DE CYCLOON
DE STORMRAMP IN ONS LAND
43e Jaargang No. 12928
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 12 Augustus 1925
HAARLEM S DAGBLAD
AiiCIMNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar «en Agent gevestigd
Is (kom der gemeente) t3.57M- Franco per post door Nederland f3.87M- Afzonderlijke nnmmera fO.13. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f0.57H; franco per post f0.65.
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaaifstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cent»
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
DIT NI MMER BESTAAT flT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
DE RAMP fTBORCULO
Op 't alleronverwachtst komt in de
kleine stad
De stormwind aangeraasd, vernielt mei
fluitend gieren
Al wat hij tegenkomt op zijn toevallig
pad.
De daken storten in en onder schrikke»
lijk tieren
Rukt hij ook 't sterkste neer. met ongc>
meten kracht
Terwijl er duister heerscht, als in den
zvartsten nacht.
Zoo is dun plotseling in zulken korten
tijd
Verwoest de goede vrucht ven arbeid
cn van zorgen
De Borculocr zelf, terwijl zijn huis daar
kit.
Vervuld van nngst en vrees voor de
eischen van den morgen
Vernietigd is zijn woon, gebroken zijn
bestaan.
In "t saamgeknepen oog parelt een bange
traan.
Geeft, medeburgers, geeft, in dezen
bittren nood!
Er b behoefte aan veel. Gij allen, hebt
erbarmen, j
Gelijk uw medelij, zij ook uw mildheid
groot
Zorgt dat uw ruime steun het harte kan
verwarmen
Van wie daar, arm, berooid, met droef
gebogen kruin
Neerzitten in cllend' bij 't rondgezuaide
puin.
TOM DE RIJMER.
Een inschrijving van
Haarlem's Dagblad
Aon onze lezers!
Opnieuw hccit een vrecsclijke natuur,
ramp een gedeelte van ons sadcrland
getroffen. Ditmaal was niet het water
de vernielende kracht, doch een cycloon
die over het Zuid«Oostcn van ons lund
raasde cn niet alleen in korten lijd ge»
hcclc dorpen tot ruines maakte, doch
ook mcnschelijke slachtoffers cischte.
Evenals na den Watersnood doen wij
thans een dringend beroep op de bc.
volking san Haarlem cn omstreken om
naar Vrachten bij tc dragen tot leniging
var» den nood der talrijke dakloozen.
Toen was uw antwoord spontaan cn
royaal, laat het thans niet minder zijn.
Bijdragen worden geregeld in fiaar»
lem's Dagblad verantwoord.
Onze administratie zal gaarne giften
in ontvangst nemen.
Namens de slachtoffers bij voorbaat
dank
DIRECTIE VAN
HAARLEM'S DAGBLAD
RAMP BORCULO
Haarlem's Dasblad f 200.
v. T. - '0—
E. K. - 10—
K—M. - 10—
P. - 10—
P—K. - 10—
I. K. - 1—
K. J. - 5—
T. B. - 5—
N. Z. - 1—
O. - 10-
J. E. Krent 10.-
H. C. - 1—
E. V. - 1—
N. A. - 1—
F. A. - 1—
J. H. D. K. 1—
F. K. - 1—
Dr. K. 25—
C. L. -- 1—
S. 5—
D. v. Z. - 1
F. W. M. - 10—
G. v. D. 10—
V. - 1—
M. - 1—
Personeel drukkerij
Haarlem's Dasblad - 16.30
Haarl. Machinefa
briek v.h. Gebr. Figée - 50.
H. D. T. W. - 50—
J. B. E. - 10—
V. L. - 25—
W. D. - 25—
N. N. - 1—
Spaarpot T. R. 1-
A. S. - 2.50
V. T. - 10—
DE NADERE BERICHTEN DIE ONZE REDACTEUR EN CORRESPONDENTEN
ONS SEINDEN
Uit de zwaarst geteisterde gebieden bij Borculo en Langeboom
I WEG ZIJN IJZEREN TELEFOONPALEN ALS GRASHALMEN
MAANDAGAVOND OMSTREEKS ZEVEN UUR WERD HET STADJE BORCULO CROOTENDEELS VERWOEST
DOOR EEN CYCLOON VAN EEN VOOR ONS LAND ONGEKENDE HEVIGHEID. EEN OVERZICHTSFOTO VAN
HET CENTRUM VAN HET STADJE, IN H ET MIDDEN DE PROTESTANTSCH E KERK DIE VRIJWEL GEHEEL VER-
WOEST WERD.
Uit den Gelderschen
achterhoek
Borculo is niet te bereiken,
militairen hebben <jen omtrek
afgezet
Hen onzer correspondenten sctat ons
uit Hengelo:
Dinsdagmiddag hebben wij een tocht
langs dc verschillende door het nood»
weer geteisterde plaatsen gemaakt om
een overzicht tc krijgen van de gevol»
gen. welke deze ramp gehad heeft.
Tc l.onnekcr zijn vag het Theehuis
„De Waarbcck" talrijke pannen van het
c»k gewaaid. Grootc hooimijten werden
u:t cikaar geslagen en ontelbare boo»
men zijn ontworteld cn versperren thtms
het verkeer.
Tc Boekcloo hebben de boomen het
eveneens zeer zwaar tc verantwoorden
gehad. Ontelbare dakpannen zijn afgc»
waakl cn de telefoondraden versperren
tezamen met dc ontwortelde beomen de
wegen. Een groot aantal telefoonpalen
is tegen den grond geslagen. De gc«
bouwen hobbch evenwol geen belang»
rijke schade goleden. Persoonlijke onge»
lukken zijn hier evenmig voorgekomen.
Tc Haaksbergen heeft dc orkaan voor
duizenden gulden schade aangericht
Van verschillende in aanbouw zijnde
hulzen werden dc pannen afgerukt, ter»
wijl de schoorstccnen bij massa's vic»
lcn.
Dc Elcctrischc geleidingen zijn zoo
goed als alle vernield. den tweetal
hoornen, grootc Amerikaansche eiken,
zijn terecht gekomen op het dak van
de fabriek van Ten Hoopcn, waardoor
dit geheel vernield werd.
Te Eibergen zijn tal van boomen toen
zij omwoeien tegen de huizen aangesla»
gen, waar zij veel Schade aanrichtten.
De ijzeren palen van het clrctrisch net
zijp alle ontzet of verbogen. Op tal
van plaatsen staan dc inboedels op
straat. De molen van Varenhout, werd
geheel vernield. De hooimijten die zich
rondom dezen 300»jarigcn inolcn bevon»
den, liggen overal verspreid.
Ruurloo is vanwege dc versperringen
in den Vorm van honderden ontwortel;
den boomen. niet tc bereiken. Volgens
ooggetuigen is er'dc kap van het station
afgeslagen. Ook daar zijn schier alle
ruiten vernield en de pannen van dc
daken afgeslagen.
Ook Borculo is bijna niet te bereiken
daar de hoofdwegen geheel versperd
zijg. Een 16.tal doctoren is er bezig 90
gewonden tc verplegen De omtrek is
geheel door militairen afgezet Zooals
reeds gemeld is dc verwoesting cr
vreeselijk cn zijn er o.m. twee kerk»
torens omgewaaid.
Er zijn maatregelen genomen voor
het onderbrengen der dakloozen, wier
woningen zijn verwoest.
Zij zullen m verschillende plaatsen
worden ondergebracht. Dc kinderen
gaan waarschijnlijk allen naa: Dcvcn»
Uit Ruurlo wordt bericht, dat in dc
buurtschap In 't Broek, tijdens het
noodweer dc vrouw Dijkman onder een
instortenden muur is geraakt eg ge»
dood.
In Denekamp heeft de storm aldaar
eveneens grootc verwoestingen aan»
gericht. Drie huizen zijn ingestort. De
schade aan dc andere huizen cn aan
den oogst is groot.
Ook Dicpcnhcim heeft het zwaar te
verantwoorden gehad en hier en daar
levert deze plaats den aanblik van een
ware ruïne. Het olcctrisch net is geheel
onbruikbaar.
Borne heeft geen stormschade gele»
den.
Te Twinckcl word een automobiel
door de over den weg kronkelende
elcctrischc dradfcn gegrepen. Persoon»
lijkc ongelukken kwamen hierbij geluk»
kig niet voor. Zeer veel daken werden
vernield.
Goor heeft eveneens zwaar geleden
en lijkt wol een ruïne door de vele dak»
pannen, hoornen, draden en dakstukken
die overal verspreid liggen. Er zijn
evenwel geen persoonlijke ongelukken
voorgekomen.
De telefoonverbinding is meerendeels
verbroken cn het verkeer t'jsschen de
plaatsen onderling is zeer moeilijk daar
alle wegen versperd zijn. Er zijn over»
al rijks wegwerkers bezig met het op»
ruimingswerk-
Uit Didam wordt gemeld dat de
soliadu daar niet zoo groot is.
Het .bericht, dat het tentoonstelling6»
terrein een groot ruïne is, blijkt niet
juist. Dc tenten, waarin de ten toons bel»
ling wordt ondergebracht zijn niet weg»
geslagen.
Nog meer berichten uit
Borculo
Een onzen andere correspondenten seint:
Ik ben zoo juist teruggekeerd van Bor
culo, welke plaats door een cycloon ge
teisterd is. Zeker mag van een cycloon
gesproken worden, want er is in Borculo
geen enkel huis. dat niet geleden heeft.
Het grootste gedeelte is ingestort of om-
tergewaaid. De cycloon woedde slechts
Totaal f 532.80
kort. Het schijnt, daf hij zich uit het Zui
den naar het Noorden heeft voortgeplant
en dat Borculo het ernstigst van alle
plaatsen heeft geleden. De weg, dien de
orkaanwind heeft genomen, schijnt te
loopeit van Noord Limburg langs de
Erens over Bubberich, Nieuwdijk, Kilder,
ings Doetinchem, Ruurlo en verder naar
het Noorden over Ncede.
Langs dezen geheelen weg is groole
schade aangericht.
Overal zijn huizen omvergewaaid, da
ken weggeslagen of ruiten vernield.
In Borculo zelf is de verwoesting het
grootst. Dinsdag morgen waren militai
ren en politic bezig met het opruitnings-
werk cn hel onderdak brengen der ge
wonden en dakloozen.
Het staat vast, dat in Borculo drie per
sonen onder het neerstortende puin zijn
bedolven cn gedood. Het zijn de 30-jarige
gehuwde A. M. Nieuwenhuis, de 69-jarige
L. Butshoven cn de 1'2-jarige A. Oroo-
ters Verder zijn nog ongeveer 100 perso
nen gewond, van wie een achttal ernstig.
Ollicieren van Gezondheid ^en burger-
arisen helpen de gewonden.
De branden waren hedenmorgen alle
gebluscht.
UIT NOORD-BRABANT
Het geteisterde Langeboom en
Zeeland
Uit Cuyck seint een onzer correspon
denten:
De tornado, die het hevige noodweder
van Maandagavond vergezelde heeil j
Langeboom (gcm. Esschare) en Zeeland
het ergst geteisterd. Een 81-jarige grijs-
aard vertelde ons, dat hij nog nimmer i
zulk noodweder had medegemaakt. De
gelieele streek van Langeboom en de ge
huchten Graspeel, Trent en Oventje biedt
een troosteloozen aanblik. Te Langeboom
zijn 23 boerderijen bijna geheel verwoest
en in puinhoopen herschapen. De gewei- 1
dige kracht van de orkaan was o.m. hier
uit af le leiden, dat het dak van een boor-
Jerij boven op de puinhoopen van een 8
Meier verder slaande schuur neergesmakt
:s De R. K. kerk te Langeboom is bijna
geheel ingestort. De toren is over een zij
beuk heen een 10-tal Meters weggewor
pen. Na deskundig onderzoek werd de
erk gesloten, daar er groot gevaar voor
erdere instorting bestaat Het klooster
-ier Paters Dominicanen van Huissen is
vencens ernstig geteisterd. De tornado
•eelt ongeveer twee minuten geduurd en
had plaats te 6.07 precies, heigeen door
e klok op de kerk aangewezen wordt. In
;e kerk waren op het moment, dat de
loniado losbrak 5 personen, de prior, 2 I
paters en 2 werklieden, die geen van allen
Je kerk konden verlaten, daar de deur
j door den storm was dichtgeworpen. Won
I der boven wonder bekwamen zij geen let-
isel.
Het ergsf werd Zeeland eeleisterd.
Daar zijn 67 boerderijen en schuren in
puin gelegd. Een jongen van 17 jaar, de
eonigste zoon van den landbouwer v. d.
H. werd door instortend puin op slag ge
dood. De vader en de moeder werden le
vensgevaarlijk verwond in het ziekenhuis
opgenomen. De toestand der moeder is
hopeloos. Een meisje van 12 jaar, Marie
Manders, werd gedood, terwijl haar broe
der een been brak cn?tal van ernstige
kwetsuren bekwam. Voorts werden twee
personen door een omverwaaienden auto
gevaarlijk verwond, zoodat opneming in
het ziekenhuis noodzakelijk was, Het aan
tal stuks vee en varkens, dat omgekomen
is is nog niet bekend, doch is vrij aan
zienlijk. Een 500-tal groole Canadaboo-
men ligt afgeknapt dwars over de wegen
van Langeboom naar Zeeland.
De Commissaris van de Koningin in
de provincie Noord-Brabant heelt Dins
dagmiddag vergezeld van zijn secretaris
een bezoek gebracht aan deze geteister-
dn gebieden. Dinsdagmiddag is militaire
hulp gearriveerd in den vorm van veld
keukens en personeel voor bergingswerk
De toch rceas enorme schade wordt nog
aanmerkelijk verhoogd doordat al het
graan blootgesteld ligt aan den aanhou
denden regen.
boerenhuizen verwoest, afgezien nog van
de talrijke schuren en slalleu, die inge
stort zijn. Er zijn twee dooden te betreu
ren. Dr". A. Jansen uit Zeeland was het
deld. Volgens ooggetuigen heelt de ramp
u:ejjjgg afgespeeld,
Geen vliegtuig verongelukt
Het persbureau Vaz Dias seint ons:
Van verschillende zijden bereikte ons
het bericht, dat tijdens den hevigen «torm
in den Achterhoek een vliegtuig zou zijn
neergestort, waarbij twee inzittenden zou
den zijn gedood.
Dit bericht is absoluut onjuist. Er
wordt geen enkel vliegtuig vermist.
Slechts heeft een vliegtuig van den dienst
Kopenhagen—Amsterdam een landing ge
maakt nabij Harderwijk, omdat de be
stuurder het raadzaam achtte, de reis niet
verder voort te zetten. Het vliegtuig is
evenwel weer opgestegen en te Amster-
dam aangekomen.
UIT DE GESCHIEDENIS
VAN BORCULO
In een der deeltjes van Craandijk's
Wandelingen door Nederland vin»
den wij nog het volgende over de ge»
schiedenis v; n het oude stadje Borculo,
dat thans zoo hevig te lijden heeft ge»
had van het woeden der elementen.
Als wij Neede achter onr hebben,
verandert het landschap allengs van
karakter. Wij naderen de lagere gron»
den waar de Berkel stroomt. Er komen
meer uitgestrekte weilanden cn wilgen
in het gezicht en spoedig stopt de tram
weer. ditmaal bij een stadje van eenigen
omvang, met een vrij stompen toren, in
een krans van groen, die de plaats van
zijn ouden wallen aanduidt. Paalde aan
het stedeke Boculo nog het kasteel
zooals voor weinige jaren. dan
zouden wij ons verplicht gerekend heb»
ben althans een trein over te blijven.
Nu er niets :s gespaard, dan de poort,
die eertijds uit de stad naar het slot
leidde, meenen wij, dat een ojsontboud
in de grijze veste aan dc Berkel voor
ons, doel niet gevorderd wordt Borcu»
lo heeft uit zijn lang verleden niets
meer bewaard. Het was de hoofdplaats
VAN VELE HUIZEN WERD DE GE
DAK WEGGERUKT EN BEVINDEN ZIC
DEN BLOOTEN HEMEL.
HEELE VOORGEVEL BENEVENS HET
H BEWONERS EN MEUBILAIR ONDER
Diroctie, Redactie en Administratie: Gr. Houtstraat 93, Pcst-Giro 38810 UITGAVE DER N,V. LOURENS COSTER Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord- Wljkeroog, IJmuiden
Telefoonnummers: Directie 13082, Redactie 10600 en Administratie 10724 c*PE^REiBOOw|REBOOW ent., enz. Driehuizerkerkweg 2, Volsen, Telefoon 3621
