Haarlem's Dagblad | 1925 | 20 juni 1925 | pagina 9

HAARLEM'S DAGBLAD

Uit de geschiedenis van „De Adriaan'

Letteren en Kunst

HET TOONEEL

SGHOQLWERKTUINEN

De Geweldenaar

ZATERDAG 20 JUNI 1925 DERDE BLAD

<i« van zijn tb don onderbouw van don ouden eo«i,

ia eoa vatoiidoreisUinK# di© in strijd
totfetn hijxj m een tweede i
«oekechrm aan t-urj«zn©©s«ere.ri bericht
.,<fat door «icn suppliant m>!j is
8«*S<1 het funöauiu.'ii on voet «tuk u

moetende dienen
Maar hei terrein jcujaoi, saa liet
cpaarr-e gelogen en de Grootoonti.aaflre-
Utns gaven de voor-Leur san een kspdalea
windmoto lorene en ouden toren. Zoo
ver.lv.oen ..1* goede Vrouw" on, plants
mak.n voor De Adriaan". W.j zijn n
hein tevreden; nu hij er is, kunnen

La grt<t «ei lijn woning heelt
sla hij de ici.cn aiicger-
<i« hcaiten gevlochten en op
de» bcnrenA© roeden de vlug
19 hij di« Uitetnoen duox ven
t «Lfcaoder vertoon ten «n I voorschreven
<T9ior»«un heelt opgehang.

dat njti molen „uio

•e molen aan het gposrne. xcoate die
sfg .beeld op het rondgaand schrijven
i co voroc!.:,-- ,.LK> Hoi.ai.d»:lic
-en", tUM in deze houding; lietgeeu
ccscul dn bij ut xiju schik u. t

icoi duidcl-
tienden,

Wel he,

i bel«ng«icihtv heeft otritrroiv
de jonaste getounenietr.i wel
■tot aangetoond dm
horft dat. hij dicht;
rijn lot aatigeir- luten
iu ..en o/«l geholpen hel/ton.
hij xirti op h»t bedot Me
prentje niet feeicei jk getooid, omar d#
roeten fijn er toch w, km -s geoet ro
hot kruis wijst in de richtnrg van
Kra)i).-'U.-a.v. naar twe faantoor van
Erton Itoiro, wasrmee dexe molen h,«to
tohjx doet opmerken, da', de heer
1. Tad oma niets liever d.et dan U/ito.
geld omvangen, natuurlijk alleen n
■lit koren op „den Holtt.-utegicu uni

Xr. den nood leen man rijn Trien
kenaan. «ei toen dtser dagen „1>« idru
werd lastig gevallen, toonde relfs de 1,
rich BWlengeBnd. Waar'*,, f Omd 4
iegr*":p. dat «Va© «achter aan

svne een z<-or bijzondere Uirek.-nw
hall, dat xljn verdwijnen een wero MijJk
vwliee voor dn stad z-_iu lijn. D>xir
pogingen «a het voortbestaan van
AdrUan" te ▼«r&ttoren geldelijk te
«en sprak het Gcjnrcr.tolniHttur als tijo
orestnigtag uit, dat het voor het sigem-
iBlang niet minder wenschclijk te
<te®o molen op rijn poat bij de hoog* loig
l-lijft staan, dan dat de verkeertngecit tu,
de llarzeljceisotraat cijn lundplssit to
houdt. Dit moge parwJcxaal klinken, wit
vreet te waardocrcn ook] wat niet in gel
kan werden etngdti. umaarvlt het ali
een osaroudige waarheid. Itnizior» to
wachter» staan in ilrut der gemeerauhap:
do een waakt v»»r de veiligheid op den
openbaren weg, hij dsn sjwto a bet liom
toevertrouwde etadrbeeld wel bewaard; dv
wijs* u de gorde richting en voor
komt rerkecTjimgelukieti, do «r.de* wa.ir-
huwt u door i.f.i.i'-ordiglieUl. 'ill
ge toch niet suil opgaan den breed',;
weg van de onv-- .-iiiltivlind voer geeste
lijke waarden, waar u andere onge'-ukk.
-dreigen en niet het lichism echal-i
iijdt maar de r el

Zonder het te vermoeden volgde
liivi het voorbeeld van rijn voc.-gengers
in het sewfaberiutir toen der* gunstig be
schikten op een verzoekschrift van
l eer Adriaan De Koop», hoopman
1 urger deser stad. Ze deden niet min
hun bert den molen in b« leven
roepen dan de tegenwoordige rmailsleden

ruii een* ongedaan koude
dat xijn van d e dwaze vj
rd xijn. Ik

go.»
eigenlijk reggori.

dat

>u ook
lingen

t les

i tc bo

i -«tegenheid dér schUiendtou'
gameestnr» had een andore ooi
ie behandeling von ht'. rw;ue>t
rulaniig van 24 April li78 zat

Mes
■•'he hu

in t

lietHian kunocn geven voor oen wlu*t-
moten 1 Want del vroeg de hear De Boojr»,
1 :i-rop kwam xijn verzoek althans neer.
Hij otel'te aan burgeineeetrren voor hem
van aterlswegw „af stam en te
d tv ren de eerste stadstoren, staands att
Ooeutijtte van de hooge Brug bij' het
virrs alhier, mot het daarbij liggende
Land tot aan het bruggetje. tem
i Lr,.Ie dezelve toren en Stukje land teri
koste van den nxpplistvt zouden worden
preijiproprieenl tot het maken van een
ivposlen windmolen, tot het naaien van
ver h-.nt. tra* en cement, run en taan.
met <te benoodigde loot «en en scfauron
daarbij Miooisndt". Ik tiaal dit alles
a in. omdat de» woorden de komst van
den mc-Vwaanhgen molen aankondigen,
omdat „De Adriaan" hier voor het eert
in de grachteden:* vin Haarlem optree.'.:
'verlgene heelt de tcaer wel togrepen.
dat de srertaaxrr.hedcn niet zonden pe-
«chieden „ten ko*t«" maar ..op koeten"
n .ten molenaar, en h«ft hij bemerkt
d.i*. diere molen oen veelzijdige molen
1 ;«W'le te worden. I*tt* f'U hij o.>k
nog «r.uif en meel leveren. Dst burge-
meeszecsn „tot ar.''uragneient en bevor
dering van de bovengemelde or.demejnm-

zij i

sap

hu

loeetonming. op h«< vooretej
rojuostrart ingingi-n. acht ik a'.leczine- rc-
recbtraar<llgd. klaar .fat zij er geen tor waar
In zagen een der Katrijnetoren te sloop en
kan :k ni.e goed praten. Dit is alt'en te

geen oog hadden voor dr rctii-onhehl t,.i-
h«*. stadsgezicht ter plant.» liet varkerr
etelde destijds nog gexn dr-tsgende oischer,

vwo een torwn zijn ged -n l geweest.
Bh dat de tnoler.nr juist dit plekje t»
u.tgelracen otwfal bij hiervoor der op-
bouw van zijn moto gebruik kon nvak»-

u Ji'.e» zteu, h,y« mooi bet cpaerne
1k< Spaarrsi bij de hooge brug. vr^tu
de lieer De Boojrz er aan dacht hier ic
molen te aetten-

Met dn al rij» wij dezen molenaar va,
verplicht, «n het ;s niet «neer dan l«lii;,
dat w; Z..T. tiriten tn cere houden.
Adriaan" bekievit pl»iU, hij ie i
1 barton «en bekendheid, hij te de recht
moto op de rechte plaats, hij befje-»
sm, de Haarlemmer». Zoo I» het
'»n up, g«inone oJ. en wsmne.-r ge j.
heer Do Boijt hoon «preken van
..singulier getal" or. u door her» laat v.-i
te,Ie» dat ..bet tisomtren van een nieuwe»
n oten binnen lisarlem zeev
voorvalt", dan niuogt ge geru

dat zijn stadgeticoton <to nieu

h»n tolangsrelling niet zullen ontlwoudar,
hethen.

De ondeeneenrnde man, ee op uit *«j
za.sk tii* te I r- i lon. togcei wat nieuw
<*i het ia om dit tnil!stief dat hij in d
ge., h to is der HMrSeciache nijrmfaei
mag genoemd wrgdoa. Al» burgert,eest.»:
ijn s-erzoekechrixt <wn borirlit en raa
in handen hebben gesteld van den dlrv
triir van Opet,tor.« Werken, gaat dv«
ui:. Eerst naar de heenm
V.ncn.t Hmyl.vnj, van der Vinne
Ferdinand vin der cchaft, leerlooier
Jfevraagd of de herren hier In do
Je eclxTsen or* tot run lieten malen oi
klsar maken, on o< or bij hun weten

•Ud waren, d.e dv schor
maalden. «i oeiden a!» -j
bij hun w,xcti ni'mand was do Booy
oj> den Koudanhotn, en dat rij cm al
looier» de run grmaU-n kr.von, djckU.
Ito heerrn niet# over het mato vvn rui
hadden aan te nicrfcun" Zoo'n rapport doe
je aau »<wi gevt''"? praatje denken, het
heelotu.ul niet «t-vlhuzerig gestel-l:
wee dan ook eigenlijk ecu onderonsje
•■leen voor burgcnec-utcm be«rt«snid, <d
l»egrepen or da.)olijk uit, dot ,ie
Hoojs op don Koudunlium hter ter tade
le eenige ninfabnek waa. Zoo was hot
indvnioad. Voor nnkelo jaren had liij een
ra»- en comentfaJirieOc opgericht „met deo
molen daartoe hchoorerule. berwvons oei
•nurfmoUcv mitsgaders nog oen tann e:
runmolon", maar de molenn. die al def.
raken vorwericten. worden don- paardcr.
gedreven. De oignnaar arlioiddo „tn.-t
«ocd suocee". maar daarmede stelde in
•h niet tevreden. Hij wilde vordtir gann
kracht geliruikco.

naast het jwuitd den wind als liowceg-
Dat hom dit veel moeite hoeft gcliou.
erl hel vervolg van de geeehiorlonia va
.De Adriuu".

II E. K.VAPPEBT

INCEZONOEN MEDEDEEUNCEN
k GO Cl», per regel.

Bij Openbaar Optreden

Gewichtige Besprekingen en Examens
behoeden Mljnhardt's Zenuwtabletten
voor Innerlijke Opwinding en Angstge
voel re maken Rustig en Kalm en houden
uw Geest Helder. Prijs 75 cl. Bij Apolh.
en Drogisten.

DP. NIEUWE CHEF VAN K. KN W.
D# lieer 1'. Vieser, dir, al» it geenetd.
r. M- 1 Duperc opvolgt als chef du»
afdecling Kunsten «n Wsleneohappen
manstere va» Onderwijs. Run
den en WnttiMfAppn. >o aijn ioout.avi
het departement van BinnonLandsche
Zaten begonnen

Ito lcn Januari 1907 kwam do toso
25jJor,gc al» kleiOC aan hot npni«t«ri-j;
ein fa 1 Januari 1921 waa hij hoofdcommies
wae do rechicrhvtd van wijlen Mr
Dupare en het admkris'.nvtiece doel v.vc
li'o» functie kwam grootendeols voor fijn
rekening.

De heer Vi-eer i» oa secretaris van do
Mueeurn-ccmtnisais gcaoest, voor welken
j*id hnm de onderscheiding van ridder
de orde van Oranje-Naa.au cs verloond,
«naakr deel uit v»n de Permanent»
iswum Cotnmi.'ie. Hi» cte onthulling vin
voor J H. van Dale te
bij de opening van tot Museum
sr Gijn te Iterdree+it to'ft 1.
i)e VUaor vertegen* irwkgd.

Het kwijnend Tooneel in Nederland

Beschouwingen naar aanleiding van het afgeloopen
tooneelseizoen

in.

Is er bi] bet tegenwoordig publiek
werkelijk gebrek aan belangstelling
oor het tooneel? 1b zou aeze traag
tiet ga-urne zoo maar bevestigend dur
ven beantwoorden, ondanks de niet te
ontkennen crisis, welke het toonee!
thane doormaakt. De groote, steeds
nog maar groeiende animo voor het
diiettantentooneel. volstrekt niet alleen
Haarlem la» ik onlangs niet, dut
cr in ons land 40JÜ, zegge Ïi/Xj lieflieb-
berij-tooneeigezelselinpfien bestaan.

toont toch duidelijk, dat de Neder
landers wc! van het tooneel houden.
Men is er maar niet mee af met te
beweren, ..dat het liefhebberij toonee'
met* mét het echte tooneel te maken
beeft", xoools ik onlangs een bekend
acteur tijdens een dilettanten-voor
stelling hoorde zeggen. Het moge dan
sorns volstrekt nlc-t altijd! een
mismaakt kindje zijn, een broertje ot
zu*Je van het tooneel is het toch zeker,
eu Jiet verschijnsel, dat dilettanten

■i tegenstelling met de beroepsspelers

adijd maar weer voor volle zalen
«pelen, kan men betreuren, liet toont
toch aan. dal de liefde" voor*het too
neel bij een groot clee! van het publiek
noe wel degelijk bestaat.

Ook heeft mijn ondervinding als
secretaris van de commissie van be
heer mij geleerd, dat bijna hij elk
menseh. die de beschikking krijgt over
..vtvue" of tijdelijke vrijkaarten, te
gelijk een plotselinge liefde voor het
tooneel geboren wordt, een liefde die
mevstal even plotseling sterft, als de
rijkaart om een of andere reden
wordt ingetrokken.

Hieruit zou ineti de conclusie mo-
geu trekken, dat de belangstelling v
tooDt-el er wol ie, mits.... h e t
ne«l*in aar geen geld
>t! Dit nu is een typisch Neder-
landsch verschijnsel. Vele Nederlan
ders beschouwen kunst als een. ja, ik
kan niet anders zeggen, overbodige
luxe. Dit komt allereerst tot uiting
in onze openbare lichamen van be
stuur! Nergens is men zuiniger en
scliriejer in liet echenken van kunst-
sutisidie» dnp in Nederland! En van
aüe kunsten is het tooneel dan nog
wel het stiefkind! Kan men één land
is Enrops aanwijzen, waar het tooneel
zoo weinig 6l*-uu van het. rijk of van
de groot© steden ontvangt als Neder
ig het niet beschamend, wan
neer men ziet, wat ©en stad als Ant-
rpen voor de dramatische kunst
et en men daarbij on/© Hollandsche
sleden vergelijkt. O zeker, Amsterdam
Den Haag hebben ec-n zeker klein
percentage van de inkomsten der vcr-
mak'lljkheidsbelasting bestemd voor
subsidie, maar dit bedrag was toch
niet voldoende om Hoyaards voor ons
tooneel te behouden. Wat doet echter
Botterdam, wat doen Haarlem.
J Ir echt, Groningen, Arnhem? Zij
steunen financieel hun orkesten, maar
en hiermee,.komt de welbekende
nooit genoeg geprezen Nederlandsche
aard weer om den hoek kijken op
aarde, dat dev ork<*slon er Ier-
dege voor terugbetelen! Het. stiefkind,
liet tooneel, krijgt in het geheel niets!
Men moest eens met het voorstel dur
en aan komen, om ,.in deze fdecht#
ijden'" het tooneel zooals in andere
landen financieel te steunen! Het
idee alleen, niet waar? is ol belache
lijk! Dat anemische wurm i«
goed om het de allerlaaste druppel*
bloed af te tappen, onverschillig of
het er aan sterft of niet.

En vraag eens, wat de Nederlanders

in het algemeen voor kunst over heb
ben. Wanneer een Nederlander gaat
bezuinigen, reken er dan maar op,
dat hei allereerst ,,op de kunst" its.
Do meeste Nederlanders vinden kunst
heel mooi, wanneer het hun maar g- en
geld kost. Men denkt misschien, dat
ik overdrijf? Zou het in een ander land
mogelijk zijn, dat een rijk patricièr,
lid van het bestuur van Toonkunst
liet verbaal is historisch!
aan een componist, wiene werk op een
concert werd uitgevoerd, een klavier-
uittreksel van dat werk dat in le
deren muziekhandel t e k o o p waa
vooreen paar dagen ter leen
vroeg? Schreef Top Nac-ff onlangs niet,
dat een zeer gefortuneerde dame haar
eens bij wijze van compliment nog
wol!! had gezegd, d it zij haar laat-
sten roman nog niet had kunnen le
zen, omdat die in dc leesbibliotheek
altijd „uit" was? Heb ik j>ersoonlijk
niet meegemaakt»i..t „goede ken
nissen" mij vroegen „om eens e«r
vrijkaart je voor do opvoering van „Do
Zedelijkheidsdictator eu daarbij zon
der blikken of blozen zeiden, dut „de
komedie Zoo duur waa", en zij dat
jaar ook al na:.r Zwitserland gingen!!
Wanneer elke Nederlandsche kunste
naar zijn bittere ervaringen over de
schrielheid zijner landgennoten op bet
gebied van kunst eens publiceerde, het
zou eon voor onze natie beschamend
boekdeel worden.

Is er één land iu Europa, waar min
der boeken gekocht worden ik
zeg niet gelezen dan in Neder

land? Waar zouden meer boekc-n „..u-
geleend" worden dan in het land der
..loespor.efeuilles"?

t Is dat leenen en dat leenen
Dot de boekenmarkt bederft;
Het publiek gebruikt zijn werk, ter
wijl d'attteur in armoe sterft.

Voor Carré, Centraal of Flora
Kijk je om geen daalder scheel.

Maar wanneer j'eeu boek moet koopen,
Is een kwartje je te veell

Charivarius loonde zijn Inndgonoo-
fcit te kennen hij zal op dit gebied
ook wel veel „ondervinding hebben
opgedaan" toen hij deze regelen
in zijn fel, maar au fond zeer raak
Lee n-R ij m schreef.

O, wanneer de theaters als in
den 'ijd der Grieken en Romeinen
gratis voor hot publiek werden open
gesteld, men zou eens zien, welk ec-n
onverwachte enorme belangstelling cr
ploieeling voor het tooneel was. Maar
de belangstelling is helaas! niet
zoo groot meer, dat het. publiek voor
het tooneel het hoogste, wat het bezit-,
zijn geld over heeft, En hieraan is
voor een groot deel het kan niet
worden ontkend het looneol zelf
schuld. W unt gaf het tooneel aan het
publiek, wat hei waarachtig verlang
de, bloeide er iels in open., dat eprnk
tot het. hart van do mensvhen, dan
zou het publiek naar den schouwburg
trekken, nl kost het dan ook ge'd, Mo
drukbezochte voo:stellingen van Boefje
liet vorige jaar, de opvoeringen van
SI. Joanne, Schakels en En al6, de
eter re stille stant! in dit reizoen heb
ben het bewezen. Maar liet publiek
wordt iu de komedie tegenwoordig al

dikwiils teleurgesteld.

Over de oorzaken van die teleurstel
ling in een volgend artikel.

J. n. SCHUIL.

lenigen te ontegenzeggelijk em mcoï
sociaal en gemeenschapstoinng, die ^-ir-
■noedehjlc door velen gewaardeerd TM
worden. Bovendien is deze vorm mzr.
hulpverlecMng niet stoot end, noch kost
baar, arrjóax met weinige moeite een goed
meneclUievend werk kan wordon verr- tht,
mits velen hun blijken vsn sjïnpith'.-i
rullen toonen. hetgeen door het beaUrur
op hoogen prijs zal worden gesteld.

De goederen, die ten geschenze worden
afgeeuee kunnen op een nader te bepa
len dog. san huis worden afgehaald. £©-
gtnen. dte geen Inteekenbiljet mochten
ontvangen en toch gaarne hun steun zou
den willen vertonen aan de vereerrijpeg.
worden beleefd uitgvnoodigd hierna k«>
il.% te geven aan het bestuur-

De secretarie van Het Brokkeohui? te.
de heer P. J. Mulder, Jarssweg no 2S,
H «er tol.

BALDADIGHEID VAN DE JEUGD. -
DE GROOTE UITGAVEN VOOR HER
STEL. - HET NATUURLIJK GENEES
MIDDEL. - IN DE STEDEN WEINIG
ONTSPANNINC VOOR DE KINDEREN.
TOEKOMSTBEELD.

Vervolg Stadsnieuws.

Het Brokkenhuis

Er is steun noodig om dit nuttige
werk te volvoeren

Men schrijft ot»;

bestuur wan bovengenoemde wr-
eonigrng ra! «en doctor (lagen bij de
ingezetenen een circulaire doen versprei
den, waarin verzocht wordt als lid toe
treden tot doie nuttige »n noow in
stelling en «vcntueele goe-Ioren. en »oor-
orpon die net meer worden gobruis*.,
san liet Brokkenhuis af te willen ets-in
Defecte voorwerpen zijn eveneens wclfa-nn.
daw het «n de bedoeling ligt. deae door
werkloocên te laten herstellen en «eer
ruikbaar te maken. Zonette roede center
In de plaatselijke per» bekend w»rd ge
maakt. worden deae goederen dan
Kor geringen prijs ain hulpbehoevende
gev.ir.nen verkocht of gr*-ia verstrekt '*tn
«ondoer.de te trachten de gezinnen '.p te
beffen en ten licbtstraoltje te brengen.
v\t zulks zoo noodjjr is.

Het bestuur boopt dat velen zto vxr
he-, lidmaatschap <tv. ze«r toj te
op *uüen geven, opdat reed* in don a-e.

winter gerogelda verkoop en uitdooLirv
van goederen kan worden gehouden. Hf«-
wel het bestuur thans reeds af en toe
gezinnen helpt, is liet nog niet in euu
arm do vele oanvregen oui hulp lit
hoofd te biedeni en zijn de finaneidn ook
lang niet toereikend, de nooihge uitgaven
voor huur, licht en «alarissc-i, voor «r
eoneol, dot behulpzaam te, te bestrijfen.
zoodot hierdoor met de opening van het
Brokkenhuis nog moet vrorien gewBJl».
Bovendien is de voorraad goederen cos
met voldoende en is er vooral aan onder
goed, zoowel voor kinderen <v1b volwasse
nen, groot gebrek- ln verband hiermede
doet het bestuur mot deren eon vriende
lijk doch dringend beroep san de bul»
vrouwen, die bereid en in staat zijn «tn
kleedingstuk hetzij ©ndargoe-1 of soybi-
goed voor het Brokkenhuis te ervaar.x-
c'si of rulks te laten doen, <-n om dezen
liefdevollen arbeid zoodoende daadw©r<e-
lijk te steunen en vele gerinnen hiermede
gelukkig te znskon-

Recds thaw zien vele geaiano hsil-
halzend uit naar de dog. dat et Blok
kenhuis geopend val worden opd.it rij can
rr. de gelegenheid worden gesteld, datgene
aan te s^iedfen, waaraan reeds lang be
hoefte bestond en dat op *nd»re wijr#
niet te te verkrijgen- De echtere'-mj m
vel* netie gezinnen fa door de t»
tijden onatettend groot en deze co»t

Wij ontvingen het volgende srtikel ter
plaatsing:

Me*, «en zeker ryttime komen in de pers
verschillende klachten over de baldad
beid der straatjeugd terug. Oudere per-
»i«ien vooral, onder den invloed
met den leeftijd toenemende pessimisii-
edie «teinzning, beweren: „dat bet vroe
ger lar,g zoo erg niet »is." Intusschen
leert one de geschiedenis, da', hel vroeger
onder de jeugd nog heel anders toeging
dsn tegenwoordig en dal de uitspattingen
«r. misdarig karakter hadden. M
tot dan ook al iets beter geworden,
men kan het zich levendig voorstellen.

belastingbetaler het verschrikke
lijk vindt, als de gemoentekeien
.(nooie plomp" in Spsarne en Deidsche
Vaart verdwijnen of dat een met groote
z«*erhe.d gekeild «teentje een
taarnglas doet sneuvelen. Dat het gerin-
khikei van hv*. glas voor zoo'n etraatjon-
-n heerlijk in de ooren klinkt, omdat hel
hem promoveert tot ruiten sohcrpschut-

dat voelt de doorsnee volwast
Als brave, maar verbolgen Hollander volgt
hij zijn instinct en verrast den redactc
ingezonden stuk en meent d:
bet gemeenebesl te hebben geschraagd.

sutoritciten der groote sleden
dan zoo af en toe een» laten berekenen,

de baldadigheid der jeugd
komt men tot zeer hooge sommen. Alleen
hel herstellen der vermelde bestratingen
koet in onze gemeente ongeveer f 5000 pe;
jaarl Ik vermoed, dat men wel tot hei
lubbele bedrag komt, sis andere vernie
lingen b.v. aan plantsoen, schilderwerk,
banken, beschoeiingen enz. nok berekend
irdon. Het is natuurlijk buitengewoon
jammer, dal de energie der jeugd zich
p een voor de gemecntefinanclën
de wijze moet uiien. Er is dan ook een
rculairc gezonden aan alle openbai
bijzondere echolen, waarin op het kwaad
wordt gewezen en de medewerking tot
bestrijding wordt gevraagd.

e onderwijzers -en onderwij-
zullen natuurlijk zeer plicht-s-
aan tiet gevraagde voldoen en
kortere of langere toespraken rui
de klassen worden gehouden. En
oonig effect zal dat ongetwijfeld hebben.
Enkele lieve meisjes zullen braaf knik
ken bij al die verm.vningen, maar Gije
on -Klaas zullen toch weer de graohten
probeeron te dempen en lantoa:
licht *uit te blazen, Ik wil dus niet bewe
ren, dst hot middel voor de bewuste kwaal
zal helpen als een papiertje zonder poe-
-I - r, maar geloof to oh wel, dat het geen
moeilijke teak ia, het resultaat to over
schatten. Want bij de bestrijding van
zoo'n kwaad moet «non do oorzaken weg
nemen en zoo, na de verklaring van die
vsrnjslzucb', komen tet een natuurlijk ge
neesmiddel. En nu ie het mijn vaste over
tuiging, dat de straatjeugd in bol Haar
lom, zooals liet nu is, en nog ineer in
liet Haarlem der toekomst stoeds aanlei
ding zal geven tot klachten. De paedago-
gen, die ons zoo vaak op 24 karaats wijs
boden vergasten, zeggen ons, dat het kind
groote neiging beeft tot zelfwerkzaam
heid. Maar als zoo'n kind nu na school
tijd thuis geen speelruimte of geen tuin
heeft f Don gaan ze natuurlijk de straat
op en „werken" daar. Ligt er een flinke
hoop duinzand bij een gracht dan is hel
daar Ln korten tijd Zandvoort in zakfor
maat. Maar is daar nu alteen slechts de
stad-» tccncnwoestenij, welnu, dan halen
die uit den grond, vooral daar, waar
de boomwortels hun die objecten a! een
beetje tegemoet drukken. Aan den Kou
denhom zag ik voor een paar maanden
korten lijd tal van keien in 't Spasme
duikelen. Ik zie die activiteit der kinderen
graag, als wij, volwassenen, dan ir
seffen, dat we die in een andere richting
moeten leiden. Zulke kinderen euüen in
«en werk tuin Zich bukken om te 6pitten.
:e wieden of hun gekweekte wortels en
koolrapen uit den grond te halen. In de
stadsstraten Van een kind baast niets
doen, of hot komt zel'f ln gevaar bij het
steeds drukker» verkeer of hot vernietigd
gemeente-eigendom. Do volwassenen kun-
a hun vrijen tijo op allerlei wijzen vul
voor hen heeft ds stad tal van café's,
cinema's, kegelclnh*. biljartzalen, schouw
burgen en leeszalen. Maar Toor ds kin
deren -, er weinig of ni«e. Door ds uit
breiding der stad zijn allo bouwterreinen

-gelètdeüjk verdwenen, b.v. hei LskenSoö>
pcrsveld, e.a. Nergens is een speeltuin of
werktu;n opengelaten. De afkeer van hat
ledige heerscht bij 't Gemeentelijk Grond
bedrijf. Hoe noodig zoo'n open plaste to
bewijst het groote terrein bij den Kinder-
huiseingel. Loop er na vier uur eens
lang6 en ge koint tot het besef, wat de
jeugd weer missen zal, als dat ook mes
een huizencomplex bedekt zal zijn- Wat
daar nu ravotten kan, zal zich door da
sÈracen verspreiden en de co&oetenieke-
mrg der fcee tracing verhoog en. Die stij
ging zal misschien meer bedragen, dan
der verkoopsom. Bij de bebou-
een stad moet men verder kij
ken dan neuslengte. Zij» Jordaan ca
buurt LX. IJ. in Amsterdam, Nieuw Scho
ten en het Rozenprïeel dan geen bakens
in zee t Rendabel uit een oogpunt van
grondpoliiiek te het misschien wel ge
weest, om alles zoo vol te bouwen, maar
ik ken geen bedenkelijker wijze van
s'.sde uitbreiding

Wal er dan moet gebeuren f De vereeni-
ging voor School- en Werkiuinen wil al-
lereerf. de kinderen van de straat hou
den. Stel D voor lezer, dat er in de toe
komst :r. alle 4 windstreken van Haarlem
b.v. bij Ktoerpark, in het Amsterdamsche
kwartier, ten Zuiden van de stad en aan
den kant van Over veen groote stukken
grond niet bebouwd worden. Daar vindt
ge dan een Hinken speeltuin met hoopen
duinzand enz.. Verder sluit daarbij aan
een groot stuk land, waarop «enige bon
derden kinderen m het gunstige seizoen
een stuk grond rzn 2ö a 40 11.2 krijgen
voor prak li 5. ;h tuinwerk. Een eenvoudigd
vrij groot© loods moe: g© U daarop voor-
etellen, waar ze misschien zelfs '6 winters
aan handenarbeid kunnen doen. Kortom
de vereeniging wil de jeugd van de straat
houden en de natuurlijke drang tot wer
ken :n gun©1, tg© richting leiden.

reeds iets op dat gebied bereikt.
Ongeveer 400 kinderen zijr. elke vrijen
middag in den schoo'wedkrütei bij de
Kleverlasn druk bezig en een 60-tal werkt
in do gemeente Heemstede bij het Haam
stede-plein. Dat halve duizendtal zal al
thans rilet veel gemeente-eigendom meer
vernietigen! Var. alle kacien is de Ver
een iging voor School- en Werktuinen ge-
■eund. In de eerste plaats door B. en W.
onzer gemeente, die door het beschikbaar
■an gronden door het verschaffen
van de materialen voor een loods, verre-
het meeste er toe hebben bijgedra-
dat liet nu al zoover te gevorderd.
De directeur van den Hout en de Planteoe
etaal het Bestuur met raad en daad
terzijde. De te-ekening van de loods werd
Cloos om worpen door een leerling der
stnijverheideechool, aJs gevolg vrm
prijsvraag door directeur en leeraren
school uigesebreven. De bond «an
moderne bouwvakarbeiders volgen ais
laaiBte, maar niet de minste eieunpilaven
der goede zaak. Ondanks hun verm-: ie
botten verklaren zich een aantal praclisch9
idealisien bereid, ora 'e avonds na hun
dagtaak de loods vrijwillig te bouwen.

De It. K- vereeniging van bouwvakar
beiders te Heemstede plaatste reeds een
loods op het terrein bij bet Haemstede-
plein.

De leidere verrichten hun weak bijna
jor niets en het beteekent wat, als men
eiken Woensdag- en Zaterdagmiddag
daarvoor geeft.

Toch loost eetn kinderwerktuin veel
gc-ld; elk kind komt one op pbm. f 12.
En dan zijn er oudere, dio de contributie
•erlagen of weigaren te betalen, omdat
de kinderen per week bovendien 10 oent
:en offeren. Misschien dat een enkel©
lezers ook moer voelt voor de daad
voor de praat en zich afvraagt, hoe
hij zou kunnen medewerken om het door
mij geschetst toekomstbeeld tot werke
lijkheid te maken. Dat kan op vel© ma
nieren-

zullen zeer dankbaar aijn, als iemand
een groot stuk teelgrond vum een
paar duizend M2. voor dit doel echertkU
toneer een ander ons daarop een
tuinhuis laat bouwen. Zouden er
in Haarlem wèl personen zijn, die d© vol-
een Schouwburg aanbieden en
geen rijke kindervriend wanen,
om d© eischen van de jeugd
denkif

Men kan ook op een andere manier
eunen b.v. door direct lid te worden v&u
de Vereeniging f Lminimum), door
©chenking van materialen, zooals de
firma'6 Tubergen en Schemer, die zaai
zaden cadeau gegeven hebben,
""e tractoert de bouwvakarbeiders eens,
geeft den leerling de Kadt eens een
prijsje voor zijn arbeid of stelt kleine ge
schenken beschikbaar voor de kinderen
met de best verzorgde tuintjes.

Nog eens, houdt ge van coen óf van
praten en klagen t

A. MELLINK,
penningmeester der
Vereeniging.
(giro* no. 22419)'
Julianastraat 16.

INGEZONDEN M EDED EELINGEN
60 Cents, oer regel.

Feuilleton

Uit het Engelsch van
JLLBJORIE BOWEN.

20)

H;crop zwoeg hij ro"c zich in
den grooten zwarten s'ool r.eer en
z;.ï allen met scherpen blik .i3n.

Voor con oogenblik an'wooHd©
niemand- Toon boog Giaeotno zich
me'- een eenigazins «pottende glim
lach naar voren e» zeide mei effen
stem lieer van Verona, gij vraag»
ons er allc-s aan 'c wagen en geel'
ons vijf dagen om «c beslissen.
Het ral u n:C- verwonderen dai.ons
antwoord me*, geheel gereed ia"

Zich op dc Upjtofabijtend. hield
Mno della Scala een vertoornd
antwoord terug en zeid© met bedaar
ds s'em. „Vijf uren zouden in dit ge-
v; genoeg g©weest zijn, edele heer."

Thans voerde d'Ee'e hoasüg aan.
,,\Vij zijn tot een© beslissing geko
pirn. Maa'ino een beslissing waar
over wij he4 allen eens zijn", en hij
kcelc d« anderen vragend aan. Daar

niemand cr tegenop kwam. nam lp'
poli'o het stilzwijgen voor een toe-
»ipmming en vervolgde. „Wij zullen
I bijstaan, Msstino, ik en Carrara,
rn do lierkvaii. van Mantua Hier
bieef hij zemlwnchtig zwijgen, ter
wijl GiAComo rijn heldere zwarte oo-
een niet van Mas!ino's gelaat afwend
de.

..De hc»r van Ferrara zeg'- d» waar
heid ik ©tem geheel me'- zijn be
sluit jn voerde bij met effen stem
aan.

Cnrran'a toegeeflijke toon deed De'
!n Scala onaangenaam aan. Hij kon
zich slechts met moeite bedwingen om
met Iwdrmrd© stem te vragen, ..Waar
mede wilt gij mij te hulp komen 3"

Ippolite aarzelde een oogenblik
zelfs in zijn oogen sch«n het «uuibod
hem te nietig. Giacomo antwoordde
:n zijn phtafa. „Wij zullen u helpen met
een leger van tienduizend man. prins
de'In Kcala - ©en leger dat wij zul'cm
werven in Padua. Mantua en Ferrara
goed gewapend en

„Doe geen moeite "hun hoedanigbe
den op te temmen heer van Pad na."
zeide Delle Scala di© opges'-aan was.
..want ik weiger uw aanbod een
aanbod zooa!» wel te verwachten was
van een Carrara

Giacomo verbleekte van woede. Zijn
afkomst van een koopman'» geslacht
wa? immer een gevoelig punt, dat Mas*

ino aanstonds getroffen had.

„Gij weigert tienduizend man!" riep
Ippo'ito ui'.

..-Ja- ik weiger tienduizend man!"
herhaald© Deüa Scala me' minachting
„Eenmaal heb ik gedacht dat gij mij
genegen waart, d'Es'e. dat uw hart
veel te veel een soldatenhart was om
mij met ruik "n voorstel te durvc.i ver
nederen-"

..Wij zouden het meer kunnen ma
ken begon Ippolite-

„Denkt gij soms dat ik niet begrijp
wa'. hierachter zit?" viel Mas1 ino hem
me» bitterheid in de rede. ..Dit aan
bod is alleen maar om van mij af 'e
komen 't is gemakkelijker mij al
dus te ontslaan van een hof. dat 't
zich destijds een groote eer rekende
mij 'e ontvangen- dan een openlijke
weigering te geven- Tien duizend man
Gij valt mij _tegn, d'Este

„Een koninklijk aanbod voerde
Conrad aan. Doch Mastino viel hem
verwoed in de rede met. „Zelfs geen
vijftig of honderdduizend man voor
Visconti om mee te spelen f Viscon
ti die negen steden van mij alleen be
zit Visconti, die een verbond met
Frankrijk heeft en door het Keizerrijk
gesteund wordt Visconti met Berga
mo, Lodi en Bologna aan zijn kan1 en
die de helft van Italië's huurtroepen
bezoldigt 1 Neen, d'Este daarvoor
ben ik te groot geweest. Daar gij -

schijnt te vergeten wat ik gewecet ben
en wie mijn vrouw is, zal ik u verlaten
cn u niet verder InsMg vallen om hulp
welk© gij niet van harte wenscht te
verleenen Ik geef er u eveneens aan.
Carrara, met uw dwaze kortzichtig
heid zoodra Visconti's oog op u valt,
zal uw© zuinigheid u niet redden. In
tusschen ga ik in Toscane zoeken of
er nog menschen in Italië zijn die e&n
tiran in de oogen durven zien

Hij maakte zich bereid te vertrek
ken. Allen hadden zijn toorn stiklij
gend aangehoord niemand dorst de
oogen naar hem opslaan.

„Alleen nog dit. voor ik ga." voeg
de hij hun hartstochtelijk toe. „Een
enkel iete zal niet lijden door uwe laf
hartigheid iets dat ik zal Jaar spe
len zonder uw hulp. niettegenstaande
gij mij door uwe gierighejd in den
steek laat en da1 is", zijn stem beef
dc, „het lot van mijne vrouw Isot;
ta's vrijheid. Ik zal zelf zorgen dat zij
vrij komt dat zweer ik voor u al
len zij zal vrij komen, al zou 't mij
mijn ©er korten voegde hij er ern
s% bij.

Hij wendde zich o - cn wilde heen
gaan- toen Conrad, bezield door zijne
woorden, plotseling opstond cn ui'ricp
,Ik zal u volgen

..Wat wenscht gij dan. Mastinol"
riep Ippolite hem angstig na- ,,Wa'

udt gij wcnscbenV'

Indrukwekkend in zijn toorn en leed
bleef Delia Scala in 'l midden van 'l
vertrek s'aan en an'-woordde met groo-
ten trots, „Alles wat gij ge>*on kunt
alles I en boven alles uw vertrou
wen. Ik ben geen knaap di© tevreden
is met ©en paar soldaten. Alle ste
den welke gij bezit. Modena. Ferrara.
Padun. ieder© s'ad in Lombardije, al
uw geld, al uwe troepen, alles wat gij
maar geven kunt en dan zal ik Vis
conti vernietigen. Ik viel, omdat ik
laaghartig verraden werd. Tk wil geen
lauwe bondgenooten meer."

Nogmaals wendde hij zich om
einde te vertrekken. gevolgd door
Conr.-id- teem een zachte stem, die van
Julia Gonzaga. hem tegenhield met,
,.Vo©r gij ons verlaat moot ik u dit
zeggen, Della Scala. Alles wat ik be
zit Mantua cn mijne domeinen staan
ter uwer beschikking, en ik ben er
trotsch op dat zulk een _groot aanvoer
der als de prins van Verona mijne
manschappen zal bevelen."

.Mijn diepste dankbaarheid voor
e g:ft ©dele, vrouw meer nog voor
de minzame wijze waarop gij deze aan
bied1 begon hij, toen Vïnocnzo
hem spontaan in de rede viel met den
uitroep, „Zou eeno vrouw ons bescha
men en zijn sehoone gelaat gloeide
van bezieling. „Het strookt geenszins
met onze eer, vader, dat wij 't aan
Mantea zouden overlaten Visconti te

bestrijden!"

Ippolite trad diep ontroerd met uït-
I gestoken hand naar Mastino toe en
zeide met een flauwen glimlach, ,,Dr
smeek u om vergiffenis voor mijn om
zichtigheid. Ik ben even trotsch als
immer op mijn verwantschap met u en
alles wat ik bezit s'aat u ten dienste
te een Visconti."

Zijn hand krachtig in de zijne klem
mend antwoordde Mastino grootmoe
dig. zonder den minsten wrok, „Gij
zult er geen spijt van hebben zoo
lang ik leef zult gij geen reden heb
ben 'tute verwijten-1'

Tntusschen was Giacomo Carrara be
rekenend tet de overtuiging gekomen
dat 't ten minste voor het oogenblik
in zijn voordeel zou wezen zich open
lijk bij Della Scala aan te sluiten. „Ik
voet hetzelfde zeide hij op aange
name teon. ,-Allee wat ik bezit kunt gij
als 't uwe beschouwen."

,Dan trek ik ovfer een paar dagen
Verona aan 1" nep Mastino met ver
voering nib ..en zal het met uwe hulp
heroveren' Mijn hart is t© vol. Ik kan
geen woorden vinden vervolgd©
hij. „Doch ik zweer bij mijn eer en
miin zwaard dal noch gij d'E©te, noch
gij; Carrara, noch gij, edele vrouw, er
ooit spijt over zult hebben mij uw ver
trouwen geschonken te hebben.

.{Wbr3t T«r&Ig3J.