Haarlem's Dagblad | 1925 | 17 juli 1925 | pagina 10

Uit BloemendaaI's raadszaal

ATHLETIEK

HAARLEM'S DAGBLAD

VRIJDAG 17 JULI 1925

Nalezing uit de raadszitting van Donderdag.

zelfs van „tendentieuze berichten", die
de leden van den Vrijheidsbond, die,
aldus spr. denken dat zij alleen het ges
tneentebelang op het oog hebben, aan
de pers doen toekomen.

Indien de heer Otto aanwezig was
geweest die dadelijk een antwoord
gereed heeft dan had men na zulk een
rede eens wat gezien.

Nu voerden cc heeren Kremer en
Blankevoott slechts aan dat hun goede
bedoelingen geheel miskend werden.

Ook de heer Schulz besprak de hou.
ding van de leden van den Vrijheids»
bond. die, volgens heirt. indien de zaak
in een gesloten zitting behandeld werd,
maar opzetclijk wegbleven. Hij zette
uiteen dat nu met. het voorstel van
B. en \V. aan de lange lijdensgeschie»
denis van die terreinen langs den Zee
weg een einde zal kunnen komen en
aan de zaak een goede oplossing zal
kunnen worden gegeven, toch waarlijk
wel alle leden voor de voordracht van
en W. mochten zijn.

Na een lang debat en nadat was ge»
bleken dat toch meer aan de gemeen»
te zal ten goede komen, dan de heeren
Kremer c.s. hadden gedacht, dat als
het contract met de Erven van der
Vliet er komt, zooals een der leden
zich uitdrukte, de# ondergrond van den
Zeeweg aan de gemeente cadeau zal
gedaan worden, kwamen de meer.in»
gen tenslotte, naar het scheen, tot el»
kaar. De kansen op aanneming van de
voordracht van de meerderheid van B.
en W. stegen.

Maar.... opnieuw brandde dc strijd
los bij de behandeling van de voor»
waarden. De heer De Roo vond eet
bedrag van 80.000 dat de Erven van
der Vliet zouden moeten betalen vooi
den aanleg van de buizen of geleidm»
gen van gas. water en electriciteit te
weinig en wilde gelezen hebben, dat
de Erven van der Vliet de helft van de
kosten zouden betalen.

Dat deed den heer Schulz scherp uit»
vallen. Op die manier redeneerde hi.(
komen de onderhandelingen weder op
losse schroeven te staan. De zaak
wordt aldus weder op de lange baan
geschoven. Dat zijn kleine middelen,
dat is een duikbooten»tactick.

Na langdurige onderhandelingen wer
den de'bcdragcn vastgesteld. Laat men
nu toch niet gaan maken'dat de zaak
opnieuw in een stadium van onderhan»
delen komt.

Nu werd ook de voorzitter ontstemd
want aldus deze, wij hebben toch het
recht om de zaak te bespreken. Het
zou te gek om los te loopen zijn, in»
dien wij dat niet mochten. En als ei
een opmerking gedaan wordt, dat als
duikbootea»tactick aan te duiden, daai
tegen wil ik nu eens protesteeren.

Het einde van dc meer dan eens
v/arme debatten was. dat de raad zich
bij" het bedrag neerlegde.

Rumoer buiten cn in den raad!

Aan het eerste maakten zich schuldig
uitgaande schoolkinderen, die hun ten»
ten hadden opgeslagen ;n een café naast
het raadhuis cn «iic in echte jolijtstem»
ming zóó luidruchtig wazen, dat bij wij»
len de debatten in den raad niet te vol»
gen waren. En.... denkelijk ook an>
deren, want te midden van de discus»
siën klonken opeens van buiten allerlei
liederen, die er aan deden denken, dat
een zangvercenigiag een uitvoering gaf.
Toen was het heeleroaal uit. Geen der
sprckc-s was meer te verstaan!

Daarbij kwam nu en dan een gewel
dig getoeter van auto's, die zooveel la»
waai maken om hun snelle rijden; vol»
gens klachten aan het einde van den
raad moet het bar met dat snelle rijden,
in de gemeente, vooral op <fen Zijlweg
zijn Aan rumoer van buiten dus geen
gebrek.

Maar. zooals gezegd, in den raad was
het óók verre van rustig. Ook diir
ging het cr rumoerig aan toe. Er was
een zaak die de hooiden warm had ge»
naakt. Dat was het voorstel van B. en
V. mzakc de exploitatie van dc Zee»
wegterreinen. De leden van den raad
blaakten van strijdlust. Ze vielen aan en
verweerden zich. En de lust zat er zóó
in. dat de voorzitter bijna geen gelegen»
hcid had om wat hij had te zeggen, te
voltooien. Vriendelijk noodde hij de
leden hem toch óók eens te laten uit»
spreken. Het begon met een lang debat
naar aanleiding van een voorstel der le»
den Kremer en Blankevoort om de zaak
aan te houden. Motief was dat eenige
leden onder wie dc heeren Otto en
Laan. cr niet waren'. Maar, nadat was
opgemerkt, dat de heer Laan, die op
reis is cr mist prijs op stelde, dat de
voordracht nu behandeld werd en ook
aangenomen, verwierf het voorstel
de voordracht aan te houden slechts
drie stemmen.

Ze werd dus behandeld. In hoofdzaak
liepen de debatten over de gelden die
de gimecr.te van dc Erven van der
Vliet zal krijgen. Een paar leden waren
daarmede niet voldaan cn hadden meet
willen bedingen en aan hun zijde schaar
de zich dc voorzitter. Nu was in die
debatten dit het merkwaardige, dat de
bedragen na lange onderhandelingen
waren vastgesteld en dat wat B. en \V
nu den raad aanboden, voor de ge-
mcente veel voordeeligcr was dan men
eerst had kunnen denken. De onder»
handelaars hadden dus hun best gedaan.

Tegen die leden die nu met allerlei
bezwaren kwamen op een oogenblik dat
do gelegenheid gunstig is dat nu einde»
lijk een» iets kan komen van de exploi»
tatie van die terreinen, waarmede toch
ook een gemeentebelang is gemoeid,
kantte zich dc heer van Kessel in groo»
tc verontwaardiging. Of hij echter er
niet een en ander bij haalde, evenals
later de heer Schulz dat er eigenlijk niet
bij te pas kwam?....

Hij maakte er den leden Kremer cn
Blankevoort een verwijt van dat zij
hun nota hadden gepubliceerd en sprak

Even vóórdat de eindstemming zou
plaats hebben verliet de heer van Ne»
derhasselt de raadszaal. Op een paai
leden maakte da; den Indruk dat hij
niet aan de stemming wilde deelnemen.
Ook daarover een mecningsverschil!
Druk was de raad daarover aan het
dclibereercn. toen dc heer Van Neder»
hassek weder binnen kwam en wil
aan de stemming deelnam. Met alge»
mecnc stemmen werd dc voordracht
aangenomen.

Wat aangaat de andere agendapun»
ten verwijzen wij naar het raadsverslag.
Wij vermeiden echter nog dat dc heer
Van Kessel klaagde, dat velen de ge-
mcente gaan schuwen, omdat zij cr bij»
na niet meer door heen kunnen komen
als een gevolg van de proeven, die met
wegbedekking genomen worden, en die
alleen in 't heetst van den zomer kun»
ncn plaats hebben.

Aan 't einde van de zitting één alge»
meenc klacht over het snelle rijden
met auto's in dc gemeente cn over
lawaai, dat zij maken. De heer Prln»
senberg zeide zelfs, dat de huizen op
den Zijlweg er bijna onbcwoonbaai
door geworden zjjn. Aan dat toeteren
i* weinig tc doen, aldus de heer Van
Nedcrhasxclt, dat moet gedaan worden
om de vele zijwegen en wat aangaat
dat snelle rijden zou de Burgemeester
nog eens inet den commissaris van po»
litie overleggen om daartegen de noo»
dige maatregelen te nemen. Laten wij
hopen dat afdoende maatregelen kun»
ncn worden genomen.

Hadden wij nu maar een motorbrl»
gade verzuchtte de voorzitter. Ook dat
helpt ook al niet meer, nu op dc auto's
een spiegeltje is. aldus een der leden.
Wat dan wel helpen zal?....

Sport en Wedstrijden

Om den „Prins Hendrik-beker"

Or.ze <3eekundie« medewerker schrijft

In 1304 er. vorige Jaren werd. evens'»
zulks ook dit jaar h« geval is, «ie „Prins
Hendrik-beker" in twee gedeelten ver
speeld te weten een Westelijk en een Oe*
lelijk deel, waarbij hei programma geheel
var. elkaar verschilde.

Tot dusverre bevatte het programma in
totaal 16 nummers, n.'. 100, 2CO, 400, 800,
1500. 5000 M. hard loopen. 4 maal 100 M.
Estafette, 11 M. hordenloop, 1S00 en $300
>1. wandelen, hoogspringen en vèrsprregen
me; aanloop, polshoog, speerwerpen, dis
cuswerpen en kogelstoten. Voor alle num
mers (met uitzondering van de Sstefette)
gold de pun ten te :1 in*4 punten voor den
eerstgepUatsie, 3 punten voor No. 2, 2 pun
ten voor No. 3 cn 1 punt voor No. 4. Voor
de Estafette luidde zij8, 6, 4, 2.

In 1904 nam ..Haarlem" voor het eerst
mei een groote ploeg aan dezo wedstrijden
deel en het mocht haar na harden strijd,
zoowel in Dordrecht als Arnhem, gelukken
den {raaien beker voor een jaar in haar
beait te krijgen.

Dit jaar wordt het eerste gedeelte ver
werkt op het „Haarlem"-terrein aan den
Sehoterweg. op Zondag 19 Ju'i en he-
tweede gedeelte to Arnhem op Zondag 30
Augustus.

Op voorstel vam do H. A. V. „Haarlem"
!s het programma met vier nummers uitge
breid, namelijk 4 maal 4C0 M. Estafette,
■400 >1. hordenloop, hlnkat&p-sprong. en
kogelslingeTcn, terwijl do puntentelling
eveneens een wijziging ondergaan heeft.
Thans worden er zes deelnemers op elk
irumimer geplaatst en niet meer zooal<s
vroeger vier, Hiervoor geldt de puntentel
ling (ook voor do EstafetteI)6 panton
voor No. 1, 5 voor No. 2, 4 voor No. 3 enz.

Alleen vereen,igmgen mot groote ploegen
welke in staat zijn de meeste, nummer-,
flink te bezetten, maken oen kans om den
beker te winnen. Door ook aan No. 5 on
6 punten toe te kennen, kunnen eveneens

Een smotiovolla strijd ts
waohtsn. Zal Lamp dsn kam
piosn Broos kloppen? J.

Zssgsrs— Rottsvssl—Klaas#
op ds 1500 M.
minders grootheden op athleiiek-gebied
voor hun v«re*nlfH»g nuttig werk doen.

Het programma voor Zondag t.s. luid:
100, 400, 1500 M. hardloop». 4 maal 100
M. Estafette, 110 M. hoidenloop, 3500 M.
snelwandelen, hoogspringen »n versprin
gen met aanloop, speerwerpen en kogel
slingeren.

Men diens «venwel niet te vergeten, dat
aan elk nummer ook individueel kan wor
den deelgenomen, du» waarbij de betrok
Ven vewniging van he* deelnemende lid
in het geheel niet reflecteert naar den be
kor. Ai Wén een personeels prijs, waarvan
er drie voor ieder nummer worden uitge
loofd, bui door sulk een deelnemer wor
den behaald.

Dit is dan ook ds reden waarom geheel
Ath'.elisk Nederland (behalve Paulen)
Zondag a.«. op het „Haarlem"-!errein t«-
cnwoordig is. Onder de deelnemende atii-
K'tcn zijn «r niet minder dan acht die
Zondag J.l. een Nationaal Kanipioeiis- lnp
weten te behalen: II. Broo, Philips 8. V.
(Tcwnpiocn 100 M.), W. Kat A. V. 192J,
Kampioen 400 M.), A. Klaaè-e. Haarlom
(Kampioen 5000 M) 8. Bcyfoerl Pro Pal ril
(kampioen 15C0 M. wandelen), Jf. The-
Miigh, Spanta .kampioen hoogspringen)
J. Knol, Arrvsterdaius'-he Pol. S. V. kam
pioen speerwerpen), H. Kamerbeek, Phi
lips f\ V. (kampioen kogelsllngeren).

Behalve KIimc en Kat, zijn de overigen
aiien individueel# deelnemers. Zonder uit
zondering genieten «loze kampioenen een
reputatie, die ider nummer, waaraan zij
bij voorkeur deelnomen, tot een auecc;
maakt.

Vernier zijn er sensatie en spanning ge
noeg to wachten. Want al ia Br»» nu wel
kampioen 10) Motor, daarom sluit dat niet
uit «lat hij Zondag a door don Haarlem,
nier Lamp wordt geklopt. Wij voor on»
geven Frita tenminste een l>*»tc kans «vrr
te wiimen! We zullen «r hier op dor»
plaata weinig van «eggen, maar i« bet niet

typecread voor dan flsgranten erriyi, «iie
nj te wachten staat waaneer we e.en
u-iiippen, dM tuenltf» vmg«r Zondag b:j
j i-vsiwsing ICO M. ui L'trecht, m ca
chtiag va:. Lamp weea. tori in we zuL
:c ka tn afw.u i.'.oa.

p.n wat doel kiaaae op de 15UG M. tegen
Zeegors. Rotteveel cn de 32 overige deeL

Wij voor ons baddou hom «op zijn gun. J
,„r-t de c-: of 6e plaais loegcUcht, doch
,L^s« aalt is toet cLo beecheideu pUjis I
geor. :l-, levredcii. De al-ia:is wat I
«r iietn. maar do heer Admiraal is
pog en wo hebban Zondag j.l. nog
non, wat met «sa «deugdelijke
massage te bereiken ie.

Eo-.i oóet tuinder emotievolle strijd waeln
oiss op het vrrapriugoti met aanloop,
waarbij oen kiene reixtrdverbotoring mui
tot de onmogo'.ijkiiodea beh-oort.

De ..Haar n.' .'pr.nghok is in goede
conditio on zij «lis cr naocton tpncgsu
voor het msexendee! eerste krschtan
De rocordhóu ter Boot (Haarlem) ml olU
ruien moeten bijzetten om ai)» eoMsHTsat
De Boer «ion baas te blijven Wij

«.-htcn Ds Roer sleeker en tevens in staat
om boven «do 7 M. te springen.

Worpen met de suseer van 50 $1. riet men
nies allo dagen. Z«m«lag echter «uilen we
dk genoegen «oker hebben, wan: zoowel
Kr.ol. Schild ae Vast dor Ley aijn van
«3c porti).

Do hoogspringers Thesingh en Bühr-
maisn zullen hei publiek vergasten op
sprongon van 1.75 Meter. E«e» dergelijk»
hoogte. rondee daarbij van een spring,
plank gebruik te maken, ziet men evenmin
Iken «Jog springen.

Wis wat heeft goed te maken, is de
„Haarlem".Estalstieplceg. Wo verwachten
ook Zondag minstens do eerslo plaats
een kleine kaas op een nieuw re-

owd.

lijn Gubbelr. Bogacrt
e partij. Ook dit be.
de zeldaaamhcJeci. eooltu iedsr
voor zich wel zijn Uiterste bes* zal doen.
Do bcnie Rmtord«maners zijn heer boven,
dien populair.

Of zijn or nog, die den blauwen"
Mojt nog eon kans geven I Hem te zien
v.iuidolea venlrijfi voor con oogenblik
allo pessimisme. En toch hoort dere spor.
liovc wandelaar bij de club; zonder hem
het met ftanl'g, wordt hot op den druur

ONZE LACHHOEK

DE KORTING.

ar liet kegelslinger«m moet men Zon.
zelf maar bon oordeel vellen. Wij
ons vinden bet prachtig werk; een
<in«iore kwestie i*. dat je er geweldig stcifc
Ktr moot zijn, viLiwkaar dat «le „Haarlom"
rzilter ze'..' Zondag zijn spikes weer
:na aan zal veteren, om zijn veroenaging
in <lo noodige punten te helpen. De
In' .tnAii Kamotbeck brengt het al
40 M.

De wedstrij«l«n vangen aan te 2 uur pre.
cn zij c.a. half S afgeloopen. „Haar.
•tti" heeft «le punten dringend noodigl
l«-t het tnodigo «mthouaijv-ine van «fa lo.
en «sn «le luide aamfiocdigingen vap «3c
onderden toe-schouwera is ongetwijfeld
vel tc boroikem.

SCHIETEN

LANDSTORM

De van den gehouden schiet-

vodsH-üd om den zilveren beker is
ll* volgt;

Halfweg: A. A. Vorbcrne 90 pun-

ri, T. 11. M.istnbroek 83 punten, J.'paarden als

Bon man kwasn
bij een doteer
«•:i teemde dasr
rijn geheel ver-
lir*n»jen vinger.
De dokter be
handelde de
vond en ver-
xmd hem en
zeide, teen de
petiènt aaax ds

een weir.ig harrf-
versiond bij niei
s wat de dokter sprak. Hij an-.woorif-
de ,.M»ar dokter, da: is toch :e duur.
Kunt C het n»«t wst minder doenf"

De dokter wae slan en bij begreep due
dadelijk met wat sooit man hij '-•? doen
had. „Nu. twee gulden vijftig dan!" zei
hij ru«ig en de patiént getaalde verheugd
zn« he* be-wus'jijo iets „«{gedongen" te

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
a 60 Gts. par regal.

van Rooijen V6 pun'en- Totaal 249
punten, gedeekl door^3 is goinidtlekt
83 pun'en.

HoutrakpolderJ. van 5»ieuwcnhuij-
z©n 91 pun'en, F. van Nieuwcnhuij-
zen 88 puuten. Gerrit Glas 95 pun'en-
To'aal 274 pun'en, gedeeld door 3 is
gem. 91 1/3 punt-

SpaarnwoudeG. Molenaar 92 puu
'en, C. van Nest® 91 punren. 11. van
Gddorp 92 pun'en. Totaal 275 pun'eu
gedcela door 3 is gemiddeld 91 2/3
pun'.

De beker blijf' derhalve in he' b®
zit van de afdeeling Spaarnwoude.

PAARDENSPORT

SCHOORLSCHE SPORTCLUb
„JE ME MAINTIEND RAI."

Draverijen tc Schoor! op Zondag
19 Juli 1925 2 uur.

Ingeschreven paarden

Duinviooltje PrijsNel. Paarden:
Markies, Oscar, Dumas. Mar'inus S.,
Nellie Z., Maagy Henry, C,i'i-i«-na 1' -
Barones. Louise B.. Nap, Max Medt-
Morgenrolh, Laura H Baan
veegs'er, Neerlandia, Martin.

Hooimaand Prijs: Draverij A. AlJa
paarden: Dumas- Ca'herine Spier,
Ma'kies,* Osour, Martinus S.. Wahn-
fried, Kiins'ler, Nellie Z., Cn'riena B..
Barones. Maggy Heiirv. Louis# B-,
Nap. Max Medium, TauIv chimec,
Quimperlé. Lri's'ern, Favorilen. Baait
■ecgster.

19 Juli PrijsDraverij B- zelfde

IETS OVER 't ONDERWIJS IN BELGIë.

I.

Wanneer een winkelier een concur»'
rent krijgt, dicht in zijn buurt, dan blijkt
het duidelijk, dat hem dat niet onver»
schillig is, ondanks de moeite, die hij:
doet om zijn hezorgdheid tc verbergen, j
ilct kwaad, dat hem door vriendelijke
mcnschcn van dien collega wordt ver»
tcld, is hij wel gcncigfl voor waarheid
aan te nemen, maar gerust is hij toch
niet. Meer nog dan tc voren tracht hij
't nublick voor zich tc winnen cn gluurt,
als hij het ongemerkt doen kan, bij den
jlevreesden mededinger door de glazen
oi laat het doen door familieleden of
beproefde vrienden, om tc weten tc ko»
mm. wrat er wordt geëtaleerd, hoe dat
geschiedt, welke prijzen zijn genoteerd,
enz. enz.

In het ambtclijld leven is het heel an»
ders, omdat de ambtenaar maar weinig,
soms zelfs in het geheel geen recht»
streeksch, persoonlijk belang heeft hij
den bloei van zijn tak van dienst. Doet
hij des ondanks al zijn best om de be»
l.mgen van het publick te dienen en is
hij zijn supérieuren niet al te lastig. d3n
zijn deze soms wel zoo vriendelijk, hem
den lof te geven, die he/n toekomt,
maar een collega, dit 't op zijn slofjes
sfdoet, zijn chets getrouw naar d' oogen
kijkt cn ten allen tijde zorgt gedekt te
zijn. verdient geen cent minder.

Een ambtenaar zal zich dan ook, uit
den aard der zaak, maar zelden zooveel
moeite geven als een particulier, om
op dc h«x>gtc tc komen van den stand
van zijn bedrijf in den vreemde. Hij
heeft cr ook maar zelden den tijd toe
en dc gelden eraan besteed, zoo hij
zc al hccit tc missen, zouden bijna ze»
ker voor hem verloren zijn. En dat alles
is zoo bitter jammer, omdat het niet
is in 't algemeen belang. Als, om maar
een enkel voorbeeld te noemen, eeni»
ge postambtenaren zich in 't buitenland
hier cïi daar op de hoogte hadden ge»
stcld van den.girodienst vóór tot de
zóó beruchte centralisatie w-erd over»
gegaan, dan zouden millioencn guldens
zn bespaard cn zou heel wat misère
zijn vermeden.

't Is in 't algemeen belang, dat on^e
ambtenaren op de hoogte zijn en blij»
ven van hetgeen op hun gebied ook in
den vreemde wordt tot stand ge»
bracht cn ongetwijfeld is het dc taak
der Regeering hen daartoe in dc gele»
genheid te stellen. Te groote zuinigheid
zal zeker hier de wijsheid gsan bcdrie»
gen.

Vooral in zake onderwijs wordt, naar
mijn gevoelen, tc weinig rekening ge»
houden met het Buitenland. Wij oor»
titelen cn veroordcclcn het vreemde
vaak. zonder voldoende kennis en offe»
ren schatten aan nieuwigheden uit an»
dere landen, die we aan die grenzen
zouden hebben teruggewezen, als we de
voor» cn nadeden ervan beter hadden
gekend, gewikt cn gewogen. Moge
toch dc Rcgecring inzien cn bewogen
kunnen worden om jaarlijks een aantal
ervaren onderwijzers uit te zenden,
niet om in 't Buitenland op gemeene
kosfen ccn pleizicrrcisjc tc maken of
d.izr op dc aktcnjacht tc gaan. maar
om cr./ich op dc hoogte te stellen van
het onderwijs.'zooals het daar is gere»
geld en inderdaad wordt gegeven.

Wijl het hier geldt de bevordering

van wedcrzijdsche algemeene belangen
cn niet, als in 't particulier bedrijf het
belang van den ccn ten koste,van den
ander, behoeft hier geen vrees voor
spionnagc, omkooperij of wat dan ook
van dien aard, tc bestaan cn kan vejlig
met open kaart worden gespeeld.

Frankrijk zendt «eregeld jaarlijks on»
derwijzers naar België c:i omgekeerd
België naar Frankrijk cn als dan landen,
die economisch zoo bitter door den
oorlog hebben geleden, voor 't ge»
schetste doel nog geld disponibel heb»
ben. zou Nederland dan tc arm zijn om
zoo'n offer in het belang van 't onder»
wijs tc hrengen?

Dat Nederlandsche onderwijzers in

m vrome wenschen.

Toén ik" in den zomer van 1924 eeni»
ge scholen in België bezocht, zag ik
daar prachtige platen van België, maar
de landkaarten bevielen mij niet. Ze de»
den mij denken aan de kaarten, die bier
vele jaren geleden gebruikt werden,
toen het onderwijs in aardrijkskunde
zich in hoofdzaak bepaalde tot het in»
pompen van namen. Met enorm groote
letters, die tot achter in de klasse ge»
lezen kunnen worden, staan er de na»
men van landen, zeeën, rivieren, steden
enz. op gedrukt en achter cie schots
en scheer door elkaar staande, met
vette letters getfruktc namen, zinkt het
beeld van 't land in 't niet; ook vond
ik er geen enkel behoorlijk -kaartje van
Nederland.

Thuis gekomen, hedacht ïk, hoe vree»
selijk duur onze drukwerken voor de
Belgen zi;a. nu de franc zoo geringe
waarde heeft, cn het niet onaardig cn
toch zeker nuttig zijn zou, enkele
schoolplaten van Nederland te zenden
aan de scholen, die ik daar had bc<
zocht. Onder toezending van 't verslag
der reis in 1924. vroeg ik aan dc Veree»
niging ..Nederland in den Vreemde" of
die wellicht bereid zou zijn. mij cr
eenige voor het beoogde doel te doen
toekomen. Het antwoord luidde, dat
't buitenland hun blik verruimen en
daar menschen en toestanden leeren
kennen, kan. dunkt mij. ook iets tot
verbroedering der volken bijdragen.

Als dc Franschc onderwijzers de
Duitsche» en de Duitschc» de Fransche»
hadden leeren kennen cn waardeeren.
zouden ze dan geen olie hebben gego»
ten op de door economische beroerin»
gen opgezweepte golven?

leder onderwijzer zal zeker gaarne
de gelegenheid aangrijpen om iets van
't schoolonderwijs elders tc zien. als
hij daartoe zonder al te groote kosten
dc gelegenheid vindt. Dat geluk is mij
eenige malen ten deel gevallen en zoo
bezocht ik in den loop der jaren scho»
len in Duitschland. Frankrijk, Enge»
land en Bclgic en ik zou nog o zoo
graag een aantal scholen in Zwitser»
land hezoeken. waarvan vaak zooveel
wonderen worden- verhaald, vooral door
menschen. die cr nooit scholen hebben
bezocht, maar dat verlangen zal ik
vooreerst dienen tc notecrcn op.de lijst
dc Verecniging niet veel voor het zen»
den van platen of kaarten voelde, maar
mij in dc gelegenheid wenschte le
stellen, mijne „sympathieke" ontdek»
kingstochten voort te zetten door eeni»
gc tegemoetkoming in dc kosten- Dat

aan geen doovemans oor gezegd.
Met groote blijdschap cn dankbaarheid
werd dit heerlijk aanbod aanvaard en ik
maakte, toen de dagen wat langer w-a»
ren geworden en het weer wat zachter,
mijn plan de campagne, 'k Zou becin»
ncn in het Noordoosten en mij aan.
trekkend van de ccnc plaats naar dc
andere, naar 't Westen begeven. Zooals
ik reciJs eerder heb opgemerkt, is het
den schoolbestuurders nadrukkeijk ver»
boden, vreemdelingen zonder verlof der
schoolautoriteiten tot dc lessen toe tc
laten. Het Ministerie geeft soms wel
vergunning tot het bezoeken van een of
twee Staatsscholen, maar tracht zelfs
den schijn tc vermijden van dc autono»
mie der gemeentebesturen tc willen aan»
tasten. Ik had nog ecne autorisatie tot
het bezoeken van ccnc der Staats
Athenaea, maar meer ook niet. Moest
ik bij iedere gemeente weer afzonderlijk
aanvragen en soms dagen lang wachten
op antwoord, dan zou daarmee veel tijd
en dus ook veel geld verloren gaan en
daarom wendde ik mij om hulp <:n voor»
lichting tot ons consulaat tc Luik. Ik
wachtte cenigcn tijd vergeefs op ant»
woord en. vrcczcnd, dat de geschikte
tijd met wachten voorbij zou gaan, be»
sloot ik, wellicht wat al tc haastig, per»
soonlijk in Brussel bij het Ministerie tc
informeeren, hoe ik 't gemakkelijkst en
snelst mijn doel zou kunnen bereiken.
Op weg naar Brussel zou ik dan zonder
veel tijdverlies kunnen trachten in Ant»
werpen althan* één school tc bezoeken.

Van B. en Wcth. van Haarlem ver»
zocht cn verkreeg ik een testimonium,
waaruit blijkt, dat ik met ingang van 1
Febr. 1921. na ruim 50 dienstjaren
(waarvan 27 tc Haarlem), onder dank»
betuiging voor de vele en gewichtige
diensten aan het onderwijs bewezen,
ben ontslagen als Hoofd der school
voor uitgebreid lager onderwijs tc
Haarlem; daarmee en met dc autorisatie
tot het bezoeken van het Athénie Royal
tc Charleroi, vertrok ik Zondag 26
April naar Antwerpen, waar ik 's mid»
dags aankwam. Tegen den avond nog
trachtte ik mij bij een paar Hoofden
van scholen te melden, maar vergeefs:
't scheen wel of heel Antwerpen uit
was met het mooie weer.

Avonds maakte ik. als door ccn
wonder, kennis met iemand, die met on»
derwijsaangelegenheden goed op dc
hoogte was cn mij met de meest moge»
lijke vriendelijkheid kostbare inlic'ntin.-
gen gaf, omtrent hetgeen mij te Ant»
werpen te doen stond.

's Morgens tusschen 8 en 9 uur door
de stad wandelend, zag ik iets, voor mij
zoo vreemd, dat ik het hier in 't voor»
bijgaan even melden wil: Wat wij een
lijkwagen noemen, heet in 't Oosten van
ons land een doodwagen en in Bclgic cn
Frankrijk ccn Corbillard. Van kindsbeen
af maakt zoo'n voertuig op mij ccn
griezeligen indruk cn wekt in mij de
gedachte aan droefheid en rouw. maar
daar zag ik nu. tot mijn verbazing of
schrik, zou ik haast zeggen, een lijk»
wagen, verguld van boven tot onder:
't was alles goud. zelfs het kleed over de
kist scheen wel van goudbrocaat! Tv»
peert niet één zoo'n ding het eigen»
aardig groot verschil tusschen den Fran»
schen en Hollandschcn volksgeest?

Na heel wat zoeken cn antichambrcc»
ren. werd ik toegelaten, eerst tot den
chef der afdeeling Onderwijs ter Sccrc»
taric en toen, na nog wat wachtens,
(velen waren mij voor) tot den Inspec»
teur en chef dc l'cnseignement commu»
nal. Bij beide was dc ontvangst aller»

vriendelijkst. Toen ook de Hoofdinspec»
teur wist, wie ik was cn wat ik begeer»
'e en we in 't Ungc en breedc dc

achtkamcr was leeg over volksop»
Voeding cn 't onderwijs hadden gespro»
ken. bleek het wel, dat we in heel veel
opzichten geestverwanten waren, dat we
vrienden konden zijn. Om mij het be»
zoeken van scholen verder gemakke»
lijk tc maken, gaf hij mij ecne in het
Fransch gestelde, schriftelijke aanbeve»
ling bij dc schoolautoriteiten in Bel»
gië en kwamen wij overeen, dat ik mij
s middags zou bevinden aan dc leer
school. verbonden aan dc Rijksnor»
maalschooL (kweekschool) in dc Quel»
lvnstraat. waar dan ook dc gemeente»
lijkc inspecteur zou zijn om mij tc ln«
troducecrcn cn verder tc geleiden.

Onder normaalscholen verstaat men
in Bclgic geen inrichtingen, zoo gebrek»
kig als onze normaalscholen, maar scho»
len, die meer gelijken op onze kweek»
scholen, 's Middags te 2 uur precies be»
vond ik mij in dc aangewezen school cn
maakte daar kennis met den gemeente»
lijken Inspecteur, met den Directeur der
kweekschool, met het Hoofd der leer»
school cn eenige onderwijzers.

De school scheen mij uitstekend in
orde en wat ik ook hier w-eer tot mijn
vreugde opmerkte, is, dat in België het
gchecle aantal leerlingen ccncr school
maar zelden grooter is dan 300. dc
klassen in den regel- niet meer dan 25
leerlingen tellen en in dc steden overal
scholen zijn met een vierden graad
(quitrième degré) d.i. met een 7e en
een 8c leerjaar: voorts, dat is gezorgd
looL/cer ruime overdekte cn niet over»
dekre speelplaatsen zóó ruim cn *«5ó
keurig afgewerkt, dat ze zeer goed voor
concertzalen gebruikt zouden kunnen
worden. Dc overdekte speelplaats aan
do leerschool te Antwerpen, die tevens
bij slecht weer dienst doet als gymnas»
t'ckzaal. is zeker niet kleiner dan onze
gemeentelijke Concertzaal.

Schoolgeld wordt voor het lager on»
derswijs tot en met het 8e leerjaar niet
geheven, tenzij voor kinderen uit andere
gemeenten of uit andere districten ccncr
gemeente. Dc kosten van het lager on»
derw-ijs het onderwijs voor allen
worden dus geheel door gemeente cn
Staat gedragen, w»t voor menschen zon»
der kinderen zeker niet voordeelig is.

Wijl in België de scholen minder be»
vr-lkt zijn, dan ze bij ons waren cn de
leden van het schooltoezicht steeds ge»
kozen worden uit het onderwijzend per»
scnecl. is de kans op promotic daar
voor de onderwijzers grooter dan bij
ons.

Bij ons kan Iedereen tot schoolopzic»
ncr worden benoemd. Werd nu en dan
al eens een onderwijzer gekozen, dan
was het Iemand, gcpcnsionnccrd wegens
Indische dienstjaren of Iichanmsgcbrc»
ken. soms ook was het ccn kostschool»
houder, die dc schaapjes op het drooge
had of wiens zaak aan het kwijnen was
geraakt, maar in den regel waren het
menschen. geheel buiten het lager on»
dcrwijs. Ofschoon ik erken, dat niet al»
tijd dc mannen uit het lager onderwijs
soort gekomen, goede schoolopzieners
bleken tc zijn cn meermalen zij. die ge»
heel buiten 't vak stonden hun taak als
schoolopziener voorbeeldig vervulden,
vind ik het toch voor 't onderwijs cn
dc onderwijzers beter, dut dc hoogste
rangen, ook in dezen tak van dienst,
slechts bereikt kunnen worden door
hen, die dc lagere hebben doorloopcn
-cn zich daarin gedurende tien of meer
dienstjaren gunstig hebben onderschei»

den.

In Bclgic moet men, om tot Hoofd
ccncr school te kunnen worden be»
noemd, minstens tien jaren als klasse»
onderwijzer werkzaam zijn geweest. Wie
daar voor dc betrekking van schoolop»
ziener in aanmerking wil komen, moet
bovendien voldoen aan de eischcn van
een daarvoor ingesteld examen.

Er zijn in België bepaald veel meer
schoolopzieners dan hij ons cn hun tijd
wordt niet, als hier tc lande, door een
papicrvcrslindendc, postbclcmrnercnde
cn toch slappen leerplichtwet in beslag
genomen. Zc hebben meer vrijheid van
beweging dan dc onderwijzers, maar
orden op hun beurt gecontroleerd.
Telt,ccn school meer dan 175 leerlin»
gen. dan is het Hoofd der school in den
regel ambulant.

Het onderwin in dc gymnastiek
wordt in dc lagere scholen door dc
klasscondcrwijrers niet door vakondcr»
«ijzers gegeven cn dat schijnt mij wei»
nig kostbaar cn toch zeer voldoende.

Op heel veel scholen geven vakondcr»
wijzers les in het tcckcncn. den zang cn
den handenarbeid en dat schijnt mij
juist gezien, omdat het geen vakken zijn
van kennen of kunnen, maar van kunst-
De resultaten van het onderwijs in
deze vakken, maar vooral in dc vakken
teekenen en handwerken hebben mij
verbaasd, waarmee ik echter niet oor»
deel over het onderwijs in die vakken,
cicnmin als ik dat doe over het onder»
wijs in de andere leervakken; bij een
zoo kort bezoek krijgt men een globalee
indruk, maar meer ook niet.

Bij wijze van dank voor dc genoten
gastvrijheid vertelde ik in 't bijzijn van
den inspecteur, den Bestuurder, het
Hoofd der leerschool cn den klasse»
onderwijzer in dc hoogste klasse een
beetje van ons land, waarbij de leerlin»
gen mij in hoogc mate verheugden door
met groote aandacht tc luisteren en dat
zc dat inderdaad deden blijkt ook wel
hieruit, dat.de Bestuurder der kweek»
school mij later o.m, schreef:

„Ook de leerlingen zullen steeds met
genoegen terugdenken aan de aantrek»
kclijke les in aardrijkskunde, die zij
het voorrecht hadden van u tc ontvan»
gen. Uit onze samenspreking heb ik ook
zeer wetenswaardige bijzonderheden gc»
put".

Woensdag 29 April bezocht ik met
den heer Inspecteur principal dc l'en»
seignement primaire te Brussel de open»
bare school in de Josaphatstraat aldaar.
De school is ccn buitengewoon prachti»
ge inrichting voor leerlingen van het
eerste tot cn ,mct het achtste leerjaar.
Bij het gebouw zijn twee ruime speel»
plaatsen cn in het gebouw is een lokaal
zeker niet minder groot dan onze ge»
meentelijkc concertzaal, dat dienst doet
als overdekte speelplaats, gymnastiek»
zaal enz., voorts heeft dc school een
prachtig overdekt zwembad cn ruime
hulplokalen voor 't-ondcrwijs in handen»
arbeid, aan welk onderwijs hier zeer
groote zorg wordt besteed. Na ook een
blik tc hebben geslagen in de leslokalen,
sprak ik in dc hoogste klasse cenigcn
tijd over den rijkdom onzer Neder»
landschc taal in vergelijking van andere
talen cn verklaarde dc oorzaken daar»
van; ook hier kostte 'net mij niet de
minste inocitc de leerlingen te boeien.
Eenige dagen later schreef mij dc
H«>oi<l-inspcctcur o.m.:

„Voor dc leerlingen cn ook voor de
meesters was uw toespraak ccn echte
lust".

Donderdagochtend begaf ik mij naar'

het Ministerie van Onderwijs. Kunsten
Wetenschappen om verlof tc vragen
tot het bezoeken van ccn inrichting tot
'pleiding van onderwijzers. Het resul»
laat was. dat ik mijn verzoek schrifte»
lijk tot den Minister moest richten, het»
geen ik natuurlijk deed. Een paar dagen
later werd mij ecn< autorisatie van den
Minister tot liet bezoeken van dc Lage»
re en Middelbare Staats»normaalschool
•oor jongens te Gent en die voor rncis»
jes tc Brugge gezonden.

Zooals cr in ons land bijna nergens
"s Woensdagsmiddags school is. zoo
zijn in België de leerlingen Donder»
dagsmiddags vrij. Den len Mei staat in
België bijna overal het onderwijs stil cn
daarom besloot ik, mijn ontdekkings»
totriiten te staken tot Maandag 4 Mei.
Iatusschcn ontving ik:

1°. een brief van den heer jhr. van
der Macscn dc Sombreff, consul der Ne»
derlanden te Luik. waaruit mij bleek,
met hoe grootcn ijver cn uitstekend re»
sulfaat Z.E. in mijn belang was werk»
zaam geweest,

2°. een brief van den échcvin (schc»
pen of wethouder) de l'instruction pu»
blique de Liégc, waarin Z.E-A. mij
machtigt om alle gemeentescholen van
Luik te bezoeken.

3°. een officieelc brief van den Gou»
vcmeur der Provincie Luik. waarbij
Z.Exc. mij bij dc schoolautoriteiten der
Provincie aanbeveelt,

4°. een brief van den Inspecteur prin»
cipal de l'instruction de Vervicrs. waar»
in Z.E. mij bericht, dat hij naar aanlci»
ding van een door hem ontvangen brief
van den Gouverneur der Provincie Luik,
zich bereid verklaart, om mij bij mijn
bezoek der scholen in de gemeente
Limburg, gaarne hehulpzaam tc zijn.

Mooier kon het wel niet en reeds
Maandagmiddag had ik ccn onderhoud
met den Inspecteur dc l'enscignemcnt
de Licge. Na heel wat onderwijsprobtc»
men te hebben besproken, kwamen wc
overeen, dat we Dinsdag 5 Mei. dc aan
de normaalschool te Luik verbonden
leerschool zouden bezoeken.

De school ziet cr keurig uit cn dc
klassen telden van 25 tot 30 leerlingen
't Onderwijs maakte ook hier op mij
ccn goeden indruk. Evenals overal in
dc scholen, die ik bezocht werd mij
ook hier vergund de leerlingen der hoog»
stc klasse toe te spreken.

Woensdag 6 Mei bezocht ik met den
Inspecteur de meisjesschool, ruc dc
Vergers. Deze school wordt bezocht
door 372 leerlingen, het grootste aantal,
dat ik op eenige school in Bclgic aantrof.
Er werd bepaald keurig gewerkt en ook
hier bleek mij. dat van het tcckcncn.
waarvoor, evenals voor den zang. ccn
vakonderwijzer is, veel werk gemaakt
wordt De leerlingen ontwierpen aller»
hande smaakvolle teekeningen, waarbij
zorgvuldig nageteekende kleine voor»
werpen, het huisje van een slak. een:
Noem, ccn blad enz. tot motief dien»
den. Overal zag men, ook op deze
school, de resultaten van de opgewekt»
hcid. waarmee het tcekennndcrwijs
w-ordt gegeven. In sommige scholen zag
ik dc muren der lokalen met figuren
beschilderd door dc onderwijzers, in
deze school hadden dc leerlingen, daar»
bjj blijkbaar door de onderwijzeressen
gcholncn. boven ieder opstel ccn aardi»
■ie schctstcckcnini! gemaakt, od den in»
houd betrekking hebbend.

(Slot volgt)

W. KLOEKE»