ENGELSCH ALLERLEI
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 11 JULI 1925 TWEEDE BLAD
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 342
OE „LONGEN" DER STEDEN.
SCHE STRAATMUZIKANTEN.
DE NOOD DER BEDRIJVEN. - DE LONDEN-
DE SPOORWEGEN EN VOORUITGANG.
Niet altijd, maar wel de laetete kwart
eeuw, liohl.cn *;a.Jsnuorit«i:«Mi hier be-
eert. hoe noodzakelijk hel voor de p««nd-
heid der bevolking is, dat de steden niet
te dicht xijn gebouwd. Groote beroikiitgs-
ceittra, kk-sIs Looden, - Liverpool, Man
chester «11 andere groote «eden. hebben
dringend behoefte aan vrije ruimten bin
nen de gienzen van haar gebied, ruimten,
waar de ion vrij kan ©ohijr.cn, d« wind
vrij kan waaien en de samengepakte bovol
king de vr:jh<ó»1 van beweging eu de ge
legenheid lot spel kan krijgen, <lio nau
straten en breede maar door het v*rk<
onbegaanbare tlrMen haar onthouden.
Men noemt -i -.- open plekken ut den
vorm van graspleinen (greens), uitge
strekte «tukken min of meer woestcn grond
(commons) of parken kenschetsend
terecht <i« „longen" der etedep, ile*. gevaar
bestaat .lat moderne eischcet van verkeer,
nijverheid en bu.icul>ottw tneer en tneer
beelag rullen gaan Jegg. n op die stukken,
van het laoii at en om de sleden, die
beetenvd tijn vroog of laat tot „longon"
van die steden te worden gepromoveerd.
Ben verbond hoeft si oh daarom gevormd,
de „National Playing Fields Association
geheeten. dat er Op uit is dit gevaar
keeien. In rodovocring, gehouden terg
legenheid van «en lunch voor do (re*0
derwig van dcoe beweging, heeft de *roo
«alter van dat verbond, do Hertog van
therfond. gezegd <l« Bngeland voor el
aantal van 30CO eehooljongens om vj
neboohnotsjee niet te sproken slechte
46n speelveld bezit. Verleden jaar hebben
in heft gebied van xoogetmmd Grooter
Jjonden alleen (dat is Locder-, en zijn
steden) 1400 vereenigingen bij 'feil Lrtnden-
ocben Graafecbaperaad speelvelden aange
vraagd. Hm het treurige van de zaak i« dat
1200 van de aanvragen moesten worden
geweigerd weger» gebrek aan ruimte. Do
znini*«r voor Gezondhoid, NcviUo Ohiun-
berlaln. kon in zijn rede bij deielfd.
gelegenheid uitgesproken ntol veel
tCe-un fat den vorm van fondsen
bij al hetgeen reed® vaa de Schatkist
wordt verwacht, lntusecben merkte hij op
dn', liet Rijk r.a <icn oorlog ten behoeve
van „longen" en «peeftveldcn voor do
jeugd reeds 6 millicen pond aterling had
uitgegeven. De beweging van de
JKm" had- uiteraard zijn volle moreel» j
medewerking, inaar de openbare meen- tg
moest warm worden geenaaJce voor tiet
doe! en d© zakken van het publiek moeeten
b!; kbaar verlicht „ra «Ie natie voor de
toekomst open bldkken en speelvelden te
verzekeren. Ben oordeelkundige toepas
sing van d»J>eginadeu van moderne stads
uitbreiding koa veel <i<*n om dit. echoone
doe! ten behoeve van de volkswelvaart te
dienen. Uit de woonlcrij die bij belepen-
heid van die lunch zijn gospruken, ia *«r
«ene duidelijk naar voren gekomen, dat
thans hoi ovngTOOtê deel van d«r« eport-
lieveoido natie »!>■-.-. in alle vormen, die
het lichaam c»nt.w:kfco!ea cn dea gccai
sterk maken, ontbeert.
eUat met zijn collega's in het Kabinet
ins voor de zeer moeilijke taak v-n ge
dragalijn aan te nomen of «cn politiek
uu to werken. <i:e t«gen het ingewikkel
de problemen zal zijn opgewassen. Wat het
bedrijf der koivnraijnen betreft heeft d.
conferentie van ttfgevoardigdcn der mij:
werkers de voorstellen der werkgevers b
slissend verworjien. De werkgevers vroe
gen om een nieuwe overeenkomst» hutgei
«erft en eventueel een geringer uurloon,
vanecrend in de vewchillende districten
waardoor de verliezen, die thans worden
gemaakt, zouden kunnen wurden omgezet
in winsten, Maar de Weiknemen weiger
,-lk" verandering van do heMaande
et-atonale loon- en arbeidsovereeniJcftrif
in een overocnkomet dritrictsgewljze. Zij
«•ireh-en borend en een loonschaal in over-
ernatemming om do vertibogde kosten
voor levensonderhoud. Hot gevaar is
- indien mijneigenaars «i mijnwerker»
tot overeenstemming kunnen komen -
de xaafc vast zal loopeu en dat cii
verantwoordelijkheid voor een oplw.._
op .1.. hclioudor» der regeering z.-,l kornen-
DH is waarwehijnüjk jute wat zdkero
bcidcndcidere wenechen 'en de ongeluk
*ige* riKthodo van bedrijfeeubeidie», door
Baldwin vagelijk al middel oin uit 1
tnoeili.ke parket te geraken aangegeven,
voor dio leiders in dbt opzicht een oanrnoo
dwing. Indien men middel zou moe
ten toepassen op alle groote bedrijven,
sclioopsbohw en mnchinanijverlicM
spoorwegen, dio er slecht /urn too zijn, dan
zou l.ct prohlcesh wegens een ontoereiken
de echatkist, onoplosbaar blijken. De lei-
oei» «Ier Kp-jorwegmaamen, Thomas cn
Cramp, spreien gtsortde laaL Bij zien in
dot er geen hoop ligt in stakingen of u
«uitingen cn getuigen krachtig van du
gevoolon. De voorzitter van hel uitvoerend
bev-.uur van den groeten vakbond van
opoorwegperst(n*«l womt zich echter in
zijn uitlatingen minder verzoenend. Er is
nog niet veel iicht te zien m de .luister
nie der Industrie*!* vraagstukken. die het
tand bedreigen tooien niet spooJig
uitweg kan worden gevonden.
Fr zijn nog geen symptomen» die
etndo wiüen voordellen van de drukke
«Isoortige «Lraoitnuzick van Londei
creehijnsel ontwikkelde zich na d«
oorlog t« xjju huidige hevigheid; cn tc~
lang het iat.d njk blijft aan wcrkbxrzen
mi oud-etrtjdeni. die voor den vrwdo nk<
deugen, zo! de bezoeking wel blijven be
gaan. Wij kunnen h«t feit r,let loochenen,
dc roeping voor do achoone kunsten
meer in hot bijeander die voor de mu-
zlkale en picturale, in de rijen dvr gostran-
<Vit .-een eterfc aanwezig eis in die der
reguliere burgers. Het is dua natuurlij!-
d"t de roeping wordt getnobiliseerd voor
den strijd om het brood. Orpheit* in de
«4raten v.zn Lomlen «nitt do gaven vnn
zijn lela-csi«k«m voorganger. Hij zal er meer
hanten ppafaiwUg - zoo niet wooet maken
iweo op elkaar gelogde lepels in elk derl I I "T^ ^1
handt:i. Hij bew-rtsi mee dio lepels Li y
melo kloen-u gehuld lijf, waar knokken
cn batten en beenderen maar even ander
het vel liggen. Wat hij voortbrengt is c<
rhyüirnische roffel, dia zijn sprongen i
do orgollkbinkeu begeleidR, lk hol» ga
hoord dat een van die lepeldaneens ot
langs is geëngageerd om op te treden i
het Ruantache ballet; maar de luisterrijke
uitzondering heeft me niet kuni
zoenen m«A het patin* isehe nchouwepel
Men ziet znaaaren met geverfde gezicliti-n
en in .vrouwenkleeren capriolen maften er
zij zingen of gillen er bij, op de glazigi
MtonHsw» vap een ranzltreftkcMide piano,
voortgeajouwd op eert ezelwegcm. Er zijn
weinig Kations dio in hun orntreft zich
niet verheugen in het bolerrkelijke bezi
van orkestrale ensembles, sa meng tv l.!
uit stevige jonge mannen roet vergceble
Turksclie tn-mjnc-n cn koperen blaaein
tmmenten vol deuken. Die ensomblee
uilen een taak, volgens d« nieuwe i
beid volslagen overlnxligze overbruggen
den tijd tusschen de Dufceche hoempa'»
(eens beftend en populair in dit land) er,
.1» wrtmetalen sazaphoon. Ze dragen den
allee rochWaardigenden en alles veran
sehuldigendcn naam v*n ..cx-Scrvl-
bands" en brengen met haar wreeds klnn
cn oul kiredeneerde onUtek»nis iji
harten der nerveuzen, die zich naar hun
treinen epoeden. f>p een blijen Zaiterd.-w
middag, lang gcichin. stond m de „High
Street" var mijn voorstad 'en oude vede
laar een van d:o oude li-c -ren, die het
har. bcknrea, te epelei. Het wa«
ukje", gevoelvol vertolkt; de man oog*t:e
•n zaicvol pennies en „tantums" (sixpen
ces). Maar bij fret voortschrijden der
inotindcn is gebleken dat 's-vvdelaazit
pc-rtotre geen andere composities kendu;
het „lieve f.ukje" d« olisessie
bet district gc-onden. Er rijn dooit!
die u»iruk aan hun optrclcn geven di»oi
u-der «tui een kant van de straat tegenover
-kaar in de goot te gaan staan eu tddyu.
elkaar balcon-sceneo en de onvergan
kelijke liofdesverrukkmg of het liofdi
verdriet die er bij behooren too to zi
gen. Bulten de gduiddkrïngcn van de „ex-
Service bande" gedijen de virtuoeen
jsaddestoelen in n neten bcechgrond. Sara-
Godanr) en Haendel wonicn er mfed
aardig vermoord me*.- mArtolwerfctuigcn,
beetaondo uit ':>ez«nialelen met kam cn
gaper.de gnwnnophoon hoorns. De
mondongolsolieten spelen er daitole wijzen,
nochtans zeer wc'-rcaaj>baar. Kr is wo'
eens een man. sloffend en zingend, mijn
heuvel opgdklomznen, m-«. gébaraten
schoonheid in zijn etentoretcanen dan
gaan zitten peinzen hoe de zan
ger geleidelijk kotv zijn afgezakt naar de
sj.iMe geloi.'ren van het murrk.u-,1 boile-
Uarschap. Bij al deze verscheidenhcKl van
■ntit is bol doel «cn- cn enkelvoudig. II»
doe' r» do aalmoe*, onttrokken aan u
als loon voor muzikale verdleatet.
wit hoort wat. Het beginsel houdt
den muzikant-bedelaar uit den greep vao
De bedelaar die vergeet lawaai
te maken wordt opgebracht. Maar de bc-
aemstoel met de eu-kervoudige «naar. d.
gedeukte hobo of het vale klavierotgeltj.
vrijbrieven, waarvan de politic
do geldigheid niet in twijfel wenscht te
trokken. Uit den omvang van liet verschijn-
eel der straatmuzikanten zou men kunnen
opmaken dat het publiek toch meer hart
heeft dan versland. Het tcedere hart in
ii!d en legt het verefand, dot vragen wil
ft or met do aahnoczcn gebeurt, liet zwij-
n op. Op deze wijze zal Lorwkm niet Ikilu
iu zijn nuizikantenplnng af komen.
De laataie redevoering van den eerale-
tniaiater, ter gelegenheid van tiet deb.U
in het Lagerituis "ver de werkloosheid,
was met erg gelukkig. Be wa» te vol van
beminnelijke algemeenheden en kon daar
om ««n publiek, dat helder beeefl dat de
toesfan.1 van de voornaamste bedrijven van
het laard met d«»i dag ernstiger wordt, niet
VADER'S VULPENHOUDER
veitcederen; fn do s<?lt«are>ch..
den der piavc m-!h janken bij zijn klanken. Engeland er terecht Irotscb op dat
hun ktJBin». „u
het de were'd spoorwegen heeft gegeven.
liun kcanmer uk. Veelroortigo straatmuziek
wtnl hierboven gezegd. Ja. da- z«. Droe
viger vertoon van niuz-j* en rhythmiok
dan dat van dea lepelartie*-. laat zich
zede in Londen niet denken. d<, man danw.
Op do klanken van een straatorgel, met
bevredigen. Baldwin heeft zijn bos; gedaan
eengoorJo atmosfeer te scheppen maar hij «choon bord-sunvenk
Bij <ie viering van hel honderdjarig be
staan van dit vervoermiddel, die hier in
begin van de maand heeft plaats ge
had, is ook wel gebleken dat de wereld
dankbaar is voor de gift. China zand voor
do gelegenheid drie calligraphieftn,
Vader informeert bulderend wie' ja, hij heeft 'm hier op den hoek
nu «eer zijn vulpenhouder ver», van de schrijftafel gelegd, kunnen
wacht somber op het einde van
het debat der onschuld tusschcn
moeder, Mientje en Jan
aanvaardt de uitslag niet watl hoe vaak heeft hij hun niet ge«| nee, hij komt niet naar boven om
drommelnogantoc, iemand moet vraagd 'm niet te gebruiken, zc moeders pen te Iecncn hij wil
het toch gedaan hebben I bederven de pen altijd voor hem I zijn eigen terug hebben, waar is
die
bovendien heeft hij haar pen hier? mompelt: nee. dat kan toch deJ roept: zoeken jullie maar niet
in het bakje zien liggen toen hij mijne niet zijn, neemt de pen uit t meer, ik heb 'm gevonden
naar dc zijne zocht I het bakje en herkent zijn eigen» waar? doet er niet toe, praat nu
I dom I niet meer, hij zit te schrijven.
(Nadrtó verboden)
zijde versierd,
waarin Steplien6on „een weldoener
mensehlieid" werd genoemd. Italië zond
prachtig uitgevoerde bronzen pl-arpi
Slepllcnson gewijd cn voorzien
diens beeld. In dezen tijd kunnen wij
wetijks meer beseffen hoe enorm de
icrit-eie vooruitgang is geweest die uil de
komst der spoorwegen is voortgevloeid.
Men beeft bij dit ecuwf*v.~ der spoorwe
gen herhaaldelijk Darlington en Stocktan
liooren noemen, steden in hc-l Noorden
Engeland. liet sijn op liet oogonblift
groote ni j verhei tl ©steden. Maar toen e
'iel vroege najaar van 1825 do eerste p:
gienstrein van de wereld reed, tusrchen
die twee steden, bezaten m nauwelijkt
SOCÖ inwoners. Hartlepool, Sn dezelfde tri-
dueiriestreek was 'n onaanzienlijk d-up en
M.iddl<wborough Ixetorid rclfe tre^r niet.
Do groei en de bloei van die steden n te
danken non den ijzeren weg. Het rnco-t
indrukwekkende van de viering was eer.
optocht van rollend materiaal, die de ont-
- ikke 1 mg in beeld bracht van iocomotie-
en en wagens, beginnend bij de oude
.Puffing Billy", door de u-.cneehcn van
v geleden een lekken, bbkkcn k-.-
tel genoemd, en eindigend bij de nieuw-
machtige locomotieven en dc Puim an
Vervolg Stadsnieuws
iA X K ETBA K li EP IJ H EROPEND-
Do 'n het perceel I.inscho'enstraat 2
gevestigde bakkerij is Vrijdag door de
firma F- G- Doesburg l.anooy on Co.
lieropond. De me'- 'alrijke bloemstuk
ken versierd© winkel zag er keurig uit
cn de zaak rnr-akte dart ook een uit
stekenden hidruk-
De ruime winkel is geheel naar de
eis die ïi des lijds ingericht en de
artikelen zirn er zeer aanlokkelijk
uitges'ald. Overal zijn mooie spiegels
cn alle» blinkt den bezoeker 'ogen.
Ook de moo'e é'ajage-ruim'e zie1 er
goeil uit. Het is een w'nkel. <Üe gezien
mag worden- een aanwin5' voor de
Linsc-ho'enetraa1-
EEN NIEUWE ZAAK. Door den
bi-er A. J. Melker is in he1 perceel
Julianapark DO te Schoten een zaak
geopend in artikelen die tot hel stof
feerdersvak behooren.
de etalage zijn prachtige tapij
ten tentoongesteld alsmede gordijnen
matten, loopei's enz. De heer Melker
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
De wereld is ccn kaleidoscoop.
Wat ccn bioscoop beduidt weet ieder»
ccn. Niet wat ccn kaleidoscoop wel we
zen kaa. Veertig of vijftig jaar geleden
was dat ccn speeltuig voor kinderen, een
kartonnen cylinder met ccn kijkglaasjc.
waardoor je stukjes gekleurd glas kon
zics. Draaide je het ding om. dan bc»
wogen de stukjes glas cn veranderden
van plaats, zoodat het beeld telkens gc»
wijzigd cn verschoven werd. Maar het
bleven toch altijd dezelfde stukjes gc»
klcurd glas.
Zoo is het ook met dc wereld. Met
beeld is telkens anders, maar dc stukjes
glas blijven. Wij worden in dezen tijd
grootendccls gejegeerd met circulaires.
Ministers sturen /c cn Commissarissen
van dc Koningin' cn Burgemeesters en
wanneer zc op tie post zijn gebracht
door den bode. krijgen deze hoogwaar»
digheidsbcklecder.s, denk ik zoo (want
zelf heb ik nog nooit een van die hooge
posten bekleed) ccn gewaarwording:
„ziezoo, ahlccr wat gedaan voor het al»
gemeen belang", ongeveer zooals dc pad»
vinders, die iedcrcn dag verplicht wa»
ren een goede daad te doen.
Het zou de moeite waard wezen, eens
na te gaan. wat het lot van die circu»
laires is: ik vermoed zoo: dat van vele
andere circulaires, dc prullcmand. Wel
bestaat die prullcmand op officicclc bu«
rcaux uit mappen, doozen of kisten,
waarin dc circulaires bewaard worden,
maar verdwenen zijn ze even goed.
De nieuwste circulaire is die van de
Gedeputeerde Staten van Gelderland
aan dc gemeentebesturen, waarin gcwe«-
zen wordt op dc onvoldoende brand»
bluschmiddclcn in vele gemeenten, voor»
al op het platteland. Natuurlijk niet zoo.
kortaf cn eenvoudig weg. maar met een
deftigen omhaal, zooals dat bij openbare
besturen past.
't Ts vooral noodig. zeggen dc hecrcn
van Gcldorland. om gauw op te treden
cn zoodoende groote uitbreiding te voor»
komen. Hoe doe je dat? Ziedaar ccn
heel moeilijk vraagstuk, maar dc Gcdc»
Cutecrde Staten van Gelderland hebben
et gevonden „Geef aan een handig
tnan ccn snclbluschapparaat in huis. die
bij ccn begin van brand zich spoedig
daarheen begeeft en door zijn vlug op»
treden het onheil in zijn voortgang stuit,
totdat het materiaal der brandweer is
aangekomen".
In Gelderland rijn blijkbaar de ,.Mi»
nimax" cn de „Theofakkcl" pas ont»
dekt.
Of de bewoners van Gelderland zijn
niet van de slimste. Maar dat mogen
wij van ccn hcele provincie toch niet
zoomaar aannemen!
Zou het tot nu toe zóó gegaan zijn?
„Brand!" wordt er geroepen. „Brand in
«3c bakkerij van Tcunis Bol."
Bol zelf heeft zijn hoofd verloren cn
zijn blauwe slaapmuts, die anders dag I Na de circulaire van Gedeputeerde
cn nacht onafscheidelijk van hem U. Staten zal dit natuurlijk anders worden,
maar nu op den grond gevallen. Hij jOnmiddellijk koopt dc burgemeester.
jg in alle artikelen ruim gesorteerd
en van de goedkoopste tot de duurste
soorten zijn voorhanden- Een heel
goeden indruk maken de prachtige
tapijten in de uitstalkast. Deze is
zeker waard bekeken te worden. Ten
slotte willen we nog wijzen op den
mooien ruimen venkel- De heer Mel
ker heeft aan zijn winkel een behan-
gerij en efoffeerderij verbonden,
MUZIEK I-N DEN IIOUT.
Muziekuitvoering in den Hout op
Zondag 12 Juli 1925 door de H.O.V-
onder leiding van Willem Knikker»
des middag5 te half drie-
1. Un'er dem S'cgesbanner. Marsch»
Fr. v- Blon-
2. Ouverture „lm iReïehe des Indra"-
P Linckc
3. W.-Jzer aus „Ein walzertraum"«
O. Strau5s-
4. - Pantomime"- Balie'- P. Lacome-
5. Ouverture „Les een- V'erge"» Ch-
Lecocq
6. „siame-isc-he Wachtp-arade »*Cha-
rac'ers'üek. R. Eilenberg- !op ver
zoek)-
7. potpourri „Dio Me's'ersinger von
Berlin"- P- I.'ncke.
probeert te blusschen niet emmers
ter. maar dc pomp slant lens. Het gaat
niet.
Brand bij Bol. Zijn schoonvader komt
annloopcn, tic smid vnn den hoek, nog
met het schootsvel voor en dc voorhit»
mcr over den schouder. Hij zwaait dit
wapen manhaftig cn begint er mee op
den achterwand tc slaan van dc bakkc»
rij. die brandt. Maar ook de/c manier
blusschen baat niet. dc vonken vlie»
wel rond. maar daarmee is het
nog niet van dc lucht cn zijn doch
ter Trui. dit alvast haar kinderen bij
dc overburen in veiligheid gebracht
heeft cn als trouwe gade naar dc plek
des onheils teruggekeerd is. grijpt hem
bij zijn arm cn roept: „hou op. vader,
hier kan kracht toch niet baten".
Zoo is het. maar wie helpt er dan? Dc
hcele brandweer is aan 't hooien-op het
veld, Dc rest der dorpelingen, nog tc
oud of tc jong om aan het landbouw»
werk mee te doin. is vóór de bakkerij
vergaderd. Oude Kees, bijna negentig
jaar cn die dus tijd cn gelegenheid heeft
[chad om alle redelijke ziekten cn gc»
•reken aan den lijve te ondervinden,
roept: „Naar den dokter!" Maar dc
anderen begrijpen, dat deze duizend»
kunstenaar in zijn apotheek geen genees»
middelen voor brandende bakkerijen bc»
zit. geven andere adviezen. „Waar is dc
veldwachter?" schreeuwt Gij.s, die* in
hcele of halfdronken buien het plat
aard cn dc kracht var
zijn vuist gevoeld heeft cn hem dus aan
ziet nis de oplosser van alle netelige
gevallen.
Zou dc veldwachter er niet zijn! Na.
tuurlljk Is hij er lang geweest, maat
dadelijk weggehold, om dc stormklok tc
luiden in het oude Raadhuisje. Zwaar
werk, want dc klok is oud cn half
roest cn daar dc verkeerde wind waait,
zooals altijd hij branden, gaat het beetje
klank nog den anderen kant uit. naar
het dorpje Makeren, waar dc mannen
ook op het veld zijn cn even rusten cn
het zweet van het voorhoofd afwlsschen
.pottend zeggen: „dc buren luien,
dc soep is klaar". Want er is een beetje
animositeit met de buren, want veertien
dagen geleden is er op de kermis weer
Icclijk tusschen de jongens van dc twee
dorpen gevochten.
Zoo gaat het kwaadaardig Element
des Viiurs, 'door niemand ernstig bestre»
den. zijn gang. Als dc mannen van het
veld tcrugkecrcn, ligt de bakkerij van
Teun Bol tegen den grond en kan dc
brandweer niet meer doen dan dc smeu»
lende puinhoop nat houden, die trou»
wens toch geen kwaad meer aan rich»
ten kan.
Het gerucht verspreidt zich: Teun was
niet verzekerd. Toen de laatste quitan»
tic van dc verzekering kwam. «as er
juist ccn paar schoenen noodig voor
dc kleine Martha, het op een na oudste
meisje. Daar zijn de centen van dc ver»
zekering mee heengegaan.
niet zonder verzet van' de wethouders,
die niet van geldverspilling houden, het
allernieuwste brandbluschapparaat, dat
hij pus in dc stad voor een winkelraam
gezien heeft cn denkt na over den hun
algen man, aan wicn hij dat zou kun
nen toevertrouwen. Wie zou dut anders
kunnen zijn, dan de veldwachter! Du-
krijgt die het instrument in huis. En als
hij iiu maar altijd thuis is, wanneer cr
brand komt cn niet naar dc stad om
boodschappen tc doen, of briefjes rond»
brengt voor de schouw van de slootcn,
die zoo vol kroos kunnen zitten cn ook
niet met vacantic naar zijn schoon,
ouders in Bcetsterzwaag, dan zal het
best gaan cn wordt dc brand al in den
aanvang gebluscht cn zegt het slacht»
offer 's avonds grinnekend tot zijn
vrouw: „toch maar goed, dut wc die ver»
zekering opgczcid hebben. Dat is alle»
maal maar gekheid met die premie. Wc
kunnen dc centen best sparen".
Heb ik niet gezeid, dat circulaires heel
goed kunnen werken? Of heb ik het niet
gczcid? Hoe het ook wezen mag, er zijn
bij dc Gedeputeerde Staten nog wel an»
dere merkwaardige instellingen, dan cir»
culaires. Bijvoorbeeld: het buitengewone
lid van Gedeputeerde Staten. Iedereen
begrijpt dadelijk, dat dit-een buitenge»
wonc functie wezen moet. Want die
tegenstelling van gewone leden van
Gcdcp. Staten, de heeren, die het ambt
dag in. dag uit. vervullen, met dat cénc
buitengewone lid. moet wel groot zijn.
Luister maar. Zijn titel kan ook ach»
terste voren gelezen worden, want wan»
neer cr niets buitengewoons is. blijft hij
„gewoon buiten", dat wil zeggen buiten
tic vergadering. Hij wordt namelijk al»
leen geroepen, om den doorslag tc ge»
ven, wanneer in de vergadering van de
Gedeputeerde Staten de stemmen sta»
kèn.
En nu zal ik ccn geheim onthullen,
dat nog niet algemeen bekend is: dat
Scheurt zoo goed als nooit.
Gedeputeerde Staten moeten wel een
bijzonder rustig college wezen, want heel
vroeger was het ambt toevertrouwd aan
Mr. van Valkenburg te Amsterdam, ccn
deftig man. die buitengewoon veel leek
op onzen oud»burgcmccstcr van Haar
lem, Mr. E. A. Iordcns. Later, toen hij
gestorven was. is de functie toever»
trouwd aan den heer II. J. Calkocn. des»
tijds burgemeester van Edam. Welnu,
noch dc heer van Valkenburg, noch dc
heer Calkocn is ooit in de vergadering
Gedeputeerde Staten geroepen, om
met zijn stem den doorslag tc geven.
Nu is dc heer J. Douwes tot het ambt
geroepen cn het vermoeden ligt dus
voor dc hand, dat hij er ook wel niet
veel van tc doen zal krijgen. Toch is
het een nuttige functie. Want stel. dat
het noodlottig gcvid zich voor doet. dat
dc stemmen werkelijk staken cn de wa»
gen der provincie dus op het punt
dam geroepen, hijgend binnentreedt om jen inct verontwaardiging gelezen heb. [al s o f h c t di v a n ccn ander
zijn goede diensten tc vcrlccncn. dan zal Die begon aldus: w a s. Op eens werd het hem duidelijk,
met gepasten eerbied tot hem zeg» BLOEDVATENVERKALKING. Wijl Wat hij wel vroeger in boeken gelezen
gen: „Jan douw cs" cn zoo komt
-tgereden wagen weer op gang en k'an
n voortgaan met de provincie tc bc»
sturen.
Want een provincie, die een tijd lang
niet bestuurd zou kunnen worden, raakt
al 'gauw uit den koers cn 'wanneer zij
dan nog wel ligt tusschen dc Noordzee
cn dc Zuiderzee, zouden ernstige onge
lukken daar het gevolg van kunnen wc»
:n.
lk hoop niet, dat iemand zou kunnen
denken, dat ik grapjes maak. Nooit ben
ik zo») ernstig geweest.
Nog ccn ander geval dus, in verband
met dc Gedeputeerde Staten, al
dan ook in een cenigszitis verwijderd
verband. Wie onzer kent niet Mr. M.
Slingcnbcrg? Hij is wethouder van Haar»
lcm, wethouder van financien nog wel
cn gaat dus met milliocnen oin. Sedert
cenigcn tijd is hij ook notaris in Huur»
lcm en komt in die quaiitéit in aanraking
met milliocnen, hoop ik. in elk geval
met tonnen gouds. Maar ook hiermee is
zijn veelzijdigheid nog niet ten einde,
want hij is daarbij nog lid van dc Eer»
stc Kamer en behandelt als zoodanig
de Staats»milIioenen. in tijden van
tekorten vooral de milliocnen, die dc
Staat niet heeft.
Genoeg, om duidelijk tc maken, dat
het zeer begrijpelijk cn verklaarbaar is,
wanneer dc heer Slingcnbcrg van tijd
tot tijd, op ongezette uren, zich in zijn
3ualitcit van wethouder, begeeft naar
en gemeenteontvanger, om diens kas
op tc nemen. Hij doet dat met ernst cn
accuratesse en vindt er altijd alles in de
meest perfecte orde. De tonnen, dc tien»
duizenden, de honderden, het kleingeld,
dc losse eenten die cr wezen moeten,
zijn cr altijd inderdaad, cn wanneer hij
dit geconstateerd heeft, legt hij dc
•olgende verklaring af:
„Van ai daze verrichtingen heb ik
„dit proces in dubbel opgemaakt en
„tcckcnd, ten einde aan den Raad m»_.
„gedeeld cn aan Gedeputeerde Staten
.gezonden te worden".
Hiermee is dus het, wel ccnigszins in
direct verband aangetoond, waarin dit
serhaal staat tot het meergenoemd Col»
lege van Gedeputeerde Staten.
Maar Mr. Slingcnbcrg meent het zoo
niet. Hij wil niet aan den Raad bericht
cn hij wil hcclcmaal niet aan Ged. Sta»
ten gezonden worden. Al ware het al
leen, omdat hij dit College, waarin hij
vele jaren zitting had, wel kent. Ilij bc»
doelt: „opdat dit aan den Raad mede»
gedeeld cn aan Gcd. Staten gezonden zal
worden".
Namelijk het proces»vcrbaaI. Waaruit
maar weer blijkt, dat de Ncderlandschc
taal voor een helderen Groningsman,
die drie belangrijke ambten vervult, nog
niet eens gesneden koek is,
Hij is dc cenigc niet. Hij kan dc hand
staan, vast tc loopen tn het zand cn de I reiken aan den "steller van de adverten»
heer Douwes telegrafisch uit Amstcr»|tic, die ik pas in een dagblad gevonden
allen hebben op een goeden dag daar»
mede tc kampen.
üp ccn goeden dag? Noemt deze ad»
vcrtccrcride onverlaat liet een gocdc-n
dag. wanneer wij aan het kampen raken
met dc verkalking van onze bloedvaten?
Wannéér zouden wij dun van ccn kwa»
den dag moeten spreken?
Ottze verontwaardiging over zoon
lichtvaardige manier v.irj spreken kan
alleen getemperd worden door het bc»
sef, dat) hij het zoo niet gemeend heeft,
evenmin als dc kapper, die met dc
grootste overtuiging zijn „onzichtbare
pruiken" aanbeval.
„Als ze tlun toch onzichtbaar zijn",
verklaart zijn oudoom, die in het bezit
is van wat men ccn opgeruimd hoofd
pleegt tc noemen, dan behelp ik mij ver»
der maar met mijn kalen bol".
Willem van Aarden had dien avond
met zijn familie dc hcele buurt weer
braaf over den hekel gehaald. Als je
hen hoorde bestond cr nergens op de
«crcld zoo'n wonderlijk stelletje men»
schcn. als die cr woonden in Willcms
buurt. „Heb jc buurman Gerritsen gis»
teren gezien?" vroeg hij. „Zijn spillc»
bccncn waren wel driemaal zoo dun als
anders cn hij droeg zijn rooien neus voor
zich uit. alsof het een fietslantarcn was".
■Maar mevrouw Gerritsen is nog veel
bespottelijker". zei zijn vrouw. „Mins»
tens drie modes ten achter en daarbij
crbcc-lding alsof zc de koningin van
dc straat is".
„Mientje Gerritsen is stellig dc gekste
an de drie", vond de dochter. „Die is
drie modes vooruit, jc moet het zien,
't is ongehoord. En dun stelt zc zich
aan met haar vriend, den ambtenaar op
dc secretarie
niet veel goeds aan de
familie Gerritsen. En aan andere fami»
dc buurt ook niet. De een was tc
dik. dc ander te dun, de derde te lang.
de vierde tc klein; Jan praatte tc veel.
Keetje te weinig. Die had kromme, gene
stijve beencn. En dan de neuzen uit dc
buurt! Die waren voor dc familie van
Aarden voorwerpen van voortdurende
roolijkhcid.
Dat gebabbel had geduurd tot tien
uur. Daarna had de critiseercndc fnmi»
lie onilerling ccn beetje gekibbeld, om»
dut zc over de buurt langzamerhand-
was uitgepraat en ten slotte waren moe»
der en dochter rtaat- bed gegaan en was
ader alleen overgebleven, om zijn
krantje te lezen. Maar het lezen ging
niet vlot. de berichten leken hem on»
beduidend toe, hij het ten slotte dc
krant vallen cn zat in afwachting van
wut cr gebeuren zou.
Want er zou iets gebeuren. Hij wist
niet wat cn niet hoe, maar voelde het
zijn binnenste. Daar bcwoóg iets, cr
scheen iets los tc raken.,., op eens.
zonder dat hij het vooraf begrepen bad.
was van Aarden in staat zijn eigen per»
soonlijkhcid van buiten af te bekijken,
had, was nu met hem zelf voorgevallen:
zijn persoonlijkheid was gesplitst. Hier
op den leunstoel zat zijn lichaam en
verder op zweefde zijn geest, instaat dut
lichaam van alle kanten te bekijken en,
zooals de familie gewend was, critisch
tc bezien.
..Zit ik daar zelf?" dacht zijn geest cn
zweefde om -zijn lichaam heen. „Ben ik
dat nu hcusch? Nooit heb ik mij zelf
zoo goed kunnen bekijken, maar nu
valt het me, ronduit gezegd, niet mee.
Wat een hooge schouders heb ik, zc
lijken wel wat op een bochel cn och wat
kromme beencn. Mijn kleeren zitten ook
slecht, zc moeten eens opgeperst wor»
den. En och. wat zijn mijn oogen flets
en waterig! En is dat mijn neus? Dat
kan haast niet wezen. Zoo scheef staat
hij niet!"
Triestig cn bedroefd zweefde van
Aardens geest om zijn lichaam heen.
Plotseling stond dat op en liep in de ka»
mcr heen cn weer. Nu pas zag het cri»
tisch oog van van Aarden, hoe leelijk
zijn gang was: met slappe knieén, een
beetje waggelend cn met voorover gebo»
gen schouders.
Terwijl hij naar zijn onsierlijk lichaam
keek. dacht van Aardens geest aan het
gesprek van dien avond over dc buren;
toen kwam cr een groote vrees bij hen)
op. Zijn geest was nu eenmaal uit zijn
lichaam, hoe zou die ooit het liehaam
weer kunnen binnengaan?
Maar terwijl hij zoo soesde cn peins»
dc. gebeurde cr op eens iets onver»
wachts. Zijn lichaam was «eer in den
leunstoel gaan zitten, hij zag het hoofd
knikkebollen, het lichaam heen cn weer
zwaaien, daarna op eens met ccn slag
voorover vallen op den grond.
„Waarom ga je ook niet op bchoorlij»
ken tijd naar bed?" vroeg zijn vrouw,
die in nachtgewaad uit haar bed geko»
men was om te zien wat die slag bc»
duidde.
Aarden mompelde iets van „gc»
spitste persoonlijkheid".
..Praat geen onzin", zei zc- scherp.
„Onnoozcle persoonlijkheid bedoel jc
zeker, die in slaap valt over ccn krant,
[.ant dit je een waarschuwing wezen,
ie hebt waarempcl ccn buil op je voor»
hoofd".
Hij begreep wel, dat het geen doel
kon hebben met zijn vrouw tc redctwïs»
tc-n over dc quacstic van de splitsing.
Maar toen zijn dochter den eersten keer
schimpte op de platvoeten van dat malle
mensch van hierover, verbood hij haar
op scherpen toon, verder kwaad te sprc»
ken van dc buren: „Let liever op jc
eigen onvolmaaktheden", snauwde hij
haar toe cn wat nooit gebeurde, gc»
schicddc nu: zij was zóó verbaasd over
den uitval, dat zij zweeg.
Vijf minuten lang. Toen maakte zij
haar moeder attent op dat kind van hier»
achter, dat met haar schele oogen
loenschte naar den jongen onderwijzer,
FIDELIO