen om haar to redden.
Dan zou zij vrij kunnen leven, vrij
jn '1 palcis kunnen komen cn gaan,
vrij Milaan kunnen verlaten cn de we
reld ingaanDe gedachte alleen deed
baar hoofd van vreugde duizelen
haar moed kwam weer trug er. hare
oogen flikkerden.
.De hertog moet dit. perkament heb
ben", zeide zij, .,en daar Alberic da
Ealluzzo geen gehoor wil vragen om
't hem te geven, zult gij 't hem door
inij zien ter hand stellen Tisiol Dc
hertog wenacht niet gestoord te wor
den als hij vertoornd is", voegde zij
er met, een zacbten lach Bij, ,,doch
het is mijn plicht het. hem te toonen",
en zij naderde de dreigend gesloten
deur.
De page Z3g baar angstig gaan want
hi) vreesde Visconti in zijn toorn. Hij
w;st echter evengoed dat hij Tisio
niet. mocht verlaten.
Met zachte vingers aankloppend
riep Valentine: ..Gian
..Dit is dwaasheid, edele vrouw 1"
riep de page verschrift uit.
..Ik ben eveneens een Visconti",
gaf zij hem. over haar schouder heen
terug. „Waarom zou ik den hertog
vreezen 1"
Wederom riep zij, het fraaie hoofd
je dicht tegen de donkere deur aan
gedrukt. ..GianIk heb ieta van zeer
groot belang voor u. Waarom toont
gij dat gij zoo onthutst zij»? Kom-
GianGij maakt u belachelijk. Zijt
gij bevreesd voor graaf Conrad, dat
gij op zulk een overdreven wijze ver
stoord bent door zijn ontsnappen 1"Er
volgde een oogenblik van stilte. Toen
trad zii een paar passen terug en zei
de: ,.De hertog komt waarop dc
page doodsbleek werd. r
De deur werd even kalm als ge-
niisrhloos geopend en Visconti «fond
bet trio aan te zien. Zijn purper flu-
weëlen wambuis was gehavend. dc
fijne kant aan zijn polsen gescheurd.
Met wijd open oogen naar binnen
starend joeg zijn uiterlijk Valentine,
evenals 'r. iedereen gedaan zou heb
ben, angst en scbrik aan. Doch weder
om dacht zij aan 't feit dat Conrad
leefde. Zij bood hem 't perkament
aan met ..Ik achtte het mijn plicht
U dit. to geven".
Gian trad binnen en nam het zwij
gend aan. 't Verfrommelde wambuis
en de gescheurde kant. evenals de
blik in zijn wijd open oogen zegden
haar genoeg. Toen hij haar aanzag
verdween onwillekeurig al linnr spot
lust. >,Ga heenbeet bij haar toe,
„en kom niet de rust, van een ander
verstoren. Ga heenIk wensch alleen
te zijn",
..Alleen met uwo gedachten, broe
der1" vroeg zij hem met zachte stem.
„Wees voorzichtig", antwoordde hij
„gij kent mijn buien en gij loopt ge
vaar met er u aan bloot te stellen.
Vergeet niet dat gij alleen maar zijt
blijven leven om mijn doe] te die
nen
Tisio, die min of meer begreep wat
zijn broeder bedoelde, was opgestaan
zoodat Visconti, hem ziend uitriep:
,,En gij ook al hier! Komt gij mij
met uwo krankzinnigheid tarten?"
Zijn oogen schoten vuur en zijne han
den werkten krampachtig, zoodat Ti
sio versuft en verschrift den avmbapd
liet vallen, welken do page aanstonds
opraapte.
„Wat hebt gij daar?" riep Visconti
op geheel anderen toon uit, waarop de
page hem op gebogen knie, sidderend
van angst, den armband aanbood.
Visconti bekeek hem een oogenblik
en keerde zich toen met een krèet van
woede, die den knaap tegen den
muur deed annkruipen, van hem af.
Tisio met gekkengeweld hij den schou
der grijpend en hem als een hood
heen en weer schuddend, gilde hij hem
toe: „Hoe komt deze armband in
mijn paleis? Antwoord mij!"
Tisio kreunde, doch kon geen ant
woord vindon, totdat Visconti hem
met een vloek zoo hard van hem af
wierp. dat hij op den grond gevallen
zou zijn al Valentine hem niet opge
vangen had. Toen wendde hij zich
met blinde woede tot den page. die
bevend neerknield. ,-Aant woord mij
Waar heeft die eek dit vandaan ge
baald en bij hield hem de bracelet
voor oogen.
Bij het zien van' de gescheurde kan
ton over die lange witte vingera, re
zen den knaap dc haren te berge.
,.Vnn een jong meisje, edele heer, die
prins Tisio bij de Westpóort ontmoet
te
..Heeft $ij" 't bem gegeven'" brulde
Visconti. ..Gij zult er alle drie duur
voor boeten aldus met mij tc zijn ko
men spottón!'
„Mijn edele heer heeft 't haar ont
nomen", riep de page versteend van
schrik uit. „Hij nam 't haar zelf af
cn zij weende er om".
,,Zij weende er om herhaalde
Visconti langzaam. Er ontstond een
stilte en toen bij weer sprak was zijn
stem kalmer. „Dan zal hij het, met
den dood bekoopen. omdat hij 't haar
ontnomen heeft", zeide hij met een
woedenden blik op Tisio. die, in een
stoel neergehurkt en tegen zijn zus
ter aangedrukt, van angst en verdriet
zat te kreunen.
„Schaamt u! Tracht, te bedaren!"
riep Valentine uit. „Wat beeft Tisio
nu weer gedaan? '1, Is niet de eerste
maal dat hij een versiersel nam dat
hem aanstondHebt gij niet bevolen
dat hij alles moest hebben waar hij
zin in heeft?"
„Wees voorzichtig dat mijn afkeer
niet grooter wordt dan mijn eer
zucht!" beet hij haar toe nw bei
der- bestaan is geheel afhankelijk van
mijn genoegenZich wederom (of.
den page wendend, voegde bij er bij.
„Ga heen e.n neem uw gek mee
zorg dat gij mij niet meer onder de
oogen komt. waarop de arme pa
ge eerst zelf opstond en toen Tisio
op de ocen hielp, die gedwee mee
ging toen zijn zuster hem iets toeflui
sterde. terwijl Visconti's verwoede
blikken zich geen oogenblik van hen
afwendden. Toen volgde er een vree-
eelïjke stilte.
Om steun te hebben bleef Valenti
ne tegen den muur aanleunen. Zij
was dankbaar dat Tisio er levend af
gekomen was. Zij dorst Gian niet
vragen waarom het zien van den arm
band in Tisio's bezit hem zoozeer
vertoornd had. .-Hij is bezeten 's
fluisterde zij zichzelf toe.
Met een schimplach vroeg Visconti
haar„Is 't op uw aanraden dat hij
mij hiermee kwam tergen?"
..Tergen?" herhaalde Valentine;
„hoe kon ik weten dat een beuzeling
u z«^o buiten u zelf zou brengen?"
Hij zag haar scherp aan. de arm
band in zijn hand vermorselend en bo
gon wederom„Het 19 zooals ik u
zeg gij tart mij, want gij weet dat
gij mij dienen kunt. Doch ik heb de
lacht en ik behoud die
Zij hoorde hem stilzwijgend aan ter
wijl hij zich omwendde om naar zijn
kamer terug te gaan. Op hetzelfde
oogenblik trad Giannotto sprekend
naar hem toe. Hij was onopgemerkt
binnen gekomen en naderde zijn mees
ter met een eertiiedigo houding. Voor
hij echter uitgesproken was beet Vis
conti hem toe: „Ik wil niemand zien.
niemandBegrijpt gijIk heb 't a
reeds gezegd en_ wees voorzichtig,-
Giannotto, dat gij Liet te vaak ia'
mijne nabijheid komt!"
(Wordt vervolgd).
