HAARLEM'S DAGBLAD
BRIEVEN OVER RUSLAND
door een Rus
BlMsalanfl
De Tweede Kamerverkiezingen
Onze Lseli&oek
DINSDAG 16 JUNI 1925
DERDE bLAD
Mangaan als een lokmiddel voor de
Vereenigde Staten.
In de laatste jaren beeft mangaan
een voorname plaats in de staalindus.
trie ingenomen. Maugaonerts is toch
onontbeerlijk bij de productie van fero'
mangaan «a dit laatste product is nood
zakelijk bij de staalproductie. Voor
den oorlog beeft Üuit3chland de eer
sto plaats ingenomen onder de landen,
die leromangaan produceerden. In 1913
bedroeg het wercldgebruik \an man
gaan ztOcooo ton. Hiervan gébruikte
Duitscblnnd 37 Engeland 33 de
Vereenigde Staten 17 Belgie 14
Krank ririt 10 en de overige landen
10 Tijdens den oorlog is de toestand
geheel veranderd en nu nemen de Vet*
eenigde Staten de eerste plaats in on.
der de volkeren, die mangaan gebrui
ken. Voor de Vereenigde Staten is dus
bijzonder veel belang rich te verzekeren
van een voldoende hoeveelheid man*
gaanerts en dit brengt de machtige
Transatlantische Unie in contact met
do SovjerUnie.
Do hoeveelheid mangaanerts is zeer
Vlein. Volger.' berekening van de des
kundigen r-.uden de mangaanlagen van
alle r.:»t-Russi:^he landen slechts plas.
30 rniUioea ton mangaanerts bevatten,
terwijl Rusland ia de beroemde Tsjia-
roertche lagen meer dan 100 millioen
tor. mangaanerts bezit. Bovendien z:;n
in de meeste landen van de wereH de
mangaanlagen sterk aangesproken en
jotamige zelfs min of meer uiige,
put, terwijl de "Psjiatoersche lagen nog
buna ongerept zijn. Het Russische
mangaan i» bovendien ook beter dan
het outteciaadsche, want Let bevat 53
pCt- metaal, terwijl in andere landen
het mctaalgchalte veel lager is.
Sinds ce Tsj'tatoerscke mangaanla.
gen in exploitatie »iin gekomen, speel
den zij een voorname rol op de wereld*
markt- In 191 j importeerde Duitsch-
land 53 X van het benoodigde man
gaanerts uit Rusland, Engeland kocht
er 39 van het benoodigde mangaan,
de Vereenigde Staten 36-3 België
Ate9 X» Frankrijk ao In de toe
komst zal Tsjiatoer c«i stoeds grootere
rol in de w-ereldproductio gaan spelen
er. de berittcr van aore lagen zal daar
door era middel krijgen de andere lan
len naar nja PÖV>«a doen dassen-
Rusland is steeds te arm aan kapita
len *n aan technici geweest om zelf zijn
natuurlijke rijkdommen te bewerkea.
Ook de maagaangroeven werden hoofd
zakelijk door vreemdelingen geëxploi
teerd. Voer den oorlog werkten in
Tij.atocr Duitsdic, Lngelsche, Belgi
sche, Franscise en andere buitenland"
sche maatschappijen. Bijzonder belang
rijk waren de Duitsche ondernemingen.
)te Duitsrh-Kaukasisdhe Mijnbouw,
maatschappij. die in nauw verband
staat met de Ifamburgsche en Ge sea.
kirchen %«he mijnbouwmaatsdiappijen
ca met do „Deutsche Bank", heeft bij
zonder grooio belangen te Tsjiatosr-
Na ce bolsjewrstische omwenteling
heeft deze maatsdiappij het mogelij
ke gedaan om de mangaazmonea op-
nieuw te kannen exploit eer en ca de
Duitsche kapitalisten liebaen daarbij
veel succes bereikt- Zoo was de toe.
stand toen kozt geleden het bericht
kwam, dat de sovjets op het punt staan
ee i overeenkom-.t met een Amerikaan-
»ca« groep te «luiten, die de mangaan
lagen zal mogen exploiteeren-
De bijzonderheden van deze overeen
komst r :n nog oab-kend- Vast staat
voorloopig alleen dat Harriman een
concessie wil krijgen voor 10 jaar en
dat hij de sovjet-regeering belooft bij
een jaariijkscke winning van één ruil"
lioen ton een jaarlijksoa inkomen van
1 i/a millioen dollar te garandeeren.
Bovendien belooft hij te Tsjiatoer in"
stalaties op te richten, waar het erts
in feromangaan zou verwerkt worden.
Het is vrijwel zeker, dat dc sovjets
door de concessie aan Amerikanen ia
plaats van aan Duitschers te gunnen
een. politiek doel nastreven, want dc
Duitsche kapitalisten zouden ook voor
de economische voorwaarden te vinden
zijn geweest, die de Amerikaan*che
groep accepteert. Welk doel streeft dc
sovjeuregeericg na bij deze frontver
andering in haar mangaanpolitiek?
Het antwoord is heel eenvoudig. De
;y.jet-regeeriag wil zich van den steun
der machtige Araerikaansche financiee
le groepen versekeren om op deze wij
ze de Amerikaansoae regeering te dwia
gen de sovjets te erkennen. Wij hebben
gezien dat de bolsjewiki voor de er
kennmg door Japan de oliebronnen van
Sachaltn hebben gegeven, dat zij rati
Mussolini :a ruil voor de erkenniog
een conces?ie op de oliebronnen va"
Georgië hebber, verleend. Amerika i?
■aatuurlijlc ree! meer waard dan de an
dere landen *o voor de erkenning door
de machtige republiek zullen de botsje"
wiki tot .oei offers bereid zijn. Deze
erkcan:.:g hopen zzj te bereiken door 1
voorspraak van de Amerikaansche in
dustrieel© magnaten-
Oorspronkelijk was bet de bedoeling
de Amerikaansche kapitalisten te van.
gen door een concessie op de oliebron
nen van Sachalin. Daarvoor wilden de
sovjetregoericg in contact treden met
de Standard Oi! Cy- Litwinow heeft
aan Fisher, redacteur van „The Na
tion". openhartig gezegd, dat de bols
jewiki overtuigd zijn van de geweldige
macht, die de Standard Oil Cy. in
Amerikaansche financieel© en politieke
kringen bezit, üra oaoj>geóekkrd« re
denen hebben do bolsjewiki ten stotte
een overeenkomst met de groep Sin
clair gesloten- Deze groep ontving een
conce-.sie op 1000 vierkante werst olie-
houdenden bodem van Sachalin.
Zooals bekend, beeft Sinclair zich ver
plicht aan de sovjct-iegccring een lef
a Lag toe te staan van r'4 milliard dol
lar tegen een interest van 3 1/1 X en
bovendien heeft de groep be'oofdeenige
havens aan te leggen, die na een zeker
tijdsverloop het eigendom van den Rus
siscben staat zouden worden. Behalve
de» economisehe verplichtingen heeft
de groep oatc politieke verplichtingen
op zich genomen: zij hoeft nl- beloofd
van haar politieleen invloed in de repu
bliek en san de vriendschap van presi
dent Harding gebruik te maken om de
erkenning do jure van de sovjet» te
bewerkstelligen. Do overeenkomst be
vatte dan ook 'n paragraaf waardoor de
Amerikanen zich verplichten niet later
dan ia 1937 dezer erkenning te berei
ken. Word: tegen dien tijd de sovjet,
regeering niet door Amerika erkend,
dan wordt de overeenkomst als ontbon
den beschouwd- Toen het echter bleek,
dat Japaa bereid was de sovjets in ruil
voor ce olie van Sachalin te erkear.cn.
heeft ce sovjetregeeriag aan dat land
de concessie verleend- Nu poogt de
- v.jetregeering met behulp \aa de
Harriman-groep datgene te bereiken,
wat mez *de Stndair-groep niet gelukt
B. RAPT5CHINSKY.
Kranen voor de
Antwerpsche haven.
De Nederlandsche industrie.
To Antwerpen heeft do aanbeste
ding Plaat* k-had van de levering
van 30 clcctrische kranen roet ccn
capaciteit van 30 ton. Inschrijvers
konden tevens aanbieding doen voor
de levering telkens van 4 kranen van
een gewijzigd type.
Het resultaat is gewest, dat do lev©
Tin* van 20 3 tons kranen opgedragen
m aan <le A la-% Atelier* MÉtalhxr-
giques qc Nivellea voor f 3.174.000
francs en van 10 3 tons kranen aan
da S. A. J"hn OockeriU te Scrding
voor f 1.607.000 francs.
Wat de kraoen van een gewijzigd
type betreft is besloten een proef te
nemen met een vijftal soorten. Do*
firma's Storck—Hijsch, Haarlegnsche
Machinefabriek, Werf Gusto. Cockcrill
eu Demag zullen elk van het door hen
voorgestelde typ® ren 4-tal stuks
bouwen die dan beproefd zullen wor
den-
OP DE FIETS NAAR ROME.
De hcenen J. v.d. Akker, ondenvij-
Mr aan de RK. school aan dc V." ©ster
ol raat en J. Terwnefcte, onderwijzer
aan de ILK. .Tongenreehool aan de
Raam to Delft zullen per rijwiel een
pelgrimstocht naar Rome onderne
men. De tocht noemt Woensdag 1 Juli
a s een aanvang en gaat lange don
Rijn door Dnitsohland, door Zwitser
land en Ilali.'t de terugtocht wordt
«loor Frankrijk ©n België gemaakt.
Slechts een gedeelte van den tochfc in
liet. gebergte zal per trein worden
gedaan. De fietser» rekenen half Sep
tember van dit jaar htm woon
plaats term» te ziin.
PRINS HENDRIK TE CENèVE.
Prins Hendrik heeft, vergezeld van
'graaf en gravin Dumonreau. e«m be
zoek gebracht aan Genève. Hij pe
bruikte het noenmaal meb den consul
van No'ten en tegde daarna eentee
heroe' en ?t.
HET VREDESPALEIS,
in verband mot zittingen van het
Hof van Internationale Jugtitie zal het
Vredespaleis, 10 Den il*a£- voor zoo
ver met in gebruik, tot nadere aan
kondiging, voor het publtok ter be
zichtiging zijn opengestelde do «crue
vijf werkdagen vao de week cq d«>n
Tweeden en vierden Zaterdag van de
maand, telkens van 1 tot 2,30 uur
's namiddag*. benevens den eersten
«•n «ierden Zondag van de maand van
2 tot i uur 's namiddags.
OPLICHTING VAN DEN DIRECTEUR
VAN DE ROTTEROAMSCHE DIER
GAARDE.
Dr. K. K.. diroeUar van da Botterdam-
«eb© Dier«*ar<te tieeft (..«oei gehad van
een man. die zich Van O. noemde en zelde
«en voorname positie te bekleeden te 80I0,
op lava. Hij was er. too vertelde hij, on-
d«r mee« belast met «c:> godev!:# van hr*.
beheer van de diergaarde en hij wat in
«teel on Ixield. liiiujeu. welke hij ovei
had, kosteloos een de Diergaarde te Rot
tcrdeiu af te ataan.
Tijdens he*, gesprek vertelde hij dr. K.
ooi dat hij me', zijn broer, dieoa vrouw en
dochter in het Zuid-Hollaodech hotel op
de Korte Hoorraat gelogeerd had, en dat
zijn broer, die postdirecteur in Friesland
wa», ploteellng wei vertrokken, ine' mede
neming van een hem toebehoore-nden kof
fer. waarin zijn geld zet. Daarom vroeg hij
f 25 te leen, welk geld hij don volgenden
dag per postwissel zou terugzenden. Hij
Vrt-og bet geld en vertrok.
Denzelfden avond kreeg dr. K. een
briefje ven hom, waarmee hij een jongen
zond en waarin bij dr. K. om f 6.75 ver
zocht, want hij had oen pond elf', gekocht
om nice le nemen voor zijn schoonzuster,
die jarig waf. Aan dit verrook hooft de
directeur van de Diergaarde niet voldaan;
hom we» inmiddels gebleken, dal In het
Zuid-Hoiland-eh hotel ven een verblijf
aldaar van den man nicia bekend wae.
Do directeur van do Rotterdamseho
vult de bijzonderheden omtrent de vermoe
delijke oplichting te zijnen nadeele nog
een met de mededccllng, del de man, die
een heelen middag mo'. hem heeft zillen
pTS'.en. zóó goed op de hoogte was met
he: vak en de relatie» ter zake van de
Diergaarde met don Foeeoehoenan van Solo
dat hij wol den indruk meo»t krijgen, dat
wat de m*n zei. inderdaad allemaal a
Jhr. Mr. D. J. de Geer over Kabinetsformatie. Mede-
deelingen van Mr. Schürmann over het Vaderlandsch
Verbond. Een politieke rede van Mgr. Dr. Nolens.
OVER DE A.8. KABINETSFORMATIE.
In eon serie Staatkundig» Bijdragen: die
in de Te lotsof is opgunaanen, «lm
de he«r J. K. 8noeek lieiikeinaus. t,e
vraag behandeld, wie, indien weder <<«1
reomsch kabinet rougeiijk «at bhjkon.
MabmeMfumnateuir «X. zijn. Nadat hl) had
•pgernerkt dat er van de vxt reoiitsclie
onder K-K. leiding etondcai, had hij ge
schreven
Zonder tets te kert te doc« oan de be
kwaamheden van mogelijke Roameche of
anu-revohitioniiaire oandidaten voor het
leiderschap, kan moeilijk worden miskend
de begeerte van 'lie protestttiitsohe bevol
king :n Nederland, die toch verreweg de
meerderheid vormt, ont zij ditmaal niet
worde voorbijgegaan. Evenmin kan wor.
den gewraakt het verlangen dat leeft in
Wiristelijk-Historrsche harten dat <lan
«11 wel voor het eerst gekozen werd utt
haren kring.
Het nieuwe kabinet waoht eon uitere!
moeu jke taak. Zijn leider zal moeten be.
tcnikxcn over vele talenten.politieke er
varing, grondige economische en weie*
kennis, grooea vooiuichlighekl en fijn.
ontwuvkkeld reehtebeeef. In de L'aus W
de overtuiging, dat aan den oud.
i Financiën jhr. rur. De lieer
deze talenten gegeven werden. Leiden li
sommigen gemakkelijker dan voi-
gen-
aanleiding daarvan ia fn de Tel®
piaaf van Maandsoavond een tegenspraak
Jhr. Mr P. J. de Geer opgenomen
Wij on<leenen daaraan het volgende:
Ik acht het o=n ontaarding van onzer.
erkie«ng<wtrijd. dat «t-.tmoal voorzoo,
«r ik mij herinner voor bet eerst han
gende dien strijd, propaganda -f gemaakt
voor het denkbeeld, dat bij een onderstel
den uitslag een bepaalde fractie. ar.
tclfe een bepaalde person uit die frac te
aaoznerking sal kennen voor de Kabi-
r.etafortnatic
Reeds op zich zelf eigent -s.rh het Ne
derlandsche etaaisrerht met tot een derge.
lijke propaganda. In Engeland wordt de
raag. aan wieu het fonuaveurschap
■rorJea aangeboden, door do f.eaïbua t-e-
nd, waar wij ir. dit opziclu
nog ..Koninklijke minateriee" hebben, u
daarvan geen sprake cn is de vraaa.
azeznbua bij een onderstelden
uitslag formal our* set txbouicn te worden
tot dnsveir nooit voorwerp van twistte,
•vbrijf bij ds verkiezmgen gnrteet. lle<
daarvan Ouusa gegeven voorbeeld ia te
laken.
De ontaarding krijgt intusschcn een ï-og
ernstiger karakter althaus von dir.-
hiae. standpunt wanneer de t-doelde j.to
pagacda ge «"biedt *.p de uitgesproken
overweging, dat andere fracties uit een
bepaaki* pattijgroepeering reed» aan boo
rijn geweest en dat iedere fractie wel
ns haas- beurt, mag hebben-
Een zooiiaiiige overweging strijdt mot
het christelijk.hiïtorisch principe en
ligt zelfs buiten deu chrLetelijk-hietcirf.
schen gezichtskring.
Wanneer christelijk-histariechen in dc
kerk zir«en: „Geen asovlsohe maebt be-
gecren wij", dan ie dit tric'. rnaae tiun'
y.ondageolie plunje, doch het kittend ;no.
ef ce.4 van hun staatkundig streven.
De maciit op zich zelf hcufi voor hen
nfete begeerlijks. Niet de vraag, welke
personen aan het roer staan, maar ds
we'ke richting het gaat, is voor
hen van be!eekeni«.
Het is deae «zelfde opvatting, welke het
leven en werken vso hun overleden le.-
dor jhr. mr. A. F. de Sarrornm Lobman .-
«■.er.» tot misnoegen van zwak-gefuaigeerO?
zuodvstsoders onafgebroken behsirwdit
heeft, ook iv «iagsn van Kabi«e!scri«. s tn
welke het dien «talisman steeds zoo go-
makkellijk heeft gemaakt, de maatregvlci.
van «lk eouverocment on'oevangen in
naar hun eigen verdiensten te l-eoordee-
len.
Niet door wfe. entar hoe geregeerd wordt
was voor hem van belang.
De gedachte aan e»a formateursehvp A
tour de róle van «aroeuwerkende frartie»
rou hij veroordeeld hebben «1s «taats.
rechteiijk 00 ju iet en van christelijk,
hiftorisch «ttndpuat onwaardig.
HET VADERLANDSCH VERBOND.
Ilet Vaderlandsch Verbond heeft te
Zei»: een openbare bijeenkomst gehouden.
Nadat e«n strijkje het Wilhelmus ten ge-
iioore had gebracht, heedt allereeret ds
voorzitter van het Vertxrod. d» heer
J. G. Sohttrmann, uit Rotterdam, het
woord gevoerd.
Hij reide, dal de misvatting bestond,
alsof hot Vaderl'indnsh Verbond oen libe
ral e partij aou zijn, welker led«n feite.:
tliuis hooren in den Vrijheidsbond, iiii
Vaderlandech Verbond is een partij ssr,
poreonen, die getneetvi hebben een «inde
te moeten makua aan (iet politieke gedo
z:ch willen keeren tegen de beslaande
politidke echcbiingslijn en zicli daaroin
stellen tegenover dc antiitlieee. Zij staat
tegenover do politiek ale een onboschrev.'i
bind on verkondieen de meaning van dui
zenden Nederlanders, die eicli afgewem
hebben van den politleken strijd.
Bij de vorige verkiezingen hebban, aldus
spriker, volgens het vors big in de
N. R. Cl. tal van deze poreonon oj
dc Christelijk-HUtorischMi gestemd, do.li
hij hoopto. dM. nu cr een Vaderiamtecb
Verbond, bestaat, deze stemmen op d«
•i.i-4 van du Verbond zullen worden uit.
gebracht.
Wij verkondigmu roo ging de heer
Schumann voort, dc ware liberale gedach
te. zonder te zwenken naar links of naat
rechtsWij zijn van meening. dat cr
tr.oei zijn een tchridingsiijn, welke bepaa.d
wozdt door «te houding tegenover de
eehUndemoeratte. Sinds 1918 hebben Je
liberalen in bet gevlij van de arbeiders
T iden komen en medegedaan aau b<
denng van de «rhijiidentocrarie. De eo-
ciaat.domocraten hebben thans meer l>e.
reikt dan re sa'.f ge/lacht hebben te be
reiken. c -.Ja'. daar nu gobrék ia aan
ernstige leuzen.
Ho: Valertendsch Verbond is oiet óeger.
--Male maauegelwi; sociale mtatregeler,
zijn goo<i cd gewrneeht, voorzoover du
die maatregelen kan verdragen en z»:-c
lang een Inlaag van h'»«ere arde X.<
maatregelen wwredlrijft He-. Vadertendech
Verbond is van meesung, dat alvorene op
den weg «Ier sociale maaircseten voort ie
gaan. rueti zich eerst terdege rékenschap
moet geven. <if bet noodig is. daarmee ver
der to gaan. waarbij a'.s maatstaf i«
stelten of bet algemeen belaag dergelijke
vocvraetUog eiodit.
Wat ona !»ad noodig. hoeft is verhoo-
gmg van productie, geen ambtenarij
«tellen op d«ui voorgiond: vrijheid van bü
iii-hvidu ui aijn l^.lnjf OU in zijn gode.
dienutigo ovsstulging in elk ojwioht.
Vorder het woord gevoerd door mevr
A. M. W. V. Nicratmsz en den heev Eimon
A MM»,
POLITIEKE REDE MGR. DR. W.
NOLENS.
Te Venlo -hield oigT. dr. W. Nolena
politieke zede. Uit het verslag in de
Maasbod*, dl: citaat er uit:
£r vormt zich cm legende, dat het hor
stel van het financtool evenwicht alleen
het werk van den heer Colija zou wezen.
Er worden rcclamcplaldtatcn in dezen
gebezigd. Zelfs de heer Colijn liet zich
in doren zin uit, <le A.-R. partij als
dar.ig aanduidend- Spreker is verplicht
e«n doel der verantwoordelijkheid daarvar
vx<r do Katholieke partij vast to loggen.
Ztni'ter «Ie medewerking dor Katholieke
'mijiisiers on Kaïnerclubs ware dit niet
mogelijk geweest.
Kn verder nog lici volgende:
Wat na do verkiezingen t Er zijn er al,
die een formateur op «en proeentoerWaadje
klaar hebben. Niemand woe; dit echter,
gelijk ook Colijn verklaarde.
Voor wat de tookom«t licireft, verwijst
«preker dienaangaande naar zijn vroege?
omgegeven standpunt .dus bij vooriiour
inzetting der coalitie en hij onmoge
lijkheid daarvan eiadere overweging, aiei
v groepen kan worden samengewerkt.
Uit deze verklaring werd wel uitgehaald,
wat cr niet in zit Het verschil tussehen
Colijn «n «preker in deae kweerie i«.
de Karho'.veken de mcgclijkheid e
'nerwegiag, niet uitsluiten. Dit ligt
««uien ia.-i d» prooio versntwoordelijkhoid
d:.> de tweemaal grootcro Katholioke
fi.vve te 'irogeo beett.
Men verwijt w«l te gouvwnemcc-
icel te wezen, «teeh we hebben nu eenmaal
»r. h« algemeen belandde regeerisg
fuoen. in bet belang van den iu heel
z"n wezen op chtlslelljken grondslag rteu.
neuden ^aat.
Verkeersongelukken
water gereden.
MMm<lagmiddag wi'dc een 15-jartg
Jongetje van den Zui<LBiun«(»fcinge'. t«
den Haag, eens probeeren op een motor
fiets. die daar tegen een woning «toni.
terwijl hij 'tno goed als geen verstand van
het mechaniek had. wcr te rijden, rr.et het
gevolg, dat hij eerst tegen een muur en
vervolgen» regelrecht he*, water in reed.
E»n heer uit de Eteynlaan heeft, door
geklee»! tc water sj'r.r.gcn.den ovcemoedS-
gen «notornjder gered. r>« motor werj
later op het droge gebrach:.
Van de motorfiets gevallen.
De booten K cn T. uh Nijmej?«'n,
die Zaterdapavond ieder op een motor
fiets van Do I'lasmolen naar Nijmegen
terugkeerden, aijn «lie drie leelijk terecli
gekomen. S., die voorop rce<l, viel, doo
het akppen van zijn fiets, in op den weg
liegend zand. De beide anderen botsten
tceem ham of zijn motorfiets aan- Alle
drie werden bewusteloos op den weg (;e.
vonden en per auto naar het Canisluv
riokenhuis vervoerd. Zij hebben ernstige
'erwondinmu gekregen, doch verkeeren
liet iu lerensgcvaur.
Auto-ongeluk mot doodolijkon
afloop.
Zondagavond 4a op het Spui in Dan
Haag, ter boogie van het Zieke, een onge
luk gebeurd met doorlelijken afloop.
Do 56-jarig juffrouw S. W. v. li. -ju
Lamgroen, werd aangereden door oen
bestuurd door den heer A- de K-
uit Voorburg.
Ernstig gewoiul werd zij uiar liet ziu-
kenhuis aan den Zuidw&l vervoerd, wa-v
blt-élc. dat zij ernstige kneuzingen, eenige
gebroken ribben en éen beenfractuur ge.
kregen had. Korten üjd na haar opneming
in het ziekenhuis is zij aan do bekomen
et wondingen overleden.
Eenige getuigen bobben aan dc politie
erklaard, dat de vrouw h.i. onder dan
invloed van drank veibeenle en midden
op den rijweg bleef stilstaan De auto w 1
baar toen pa."ceren. maar eensklaps ver.
loor zij het evenwicht en viel onder d?
Een voetganger door
auto gedood.
Maandagochtend hsd den Hasg nog
een ernstig auto-ongeluk plaats, du 'jp
ds Willem do Zwijgertean bij de Van
Be v rnlng kit raa t
Ken roods auto wa» uit de van Bever-
::ir-ekeiraat gekomen on had ds linke:
•"'"bt genoencn. In ds bocht sprong oen
avhtorband. Do bestuurd or, de 2Ljangi
J IL, wouends op do van Boetzelacrlaan
raakte het «tuur kwijt. .He aulo reed ut:
trottoir oji, liotste legen de portiek
en huis. slingerde nog wel 10 SIcier over
het trottoir, reed «en voetganger amv.
kwam daarna weer op dor. rijweg
De voeiganger. die bleek do «.jarige
w.rw'.looper B. Keeper, wonende in .1,
Van Coghstraat, koMwiuner voor 'zijn ouii
moeder cn een dcoven broer, h.vl c.-r
tchedelfractuut bel.oraen. Hij is naar lu
ciokenbuis gebracht «n is daaa- ree ls
overleden.
Tegen het jongrmenfch is proccs-verb-jal
opgemaakt wegens hét veroccza&en van
dood door schuld. Had hij kalmer gere
den, zegt Het Vod., en de bocht rech'.s
genomen, dan zou. zelfs al was do ban 1
f .-sprongen, poen menschenleven ve
tigd cn geen arme familie in rouw gedom
peld zijn.
Onder een vrachtauto.
Tc Kcrkrade geraakte v. Loo met
zijn rijwiel onder een vrachtauto van v.
M. Het slachtoffer b pk wam een arm* cn
beenbreuk cn ernstige inwendige kneu
zingen. Zijn toestand is zorgwekkend.
Door oen auto aangereden.
Zaterdagavond is do 20-jori^e J. S. op
den hook van de Laan van Mcerdervoovt
de Tasman straat in Den Haag. door «vn
o. bestuurd dooo- 'ten heer J S. K. )I..
aangereden. In bcwusteloozen toestand
word hij door den Gom, Gcmeeek. dienst
het ziekenhui» vervoerd Zijn 10».
stand i.- van dien aard, dat de politie hem
nog geen verhoor nerfi kunnen af neme.1
De chauffeur heeft aan dc politrc ver.
ktaard, «int hij kalm reed en tijdig sig-
naten gaf; volgens getufgenverk'-arireen
hij editor errdor hebben moeten eiop-
Ven.
Het tragisch gebeuren
te Rotterdam
Verklaringen van de vrouw van
don vorslagene
De meening van den hoofdcommliiaris
van politie
Een allerongelukkigste samenloop
van omstandigheden
Wij hebben al in one vorig num
mer medegedeeld, dat bij een jacht
naar twee, verdachten te Rotterdam,
door een noodlottig ongeval een on
schuldige om het leven is gekomen.
In de Telegraaf van Maandagavond
lezen 'wij aangaande dit tragisch ge
beuren nog het volgende
Bij het verhoor, dat de vrouw van
den verela^ene is afgenomen, heeft
deze verklaarde, dat zij Zaterdagnacht
wakker werd door gestommel op de
trap, waarna zji haar man wekte.
Deze is daarop naar beneden gegaan
om de politie te telefoneeren, doch hij
kwam weer boven zonder verbinding
te hebben gekregen.
De vrouw is toen de achterkamer
ingevlucht en later, ?oen er op de
deur geslagen werd naar beneden ge-
loopen om te telefoneeren. Boven
hoorde zij een heftig lawaai en omdat
er geschoten werd. durfde zij niet
weer terug te komen. Toen het 6til
werd. ic zij in de slaapkamer terug
gekeerd Do politie was toen al bin
nen. Ifce het komt, dat in de kamer
alles overhoop lag, kon zij dus niet
verklaren. De vrouw dj© aan t.b.c.
lijdt, en 6teeds bedlegerig is, heeft
mei haar drie kleine kinderen
voorloopig bij haar moeder 01.derdak
gevonden.
Naar wij vernemen heeft de familie
van den verslagene eenige foto's van
de situatie laten nemen, daar zij van
plan is een civiele vordering tegen
de gemeente in te stellen.
Een ondtrhoud m«t den
hoofdoommlssarl» van poliil*.
De Rotterdamsche correspondent
van liet. blad had nog een onderhoud
met den Hoofdcommissaris van politie
den lieer A. S. Sirks.
..Ilet onderzoekzoo deelde de
commissaris mede. is nog niet geheel
afgeloopen. zoodat ik nog met van
alle details op de hoogte beo. Ik heb
fotos laten maken van de helde situa
tie. Maar voor zoover ik tot dusver heb
kunnen nagaan, moet de eeschiedenis
geweten worden aan een alleronge-
lukkigsten samenloop van omstandig
heden. Die ongelukkige afloop wordt
door mii diep betreurd en het, zou mij
een heel ding waard zijn, als het an
dera geloopen was. Dat neemt echter
niet weg, dat ik niet zal aarzelen om.
wanneer blijkt, dat de politj-y fouten
gemaakt heeft, dat volmondig te er
kennen.
In het onderhavige geval le dat tot
dusver niet geWleken. De mannen,
die daar aan hét werk waren, staan
bekend als tactvolle en bekwame po
litiemannen. die steeds niet de meest©
bezadigdheid optreden.- Zij waren
daar 111 de Scbiestraat onder buiten
gewoon moeilijke omstandigheden
a»n hot werk. Zooals de situatie op het
kritieke moment was, konden zij niet
anders dan tot de conclysi© komen,
dat daar achter die deur misdadi
gers in het nauw zaten, diu er uit
moesten. Zij moesten daarom op alles
voorbereid zijn. Geen ooeenhlik kon
den zii maar vermoeden dat daar ach
ter die deur een ouSchuJdigo zat. Im
mers is bij herhaling geroepen ..poli
tie''. Hoe konden zii weton, dat de
bewoner zelf een deur zou intrap
pen.
Achteraf is dat nu wel eebleken.
maar zelfs nu is het nog me' begrij
pelijk waarom de bewoner dat eedaan
heeft. Er is een waschtafelgarmtuur
gevonden, dat aan stukken lag en
de mogelijkheid is niet buiiengesio-
ten dat dit stukgeschoten werd. Doch
tengevolge van de schoten konden de
gordiinen toch niet afgetrokken wor
den. De bewoner moet dus in z::jn
overspanning dingen gedaan hebben,
die de politiemannen in den alleszins
begrii pel ijken waan brachten, dat a'e
vluchtelingen zich achter, de deur be
vonden.
F.n verder reide dc Hoofdcommis
saris o.m. het volgende
Er is niet maar „raak geschoten'
Hetf voorloopig ondentoek beeft al
uitgemaakt, dat, nadat helaaldelijk
.-politie" is geroepen, de eerste scho
ten in de lucht gelost zijn. In totaal
zijn er negen schoten gelost. Wellicht
zal men aanmerking maken op d«
groot e hoeveelheid schoten, doch ook
dat is verklaarbaar. Er waren drie
politiemannen. Ieder heeft du? drie
schoten gelost en dat is niet veel, als
men bedenkt, dat de politie gewapend
i« met automatisch© pistolen. Ik zei'
zou in dezelfde omstandigheden en
gewanend met een automatisch pistool
ook meer dan een 6chot gelost, heb
ben. Bri een gewon© revolver, waarbij
ruen meer handelingen moet verrich
ten. om een nieuw schot tc lossen,
is dat iets anders. Ook hebben de
politiemannen zich volkomen gehou
den aan het voorschrift omtrent het
gebruik van vuurwapenen. Daarin
toch staat, dat het gebruik rooit ge
oorloofd is. dan, indien het dient tot
eigen- of eens andera lijfsbehoud or
voor schrikaanjaging, indien geest
ander middel aanwezig is, om het
gezag t© handhaven. Zooala de toe
stand daar was. moesten de politie
mannen wel tot de overtuiging ko
men. dat hun lijfsbehoud er mee ge
moeid wae.
VAN EEN ONDANKBAREN
VELDWACHTER,.
Onder dit opschrift in do Telegraaf
heb volgende bericht van den Leeu
warder correspondent van het blad:
In een Friesch dorp was de chro
nometer van den veldwachter, waar
mede deze de snelheid van passé ©ren
de motorrijtuigen controleert, 6tuk ge
raakt. Hij leende een stopwatch van
een dorpsgenoot, die ook motor rijdt.
Mot het geleende horloge controleerde
dc politieman du ook diens eizeuaar.
die... tc hard reed en de wet kent
geen uitzondering proces-verbaal
volgde. De eigenaar.heeft toen onmid
dellijk zijn chronometer terug ge
haald.
TOCH VERLOREN,
Een zeer, klein©
dikke vrouw
kwam Sn een
modewinkel. Zij
wenechte een
hoed te koopec.
vertelde zij aan
de winkel juf-
'rouw, „U mote
mij niet elï:
oogenblik aan
•nijn lengte hex
iimeren, want
dat ie om dol te worden. Zoo'n korlj
stompje ben ik toe>_ waarlijk nietl"
„Neen, dat vind ik ook. Mevrouw," ant
woordde de juffrouw vriendelijk.
De dame paste den eenen hoed na den
anderen, maar het duurde r.eer lang eer zij
iets naar haar zin vond. De juffrouw had
1 dien tijd niet over haar figuur gespro
ken. maar eindelijk versprak zij zich bijna.
,,U kan Tikte beter verlangen dan dezen
hoed. Hij staat prachtig hij uw haar en hij
■komt ook teer goed bij uwZij
sloeg de hand voor den mond en hield
plotseling op.
Do dame wae juist bezig om in een
handspiegel te zien hoe dc hoed van achter
etend toon een andere juffrouw langs
kwam. Zij wilde haar collega gaarne hel
pen en deed dit door te zeggen:
..Deze hoed ma «kt mevrouw veel elan-
sr. vindt O niet»"
Tot behoud van landelijk
schoon
Een nota van den Boschraad
aan den minister van Binnen-
landschs Zaken
Het «tellen van landgoederen onder
Staatacontróie
In een uitvoerig© nota aan den mi-
nh'-cr van Binneniandsche Zaken doet,
naar wij in Het Vaderland lezen, de
Boschraad opmerken, dat-, indien in
liet thans heerschende snelle tempo
voortgegaan word'- met het veilen en
parcelieeren van onze talrijk© land
goederen met daarbij behoorende bos-
schen en lanen, de vrees gewettigd is,
dat eerlang het landelijk schoon van
de meett bezochte deelen van ons land
zoo goed als onherstelbaar zal zijn ge
schonden.
Be'oogd wordt, dat een ingrijpen
;an regeeringswege noodig is. Ten ein
de te trachten eveniueele aankoopen
of et eunverleeningen minder bezwa
rend te maken voor 'e Rijke schatkist,
geeft de Raad in overweging een on
derzoek te doen ins'eilen naar de mo
gelijkheid om weinig rente-gevende do
meinen, welke geen belang hebben uit
een oogpunt van natuurschoon of we
gens andere redenen, te verkoopen en
de opbrengst te.storten in een 'e vor
men fonds, speciaal voor aankoop van
boschbezit.
Naast het rechtstreeks ingrijpen van
O verheide wege in bepaalde gevallen,
moet het als een dringende teak van
den Staat worden beschouwd de belet
selen weg te aemsn. welke de Over
heid zelf aan het voortbestaan van
landgoederen en boschbezit'ingen in
den weg heeft gelegd. Vooral zijn dit
sommige der geldende belastingen en
de uitvoering van de daaromtrent ge
geven voorschriften: met name wor
den de inkomstenbelasting, de eucces-
siebelasting. de "vermogensbelasting en
de verdedigingsbelasting I aange
haald.
De Boschraad is van oordeel, dat Epe-
ciaal ten aanzien van die landgoede
ren. waarvan uit een oogpunt van
duidelijk algemeen belang het behoud
op prijs moet worden gesteld, niet
kan worden volstaan met algemeen©
belastingverlaging, welke aan alle
erondbezit ten goede zoa komen. Hij
bepleit het volgende:
Alle landgoederen of gedeelten daar
van, waarvan de instandhouding ge-
ach' kan worden een groot algemeen
b'-lang te zijn, kunnen, op voorstel
van {jen eigenaar en. indien het ge
bruik bij een ander dan den eigenaar
berust, met toestemmin» van dén ge-
bruikEgerech'igde. door den Minister
van Landbouw onder ..Staa'scontrole'*
gesteld worden.
De onder Staatscontrole gestelde ter.
reinen zijn ondeelbaar en de eigenaar
is verplicht om deze, althans in hoofd
zaak. voor het publiek open te stellen,
zii het dan ook onder nader vast te
stellen voorwaarden.
De eigenaar van het landgoed geniet
'en aanzien van het onder controle ge
steld terrein, de volgende voordeeleu:
Bij bepaling van de inkometenbelating
de vermogensbelasting en de 6uccessie~
rechten wordt al« grondslag van de be
lastbare ophrc-ncsr van het landgoed
uitgegaan, niet dien vers'ande. dat d©
inkomsten geacht worden gelijk te zijn
ann de belastbare opbrengst, terwijl
de waarde zoowel voor berekening van
de vermogensbelasting als voor de sue-
cessierechten geacht wordt hei twintig
voudige van de belastbare opbrengst te
bedragen.
Van deze belastingen wordt slechts
30 geheven. Buitendien zal bij ver
erving (onverschillig in welke verhou
ding de erfgenaam 'ot den erflater
staat) slechts de helft van het recht
geheven worden, dat bij overgang van
vader op zoon verschuldigd is
De Boschraad hoopt, da' op deze wij
ze de weg zou kunnen worden geopend
door samenwerking van den Staa» en
particulieren, tot lier. behoud der 0111
hun natuurschoon belangrijke cjoede-
ren, zonder het uitoefenen van onge-
wenschte'n overheidsdwang, terwijl de
meer kos'baro weg van aankoop of
onteigening kan worden beperkt tot de
strikt noodzakelijke gevallen.
IN DE MODDER GESTIKT.
Te Baexem is B. uit Grathem bij
een sprong in het water in de modder
blijven steken. Een jongen, die het ge
val zag. waarschuwde de dicht-sbij-
wonenden. maar toen zij op d' plaats
"erschenen, waren d© levensgeesten
an B. reeds geweken.
DOOR DEN ELECTRISCHEN
DRAAD GEDOOD.
Zondag klom m Ypelaar een ion-
Ken in een paal der electrische cen-
ral© met het gevolg dat hij met een
draad in aanraking kwam en gedood
werd.
